Wikipedia zeawiki https://zea.wikipedia.org/wiki/V%C3%B2blad MediaWiki 1.45.0-wmf.7 first-letter Media Speciaol Overleg Gebruker Overleg gebruker Wikipedia Overleg Wikipedia Plaetje Overleg plaetje MediaWiki Overleg MediaWiki Sjabloon Overleg sjabloon Ulpe Overleg ulpe Categorie Overleg categorie TimedText TimedText talk Module Overleg module 0 1669 160833 147684 2025-06-26T08:13:59Z Nillers 14757 /* Boeken */ 160833 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:BAG woonplaatsen - Gemeente Vlissingen.png|thumb|Liggienge]] [[Plaetje:OmroepZeêland.jpg|thumb|Gebouw van Omroep Zeêland]] '''Oôst-Soeburg''' (Nederlands: ''Oost-Souburg'') is een durp in de Nederlandse gemeênte [[Vlissienge]] mie 10.160 inweuners (2023). Oôst-Soeburg oor deu 't [[Kanaol deu Walchern]] gescheie van [[West-Soeburg]]. Soeburg is zò'n bitje vastgegroeid an Vlissienge, mae 't ei as durp wè z'n eigen karakter, verênigiengsleven en dialect g'ouwe. Een bekende inweuner die a oôk vee vo de taele van 't durp ei betêkend is Pieter Louwerse. Ie wier in 1840 gebore in 't noe verdwene 'Zwitsers 'Uusje' an de Middelburgsestraete tegenan [[den Abeêle]]. Ie schreef stikvee bekende jeugdboeken en liedjes as 'De blanke top der duinen'. Tussen 1875 en z'n doôd in 1908 schreef n een stik of wat veraelen en gedichten in 't Souburgs van dien tied. Naebie nie meer te begriepen vo Souburgers van noe, laete die goed ziee 'oe a 't [[Zeêuws]] in 'onderd jaer verollandst is. ==Dialect van Oôst-Soeburg== Het voggende stikje is geschreve int dialect van Oôst-Soeburg. ’t Duumpje ao een nist in ’t waegenkot. Noe è d’ ouwers een keêr mee z’n beien wiste vlieege om eten t’ aelen vo ulder guus en ze è die joengsjes ’êlemaele alleêne gelaete. Nae een stuitje komme d’ ouwers wì thuus. “Wat is t’r ’ier gebeurd?”, zeit n, “Wien eit er julder wat angedae? Je ziee d’r aol zò verschrokken uut.” “È, vaoder”, zeie ze, “d’r kwam ’ier daenet een grôte boeman vobie. Ie zag t’r glad verschrikkelijk uut en ie keek zò lillijk. Ie stoeng mee z’n grôte ôgen in ons nist te gluren, ongekend. Dae bin me nog a van verschote.” “Bèzô”, zei voader, “waer is t’n dan gebleve?” “Bènoe”, zeie ze, “ie is nae gunter gegae.” “Wacht mae”, zei vaoder, “ik za d’r ’s achter vlieege. Ik za d’n wè kriege!” En ie vliegt n achternae. At n den ’oek om komt, vliegt n recht op een leêuw. ’t Duumpje is nie bange, daerom. Ie landt op de rik van de leêuw en begint n uut te schellen. “Wat ei jie bie mien ’uus te doeen?” zeit n. “Een bitje m’n guus laete verschrikke, gloôf ’k?” De leêuw trekt er z’n eige niks van an gae z’n gang. Dan gaet n nog erger tekeer, glad vreêd, dat kleine opneukertje. “Jie eit dae niks te zoeken, ’oor je? En a je nog een keer vromme durft te kommen”, zeit n, “dan za je ’t wè merke daerom! Ik doe ’t nie gaern”, zeit n twint at n z’n poôt om’oôge tilt, “mae dan trap je glad deu den ’elt!” Dan vlieegt n vromme nae z’n nist. “Zò kinders”, zeit n, “den dieen è ’k ’t afgeleerd. Die kom nie mì vromme.” == Geboren in Oôst-Souburg == * [[Danny Blind]] (1 auhustus 1961), voormaelig profvoeballer, trainer * [[Pieter Louwerse]] (23 jannewari 1840), dichter en schriever * [[Dennis de Nooijer]] (4 april 1969), voormaelig profvoeballer * [[Gérard de Nooijer]] (4 april 1969), voormaelig profvoeballer * [[Piet de Visser]] (23 september 1934), voormaelig profvoeballer, trainer == Boeken == * Jan Louws, ''Souburg in vroeger tijden 1925-1965, deel 2'', Uutgeverieje Deboekant, Oostvoorne. * ''De Veldnamen van Arnemuiden/Kleverskerke, Grijpskerke, Middelburg, Oost- en West-Souburg, Sint Laurens'', Heemkundige Kring Walchren, 1997. *''Kadastrale Atlas van Zeeland 1832, deel 2, Vlissingen/West-Souburg/Oost-Souburg/Ritthem. Serie Walcheren'', Stichting Kadastrale Atlas Zeeland, 1997. * Frans Zuurveen, ''Een Vaste Burcht, kroniek van een kerk'', Stichting Vrienden Historische Kerk Souburg, 2008. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20240305142518/https://plaatsengids.nl/oost-souburg Plaatsengids] * [https://allecijfers.nl/woonplaats/oost-souburg/ AlleCijfers] {{stompje}} {{Navigatie gemeênte Vlissienge‎}} {{DEFAULTSORT:Oost-Soeburg}} [[Categorie:Voormaelige gemeênte in Zeêland]] [[Categorie:Plekke op Walchren]] [[Categorie:Vlissienge]] n9wncegx3kyx1d7tvahbjcwg14mr2b8 0 2231 160845 123523 2025-06-26T08:27:43Z Nillers 14757 /* Externe lienk */ 160845 wikitext text/x-wiki {{Dynastie| | plaetje = [[Plaetje:Jacqueline de Bavière.png|250px|right|Jacoba van Beieren]] | naem = Jacoba van Beieren | leven = leven | gebore = [[16 juli]] - [[1401]]<br>([[Le Quesnoy]] - [['Enegouwe]]) | gesturve = [[9 oktober]] - [[1436]]<br>([[Teijlinge]] bie [[Sassenheim]]) | vaoder = [[Wullem VI van 'Olland]] | moeder = [[Margaretha van Bourgondië]] | trouwe1 = trouwe 1 | daotum1 = [[1416]] | partner1 = [[Jan van Touraine]] | guus1 = hin | trouwe2 = trouwe 2 | daotum2 = [[1418]] | partner2 = [[Jan IV van Braebant]] | guus2 = hin | trouwe3 = trouwe 3 | daotum3 = [[1422]] | partner3 = [[Humphrey van Gloucester]] | guus3 = hin | trouwe4 = trouwe 4 | daotum4 = [[1432]] én [[1434]] | partner4 = [[Frank van Borsele]] | guus4 = hin | functie1 = [['Ertog van Beieren|'Ertogin van Beieren]] | periode1 = [[1417]] - [[1436]] | vòganger1 = [[Wullem VI van 'Olland|Willem VI]] | opvolger1 = [[Filips van Bourhondië]] | functie2 = [[Graef van 'Olland en Zeêland|Graevinne van 'Olland en Zeêland]] en [[Graef van 'Enegouwe|'Enegouwe]] | periode2 = [[1417]] - [[1436]] | vòganger2 = [[Wullem VI van 'Olland]] | opvolger2 = [[Filips van Bourhondië]] | plaetje2 = [[Plaetje:Hainaut-Bavaria Arms.svg|100px]] | dynastie = [['Uus Wittelsbach]] }} '''Jacoba van Beieren''' ([[Le Quesnoy]], [['Enegouwe]], 16 juli [[1401]] – Teijlingen, bie [[Sassenheim]], 9 oktober [[1436]]) was [[graef|graevinne]] van [[Graefschap 'Olland|'Olland]], [[Graefschap Zeêland|Zeêland]], [[Graefschap 'Enegouwe|'Enegouwe]] en [['ertog|'ertoginne]] van [['Ertogdom Beieren|Beieren-Straubing]]. ==Leven== Jacoba trouwen mie 15 jaer mie de Franse prins [[Jan van Touraine]], die a in 1417 warschijnlijk deur verhiftihieng stierf. Naeda der vaor in 1417 was esturven, volhen ze dezen op, mè der ome Jan van Beieren kreeg van de Duutse keizer Sigismund 'Olland toe'ewezen. Dit beteêken'n een oplaoiieng van de [['Oekse en Kabeljauwse twissen]]. In 1418 trouwen Jacoba mie der neef [[Jan IV van Braebant]], mè de pauselijke heldigeid van dit 'uwelijk wier onder druk van de Duutse keizer Sigismund inetrokk'n. Vanwehe 't nie kunn'n naekomm'n op finansjeel hebied leen'n Jan IV land an Jacoba der vijand Jan van Beieren, wirop a 't 'uwelijk onheldig wier verklaerd, Jacoba ni Iengeland vetrok en di in 1422 mie [[Humphrey van Gloucester]] trouwen. Mie dezen hoeng Jacoba trug om te vechen tehen der voemaelihe echthenoôt Jan IV, die a deur Filips van Bourhondië wier esteund. Naeda Humphrey der in 1425 in de steek liet voe een hofdame, haf Jacoba de stried op en wier in [[Gent]] hevangen ezet. == Lienks nae buten == * Portret in [http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/JacobaVanBeieren Geschiedenis Instituut] [[Categorie:'Ertog van Beieren]] [[Categorie:Graef van 'Olland en Zeêland]] [[Categorie:Graef van 'Enegouwe]] [[Categorie:Hoekse en Kabeljauwse twisten]] 0q8assdfvsij5nfrr5v2l8qnseff1i1 0 2272 160846 84071 2025-06-26T08:28:01Z Nillers 14757 /* Externe lienk */ 160846 wikitext text/x-wiki {{Dynastie| | plaetje = [[Plaetje:Marguerite II de Hainaut.png|250px|Margaretha van Beieren]] | naem = Margaretha van Beieren<br> Margriet van 'Olland en Zeêland<br> Margaretha II van 'Enegouwe | leven = leven | gebore = [[1310]] | gesturve = [[23 juni]] - [[1356]] | vaoder = [[Wullem III van 'Olland]] | moeder = [[Jewanna van Valois]] | trouwe1 = trouwe | daotum1 = [[26 februaori]] - [[1324]]<br> in [[Keuln]] | partner1 = [[Lodewiek IV van 't 'Eilige Roômse Riek]] (Lodewiek de Beier) | guus1 = 1 - [[Lodewiek VI van Beieren]]<br> 2 - [[Wullem V van 'Olland|Wullem I van Beieren<br> (Wullem V van 'Olland)]]<br> 3 - [[Aelbrecht van Beieren]]<br> 4 - [[Otto V van Beieren]] | functie1 = [[Graef van 'Olland en Zeêland]] en [[Graef van 'Enegouwe|'Enegouwe]] | periode1 = [[1345]] - [[1354]] | vòganger1 = [[Wullem IV van 'Olland]] | opvolger1 = [[Wullem V van 'Olland]] | plaetje2 = [[Plaetje:Armoiries_Hainaut_Moderne.png|100px]] | dynastie = [['Uus Avesnes]] }} '''Margaretha van Beieren''', ok wè ''Margaretha van 'Olland en 'Enegouwen'' of ''Margriet van 'Olland en Zeêland'' genaemd ([[1310]] - [[23 juni]] [[1356]]) was [[graef|graevinne]] van [[Graefschap 'Olland|'Olland]], [[Graefschap Zeêland|Zeêland]] en [[Graefschap 'Enegouwe|'Enegouwe]] (1345-1356). ==Leven== Margaretha was 'n dochter van [[Wullem II van 'Olland]] en [[Jewanna van Valois]]. Ze trouwen op 26 feberwari 1324 in Keuln mie de Duutse keizer Lodewiek de Beier. Ze wier graevinne naeda der broer [[Wullem IV]] kinderloôs sneuveln in de Slag bie Warns. Margaretha's twidde zeune, de laetere graef [[Wullem V]], was nog te jong 'n op te volhen. In 1349 braak'n tussen de anangers van Margaretha en die van Wullem V ruzies uut, die an de heschiedenisse in zouwen haene as de [[Hoekse en Kabeljauwse twissen]]. De eêste slaehen won'n de anangers van Wullem V, winae a Margaretha in 1354 afstand dee van [['Olland]] en Zeêland. Laeter erven Wullem V ok [['Enegouwe]]. == Lienks nae buten == * Portret in [http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/margarethavanholland Digitaal Vrouwenlexicon] [[Categorie:'Ertog van Beieren]] [[categorie:Graef van 'Olland en Zeêland]] [[Categorie:Graef van 'Enegouwe]] [[categorie:Hoekse en Kabeljauwse twisten]] 5veosy4lyf1wlv3sip9xf8n019ku5rl 0 2549 160794 145957 2025-06-25T15:14:49Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160794 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:LocatieGrevelingen.png|thumb|rechts|Locaosie van de Greveliengen]] [[Plaetje:Markenjeenafrastering.jpg|thumb|rechts|Greveliengen bi Ouwdurp]] [[Plaetje:Einfahrt Brauwershaven.jpg|thumb|rechts|Greveliengen bie Brouwers'aevene]] De '''Grevelingen''' is de naem vò een zoutwaetermeer tussen [[Goereê-Overflakkeê]] in [[Schouwen-Duveland]]. Vroeger een zêêaerem mit een ope verbinding mit de [[Noordzee]]. Nae 't opstellen van het [[Deltaplan]] wier de Greveliengen deu de [[Greveliengendam]] ([[1965]]) en de [[Brouwersdam]] ([[1971]]) van de [[Noôrdzeê]] of'esloten. Sins die tied ist in feite een meer eworre. Het getieje is verdwene mar 't waeter is wel zout ebleve omdat et aok nie meer in verbinding stoat mit de grôte rivieren. D'r is relatief weinig handelsvaert op de Grevelingen. [[Toerisme|Recreoatie]] is des te belangrieker. Deernaest is de Grevelingen nog in gebruuk as viswaeter vò paeling in oesters. De vissers komme uut [[Bru]] in [[Ouwdurp]]. In de Greveliengen ligge een antal eilanden, de groôste binne de [[Paerdeplaete]] en de [[Veêrmansplaete]]. Vroeher waere dit zandplaet'n die bie hoôg waeter onger liepe. Ok langs [[Goereê-Overflakkeê]] binne vee slikken droôg 'evallen, dit stoô noe bekend as de [[Slikken van Flakkeê]]. Een antal jachthaevens binne d'r te vinde langs de Greveliengen. De groôste binne bie [[Ouwdurp]], [[Brouwers'aevene]], [[Bru]] en [[Herken]]. Via de sluus bie Bru kunne schepen vanuut buuten op de Grevelingen komme in om'ekeerd. == Lienks nae buten == [[Plaetje:Grevelingenkreeft.jpg|thumb|links|De Greveliengen is een populaire duukplekke]] *[http://www.rijkswaterstaat.nl/grevelingenmeer/ Actuele informatie - Riekswaeterstaet] *[http://www.synbiosys.alterra.nl/Natura2000/gebiedendatabase.aspx?subj=n2k&groep=9&id=n2k115 Natura 2000 Gebiedendatabase] *[http://www.grevelingen.nl/ Natuur- en Recreaotieschap de Greveliengen] *[https://web.archive.org/web/20110205230809/http://www.zichtopdegrevelingen.nl/ De toekomst van de Greveliengen] *[http://www.battenoord.nl/ Info Battenoord] *[https://web.archive.org/web/20120407121010/http://www.scubaxp.be/Duikplaatsen/duikplaats-regio.aspx?id=2&y=Grevelingen Duken in de Greveliengen] [[Categorie:Waeter in Zeêland]] [[Categorie:Waeter in Zuud-'Olland]] [[Categorie:Goereê-Overflakkeê]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] hm4f9dr3bcmtlukilpohpcwtfdap5fe 0 3497 160851 109237 2025-06-26T08:44:56Z Nillers 14757 160851 wikitext text/x-wiki {{Taxobox begin|color=pink|name= Slobeend}}<br />{{StatusVeilig}} {{Taxobox image|image= [[Plaetje:Anas_clypeata_00864t.jpg|300px|Slobeend]]|caption=Ventje}} {{Taxobox begin placement | color = pink}} {{Taxobox regnum entry|taxon=[[Beêsten]] (Animalia)}} {{Taxobox divisio entry|taxon=[[Chordabeêsten]] (Chordata)}} {{Taxobox classis entry|taxon=[[Veugels]] (Aves}}} {{Taxobox ordo entry|taxon=[[Waeterveugels]] (Anseriformes)}} {{Taxobox familia entry|taxon=[[Anatidae]]}} {{Taxobox genus entry|taxon=''[[Anas]]''}} {{Taxobox end placement}} {{Taxobox section binomial parens|color=pink|binomial_name=Anas clypeata|author=[[Carolus Linnaeus|Linnaeus]]|date=[[1758]]}} {{Taxobox end}} [[File:Spatula clypeata MHNT.ZOO.2010.11.18.2.jpg|thumb| ''Spatula clypeata'']] De '''slobeend''' (''Anas clypeata'') is een eend uut de femielje van de [[een'n, hanzen en zwaenen]] (''Anatidae''). De slobeend kom biena over ael de waereld voe, mie uutzonderienge van bieni ael [[Zuud-Amerika]], [[Antartica]], [[Indonesië]], [[Madahaskar]] en [[Hroenland]]. == Kenmerk'n == De heslachen van de slobeend bin verschill'nd in uterlijk. 't Ventje ei een hroene kop, een zwarte snaevel, rik, staert en stuut, een roestrooie buuk en flank'n en een blauwe [[vleuhelboeg]]. 't Wuufje is aelemille bruun, mie ok een blauwe vleuhelboeg. Kenmerkend voe beie heslachen is de hroôte lepelsnaevel. Vanwehe de onmiskenbaere snaevel bin der hin heliekende soôrten. == Zie ok == [[Categorie:Veugel]] ilnmy3b6mom1c6958h0kay778rilqzf 160852 160851 2025-06-26T08:45:45Z Nillers 14757 /* Zie ok */ 160852 wikitext text/x-wiki {{Taxobox begin|color=pink|name= Slobeend}}<br />{{StatusVeilig}} {{Taxobox image|image= [[Plaetje:Anas_clypeata_00864t.jpg|300px|Slobeend]]|caption=Ventje}} {{Taxobox begin placement | color = pink}} {{Taxobox regnum entry|taxon=[[Beêsten]] (Animalia)}} {{Taxobox divisio entry|taxon=[[Chordabeêsten]] (Chordata)}} {{Taxobox classis entry|taxon=[[Veugels]] (Aves}}} {{Taxobox ordo entry|taxon=[[Waeterveugels]] (Anseriformes)}} {{Taxobox familia entry|taxon=[[Anatidae]]}} {{Taxobox genus entry|taxon=''[[Anas]]''}} {{Taxobox end placement}} {{Taxobox section binomial parens|color=pink|binomial_name=Anas clypeata|author=[[Carolus Linnaeus|Linnaeus]]|date=[[1758]]}} {{Taxobox end}} [[File:Spatula clypeata MHNT.ZOO.2010.11.18.2.jpg|thumb| ''Spatula clypeata'']] De '''slobeend''' (''Anas clypeata'') is een eend uut de femielje van de [[een'n, hanzen en zwaenen]] (''Anatidae''). De slobeend kom biena over ael de waereld voe, mie uutzonderienge van bieni ael [[Zuud-Amerika]], [[Antartica]], [[Indonesië]], [[Madahaskar]] en [[Hroenland]]. == Kenmerk'n == De heslachen van de slobeend bin verschill'nd in uterlijk. 't Ventje ei een hroene kop, een zwarte snaevel, rik, staert en stuut, een roestrooie buuk en flank'n en een blauwe [[vleuhelboeg]]. 't Wuufje is aelemille bruun, mie ok een blauwe vleuhelboeg. Kenmerkend voe beie heslachen is de hroôte lepelsnaevel. Vanwehe de onmiskenbaere snaevel bin der hin heliekende soôrten. [[Categorie:Veugel]] tdg2blxqjjery9mwcmqr1c6r2f2t611 0 4378 160867 137738 2025-06-26T08:58:09Z Nillers 14757 /* Externe lienks */ 160867 wikitext text/x-wiki De '''Brouwersdam''' is 'n dam die in de jaeren '70 'ebouwd is tussen [[Goereê-Overflakkeê]] en [[Schouwen-Duveland]]. In 1971 is de dam 'eopend, weerdeur de haevene van [[Ouwdurp]] van zeê wier of'esloten. 'Alverwehe liet Port Zelande. Van Ouwdurp nae Port Zelande is in de jaeren '90 een trem an'eleid. In 2012 is de stoamtram dûhetrokke nae [[Schaerendieke]]. Over ’t tracé è ze nie zô lank oeve te praeten as over de rondwegt die of bie dat durp mot komme. Kort nae de ramp is op Schouwen overigens d’n tram verdwene. De schoolkinders uut de West’oek è nog vô de ramp ’n paer daehen estaekt omdat ze nie mî mit de koekedoôze nae schole in [[Zurrikzeê]] wouwe. Sins ienkele jaeren wor in juni op de dam [[Concert at Sea]] georhaniseerd. 'Ierbie treed onger meer [[Bløf]] op. Dit concert trekt mees as 50.000 bezoekers per jaer. In [[2012]] binne d'r vergevorderde plannen op de Brouwersdam weer ope te maeken in de vurm van een getiejecentraole. ==Stikje over de Brouwersdam deu Endrik== Noe dienk ik zômâ dat wet’ouwer Verseput van Schouwen-Duveland in burhermoeder v.d. Velde van Goedereede de Brouwersdam saeme verkocht è an Engeland. Want d’r is ’n project vô d’n dam gaende mit de naem: Brouwersdam, Hotspot for Active Leisure. ’t Mot toch nie zotter ‘ore. De bedienker van deze naem is te ard mit z’n oôd tehen ’n deure an’eloape. Wet’ouwer Stouten is ok tehen ’n deure an’eloape. Ie wil dat ’t openbaer onderwies in ’t christelijk onderwies mî mekaore overlehhe, oe dat ’t varder mot as de scholen in ’n bepaeld durp aolebeie te klein ‘ore. Daer eit ’n netuurlijk groôt geliek in. Mâ de baezen van Radar, dat is de vereênehieng van christelijke scholen op ’t eiland, è noe â de deure dicht’ehoôid. In dat kan ik nie behriepe. Want ik docht, dat in 2011 ’t kind toch wè ’t belangriekste zou weze, mâ bie Radar is de “identiteit” net even belangrieker, liekent ’t wè. Ze wille eihenlijk nog liever saemenhae mit ’n geliekhezinde groep buten ’t eiland. Noe lieg ik nie, as ik zaahe dat eêl vee ouwers agheêl nie naer de identiteit kieke. Ze kieze de schole die dichtebie staet in ok goed is. Mâ wat gae ze noe doe as zô’n schole eêl klein ‘oort? Op Renisse aode m’n aoltied mâ eêne schole in wat is dat belangriek vô de kinders. Want kinders van “nietkaarkelijken” spele mit kinders van godsdienstihe femieljes in dat gae eêl goed. ‘t Maek nie uut dat d’n eênen op zondag gae voetballe in d’n aoren nae de kaarke gaet. Kinders motte verdraegzaem’eid lere in respect vô ’t geloaf van ’n aore. Ok vô ’t durp is dat eêl goed. D’r is bie de groôte maansen maklijker saemenwaarkieng. Dat è m’n op Renisse dikkels ezie. Noe wil ik eêmae nie d’ouwe strijd tussen christelijk in openbaer ankaerte. Aalk maans mag z’n eihe principes d’r op nae’ouwe. Mâ ik vinde ‘t jammer dat ’t bestuur van Radar nog dienkt as vuuftig jaer elee. Ik zie ze nog ’s naer onze Engelse Brouwersdam marcheere, ziengend dat ouwe strijdlied “Onward Christian Soldiers”. Mâ of t’r dan ok nog vee ouwers meeloape? Ik betwufel ‘t. == Plae'ies == <gallery> Brouwersdam-01.jpg|De Spuisluus in de Brouwersdam. bron: beeldbankvenw Brouwersdam-03.jpg|Brouwersdam Middelplaat, Bie Paal 24. bron: beeldbankvenw Brouwersdam in het midden foto1 2009-05-21 15.01.JPG|Brouwersdam </gallery> == Lienks nae buten == *[https://web.archive.org/web/20120114015749/http://www.deltawerken.com/Brouwersdam/45.html Over d'n Brouwersdam], op [http://www.deltawerken.com d'n officiëlen site van de Deltawêrreken.] [[Categorie:Dam in Zeêland]] [[Categorie:Dam in Zuud-'Olland]] [[Categorie:Goereê-Overflakkeê]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] km22hgm03xanm3ko9ghmvrapzjo4jlq 0 4746 160832 152162 2025-06-26T08:12:50Z Nillers 14757 /* Literatuur */ 160832 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Sgpstemmen1.png|thumb|300px|[[SGP]]-stemmers per gemeênte bie de Twidde Kaemerverkieziengen van 2006]] De '''[[Biebel]]gordel''', ok wel in 't [[Iengels]] ''Bible Belt'', is een aanduuding voor de geografische band in [[Nederland]] die laopt van het westen van [[Overiessel]] naar [[Zeêland]]. Hier weune relatief vee [[bevindelijk grifformeerden]], oak wel an'eduud as de ''zwartekousenkerken''. Voo'beelden van bevindelijk kerken binne de [[Hersteld Hervormde Kerke]], [[Grifformeerde Gemeênten]], [[Grifformeerde Gemeênten in Nederland]] in [[Oud Grifformeerde Gemeênten in Nederland]]. == Liggienge == De beste indicaosie voo de ligging van de Biebelgordel vurmt de anhang van de [[SGP|Staetkundig Grifformeerde Partij]] bie de verkiezingen. Ok de [[ChrissenUnie]] heit binnen de biebelgordel vee meer aanhang dan in aore streken van Nederland. De Biebelgordel lôpt globaal van de Zeêuwse eilan'n en het Zuud-'Ollandse [[Goeree-Overflakkee]] via het rivierengebied van de provincies [[Zuud-'Olland]], [[Noord-Braebant]], [[Utrecht (provincie)|Utrecht]] en [[Gelderland]], door de [[Gelderse Vallei]] en de [[Veluwe]] naar [[Overiessel]]. Plekken mit 'n groot aandeel van bevindelijk-grifformeerden in de bevolking, as [[Staphorst]], [[Genemuujen]], [[Elspeet]], [[Barneveld]], [[Scherpenzeel]], [[Ederveen]], [[Ede]], [[Opheusden]], [[Nieuw-Lekkerland]], [[Hardinxveld]], [[Werkendam]], [[Wiek en Aelburg]], [[Sprang-Capelle]], [[Ouwdurp]], [[Menheerse]], [[Flupland (plekke)|Flupland]], [[Scherpenisse]], [[Stavenisse]], [[Krunige]], [[Krabbendieke]], [[Iese]], [[Schraevenpolder]], [[Borssele]], [[Erremu]], [[Melis]] en [[Aegte]] liggen in dit gebied. Enkele plekken die buuten het gebied liggen, maar waor wel relatief vee bevindelijk grifformeerden weune, zien [[Katwiek|Katwiek (an Zeê)]], [[Riessen]] in [[Urk]]. == Literatuur == * Jan Dirk Snel, ''Waarom daar? De Refoband of Refogordel als onderdeel van de Protestantenband'', in: Fred van Lieburg (red.), ''Refogeschiedenis in perspectief. Opstellen over de bevindelijke traditie'' (Heerenveen: Groen, 2007), p. 51-91 * Willem Oosterbeek, ''Gordel van God: een voettocht langs 's Heeren wegen'' (Wormer: Inmerc, 2006) == Lienks nae buten == * [https://historiek.net/biblebelt-bevindelijk-gereformeerden/92425/ Historiek] * [https://www.quest.nl/maatschappij/cultuur/a41088345/waarom-loopt-er-een-biblebelt-dwars-door-nederland/ Quest] * [https://www.catharijneconvent.nl/tentoonstellingen/biblebelt/ Bij ons in de Biblebelt], Museum Catharijne Convent [[Categorie:Biebel]] [[Categorie:Geografie van Nederland]] [[Categorie:Protestantisme in Nederland]] [[Categorie:Chrissendom in Zeêland]] [[Categorie:Chrissendom in Zuud-'Olland]] [[Categorie:Gelderland]] [[Categorie:Noord-Braebant]] [[Categorie:Overiessel]] [[Categorie:Utrecht]] ldpzn5db69t2f0uevu43140ouddqifz 0 4765 160843 143402 2025-06-26T08:24:30Z Nillers 14757 /* Externe lienks */ 160843 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:elfstedentocht.png|right|thumb|280px|Route van de Elfsteêdentocht]] [[File:Elfstedentocht 1933.ogv|thumb|Elfsteêdentocht 1933.]] [[File:Elfstedentocht Weeknummer, 42-05 - Open Beelden - 72713.ogv|thumb|Elfsteêdentocht 1942.]] [[File:De Elfstedentocht 1947 Weeknummer, 47-07 - Open Beelden - 79722.ogv|thumb|Elfsteêdentocht 1947.]] [[File:De 10e Elfstedentocht.ogv|thumb|Elfsteêdentocht 1954.]] De '''Elfsteêdentocht''' is 'n lehendarische schaestocht in [[Friesland]]. De volgorde is tehenwoordig as hieronger. Tot [[1933]] in ok in [[1941]] wier de omgekeerde route of'eleid. D'r binne vuuftien toch'en verreeje. :{| class="wikitable" ! !!''[[Fries]]'' ! ofstand vanof startpunt (km) |- |[[Leêuwarden]] (start) ||''Ljouwert''||align="center"| 0 |- |[[Sneêk]] || ''Snits'' ||align="center"| 22 |- |[[IJlst]] || ''Drylts'' ||align="center"| 26 |- |[[Sloôten]] || ''Sleat'' ||align="center"| 40 |- |[[Stavoren]] || ''Starum'' ||align="center"| 66 |- |[[Hindeloôpen]] || ''Hylpen'' ||align="center"| 77 |- |[[Workum]] || ''Warkum'' ||align="center"| 86 |- |[[Bolsward]] ||''Boalsert'' ||align="center"| 99 |- |[[Harlingen]] || ''Harns'' ||align="center"| 116 |- |[[Franeker]] || ''Frjentsjer'' ||align="center"| 129 |- |[[Dokkum]] || ''Dokkum'' ||align="center"| 174 |- |[[Leêuwarden]] (finish) || ''Ljouwert'' ||align="center"| 199 |} Sinds 1909 binne d'r mar 15 officiële Elfsteêdentochten 'ehouwe. De lesten was op [[4 jannewari]] [[1997]]. De winnaers van de tochten waere: :{| class="wikitable sortable" ! jaer ! daotum ! winnaer ! weunplekke ! tied (u:min) ! ofstand (km) |- | [[1909]] | <span style="display:none">102</span>[[2 jannewari]] | [[Minne Hoekstra]] | [[Warga]] | align="center" | 13:50 | align="center" | 189 |- | [[1912]] | <span style="display:none">207</span>[[7 feberwari]] | [[Coen de Koning]] | [[Arnhem]] | align="center" | 11:40 | align="center" | 189 |- | [[1917]] | <span style="display:none">127</span>[[27 jannewari]] | [[Coen de Koning]] | [[Etten-Leur]] | align="center" | 9:53 | align="center" |189 |- | [[1929]] | <span style="display:none">212</span>[[12 feberwari]] | [[Karst Leemburg]] | [[Leêuwarden]] | align="center" | 11:09 | align="center" |191 |- | valign="top" | [[1933]] | valign="top" | <span style="display:none">016</span>[[16 december]] |[[Abe de Vries (schaatser)|Abe de Vries]]<br />[[Sipke Castelein (schaatser)|Sipke Castelein]] |[[Dronriep]]<br />[[Wartena]] | align="center" valign="top" | 9:53 | align="center" valign="top" | 195 |- | valign="top" | [[1940]] | valign="top" | <span style="display:none">130</span>[[30 jannewari]] |[[Piet Keijzer]]<br />[[Auke Adema]]<br />[[Cor Jongert]]<br />[[Durk van der Duim]]<br />[[Sjouke Westra]] |[[De Lier]]<br />[[Franeker]]<br />[[Alkmaer]]<br />[[Warga]]<br />[[Warmenhuuzen]] | align="center" valign="top" | 11:30 | align="center" valign="top" | 198,5 |- | [[1941]] | <span style="display:none">206</span>[[6 feberwari]] | [[Auke Adema]] | [[Franeker]] | align="center" | 9:19 | align="center" |198,5 |- | [[1942]] | <span style="display:none">122</span>[[22 jannewari]] | [[Sietze de Groot]] | [[Weidum]] | align="center" | 8:44 | align="center" |198 |- | [[1947]] | <span style="display:none">208</span>[[8 feberwari]] | [[Jan van der Hoorn]] | [[Ter Aer]] | align="center" | 10:51 | align="center" |191 |- | [[1954]] | <span style="display:none">203</span>[[3 feberwari]] | [[Jeen van den Berg]] | [[Eêrenveen]] | align="center" | 7:35 | align="center" |198,5 |- | [[1956]] | <span style="display:none">214</span>[[14 feberwari]] | geen winnaar aangewezen (*) | | | align="center" |190,5 |- | [[1963]] | <span style="display:none">118</span>[[18 jannewari]] | [[Reinier Paping]] | [[Ommen]] | align="center" | 10:59 | align="center" | 196,5 |- | [[1985]] | <span style="display:none">221</span>[[21 feberwari]] | [[Evert van Benthem]] | [[Sint Janskloôster]] | align="center" | 6:47 | align="center" |196,8 |- | [[1986]] | <span style="display:none">226</span>[[26 feberwari]] | [[Evert van Benthem]] | [[Sint Janskloôster]] | align="center" | 6:55 | align="center" |199,3 |- | [[1997]] | <span style="display:none">104</span>[[4 jannewari]] | [[Henk Angenent (schaatser)|Henk Angenent]] | [[Woubrugge]] | align="center" | 6:49 | align="center" |199,6 |} == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20090101164610/http://www.timerime.com/timeline/31007/ 100 jaer Elfsteêdentocht] * [http://www.elfstedentocht.nl Website van de vereêniging ''De Friesche Elf Steden''] * [https://web.archive.org/web/20200324223334/http://www.elfstedenwiki.vpro.nl/ Elfsteêdenwiki] * [http://www.elfstedensite.nl/ Elfsteêdensite, pahina met allerlei info over de tocht] * [https://web.archive.org/web/20111126042745/http://www.frieschemotorclub.nl/elfstedentocht.html Moters en auto's] * [https://web.archive.org/web/20110904182431/http://www.autoped.nl/elfstedentocht/ Step] * [https://web.archive.org/web/20120122112437/http://www.elfstedenroeimarathon.nl/elfstedentocht/ Roeie] * [http://www.elfstedenwandeltocht.nl Wandele] * [http://www.frisiansolarchallenge.nl/ Electrisch vaeren] [[Categorie:Sport in Nederland]] [[Categorie:Friesland]] 3x4vlc0q7xyv2pnuu9g2kfz0ba2sge9 0 7004 160788 121647 2025-06-25T15:03:43Z Nillers 14757 160788 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Emperor-Charles-V-Titian.jpg|200px|thumb|Kaerel dun Vuufden]] [[Plaetje:Karel-V-rijken.jpg|thumb|300px|<center>Z'n bezittiengen]] '''Kaerel d'n Vuufden''' ([[Nederlands|'Ollands]]: ''Karel V'') was de kônienge van [[Spanje]], de keizer van 't [[Heilg Roômse Riek]] en Heer van de [[Nederland|Nederlanden]]. In 1505 en in 1540 bezocht Kaerel [[Kasteel Westhove]] op [[Walchern]]. == Titels == * As [[dynastieke titel]]s: aartshertog van [[Aartshertogdom Oostenrijk|Oôsteriek]] tussen 1500 en 1519, hertog van [[Hertogdom Luxemburg|Luxemburg]] tussen 1500 en 1506 en prins van [[Prins van Asturië|Asturië]] tussen 1504 en 1516. * Hertog van [[Bourgondië]], [[Braebant]], [[Luxemburg]], [[Limburg]], [[Opper-Lotharingen]] en [[Neder-Lotharingen]], graaf van [[Graefschap Vlaenderen|Vlaenderen]], [[Artesië]], [[Graefschap 'Olland|'Olland]] en [[Zeêland]], [[Graefschap 'Enegouwe|'Enegouwe]], markgraaf van [[Naemen]] en heer van [[Mechelen]] en [[Salins-les-Bains|Salins]] tussen 1506 en [[1555]], markgraaf van de [[Franche Comté]] tussen 1506 en 1556. * Konienge van [[Spanje]], dat wil zeggen konienge van [[Aragón]], [[Navarra]] en [[Jeruzalem]] tussen 1516 en 1556, konienge van [[Napels]], [[Sicilië]] en [[Sardinië]] tussen 1516 en 1554 en konienge van [[Castilië en León]] en heer in Azië en Afrika tussen 1516 en 1556 (tot 1555 formeel saemen mee z'n moeder Johanna). * Aartshertog van [[Oostenrijk|Oôstenriek]], hertog van [[Stiermarken]], [[Karinthië]] en [[Krain]] en graaf van [[Tirol]], [[Habsburg]], [[Pfirt]] en [[Kyburg]], landgraaf in de [[Elzas]] en markgraaf in de [[Burgau]] tussen 1519 en 1521 en hertog van [[Württemberg]]. * Konienge van [[Duutsland]] en ''gekozen Rooms keizer'' tussen 1519 en 1531 en [[Heilige Roomse Rijk|Rooms Keizer]], tussen 1530 en 1556. * Heer van [[Friesland]] tussen 1515 en 1555. * Heer van [[Doornik en het Doornikse]] tussen 1521 en 1555. * Heer van [[Utrecht]] tussen 1528 en 1555. * Heer van [[Overiessel]], [[Wedde]] en [[Westerwolde|Westwoldingerland]] tussen 1528 en 1555. * Graaf van [[Drenthe]] en heer van [[Greunienge]] tussen 1536 en 1555. * Hertog van [[Gelre]] en graaf van [[Zutphen]] tussen 1543 en 1555 [[Categorie:Geschiedenisse van Europa]] [[Categorie:Geschiedenisse van België]] [[Categorie:Geschiedenisse van Nederland]] [[Categorie:Konienk van 't 'Eilige Roômse Riek]] k07m5waqaxqg43zq52cmlaid3yombbd 0 7069 160782 122759 2025-06-25T15:00:22Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160782 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:LocatieOosterschelde.png|thumb|Oôsterschelde]] [[Plaetje:Oosterschelde near Viane.jpg|thumb|De Oôsterschelde bie Viane]] [[Plaetje:Deltawerke-Oosterschelde-Sturmflutwehr Oosterscheldeseite.jpg|thumb|De Oôsterscheldekering]] De '''Oôsterschelde''' is een groôte zeêerrem tussen [[Noôrd-Beveland|Noôrd-]] en [[Zuud-Beveland]] an de zuudkant en [[Schouwen-Duveland|Schouwen]] en [[Tole (eiland)|Tole]] an de noôrdkante. Vroeher was 't uutende van de rivier de [[Schelde]]. Sinds [[1986]] kan de Oosterschelde nae ut gereêd kommene van de kering volledig 'ofesloten worre. In de loap der eeuwen is de Oôsterschelde steeds breejer eworre. Uut de zuudkant van Schouwen is een 'ele hap enome. Noord-Beveland is in de 16e eeuwe geheel in de golven verdwene en laeter weer in'epolderd. De Oôsterschelde kent een antal zeer diepe plekken, tot over de vuuftig meter diepe. Voo Zeêland is de Oôsterschelde tehenwoordig van belang voor de scheepvaart en ut toerisem. D'r komme vee duukers opof. De [[Oôsterscheldekering]] is een bekend symbool van Zeêland eworren. [[Iese]] eit z'n oesterteelt an 't waeter te dankene. Het [[Markiezaotsmeer]] is een ofgedamt stik Oôsterschelde da a in [[1984]] int kaoder van de [[Deltawêrreken]] deur de anleg van de Markiezaotskaoi is onsto. == Lienks nae buten == * [http://www.rijkswaterstaat.nl/oosterschelde Actuele informaotie - Riekswaeterstaet] * [https://web.archive.org/web/20130722082125/http://www.scubaxp.be/Duikplaatsen/duikplaats-regio.aspx?id=1&y=Oosterschelde Duukplekken op de Oôsterschelde] [[Categorie:Waeter in Zeêland]] [[Categorie:Noôrd-Beveland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] [[Categorie:Tole (eiland)]] [[Categorie:Zuud-Beveland]] ml4qcz97gq682fr5bj9deuvddnthn0i 0 7184 160873 151604 2025-06-26T09:01:49Z Nillers 14757 /* Literatuur */ 160873 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Cubacrisis 01 Nov 1962.jpg|thumb|rechts|300px|Spionaogefoto van de lanceerinrichtingen op Cuba 'enomen op 1 november 1962]] [[Plaetje:West and East Germans at the Brandenburg Gate in 1989.jpg|thumb|300px|right|Val van de Berliense mure in november 1989]] De '''Kouwe Oôrlog''' was een periode van de hewaepende vrede tussen de Sovjetunie en de Vereênigde Staeten tussen [[1945]] en [[1991]]. Op sommige momenten as tiejens de Cuba-crisis bungelende de weareld op 't ranj'ie van een atoomoorlog. Nae de val van de Sovjet-Unie was de Kouwe Oorlog of'eloapen en bleeve de Vereênigde Staeten allenig over as supermacht. ==Gebeurtenisse== * [[28 november]] [[1943]] - Behin van de conferentie van Teheran, weer de grôte drie, Roosevelt, Stalin in Churchill bie mekander komme. * [[6 auhustus]] [[1945]] - De Amerikaonen gooie een atoombomme op de Japanse stad Hiroshima. Op de 9e gooie ze z'r iene op Nagasaki. De Sovjet-unie valt Japan an in trekt China in Noord-Korea binne. Japan tekent z'n overgeave. Ende van de [[Twidde Weareldoôrlog]]. Duutsland wor 'opedeeld in bezettingszone, weerbie de zone van de Sovjet-unie steeds meer los komt te sto van de aore drieje. Uuteindeluk ontstoot hierdeur de DDR. * [[5 maerte]] [[1946]] - De Britse premier Winston Churchil spreekt voo 't eerst van een iesderen gerdien, wa dwars deu [[Europa]] lopt. * [[24 juni]] [[1948]] - De Sovjet-Unie blokkeert Berlien. Westerse lan'n beginne een lochtbrugge. * [[4 april]] [[1949]] - In Washington DC wor deu 12 lan'n 't Noord-Atlantisch Verdrag 'etekend. 't Verdrag voo'ziet in de oprichtienge van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) * [[29 auhustus]] [[1949]] - De Sovjet-Unie test d'r eerste atoombomme in is deermee ut twidde land op de weareld mee zo'n dienk. * [[3 oktober]] [[1952]] - Eerste Britse atoomtest in Australië – hiermee wor het Verenigd Koninkriek de derde atoommacht, nae de [[Vereênigde Staeten]] (1945) en de Sovjet-Unie (1949). * [[6 meie]] [[1955]] - West-[[Duutsland]] treed toe tot de NAVO. * [[14 meie]] [[1955]] - Oprichtieng van ut Warchaupact. * [[23 oktober]] [[1956]] - Behin van de Hongaarse opstand. Die wor neer'eslogen deu de Sovjet-Unie. * [[1 jannewari]] [[1960]] - Kameroen wor onafhankeluk. Nog veel lan'n in Afrika vollege. 1960 wor deerom ok we Het jear van Afrika enoemd. Op 30 juni volgt [[Belhisch-Konho]]. Afrika komt deels onger invloed van de Sovjet-Unie * [[16 feberwari]] [[1960]] - [[Frankriek]] neemt in de [[Alherije|Alherijnse]] [[Sahaora]] zien eerste atoomproef. * [[13 auhustus]] [[1961]] - Behin bouw Berlijnse Mure * [[22 oktober]] [[1962]] - Cuba crisis. De Vereênigde Staeten en de Sovjet-Unie komme recht tehenover mekaore te sto. Een atoomoorlog dreigt. Uuteindeluk draoit de Sovjetunie bie op 28 oktober. * [[21 auhustus]] [[1968]] - Meer dan 200.000 militairen van het Warschaupact valle Tsjecho-Slowakije binne in de nacht van 20 op 21 auhustus en maeke op bloedige wijze een eind an de hervormingen van de Praegse Lente. * [[25 december]] [[1979]] - De Russen valle [[Afghanistan]] binne. * [[1 september]] [[1983]] - Een Koreaans passagiersvliegtuug wor boven Russische grondgebied neer'eschoten. Alle 269 passagiers en bemanningsleden kommen om 't leven * [[7 oktober]] [[1989]] - De DDR viert d'r 40e en leste verjaerdag. De protesten in Oost-Berlien, Leipzig en aore delen van 't land houwe an. * [[9 november]] [[1989]] - Val van de Berliense mure. Groôt feêst in de stad, [[Oôst-Duutsland|Oôst]] en [[West-Duutsland|West]] binne herienigd. * [[11 jannewari]] [[1990]] - 200.000 mensen betoge voor de onafhankeluk'eid van Litouwen tijdens een driedaags bezoek van Michail Gorbatsjov aan de hoofdstad Vilnius. * [[4 meie]] [[1990]] - Letland verklaert zich as derde Baltische republiek, nae Litouwen en Estland, onafhankeluk van de Sovjet-Unie. * [[4 oktober]] [[1990]] - Hereniging van Duutsland. In het Rieksdaggebouw in Berlien komt het Duutse parlement voo het eerst in 57 jaer weer saemen. Het gaet om 520 leden van de Bondsdag en 144 leden van de Oost-Duutse Volkskammer. * [[3 maerte]] [[1991]] - Letland en Estland stemmen voo onafhankelijk'eid van de Sovjet-Unie. * [[18 auhustus]] [[1991]] - Tiejens zien vakantie in de Krim wor Sovjetpresident Michail Gorbatsjov of'ezet en onger huusarrest 'eplaest. Steeds meer Sovjetrepublieken rope d'r onaf'ankeluk'eid uut. * [[6 september]] [[1991]] - De Sovjet-Unie erkent de onaf'ankeluk'eid van [[Estland]], [[Letland]] en [[Litouwen]]. * [[16 december]] [[1991]] - Ok [[Kazachstan]] verklaer' z'n eigen onaf'ankeluk. * [[31 december]] [[1991]] - Ineenstorting Sovjet-Unie. Michail Gorbatsjov treedt officieel of as president van de Sovjet-Unie. De rooie vlagge op het Kremlin wor vervangen door de wit-blaeuw-rooie van de Russische Federaotie. * [[26 jannewari]] [[1992]] - Boris Jeltsin kondigt an dat [[Rusland]] gin kernraketten meer op Amerikaonse steden zal richten. == Literatuur == * Vanden Berghe, Yvan, ''De Koude Oorlog. Een nieuwe geschiedenis (1917-1991). Vijfde volledig herziene uitgave'', Acco Uitgeverij, 528 blz. (met medewerking van Doeko Bosscher en Rik Coolsaet), 2008 * Lewkowicz, Nicolas, ''The German Question and the Origins of the Cold War'', IPOC, Milaan, 2008 * Van Rossem, Maarten, ''Drie Oorlogen. Een kleine geschiedenis van de 20e eeuw'', Nieuw Amsterdam, 256 blz., 2007 * Franssen, Jens, Vande Winkel, Roel, ''Bang voor de bom: Vlamingen over hun Koude Oorlog'', Antwerpen, Manteau - Standaard Uitgeverij - VRT - VAR, 2006 == Externe verwiezieng == * [https://web.archive.org/web/20071224173352/http://edition.cnn.com/SPECIALS/cold.war/ CNN-website over de Kouwe Oorlog] [[Categorie:Oôrlog]] [[Categorie:Twintegste eêuwe]] [[Categorie:Geschiedenisse van Europa]] [[Categorie:Geschiedenisse van Duutsland]] [[Categorie:Geschiedenisse van de Vereênigde Staeten]] [[Categorie:Rusland]] td1djjz0js22ggpjy3o028aea2n95ph 160874 160873 2025-06-26T09:02:03Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160874 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Cubacrisis 01 Nov 1962.jpg|thumb|rechts|300px|Spionaogefoto van de lanceerinrichtingen op Cuba 'enomen op 1 november 1962]] [[Plaetje:West and East Germans at the Brandenburg Gate in 1989.jpg|thumb|300px|right|Val van de Berliense mure in november 1989]] De '''Kouwe Oôrlog''' was een periode van de hewaepende vrede tussen de Sovjetunie en de Vereênigde Staeten tussen [[1945]] en [[1991]]. Op sommige momenten as tiejens de Cuba-crisis bungelende de weareld op 't ranj'ie van een atoomoorlog. Nae de val van de Sovjet-Unie was de Kouwe Oorlog of'eloapen en bleeve de Vereênigde Staeten allenig over as supermacht. ==Gebeurtenisse== * [[28 november]] [[1943]] - Behin van de conferentie van Teheran, weer de grôte drie, Roosevelt, Stalin in Churchill bie mekander komme. * [[6 auhustus]] [[1945]] - De Amerikaonen gooie een atoombomme op de Japanse stad Hiroshima. Op de 9e gooie ze z'r iene op Nagasaki. De Sovjet-unie valt Japan an in trekt China in Noord-Korea binne. Japan tekent z'n overgeave. Ende van de [[Twidde Weareldoôrlog]]. Duutsland wor 'opedeeld in bezettingszone, weerbie de zone van de Sovjet-unie steeds meer los komt te sto van de aore drieje. Uuteindeluk ontstoot hierdeur de DDR. * [[5 maerte]] [[1946]] - De Britse premier Winston Churchil spreekt voo 't eerst van een iesderen gerdien, wa dwars deu [[Europa]] lopt. * [[24 juni]] [[1948]] - De Sovjet-Unie blokkeert Berlien. Westerse lan'n beginne een lochtbrugge. * [[4 april]] [[1949]] - In Washington DC wor deu 12 lan'n 't Noord-Atlantisch Verdrag 'etekend. 't Verdrag voo'ziet in de oprichtienge van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) * [[29 auhustus]] [[1949]] - De Sovjet-Unie test d'r eerste atoombomme in is deermee ut twidde land op de weareld mee zo'n dienk. * [[3 oktober]] [[1952]] - Eerste Britse atoomtest in Australië – hiermee wor het Verenigd Koninkriek de derde atoommacht, nae de [[Vereênigde Staeten]] (1945) en de Sovjet-Unie (1949). * [[6 meie]] [[1955]] - West-[[Duutsland]] treed toe tot de NAVO. * [[14 meie]] [[1955]] - Oprichtieng van ut Warchaupact. * [[23 oktober]] [[1956]] - Behin van de Hongaarse opstand. Die wor neer'eslogen deu de Sovjet-Unie. * [[1 jannewari]] [[1960]] - Kameroen wor onafhankeluk. Nog veel lan'n in Afrika vollege. 1960 wor deerom ok we Het jear van Afrika enoemd. Op 30 juni volgt [[Belhisch-Konho]]. Afrika komt deels onger invloed van de Sovjet-Unie * [[16 feberwari]] [[1960]] - [[Frankriek]] neemt in de [[Alherije|Alherijnse]] [[Sahaora]] zien eerste atoomproef. * [[13 auhustus]] [[1961]] - Behin bouw Berlijnse Mure * [[22 oktober]] [[1962]] - Cuba crisis. De Vereênigde Staeten en de Sovjet-Unie komme recht tehenover mekaore te sto. Een atoomoorlog dreigt. Uuteindeluk draoit de Sovjetunie bie op 28 oktober. * [[21 auhustus]] [[1968]] - Meer dan 200.000 militairen van het Warschaupact valle Tsjecho-Slowakije binne in de nacht van 20 op 21 auhustus en maeke op bloedige wijze een eind an de hervormingen van de Praegse Lente. * [[25 december]] [[1979]] - De Russen valle [[Afghanistan]] binne. * [[1 september]] [[1983]] - Een Koreaans passagiersvliegtuug wor boven Russische grondgebied neer'eschoten. Alle 269 passagiers en bemanningsleden kommen om 't leven * [[7 oktober]] [[1989]] - De DDR viert d'r 40e en leste verjaerdag. De protesten in Oost-Berlien, Leipzig en aore delen van 't land houwe an. * [[9 november]] [[1989]] - Val van de Berliense mure. Groôt feêst in de stad, [[Oôst-Duutsland|Oôst]] en [[West-Duutsland|West]] binne herienigd. * [[11 jannewari]] [[1990]] - 200.000 mensen betoge voor de onafhankeluk'eid van Litouwen tijdens een driedaags bezoek van Michail Gorbatsjov aan de hoofdstad Vilnius. * [[4 meie]] [[1990]] - Letland verklaert zich as derde Baltische republiek, nae Litouwen en Estland, onafhankeluk van de Sovjet-Unie. * [[4 oktober]] [[1990]] - Hereniging van Duutsland. In het Rieksdaggebouw in Berlien komt het Duutse parlement voo het eerst in 57 jaer weer saemen. Het gaet om 520 leden van de Bondsdag en 144 leden van de Oost-Duutse Volkskammer. * [[3 maerte]] [[1991]] - Letland en Estland stemmen voo onafhankelijk'eid van de Sovjet-Unie. * [[18 auhustus]] [[1991]] - Tiejens zien vakantie in de Krim wor Sovjetpresident Michail Gorbatsjov of'ezet en onger huusarrest 'eplaest. Steeds meer Sovjetrepublieken rope d'r onaf'ankeluk'eid uut. * [[6 september]] [[1991]] - De Sovjet-Unie erkent de onaf'ankeluk'eid van [[Estland]], [[Letland]] en [[Litouwen]]. * [[16 december]] [[1991]] - Ok [[Kazachstan]] verklaer' z'n eigen onaf'ankeluk. * [[31 december]] [[1991]] - Ineenstorting Sovjet-Unie. Michail Gorbatsjov treedt officieel of as president van de Sovjet-Unie. De rooie vlagge op het Kremlin wor vervangen door de wit-blaeuw-rooie van de Russische Federaotie. * [[26 jannewari]] [[1992]] - Boris Jeltsin kondigt an dat [[Rusland]] gin kernraketten meer op Amerikaonse steden zal richten. == Literatuur == * Vanden Berghe, Yvan, ''De Koude Oorlog. Een nieuwe geschiedenis (1917-1991). Vijfde volledig herziene uitgave'', Acco Uitgeverij, 528 blz. (met medewerking van Doeko Bosscher en Rik Coolsaet), 2008 * Lewkowicz, Nicolas, ''The German Question and the Origins of the Cold War'', IPOC, Milaan, 2008 * Van Rossem, Maarten, ''Drie Oorlogen. Een kleine geschiedenis van de 20e eeuw'', Nieuw Amsterdam, 256 blz., 2007 * Franssen, Jens, Vande Winkel, Roel, ''Bang voor de bom: Vlamingen over hun Koude Oorlog'', Antwerpen, Manteau - Standaard Uitgeverij - VRT - VAR, 2006 == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20071224173352/http://edition.cnn.com/SPECIALS/cold.war/ CNN-website over de Kouwe Oorlog] [[Categorie:Oôrlog]] [[Categorie:Twintegste eêuwe]] [[Categorie:Geschiedenisse van Europa]] [[Categorie:Geschiedenisse van Duutsland]] [[Categorie:Geschiedenisse van de Vereênigde Staeten]] [[Categorie:Rusland]] h98hup5rb8xdc0v8sficjtbadpe6qbh 0 7202 160785 100025 2025-06-25T15:02:07Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160785 wikitext text/x-wiki De '''Wasschappelse Zeêdiek''' is een vuuf kilometer lange [[zeêwerienge]] van [[Basalt (gesteente)|basaltsteên]] in de [[dunenrij]] die't eiland [[Walcheren]] tegen de zeê bescherumt. Voh de [[Deltawerken]] was dizze diek 't teken van [[Nederland]] tegen 't waeter. De diek is emaekt in de [[16e eêuwe]]. In 1483 startte ze mee de anlei van een inlaegdiek achter de ouwe dunen. Op 15 juli is estart mee de anlei van de zeêdiek mee vergunnienge en anwizzegied van [[Kaerel d'n Vuufden]]. Van de originele diek is tegenwoordig weinig mi over, omdat'er oalmè betere materialen kwaeme. Noe vin je der vee basaltsteên. In [[1906]] is ter bescherming van de diek een pael'oôd gebouwd, in Wasschapel stit dit bekend as het [[Groôt 'oôd]]. == Oôrlog == Tiedes de [[Twidde Waereldoôrlog]] wier dun diek op [[3 oktober]] [[1944]] deur Britse bommewerupers ebombardeerd. 'T resultaet was een gat van ruum 150 meter breêd. 'T was [[springtie]], en't binnendriengende zeêwaeter overstroômde 't dorp [[Wasschappel]]. Op [[29 oktober]] wier de diek opnieuw ebombardeerd, mee as resultaet da 80% van Wasschappel wier verwoest. De bombardementen wiere uutevoerd om Duutse troepen van Walcheren te verdrieven en zô de Scheldemonding te kunnen veroveren, opdat de aeven van [[Antwerpen]] voh geallieerde bevoorraedienge kon oôre ebruukt. <div style="height: 215px; width: 95%; overflow: auto; padding: 3px;text-align: left; border:solid 1px;" title="braglist - zum scrollen"; > [[Plaetje:Westkapelle 2008-04-26 17-37 nahe panzer teilpano.jpg|1950px|Panorama: Deich und Polderhuismuseum Westkapelle]] </div> == Lienks nae buten == *[http://www.polderhuiswestkapelle.nl/oud/index.htm Het dijk en oorlogsmuseum Polderhuis Westkapelle] [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Walchren]] [[Categorie:Waschappel]] k3sygafufzcj6eqw9lj6ktovy6bebla 0 7209 160791 112412 2025-06-25T15:05:43Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160791 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Roman.de.renart.2.jpg|thumb|rechts|200px|Roman de Renart, uut een Frans [[handschrift (document)|handschrift]] van circa 1300]] [[Plaetje:ReynaertCloseup.JPG|thumb|200px|Monument van Reynaert de Vos in [['Ulst]]]] [[Plaetje:Reineke.jpg|thumb|200px|Reynaert de Vos]] '''Van den Vos Reynaerde''' (tehenwoordig ok we '''Reinaart de vos''' of '''Reinaert de vos''') is een [[epiek|episch]] [[dierdicht]] dat geldt as een 'oogtepunt in de Nederlandse middeleeuwse literatuur. Het telt in totaal 3469 [[vers (gedicht)|versregels]] en is 'eschreven in het [[Middelnederlands|Diets]]. 'verheal speelt z'n eigen of in de het tehenwoordige grensgebied tussen [[Zeêuws-Vlaonderen]] en [[Oôst-Vlaonderen]]. In [['Ulst]] stit een standbeeld voor de beroemde vosse. ==De personoages== *Reynaert ([[vosse]]) *Nobel ([[lêeuwe]]), keunienk *Tybeert ([[katte]]) *Bruun ([[bruune beer]]) *Isengryn ([[wolleve]]) *Grimbeert ([[das]]) =='t Verhaol== Beisn e dag an 't hof va [[keunienk]] Nobel zyn olle bêesn te plekke, buutn Reynaert de vos. Reynaert en is gin froain en ol d'aar bêesn kloagn dervan. 'n Keunienk wult nem ankloagn en ne zendt Bruun en Tybeert achter Reynaert. Mo 'n dien is vaneigens veel te lêep (peis mor an d'uutdrukkienge '' 't Is e lêepn vos'') en ne lokt z'in de volle deur diengn te zeggn woa dan ze gin nêen en kunn teegn zeggn. Bruun grakt vaste at 'n [[zêem]] wult eetn en Tybeert in 't hennekot van e paster at 'n muuzn wult pakkn. 't Is uutendelik de koozn van Reynaert (Grimbeert) die nem kut overtuugn voe mei te goan. At 'n vôorn 'n keunienk stoat, wulln ze nem van olles te laste leggn, mo Reynaert zei da Nobel moeste uppassn van Isengryn (Reynaert ze voader), Bruun en Tybeert en dan ze voun 'n trôon over te neemn e masse goud han. 't Wos de keunienginne die nem overtuugde voen de drie te stekkn en up te sluutn. Reynaert zevve wos dus vry en gienk zogezeid up bedevoart no [[Rome]]. ==Betêkenisse== Wuk da Willem hiere doet, is lachn met olles en iederêen (zounder dan ze 't zevve deure han, verzeker). Pasters en wuuvn, de menschn van oadel zyn dom en 't geweun vook is wrêed en primitief. De vromenschn en noamn die ollemoale wulln zeggn dan ze geirn va bille goan (Ogerne (o geirn), Julooke ('k lokkn joun, 't wuuf van 'n paster), Hersint (neur zint het) en Vuilemaerte (vule moarte)). Hieroender viend je d'êeste verzn van ''Van den vos Reynaerde''. :''Willem, die Madocke maecte,'' :''Daer hi dicken omme waecte,'' :''Hem vernoyde so haerde'' :''Dat die avonture van Reynaerde'' :''In dietsche onghemaket bleven'' :''(Die Arnout niet hevet vulscreven),'' :''Dat hi die vijte van Reynaerde dede soucken'' :''Ende hise na den walschen boucken'' :''In dietsche dus hevet begonnen.'' :''God moete ons ziere hulpen jonnen!'' :''Nu keert hem daer toe mijn zin,'' :''Dat ic bidde in dit begin'' :''Beede den dorpren enten doren,'' :''- Ofte si commen daer si horen'' :''Dese rijme ende dese woort,'' :''Die hem onnutte sijn ghehoort -'' :''Dat sise laten onbescaven:'' :''Te vele slachten si den raven,'' :''Die emmer es al even malsch.'' :''...'' ==De schriever== In te plekke va ''Madocke'' ('n êestn versregel), stoat er in bepoalde handschriftn ''vele bouke''. Dat is e veraanderienge die nie juste is, 't is gebeurd omdan ze loater nemêe wistn wuk da ''Madocke'' wos. 't Bovenste stik van bepoalde [[perkament]]n is ofeschript en doarup is ter toune ''vele bouke'' eschreevn. A je up 'n êestn lienk duuwt (hieroender by de lienks), goj e vôorbeeld zien van e verkêerde versche. In de latste versregels (3340 toet 3448) stoat er oek en ''acrostichon'' (noamdicht, d'êeste letters van die verzn moakn e wôord of e zinne): BI WILLEME (deur Willem), wuk dat in êestn lienk ieroender oek nie stoat. In 't [[Comburgsche 'andschrift]] stoat dat wel, mo stoat er oek ''vele bouke''. ==Stikje int Zeeuws== Bruun merkten aolles, à was n dan nie vrie En éél die troep kwam almae korter bie Ie docht: Wacht noe nog even Da kost me dat m n bere-leven... Daevoe gaf n n paer arde snokken Om z n kop d ruut te trokken. Mae oejemiene ... om glad vrie te raeken Scheurden ie de vellen van z n kaeken. t Bloed stròòmden as uut n gote Over èèl z n gevilde bere-tote. Z n lienkerore bleef an n splinter ange Z n twì pooten zatte nog gevange. Gosternokke! - wat brulden toen dien beer. Mae ja, t dee ok zò ieslik zeer. En werentig: t lukten mie vee snokken Aollebei z n klauwen d ruut te trokken. Lieve meinsen ... Neeë, dat was gin fèèst, Nooit maekten God zò n lillijk bèèst Mie z n pooten zou n nooit mì kunne krauwe. t Vel en z n naegels waere van z n klauwen. Feitelik kon n amper gaeë. Op z n voorpooten kost n ommers glad nie staeë. Over èèl z n bakkes stròòmden t bloed En daevoe zag n ok nie goed Want mie moeite kost n onderscheie Wie dae aollegaere kwaeme deur de weie An ulder schreeuwen kost je oore Da ze n graag woue vermore Lamfroid èèst - de pestoor, -Julok, Gròòt en klein, mie knuppel of mie stok. Eèl de perochie, ouwe zoo goed as jonge Aolles kwam d r an gespronge Mereeja Bielo, n wuufje zonder tanden, Kwam mie n poker in d r anden. Zoo gaet dat; -zoo is t overal! Krieg je n kwaeje naem of ongeval, Je mot de roddel en de slaegen Van Jan Boezeroen ok nog verdraege. == Lienks nae buten == * [http://roman-de-renart.blogspot.com/ Le roman de Renart] In het Frans en het Nederlands. * [http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/middeleeuwen/literatuurgeschiedenis/lgme042.html Van den vos Reynaerde op literatuurgeschiedenis.nl] * [http://www.reynaertgenootschap.be/ Stichting Reynaertgenootschap] * [http://www.vandenvosreynaerde.nl/ www.vandenvosreynaerde.nl] * [http://librivox.org/reinaart-de-vos/ Ebook en luusterbook bij Librivox] [[Categorie:Geschiedenisse van België]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Oôst-Vlaonderen]] [[Categorie:Zeêuws-Vlaonderen]] [[Categorie:'Ulst]] s6c9n0fzik57xoo8wukzocpzaqg8g3k 0 7221 160813 128433 2025-06-26T07:39:12Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160813 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Floris ende Blancefloer Lg 68.jpg|thumb|right|300px|Outsnede me Floris en Blancefloer in een uutgoave van Jan van Doesborch uut 1517]] '''Floris ende Blancefloer''' is een verheal van rond 1260 en 't is een ''avontuur van minnen'' (en oofse roman). 't Verhoal bestit uut 3973 verzn en 't goat over oe da makoar echt geirn zien olles overwint, los van ofkomste of geloof. 't Is eschreev'n deur [[Diederik van Assenede]] en 't is een vertoalieng uut 't [[Frans]] van Floire et Blancheflor. Z'n bedoelienge wos voen 't veroal voen iederêen verstoanboar te moak'n. :''Die tale, sal mense te rime bringhen,'' :''Ende te redenen die aventure.'' :''Hets worden herde te sure'' :''Van Assenede Diederike.'' :''Dien seldijs danken ghemeenlike,'' :''Dat hijt uten Walsche heeft ghedicht'' :''Ende verstandelike in Dietsche bericht'' :''Den ghenen, diet Walsche niet en connen.'' ==Belangriekste personen== * Floris: een joungn keirel die der stief goed uutziet en ezo indruk makt. 't Is e deurzetter en e slimn. En is oek oofs. Um is gin christen. * Blancefloer: (oofs en slim (''die hovessche entie wise'') en christelyk. =='t Verhaol== ===Verze 1-1576=== Een Saraceens'n keunienk gift e christelyie groavinne an ze wuuf en zie meugt neur en lyk slavinne. Ze komn goed overêen en ze krygn olletwêe e kind (de Sareceensche e zeune (Floris) en de groavinne en dochter (Blancefloer). Die kienders groein tope up en komn achter en ende verliefd up makoar. 'n Keunienk en wult dadde nie en ne zendt Floris nor e verre schole en Blancefloer verkopt 'n an commerçantn uut Babylonië. A Floris werekêert, zeggn ze derteegn da Blancefloer dôod is. At 'n ze zevn tekort wult doen, vertelt ze moeder wuk dat er echt gebeurd is en ne zweirt dat 'n nie go rustn vôorn dat 'n Blancefloer were evoen et. E krygt van ze moeder nog e toverrienk mei die nem uut olle rieschelike situoasches ku reddn. ===Verze 1577-3973=== Een viendt neur were in Babylon, woa da ze upeslootn zit in e torre die van en emir van doa te plekke is. Floris komt moat met 'n bewoaker (''die portwerder'') en 'n dien krygt nem binn in e grôte mande bloemn. 't Lukt, mo 'n emir viendt ze ogliek en e rechtbank (vierschaar) verôordêelt nunder toet verbrandienge. Floris wult ze rienk geevn an Blancefloer, mo zie wult nie vors zounder nem en wult dien rienk nie gebruukn voen weg te groakn. De rechters vien dadde zo oofs, danze nunder vrie loatn. Oendertusschn zyn d'ouders van Floris dôod en ze komn keunienk en keunienginne. Ze krygn e dochter die ''Baerte metten breden voeten'' noemt en de moeder van Karel de Grote is. ==Vobeeld (verze 2374-2389)== :''Die portwerder, als hi hadde gheacht,'' :''Enen corf, die scone was ende best gewracht,'' :''Dede hi draghen in sine camere binnen'' :''Ende seide Florise, soudi ghewinnen'' :''Die joncfrouwe ende bi liste bejaghen'' :''Men souden metten corve op draghen.'' :''Doe gincker Floris ligghen inne.'' :''Dier es vele, die ic kinne,'' :''Die nie so starker minnen plaghen,'' :''Dat si hem hadden laten draghen.'' :''Die portwerder sette hem enen hoet'' :''Opt hooft van rosen, die hem wel stoet,'' :''Ende decten met rosen, daer hi lach'' :''In den corf, datten niemant en sach.'' :''Twee cnapen riep hi te hem doe,'' :''Die duchtich waren ende goet daer toe.'' == Lienks nae buten == *[https://web.archive.org/web/20070311054905/http://www.dbnl.org/tekst/asse008flor01/asse008flor01_001.htm De hêle tekste van Floris ende Blancefloer] [[Categorie:Middeleêuwen]] hteuxg9vdwu0vw4t8s5etp6xvw1gfpe 0 7222 160816 102550 2025-06-26T07:45:03Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160816 wikitext text/x-wiki '''Karel ende Elegast''' is een verhael over ridders en [[Karel de Groôt'n]]. 't Is 'eschreev'n rond 1250 deur iemand uut [[Braebant]]. 't Verhael is êen van de weinige Middelnederlanse romans woavan da de hêle tekste nog bestoat. == Verhael == Karel de Grote kriegt 'n visioen met een iengel. Dien iengel zegt dat 'n moe goan tsjoepn. Achter e ment luustert Karel en e goat 't bus in. Op ze peard peinst Karel a vanolles, oender andere an Elegast: dat wos e goei'n ridder die zwoar estraft wos voer een klênigied. Op een zeker moment komt Karel e zwortn ridder teegn en 't komt toet e duel. De zwortn ridder - die eigentlik Elegast is - verliest. Karel duft nie zeggn wie dat 'n is en e zegt dat 'n Adelbrecht noemt. Adelbrecht vroagt an Elegast om by 'n keunienk (by z'n eigen dus) te goan tsjoepn. Elegast wilt nie: en is nog ossan moat mi 'n keunienk, 't bewys dat Elegast e goein ridder is. Elegast stelt vôorn om in te breekn by Eggeric, de stoete schôonbroere va Karel. Azô ezeid, azô edoan. Elegast rakt toet in 'n koamer van Eggeric e ze vrouwe (die de zuster is va Karel). Doar ôort Elegast da Eggeric 'n keunienk wil vermôorn. Ze vrouwe protesteert en Eggeric sloa neur e bloeneuze. Elegast, die oender 't bedde legt, vangt da bloed op in zyn anschoe. Elegast goa were na buutn e vertelt olles an Adelbrecht. Adelbrecht zegt dat 'n olles goa vertellen a Karel de Grote. E dag loater, op 'n ofdag, is olleman tope op 't kastêel va Karel. Karel zegt dat Eggeric e verroader is. Elegast meugt getuugn en e toogt d'anschoe mi bloed. Eggeric komt kwoad en e zegt tegen Elegast da z'er vôorn goa vichtn. Elegast wint. En 't veraal krygt e schôon ende: 'n verroader is dôod, 'n keunienk is ered, en Elegast meugt trouwn mi de weeuwe van Eggeric. == Vobeeld == In dit stiksje legt Elegast oender 't bedde van Eggeric. Eggeric verklapt an ze vrouwe wuk dat 'n va zinne is. Dedie is kwoad en Eggeric sloat neur e bloeneuze. <br> ::::<i>Elegast hi treckede voort ::::<i>Ende croper liselike toe. ::::<i>In sinen rechten hantscoe ::::<i>Ontfinc hi dbloet van der vrouwen, ::::<i>Omdat hijt wilde laten scouwen ::::<i>Diet den coninc te voren brochte; ::::<i>Dat hijs hem verwachten mochte.</i> == Lienks nae buten == * [http://www.literatuurgeschiedenis.nl/teksten.asp?ID=3 Mêer info over Karel ende Elegast] * [http://www.dbnl.org/tekst/_kar001kare01_01/ 't hêle verhael in 't Middelnederlans] [[Categorie:Middeleêuwen]] 31jlrl1zxb8r3hwd1klf2ril8utnx24 160817 160816 2025-06-26T07:47:10Z Nillers 14757 160817 wikitext text/x-wiki '''Karel ende Elegast''' is een verhael over ridders en [[Karel de Groôt'n]]. 't Is 'eschreev'n rond 1250 deur iemand uut [[Braebant]]. 't Verhael is êen van de weinige Middelnederlanse romans woavan da de hêle tekste nog bestoat. == Verhael == Karel de Grote kriegt 'n visioen met een iengel. Dien iengel zegt dat 'n moe goan tsjoepn. Achter e ment luustert Karel en e goat 't bus in. Op ze peard peinst Karel a vanolles, oender andere an Elegast: dat wos e goei'n ridder die zwoar estraft wos voer een klênigied. Op een zeker moment komt Karel e zwortn ridder teegn en 't komt toet e duel. De zwortn ridder - die eigentlik Elegast is - verliest. Karel duft nie zeggn wie dat 'n is en e zegt dat 'n Adelbrecht noemt. Adelbrecht vroagt an Elegast om by 'n keunienk (by z'n eigen dus) te goan tsjoepn. Elegast wilt nie: en is nog ossan moat mi 'n keunienk, 't bewys dat Elegast e goein ridder is. Elegast stelt vôorn om in te breekn by Eggeric, de stoete schôonbroere va Karel. Azô ezeid, azô edoan. Elegast rakt toet in 'n koamer van Eggeric e ze vrouwe (die de zuster is va Karel). Doar ôort Elegast da Eggeric 'n keunienk wil vermôorn. Ze vrouwe protesteert en Eggeric sloa neur e bloeneuze. Elegast, die oender 't bedde legt, vangt da bloed op in zyn anschoe. Elegast goa were na buutn e vertelt olles an Adelbrecht. Adelbrecht zegt dat 'n olles goa vertellen a Karel de Grote. E dag loater, op 'n ofdag, is olleman tope op 't kastêel va Karel. Karel zegt dat Eggeric e verroader is. Elegast meugt getuugn en e toogt d'anschoe mi bloed. Eggeric komt kwoad en e zegt tegen Elegast da z'er vôorn goa vichtn. Elegast wint. En 't veraal krygt e schôon ende: 'n verroader is dôod, 'n keunienk is ered, en Elegast meugt trouwn mi de weeuwe van Eggeric. == Vobeeld == In dit stiksje legt Elegast oender 't bedde van Eggeric. Eggeric verklapt an ze vrouwe wuk dat 'n va zinne is. Dedie is kwoad en Eggeric sloat neur e bloeneuze. ::::''Elegast hi treckede voort ::::''Ende croper liselike toe. ::::''In sinen rechten hantscoe ::::''Ontfinc hi dbloet van der vrouwen, ::::''Omdat hijt wilde laten scouwen ::::''Diet den coninc te voren brochte; ::::''Dat hijs hem verwachten mochte. == Lienks nae buten == * [http://www.literatuurgeschiedenis.nl/teksten.asp?ID=3 Mêer info over Karel ende Elegast] * [http://www.dbnl.org/tekst/_kar001kare01_01/ 't hêle verhael in 't Middelnederlans] [[Categorie:Middeleêuwen]] geno9r1e1z3833lfberlw2f1e24p3i0 0 7223 160790 123105 2025-06-25T15:05:00Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160790 wikitext text/x-wiki De '''Sturmvloed van 1906''' is een sturmvloed die plaes vong op [[12 maerte]] [[1906]]. Bie deze overstroôming wiere voorà [[Zeêland]] en Vlaonder'n 'etroffen. Deu'da de overstroôming overdag plaes vong, vielen d'r gin slachtoffers. De schae was echter enorm. Landverliers is overiges nie op'etreden. In [[Vlissienge]] wiere zeer hoge waeterstan'n 'emet'n, die alleenig bie de [[Waetersnoȏdramp van 1953]] zien overtroffen. Nae deze sturmvloed is besloten om de dieken te voorziejene van zohenaemde [[Muraltmuur]]ties. ==Zie ok== * [[Lieste mee Zeêuwse rampen]] == Lienks nae buten == *Middelburgsche Courant d.d. 24 maerte 1906: [http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/index.php?page=1&mod=krantresultaat&q=Vitshoek&datering=&krant=&qt=paragraaf&pagina=&sort=score+desc&doc=0&p=1&paragraaf=24&y=72 Het verdronke Zeêland] [[Categorie:Sturm]] [[Categorie:Geschiedenisse van België]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Vlaonderen]] rb575fyyewpipjf8wu1yq8ysea3hcyk 0 7224 160872 143400 2025-06-26T09:00:48Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160872 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Zeelandbrug.jpg|thumb|De Zeêlandbrugge]] [[Plaetje:Zeelandbrug (2460386701).jpg|thumb|De brugge vanof [[Schouwen-Duveland]]]] [[Plaetje:Koningin Juliana bij het openen van de Oosterscheldebrug de koningin in gezels, Bestanddeelnr 918-5663.jpg|thumb|Konienginne [[Juliaona]] en Commissaoris van de Konienginne [[Jan van Aartsen]] bie d' openieng van de brugge op 15 december 1965]] De '''Zeêlandbrugge''' is een brugge over de [[Oôsterschelde]] tussen [[Schouwen-Duveland]] en [[Noôrd-Beveland]]. De brugge eit een totaele liengte van 5.022 meter en is deermee nog aoltied de langste brugge van [[Nederland]]. De wegt over de brugge maekt deel uut van de [[N256]]. De brugge wier 'ebouwd op initiatief van de previnsie Zeêland. De opdracht voor de brugge wier op [[29 meie]] [[1962]] 'egeve an de ''Combinatie Brug Oosterschelde'', die de brug tussen [[1963]] en [[1965]] realiserende. Dit bedrief was een saemenwerkingsverband van de annemers Van Hattum en Blankevoort NV uut [[Beverwijk]] en de ''NV Amsterdamsche Ballast Maatschappij'' uut [[Amsterdam]]. Bie Kats wier een werkhaevene an'eleid mee twee grote portaalkraenen, weer de brugelementen wiere 'ebouwd. De drievende bok ''Ir. J.G. Snip'' zettende de verscheie elementen op d'r plekke. De brug bestit uut 54 pijlers mee deertussen 52 overspanniengen van 95 meter en een beweegbaor hedeelte van veertig meter. Op [[15 december]] [[1965]] stellende konienginne Juliaona de brugge officieel ope. De dag d'rvoor was de veêrboot Konienginne Emma van de [[veêrdienste van Zurrikzeê nae Kats]] voor de leste keer 'een en weer 'evaoren tussen Kats en [[Zurrikzeê]]. Bie opleverieng was 't de langste brugge van [[Europa]]. Het geld voor de bouw van de brugge had de Previnsie Zeêland 'eleend. Om de lenieng vromme te kunnen betaele most voor ieleke passage bie Colijn tol betaeld worre. Toe [[1989]] is de tol gebruukt voor de ofbetaeling, deerna wier de tol in een ongerhoudsfonds 'estort. Op [[1 jannewari]] [[1993]] wier de brugge tolvrie. De Zeêlandbrugge is een [[rieksmonument]]. == Literatuur == * A.C.W. van der Vet, ''De langste brug van Europa''. [[Amsterdam]], 1964 * ''Een boekje over de langste brug van Europa aangeboden door Oosterbaan & Le Cointre'', [[Goes]], 1965 * Max Dendermonde, ''Oosterscheldebrug. Gebouwd in opdracht van de NV Provinciale Zeeuwse Brug Maatschappij 1962-1965'', [[Middelburg]], 1966 [[Iengels]]talige editie onger de titel ''Oosterschelde Bridge''] * Provinciale Waterstaat in Zeeland, ''De brug over de Oosterschelde'', [[Middelburg]], 1964, 1966 == Plae'ies == <gallery> Zierikzee.jpg|Zeelandbrug bij [[Zurrikzeê]] Zeelandbrug-waiting-1986.jpg|Wachte bie de Zeêlandbrugge Netherlands-zeelandbrug-2005-1.jpg|Rieje over de Zeêlandbrugge Netherlands-zeelandbrug-2005-2.jpg|Anlegsteiger an de noordkante van de Zeêlandbrugge </gallery> == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20110416065649/http://www.deltawerken.com/51 Deltawerken.com] - Deltawerken Online over de Zeêlandbrugge * [http://www.youtube.com/watch?v=4IXK0tIr7J4 Youtube-filmpje] [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Rieksmonument in Zeêland]] [[Categorie:Noôrd-Beveland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] syvv8bu5b4pqlxdipgvmlh657grn03x 0 7233 160871 126987 2025-06-26T09:00:22Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160871 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:LocatieHaringvliet.png|350px|thumb|right|Haeringvliet]] Het '''Haeringvliet''' is een zeêerm tussen [[Goereê-Overflakkeê]] an de zuudkante in [[Svore-Putt'n]] en de [[Hoekse Waerd]] an de noordkante. Voor 1200 waere Voorne en Flakkee één eiland. In 1216 brak de dunenrij an de kust deur en d'r ontstong een grôte geule die z'n eige een wegt beanende deur 't anwezige veên. De naem Haeringvliet treffe m'n al [[1315]] voor 't eerst in de schrifteleke bronnen an, mar de meêst gebruukte neame was Flakkeê, vandeer dat 't eiland d'r achter Overflakkeê 'enoemd wier. Pas in de 19e eêuwe wier de naem Haeringvliet algemeên. Midden in het Haeriengvliet leit een nog altied beweund eiland, [[Tiengemeêten]]. In [[1970]] is het waeter deur middel van de Haeringvliet of'eslote en wier ut zoet. An deze [[Haeriengvlietdam]] is 12 jaer 'ebouwd. Bie Stellendam is een sluus voor de scheepvaert 'emaekt. An de aore kante van 't eiland is een brugge 'ebouwd naer de Hoekse Waerd, de Haeringvlietbrugge. Deze brugge is in 1969 ope 'esteld en was de eerste verbinding van Flakkeê mit het vasteland. D'r binnen planne om de sluuzen in de dam op een kiere te zettene, mar deer is nogal weerstand tegen, want dan komt de zoetwaetervoorzienieng in gevaer. == Lienks nae buten == *[http://www.rijkswaterstaat.nl/haringvliet Actuele informaotie over het Haeringvliet van Riekswaeterstaet] [[Categorie:Waeter in Zuud-'Olland]] [[Categorie:Goereê-Overflakkeê]] [[Categorie:Hoekse Waerd (eiland)]] [[Categorie:Svore-Putt'n]] [[Categorie:Hoekse Waerd (gemeênte)]] [[Categorie:Nissewaerd]] [[Categorie:Vore an Zeê]] o22neshar5qwjtterxdsg42x453q0qu 0 7272 160856 153914 2025-06-26T08:48:16Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160856 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Zunne | plaetje = [[plaetje:Solar_prominence_from_STEREO_spacecraft_September_29,_2008.jpg|frameless|center]] | onderschrift = De Zon gefotografeerd door de [[STEREO (ruimtemissie)|STEREO]]-missie | symbool = [[plaetje:Sun symbol (fixed width).svg|24px|☉]] | type = [[Gele dwerg]] | leeftijd = ~ 4,59 miljard jaar | diameter = 1,392 miljoen [[kilometer|km]] | massa = 1,989x10³⁰ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 274 | ontsnappingssnelheid = 619.3 | opptemperatuur = 5780 K<br />In de kern:<br />15,5×10⁶ | dichtheid = In de kern:<br />148 g/cm³ | rotatietijd = Equator: 25,38 [[dag]]en<br />45° NB/ZB: 27,4 dagen | spectraalklasse = G2V | abshelderheid = 4,83 | fyssamenstelling = 70 massa-% [[Waterstof (element)|H]], 28% [[helium|He]],<br />0,9% [[Zuurstof (element)|O]], 0,4% [[koolstof|C]], 0,15% [[neon (element)|Ne]], 0,15% [[IJzer (element)|Fe]], 0,09% [[Stikstof (element)|N]], 0,08% [[silicium|Si]], 0,07% [[magnesium|Mg]], 0,05% [[zwavel|S]] | schhelderheid = -26,74 | afstandtot = centrum van Melkweg | afstand = 27 000 [[lichtjaar]] }}</table> [[Plaetje:Sun Earth Comparison.png|thumb|De ofmetienge van de Zunne ten opzichte van de Aerde]] [[Plaetje:Galactic longitude.JPG|thumb|Plekke van de Zunne in de Melkwegt]] [[Plaetje:Sun parts big.jpg|thumb|De structuur van sterren van hetzelfde type as de zunne]] De '''Zunne''' is de sterre die 't duchtste bie de [[aerde]] stoot. De plaoneet'n uut uus zunnestelsel draoien rondom de zunne hene. De aerde draoit in een [[jaer]] tied om de zunne hene. Zonger de zunne zou d'r gin leven meugeluk weze op de aerde. De zunne is vele maelen groter dan de aerde. Echt in de buurte komme van de Zunne mee ruumtevaertuugen kunnen me nie, want deer ist veelst te heet. == De zunne as energiebronne == De zunne genereert wermte en [[zunnewind]]. Dienen zunnewind komt tout by d'eirde woa dat 'n tegeng'oudn es deur 'n [[atmosfeer]] van d'eirde. Zunnewind bestoat uut klene deelties die de zunne roundomround uutstroalt tout diepe in et zunnestelsel. Olle leevn op de aerde es moar meugelik deur de warmte die de zunne uutstroalt. [[Mens]]en en [[Beêsten]] keunn nie leevn zounder de zunnewarmte. Ook de [[plante|plantn]] oaln under energie uut zunnestroaln via e proces da me [[fotosynthese]] noemn. De zunne es 't elderste object da j'an d'n hemel kan zieje. == Zunnestelsel == Oalle [[emellichoam]]n in uus zunnestelsel doorloopn e boane mè de zunne in 't middn. De grotste zyn de [[planete|planeetn]]. De planeetn beschryvn [[ellips]]vormige boann up verschillige ofstandn. Oe dichter e planete by de zunne stoat, oe warmer da z'es en oe rapper da ze rounddroait (omlooptyd van [[Mercurius]] es 88 doagn). De buutnste planeet'n binne ieskoud, droain stryf troage, en doen d'r vree lange over voe ene keer round de zunne te droain ([[Neptunus]] bykan 165 joar). == Structure van de zunne == In de kern van de zunne es 't ounvoorstelboar heet (round 15 500 000 [[K]]) en 'n druk es d'r gigantisch. Die twee factoorn t'ope zettn e proces in gank da [[kernfusie]] noemt. By da proces, da [[woaterstof]] ommezet in [[helium]], komt d'r gigantisch veel energie vry. Ge kut et vergelykn meè [[woaterstofbomme|woaterstofbommn]] die under energie ook uut [[kernfusie]] oaln (deur e proces dan ze zelve in gank steekn). Die extreme toestand'n in de zunne zorgn d'r voorn dat olle [[materie]] [[plasma]] es. De zunne kun j'observeern mè 't bloot oge (mits beschermienge !) of mè angepaste [[telescoop]]n. Zels mè 't bloot oge keun je dounkere plekkn ziene up de zunneschyve: de [[zunnevlekke|zunnevlekkn]]. Eén zunnevlekke kut grodder kommn dan 'n diamèter van d'eirde. Zunnevlekkn zyn plekkn up de zunne woa dat minder heet es dan elders, doadeure kommn ze dounker over. Ze kommn en goane zynder in nen cyclus van elf joarn. Zunnevlekkn veroorzoakn veel energie die ne merkboarn invloed èt up uus [[were]], up [[elektronica]]materioal en [[communicoatie]]apparateure. == Lienks nae buten == * [http://sohowww.nascom.nasa.gov/ Uutleg op ''So howww'', NASA] * [https://web.archive.org/web/20050525060006/http://www.astrolab.be/educatief/Sterrenkunde%20NL/ebook_zon.pdf Brochure (19blz) uut'egeven deu Stichting Universum t.b.v. de Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde.] {{zunnestelsel}} [[Categorie:Zunnestelsel]] 6f23vnqy8ykyzxrlmkh7glir7jojfvh 0 7277 160853 142964 2025-06-26T08:46:39Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160853 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Aarde | plaetje = [[plaetje:The Blue Marble (remastered).jpg|frameless|center]] | onderschrift = Blik op het [[Oostelijk halfrond]] met [[India]] (midden), het Arabisch Schiereiland ([[Saoedi-Arabië]]) en [[Afrika]] (links), de [[Indische Oceaan]] (onder), [[Australië (continent)|Australië]] (rechtsonderaan) en [[Azië]] (boven en rechts). | symbool = [[plaetje:Earth symbol (fixed width).svg|24px|🜨]] | type = [[Planete]]<br />[[Aerdse planete]] | overig = [[Wereld (Aarde)|Wereld]], Sol III, Tellus, Terra | aantalmanen = 1 | omtrek = 40 075 [[kilometer|km]] (equatoriaal) | diameter = 12 756 [[kilometer|km]] | massa = 5,9742×10²⁴ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 9,780 tot 9,832 | ontsnappingssnelheid = 11,2 | dichtheid = 5,515 g/cm³ | rotatietijd = 23 uur, 56 minuten en 04 seconden | albedo = 36,7 | omwentelingsas = 23,439281 | fyssamenstelling = 35% [[ijzer (element)|Fe]], 29% [[Zuurstof (element)|O]], 15% [[silicium|Si]], 13% [[magnesium|Mg]], 2,5% [[nikkel|Ni]], 2% [[zwavel|S]], 1,2% [[calcium|Ca]], 1,1% [[aluminium|Al]] en 0,2% overige stoffen | samenstellingkern = [[Nikkelijzer]] | afplatting = 0,0033528 | typeperifocus = Perihelium | typeapofocus = Aphelium | perifocus = 0,98 [[Astronomische eenheid|AE]] | apofocus = 1,02 AE | halvelangeas = 1,0000026 AE | excentriciteit = 0,016710219 | knoop = 348,73936 | periode = 1,0000175 [[jaer]] | inclinatie = 1,57869 | afstandtot = de zon | afstand = 149,6×10⁶ [[kilometer|km]] (~ 1 [[Astronomische eenheid|AE]]) | luchtdruk = Gem. 1013,25 | atmsamenstelling = 78,09% [[Distikstof|N₂]], 20,94% [[Dizuurstof|O₂]], 0,93% [[Argon|Ar]], 0,04% [[Kooldioxide|CO₂]], 1% [[waterdamp]] en sporengassen | atmtemperatuur = Gem. 287 }}</table> De '''Aerde''' (symboôl: [[File:Earth symbol (fixed width).svg|16px|🜨]]) is een planete in uus [[zunnestelsel]]. Vanof de zunne gerekend, is 't de dorde planete. We noemn ze ok we de 'blaeuwe planete' omda ze voe biena driekart bedekt is mee [[waeter]]. Op de aerde vind je plekk'n die helegans mee woater bedekt zyn, de '''zeeën''' of '''oceoan'n''', en plekkn die boovn de zeespegel uutsteekn, de '''continentn'''. Rond d'n Aerde draoit d'n [[Maen (Aerde)|Maen]] == Continent'n == * [[Europa]] * [[Azië]] * [[Afrika]] * [[Oceanië]] * [[Noord-Amerika]] * [[Zuud-Amerika]] * [[Antartica|Antarctica]] of de Zuudpole == Oceoan'n == * [[Atlantischen Oceaon|Atlantische Oceaon]] * [[Indische Oceaon]] * [[Stillen Oceaon]] == Statistiekn == === Fysieke karakteristiekn === * De Aerde is vogges wetenschappers 4,54 miljard joar oud. Dit wor echter betwist deu creationisten, die stelle dat de aerde nie ouwer kan weze dan 10.000 toe 15.000 [[jaer]]<ref>Dalrymple, G.B. (1991). The Age of the Earth. California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-1569-6.</ref><ref>Newman, William L. (July 9, 2007). Age of the Earth. Publications Services, USGS. dd 20 September 2007.</ref><ref>Dalrymple, G. Brent (2001). "The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved". Geological Society, London, Special Publications 190: 205-221. dd 20 September 2007.</ref><ref>Stassen, Chris (September 10, 2005). The Age of the Earth. The TalkOrigins Archive. dd 20 September 2007.</ref> * De Aerde heit een omtrek va 40 074,02 kilometers an den [[evenoar]]. Over de [[meridioan]] (of de [[Geografische pooln|pooln]]) gemeetn is 't 40 007,68 km, wa dus wil zegn da de eirde breder is of da ze [[Oogte|oog]] is. De gemiddelde strale is 6 378,1 [[meter]]s. Da verschil komt deur et roteern en de middelpuntzoekende kracht ten gevolge doavan. * De ofplattieng ten gevolge van die verschiln in strale bedroagt 0,0033529. * De gemiddelde [[valversnellieng]] (of ''g'') is 9,80665 m/s². * De oppervlakte bedroagt 510 065 600 km². Doavan is 70,8% of 361 126 400 km² bedekt deur woater, en 29,2% of 148 939 100 km² bedekt deur land. * Et volume van de Aerde is 1,0832073 . 10¹² km³. * Ze weegt 5,9736 . 10²⁴ kilogram. * De obliquiteit (of de axiale variatie, of oevele da de eirdas verschilt met et vlak van de omlôop) is 23,439281°. * Et albedo is 0,367. 't Is e moate vo oe goed da e lichoam [[licht]] ofketst. Et albedo-effect et een invloed in et tot stand komn en ofbreekn van [[ystydn]]. * An de ippervlakte van d'eirde zyn de temperateurn: ** Minimum -88,3° [[Celsius|C]] ** Maximum 57,7° C ** Gemiddeld 14° C === Orbitale karakteristiekn === * De Aerde droait in een ellips round de [[zunne]] in 365,256366 doagn (of 1,000157 joar). * Ze droait round neur asse in om en by de 23 eurn, 56 minuutn en 04,09054 secondn, gemeetn in siderische tyd. E siderische dag wordt bepoald deur de tyd tusschen 2 opêenvolgende momenten woaby da de zunne ip dezelfde plekke an den eeml stoat. Deur et roteern van de eirde round de zunne en et klêene verschil in inclinatie per dag is e siderische dag korter of e zunnedag (24u). * De inclinatie, of et verschil tusschen et omlôopvlak van de eirde en de evenoare van de zunne, is 7,25°. Vo andere planeetn wordt sommetekis de Eirde lik referentie gebruukt. * Omlôopofstandn: ** Et apohelion, of de ofstand woa da de eirde et verst van de zunne stoat is 152 097 701 km. ** Et perihelium, woa d'eirde ip ze dichtst by de zunne stoat beviendt em ip 147 098 074 km. ** Agezien da de omloop round de zunne een [[ellips]]vorm eit, woaby de zunne in 1 van de 2 brandpuntn stoat, kryg je verschillige woardn vo apo- en perihelium dan vo grôtste en klêenste stroal respectievelik. *** De klêenste stroal is 149 576 999,826 km lank, of 0,9998604869 [[astronomische êenheid|astronomische êenheedn]]. *** De grôtste stroal is 149 597 887,5 km lank, of 1,0000001124 [[astronomische êenheid|astronomische êenheedn]]. ** De lengte van de omlôop is 924 375 700 km. * De eccentriciteit, of oevele da de boane verschilt van e perfectn [[cirkel]], is 0,016710219. * De gemiddelde snelheid round de zunne is 29,783 km/s, of 107,218 km/h. === Atmosfeer === De [[druk]] is gemiddeld 101,3 [[Pascal (êenheid)|kPa]] ip zêeniveau. Ze bestoat uut 78,08% [[Stikstof|N]]₂; 20,95% [[Zuurstof|O]]₂; 0,93% [[Argon|Ar]], 0,038% [[Kôolstofdioxide|CO₂]], en sporen van andere goazn lik [[woater]]damp en de andere eedlgasn. == Lienks nae buten == * De Aerde, uus zunnestelsel en den êlen kosmos zien nie gemakkelik uut te leggen in 'n stikkie tekst. Mee computers goat da wel 'n hêel stik gemakkelikker. Voer iemand die zêre 'n overzicht wil krieg'n, bestoan d'r hêel wa interessante computerprogramma's as [https://web.archive.org/web/20131016222559/http://www.shatters.net/celestia/ Celestia] (Mac, Linux, Windows) * [http://earth.google.com/ Google Earth] {{zunnestelsel}} == Referenties == <references /> [[Categorie:Zunnestelsel]] 8izhvl6634bnfm0uwm6xrvaqyrr1z3a 160857 160853 2025-06-26T08:49:07Z Nillers 14757 /* Lienks nae buten */ 160857 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Aarde | plaetje = [[plaetje:The Blue Marble (remastered).jpg|frameless|center]] | onderschrift = Blik op het [[Oostelijk halfrond]] met [[India]] (midden), het Arabisch Schiereiland ([[Saoedi-Arabië]]) en [[Afrika]] (links), de [[Indische Oceaan]] (onder), [[Australië (continent)|Australië]] (rechtsonderaan) en [[Azië]] (boven en rechts). | symbool = [[plaetje:Earth symbol (fixed width).svg|24px|🜨]] | type = [[Planete]]<br />[[Aerdse planete]] | overig = [[Wereld (Aarde)|Wereld]], Sol III, Tellus, Terra | aantalmanen = 1 | omtrek = 40 075 [[kilometer|km]] (equatoriaal) | diameter = 12 756 [[kilometer|km]] | massa = 5,9742×10²⁴ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 9,780 tot 9,832 | ontsnappingssnelheid = 11,2 | dichtheid = 5,515 g/cm³ | rotatietijd = 23 uur, 56 minuten en 04 seconden | albedo = 36,7 | omwentelingsas = 23,439281 | fyssamenstelling = 35% [[ijzer (element)|Fe]], 29% [[Zuurstof (element)|O]], 15% [[silicium|Si]], 13% [[magnesium|Mg]], 2,5% [[nikkel|Ni]], 2% [[zwavel|S]], 1,2% [[calcium|Ca]], 1,1% [[aluminium|Al]] en 0,2% overige stoffen | samenstellingkern = [[Nikkelijzer]] | afplatting = 0,0033528 | typeperifocus = Perihelium | typeapofocus = Aphelium | perifocus = 0,98 [[Astronomische eenheid|AE]] | apofocus = 1,02 AE | halvelangeas = 1,0000026 AE | excentriciteit = 0,016710219 | knoop = 348,73936 | periode = 1,0000175 [[jaer]] | inclinatie = 1,57869 | afstandtot = de zon | afstand = 149,6×10⁶ [[kilometer|km]] (~ 1 [[Astronomische eenheid|AE]]) | luchtdruk = Gem. 1013,25 | atmsamenstelling = 78,09% [[Distikstof|N₂]], 20,94% [[Dizuurstof|O₂]], 0,93% [[Argon|Ar]], 0,04% [[Kooldioxide|CO₂]], 1% [[waterdamp]] en sporengassen | atmtemperatuur = Gem. 287 }}</table> De '''Aerde''' (symboôl: [[File:Earth symbol (fixed width).svg|16px|🜨]]) is een planete in uus [[zunnestelsel]]. Vanof de zunne gerekend, is 't de dorde planete. We noemn ze ok we de 'blaeuwe planete' omda ze voe biena driekart bedekt is mee [[waeter]]. Op de aerde vind je plekk'n die helegans mee woater bedekt zyn, de '''zeeën''' of '''oceoan'n''', en plekkn die boovn de zeespegel uutsteekn, de '''continentn'''. Rond d'n Aerde draoit d'n [[Maen (Aerde)|Maen]] == Continent'n == * [[Europa]] * [[Azië]] * [[Afrika]] * [[Oceanië]] * [[Noord-Amerika]] * [[Zuud-Amerika]] * [[Antartica|Antarctica]] of de Zuudpole == Oceoan'n == * [[Atlantischen Oceaon|Atlantische Oceaon]] * [[Indische Oceaon]] * [[Stillen Oceaon]] == Statistiekn == === Fysieke karakteristiekn === * De Aerde is vogges wetenschappers 4,54 miljard joar oud. Dit wor echter betwist deu creationisten, die stelle dat de aerde nie ouwer kan weze dan 10.000 toe 15.000 [[jaer]]<ref>Dalrymple, G.B. (1991). The Age of the Earth. California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-1569-6.</ref><ref>Newman, William L. (July 9, 2007). Age of the Earth. Publications Services, USGS. dd 20 September 2007.</ref><ref>Dalrymple, G. Brent (2001). "The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved". Geological Society, London, Special Publications 190: 205-221. dd 20 September 2007.</ref><ref>Stassen, Chris (September 10, 2005). The Age of the Earth. The TalkOrigins Archive. dd 20 September 2007.</ref> * De Aerde heit een omtrek va 40 074,02 kilometers an den [[evenoar]]. Over de [[meridioan]] (of de [[Geografische pooln|pooln]]) gemeetn is 't 40 007,68 km, wa dus wil zegn da de eirde breder is of da ze [[Oogte|oog]] is. De gemiddelde strale is 6 378,1 [[meter]]s. Da verschil komt deur et roteern en de middelpuntzoekende kracht ten gevolge doavan. * De ofplattieng ten gevolge van die verschiln in strale bedroagt 0,0033529. * De gemiddelde [[valversnellieng]] (of ''g'') is 9,80665 m/s². * De oppervlakte bedroagt 510 065 600 km². Doavan is 70,8% of 361 126 400 km² bedekt deur woater, en 29,2% of 148 939 100 km² bedekt deur land. * Et volume van de Aerde is 1,0832073 . 10¹² km³. * Ze weegt 5,9736 . 10²⁴ kilogram. * De obliquiteit (of de axiale variatie, of oevele da de eirdas verschilt met et vlak van de omlôop) is 23,439281°. * Et albedo is 0,367. 't Is e moate vo oe goed da e lichoam [[licht]] ofketst. Et albedo-effect et een invloed in et tot stand komn en ofbreekn van [[ystydn]]. * An de ippervlakte van d'eirde zyn de temperateurn: ** Minimum -88,3° [[Celsius|C]] ** Maximum 57,7° C ** Gemiddeld 14° C === Orbitale karakteristiekn === * De Aerde droait in een ellips round de [[zunne]] in 365,256366 doagn (of 1,000157 joar). * Ze droait round neur asse in om en by de 23 eurn, 56 minuutn en 04,09054 secondn, gemeetn in siderische tyd. E siderische dag wordt bepoald deur de tyd tusschen 2 opêenvolgende momenten woaby da de zunne ip dezelfde plekke an den eeml stoat. Deur et roteern van de eirde round de zunne en et klêene verschil in inclinatie per dag is e siderische dag korter of e zunnedag (24u). * De inclinatie, of et verschil tusschen et omlôopvlak van de eirde en de evenoare van de zunne, is 7,25°. Vo andere planeetn wordt sommetekis de Eirde lik referentie gebruukt. * Omlôopofstandn: ** Et apohelion, of de ofstand woa da de eirde et verst van de zunne stoat is 152 097 701 km. ** Et perihelium, woa d'eirde ip ze dichtst by de zunne stoat beviendt em ip 147 098 074 km. ** Agezien da de omloop round de zunne een [[ellips]]vorm eit, woaby de zunne in 1 van de 2 brandpuntn stoat, kryg je verschillige woardn vo apo- en perihelium dan vo grôtste en klêenste stroal respectievelik. *** De klêenste stroal is 149 576 999,826 km lank, of 0,9998604869 [[astronomische êenheid|astronomische êenheedn]]. *** De grôtste stroal is 149 597 887,5 km lank, of 1,0000001124 [[astronomische êenheid|astronomische êenheedn]]. ** De lengte van de omlôop is 924 375 700 km. * De eccentriciteit, of oevele da de boane verschilt van e perfectn [[cirkel]], is 0,016710219. * De gemiddelde snelheid round de zunne is 29,783 km/s, of 107,218 km/h. === Atmosfeer === De [[druk]] is gemiddeld 101,3 [[Pascal (êenheid)|kPa]] ip zêeniveau. Ze bestoat uut 78,08% [[Stikstof|N]]₂; 20,95% [[Zuurstof|O]]₂; 0,93% [[Argon|Ar]], 0,038% [[Kôolstofdioxide|CO₂]], en sporen van andere goazn lik [[woater]]damp en de andere eedlgasn. == Noôten == <References/> == Lienks nae buten == * De Aerde, uus zunnestelsel en den êlen kosmos zien nie gemakkelik uut te leggen in 'n stikkie tekst. Mee computers goat da wel 'n hêel stik gemakkelikker. Voer iemand die zêre 'n overzicht wil krieg'n, bestoan d'r hêel wa interessante computerprogramma's as [https://web.archive.org/web/20131016222559/http://www.shatters.net/celestia/ Celestia] (Mac, Linux, Windows) * [http://earth.google.com/ Google Earth] {{zunnestelsel}} == Referenties == <references /> [[Categorie:Zunnestelsel]] mk3zup0y1aacytgjz5hnz8oxymf5dw6 160858 160857 2025-06-26T08:49:49Z Nillers 14757 /* Statistiekn */ 160858 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Aarde | plaetje = [[plaetje:The Blue Marble (remastered).jpg|frameless|center]] | onderschrift = Blik op het [[Oostelijk halfrond]] met [[India]] (midden), het Arabisch Schiereiland ([[Saoedi-Arabië]]) en [[Afrika]] (links), de [[Indische Oceaan]] (onder), [[Australië (continent)|Australië]] (rechtsonderaan) en [[Azië]] (boven en rechts). | symbool = [[plaetje:Earth symbol (fixed width).svg|24px|🜨]] | type = [[Planete]]<br />[[Aerdse planete]] | overig = [[Wereld (Aarde)|Wereld]], Sol III, Tellus, Terra | aantalmanen = 1 | omtrek = 40 075 [[kilometer|km]] (equatoriaal) | diameter = 12 756 [[kilometer|km]] | massa = 5,9742×10²⁴ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 9,780 tot 9,832 | ontsnappingssnelheid = 11,2 | dichtheid = 5,515 g/cm³ | rotatietijd = 23 uur, 56 minuten en 04 seconden | albedo = 36,7 | omwentelingsas = 23,439281 | fyssamenstelling = 35% [[ijzer (element)|Fe]], 29% [[Zuurstof (element)|O]], 15% [[silicium|Si]], 13% [[magnesium|Mg]], 2,5% [[nikkel|Ni]], 2% [[zwavel|S]], 1,2% [[calcium|Ca]], 1,1% [[aluminium|Al]] en 0,2% overige stoffen | samenstellingkern = [[Nikkelijzer]] | afplatting = 0,0033528 | typeperifocus = Perihelium | typeapofocus = Aphelium | perifocus = 0,98 [[Astronomische eenheid|AE]] | apofocus = 1,02 AE | halvelangeas = 1,0000026 AE | excentriciteit = 0,016710219 | knoop = 348,73936 | periode = 1,0000175 [[jaer]] | inclinatie = 1,57869 | afstandtot = de zon | afstand = 149,6×10⁶ [[kilometer|km]] (~ 1 [[Astronomische eenheid|AE]]) | luchtdruk = Gem. 1013,25 | atmsamenstelling = 78,09% [[Distikstof|N₂]], 20,94% [[Dizuurstof|O₂]], 0,93% [[Argon|Ar]], 0,04% [[Kooldioxide|CO₂]], 1% [[waterdamp]] en sporengassen | atmtemperatuur = Gem. 287 }}</table> De '''Aerde''' (symboôl: [[File:Earth symbol (fixed width).svg|16px|🜨]]) is een planete in uus [[zunnestelsel]]. Vanof de zunne gerekend, is 't de dorde planete. We noemn ze ok we de 'blaeuwe planete' omda ze voe biena driekart bedekt is mee [[waeter]]. Op de aerde vind je plekk'n die helegans mee woater bedekt zyn, de '''zeeën''' of '''oceoan'n''', en plekkn die boovn de zeespegel uutsteekn, de '''continentn'''. Rond d'n Aerde draoit d'n [[Maen (Aerde)|Maen]] == Continent'n == * [[Europa]] * [[Azië]] * [[Afrika]] * [[Oceanië]] * [[Noord-Amerika]] * [[Zuud-Amerika]] * [[Antartica|Antarctica]] of de Zuudpole == Oceoan'n == * [[Atlantischen Oceaon|Atlantische Oceaon]] * [[Indische Oceaon]] * [[Stillen Oceaon]] == Statistiekn == === Fysieke karakteristiekn === * De Aerde is vogges wetenschappers 4,54 miljard joar oud. Dit wor echter betwist deu creationisten, die stelle dat de aerde nie ouwer kan weze dan 10.000 toe 15.000 [[jaer]]<ref>Dalrymple, G.B. (1991). The Age of the Earth. California: Stanford University Press.</ref><ref>Newman, William L. (July 9, 2007). Age of the Earth. Publications Services, USGS. dd 20 September 2007.</ref><ref>Dalrymple, G. Brent (2001). "The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved". Geological Society, London, Special Publications 190: 205-221. dd 20 September 2007.</ref><ref>Stassen, Chris (September 10, 2005). The Age of the Earth. The TalkOrigins Archive. dd 20 September 2007.</ref> * De Aerde heit een omtrek va 40 074,02 kilometers an den [[evenoar]]. Over de [[meridioan]] (of de [[Geografische pooln|pooln]]) gemeetn is 't 40 007,68 km, wa dus wil zegn da de eirde breder is of da ze [[Oogte|oog]] is. De gemiddelde strale is 6 378,1 [[meter]]s. Da verschil komt deur et roteern en de middelpuntzoekende kracht ten gevolge doavan. * De ofplattieng ten gevolge van die verschiln in strale bedroagt 0,0033529. * De gemiddelde [[valversnellieng]] (of ''g'') is 9,80665 m/s². * De oppervlakte bedroagt 510 065 600 km². Doavan is 70,8% of 361 126 400 km² bedekt deur woater, en 29,2% of 148 939 100 km² bedekt deur land. * Et volume van de Aerde is 1,0832073 . 10¹² km³. * Ze weegt 5,9736 . 10²⁴ kilogram. * De obliquiteit (of de axiale variatie, of oevele da de eirdas verschilt met et vlak van de omlôop) is 23,439281°. * Et albedo is 0,367. 't Is e moate vo oe goed da e lichoam [[licht]] ofketst. Et albedo-effect et een invloed in et tot stand komn en ofbreekn van [[ystydn]]. * An de ippervlakte van d'eirde zyn de temperateurn: ** Minimum -88,3° [[Celsius|C]] ** Maximum 57,7° C ** Gemiddeld 14° C === Orbitale karakteristiekn === * De Aerde droait in een ellips round de [[zunne]] in 365,256366 doagn (of 1,000157 joar). * Ze droait round neur asse in om en by de 23 eurn, 56 minuutn en 04,09054 secondn, gemeetn in siderische tyd. E siderische dag wordt bepoald deur de tyd tusschen 2 opêenvolgende momenten woaby da de zunne ip dezelfde plekke an den eeml stoat. Deur et roteern van de eirde round de zunne en et klêene verschil in inclinatie per dag is e siderische dag korter of e zunnedag (24u). * De inclinatie, of et verschil tusschen et omlôopvlak van de eirde en de evenoare van de zunne, is 7,25°. Vo andere planeetn wordt sommetekis de Eirde lik referentie gebruukt. * Omlôopofstandn: ** Et apohelion, of de ofstand woa da de eirde et verst van de zunne stoat is 152 097 701 km. ** Et perihelium, woa d'eirde ip ze dichtst by de zunne stoat beviendt em ip 147 098 074 km. ** Agezien da de omloop round de zunne een [[ellips]]vorm eit, woaby de zunne in 1 van de 2 brandpuntn stoat, kryg je verschillige woardn vo apo- en perihelium dan vo grôtste en klêenste stroal respectievelik. *** De klêenste stroal is 149 576 999,826 km lank, of 0,9998604869 [[astronomische êenheid|astronomische êenheedn]]. *** De grôtste stroal is 149 597 887,5 km lank, of 1,0000001124 [[astronomische êenheid|astronomische êenheedn]]. ** De lengte van de omlôop is 924 375 700 km. * De eccentriciteit, of oevele da de boane verschilt van e perfectn [[cirkel]], is 0,016710219. * De gemiddelde snelheid round de zunne is 29,783 km/s, of 107,218 km/h. === Atmosfeer === De [[druk]] is gemiddeld 101,3 [[Pascal (êenheid)|kPa]] ip zêeniveau. Ze bestoat uut 78,08% [[Stikstof|N]]₂; 20,95% [[Zuurstof|O]]₂; 0,93% [[Argon|Ar]], 0,038% [[Kôolstofdioxide|CO₂]], en sporen van andere goazn lik [[woater]]damp en de andere eedlgasn. == Noôten == <References/> == Lienks nae buten == * De Aerde, uus zunnestelsel en den êlen kosmos zien nie gemakkelik uut te leggen in 'n stikkie tekst. Mee computers goat da wel 'n hêel stik gemakkelikker. Voer iemand die zêre 'n overzicht wil krieg'n, bestoan d'r hêel wa interessante computerprogramma's as [https://web.archive.org/web/20131016222559/http://www.shatters.net/celestia/ Celestia] (Mac, Linux, Windows) * [http://earth.google.com/ Google Earth] {{zunnestelsel}} == Referenties == <references /> [[Categorie:Zunnestelsel]] ea7abcfleksrqgsxmpz59o1yrwmunb6 160859 160858 2025-06-26T08:50:25Z Nillers 14757 160859 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Aarde | plaetje = [[plaetje:The Blue Marble (remastered).jpg|frameless|center]] | onderschrift = Blik op het [[Oostelijk halfrond]] met [[India]] (midden), het Arabisch Schiereiland ([[Saoedi-Arabië]]) en [[Afrika]] (links), de [[Indische Oceaan]] (onder), [[Australië (continent)|Australië]] (rechtsonderaan) en [[Azië]] (boven en rechts). | symbool = [[plaetje:Earth symbol (fixed width).svg|24px|🜨]] | type = [[Planete]]<br />[[Aerdse planete]] | overig = [[Wereld (Aarde)|Wereld]], Sol III, Tellus, Terra | aantalmanen = 1 | omtrek = 40 075 [[kilometer|km]] (equatoriaal) | diameter = 12 756 [[kilometer|km]] | massa = 5,9742×10²⁴ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 9,780 tot 9,832 | ontsnappingssnelheid = 11,2 | dichtheid = 5,515 g/cm³ | rotatietijd = 23 uur, 56 minuten en 04 seconden | albedo = 36,7 | omwentelingsas = 23,439281 | fyssamenstelling = 35% [[ijzer (element)|Fe]], 29% [[Zuurstof (element)|O]], 15% [[silicium|Si]], 13% [[magnesium|Mg]], 2,5% [[nikkel|Ni]], 2% [[zwavel|S]], 1,2% [[calcium|Ca]], 1,1% [[aluminium|Al]] en 0,2% overige stoffen | samenstellingkern = [[Nikkelijzer]] | afplatting = 0,0033528 | typeperifocus = Perihelium | typeapofocus = Aphelium | perifocus = 0,98 [[Astronomische eenheid|AE]] | apofocus = 1,02 AE | halvelangeas = 1,0000026 AE | excentriciteit = 0,016710219 | knoop = 348,73936 | periode = 1,0000175 [[jaer]] | inclinatie = 1,57869 | afstandtot = de zon | afstand = 149,6×10⁶ [[kilometer|km]] (~ 1 [[Astronomische eenheid|AE]]) | luchtdruk = Gem. 1013,25 | atmsamenstelling = 78,09% [[Distikstof|N₂]], 20,94% [[Dizuurstof|O₂]], 0,93% [[Argon|Ar]], 0,04% [[Kooldioxide|CO₂]], 1% [[waterdamp]] en sporengassen | atmtemperatuur = Gem. 287 }}</table> De '''Aerde''' (symboôl: [[File:Earth symbol (fixed width).svg|16px|🜨]]) is een planete in uus [[zunnestelsel]]. Vanof de zunne gerekend, is 't de dorde planete. We noemn ze ok we de 'blaeuwe planete' omda ze voe biena driekart bedekt is mee [[waeter]]. Op de aerde vind je plekk'n die helegans mee woater bedekt zyn, de '''zeeën''' of '''oceoan'n''', en plekkn die boovn de zeespegel uutsteekn, de '''continentn'''. Rond d'n Aerde draoit d'n [[Maen (Aerde)|Maen]] == Continent'n == * [[Europa]] * [[Azië]] * [[Afrika]] * [[Oceanië]] * [[Noord-Amerika]] * [[Zuud-Amerika]] * [[Antartica|Antarctica]] of de Zuudpole == Oceoan'n == * [[Atlantischen Oceaon|Atlantische Oceaon]] * [[Indische Oceaon]] * [[Stillen Oceaon]] == Statistiekn == === Fysieke karakteristiekn === * De Aerde is vogges wetenschappers 4,54 miljard joar oud. Dit wor echter betwist deu creationisten, die stelle dat de aerde nie ouwer kan weze dan 10.000 toe 15.000 [[jaer]]<ref>Dalrymple, G.B. (1991). The Age of the Earth. California: Stanford University Press.</ref><ref>Newman, William L. (July 9, 2007). Age of the Earth. Publications Services, USGS. dd 20 September 2007.</ref><ref>Dalrymple, G. Brent (2001). "The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved". Geological Society, London, Special Publications 190: 205-221. dd 20 September 2007.</ref><ref>Stassen, Chris (September 10, 2005). The Age of the Earth. The TalkOrigins Archive. dd 20 September 2007.</ref> * De Aerde heit een omtrek va 40 074,02 kilometers an den [[evenoar]]. Over de [[meridioan]] (of de [[Geografische pooln|pooln]]) gemeetn is 't 40 007,68 km, wa dus wil zegn da de eirde breder is of da ze [[Oogte|oog]] is. De gemiddelde strale is 6 378,1 [[meter]]s. Da verschil komt deur et roteern en de middelpuntzoekende kracht ten gevolge doavan. * De ofplattieng ten gevolge van die verschiln in strale bedroagt 0,0033529. * De gemiddelde [[valversnellieng]] (of ''g'') is 9,80665 m/s². * De oppervlakte bedroagt 510 065 600 km². Doavan is 70,8% of 361 126 400 km² bedekt deur woater, en 29,2% of 148 939 100 km² bedekt deur land. * Et volume van de Aerde is 1,0832073 . 10¹² km³. * Ze weegt 5,9736 . 10²⁴ kilogram. * De obliquiteit (of de axiale variatie, of oevele da de eirdas verschilt met et vlak van de omlôop) is 23,439281°. * Et albedo is 0,367. 't Is e moate vo oe goed da e lichoam [[licht]] ofketst. Et albedo-effect et een invloed in et tot stand komn en ofbreekn van [[ystydn]]. * An de ippervlakte van d'eirde zyn de temperateurn: ** Minimum -88,3° [[Celsius|C]] ** Maximum 57,7° C ** Gemiddeld 14° C === Orbitale karakteristiekn === * De Aerde droait in een ellips round de [[zunne]] in 365,256366 doagn (of 1,000157 joar). * Ze droait round neur asse in om en by de 23 eurn, 56 minuutn en 04,09054 secondn, gemeetn in siderische tyd. E siderische dag wordt bepoald deur de tyd tusschen 2 opêenvolgende momenten woaby da de zunne ip dezelfde plekke an den eeml stoat. Deur et roteern van de eirde round de zunne en et klêene verschil in inclinatie per dag is e siderische dag korter of e zunnedag (24u). * De inclinatie, of et verschil tusschen et omlôopvlak van de eirde en de evenoare van de zunne, is 7,25°. Vo andere planeetn wordt sommetekis de Eirde lik referentie gebruukt. * Omlôopofstandn: ** Et apohelion, of de ofstand woa da de eirde et verst van de zunne stoat is 152 097 701 km. ** Et perihelium, woa d'eirde ip ze dichtst by de zunne stoat beviendt em ip 147 098 074 km. ** Agezien da de omloop round de zunne een [[ellips]]vorm eit, woaby de zunne in 1 van de 2 brandpuntn stoat, kryg je verschillige woardn vo apo- en perihelium dan vo grôtste en klêenste stroal respectievelik. *** De klêenste stroal is 149 576 999,826 km lank, of 0,9998604869 [[astronomische êenheid|astronomische êenheedn]]. *** De grôtste stroal is 149 597 887,5 km lank, of 1,0000001124 [[astronomische êenheid|astronomische êenheedn]]. ** De lengte van de omlôop is 924 375 700 km. * De eccentriciteit, of oevele da de boane verschilt van e perfectn [[cirkel]], is 0,016710219. * De gemiddelde snelheid round de zunne is 29,783 km/s, of 107,218 km/h. === Atmosfeer === De [[druk]] is gemiddeld 101,3 [[Pascal (êenheid)|kPa]] ip zêeniveau. Ze bestoat uut 78,08% [[Stikstof|N]]₂; 20,95% [[Zuurstof|O]]₂; 0,93% [[Argon|Ar]], 0,038% [[Kôolstofdioxide|CO₂]], en sporen van andere goazn lik [[woater]]damp en de andere eedlgasn. == Noôten == <References/> == Lienks nae buten == * De Aerde, uus zunnestelsel en den êlen kosmos zien nie gemakkelik uut te leggen in 'n stikkie tekst. Mee computers goat da wel 'n hêel stik gemakkelikker. Voer iemand die zêre 'n overzicht wil krieg'n, bestoan d'r hêel wa interessante computerprogramma's as [https://web.archive.org/web/20131016222559/http://www.shatters.net/celestia/ Celestia] (Mac, Linux, Windows) * [http://earth.google.com/ Google Earth] {{zunnestelsel}} [[Categorie:Zunnestelsel]] josqqpggnln9yvuh4zi1fouiqmv4k0q 0 7504 160783 151100 2025-06-25T15:01:16Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160783 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Westerscheldetunnel-2.jpg|thumb|250px|rechts|Inhang van de tunnel]] De '''Westerscheldetunnel''' (soms ok wè kortweg de ''tunnel'') is 'n tunnel van 6,6 kilometer lang onger de [[Onte|Westerschelde]] tussn [[Ellesdiek]] en [[Terneuzen (plekke)|Terneuzen]] en is deermee de langste tunnel voo 't wegverkeer van [[Nederland]]. ==Beschrievieng== De Westerscheldetunnel is 6,6 km lang en ao an de zuudkant, over een lengte van 1.200 meter, een weggedeelte mee een hellingsvlak van 4,5%. De maximale deurriehoôgte is 4,30 meter. Het diepste punt bereikt de tunnel onger de Pas van Terneuzen, 60 meter onger waterniveau. In de tunnel geldt een maximumsnelheid van 100 km/u. Dit wor gecontroleerd deumiddel van trajectcontrole. De tunnel is nie 'eschikt voo voetgangers en fietsers. De Westerscheldetunnel is een geboorde tunnel en bestit uut twee buzen mee een diaometer van 11 meter die met een tunnelboormaochine hegraoven binne. Elke buze ao ruumte voo twee riestroôken. Een vluchtstrook ontbreekt. Om de 250 meter binne de tunnelbuzen aan mekoare gekoppeld mee dwarsverbindiengen. Normaal binne de deuren nae de dwarsverbindiengen vergrendeld, bie een calaomiteit worren de deuren automatisch ontgrendeld. Het verkeer op de linkerriebaene in de aore tunnelbuze wor dan stil'eleid zodat mênsen veilig de aore tunnelbuze in kunnen loôpn. De tunnel is 'eopend op [[14 maerte]] [[2003]]. Sindsdien binne de veêrdiensten [[Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes|Vlissienge nae Bresjes]] en [[Veêrdienste van Krunige nae Perkpolder|Krunige nae Perkpolder]] van de [[Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland]] op'eheven. ==Exploitatie== [[Plaetje:Westersch.jpg|thumb|Tolpoorties]] De bouw van de tunnel en de anleg van de toeleidende wegen kostende 725 miljoen euro (excl. BTW). De tunnel wor voo een periode van dertig jaor 'eëxploiteerd deu de N.V. Westerscheldetunnel, sins 1 juli [[2009]] is de tunnel eigendom van de Provincie Zeêland. Voorheen was de NV voo 95,4% eigendom van het [[Ministerie van Verkeer en Waoterstaot]] (as andeelhouwer van de Nederlandse staot) en voor 4,6% van de provincie [[Zeêland]]. Op 17 juni [[2008]] wier bekend'emaokt dat het ministerie van Verkeer en Waoterstaot de 95,4% van de andelen an de provincie Zeêland zou verkoôp'n. Tol voo deze tunnel wor 'eheven in [[Bossele (gemeênte)|Bossele]] voo beide rierichting'n. Vanof 30 december 2024 15.00 uur wor er van auto's en motorrieers gin tol meer 'eheven.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17099912/historisch-westerscheldetunnel-vanaf-1500-uur-tolvrij-voor-autos-en-motoren Historisch: Westerscheldetunnel vanaf 15.00 uur tolvrij voor auto's en motoren], Omroep Zeêland, 30 december 2024</ref><ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17096333/bittere-nasmaak-na-ruim-twintig-jaar-tol-de-tunnel-was-een-geldmachine Bittere nasmaak na ruim twintig jaar tol: 'De tunnel was een geldmachine'], Omroep Zeêland, 31 december 2024</ref> ===Taoriev'n 2023 <ref>[https://www.westerscheldetunnel.nl/nl/tarieven-betaalmiddelen/tarieven/ Westerscheldetunnel - taoriev'n]</ref> === * Auto's: € 5,00 * Auto's mee een sleur'ut langer as 6 meter en leger as 3 meter: € 7,45 * Kleine vrach'waeges, campers en bussen korter as 12 meter en 'oôger as 3 meter: € 18,20 * Grôte vrach'waeges: € 25,00 * Motors: € 2,50 (an de kassa) * Voor abonnementhouwers geldt een hereduceerd taorief (resp. € 3,00, € 4,50, € 11,00, € 15,00 en € 2,00). * Veelhebrukers (meer as 150 passages per [[t-tag]] per jaor) kriege ca. 20% extra korting. Ulpdienst'n en militaire voertugen binne vrie'esteld van tol. ===Bus=== De volgende busdiens'en maeken gebruuk van de Westerscheldetunnel: *Lijn 20 : Terneuzen-Ziekenuus - [[Goes]] Station NS *Lijn 50 : [[Terneuzen]]-Staduus - [[Middelburg]] Station NS *Lijn 660 : [[Vlissienge]] Fast-Ferry/Station NS - [[Terneuzen]] Busstation Westerscheldetunnel == Noôten == <References/> == Lienks nae buten == * [http://www.westerscheldetunnel.nl Website N.V. Westerscheldetunnel] * [https://web.archive.org/web/20111107182615/http://www.westerscheldetunnel.nl/repository/Paginas//Tol/Tunnelwet-Westerschelde.pdf Tunnelwet Westerscheldetunnel] * [https://web.archive.org/web/20121103061916/http://www.mijnttag.nl/ Anvraogen t-tag/abonnement] [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Zeêuws-Vlaonderen]] [[Categorie:Zuud-Beveland]] [[Categorie:Bossele]] [[Categorie:Terneuzen]] lzif6nza7kbbeepubf8l9rwtv7ukyc8 0 7525 160786 102681 2025-06-25T15:02:32Z Nillers 14757 160786 wikitext text/x-wiki [[plaetje:RM41012 Zierikzee - Zuidhavenpoort.jpg|thumb|De Zuudhaevenpoorte]] De '''Zuudhaevenpoorte''' is één van de drie stadspoorten van [[Zurrikzeê]]. De Zuudhaevenpoorte stit bie de ingang van de ouwe stadshaevene naest de [[Noordhaevenpoorte]]. De poorte wier in de 15e eeuw 'ebouwd. Het bakstenen poorthebouw eit vier 'oektorens. Het koepeltorenj'ie is in [[1858]] vernieuwd. Hierin opgehangen is het ouwste carillon van Nederland ([[1554]]), uut het ouwe stad'uus. De poorte is 32 meter 'oôge. De Zuudhaevenpoorte is 'n [[rieksmonument]]. [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Rieksmonument in Zeêland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] pfqagsd7athx6gvbkxjoa9csazes0hy 0 7541 160875 134677 2025-06-26T09:03:27Z Nillers 14757 /* Externe koppelinge */ 160875 wikitext text/x-wiki '''Emile Buysse''' ([[Terneuzen]], 10 oktober [[1910]] - [[Brugge]], [[9 auhustus]] [[1987]]) was een [[Zeêuws-Vlaonderen|Zeêuws-Vlaomse]] schriever die een groôt deêl van z’n leev'n in [[Brugge]] weunde. ==Leven en werk== Emile Buysse was de zeune van een 'oofdounderwyzer in ‘t Zeeuws-Vlaomse stadje [[Sluus]]. Vanof 1937 giengt ’n in Brugge weunn. Je was styf g'interesseerd in de toale en cultuur van zyn geboortestreke en ‘t [[West-Vlams]]. Binst de [[Twidde Wereldoorlog]] ad Buysse sympathie vo ‘t Duutse [[nationaalsocialisme]], surtout ‘t heem- en volkskundig aspect van die ideologie. Je publiceerde van 1940-1944 in ''De Waag'', een blad da pro-Duuts was, ounder de pseudoniem Gwyde de Vlaeme. Je publiceerde artikels over heem- en volkskunde in de ''[[Provinciale Zeeuwse Courant]]''. Je schrêef ook een poar streekromangs in ’t West-Vlams. Je was redacteur van ''Nederland'', in ‘t ''Vlaams Weekblad'' schrêeft ‘n vanof 1975 de rubriek ''Onder het Belfort'' en ne publiceerde in ''Neerlandia'', ''Op den Uitkijk'' en ''Elckerlyc''. ==Bibliografie== *Vlamingen. 1935. *Parade in den herfstnacht. De Amsterdamsche Keurkamer, Amsterdam, 1936. Novelle. *Miele keert terug. 1937 *Spokenhof. 1938. *Sneeuw en houtrook, wintervertellingen van de Zwinkant. 1942. *Het boek van [[Knokke]] – [['t Zoute]] . 1965. Vertoalienge: *Brian Stone, Gevangen in El Alamein. 1946. == Lienks nae buten == *[http://www.schrijversinfo.nl/buysseemile.html Bi(bli)ografie] {{DEFAULTSORT:Buysse, Emile}} [[Categorie:Zeêuws-Vlaomieng]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] b4l2phbb65v2r5zqb3maqr0kscnds87 0 7563 160808 134482 2025-06-25T15:45:06Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160808 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Westerschelde 2023 DOW-Terneuzen.jpg|thumb|Dow Chemical vanuut de locht]] '''Dow Chemical Terneuzen''' is 'n groôt complex van chemische febrieken ten wes'n van [[Terneuzen (plekke)|Terneuzen]] in de ''Nieuw-Neuzenpolder'' (nie varde van [[D'n Noek]] en [[Boerehat]]) weer vernaomeluk kunststoffen produceert worren. De beslissing om dizze febriek te bouwene kwam in 1962. De liggiengk an diep vaorwaoter, de beschikbaor'eid van grond en aerebeiers gavve de deurslag om d'r eige in [[Zeêuws-Vlaonderen]] te vestigene. In 1964 startte de eerste febriek, die [[polystyreen]] producerende, in 1967 'evolgd deu een [[styreen]]febriek en in 1969 deu een [[LDPE]]-fabriek. In 1970 en 1972 wier een Naftakraeker in gebruuk 'enomen. In 1975 wier het terrein mee nog es 110 ha uut'ebreid. Een [[LLDPE]]-febriek volgende in 1982 en in 1991 een nieuwe styreenfabriek. Het antal personeelsleden was intussen 'egroeid toet 2700. In 2010 werkende d'r nog 1.909 mensen in Terneuzen. Vanaf 2010 wor bie het Dow-terrein het zogeheten ''Valuepark'' van 140 ha ontwikkeld, weer bedrieven zich kunnen vestige die 'relateerd zien an de activiteiten van Dow. In 2010 was in Terneuzen onger meer de voggende productiecapaciteit beschikbaer: *[[Etheen]]: 1.810 kton/jaer *[[Propeen]]: 850 kton/jaer *[[Butadieen]]: 170 kton/jaer *[[Benzeen]]: 915 kton/jaer *[[LDPE]]: 265 kton/jaer *[[LLDPE]]: 610 kton/jaer *[[HDPE]]: 610 kton/jaer == Lienks nae buten == *[https://www.dow.com/facilities/europe/benelux/terneuzen/ Officiële website Dow Terneuzen] [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Zeêuws-Vlaonderen]] [[Categorie:Terneuzen]] 24liderl862p6f0l62a9udf7gtah9e9 0 7591 160787 145592 2025-06-25T15:02:58Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160787 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:'sKeysers 'sConincks Bodem.JPG|thumb|Historische Oôstenrijkse-Staese grenspaele op tehenwoordige grens Nederland-België bie Stekene]] De '''Oôstenriekse grenspaele''' is een grenspaele uut [[1722]] die de grens angaf tussen de [[Oôstenriekse Nederlan'n]] en de [[Rippebliek der Zeven Vereênigde Nederlan'n|Rippebliek]]. De paele bevindt z'n eige aan de Bels-Nederlandse grens tussen [[Stekene]] en [['Ulst]]. Aan de Staese kant stit ''Staeten Bodem''. An de Oôstenriekse (Belse) kant stit ''S’Keysers, S’Conincks Bodem''. == Lienks nae buten == *[https://web.archive.org/web/20140606194218/http://www.grensmarkeringen.be/oostenrijkzeewsvlaanderen.htm Oôstenriekse grenspaelen in Nederland] *[http://zeelandpalen.blogspot.com/ Paelen in Zeêland] ==Bron== *Tijdschrift van de Heemkundige Kring voor Groot Stekene, d'Euzie 5: 225-230 [[Categorie:Geschiedenisse van België]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Oôst-Vlaonderen]] [[Categorie:Zeêuws-Vlaonderen]] [[Categorie:'Ulst]] 1f7th4wkuj32rj7hf5h5mv5fv0wq5r5 0 7609 160807 158689 2025-06-25T15:44:31Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160807 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Voc_middelburg_18de-eeuw.jpg|thumb|Oostindisch-maegazijn te Middelburg, in de 18e eêuwe]] De '''VOC kaemer te Zeêland''', was de [[Zeêland|Zeêuwse]] kaemer van de [[Vereenigde Oostindische Compagnie]]. De Zeêuwse kaemer was een compagnie, die uut de [[Middelburgse Compagnie]] en de [[Veerse Compagnie]] is ontstô. In [[1602]] fuserende de verscheie Oostindische Compagnieën op andringen van [[Johan van Oldenbarnevelt]] tot de [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]]. De [[De Kaemer van de VOC in Amsterdam|kaemer te Amsterdam]] was ''het oôdkantoor'' van de VOC. An het VOC bestier - De [[Heeren XVII]] - leverende het college van Zeêland vier vertehenwoordigers. In maerte [[1598]] vertrokke tweê Zeêuwse vloten nae Indië. De eêrsten was uut'erust deu de ''Middelburgse Compagnie'', de twidden door de ''[[Ter Veere (plek)|Veerse]] Compagnie''. Nog tweêmael vóó de tootstandkomming van de VOC zouwe de Zeêuwse schepen nae [[Azië]] uutvaere. Toet [[1628]] wier door de Zeêuwse kaemer een ruumte in [[Middelburg]] 'ehuurd. In meie van dat jaer kochte ulder het huus ''Biggekercke'', an de Rotterdamsekaoie in Middelburg. Het as "Oostindisch Huus" bekend stoônde complex wier op [[14 meie]] [[1940]] bie het bombardement van Middelburg onherstelbaar beschaedigd en deernae 'esloopt. De voorgevel van het Middelburgse Oostindisch Huus, hao ongeveer dezelfde groôtte en vertoônde groôte geliekenis mee het Maegdenhuus an het Spui in [[Amsterdam]]. In [[1603]] besloôt het stadsbestier van Middelburg het binnenwaeter achter de [[Korendiek]] mee een sluus tiejevrie te maekene en dit waeter tot dok in te richtene. Het angrenzende terrein wier bestemd voo wurven, onder aore voo de VOC, de [[West-Indische Compagnie|WIC]] en de [[Admiraoliteit van Zeêland]]. Het jaertal [[1616]] op de gevelsteên in de mure van de voormaelige smidse wiest erop dat toe in ielek geval de Zeêuwse Kaemer de nieuwe wurft in gebruuk 'enomen hao. In de periode 1602-1794 wieren deu de Kamer Zeêland 306 schepen te waeter 'elaeten. == Lienks nae buten == *[https://web.archive.org/web/20120728055650/http://www.voc-kenniscentrum.nl/kamer-zeeland.html VOC - kenniscentrum] [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Middelburg]] t6kjwxl9g4lcy4jnahxilah9lw206fo 0 7650 160802 134484 2025-06-25T15:37:56Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160802 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Scheepsportret van raderstoomschip "Stad Middelburg" van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland met loodswerry..jpg|thumb|280px|De raderstoômboôt "Stad Middelburg" van de Stoômvaertmieje Zeêland]] De '''Stoômvaertmieje Zeêland''' ([[Nederlands]]: ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'') hao tussen [[1875]] en [[1989]] een veerdienste tussen [[Nederland]] en [[Iengeland]] over de [[Noôrdzeê]]. Toet [[1939]] was de Nederlandse afvaerthaevene [[Vlissienge]], vanof [[1946]] was da [[Hoek van Holland]]. == Oprichtieng == De oprichting van de SMZ hao direct te maekene mee de ingebruuknaeme van de [[Zeêuwse lijn|spoorliene Roosendael - Vlissienge]] (1872) en het [[Kanaol deu Walchren]]. Al vanof 1871 wiere plannen 'emikt om vanuut Vlissienge een veer op Iengeland te begunne. De plannen wiere 'esteund deu [[Wullem III der Nederlanden|Koning Wullem de dorden]] en z'n broer [[Hendrik der Nederlanden|Prins Hendrik]] "de Zeêvaerder". Ok de spoorwegmaetschappijen]] an beie ziejen van de Noôrdzeê hao belangstellieng. Op [[22 juni]] [[1875]] wier de oprichtiengsakte van de ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'' in Amsterdam 'etekend, naedat op 10 juni in een vergaedering te Middelburg de andeelhouwers hao besloten tot de oprichtieng. Op 19 juli 1875 wier de dienst in tehenwoordigheid van Prins Hendrik officieel geopend en op 25 juli was de eerste ofvaerte. Op 3 oktober 1876 wier het eerste contract voo postvervoer mee de [[Nederland]]se staet 'esloten en in 1877 wier het predicaot "konienklek" verkrege, weerna de officiële naem van de maetschappieje wier: ''Stoomvaart Maatschappij Zeeland, Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV''. == Vlissienge (1875-1939) == In de eerste 65 jaar van zien bestaen ongerhield de SMZ de veerdienst vanuut Vlissienge. De ofvaerthaevene an Iengelse kant veranderende in de loôp van de tied noga es: int eerste jaer wast [[Sheerness]], vanaf 1876 [[Queenborough]], vanaf 1911 zowel Queenborough (dagdienste) als [[Folkestone]] (nachtdienste), vanof 1919 Folkestone en vanof 1927 [[Harwich]] (Parkeston Quay). De SMZ was een belangrieke werkgever voor Vlissienge. De verbinding wier beroemd vanwege de uutstekende anslutingen vanuut 'eel Europa via het internaotionaole spoorwegnetwerk naer [[Station Vlissienge]], waor direct kon worren overgestoken nae de naestgelegen vertrekgebouwen van de SMZ. Van groôt belang wast poscontract, weerdeu een groôt deel vant internaotionaole posverkeer tussen Europa en Iengeland via Vlissienge gong en de SMZ-schepen bekend wiere as 'mailboôt'. In de eerste jaeren van de [[Eerste Wereldoorlog|Eerste Wereldoôrlog]] wier de Iengelse haevene nogal es angepast an de oorlogsomstandigheên: Folkestone, Queenborough, [[Tilbury]] en [[Gravesend]]. Tussen feberwari en juli 1916 liepe kort nae mekaore drie schepen, de ''Prinses Juliana'', de ''Mecklenburg'' en de ''Koningin Wilhelmina'' op een miene en gienge verloren. Mee de ofkondigirng van de 'onbeperkte duukbootoôrlog' deu Duutsland wiere de reguliere ofvaerten vanof [[1 feberwari]] [[1917]] 'estaekt. Vanof 31 jannewari [[1919]] wier de dienst weer hervat, anvankelek naar Gravesend, laeter wee nae Folkestone. Op [[1 juni]] [[1922]] wier de nachtdienst op Folkestone om'ezet in een dagdienst. Hiermee kwamt accent meer opt toeristenverkeer te liggenne. Het ''Grand Hotel des Bains'' in Vlissienge wier deu de SMZ over'enomen en nae modernisering as [[Hotel Britannia|Grand Hotel Britannia]] tot 1940 'eëxploiteerd. Op [[4 september]] [[1939]] staekende ulder de dienst omdat de haevene van Harwich wier 'esloten. Tien daegen laeter wier de dienst hervat op Tilbury. Vanwege de toenemende oôrlogsdreiging wier op [[25 november]] [[1939]] ok dizze dienst 'estaekt. In meie 1940 konne de schepen an de Duutse inval ontvluchte. Het kantoorgebouw an de Vlissiengse Butenhaevene wier op 11 meie 1940 bie een luchtanval gedeeltelek verwoest. Van de vuuf schepen ging d'r ene verloren, de aore viere kwamme in geallieerde dienst. De nieuwe ''Koningin Emma'' en ''Prinses Beatrix'' wiere om'ebouwd toet "assault ship" en as HMS ''Queen Emma'' en HMS ''Princess Beatrix'' wereldwied in'ezet voo gealieerde commando-anvallen op vijandeleke doelen. Naedat de schepen in 1945 waren vrie'egeven wiere ze eerst deu de Nederlandse regering in'ezet tussen Iengeland en Rotterdam. Pas in de loôp van 1946 kwammen de schepen weer ter beschikking van de SMZ. Ze moste eerst weer in'ericht worre voor passagiersvervoer. == Hoek van Holland (1946-1989) == In de leste 44 jaar van z'n bestaon ongerhield de SMZ de veerdienste vanuut [[Hoek van Holland]]. In Vlissienge lag alles in puie. Pas vanof 1948 kon de SMZ weer volledige diensten draoie. De dienste kwam nie meer terug nae Zeêland mae 't ongerhoud bleef we in Vlissienge gebeure. SMZ gong mee saemewerreke mee British Rail onger de naem Sealink, die naem kwam ok op de schepen van de SMZ. In juni [[1989]] nam de Zweedse [[Stena Line]] alle andelen SMZ over en op [[1 september]] [[1989]] veranderende de naem in Stena Line BV. In april 1990 nam Stena Line ok Sealink UK Ltd over, weermee aolles in han'n van Stena Line kwam. == Literatuurlieste== * E. Fokker e.a., ''Ontstaan, strijd om het bestaan, ontwikkeling van de Stoomvaart-Maatschappij 'Zeeland' Koninklijke Nederlandsche Postvaart 1875-1915. Beschreven door het College van Commissarissen dier Maatschappij'' ["Gedenkschrift Stoomvaart-Maatschappij Zeeland 1875-1915"], 's-Gravenhage, 1915 * J.M. Dirkzwager, ''Dr. B.J. Tideman 1834-1883. Grondlegger van de moderne scheepsbouw in Nederland'', Leiden, 1970, p. 89-105 * [[Peter Klein (historicus)|P.W. Klein, J.R. Bruijn (red.)}}, ''Honderd jaar Engelandvaart. Stoomvaart Maatschappij Zeeland Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV 1875-1975'', Bussum, 1975, ISBN 9022819108 * J.M. Dirkzwager, "Oprichting van de Stoomvaart Mij. Zeeland en de Koninklijke Mij. 'De Schelde' honderd jaar geleden", in: ''Maritiem Journaal. Jaarlijks verschijnend informatie- en dokumentatiewerk op maritiem gebied voor Nederland en België'', Bussum, 1976, p. 155-160, ISBN 9022810127 * L.L. von Münching, ''De Nederlandse koopvaardijvloot in de Tweede Wereldoorlog'', Bussum, 1978, p. 120-131, ISBN 9022819817 * G.J. de Boer, "Van Stoomvaart Vlissingen-Engeland tot Hoek-Harwich", in: ''Maritiem Jaarboek. 2e Editie'', Alkmaar, 1987, p. 16-51, ISBN 9060139453 * C. Heijkoop, ''Maritiem Zeeland ...'', Vlissingen, 1988, p. 71-83, ISBN 9072733010 * M. Cowsill, J. Hendy, F. Haalmeijer, ''Harwich-Hoek van Holland. A 100 Years of Service. 100 jaar veerdienst'', Kilgetty, 1993, ISBN 1871947154 (hardback), ISBN 1871947162 (paperback) * D. Haws, ''Britain's Railway Steamers [2]. Eastern & North Western Companies & Zeeland and Stena''. Merchant Fleets 25, Hereford, 1993, p. 197-211, ISBN 0946378223 [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Vervoer in Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Nederland]] [[Categorie:Vervoer in Nederland]] [[Categorie:Schip]] hasxyja5h15b9l5blz6y799rbjyyqzn 160803 160802 2025-06-25T15:38:22Z Nillers 14757 /* Literatuurlieste */ 160803 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Scheepsportret van raderstoomschip "Stad Middelburg" van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland met loodswerry..jpg|thumb|280px|De raderstoômboôt "Stad Middelburg" van de Stoômvaertmieje Zeêland]] De '''Stoômvaertmieje Zeêland''' ([[Nederlands]]: ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'') hao tussen [[1875]] en [[1989]] een veerdienste tussen [[Nederland]] en [[Iengeland]] over de [[Noôrdzeê]]. Toet [[1939]] was de Nederlandse afvaerthaevene [[Vlissienge]], vanof [[1946]] was da [[Hoek van Holland]]. == Oprichtieng == De oprichting van de SMZ hao direct te maekene mee de ingebruuknaeme van de [[Zeêuwse lijn|spoorliene Roosendael - Vlissienge]] (1872) en het [[Kanaol deu Walchren]]. Al vanof 1871 wiere plannen 'emikt om vanuut Vlissienge een veer op Iengeland te begunne. De plannen wiere 'esteund deu [[Wullem III der Nederlanden|Koning Wullem de dorden]] en z'n broer [[Hendrik der Nederlanden|Prins Hendrik]] "de Zeêvaerder". Ok de spoorwegmaetschappijen]] an beie ziejen van de Noôrdzeê hao belangstellieng. Op [[22 juni]] [[1875]] wier de oprichtiengsakte van de ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'' in Amsterdam 'etekend, naedat op 10 juni in een vergaedering te Middelburg de andeelhouwers hao besloten tot de oprichtieng. Op 19 juli 1875 wier de dienst in tehenwoordigheid van Prins Hendrik officieel geopend en op 25 juli was de eerste ofvaerte. Op 3 oktober 1876 wier het eerste contract voo postvervoer mee de [[Nederland]]se staet 'esloten en in 1877 wier het predicaot "konienklek" verkrege, weerna de officiële naem van de maetschappieje wier: ''Stoomvaart Maatschappij Zeeland, Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV''. == Vlissienge (1875-1939) == In de eerste 65 jaar van zien bestaen ongerhield de SMZ de veerdienst vanuut Vlissienge. De ofvaerthaevene an Iengelse kant veranderende in de loôp van de tied noga es: int eerste jaer wast [[Sheerness]], vanaf 1876 [[Queenborough]], vanaf 1911 zowel Queenborough (dagdienste) als [[Folkestone]] (nachtdienste), vanof 1919 Folkestone en vanof 1927 [[Harwich]] (Parkeston Quay). De SMZ was een belangrieke werkgever voor Vlissienge. De verbinding wier beroemd vanwege de uutstekende anslutingen vanuut 'eel Europa via het internaotionaole spoorwegnetwerk naer [[Station Vlissienge]], waor direct kon worren overgestoken nae de naestgelegen vertrekgebouwen van de SMZ. Van groôt belang wast poscontract, weerdeu een groôt deel vant internaotionaole posverkeer tussen Europa en Iengeland via Vlissienge gong en de SMZ-schepen bekend wiere as 'mailboôt'. In de eerste jaeren van de [[Eerste Wereldoorlog|Eerste Wereldoôrlog]] wier de Iengelse haevene nogal es angepast an de oorlogsomstandigheên: Folkestone, Queenborough, [[Tilbury]] en [[Gravesend]]. Tussen feberwari en juli 1916 liepe kort nae mekaore drie schepen, de ''Prinses Juliana'', de ''Mecklenburg'' en de ''Koningin Wilhelmina'' op een miene en gienge verloren. Mee de ofkondigirng van de 'onbeperkte duukbootoôrlog' deu Duutsland wiere de reguliere ofvaerten vanof [[1 feberwari]] [[1917]] 'estaekt. Vanof 31 jannewari [[1919]] wier de dienst weer hervat, anvankelek naar Gravesend, laeter wee nae Folkestone. Op [[1 juni]] [[1922]] wier de nachtdienst op Folkestone om'ezet in een dagdienst. Hiermee kwamt accent meer opt toeristenverkeer te liggenne. Het ''Grand Hotel des Bains'' in Vlissienge wier deu de SMZ over'enomen en nae modernisering as [[Hotel Britannia|Grand Hotel Britannia]] tot 1940 'eëxploiteerd. Op [[4 september]] [[1939]] staekende ulder de dienst omdat de haevene van Harwich wier 'esloten. Tien daegen laeter wier de dienst hervat op Tilbury. Vanwege de toenemende oôrlogsdreiging wier op [[25 november]] [[1939]] ok dizze dienst 'estaekt. In meie 1940 konne de schepen an de Duutse inval ontvluchte. Het kantoorgebouw an de Vlissiengse Butenhaevene wier op 11 meie 1940 bie een luchtanval gedeeltelek verwoest. Van de vuuf schepen ging d'r ene verloren, de aore viere kwamme in geallieerde dienst. De nieuwe ''Koningin Emma'' en ''Prinses Beatrix'' wiere om'ebouwd toet "assault ship" en as HMS ''Queen Emma'' en HMS ''Princess Beatrix'' wereldwied in'ezet voo gealieerde commando-anvallen op vijandeleke doelen. Naedat de schepen in 1945 waren vrie'egeven wiere ze eerst deu de Nederlandse regering in'ezet tussen Iengeland en Rotterdam. Pas in de loôp van 1946 kwammen de schepen weer ter beschikking van de SMZ. Ze moste eerst weer in'ericht worre voor passagiersvervoer. == Hoek van Holland (1946-1989) == In de leste 44 jaar van z'n bestaon ongerhield de SMZ de veerdienste vanuut [[Hoek van Holland]]. In Vlissienge lag alles in puie. Pas vanof 1948 kon de SMZ weer volledige diensten draoie. De dienste kwam nie meer terug nae Zeêland mae 't ongerhoud bleef we in Vlissienge gebeure. SMZ gong mee saemewerreke mee British Rail onger de naem Sealink, die naem kwam ok op de schepen van de SMZ. In juni [[1989]] nam de Zweedse [[Stena Line]] alle andelen SMZ over en op [[1 september]] [[1989]] veranderende de naem in Stena Line BV. In april 1990 nam Stena Line ok Sealink UK Ltd over, weermee aolles in han'n van Stena Line kwam. == Literatuurlieste== * E. Fokker e.a., ''Ontstaan, strijd om het bestaan, ontwikkeling van de Stoomvaart-Maatschappij 'Zeeland' Koninklijke Nederlandsche Postvaart 1875-1915. Beschreven door het College van Commissarissen dier Maatschappij'' ["Gedenkschrift Stoomvaart-Maatschappij Zeeland 1875-1915"], 's-Gravenhage, 1915 * J.M. Dirkzwager, ''Dr. B.J. Tideman 1834-1883. Grondlegger van de moderne scheepsbouw in Nederland'', Leiden, 1970, p. 89-105 * [[Peter Klein (historicus)|P.W. Klein, J.R. Bruijn (red.)}}, ''Honderd jaar Engelandvaart. Stoomvaart Maatschappij Zeeland Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV 1875-1975'', Bussum, 1975, ISBN 9022819108 * J.M. Dirkzwager, "Oprichting van de Stoomvaart Mij. Zeeland en de Koninklijke Mij. 'De Schelde' honderd jaar geleden", in: ''Maritiem Journaal. Jaarlijks verschijnend informatie- en dokumentatiewerk op maritiem gebied voor Nederland en België'', Bussum, 1976, p. 155-160, ISBN 9022810127 * L.L. von Münching, ''De Nederlandse koopvaardijvloot in de Tweede Wereldoorlog'', Bussum, 1978, p. 120-131, ISBN 9022819817 * G.J. de Boer, "Van Stoomvaart Vlissingen-Engeland tot Hoek-Harwich", in: ''Maritiem Jaarboek. 2e Editie'', Alkmaar, 1987, p. 16-51, ISBN 9060139453 * C. Heijkoop, ''Maritiem Zeeland ...'', Vlissingen, 1988, p. 71-83, ISBN 9072733010 * M. Cowsill, J. Hendy, F. Haalmeijer, ''Harwich-Hoek van Holland. A 100 Years of Service. 100 jaar veerdienst'', Kilgetty, 1993, ISBN 1871947154 (hardback), ISBN 1871947162 (paperback) * D. Haws, ''Britain's Railway Steamers [2]. Eastern & North Western Companies & Zeeland and Stena''. Merchant Fleets 25, Hereford, 1993, p. 197-211, ISBN 0946378223 == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20071223070339/http://zeevaart.web-log.nl/zeevaart/zeeland_nv_stoomvaart_mij_stena_line_bv/index.html Website mee lieste en levensloôp van de schepen] * [https://web.archive.org/web/20060220071007/http://www.archieven.nl/pls/m/zk2.obj_start?p_id=4130872 Informaotie over het archief van de SMZ] * [https://web.archive.org/web/20090925195459/http://www.hoekvanholland.nl/nl/kunstcultuur/reddingsveerdienstmuseum.html Informaotie over het Nationaol Veerdienstmuseum] [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Vervoer in Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Nederland]] [[Categorie:Vervoer in Nederland]] [[Categorie:Schip]] 4i3ophjbia344he4p86ne9w6qhn3s9a 160804 160803 2025-06-25T15:40:06Z Nillers 14757 /* Literatuurlieste */ 160804 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Scheepsportret van raderstoomschip "Stad Middelburg" van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland met loodswerry..jpg|thumb|280px|De raderstoômboôt "Stad Middelburg" van de Stoômvaertmieje Zeêland]] De '''Stoômvaertmieje Zeêland''' ([[Nederlands]]: ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'') hao tussen [[1875]] en [[1989]] een veerdienste tussen [[Nederland]] en [[Iengeland]] over de [[Noôrdzeê]]. Toet [[1939]] was de Nederlandse afvaerthaevene [[Vlissienge]], vanof [[1946]] was da [[Hoek van Holland]]. == Oprichtieng == De oprichting van de SMZ hao direct te maekene mee de ingebruuknaeme van de [[Zeêuwse lijn|spoorliene Roosendael - Vlissienge]] (1872) en het [[Kanaol deu Walchren]]. Al vanof 1871 wiere plannen 'emikt om vanuut Vlissienge een veer op Iengeland te begunne. De plannen wiere 'esteund deu [[Wullem III der Nederlanden|Koning Wullem de dorden]] en z'n broer [[Hendrik der Nederlanden|Prins Hendrik]] "de Zeêvaerder". Ok de spoorwegmaetschappijen]] an beie ziejen van de Noôrdzeê hao belangstellieng. Op [[22 juni]] [[1875]] wier de oprichtiengsakte van de ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'' in Amsterdam 'etekend, naedat op 10 juni in een vergaedering te Middelburg de andeelhouwers hao besloten tot de oprichtieng. Op 19 juli 1875 wier de dienst in tehenwoordigheid van Prins Hendrik officieel geopend en op 25 juli was de eerste ofvaerte. Op 3 oktober 1876 wier het eerste contract voo postvervoer mee de [[Nederland]]se staet 'esloten en in 1877 wier het predicaot "konienklek" verkrege, weerna de officiële naem van de maetschappieje wier: ''Stoomvaart Maatschappij Zeeland, Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV''. == Vlissienge (1875-1939) == In de eerste 65 jaar van zien bestaen ongerhield de SMZ de veerdienst vanuut Vlissienge. De ofvaerthaevene an Iengelse kant veranderende in de loôp van de tied noga es: int eerste jaer wast [[Sheerness]], vanaf 1876 [[Queenborough]], vanaf 1911 zowel Queenborough (dagdienste) als [[Folkestone]] (nachtdienste), vanof 1919 Folkestone en vanof 1927 [[Harwich]] (Parkeston Quay). De SMZ was een belangrieke werkgever voor Vlissienge. De verbinding wier beroemd vanwege de uutstekende anslutingen vanuut 'eel Europa via het internaotionaole spoorwegnetwerk naer [[Station Vlissienge]], waor direct kon worren overgestoken nae de naestgelegen vertrekgebouwen van de SMZ. Van groôt belang wast poscontract, weerdeu een groôt deel vant internaotionaole posverkeer tussen Europa en Iengeland via Vlissienge gong en de SMZ-schepen bekend wiere as 'mailboôt'. In de eerste jaeren van de [[Eerste Wereldoorlog|Eerste Wereldoôrlog]] wier de Iengelse haevene nogal es angepast an de oorlogsomstandigheên: Folkestone, Queenborough, [[Tilbury]] en [[Gravesend]]. Tussen feberwari en juli 1916 liepe kort nae mekaore drie schepen, de ''Prinses Juliana'', de ''Mecklenburg'' en de ''Koningin Wilhelmina'' op een miene en gienge verloren. Mee de ofkondigirng van de 'onbeperkte duukbootoôrlog' deu Duutsland wiere de reguliere ofvaerten vanof [[1 feberwari]] [[1917]] 'estaekt. Vanof 31 jannewari [[1919]] wier de dienst weer hervat, anvankelek naar Gravesend, laeter wee nae Folkestone. Op [[1 juni]] [[1922]] wier de nachtdienst op Folkestone om'ezet in een dagdienst. Hiermee kwamt accent meer opt toeristenverkeer te liggenne. Het ''Grand Hotel des Bains'' in Vlissienge wier deu de SMZ over'enomen en nae modernisering as [[Hotel Britannia|Grand Hotel Britannia]] tot 1940 'eëxploiteerd. Op [[4 september]] [[1939]] staekende ulder de dienst omdat de haevene van Harwich wier 'esloten. Tien daegen laeter wier de dienst hervat op Tilbury. Vanwege de toenemende oôrlogsdreiging wier op [[25 november]] [[1939]] ok dizze dienst 'estaekt. In meie 1940 konne de schepen an de Duutse inval ontvluchte. Het kantoorgebouw an de Vlissiengse Butenhaevene wier op 11 meie 1940 bie een luchtanval gedeeltelek verwoest. Van de vuuf schepen ging d'r ene verloren, de aore viere kwamme in geallieerde dienst. De nieuwe ''Koningin Emma'' en ''Prinses Beatrix'' wiere om'ebouwd toet "assault ship" en as HMS ''Queen Emma'' en HMS ''Princess Beatrix'' wereldwied in'ezet voo gealieerde commando-anvallen op vijandeleke doelen. Naedat de schepen in 1945 waren vrie'egeven wiere ze eerst deu de Nederlandse regering in'ezet tussen Iengeland en Rotterdam. Pas in de loôp van 1946 kwammen de schepen weer ter beschikking van de SMZ. Ze moste eerst weer in'ericht worre voor passagiersvervoer. == Hoek van Holland (1946-1989) == In de leste 44 jaar van z'n bestaon ongerhield de SMZ de veerdienste vanuut [[Hoek van Holland]]. In Vlissienge lag alles in puie. Pas vanof 1948 kon de SMZ weer volledige diensten draoie. De dienste kwam nie meer terug nae Zeêland mae 't ongerhoud bleef we in Vlissienge gebeure. SMZ gong mee saemewerreke mee British Rail onger de naem Sealink, die naem kwam ok op de schepen van de SMZ. In juni [[1989]] nam de Zweedse [[Stena Line]] alle andelen SMZ over en op [[1 september]] [[1989]] veranderende de naem in Stena Line BV. In april 1990 nam Stena Line ok Sealink UK Ltd over, weermee aolles in han'n van Stena Line kwam. == Literatuurlieste== * E. Fokker e.a., ''Ontstaan, strijd om het bestaan, ontwikkeling van de Stoomvaart-Maatschappij 'Zeeland' Koninklijke Nederlandsche Postvaart 1875-1915. Beschreven door het College van Commissarissen dier Maatschappij'' ["Gedenkschrift Stoomvaart-Maatschappij Zeeland 1875-1915"], 's-Gravenhage, 1915 * J.M. Dirkzwager, ''Dr. B.J. Tideman 1834-1883. Grondlegger van de moderne scheepsbouw in Nederland'', Leiden, 1970, p. 89-105 * [[Peter Klein (historicus)|P.W. Klein, J.R. Bruijn (red.)}}, ''Honderd jaar Engelandvaart. Stoomvaart Maatschappij Zeeland Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV 1875-1975'', Bussum, 1975 * J.M. Dirkzwager, "Oprichting van de Stoomvaart Mij. Zeeland en de Koninklijke Mij. 'De Schelde' honderd jaar geleden", in: ''Maritiem Journaal. Jaarlijks verschijnend informatie- en dokumentatiewerk op maritiem gebied voor Nederland en België'', Bussum, 1976, p. 155-160 * L.L. von Münching, ''De Nederlandse koopvaardijvloot in de Tweede Wereldoorlog'', Bussum, 1978, p. 120-131 * G.J. de Boer, "Van Stoomvaart Vlissingen-Engeland tot Hoek-Harwich", in: ''Maritiem Jaarboek. 2e Editie'', Alkmaar, 1987, p. 16-51 * C. Heijkoop, ''Maritiem Zeeland ...'', Vlissingen, 1988, p. 71-83 * M. Cowsill, J. Hendy, F. Haalmeijer, ''Harwich-Hoek van Holland. A 100 Years of Service. 100 jaar veerdienst'', Kilgetty, 1993 * D. Haws, ''Britain's Railway Steamers [2]. Eastern & North Western Companies & Zeeland and Stena''. Merchant Fleets 25, Hereford, 1993, p. 197-211 == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20071223070339/http://zeevaart.web-log.nl/zeevaart/zeeland_nv_stoomvaart_mij_stena_line_bv/index.html Website mee lieste en levensloôp van de schepen] * [https://web.archive.org/web/20060220071007/http://www.archieven.nl/pls/m/zk2.obj_start?p_id=4130872 Informaotie over het archief van de SMZ] * [https://web.archive.org/web/20090925195459/http://www.hoekvanholland.nl/nl/kunstcultuur/reddingsveerdienstmuseum.html Informaotie over het Nationaol Veerdienstmuseum] [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Vervoer in Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Nederland]] [[Categorie:Vervoer in Nederland]] [[Categorie:Schip]] 7orjqap87tbcyqjyp2o9d7skcnb0ilm 160805 160804 2025-06-25T15:41:22Z Nillers 14757 /* Literatuurlieste */ 160805 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Scheepsportret van raderstoomschip "Stad Middelburg" van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland met loodswerry..jpg|thumb|280px|De raderstoômboôt "Stad Middelburg" van de Stoômvaertmieje Zeêland]] De '''Stoômvaertmieje Zeêland''' ([[Nederlands]]: ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'') hao tussen [[1875]] en [[1989]] een veerdienste tussen [[Nederland]] en [[Iengeland]] over de [[Noôrdzeê]]. Toet [[1939]] was de Nederlandse afvaerthaevene [[Vlissienge]], vanof [[1946]] was da [[Hoek van Holland]]. == Oprichtieng == De oprichting van de SMZ hao direct te maekene mee de ingebruuknaeme van de [[Zeêuwse lijn|spoorliene Roosendael - Vlissienge]] (1872) en het [[Kanaol deu Walchren]]. Al vanof 1871 wiere plannen 'emikt om vanuut Vlissienge een veer op Iengeland te begunne. De plannen wiere 'esteund deu [[Wullem III der Nederlanden|Koning Wullem de dorden]] en z'n broer [[Hendrik der Nederlanden|Prins Hendrik]] "de Zeêvaerder". Ok de spoorwegmaetschappijen]] an beie ziejen van de Noôrdzeê hao belangstellieng. Op [[22 juni]] [[1875]] wier de oprichtiengsakte van de ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'' in Amsterdam 'etekend, naedat op 10 juni in een vergaedering te Middelburg de andeelhouwers hao besloten tot de oprichtieng. Op 19 juli 1875 wier de dienst in tehenwoordigheid van Prins Hendrik officieel geopend en op 25 juli was de eerste ofvaerte. Op 3 oktober 1876 wier het eerste contract voo postvervoer mee de [[Nederland]]se staet 'esloten en in 1877 wier het predicaot "konienklek" verkrege, weerna de officiële naem van de maetschappieje wier: ''Stoomvaart Maatschappij Zeeland, Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV''. == Vlissienge (1875-1939) == In de eerste 65 jaar van zien bestaen ongerhield de SMZ de veerdienst vanuut Vlissienge. De ofvaerthaevene an Iengelse kant veranderende in de loôp van de tied noga es: int eerste jaer wast [[Sheerness]], vanaf 1876 [[Queenborough]], vanaf 1911 zowel Queenborough (dagdienste) als [[Folkestone]] (nachtdienste), vanof 1919 Folkestone en vanof 1927 [[Harwich]] (Parkeston Quay). De SMZ was een belangrieke werkgever voor Vlissienge. De verbinding wier beroemd vanwege de uutstekende anslutingen vanuut 'eel Europa via het internaotionaole spoorwegnetwerk naer [[Station Vlissienge]], waor direct kon worren overgestoken nae de naestgelegen vertrekgebouwen van de SMZ. Van groôt belang wast poscontract, weerdeu een groôt deel vant internaotionaole posverkeer tussen Europa en Iengeland via Vlissienge gong en de SMZ-schepen bekend wiere as 'mailboôt'. In de eerste jaeren van de [[Eerste Wereldoorlog|Eerste Wereldoôrlog]] wier de Iengelse haevene nogal es angepast an de oorlogsomstandigheên: Folkestone, Queenborough, [[Tilbury]] en [[Gravesend]]. Tussen feberwari en juli 1916 liepe kort nae mekaore drie schepen, de ''Prinses Juliana'', de ''Mecklenburg'' en de ''Koningin Wilhelmina'' op een miene en gienge verloren. Mee de ofkondigirng van de 'onbeperkte duukbootoôrlog' deu Duutsland wiere de reguliere ofvaerten vanof [[1 feberwari]] [[1917]] 'estaekt. Vanof 31 jannewari [[1919]] wier de dienst weer hervat, anvankelek naar Gravesend, laeter wee nae Folkestone. Op [[1 juni]] [[1922]] wier de nachtdienst op Folkestone om'ezet in een dagdienst. Hiermee kwamt accent meer opt toeristenverkeer te liggenne. Het ''Grand Hotel des Bains'' in Vlissienge wier deu de SMZ over'enomen en nae modernisering as [[Hotel Britannia|Grand Hotel Britannia]] tot 1940 'eëxploiteerd. Op [[4 september]] [[1939]] staekende ulder de dienst omdat de haevene van Harwich wier 'esloten. Tien daegen laeter wier de dienst hervat op Tilbury. Vanwege de toenemende oôrlogsdreiging wier op [[25 november]] [[1939]] ok dizze dienst 'estaekt. In meie 1940 konne de schepen an de Duutse inval ontvluchte. Het kantoorgebouw an de Vlissiengse Butenhaevene wier op 11 meie 1940 bie een luchtanval gedeeltelek verwoest. Van de vuuf schepen ging d'r ene verloren, de aore viere kwamme in geallieerde dienst. De nieuwe ''Koningin Emma'' en ''Prinses Beatrix'' wiere om'ebouwd toet "assault ship" en as HMS ''Queen Emma'' en HMS ''Princess Beatrix'' wereldwied in'ezet voo gealieerde commando-anvallen op vijandeleke doelen. Naedat de schepen in 1945 waren vrie'egeven wiere ze eerst deu de Nederlandse regering in'ezet tussen Iengeland en Rotterdam. Pas in de loôp van 1946 kwammen de schepen weer ter beschikking van de SMZ. Ze moste eerst weer in'ericht worre voor passagiersvervoer. == Hoek van Holland (1946-1989) == In de leste 44 jaar van z'n bestaon ongerhield de SMZ de veerdienste vanuut [[Hoek van Holland]]. In Vlissienge lag alles in puie. Pas vanof 1948 kon de SMZ weer volledige diensten draoie. De dienste kwam nie meer terug nae Zeêland mae 't ongerhoud bleef we in Vlissienge gebeure. SMZ gong mee saemewerreke mee British Rail onger de naem Sealink, die naem kwam ok op de schepen van de SMZ. In juni [[1989]] nam de Zweedse [[Stena Line]] alle andelen SMZ over en op [[1 september]] [[1989]] veranderende de naem in Stena Line BV. In april 1990 nam Stena Line ok Sealink UK Ltd over, weermee aolles in han'n van Stena Line kwam. == Literatuurlieste== * E. Fokker e.a., ''Ontstaan, strijd om het bestaan, ontwikkeling van de Stoomvaart-Maatschappij 'Zeeland' Koninklijke Nederlandsche Postvaart 1875-1915. Beschreven door het College van Commissarissen dier Maatschappij'' ["Gedenkschrift Stoomvaart-Maatschappij Zeeland 1875-1915"], 's-Gravenhage, 1915 * J.M. Dirkzwager, ''Dr. B.J. Tideman 1834-1883. Grondlegger van de moderne scheepsbouw in Nederland'', Leiden, 1970, p. 89-105 * P.W. Klein, J.R. Bruijn (red.)}}, ''Honderd jaar Engelandvaart. Stoomvaart Maatschappij Zeeland Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV 1875-1975'', Bussum, 1975 * J.M. Dirkzwager, "Oprichting van de Stoomvaart Mij. Zeeland en de Koninklijke Mij. 'De Schelde' honderd jaar geleden", in: ''Maritiem Journaal. Jaarlijks verschijnend informatie- en dokumentatiewerk op maritiem gebied voor Nederland en België'', Bussum, 1976, p. 155-160 * L.L. von Münching, ''De Nederlandse koopvaardijvloot in de Tweede Wereldoorlog'', Bussum, 1978, p. 120-131 * G.J. de Boer, "Van Stoomvaart Vlissingen-Engeland tot Hoek-Harwich", in: ''Maritiem Jaarboek. 2e Editie'', Alkmaar, 1987, p. 16-51 * C. Heijkoop, ''Maritiem Zeeland ...'', Vlissingen, 1988, p. 71-83 * M. Cowsill, J. Hendy, F. Haalmeijer, ''Harwich-Hoek van Holland. A 100 Years of Service. 100 jaar veerdienst'', Kilgetty, 1993 * D. Haws, ''Britain's Railway Steamers [2]. Eastern & North Western Companies & Zeeland and Stena''. Merchant Fleets 25, Hereford, 1993, p. 197-211 == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20071223070339/http://zeevaart.web-log.nl/zeevaart/zeeland_nv_stoomvaart_mij_stena_line_bv/index.html Website mee lieste en levensloôp van de schepen] * [https://web.archive.org/web/20060220071007/http://www.archieven.nl/pls/m/zk2.obj_start?p_id=4130872 Informaotie over het archief van de SMZ] * [https://web.archive.org/web/20090925195459/http://www.hoekvanholland.nl/nl/kunstcultuur/reddingsveerdienstmuseum.html Informaotie over het Nationaol Veerdienstmuseum] [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Vervoer in Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Nederland]] [[Categorie:Vervoer in Nederland]] [[Categorie:Schip]] 0dxrae93hhjl94luvymsqxbfrepfn60 160806 160805 2025-06-25T15:43:27Z Nillers 14757 /* Literatuurlieste */ 160806 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Scheepsportret van raderstoomschip "Stad Middelburg" van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland met loodswerry..jpg|thumb|280px|De raderstoômboôt "Stad Middelburg" van de Stoômvaertmieje Zeêland]] De '''Stoômvaertmieje Zeêland''' ([[Nederlands]]: ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'') hao tussen [[1875]] en [[1989]] een veerdienste tussen [[Nederland]] en [[Iengeland]] over de [[Noôrdzeê]]. Toet [[1939]] was de Nederlandse afvaerthaevene [[Vlissienge]], vanof [[1946]] was da [[Hoek van Holland]]. == Oprichtieng == De oprichting van de SMZ hao direct te maekene mee de ingebruuknaeme van de [[Zeêuwse lijn|spoorliene Roosendael - Vlissienge]] (1872) en het [[Kanaol deu Walchren]]. Al vanof 1871 wiere plannen 'emikt om vanuut Vlissienge een veer op Iengeland te begunne. De plannen wiere 'esteund deu [[Wullem III der Nederlanden|Koning Wullem de dorden]] en z'n broer [[Hendrik der Nederlanden|Prins Hendrik]] "de Zeêvaerder". Ok de spoorwegmaetschappijen]] an beie ziejen van de Noôrdzeê hao belangstellieng. Op [[22 juni]] [[1875]] wier de oprichtiengsakte van de ''NV Stoomvaart Maatschappij Zeeland'' in Amsterdam 'etekend, naedat op 10 juni in een vergaedering te Middelburg de andeelhouwers hao besloten tot de oprichtieng. Op 19 juli 1875 wier de dienst in tehenwoordigheid van Prins Hendrik officieel geopend en op 25 juli was de eerste ofvaerte. Op 3 oktober 1876 wier het eerste contract voo postvervoer mee de [[Nederland]]se staet 'esloten en in 1877 wier het predicaot "konienklek" verkrege, weerna de officiële naem van de maetschappieje wier: ''Stoomvaart Maatschappij Zeeland, Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV''. == Vlissienge (1875-1939) == In de eerste 65 jaar van zien bestaen ongerhield de SMZ de veerdienst vanuut Vlissienge. De ofvaerthaevene an Iengelse kant veranderende in de loôp van de tied noga es: int eerste jaer wast [[Sheerness]], vanaf 1876 [[Queenborough]], vanaf 1911 zowel Queenborough (dagdienste) als [[Folkestone]] (nachtdienste), vanof 1919 Folkestone en vanof 1927 [[Harwich]] (Parkeston Quay). De SMZ was een belangrieke werkgever voor Vlissienge. De verbinding wier beroemd vanwege de uutstekende anslutingen vanuut 'eel Europa via het internaotionaole spoorwegnetwerk naer [[Station Vlissienge]], waor direct kon worren overgestoken nae de naestgelegen vertrekgebouwen van de SMZ. Van groôt belang wast poscontract, weerdeu een groôt deel vant internaotionaole posverkeer tussen Europa en Iengeland via Vlissienge gong en de SMZ-schepen bekend wiere as 'mailboôt'. In de eerste jaeren van de [[Eerste Wereldoorlog|Eerste Wereldoôrlog]] wier de Iengelse haevene nogal es angepast an de oorlogsomstandigheên: Folkestone, Queenborough, [[Tilbury]] en [[Gravesend]]. Tussen feberwari en juli 1916 liepe kort nae mekaore drie schepen, de ''Prinses Juliana'', de ''Mecklenburg'' en de ''Koningin Wilhelmina'' op een miene en gienge verloren. Mee de ofkondigirng van de 'onbeperkte duukbootoôrlog' deu Duutsland wiere de reguliere ofvaerten vanof [[1 feberwari]] [[1917]] 'estaekt. Vanof 31 jannewari [[1919]] wier de dienst weer hervat, anvankelek naar Gravesend, laeter wee nae Folkestone. Op [[1 juni]] [[1922]] wier de nachtdienst op Folkestone om'ezet in een dagdienst. Hiermee kwamt accent meer opt toeristenverkeer te liggenne. Het ''Grand Hotel des Bains'' in Vlissienge wier deu de SMZ over'enomen en nae modernisering as [[Hotel Britannia|Grand Hotel Britannia]] tot 1940 'eëxploiteerd. Op [[4 september]] [[1939]] staekende ulder de dienst omdat de haevene van Harwich wier 'esloten. Tien daegen laeter wier de dienst hervat op Tilbury. Vanwege de toenemende oôrlogsdreiging wier op [[25 november]] [[1939]] ok dizze dienst 'estaekt. In meie 1940 konne de schepen an de Duutse inval ontvluchte. Het kantoorgebouw an de Vlissiengse Butenhaevene wier op 11 meie 1940 bie een luchtanval gedeeltelek verwoest. Van de vuuf schepen ging d'r ene verloren, de aore viere kwamme in geallieerde dienst. De nieuwe ''Koningin Emma'' en ''Prinses Beatrix'' wiere om'ebouwd toet "assault ship" en as HMS ''Queen Emma'' en HMS ''Princess Beatrix'' wereldwied in'ezet voo gealieerde commando-anvallen op vijandeleke doelen. Naedat de schepen in 1945 waren vrie'egeven wiere ze eerst deu de Nederlandse regering in'ezet tussen Iengeland en Rotterdam. Pas in de loôp van 1946 kwammen de schepen weer ter beschikking van de SMZ. Ze moste eerst weer in'ericht worre voor passagiersvervoer. == Hoek van Holland (1946-1989) == In de leste 44 jaar van z'n bestaon ongerhield de SMZ de veerdienste vanuut [[Hoek van Holland]]. In Vlissienge lag alles in puie. Pas vanof 1948 kon de SMZ weer volledige diensten draoie. De dienste kwam nie meer terug nae Zeêland mae 't ongerhoud bleef we in Vlissienge gebeure. SMZ gong mee saemewerreke mee British Rail onger de naem Sealink, die naem kwam ok op de schepen van de SMZ. In juni [[1989]] nam de Zweedse [[Stena Line]] alle andelen SMZ over en op [[1 september]] [[1989]] veranderende de naem in Stena Line BV. In april 1990 nam Stena Line ok Sealink UK Ltd over, weermee aolles in han'n van Stena Line kwam. == Literatuurlieste== * E. Fokker e.a., ''Ontstaan, strijd om het bestaan, ontwikkeling van de Stoomvaart-Maatschappij 'Zeeland' Koninklijke Nederlandsche Postvaart 1875-1915. Beschreven door het College van Commissarissen dier Maatschappij'' ["Gedenkschrift Stoomvaart-Maatschappij Zeeland 1875-1915"], 's-Gravenhage, 1915 * J.M. Dirkzwager, ''Dr. B.J. Tideman 1834-1883. Grondlegger van de moderne scheepsbouw in Nederland'', Leiden, 1970, p. 89-105 * P.W. Klein, J.R. Bruijn (red.), ''Honderd jaar Engelandvaart. Stoomvaart Maatschappij Zeeland Koninklijke Nederlandsche Postvaart NV 1875-1975'', Bussum, 1975 * J.M. Dirkzwager, "Oprichting van de Stoomvaart Mij. Zeeland en de Koninklijke Mij. 'De Schelde' honderd jaar geleden", in: ''Maritiem Journaal. Jaarlijks verschijnend informatie- en dokumentatiewerk op maritiem gebied voor Nederland en België'', Bussum, 1976, p. 155-160 * L.L. von Münching, ''De Nederlandse koopvaardijvloot in de Tweede Wereldoorlog'', Bussum, 1978, p. 120-131 * G.J. de Boer, "Van Stoomvaart Vlissingen-Engeland tot Hoek-Harwich", in: ''Maritiem Jaarboek. 2e Editie'', Alkmaar, 1987, p. 16-51 * C. Heijkoop, ''Maritiem Zeeland ...'', Vlissingen, 1988, p. 71-83 * M. Cowsill, J. Hendy, F. Haalmeijer, ''Harwich-Hoek van Holland. A 100 Years of Service. 100 jaar veerdienst'', Kilgetty, 1993 * D. Haws, ''Britain's Railway Steamers [2]. Eastern & North Western Companies & Zeeland and Stena''. Merchant Fleets 25, Hereford, 1993, p. 197-211 == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20071223070339/http://zeevaart.web-log.nl/zeevaart/zeeland_nv_stoomvaart_mij_stena_line_bv/index.html Website mee lieste en levensloôp van de schepen] * [https://web.archive.org/web/20060220071007/http://www.archieven.nl/pls/m/zk2.obj_start?p_id=4130872 Informaotie over het archief van de SMZ] * [https://web.archive.org/web/20090925195459/http://www.hoekvanholland.nl/nl/kunstcultuur/reddingsveerdienstmuseum.html Informaotie over het Nationaol Veerdienstmuseum] [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Vervoer in Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Nederland]] [[Categorie:Vervoer in Nederland]] [[Categorie:Schip]] s1uont8jis631lpvfvw8tguyiealedc 0 7665 160839 156355 2025-06-26T08:20:16Z Nillers 14757 /* Literature */ 160839 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Guus de Casembroot.png|thumb|Guus de Casembroot as [[Commissaoris van de Konienginne]] van Zeêland.]] '''Auguste François Charles (Guus) de Casembroot''' ([[Middelburg]], 17 december 1906 - [[Utrecht]], 10 feberwari 1965) was [[Commissaoris van de Konienginne]] van [[Zeêland]] tiejes de [[Twidde Wereldoorlog]] en de [[Waetersnoȏdramp van 1953]]. Z'n officiele naeme luujende: Jhr. Auguste François Charles de Casembroot. Van 1932 toet 1948 was um mee een korte ongerbreking tiejes de leste oorlogsjaeren burgemeêster van [[Wasschappel]]. Vanof 1948 wier De Casembroot benoemd tot Commissaoris van de Konienginne van Zeêland. De Casembroot bleef commissaoris toet z'n plotselinge doôd in 1965. In die zeventien jaer wier um een gerespecteerd en geliefd figure in Zeêland. Um was een dynaomisch persoôn die mee mensen uut aolle laegen van de bevolkienge makkelek contact maekende. Onvermoeibaar doorkruusende um de provincie om bie talloôze officiële helegenheden anwezig te wezene. Um wier in Zeêland beschouwd as "één van uus", mede deu z'n grôte kennisse van de provincie, het Zeêuws, de volksaerd en z'n vermôgen om mensen en naemen makkelek te onthouwene. Voorà gedurende de naeoôrlogse wederopbouwe en tiedens de Waetersnoȏdramp van 1953 dwong um deu z'n improvisaotietalent en grôte betrokkenheid vee respect of bie de Zeêuwen. Dat z'n populariteit nie was verhete bleek ant ende van 1999, toe De Casembroot 35 jaer nae z'n doôd bie een verkiezing georhaoniseerd deu de [[Provinciale Zeeuwse Courant]] het predicaot "Zeêuw van de Eêuwe" kreeg. ==Zie ok== * [[Lieste mee Gouverneurs en Commissaorissen van de Konienginne in Zeêland]] ==Literature== * G.A. de Kok, "Commissaris der Koningin in Zeeland", in: ''Zeeuws Tijdschrift'', 1955, p. 2-5 * G.A. de Kok, ''Een van ons. Ter nagedachtenis aan Jhr.mr. A.F.C. de Casembroot, commissaris der koningin in Zeeland, 1948-1965. Geboren te Middelburg 17 december 1906, overleden te Utrecht 10 februari 1965'', Middelburg, 1965 * G.A. de Kok, ''Sporen in de slik'', Middelburg, 1973 * L.W. de Bree, G. van der Ham, ''Zeeland 1940-1945'', 2 delen, Middelburg/Zwolle, 1979, 1990 * H. Bollen, J. Kuiper-Abee, ''Worsteling om Walcheren'', Zutphen, 1985 * [http://www.parlement.com/9291000/bio/15047 Biografie op www.parlement.com] * Nederland's Adelsboek 81 (1990-1991), p. 94. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20190428124219/https://www.parlement.com/id/vg09llz6wkz1/a_f_ch_guus_de_casembroot Parlement.com] * [https://encyclopedievanzeeland.nl/Auguste_Francois_Charles_de_Casembroot Encyclopedie van Zeeland] {| class="wikitable" |- ! colspan=3|<center>[[Commissaoris van de Konienginne van Zeêland]] |- ! vòganger ! tied ! opvolger |- | [[Johan Willem Quarles van Ufford]] | 1948 — 1965 | [[Jan van Aartsen]] |} {{DEFAULTSORT:Casembroot, Guus de}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Commissaoris van den Konienk van Zeêland]] [[Categorie:Burhemeêster in Zeêland]] [[Categorie:Partijloôs politicus]] [[Categorie:Adel]] [[Categorie:Middelburg]] [[Categorie:Waschappel]] tp9bwxch05xed5808i54q39sikyuooj 160840 160839 2025-06-26T08:20:47Z Nillers 14757 /* Literature */ 160840 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Guus de Casembroot.png|thumb|Guus de Casembroot as [[Commissaoris van de Konienginne]] van Zeêland.]] '''Auguste François Charles (Guus) de Casembroot''' ([[Middelburg]], 17 december 1906 - [[Utrecht]], 10 feberwari 1965) was [[Commissaoris van de Konienginne]] van [[Zeêland]] tiejes de [[Twidde Wereldoorlog]] en de [[Waetersnoȏdramp van 1953]]. Z'n officiele naeme luujende: Jhr. Auguste François Charles de Casembroot. Van 1932 toet 1948 was um mee een korte ongerbreking tiejes de leste oorlogsjaeren burgemeêster van [[Wasschappel]]. Vanof 1948 wier De Casembroot benoemd tot Commissaoris van de Konienginne van Zeêland. De Casembroot bleef commissaoris toet z'n plotselinge doôd in 1965. In die zeventien jaer wier um een gerespecteerd en geliefd figure in Zeêland. Um was een dynaomisch persoôn die mee mensen uut aolle laegen van de bevolkienge makkelek contact maekende. Onvermoeibaar doorkruusende um de provincie om bie talloôze officiële helegenheden anwezig te wezene. Um wier in Zeêland beschouwd as "één van uus", mede deu z'n grôte kennisse van de provincie, het Zeêuws, de volksaerd en z'n vermôgen om mensen en naemen makkelek te onthouwene. Voorà gedurende de naeoôrlogse wederopbouwe en tiedens de Waetersnoȏdramp van 1953 dwong um deu z'n improvisaotietalent en grôte betrokkenheid vee respect of bie de Zeêuwen. Dat z'n populariteit nie was verhete bleek ant ende van 1999, toe De Casembroot 35 jaer nae z'n doôd bie een verkiezing georhaoniseerd deu de [[Provinciale Zeeuwse Courant]] het predicaot "Zeêuw van de Eêuwe" kreeg. ==Zie ok== * [[Lieste mee Gouverneurs en Commissaorissen van de Konienginne in Zeêland]] ==Literature== * G.A. de Kok, "Commissaris der Koningin in Zeeland", in: ''Zeeuws Tijdschrift'', 1955, p. 2-5 * G.A. de Kok, ''Een van ons. Ter nagedachtenis aan Jhr.mr. A.F.C. de Casembroot, commissaris der koningin in Zeeland, 1948-1965. Geboren te Middelburg 17 december 1906, overleden te Utrecht 10 februari 1965'', Middelburg, 1965 * G.A. de Kok, ''Sporen in de slik'', Middelburg, 1973 * L.W. de Bree, G. van der Ham, ''Zeeland 1940-1945'', 2 delen, Middelburg/Zwolle, 1979, 1990 * H. Bollen, J. Kuiper-Abee, ''Worsteling om Walcheren'', Zutphen, 1985 * Nederland's Adelsboek 81 (1990-1991), p. 94. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20190428124219/https://www.parlement.com/id/vg09llz6wkz1/a_f_ch_guus_de_casembroot Parlement.com] * [https://encyclopedievanzeeland.nl/Auguste_Francois_Charles_de_Casembroot Encyclopedie van Zeeland] {| class="wikitable" |- ! colspan=3|<center>[[Commissaoris van de Konienginne van Zeêland]] |- ! vòganger ! tied ! opvolger |- | [[Johan Willem Quarles van Ufford]] | 1948 — 1965 | [[Jan van Aartsen]] |} {{DEFAULTSORT:Casembroot, Guus de}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Commissaoris van den Konienk van Zeêland]] [[Categorie:Burhemeêster in Zeêland]] [[Categorie:Partijloôs politicus]] [[Categorie:Adel]] [[Categorie:Middelburg]] [[Categorie:Waschappel]] jlio6c2zreytq32v6nfgvyzoj6j3x2p 160841 160840 2025-06-26T08:21:05Z Nillers 14757 /* Zie ok */ 160841 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Guus de Casembroot.png|thumb|Guus de Casembroot as [[Commissaoris van de Konienginne]] van Zeêland.]] '''Auguste François Charles (Guus) de Casembroot''' ([[Middelburg]], 17 december 1906 - [[Utrecht]], 10 feberwari 1965) was [[Commissaoris van de Konienginne]] van [[Zeêland]] tiejes de [[Twidde Wereldoorlog]] en de [[Waetersnoȏdramp van 1953]]. Z'n officiele naeme luujende: Jhr. Auguste François Charles de Casembroot. Van 1932 toet 1948 was um mee een korte ongerbreking tiejes de leste oorlogsjaeren burgemeêster van [[Wasschappel]]. Vanof 1948 wier De Casembroot benoemd tot Commissaoris van de Konienginne van Zeêland. De Casembroot bleef commissaoris toet z'n plotselinge doôd in 1965. In die zeventien jaer wier um een gerespecteerd en geliefd figure in Zeêland. Um was een dynaomisch persoôn die mee mensen uut aolle laegen van de bevolkienge makkelek contact maekende. Onvermoeibaar doorkruusende um de provincie om bie talloôze officiële helegenheden anwezig te wezene. Um wier in Zeêland beschouwd as "één van uus", mede deu z'n grôte kennisse van de provincie, het Zeêuws, de volksaerd en z'n vermôgen om mensen en naemen makkelek te onthouwene. Voorà gedurende de naeoôrlogse wederopbouwe en tiedens de Waetersnoȏdramp van 1953 dwong um deu z'n improvisaotietalent en grôte betrokkenheid vee respect of bie de Zeêuwen. Dat z'n populariteit nie was verhete bleek ant ende van 1999, toe De Casembroot 35 jaer nae z'n doôd bie een verkiezing georhaoniseerd deu de [[Provinciale Zeeuwse Courant]] het predicaot "Zeêuw van de Eêuwe" kreeg. ==Literature== * G.A. de Kok, "Commissaris der Koningin in Zeeland", in: ''Zeeuws Tijdschrift'', 1955, p. 2-5 * G.A. de Kok, ''Een van ons. Ter nagedachtenis aan Jhr.mr. A.F.C. de Casembroot, commissaris der koningin in Zeeland, 1948-1965. Geboren te Middelburg 17 december 1906, overleden te Utrecht 10 februari 1965'', Middelburg, 1965 * G.A. de Kok, ''Sporen in de slik'', Middelburg, 1973 * L.W. de Bree, G. van der Ham, ''Zeeland 1940-1945'', 2 delen, Middelburg/Zwolle, 1979, 1990 * H. Bollen, J. Kuiper-Abee, ''Worsteling om Walcheren'', Zutphen, 1985 * Nederland's Adelsboek 81 (1990-1991), p. 94. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20190428124219/https://www.parlement.com/id/vg09llz6wkz1/a_f_ch_guus_de_casembroot Parlement.com] * [https://encyclopedievanzeeland.nl/Auguste_Francois_Charles_de_Casembroot Encyclopedie van Zeeland] {| class="wikitable" |- ! colspan=3|<center>[[Commissaoris van de Konienginne van Zeêland]] |- ! vòganger ! tied ! opvolger |- | [[Johan Willem Quarles van Ufford]] | 1948 — 1965 | [[Jan van Aartsen]] |} {{DEFAULTSORT:Casembroot, Guus de}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Commissaoris van den Konienk van Zeêland]] [[Categorie:Burhemeêster in Zeêland]] [[Categorie:Partijloôs politicus]] [[Categorie:Adel]] [[Categorie:Middelburg]] [[Categorie:Waschappel]] geh17u7oxvu3b6josjq11hsagdscvuw 160842 160841 2025-06-26T08:21:26Z Nillers 14757 /* Lienks nae buten */ 160842 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Guus de Casembroot.png|thumb|Guus de Casembroot as [[Commissaoris van de Konienginne]] van Zeêland.]] '''Auguste François Charles (Guus) de Casembroot''' ([[Middelburg]], 17 december 1906 - [[Utrecht]], 10 feberwari 1965) was [[Commissaoris van de Konienginne]] van [[Zeêland]] tiejes de [[Twidde Wereldoorlog]] en de [[Waetersnoȏdramp van 1953]]. Z'n officiele naeme luujende: Jhr. Auguste François Charles de Casembroot. Van 1932 toet 1948 was um mee een korte ongerbreking tiejes de leste oorlogsjaeren burgemeêster van [[Wasschappel]]. Vanof 1948 wier De Casembroot benoemd tot Commissaoris van de Konienginne van Zeêland. De Casembroot bleef commissaoris toet z'n plotselinge doôd in 1965. In die zeventien jaer wier um een gerespecteerd en geliefd figure in Zeêland. Um was een dynaomisch persoôn die mee mensen uut aolle laegen van de bevolkienge makkelek contact maekende. Onvermoeibaar doorkruusende um de provincie om bie talloôze officiële helegenheden anwezig te wezene. Um wier in Zeêland beschouwd as "één van uus", mede deu z'n grôte kennisse van de provincie, het Zeêuws, de volksaerd en z'n vermôgen om mensen en naemen makkelek te onthouwene. Voorà gedurende de naeoôrlogse wederopbouwe en tiedens de Waetersnoȏdramp van 1953 dwong um deu z'n improvisaotietalent en grôte betrokkenheid vee respect of bie de Zeêuwen. Dat z'n populariteit nie was verhete bleek ant ende van 1999, toe De Casembroot 35 jaer nae z'n doôd bie een verkiezing georhaoniseerd deu de [[Provinciale Zeeuwse Courant]] het predicaot "Zeêuw van de Eêuwe" kreeg. ==Literature== * G.A. de Kok, "Commissaris der Koningin in Zeeland", in: ''Zeeuws Tijdschrift'', 1955, p. 2-5 * G.A. de Kok, ''Een van ons. Ter nagedachtenis aan Jhr.mr. A.F.C. de Casembroot, commissaris der koningin in Zeeland, 1948-1965. Geboren te Middelburg 17 december 1906, overleden te Utrecht 10 februari 1965'', Middelburg, 1965 * G.A. de Kok, ''Sporen in de slik'', Middelburg, 1973 * L.W. de Bree, G. van der Ham, ''Zeeland 1940-1945'', 2 delen, Middelburg/Zwolle, 1979, 1990 * H. Bollen, J. Kuiper-Abee, ''Worsteling om Walcheren'', Zutphen, 1985 * Nederland's Adelsboek 81 (1990-1991), p. 94. == Zie ok == * [[Lieste mee Gouverneurs en Commissaorissen van de Konienginne in Zeêland]] == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20190428124219/https://www.parlement.com/id/vg09llz6wkz1/a_f_ch_guus_de_casembroot Parlement.com] * [https://encyclopedievanzeeland.nl/Auguste_Francois_Charles_de_Casembroot Encyclopedie van Zeeland] {| class="wikitable" |- ! colspan=3|<center>[[Commissaoris van de Konienginne van Zeêland]] |- ! vòganger ! tied ! opvolger |- | [[Johan Willem Quarles van Ufford]] | 1948 — 1965 | [[Jan van Aartsen]] |} {{DEFAULTSORT:Casembroot, Guus de}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Commissaoris van den Konienk van Zeêland]] [[Categorie:Burhemeêster in Zeêland]] [[Categorie:Partijloôs politicus]] [[Categorie:Adel]] [[Categorie:Middelburg]] [[Categorie:Waschappel]] nqh8wq2y3l2srkfb9imqp5kk95pcybu 0 7682 160795 103526 2025-06-25T15:16:00Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160795 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:LocatieVeerseMeer.png|thumb|Veerse Meer]] [[Plaetje:Veere haven.jpg|thumb|Viskotters in de haevene van Ter Veere, toe 't Veerse gat nog ope was]] [[Plaetje:Kampveerse toren.jpg|thumb|Campveersche toren vanof 't waeter]] Het '''Veerse Meer''' is een waeter in [[Zeêland]] tussen [[Noôrd-Beveland]] an de êne kant en [[Walchern]] en [[Zuud-Beveland]] an de aore kante. Int wes'n ist van de [[Noôrdzeê]] of'esloten deu de [[Veerse Gatdam]] die in [[1961]] 'esloten wier. Int oôs'n ist van de [[Oôsterschelde]] of'esloten deu de Zandkreêkdam die op [[3 meie]] [[1960]] 'esloten wier. Het Veerse Meer is 22 kilometer lange. De breedte vaorieert van 150 toet an 1500 meter; de totaole oeverliengte bedraegt 55 kilometer. De diepte vaorieert fors en bedraegt maximaol 25 meter, mee een gemiddelde van vuuf meter. Het waeterpeil wor in de zeumer ôog 'ehouwen en in de winter leêg. De totaole waeteroppervlakte bedraegt 20,3 km². ==Zie ok== * [[Veêrdienste van Wolfersdiek nae Kortjeen]] * [[Veêrdienste van Veere nae Kamperland]] == Lienks nae buten == * [http://www.rijkswaterstaat.nl/water/feiten_en_cijfers/vaarwegenoverzicht/veerse_meer/index.aspx Actuele informaotie - Riekswaeterstaet] [[Categorie:Waeter in Zeêland]] [[Categorie:Noôrd-Beveland]] [[Categorie:Walchren]] [[Categorie:Zuud-Beveland]] [[Categorie:Goes]] [[Categorie:Middelburg]] [[Categorie:Ter Veere]] khiykc1v80qzo12js7kkav4go2d2x5o 0 7712 160799 122796 2025-06-25T15:35:19Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160799 wikitext text/x-wiki [[File:Beursplein, Engelse haven en omgeving, 1829..jpg|thumb|Stoômer van de PSD in de haevene van Vlissienge in 1829]] [[File:PSD 1880-2010.jpg|thumb|De verbindieng over de Onte deu de jaeren ene]] De '''Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes''' is een veêrdienste over de [[Onte]] tussen de plekken [[Bresjes]] en [[Vlissienge]]. Toet an 2003 was Westelek Zeêuws-Vlaonder'n af'ankelek van dizze veerdienst. Nae openieng van de Westerscheldetunnel in 2003 is de bereikbaar'eid van dit gebeid eerder minder as meer 'eworren. ==Geschiedenisse== ===Vòh 1900=== Al in de [[Middeleêuwen]] wiere mênsen over'ezet over de Onte, mea de geschiedenisse van deze veêrdienste gaet vromme toet an [[1574]]. Toen stellende de heer van [[Bresjes]] een veerschipper an om op Vlissienge te vaeren. In [[1755]] kwam er een veêrdienste bie die vanuut Vlissienge an'estierd wier. Vanof [[1795]] verviel de veêrdienste vanuut Bresjes. [[Zeêuws-Vlaonderen]] horende vanof [[1795]] toet [[Frankriek]], terwijl het gewest Zeêland toet de [[Bataofse Republiek]] en laeter het [[Koninkriek 'Olland]] behorende, dat pas in [[1806]] deu Frankriek wier geannexeerd. Nae [[1814]] wieren de beide veerdiensten weer op'enomen, doch in [[1866]] formeel op'eheven, deer ze al lang vervangen waeren deu een nieuwe dienst. In [[1826]] wier naemelek beslote om een ''stoômboôtenveêr'' in te stellen. Het was anvankelek een particuliere stoômboôt, mar de dienst wier deu de provincie [[Zeêland]] gesubsidieerd. In [[1842]] wierd de boôt deu de provincie an'ekocht, mar de exploitatie dee een particulier. De veêrdienste ging van Vliessinge nae Bresjes en toe nae [[Terneuzen]]. In [[1866]] wier de [[Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeeland]] (PSD) op'ericht, die de exploitaotie overnam van de toenmaolige boôt'n ''Stad Vlissingen'' en ''De Schelde''. Ok wier een nieuwe boôt, de ''Zeeland'' 'ebouwd. De Staetenle'en, die bie de proefvaert waore, wiere behoorlek zeêziek. Eén der Staetenle'en verklaerende dan ok dat um er ''nauwelijks een geit mede zou durven overzenden''. In [[1871]] weir de boôt verkocht, terwijl de ''Stad Vlissingen'' zonk naer de boo'm van de Onte. In [[1867]] kwam de ''Wester-Schelde'' gereêd, die toet [[1900]] in gebruuk was. Vanof [[1891]] was'tr een tramdienst op Bresjes, weerdeu het passagiersanbod sterk toenam. De boôt'n voeren naer de buutenhaevene van Vlissienge, weer in [[1873]] het ''Station Vlissienge Haevene'' wier 'eopend. In [[1870]] wier de vlote uut'ebreid mee de ''Zeeuwsch-Vlaanderen'' en in [[1887]] mee de ''Walcheren''. In [[1891]] kwam d'r een nieuwe ''Zeeuwsch-Vlaanderen''. ===20e eêuwe=== In [[1905]] wier de ''Westerschelde'' in dienst genomen. Dit was een raderboôt van vuufenvuuftig meter liengte, die in [[1933]] wier verkocht en tehenwoordig in Duutsland nog dienst doet as rondvaertboôt. Vervolges ging ulder over op koplaejers, toe 't autoverkeer betekenis begon te kriegen. De ''Koningin Wilhelmina'' uut [[1927]], was de eersten van dit type. In [[1932]] volgende de ''Prinses Juliana'', die weer wat groôter was. Voo 't eerst wier nu met twee boôten 'evaer'n. As reserve wier de ''Prins Hendrik'' in'ezet. Tiejens de [[Twidde Wereldoôrlog]] zoenke verscheie schepen van de PSD. In [[1948]] nam de ''Koningin Wilhelmina'' de dienst weer op. In [[1949]] volgde de ''Koningin Juliana'' en in [[1950]] de ''Prins Bernhard''. Omdat het autoverkeer snel toenam wier besloten een nieuwe veerhaevene an te leggen, die op eênige ofstand van Bresjes kwam te liggene. Deze was geschikt voor grôtere bôten en wier in [[1958]] in gebruuk 'enomen. Deermee volgende ok wee grôtere veerboten, van de zogeheten Prinsessenklasse. Het betrof de ''Prinses Beatrix'' ([[1958]]), de ''Prinses Irene'' ([[1960]]) en de ''Prinses Margriet'' ([[1964]]). Ook wier toe de ''Koningin Juliana'' vergroôt deur dizze deurmidden te sniejene en van een tussenstuk te voorziejene. Toe 't autoverkeer bleef toeneme wiere de veerhaeves voorzieje van inrichtiengen voe de ontvangst van dubbeldeksboôt'n. Dizze kwamme gereêd in [[1986]]. De ''Prinses Juliana'' was de eêrste boôt in dozze klasse. In [[1993]] kwam een twidde dubbeldekker, de ''Koningin Beatrix'' gereêd. In [[1997]] kwam de ''Prins Johan Friso'' in de vaert. Meêst'ntieds wiere d'r met tweê dubbeldekkers 'evaeren. ===Nae openieng van de tunnel=== In [[2003]] wier de [[Westerscheldetunnel]] 'eopend. Toe wier 't veer van Vlissienge nae Bresjes 'esloten voo autoverkeer. Auto's mosten voortan deu de tunnel wa duchte een tientallen kilometers lange omweg betekende. Varder gingen de tarieven, ok voo voetgangers, omhoge. De PSD werd op'eheven, wa meer as 100 arbeidsplekken kostende. De dubbeldekkers bleven nog eênige tied vaere, zonger auto's. Ze wieren nu -ass voorheen- opnieuw deu een particulier geëxploiteerd, en wel deu ''BBA Fast Ferries'', laeter ''Veolia Transport Fast Ferries'' 'enaemd. In [[2004]] kwamme de nieuwe boôten gereêd: de ''Prinses Máxima'' en de ''Prins Willem-Alexander''. Dizze schepen kunne arde vaere mè ao een geringere capaciteit dan ulder voorgangers. Zò is de Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes het ênige nog bestaende Westerscheldeveer op Nederlandse boo'm. Het is tehenwoordig wee een voetveer: Slechs voetgangers en (brom-)fietsen kunne worre over'ezet. ==Zie ok== * [[Veêrdienste van Krunige nae Perkpolder]] * [[Veêrdienste van Veere nae Kamperland]] * [[Veêrdienste van Wolfersdiek nae Kortjeen]] * [[Veêrdienste van Zurrikzeê nae Kats]] == Lienks nae buten == *[https://web.archive.org/web/20150717001253/http://www.psdnet.nl/vlissingen-breskens.html PSDnet] [[Categorie:Veêrdienste in Zeêland|Vlissienge nae Bresjes]] [[Categorie:Walchren]] [[Categorie:Zeêuws-Vlaonderen]] [[Categorie:Sluus]] [[Categorie:Vlissienge]] 0v44gebromb5c7reqvlpq3tt79xfn62 0 7759 160801 134483 2025-06-25T15:37:21Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160801 wikitext text/x-wiki [[File:PSD 1880-2010.jpg|thumb|De Provinciaole Stoômboôtdiensten deu de jaeren ene]] [[File:Beursplein, Engelse haven en omgeving, 1829..jpg|thumb|Stoômer van de PSD in de haevene van Vlissienge]] De '''Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland''' (PSD) was de orhanisaotie wimee Gedeputeerde Staoten van [[Zeêland]] tussen 1866 en 2003 veerboôten op de [[Onte]] en [[Oôsterschelde]] liete vaere. == Geschiedenisse == Al vanof 1828 was d'r een geregelde veêrdienste plaats tussen [[Vlissienge]], [[Bresjes]] en [[Terneuzen (plekke)|Terneuzen]]. Ok aore plekken wiere an'edae deu particuliere diensten onger pacht van de Provincie Zeêland. Op [[1 april]] [[1866]] namme Gedeputeerde Staten van Zeêland de exploitaotie zelf in han'n. De oprichtienge van de PSD was een feit. Anvankelek exploiterende de Provincie Zeêland alleêne diensten over de [[Onte]] en was de naem van de organisaotie ''Provinciaole Stoômboôtdienst op de Westerschelde''. Vanof [[1912]] nam de Provincie Zeêland ok diensten op de [[Oôsterschelde]] over, weervoor een ofzonderleke organisaotie wier in'esteld onger de naem ''Provinciaole Stoômboôtdienst op de Oôsterschelde''. Tiejes de [[Twidde Wereldoôrlog]] wiere de diensten saemen'ebrocht in één organisaotie onger de naam ''Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland'' en wier ok de ofkorting ''PSD'' vee vaeker 'ebruukt. == Verbindingen == In de 137 jaer die de PSD zou bestoô ongerhiew ze de voggende verbindiengen: {| class="wikitable" style="width:40em;" ! Water || Verbinding || Periode |- | Westerschelde || [[Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes|Vlissienge - Bresjes]] || [[1913]] - [[2003]] |- | Westerschelde ||Terneuzen - Hoedjeskerke || [[1930]] - [[1972]] |- | Westerschelde ||[[Answest-Walsoorden | Answest - Walsoorden]] || [[1905]] - [[1943]] |- | Westerschelde ||[[Veerdienst Krunige-Perkpolder|Krunige - Perkpolder]]|| [[1943]] - 2003 |- | Veersemeer ||[[Veêrdienste van Veere nae Kamperland|Ter Veere - Kamperland]] || [[1924]] - [[1961]] |- | Oosterschelde ||[[Zandkreek (Veêrboot)|Kortjeen - Wolfersdiek]] || 1913 - [[1960]] |- | Oosterschelde ||[[Veêrdienste van Zurrikzeê nae Kats|Kats - Zurrikzeê]] || [[1954]] - [[1965]] |} == Vloot == In 1866 opereerde de PSD mee de outen raoderstoômboten ''De Schelde'' en ''Stad Vlissingen no. 1'', en de staolen raderstoômboot ''Zeeland''. De eeste lijnen van de PSD liepen van Vlissienge nae Bresjes, en Vlissienge over Terneuzen nae [[Oedjeskerke]]. Een jaor laoter wiere [[Bossele (plek)|Bossele]] en [[Walsôôrd'n]] in de dienstregeling op'enomen. Tussen 1958 en 1964 kwamme de drie ienkeldeks "prinsessen"-boôten in de vaaort, de ''Prinses Beatrix'', ''Prinses Irene'' en ''Prinses Margriet''. Meer as twintig jaor langk zouwe dit de werk[[paerd]]en tussen Vlissienge en Bresjes bluuve. In 1968 en 1970 kwamme de ''Prinses Christina'' en ''Prins Willem-Alexander'', de eêste tweê dubbeldeksboôten, op de lijn Krunihe-Perkpolder. In 1985 wieren de veerhaovens van Vlissienge en Bresjes angepast om ok daor dubbeldeksboôten te kunnen ofhandel'n. Er wiere nog drie extra dubbeldeksboôten aan de vloôt toe'evoegd nl de Prinses Juliana (1986), de Koningin Beatrix (1993) en de Prins Johan Friso (1997). {| class="wikitable" !Naom||Bouwjaor||In dienst||Of'evoerd||Tehenwoordige naom + Land/staotus |- | [[Schouwen (schip uit 1912)|SS Schouwen]]||1912||1912||1940||Gesloopt |- | [[Noord Beveland (schip uit 1912)|SS Noord Beveland]]||1912||1912||1933||Gesloopt |- | [[Zuiidvliet (schip uit 1914)|MS Zuidvliet]]||1914||1914||1963||MS Zuidvliet (Zierikzêe) |- | [[Luctor et Emergo (schip uit 1915)|SS Luctor et Emergo]]||1915||1915||1940||Gesloopt |- | [[Zeeuwsch-Vlaanderen (schip uit 1933)|SS Zeeuwsch-Vlaanderen]]||1915||1915||1933||Gesloopt |- | [[Zandkreek (schip uit 1926)|MS Zandkreek]]||1926||1926||1961||Gesloopt |- | [[Moerdijk (schip uit 1928)|SS Moerdijk]]||1928||1946||1953||Gesloopt |- | [[Willemsdorp (Schip uit 1930)|SS Willemsdorp]]||1930||1946||1953||Gesloopt |- | [[Dordrecht (Schip uit 1933)|SS Dordrecht]]||1933||1946||1972||Gesloopt (Malta) |- | [[MS Koningin Wilhelmina]]||1927||1927||1960||Gesloopt |- | [[Prinses Juliana (Schip uit 1931)|MS Prinses Juliana]]||1931||1931||1944||Gezonken (Vlissienge) |- | [[Prins Hendrik (Schip uit 1932)|MS Prins Hendrik]]||1932||1932||1968||Gesloopt (Malta) |- | [[Oosterschelde (schip uit 1933)|MS Oosterschelde]]||1933||1933||1972||MS Willem-Jan (Zwolle) |- | [[Prins Willem 1 (schip uit 1933)|MS Prins Willem 1]]||1933||1933||1972||Gesloopt |- | [[Koningin Emma (schip uit 1933)|MS Koningin Emma]]||1933||1933||1968||MS Estrella (Scheveningen) |- | [[Koningin Juliana (schip uit 1949)|MS Koningin Juliana]]||1949||1949||1986||Gesloopt (India) |- | [[Prins Bernhard (schip uit 1950)|MS Prins Bernhard]]||1950||1950||1986||Gesloopt (Malta) |- | [[Noord-Beveland (schip uit 1951)|MS Noord-Beveland]]||1951||1951||1968||Gesloopt |- | [[Prinses Beatrix (schip uit 1958)|MS Prinses Beatrix]]||1958||1958||1994||Gesloopt (China) |- | [[Prinses Irene (schip uit 1960)|MS Prinses Irene]]||1960||1960||1988||Gesloopt (Ehypte) |- | [[Prinses Margriet (schip uit 1964)|MS Prinses Margriet]]||1964||1964||1996||MS Kartanegara (Indonesië) |- | [[Prinses Christina (schip uit 1968)|MS Prinses Christina]]||1968||1968||2003||MS Ladies Matacena (Italië) |- | [[Prins Willem-Alexander (schip uit 1970)|MS Prins Willem-Alexander]]||1970||1970||2003||MS Athos Matacena (Italië) |- | [[Prinses Juliana (schip uit 1986)|MS Prinses Juliana]]||1986||1986||2003||MS Amedeo Matacena (Italië) |- | [[Koninging Beatrx (schip uit 1993)|MS Koningin Beatrix]]||1993||1994||2003||MS Trimestieri (Italië) |- | [[Prins Johan Friso (schip uit 1997)|MS Prins Johan Friso]]||1997||1997||2003||MS Acciarello (Italië) |} == Tarieven == Vo de overtocht mee één van de PSD-boten gold een tarief per voertuig en per persoôn. In het zeumerseizoen waere oôgere tarieven. Inweuners van [[Zeêuws-Vlaonderen]] konne tehen een gereduceerd tarief overezet worren. Kort nae de [[Twidde Wereldoôrlog]] wier het overzetten kosteloôs emikt, maa in 1950 was dat al over. Dit was anleiding vo groôte protesten vanuut Zeêuws-Vlaonderen, mae dat ielp niks. Behun jaeren '90 was 't overzetten gratis vo voethangers. Dit gaf vooral op de lijn Vlissienge - Bresjes vee dagjeslui die de overtoch as een mini-cruise zagge. Toe ist mae wee vrom'edraoit. == Opeffing == In [[2003]] viel het doek voh de PSD. Op [[14 maerte]] wier de [[Westerscheldetunnel]] geopend. De veerdiens'n Vlissienge-Bresjes en Krunehe-Perkpolder wiere per direct opge'even. Op zondag 16 maeret 2003 voer de dubbeldeksveerboôt ''Prins Willem-Alexander'' van de lijn Krunehe-Perkpolder over de Westerschelde nae Vlissienge om deer opeleid te worren. Op de verbindieng Vlissienge-Bresjes kwam een fiets- en voetveer in de plekke, geëxploiteerd deu [[Veolia Transport Fast Ferries]] Met de opeffing vervielen 220 arbeidsplekken. De veêrboôten wieren verkocht an Italiaânse rederiejen. De Koningin Beatrix (noe: Tremestieri) en de Prins Johan Friso (noe: Acciarello) ongerouwen de veerdienst [[Messina (stad)|Messina]]-[[Villa San Giovanni]] op [[Sicilië]]. De Prinses Christina (noe: Ladies Matacena), de Prins Willem Alexander (noe: Athos Matacena) en de Prinses Juliana (noe: Amedeo Matacena) 'en in Itâlië nie vee meer gevaeren. == Lienks nae buten == * [http://www.psdnet.nl/ psdnet.nl] * [https://sites.google.com/site/psdcommunitie/ PSD-Communitie] [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Vervoer in Zeêland]] kht6rita427vru8b9keaclrifsqrksb 0 7783 160793 127241 2025-06-25T15:11:25Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160793 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Kanaal Gent-Terneuzen, luchtfoto.jpg|260px|thumb|Luchtfoto]] [[plaetje:Excavating the Gent and Terneuzen canal.png|260px|thumb|Het graoven vant kanaol Gent-Terneuzen (1878)]] [[plaetje:Gent - Kanaal Gent-Terneuzen 2.jpg|260px|thumb|Binnenschip op het kanaal. Rechts het Alphonse Sifferdok]] [[plaetje:Sas van Gent - Canal 1.jpg|260px|thumb|Zeeschip met [[sleepboot|sleepboten]] ter hoogte van [[Sas van Gent]]]] Het '''kanaol van Gent nao Terneuzen''' lopt dwars deu [[Zeêuws-Vlaonderen]] en is de toegange van [[Gent]] nae de [[Onte]]. De liengte is zo'n 32 kilemêter. In [[1823]] beslissende konieng [[Willem I der Nederlanden|Willem I]] (toe [[België]] nog deel uutmaekte vant [[Verenigd Koninkriek der Nederlanden]]) om de Sassevaert te verlengen nae Terneuzen. Het traject liep van Gent nae [[Sas van Gent]], voornaemelek in de ouwe bedding van de Sassevaert. Van Sas van Gent nae Terneuzen liep de vaerte deu een groôt schorrengebied. In Terneuzen wiere twee sluzen 'ebouwd. Eén van 8 meter en één van 12 meter breêd. Vier jaer laeter opende [[Pieter van Doorn]], [[gouverneur]] van [[Oôst-Vlaonderen]] het kanaol naemes de konieng: :''op het canaal van Neuzen op Gent, geopend den XVIII November [[1827]], voeren er weer zeeschepen. Tussen [[1830]] en [[1841]] was er gin vaert deu 't kanaol van Gent nao Terneuzen, angezien Nederland de [[Onte]] blokkerende weges de uutgerope [[Belse opstand|onaf'ankelek'eid van België]]. Ter oôgte van [[Zelzaote]] plaetste de Belgische generaol [[Charles Niellon|Niellon]] paelen int waeter om te voorkommene dat Nederlandse schepen Gent zouwe bereike. Het kanaol verzandde. Pas in 1841, naedat de vaerte was uut'ebaggerd, ontstong wee scheepvaertverkeer deu 't kanaol. Tussen [[1881]] en [[1885]] wier 't kanaol verbreêd. In [[1960]] nogmaels, weerbie een deel van [[Sluuskille]] verdween. ''In 't kanaol 'evallen'' zehhe ze in Sluuskille. == Lienks nae buten == * [http://www.rijkswaterstaat.nl/kanaalgentterneuzen Actuele informaotie - Riekswaoterstaot] * [https://web.archive.org/web/20180910193911/http://martin-acke.be/geschiedenis/geschiedenis-3.html Geschiedenisse vant kanaol] [[Categorie:Waeter in België]] [[Categorie:Waeter in Zeêland]] [[Categorie:Oôst-Vlaonderen]] [[Categorie:Zeêuws-Vlaonderen]] [[Categorie:Terneuzen]] 2vnl7hltcetcdi5qm30hdemhfy4t04q 0 7833 160819 145448 2025-06-26T07:49:09Z Nillers 14757 160819 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Scheepsportret van driemasthoeker "Brandenburg", 1779 van de Middelburgse Commercie Compagnie als slavenhaler, op de rede van Vlissingen..jpg|thumb|Schilderieje van de ''Brandenburg'']] '''Engel Hoogerheyden''' ([[Middelburg]], [[1740]] - Middelburg, [[11 meie]] [[1807]]) was een [[Nederland]]s [[schilder]], 'especialiseerd in zeêgezich'en. Hoogerheyden kreeg een maritieme opleiding. In 1756 diende um bie de [[Admiraliteit van Zeeland]] as jongmaat opt oorlogsfregat ''Sint Maartensdijk''. In 1758 wier um matroos opt [[spiegelretourschip]] ''De Liefde''. Op de uutreis kreeg umj een ongeluk en verloor een beên. Hie kwam vromme uut Indië mee het schip ''Overschie'' en kreeg ongersteuning van de erremunzurg. In 1766 kreeg um een walfunctie bie de [[De Kaemer van de VOC in Zeêland|Kaemer Zeêland]] van de VOC as beheerder van de bierkelder in Middelburg. In de jaeren deerna is um beghunne mee schildere, z'n eeste schilderieje is van 1772. Hie ontving ondersteuning van de rieke Middelburgse koôpman [[Daniël Radermacher]] (1722-1803), die um verscheie opdrachten gaf voo 't maeken van schilderiejen. In 1779 leggende Hoogerheyden in vier tekeningen de ongergang vast vant VOC-schip ''Woestduyn'', weerbie [[Frans Naerebout]] en z'n broer een groôt deel van de bemannieng wist te redden. Van de tekeningen wiere in 1780 gravures gepubliceerd int tiedschrift ''Nederlandsche Mercurius''. == Literatuur == * Victor Enthoven, Remmelt Daalder, Peter Blom, ''Een Zeeuwse zeeschilder. Engel Hoogerheyden (1740-1807)'', Vlissingen, 2007 == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20090608135217/http://schotsehuizen.nl/devierschaar/varend-verleden-van-veere.html Informaotie op website Stad'uusmuseum Ter Veere] {{DEFAULTSORT:Hoogerheyden, Engel}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands kunstschilder]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] g53vj5lvutaup1kk54i683fz6ky305c 0 7874 160837 155499 2025-06-26T08:18:13Z Nillers 14757 160837 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:B.C. Koekkoek.jpg|thumb|B.C. Koekkoek deu [[Willem Steelink Sr.|Willem Steelink]], 1844]] [[Plaetje:Koekkoek painting.jpg|thumb|Heuvellandschap mee rustend boerenvolk onger een eike]] '''Barend Cornelis Koekkoek''' ([[Middelburg]], [[11 oktober]] [[1803]] - [[Kleef (stad)|Kleef]], [[5 april]] [[1862]]) was een Nederlands lanschapsschilder. Hie wier 'eboren in Middelburg as de ouwste van vier zeunen van Johannes Hermanus Koekkoek en Anna van Koolwijk. Z'n vaoder was schilder van rivier- en zeêgezichen. Koekkoek studerende an de Koninkleke Academie voor Beeldende Kunsen te [[Amsterdam]]. Hie was al in z'n eihen tied beroemd om zijn romantische weergave van lanschappen. In 1833 trouwende um mee [[Elise Thérèse Daiwaille]]. Ze kregen vuuf dochters. In november 1858 kreeg Koekkoek een beroerte. Hij is 'esturve op achtenvuuftigjaerige leêftied. De meêste werken van Koekkoek binne lanschapsschilderiejen. Z'n schilderkunst is as romantisch te ziejene omdat het gin exacte mar een poëtische weergaeve van de netuur is. Vaek bestoô z'n schilderiejen uut een bos mee een kasteel of aor gebouw op de achtergrond. De netuur beslit groôste deel vant doek. == Eerbewiezen == Dat um z'n zien werk in eihen tied enorm 'ewaerdeerd wied, bliekt we uut de vele eerbewiezen en onherscheidingen die um in zien leven eit ontvangen: {| |-valign="top" | 1829: | Gouwe medaille van de kunstenaersvereniging Felix Meritis in Amsterdam<br /> Felix Meritis benoemt Koekkoek tot Titulaetuur-lid van de tekenofdelieng. |- | 1830: | Zulvere medaille van de kunstenaersvereniging Felix Meritis in Amsterdam. |- | 1831: | Erelid van de kunstenaersvereniging Arti Sacrum in Rotterdam. |- | 1832: | Lid van de Koninkleke Academie der Beeldende Kunsten in [[Amsterdam]]. |- | 1835: | Corresponderend lid vant Koninkleke Nederlands Instituut. |- | 1837: | Zulvere medaille van de Salon in [[Brussel]]. |-valign="top" | 1839: | Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw<br />Gouwe medaille op de Salon in Brussel <br /> Gouwe medaille op de Salon in D'n Aegt. |-valign="top" | 1840: | Gouwe medaille op de Salon in Parijs.<br />Bronze medaille op de tentoônstelling in Antwerpen nae anleiding van het Rubensfeêst. |- | 1841: | Oorkonde in plekke van een twidde gouwe medaille op de Salon in D'n Aegt. |- | 1842: | Ridder in de Belhische Leopoldsorde |-valign="top" | 1843: | Gouwe medaille op de Salon in Parijs<br /> Ridder in de Orde van het Legioen van Eer. |- | 1844: | IV-klasse in de Orde van de Rooie Aedelaer, verleend deu konieng Friedrich Wilhelm IV van Pruisen. |- | 1851: | Erelid van de Akademie der Beel'ende Kuns'n in [[Rotterdam]] |-valign="top" | 1855: | Gouwe medaille op de Salon in Parijs.<br /> Erevicepresident van de Societé Universelle pour l'encouragement des Arts et de l'Industrie in [[Londen]]. |- | 1856: | Erelid van de 'Societé Belge des Aquarellistes' in [[Brussel]]. |- | 1861: | Erelid van de Keizerleke Academie van Schoône Kuns'n in [[Sint-Petersburg]]. |} Nog een voobeêld van de waerdering die um ten deel viel is dat B.C. Koekkoek de Ollandse konieng [[Wullem II der Nederlanden|Wullem II]] op een reis naar Luxemburg begeleidde. De koning gaf um toe opdracht voo nehen schilderiejen. Mae ok noe wor zien werk hewaerdeerd a'j kiekt nae de priezen die dae voo worre betaeld. De recordpries voo een werk van B.C. Koekkoek stit op € 1.412.000, in april 2006 bie Christie’s eboje deu een anonieme Russische verzamelaar. <br /> <gallery caption="De kunstverzaemelieng in het B.C. Koekkoek-Haus"> BC Koekkoek Kleef Kleve PM07.jpg|B.C. Koekkoek Haus_Koekkoek_Kleef_Kleve_PM07.jpg|Haus Koekkoek, Kleef Haus_Koekkoek_Kleef_Kleve_PM07_01.jpg|Haus Koekkoek, trap BC_Koekkoek_painting_004_PM07.jpg|B.C. Koekkoek, portret BC_Koekkoek_painting_003_PM07.jpg|B.C. Koekkoek, boomstudie BC_Koekkoek_painting_001_PM07.jpg|B.C. Koekkoek, landschap BC Koekkoek painting 002 PM07.jpg|B.C. Koekkoek, landschap </gallery> ==Bron'n== * ''Barend Cornelis Koekkoek (1803-1862), zijn familie, zijn school en het B.C. Koekkoek-Huis in Kleef'', Kleef, 2000 * Angelika Nollert, ''Barend Cornelis Koekkoek [1803-1862] Prins der Landschapsschilders'', Zwolle, 1997 == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20120915101254/http://www.koekkoek-haus.de/nl/index.html Het B.C. Koekkoek museum] {{DEFAULTSORT:Koekkoek, Barend Cornelis}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands kunstschilder]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] htxes6orniadw47px6vxcdbp207p3ro 0 7876 160844 141262 2025-06-26T08:27:10Z Nillers 14757 160844 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Deltawerke-Oosterschelde-Sturmflutwehr Straße.jpg|thumb|250px|[[Oôsterscheldekering]]]] [[plaetje:Delta works C.jpg|thumb|rechts|250px|Anleg van de Veersegatdamme bie [[D'n Polder]] in [[1959]]]] [[Plaetje:Deltawerke-Oosterschelde-Sturmflutwehr Oosterscheldeseite.jpg|thumb|250px|Oôsterscheldekering]] Het '''Deltaplan''' was een groôts plan dat deu de regerieng is 'emikt nae de [[Waetersnoôdramp van 1953]]. Het hieuw de bouw in van een groôt antal dammen en dieken tussen de Zeêuwse en Zuud-Ollandse eilan'n. De uutvoering iervan eit groôte deel'n van Zeêland ontslote en hao een groôte sociale impact. An de Deltawerken is decennia 'ebouwd, en het project wier compleet verklaord bie de oplevering van de Oôsterscheldekering (1986),<ref>[https://web.archive.org/web/20130513023417/http://www.neerslag-magazine.nl/magazine/artikel/150/ Deltawerken, hoezo al klaar?], Johan de Rijk, Koninklijk Nederlands Waternetwerk, z.j.</ref> bie de oplevering van de [[Maeslantkering]] (in [[1997]]),<ref>[https://web.archive.org/web/20120227225313/http://www.hotspotholland.nl/zuidholland_maeslantkering_rotterdam.html De Maeslantkering bij Hoek van Holland: de grootste deuren van Nederland], Hot Spot Holland, z.j.</ref> en bie de ofronding van de verhoôging van alle dieken tot [[deltahoôgte]] in auhustus 2010.<ref>[https://web.archive.org/web/20140201223655/http://www.omroepzeeland.nl/nieuws/verbazing-over-afronding-deltawerken#.T0zj-NnuC04 Verbazing over afronding Deltawerken], Omroep Zeeland, 24 augustus 2010.</ref><ref>De Deltawet schrijft de hoogte en sterkte voor van de verschillende Nederlandse [[Kunstwerk (bouwkundig)|kunstwerken]]. Deze deltahoogte is een hoogte die per plaats kan verschillen. De formule is vastgelegd in de Deltawet; vandaar dat de dijkverhoging gezien kan worden als een deel van de Deltawerken.</ref> == Plan == Op [[21 feberwari]] [[1953]], twintig daegen nae de waetersnoodramp, installeert [[Jacob Algera]], toenmaelig minister van [[Verkeer en Waeterstaet]], de [[Deltacommissie (1953)|Deltacommissie]] onger leidieng van A.G. Maris, directeur-generaol van [[Riekswaeterstaet]]. Deze commissie bestong uut de volgende 9 deskundigen: * [[August Godfried Maris]] (directeur-generaol) * [[Johan van Veen]] (secretaoris) * [[Ferdinand Pieter Mesu]] (landbouwdeskundige) * [[Jan Tinbergen]] (econoom) * [[Johan Nijhoff]] (civiel ingenieur) * [[Johannes Aleidis Ringers]] (civiel ingenieur) * [[Victor Jean Pierre de Blocq van Kuffeler]] (civiel ingenieur) * [[Constantijn Leopold Carel van Kretschmar van Veen]] (civiel ingenieur) * [[Johannes Theodoor Thijsse]] (civiel ingenieur) {| class="wikitable" |+'''Het werk vant Deltaplan''' |- ! Project ! Start ! Klaer ! Functie ! Waeterloôp ! Plekke |- |[[Stormvloedkering Hollandse IJssel]] |align="center"|1958 |align="center"|1958 |align="left"|Sturmvloedkering |align="left"|[[Hollanse IJssel]] |align="left"|[[Zuud-Olland]] nabie [[Rotterdam]] |- |[[Zandkreêkdam]] |align="center"|1959 |align="center"|1960 |align="left"|Dam |align="left"|[[Veerse Meer|Veerse Gat]] ([[Oôsterschelde]]) |align="left"|Tussen [[Noôrd-Beveland]] en [[Zuud-Beveland]] |- |[[Veerse Gatdam]] |align="center"|1960 |align="center"|1961 |align="left"|Dam |align="left"|[[Veerse Meer|Veerse Gat]] ([[Oôsterschelde]]) |align="left"|Tussen [[Noôrd-Beveland]] en [[Walcheren]] |- |[[Greveliengendam]] |align="center"|1958 |align="center"|1965 |align="left"|Dam |align="left"|[[Greveliengenmeer]] ([[Oôsterschelde]]) |align="left"|Tussen [[Goereê-Overflakkeê]] en [[Schouwen-Duveland]] |- |[[Volkerakdam]] |align="center"|1957 |align="center"|1969 |align="left"|Dam |align="left"|[[Volkerak]], [[Hollandsch Diep]] ([[Maes]] en [[Oôsterschelde]]) |align="left"|Tussen [[Zuud-Olland]] en [[Noord-Braebant]] |- |[[Haeriengvlietdam]] |align="center"|1958 |align="center"|1971 |align="left"|Dam |align="left"|[[Haeriengvliet]] |align="left"|Tussen [[Voorne-Putt'n]] en [[Goereê-Overflakkeê]] |- |[[Brouwersdam]] |align="center"|1964 |align="center"|1971 |align="left"|Sturmvloedkering |align="left"|[[Greveliengen]] |align="left"|Tussen [[Schouwen-Duveland]] en [[Goereê-Overflakkeê]] |- |[[Markiezaotskaai|Markiezaotskaoi]] |align="center"|1980 |align="center"|1983 |align="left"|Dam |align="left"|[[Markiezaotsmeer]], [[Schelde-Rijnkanaol]] |align="left"|Tussen [[Zuud-Beveland]] en de [[Meuleplaete]] |- |[[Oôsterscheldekering]] |align="center"|1960 |align="center"|1986 |align="left"|Sturmvloedkering |align="left"|[[Oôsterschelde]] |align="left"|Tussen [[Schouwen-Duveland]] en [[Noôrd-Beveland]] |- |[[Oesterdam]] |align="center"|1979 |align="center"|1997 |align="left"|Dam |align="left"|[[Oôsterschelde]], [[Schelde-Rijnkanaol]] |align="left"|Tussen [[Tole (eiland)|Tole]] en [[Zuud-Beveland]] |- |[[Flupsdam]] |align="center"|1976 |align="center"|1997 |align="left"|Dam |align="left"|[[Oôsterschelde]] |align="left"|Tussen [[Greveliengendam]] en [[Flupland (eiland)|Flupland]] |- |[[Bathse spuisluus]] |align="center"|1980 |align="center"|1987 |align="left"|[[Spuisluus]] |align="left"|[[Volkerak]], [[Markiezaotsmeer]], [[Oôsterschelde]] |align="left"|[[Bath (Reimerswaol)]] |- |[[Maeslantkering]] |align="center"|1988 |align="center"|1997 |align="left"|Sturmvloedkering |align="left"|[[Nieuwe Waeterwegt]] |align="left"|Stroômofwaerts [[Rotterdam]] [[Zuud-Olland]] |- |[[Hartelkerieng]] |align="center"|1991 |align="center"|1997 |align="left"|Dam mobiel |align="left"|[[Hartelkanaol]] |align="left"|Nabie [[Spiekenisse]], [[Zuud-Olland]] |} == Literature == * R. Antonisse, ''De kroon op het Deltaplan: stormvloedkering Oosterschelde: het grootste waterbouwproject aller tijden'', Amsterdam, 1986. == Noôten == <references/> == Lienks nae buten == * [http://www.deltawerken.com/ Deltawerken.Com] Deltawerken Online - De ramp van 1953, de Deltawerken en Waetermanagement in Nederland. Virtuele rondleiding dmv. 360 graeie foto's * [https://web.archive.org/web/20070310210329/http://www.nethcold.org/ Netherlands Committee on Large Dams] * [http://www.keringhuis.nl/ Maeslantkerieng] [[Categorie:Geschiedenisse van Nederland]] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Noord-Braebant]] [[Categorie:Zuud-'Olland]] e0tdzoz5bxdnxd7g1whsjjkxa66ihl3 0 7908 160866 128325 2025-06-26T08:57:48Z Nillers 14757 160866 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Grevelingedam-01.jpg|thumb|250px|Greveleingendam<ref name="Unnamed-20230318115347">Bron: BeeldbankVenW</ref>]] [[Plaetje:Grevelingedam-02.jpg|thumb|250px|Greveliengensluus bie Bru<ref name="Unnamed-20230318115347"/>]] [[Plaetje:Grevelingendam - Monument kabelbaan.jpg|thumb|links|250px|Kaebelbaenanker as monument op d'n dam]] De '''Greveliengendam''' is een dam tussen [[Schouwen-Duveland]] en [[Goereê-Overflakkeê]]. De dam ist vierde bouwwêrk van de [[Deltawêrreken]]. De bouw van de ruum vuuf kilometer lange dam begon in [[1958]]. De dam is gedeeltelek mit een kaebelbaene 'ebouwd, die vanof een hoagte stenen liet valle op de plekke weer d'n dam most komme. Deur versceie tegenslaegen heit de bouw zo'n 7 jaer 'eduurd. Pas op [[1 april]] [[1965]] kon de dam 'eopend worre deur minister van Verkeer en Waeterstaat [[Jan van Aartsen]]. De [[Rieksweg 59|N59]] loapt over d'n dam. Via de Greveliengensluus bie [[Bru]] kunne schepen op de [[Grevelingen]] komme. Over de sluus is voort drukke verkeer over de N59 een tweêde brugge an'eleid. Hierdeur kant verkeer deurstroame, as't er ien van de bruggen ope is. Halverwege is laeter de [[Flupsdam]] an'eslote op de Greveliengendam. == Noôten == <references/> == Lienks nae buten == * [http://www.deltawerken.com/Grevelingendam/47.html Deltawerken.com over de Grevelingendam] [[Categorie:Dam in Zeêland]] [[Categorie:Dam in Zuud-'Olland]] [[Categorie:Goereê-Overflakkeê]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] k20toa0doe66nieas2kef9iezj7hc7d 0 8079 160835 160693 2025-06-26T08:15:34Z Nillers 14757 /* Belangriekste publicaoties */ 160835 wikitext text/x-wiki '''Bernardus Smietegelt''' ok wè Smytegelt, Smytegeld of Smijtegeld, ([[Goes]], [[20 auhustus]] [[1665]] - [[Middelburg]], [[6 meie]] [[1739]]) was een bekende [[Zeêland|Zeêuwse]] dômenee. Ie weir 'eboren in Goes en was grifformeerd predikant in [[Bossele (durp)|Bossele]] (1689-1692), Goes (1692-1695) en Middelburg (1695-1735). Ie is één van de mist 'elezen stichtelijke auteurs in [[Bevindelijk grifformeerden|bevindelijk grifformeerde]] krieng 'eworren. In um z'n gemeênte zat een vrouwe die aol z'n preken uutschreef. Zelf woe 't dat nie, mar aol tiejes z'n leven wiere d'r preken uut'egeve. Nae um z'n doôd wiere d'r vee meer uut'egeven. De bekende uutgaove was de 145 preken tellende serie ''Het gekrookte riet''. Um was eên van de weinige predikanten die principieel de [[slaeven'andel]] ofwees, wat um nie geliefd mikte bie de koôplui van Middelburg. Over um deeje verscheie volksverhaelen de ronde. De bekensten is het ok noe nog vertelde verhael over de engelenwacht. Op een aevond wier um op'ewacht bie de Heerengracht deu tweê mannen die um flienk an woue pakke. Toe a 't over de brugge kwam bleek um nie alleênig te wezene. Toe a de mannen da laeter vertellende bleek da Smietegeld wè allenig was. Dan moss't wê iengelen 'ewist ao... == Belangriekste publicaoties== *''Drie uytmuntende godzalige leerredenen'' ('s Gravenhage, 1736; illegaole uutgaove, laeter geautoriseerd deu de officiële uutgever van Smietegelts preken) *''Des Christens eenige Troost'' (Middelburg, 1742; 19e druk: Houten, 1986) *''Des Christens Heil en Cieraet'' ('s Gravenhage/Middelburg, 1740; 11e druk: Rijssen, 1974) *''Het gekrookte Riet'' ('s Gravenhage/Middelburg, 1744; 2 dln.; 8e druk: Houten, 1974) *''Keurstoffen'' ('s Gravenhage/Middelburg, 1765; 13e druk: Houten, 1989) *''Een woord op zyn tyd'' ('s Gravenhage/Middelburg, 1744-1745; 2 dln.; 7e druk: Houten, 2002) *''De weg der heiligmaking'', 9 predikaties, uitgeverij I.J. Malga,Nijkerk, 1858. == Literature == * M.J.A. de Vrijer, ''Ds Bernardus Smytegelt en zijn Gekrookte riet'' (Amsterdam: Spruyt, 1947; herdruk Utrecht: De Banier, 1968) * Fred van Lieburg, ''De engelenwacht: Geschiedenis van een volksverhaal'' (Kampen: Kok, 2000) ISBN 90-435-0262-6 * S.D. Post, ''Bernardus Smijtegelt: dienstknecht van God'' (Houten: Den Hertog, 2001) ISBN 90-331-1522-0 * S.D. Post, ''Bernardus Smijtegelt, leven en werken'' (Kampen: De Groot Goudriaan, 2006) ISBN 978-90-6140-963-2 == Lienks nae buten == * [https://www.zeeuwseankers.nl/verhaal/bernardus-smytegelt Zeeuwse Ankers] * [https://web.archive.org/web/20140218211747/http://www.christenhistorici.nl/onderwerp/340/Bernardus%20Smytegelt Online artîkel over Smietegelts brugge'ie] {{DEFAULTSORT:Smietegelt, Bernardus}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands predikant]] [[Categorie:Chrissendom in Zeêland]] [[Categorie:Middelburg]] 1w7uknlpzmfao091ij66noiajo6spoq 160836 160835 2025-06-26T08:16:05Z Nillers 14757 /* Literature */ 160836 wikitext text/x-wiki '''Bernardus Smietegelt''' ok wè Smytegelt, Smytegeld of Smijtegeld, ([[Goes]], [[20 auhustus]] [[1665]] - [[Middelburg]], [[6 meie]] [[1739]]) was een bekende [[Zeêland|Zeêuwse]] dômenee. Ie weir 'eboren in Goes en was grifformeerd predikant in [[Bossele (durp)|Bossele]] (1689-1692), Goes (1692-1695) en Middelburg (1695-1735). Ie is één van de mist 'elezen stichtelijke auteurs in [[Bevindelijk grifformeerden|bevindelijk grifformeerde]] krieng 'eworren. In um z'n gemeênte zat een vrouwe die aol z'n preken uutschreef. Zelf woe 't dat nie, mar aol tiejes z'n leven wiere d'r preken uut'egeve. Nae um z'n doôd wiere d'r vee meer uut'egeven. De bekende uutgaove was de 145 preken tellende serie ''Het gekrookte riet''. Um was eên van de weinige predikanten die principieel de [[slaeven'andel]] ofwees, wat um nie geliefd mikte bie de koôplui van Middelburg. Over um deeje verscheie volksverhaelen de ronde. De bekensten is het ok noe nog vertelde verhael over de engelenwacht. Op een aevond wier um op'ewacht bie de Heerengracht deu tweê mannen die um flienk an woue pakke. Toe a 't over de brugge kwam bleek um nie alleênig te wezene. Toe a de mannen da laeter vertellende bleek da Smietegeld wè allenig was. Dan moss't wê iengelen 'ewist ao... == Belangriekste publicaoties== *''Drie uytmuntende godzalige leerredenen'' ('s Gravenhage, 1736; illegaole uutgaove, laeter geautoriseerd deu de officiële uutgever van Smietegelts preken) *''Des Christens eenige Troost'' (Middelburg, 1742; 19e druk: Houten, 1986) *''Des Christens Heil en Cieraet'' ('s Gravenhage/Middelburg, 1740; 11e druk: Rijssen, 1974) *''Het gekrookte Riet'' ('s Gravenhage/Middelburg, 1744; 2 dln.; 8e druk: Houten, 1974) *''Keurstoffen'' ('s Gravenhage/Middelburg, 1765; 13e druk: Houten, 1989) *''Een woord op zyn tyd'' ('s Gravenhage/Middelburg, 1744-1745; 2 dln.; 7e druk: Houten, 2002) *''De weg der heiligmaking'', 9 predikaties, uitgeverij I.J. Malga,Nijkerk, 1858. == Literature == * M.J.A. de Vrijer, ''Ds Bernardus Smytegelt en zijn Gekrookte riet'' (Amsterdam: Spruyt, 1947; herdruk Utrecht: De Banier, 1968) * Fred van Lieburg, ''De engelenwacht: Geschiedenis van een volksverhaal'' (Kampen: Kok, 2000) * S.D. Post, ''Bernardus Smijtegelt: dienstknecht van God'' (Houten: Den Hertog, 2001) * S.D. Post, ''Bernardus Smijtegelt, leven en werken'' (Kampen: De Groot Goudriaan, 2006) == Lienks nae buten == * [https://www.zeeuwseankers.nl/verhaal/bernardus-smytegelt Zeeuwse Ankers] * [https://web.archive.org/web/20140218211747/http://www.christenhistorici.nl/onderwerp/340/Bernardus%20Smytegelt Online artîkel over Smietegelts brugge'ie] {{DEFAULTSORT:Smietegelt, Bernardus}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands predikant]] [[Categorie:Chrissendom in Zeêland]] [[Categorie:Middelburg]] t1cyd2fstxzxxagcdthd52kvnrzs3gr 0 8134 160876 154872 2025-06-26T09:03:55Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160876 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Herman Heijermans.jpg|right|250px|thumb|Buste van Herman Heijermans uut 1935 'emikt deu Joseph Mendes da Costa in [[Amsterdam]]]] '''Herman Heijermans''' ([[Rotterdam]], [[3 december]] [[1864]] - [[Zandvoort]], [[22 november]] [[1924]]) was een [[Nederland]]s toneelschriever. Deernaest schreef um ok 'onderden kleine veraeltjes. ==Brief in den Duuster== In [[1998]] zette Piet Korteknie uut [[Kats]] ‘t toneêlstuk ‘Brief in schemer’ van Herman Heijermans om in ‘t [[Noord-Bevelands]] dia­lect. Deze ‘Oogstmaandschets in één bedrijf’ wier deur Heijer­mans geschreve in auhustus [[1914]], nae anleiding van ‘t begin van den oorlog die laeter de ‘Grote Oorlog’ en nog laeter den ‘Eerste Wereldoorlog’ genoemd zou ore. In deze eênakter vinde me Heijermans z’n verbittering en vertwufeling over dit gebeu­ren terug in de woorden van een blinde moeder, die an de plaetselijke schoôlmeêster een brief dicteert, bestemd vo d’r zeune die gemobiliseerd is. ‘t Toneêlstuk wier, in de deur Piet Korteknie vertaelde ver­sie, deur de Katse amateurtoneêlverêniging ‘Commedia della Mare’ in januari [[2001]] op de planken gebrocht in een regie van Jan Schuurman Hess. De rollen in ‘Brief in den duuster’ wiere gespeeld door Coby Peeters en Piet Korteknie. De tekst die ‘ier volgt, is saemengesteld uut een antal mono­logen van de blinde moeder. ''‘Wat is ‘t toch stille, zò stille. ‘t Is asof d’r geên bômen en geên struken mì binne. Zò stille bin de blaeren nog nooit ewist. Vroeger om dezen tied, at ‘t duuster wier, ‘oorde je de veugels nog wè ‘s en liepe d’r nog wè ‘s mènsen over de wegt. Geên mèns, geên mèns. '' ''Lieven ‘Eer, ‘k è nooit geklaegd, ok nie, toen a ‘k zelf niks mì kon, toen a ‘k moste lere tèlle van de stoel ‘ier naè de deure daè en toen a ‘k an den aerm van m’n zeune voo de tweêde keer van m’n leven moste lere lôpe... Ik bin nie opstandig gewist, toen a je wou da ‘k ofscheid nam van aolle dingen die a ‘k van kinds of gekend ao: van ‘t land mee de beêsten, van ‘t groen en de wolken, van de [[zunne]] en de [[maene]] en de ster­ren... In m’n eêntje è ‘k ‘s nachts wè ‘s ligge schreêuwe en dikkels droômden ‘k dan, da ‘k wee wakker zou ore mee een ander teken van den dag dan ‘t gekraoi van den ‘aene. '' ''Mae a ‘k dan m’n ‘anden om m’n biebel sloeg, zò a ‘k noe doeë, en a ‘k dan docht an de woorden die a ‘k as kind gelezen ao, dan docht ik: jie eit ‘t zò dikkels van mien in ‘t donker g’ore: ‘t Is aollemaele goed, ‘t mò aollemaele zò weze, m’n è niks te vraegen en me motte nie aolles wille wete en nie zòmae een bitje zitte schreêuwe en verwènse... ‘Ier was ik - ‘ier was m’n zeune. D’r kwam een vrouwe bie en een kind, en alleên a deu ‘t geluud van de stemmen was ‘k wee zò blieë, net of a ‘t aoltied zò gewist was. En noe, noe...'' ''Ik vraege waè a ‘t aollemaele voo nôdig is en waèrom a den ‘Eere z’n stemme nie laet ‘ore. Mensen die as mensen doôdschie­te, mensen die a lieke op den ‘Eere. ‘Oe is ‘t meuge­lijk - ‘oe mag ‘t?... Je docht, da ‘t nie mì bestong, da je kinders allênig nog in dienst moste uut geweunte... Ja, dat doch je... Dat docht ‘k...'' ''En noe ineêns een onweer, dat a aolles in den brand steekt. Ik zou m’n ôgen wè open wille snokke, ‘k zou d’r m’n naegels wè in wille slae, ‘k zou nog even - a was ‘t ‘t uure van m’n doôd - a zou ‘k ‘t motte bekôpe mee m’n lesten aesem, aolles wille zieë om te weten, eên ôgenblik te weten, wat at er gebeurd is en wat at er anders is!'' ''Bin ‘k dan a zò lank blind? Ik è de daegen, de weken, de maenden, de jaeren nie geteld... De mensen bin toch nie anders g’ore. Ze praete mee dezelfde stemmen. Ze lache zòas aoltoôs, ze lôpe zòas gistere en eergistere... Wat gebeurt er dan toch?... Wat gebeurt er dan toch?...'' ''Ik zitte ‘ier achter tralies die a ‘k nie te pakken kan krie­ge, ‘oe varre a ‘k m’n ‘anden ok uutstrekke; mae ‘ier in ‘t donker, waè a je vijanden en vrienden nie kan zieë, ‘t donker zonder einde en begin, ‘ier voel je je zò dichte bie den ‘Eere, da je bienae neffen den domenie zou durve stae, om de mensen te vertellen wat at er mag en wat at er nie mag, wat at er een zonde an de eêuwigheid is en wat a zò slecht is, zò allemachtig slecht is, dat je ‘arte d’r zeer van doet, a je d’r an dienkt...'' ''Wat is ‘t toch stille! Nog nooit è ‘k g’ore at ‘t zò stille was. ‘k Ore bienae benauwd van m’n eigen aesem. Lieven ‘Eer, noe is ‘t tussen ons tweêen - jie zie mien en ik zie joe.'' == Bibliograofie == {{div col|cols=3}} * 1892 - '' 'n Jodenstreek?'' * 1892 - ''Trinette'' * 1893 - ''Ahasverus'' (onger pseudoniem Ivan Jelakowitch) * 1893 - ''Dora Kremer'' * 1893 - ''Fleo'' * 1897 - ''Sabbath'' * 1898 - ''Diamantstad'' * 1898 - ''Ghetto'' * 1898 - ''Het antwoord'' * 1898 - ''Kamertjeszonde'' (onger pseudoniem Koos Habbema) * 1898 - ''Nummer tachtig'' * 1898 - ''Puntje'' * 1899 - ''De machien'' * 1899 - ''De onbekende'' * 1899 - ''Ego'' * 1899 - ''Het zevende gebod'' * 1900 - ''Eén mei'' * 1900 - ''Het pantser'' * 1901 - ''Op hoop van zegen'' * 1901 - ''Ora et labora'' * 1903 - ''Bloeimaand'' * 1903 - ''Buren'' * 1903 - ''Het kamerschut'' * 1903 - ''Het kind'' * 1903 - ''In de Jonge Jan'' * 1903 - ''Schakels'' * 1904 - ''Kleine verschrikkingen'' * 1904 - ''Saltimbank'' * 1905 - ''Allerzielen'' * 1905 - ''Artikel 188'' * 1905 - ''Biecht eener schuldige'' * 1905 - ''De meid'' * 1905 - ''Interieurs'' * 1906 - ''Feest'' * 1906 - ''Kleine vertelsels'' * 1907 - ''Uitkomst'' * 1907 - ''Vreemde jacht'' * 1907 - ''Wat niet kon'' * 1908 - ''Berliner Skizzenbuch'' * 1908 - ''De groote vlucht'' * 1908 - ''De opgaande zon'' * 1908 - ''Joep's wonderlijke avonturen'' * 1909 - ''De roode Flibustier'' * 1909 - ''De schoone slaapster'' * 1910 - ''Beschuit met muisjes'' * 1910 - ''Nocturne'' * 1911 - ''Gevleugelde daden'' * 1911 - ''Glück auf!'' * 1912 - ''Duczika'' * 1914 - ''Brief in den schemer'' * 1914 - ''De buikspreker'' * 1914 - ''Een heerenhuis te koop'' * 1914 - ''Robert, Bertram en Co.'' * 1916 - ''Dageraad'' * 1916 - ''Eva Bonheur'' * 1917 - ''De Wijze Kater'' * 1919 - ''De noodlottige gelijkenis'' * 1920 - ''De vliegende Hollander'' * 1923 - ''Van ouds `De Morgenster''' * 1924 - ''De moord in de trein'' * 1924 - ''Droomkoninkje'' * 1925 - ''Vuurvlindertje'' {{div col end}} == Literature == * 1927 - ''Heijermans-herinneringen'' deu F. Hulleman * 1934 - ''Herman Heijermans, novellist, romancier, dramaturg'' deu dr. G. Karsten * 1949 - ''Herman Heijermans'' deu B. Groeneveld * 1954 - ''The dramatic work of Herman Heijermans'' deu Seymour L. Flaxman * 1964 - ''Herman Heijermans. Schrijversprentenboek'' deu G. Borgers e.a. * 1965 - ''Herman Heijermans' laatste levensjaren'' deu Annie Heijermans-Jurgens * 1967 - ''Herman Heijermans'' deu C.A. Schilp * 1971 - ''Met waarachtige zorg. De toneelschrijver Herman Heijermans'' deu E. de Jong * 1973 - ''Mijn vader Herman Heijermans; leven naast roem'' deu Hermine Heijermans * 1996 - ''Geluk. Het leven van Herman Heijermans'' deu [[Hans Goedkoop]] == Lienks nae buten == * [http://www.gutenberg.org/browse/authors/h#a9057 Werreken van Heijermans op Project Gutenberg] * [http://www.iisg.nl/bwsa/bios/heijermans-h.html Biograofie van Herman Heijermans int ''Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland''] * [http://librivox.org/newcatalog/search_advanced.php?title=&author=heijermans&cat=&genre=&status=all&type=&language=Dutch&date=&reader=&bc=&mc=&action=Search Librivox: Audioboeken van Heijermans] {{DEFAULTSORT:Heijermans, Herman}} [[Categorie:Nederlands schriever]] l9us3mrw65746ye7te9xtdwmkiokyc9 0 8135 160792 134704 2025-06-25T15:10:40Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160792 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Zwin.jpg|thumb|De ingank van 't Zwin]] [[Plaetje:Cadzand Zwin R04.jpg|thumb|'t Zwin in Nederland bie [[Kezand]]]] 't '''Zwin''' is een ouwe zeeaerm die in de [[middeleêuwen]] van de kust nao [[Brugge]] liep. 't Ligt nu op 't grondgebied van de gemeênte [[Knokke-Heist]]. 't Zwin verzandege en de (klêne) zeilbootn kosten oogstes nog na [[Damme (België)|Damme]] vaoren. Laoter was zelfs da nie mi meuglik en moestn z'anlegn in [[Sluus (plekke)|Sluus]]. [[Napoleon]] trok ne voart van Brugge noa Sluus: de Zwinvoart - e stikske liep zelfs dwis deur Damme. In den omtrek van da kanoal lopt er nog een beke, 't Zwintjen, en da volgt 't oude trace van 't Zwin voer een stik, wan 't Zwin ed 'em in de [[middeleêuwen]] ôok verschillende keêr'n verleid. A't 'ard genoeg vriest, wordt er in de winter de [[Zwinsteed'ntocht]] 'eorganiseerd. D'ouwe naom voe 't Zwin is ''Sincfala''. == Lienks nae buten == * [https://www.zwin.be Officiële website van 't Zwin] [[Categorie:Waeter in België]] [[Categorie:Waeter in Zeêland]] [[Categorie:Natuur in Zeêland]] [[Categorie:West-Vlaonderen]] [[Categorie:Zeêuws-Vlaonderen]] [[Categorie:Knokke-Heist]] [[Categorie:Sluus]] afhxci0t0cg14yo1bdkx4notkvykwft 0 8170 160825 134679 2025-06-26T07:52:37Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160825 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Mariececile moerdijk-1525177110.jpeg|thumb|Marie-Cécile Moerdijk]] '''Marie-Cécile Moerdijk''' ([[Siedurpe]], [[24 meie]] [[1929]]) is een zangeres en schriefster. == Biograofie == Moerdijk groeide op in [[Siedurpe]]. Laeter volgende ze mezieklessen in [[Amsterdam]], [[Caracas]] en [[Wenen]]. Moerdijk zong in vrêêd vee stijlen. Hur zong volksliedjes in zowat veertig verscheie taelen, weeronger het uut Suudurpe ofkostige lied: De boer zijn uis es afgebrand, tes in den brand gebleven, / Den boer zijn wijf was op et land, de was es nie gesteven / 't Was in den vasten tijd, mijn zieleken was verblijd / Moar den boer den boer den boer ach irm. Moerdijk mikte ok jaerenlangk een raodioprogramma. Ze schreef boeken en mikte hedichten. Tehenwoordig woônt Marie-Cécile Moerdijk in [[Lommel|Lommel-Kolonie (België)]], alwaor ze benoemd is toet stadsdichteresse. == Ongerscheidiengen == *Ridder in de Orde van Oranje-Nassau *De Gerrit den Braber Muzepries (2003) *Chevalier des Arts (Frankriek) *Sciences et Lettres (Frankriek) ==Discograofie== *''Scheharezade / Ach Palnym palna / Unrem unrem / Lula / Kurikinga / Ach Modr...''. (EP) Philips 327 799 JF, 1965 *''Midden in de winternacht'', (LP mee Haags Matrozenkoor o.l.v. Sipke de Jong) Imperial Sali 8015, 1970 *''Kerstfeest op de Strijpe''. (LP) Mirasound SGLP 6208, 1981 *''Liedjes van vroeger''. (LP) Decca 6412 105, 1972 *''Thuis''. LP samen met [[Adrie Oosterling]]. Mirasound, 1985 ==Bibliografie== *''Vlamingen''. [[1935]] *''Allerlande / Natuur''. Helmond, Helmond, [[1980]], ISBN 90-252-7131-6 *''Allerlande / Verlangen''. Helmond, Helmond, [[1980]], ISBN 90-252-7132-4 *''Allerlande / Liefde''. Helmond, Helmond, [[1980]], ISBN 90-252-7133-2 *''Allerlande / Wiegeliedjes''. Helmond, Helmond, [[1980]], ISBN 90-252-7134-0 *''Nederlandse kerstliedjes''. Helmond, Helmond, [[1981]], ISBN 90-252-7221-5 *''De wereld is klein''. Weesp, Van Holkema & Warendorf, [[1985]], ISBN 90-269-9121-5 *''Boven de Marie-Cécile Moerdijk''. Zeist, Studio Flantua, [[1985]], ISBN 90-71502-01-5 *''Onder de linden. Het dorp waar ik geboren ben''. Bussum, Michon, [[1987]], ISBN 90-6761-016-X *''Zocht je mij''. Kampen, La Rivière & Voorhoeve, [[1988]], ISBN 90-6084-789-X *''Als jij me dat zou vragen''. Bussum, Michon, [[1988]] ISBN 90-6761-030-5 *''Koormaatjes, voor en over koorifeeën en koornuiten''. Kampen, La Rivière & Voorhoeve, [[1990]], ISBN 90-6084-885-3 *''De fiere fluiter''. Houten, Van Holkema & Warendorf, [[1994]], ISBN 90-269-7313-6 *''Achter de lach''. Baarn, Fontein, [[1995]], ISBN 90-261-0773-0 *''Vroumens aan het woord''. Hilversum, Van der Weij, [[1997]], ISBN 90-70471-04-3 *''Toe, pak me dan..'' Dordrecht, Liverse, [[2006]], ISBN 90-76982-28-7 *''De Brem Ster'' Saomen mee aore: *''Simsalabim : oude en nieuwe liedjes om samen te zingen''. Den Haag, Kruseman's uitgeverij, [[1969]] *''Hosse bosse teune''. Zutphen, De Walburg Pers, [[1972]], ISBN 90-6011-411-6 *''Jan Pierewiet : een bundel met liedjes van overal''. Assen, Van Gorcum, [[1972]], ISBN 90-232-0954-0 *''Welkom op de wereld''. Kampen, La Riviere & Voorhoeve, [[1989]], ISBN 90-6084-834-9 *''Mijn hart is warm. Aforismen met een knipoog''. Bussum, Van Holkema & Warendorf, [[1981]], ISBN 90-269-9119-3 *''Hoe komen toch de blaadjes aan de bomen ?''. Beesd, Heerlijkheid Mariënwaerdt, [[2003]] == Lienks nae buten == *[http://www.meertens.knaw.nl/archieven/index.php?action=expand&querystring_b64=b2Zmc2V0PTEyMA==&id=49 Collectie liedbundels (M.C. Moerdijk), (1913) 1933 - 1972] *[http://www.internetgazet.be/default.aspx?gemeente=lommel&p=6999 Internetgazet LOMMEL - Marie-Cécile Moerdijk eerste stadsdichter] *[http://www.ikonrtv.nl/zinopzondag/index.asp?lIntEntityId=200 ZIN OP ZONDAG - Zin op Zondag] *[http://www.rotterdam010.nl/101-Overzicht-01/11/R-Gerrit-den-Braber-Muzeprijs-23-10-2006-01.html De Gerrit den Braber Muzepries ''(foto's, 2008)''] *[https://web.archive.org/web/20130108164157/http://www.muzeprijs.nl/laureaten De Muzeprijs|Laureaoten] {{DEFAULTSORT:Moerdijk, Marie-Cecile}} [[Categorie:Zeêuws-Vlaomieng]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Nederlands zanger]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] [[Categorie:Muziek in Zeêland]] tmb8zf23qzbisp44su8byrtd6t46siv 160826 160825 2025-06-26T07:56:05Z Nillers 14757 /* Bibliografie */ 160826 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Mariececile moerdijk-1525177110.jpeg|thumb|Marie-Cécile Moerdijk]] '''Marie-Cécile Moerdijk''' ([[Siedurpe]], [[24 meie]] [[1929]]) is een zangeres en schriefster. == Biograofie == Moerdijk groeide op in [[Siedurpe]]. Laeter volgende ze mezieklessen in [[Amsterdam]], [[Caracas]] en [[Wenen]]. Moerdijk zong in vrêêd vee stijlen. Hur zong volksliedjes in zowat veertig verscheie taelen, weeronger het uut Suudurpe ofkostige lied: De boer zijn uis es afgebrand, tes in den brand gebleven, / Den boer zijn wijf was op et land, de was es nie gesteven / 't Was in den vasten tijd, mijn zieleken was verblijd / Moar den boer den boer den boer ach irm. Moerdijk mikte ok jaerenlangk een raodioprogramma. Ze schreef boeken en mikte hedichten. Tehenwoordig woônt Marie-Cécile Moerdijk in [[Lommel|Lommel-Kolonie (België)]], alwaor ze benoemd is toet stadsdichteresse. == Ongerscheidiengen == *Ridder in de Orde van Oranje-Nassau *De Gerrit den Braber Muzepries (2003) *Chevalier des Arts (Frankriek) *Sciences et Lettres (Frankriek) ==Discograofie== *''Scheharezade / Ach Palnym palna / Unrem unrem / Lula / Kurikinga / Ach Modr...''. (EP) Philips 327 799 JF, 1965 *''Midden in de winternacht'', (LP mee Haags Matrozenkoor o.l.v. Sipke de Jong) Imperial Sali 8015, 1970 *''Kerstfeest op de Strijpe''. (LP) Mirasound SGLP 6208, 1981 *''Liedjes van vroeger''. (LP) Decca 6412 105, 1972 *''Thuis''. LP samen met [[Adrie Oosterling]]. Mirasound, 1985 ==Bibliografie== *''Vlamingen''. [[1935]] *''Allerlande / Natuur''. Helmond, Helmond, 1980 *''Allerlande / Verlangen''. Helmond, Helmond, 1980 *''Allerlande / Liefde''. Helmond, Helmond, 1980 *''Allerlande / Wiegeliedjes''. Helmond, Helmond, 1980 *''Nederlandse kerstliedjes''. Helmond, Helmond, 1981 *''De wereld is klein''. Weesp, Van Holkema & Warendorf, 1985 *''Boven de Marie-Cécile Moerdijk''. Zeist, Studio Flantua, 1985 *''Onder de linden. Het dorp waar ik geboren ben''. Bussum, Michon, 1987 *''Zocht je mij''. Kampen, La Rivière & Voorhoeve, 1988 *''Als jij me dat zou vragen''. Bussum, Michon, 1988 *''Koormaatjes, voor en over koorifeeën en koornuiten''. Kampen, La Rivière & Voorhoeve, 1990 *''De fiere fluiter''. Houten, Van Holkema & Warendorf, 1994 *''Achter de lach''. Baarn, Fontein, 1995 *''Vroumens aan het woord''. Hilversum, Van der Weij, 1997 *''Toe, pak me dan..'' Dordrecht, Liverse, 2006 *''De Brem Ster'' Saomen mee aore: *''Simsalabim : oude en nieuwe liedjes om samen te zingen''. Den Haag, Kruseman's uitgeverij, 1969 *''Hosse bosse teune''. Zutphen, De Walburg Pers, 1972 *''Jan Pierewiet : een bundel met liedjes van overal''. Assen, Van Gorcum, 1972 *''Welkom op de wereld''. Kampen, La Riviere & Voorhoeve, 1989 *''Mijn hart is warm. Aforismen met een knipoog''. Bussum, Van Holkema & Warendorf, 1981 *''Hoe komen toch de blaadjes aan de bomen ?''. Beesd, Heerlijkheid Mariënwaerdt, 2003 == Lienks nae buten == *[http://www.meertens.knaw.nl/archieven/index.php?action=expand&querystring_b64=b2Zmc2V0PTEyMA==&id=49 Collectie liedbundels (M.C. Moerdijk), (1913) 1933 - 1972] *[http://www.internetgazet.be/default.aspx?gemeente=lommel&p=6999 Internetgazet LOMMEL - Marie-Cécile Moerdijk eerste stadsdichter] *[http://www.ikonrtv.nl/zinopzondag/index.asp?lIntEntityId=200 ZIN OP ZONDAG - Zin op Zondag] *[http://www.rotterdam010.nl/101-Overzicht-01/11/R-Gerrit-den-Braber-Muzeprijs-23-10-2006-01.html De Gerrit den Braber Muzepries ''(foto's, 2008)''] *[https://web.archive.org/web/20130108164157/http://www.muzeprijs.nl/laureaten De Muzeprijs|Laureaoten] {{DEFAULTSORT:Moerdijk, Marie-Cecile}} [[Categorie:Zeêuws-Vlaomieng]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Nederlands zanger]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] [[Categorie:Muziek in Zeêland]] o1zcur87rdyky2nnmvmcy9npwdew7av 0 8174 160834 148550 2025-06-26T08:14:34Z Nillers 14757 /* Literature */ 160834 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:BAG woonplaatsen - Gemeente Noordoostpolder.png|thumb|Schokland ligt in het zuuden van de Noôrdoôstpolder]] [[Plaetje:Schokland2.jpg|thumb|Schokland leit tehenwoordig droôg in de Noôrdoôstpolder. Vroeher wast een echt eiland in de Zuujerzeê]] '''Schokland''' is een voormaelig eiland in de provincie [[Flevoland]]. Vroeher wast 'elegen in de [[Zuujerzeê]]. Tehenwoordig ist droôg 'eleid toe de [[Noôrdoôstpolder]] gereêd kwam in [[1942]]. 't Stit op de werelderfgoedlieste van UNESCO. Eeuwenlang wier 't eiland bedreigd deu sturmen en vloeden. Eiheluk vee meer as [[Urk]], da-a een stevige keileembulte was. Schokland lag vee leager en wier mee wat paelen en planken tegen 't waeter beschermd. D'r lagge drie nederzettingen opt eiland, de Noorderbuurte (ok we [[Emmeloord]]), de Middenbuurte (ok we [[Ens]]) en de Zuujerbuurte. Op 1 maerte [[1859]] mikte burgemeêster Gerrit Jan Gillot op anplakborden bie 't gemeêntehuus van Schokland bekend dat de beweuners het eiland binnen vier maenden mosten verlaeten. Het eiland wier in dat jaer beweund deu 650 persoônen. De miste inweuners vertrokke nae [[Kamp'n]] of [[Vollenhove]]. Tot an de droôglegging wiert eiland beweund deu een vuurtorenwachter. ==Ienkele ciefers== * Lengte: 4 km * Breêdte: 100 – 500 m * Oppervlak: ca. 150 ha * Inweuners: 5 (2023) ==Literature== * Schokland en omgeving, Leven met water, door Gerrit van Hezel en Aaldert Pol. Uitgave Stichting Matrijs, Utrecht, 2008. * Schokland, de historie van een weerbarstig eiland, door dr. A.J. Geurts. Uitgeverij De Twaalfde Provincie, 1997. ==Externe verwieziengen== * [https://www.schokland.nl Schokland.nl] * [https://web.archive.org/web/20220621060738/https://www.plaatsengids.nl/schokland Plaatsengids] * [https://allecijfers.nl/woonplaats/schokland/ AlleCijfers] [[Categorie:Geografie van Flevoland]] [[Categorie:Voormaelige gemeênte in Overiessel]] [[Categorie:Noôrdoôstpolder]] aqmrl5wilp3iq473xwq6m3pok3930nn 0 8206 160831 158154 2025-06-26T08:12:03Z Nillers 14757 160831 wikitext text/x-wiki {{Gemeênte2 |naam = Almere |dialect1 = Ollands |naam1 = 'tzelfde |dialect2 = |naam2 = |locatie = NL - locator map municipality code GM0034 (2016).png |kaart = Gem-Almere-OpenTopo.jpg |land = Nederland |provincie = Flevoland |streek1 = Zuujelek Flevoland |streek2 = |hoofdplaats = Almere |oppervlakte = 249 |oppervlakte1 = 129 |oppervlakte2 = 120 |inwoners = 227.000 |datum = 2024 |dichtheid = 1753 |graden = {{Koord|52|23|N|5|13|L}} }} [[Plaetje:Kasteel Almere 2a.jpg|thumb|Het onvoltooide Kasteêl Almere]] '''Almere''' is 'n gemeênte en stad in de provincie [[Flevoland]] mie 227.000 inweuners. Almere is nie de oôdstad van deêze provincie, we de groôste stad en een van de kleinere gemeênten van Flevoland. De eeste anzet voe de bouw van Almere wier 'egeven op 30 september [[1975]]<ref name="N1">Van der Cammen, H. & De Klerk, L. (2003) ''Van Grachtengordel tot Vinexwijk'', blz. 268.</ref> en de eeste weuninge wieren op'eleverd in november 1976.<ref>[https://web.archive.org/web/20160306110540/http://www.geheugenvanalmere.nl/page/432/nl Schoolwerf 34: het allereerste huis], Geheugen van Almere, 4 maart 2006</ref> De stad wier toen nog bestierd deu het ''[[Openbaor Lichaom Zuujeleke IJsselmeerpolders]] (Z.IJ.P.)'', mee een [[landdrost]] ant oôd. == Gemeênteraed == De gemeênteraed van Almere bestit uut 39 zetels. Ieronger volgt de saemenstellieng van de gemeênteraed sins 2002:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_FL.html nlverkiezingen]</ref> {| class="wikitable sortable" !colspan="7"|'''Zetelverdieling''' |- ! Partij ! 2022 !! 2018 !! 2014 ! 2010 !! 2006 !! 2002 |- | [[VVD]] | 6 || 8 || 5 | 7 || 7 || 8 |- | [[PVV]] | 5 || 6 || 9 | 9 || || |- | [[PvdA]] | 4 || 7 || 5 | 8 || 12 || 7 |- | [[D66]] | 4 || 5 || 6 | 3 || 1 || 2 |- | [[SP]] | 4 || 3 || 4 | 2 || 4 || |- | [[PvdD]] | 3 || 3 || | || || |- | [[GL]] | 3 || 4 || 2 | 3 || 3 || 4 |- | Leefbaar Almere | 3 || 3 || 4 | 3 || 4 || 9 |- | [[BIE1]] | 2 || || | || || |- | [[CU]] | 2 || 2 || 1 | 1 || 2 || 1 |- | [[50+]] | 2 || || | || || |- | [[FVD]] | 2 || || | || || |- | [[CDA]] | 2 || 2 || 2 | 2 || 3 || 4 |- | [[DENK]] | 1 || || | || || |- | Almere Partij/Ouderen Politiek Actief | 1 || 1 || 1 | || || |- | Almere Partij | || || | || 2 || 2 |- | Respect! | 1 || 1 || | || || |- | Trots Op Nederland | || || | 1 || || |- | Verenigde Senioren Partij | || || | || 1 || 1 |- | Stadspartij Almere | || || | || || 1 |- ! Totael ! 45 || 45 || 39 ! 39 || 39 || 39 |- ! Opkomst ! 40% || 45% || 49% ! 59% || 48% || 48% |- |} == Bekende inweuners == * [[Bente Becker]], politicus * [[Raymond de Roon]], politicus (raedslid) == Noôten == <references/> == Lienks nae buten == * [https://www.almere.nl Gemeênte] * [https://web.archive.org/web/20231119100704/https://www.plaatsengids.nl/almere Plaatsengids] * [https://allecijfers.nl/gemeente/almere/ AlleCijfers] {{Provincie Flevoland}} [[Categorie:Gemeênte in Flevoland]] [[Categorie:Stad in Flevoland]] [[Categorie:Flevopolder]] av78irs7dbwmgz8yxetzww42no5zenw 0 8235 160824 147973 2025-06-26T07:51:54Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160824 wikitext text/x-wiki '''Pau Heerschap''' (1945) is een dialectkenner uut [[Ouwdurp]]. Hie speekt duchte voor groepen over 't dialect. Weinig hae zo'n kennis vant Flakkeês as hie. Een antal verhaelen bin door hie 'eschreve. Deervan bin aok een antal cd's uut'ebrocht. Eên van de bekendste verhaelen is ''t Hof tussen de hoagten''. Heerschap is na de kweêkschole in [[Ede]], les goô geve op de Prins Maurits in [[Menheerse]]. Dat heit'n tot an zi'n pensioen 'edae. =='t Hof tussen de hoagten== Vaoder in moewder binne op [[23 feberwari|23 febrewaori]] in [[1928]] in Oudurp etrouwd. 1928: in de vorigen êêuw intussen al. D’r zat haest bie. Je hoeft gêên moewleke somme uut te rekenen om dat te wetene! In augustus al wier m’n ouste zuster ebore. Wêêr moste ze noe gôô weune? Dêêr waere intussen al maetregels voor enome. Noe waere d’r in diejn tied mar ’n paer meugelikheden: je kon in gôô weune bie ’n ouwen naom of ’n meu'ie, die je dan op dee passe toet an d’r dôôd in de hoop dat ze d’r huus anjoe vermaekt hao. Je kon aok zelf zurge dà j’n lappie grond te pakkene kreeg in dan ’n nieuw huus laete bouwe. Ze koze voor ’t leste. Noe was dat ’n hêêle riskante ongerneming, want hoe kwam ie an ’t geld? Vaoder was toe boereknecht in verdiejnende in weeke 9 gulden in de zeumere in 6 gulden in de wintere. Z'n grootvaoder hao nog in stikkie grond achter de haogte an ’n lieje bie Duunkèrke ’n stee an de Dirkdoenswegt: 20 are in 20 centiare, alles bie mekaore ruum 2000 vierkante meter. ’n Bee’ie grôôt wel, zou ie tegenwoordig zègge. Mar dat was nôôdig, dà zà je zoowel hoore. Bie de Boelaerzen (annemers) wier ’t huus besteld. ’t Most ’ modern huus woore: Gêên bessteejen, mar mit ’n slaepkaemer, portiek in ’n keuken’ie mit ’n rechtbank (= aanrecht), mar om de kosten te drukkene: van Belse stêên. ’n Stik van de haogte wier eëgaliseerd in dêêrop wier ’t huus ebouwd. ’t Was op tied klaer. Alles bie mekaore kostende ’t f. 2800,-. Noe lach ie dêêrom, mar toe was ’t hêêl wat! Dat geld hao je netuurlek niejt, dus nae Gommert van Oostenbrugge, de kassier van de Boerelêênbank. Twêê burgen mos ie meeneme die garant stienge voor 't geld. Twee naoms waere wel bereid: d’n êênen was visser in hao ’n blaezer, d’n aoren was landbouwer in hao wat eige land. Jaerliks most minstens f 50,- of’elost woore in de rente was 5% plus 4 % previsie. In noe was ’t de bedoeling dat ’t geld voor de rente in de oflossing uut de opbriengst van ’t hof zou komme. Noe kà j’aok begriepe dà je zôô ’n groot hof most hè. Behalve vroege aerpels in groewnte voor je eige, wiere d’r vooral producten verbouwd die wat opbrochte: d’r is wat of’ekraauwd in dat hof. Ielk jaer is ’t elukt. Mêêstal was t’r mêêr dan f. 50,-. In [[1929]] wier d’r bv. naest de rente f. 170,- in in 1932 f. 130,- of’elost. In dat in de crisistied! In 1939 was ’t huus vrie. M’n overgrootvaoder was esturve in de èrfenisse was genoeg voor ’t restant. Aok de èrfpacht wier of’ekocht. D’r was bereikt wat de hartewèns van ielke Oudurper was: eige hof in haerd. ’t Hof was vroeger heilig. Vrachten mis wiere d’r in esleept. De gewassen moste de grond uutborste. In elk seizoewn begon de cyclus wêêr: misse, spitte, pote, zaoie. Aerpels, in ’n soort westrijdverband. Wie hao de êêrste? In altied vaoders vraeg, as ik nae ’t buuteland eweest was op vakantie: hao ze goeie aerpels? Want dêêr hieng je gelok van of. In de selotten: wat doewe ze van de weeke? ’n Gulde de kilo Onmiddellijk verkaope, want kon wel ’s minder woore. Op ’t zelfde stik gelieke bôônen lègge voor de veiling. De bloomen voor zaed bloeiende twint al op contract: violen, vlijtige liesjes in daolejassen: Kiejmkracht genoeg? Of zouwe ze wêêr niks doewe, net as vleejaere? In zoo gieng dat mar deur. Jaer uut, jaer in. Jaer in, jaer uut. ’t Leste wat in ’t hof verbouwd wier voor de verkaop, waere bruune bôônen. Vaoder was intussen 86 in hie kon 't niejt mêêr biehouwe. Hie hao ze zelf nog wel eleid. Noe kwam op ’t mien neer. De vuulte groeiende intussen al tot heuphaogte. Mit moeite kon ik twêê ruiters bôônen bie mekaore schreute. Anton Brêên, van Tine van Duinkèrke is ze mit z'n pleisterkleurige dorsmesien nog weze dorse. De aore hofeigenaers uut de buurte kwamme belangstellend kieke. Wat ik ’t aore jaer ging verbouwe, vrooge ze. “Wilde planten”, zei ’k, want ik hao in m’n hood om d’r ’n soort heemtuun van te maekene. "Veredelde vuulte", zei d’r êên mispriezend. De bruune bôônen kon ’k an de straetstêênen niejt kwiet. Gêên hond woe ze hè. Toe hè ’k ze mar an de inzaemelieng voor [[Poôl'n|Polen]] eschonke. ’t Jaer dêêrop hao ’k ’n kilo wilde plantezaed ekocht voor f. 375,-. Ik dust tegen gêên mènse te zèggene dat ’t zoevel ekost hao. Vuuftig gulden, loog ik. Ze verklaerende m'n nog voor gek. Ik docht dat êên kilo wel te weinig zou weze voor dat grote oppervlak, dus heit Kommer Hoek uut z’n heemtuun nog ’n hêêle zak zaed egeve. ’n Ouwe man uut de buurte kwam m’n nog vertelle, dà ’k m'n eige most schaeme. "Zôô ’n goewd hof vol te zaoiene mit vuulte!" ’t Eêrste jaer was ’t prachtig: êên bloomezêê van alderleie kleuren: llaprozen, slaepmussies, facelia's in nog veel meer soorten. ’t Leken wel ’n schilderieje van Renoir. lederêên vong ’t schitterend. De critici zwege, mar dat durende niejt lange. ’t Jaer dêêrnae was ’t vrêêselik: haest gêên kleure mêêr te bekennene. Allemaele grôôte bossen veugelwikke. Azzie op je huuken gieng zitte, was ie onzichtbaer. Zoo haoge was ’t. Mêêr dan honderd jaer intensief mis in de grond is niejt zoo mar uut te vlakkene. De buurman, die nog ’n geweun hof hao, wist raed. Misschien aok wel omdat ’n benaauwd was dat al die vuultezaen nae hie zouwe overwaoie. “A joe ’t ’n kêêr laet ploege, wil ik 't wel ’n jaer mit aerpeIs doewe. Dat ’t wêêr geweun woordt." Gelokkig hè ’k dat niejt edae. Geduld in volharding binne belôônd. D’r kwam geregeld mêêr bie: grôôte vievers, pitten zeije de ouwere mènsen, heggen in ’n priêêl. Aok zôômar vanzelf geregeld nieuwe planten. ’t Is best wel môôi noe, ’t hof tussen de ouwe haogten, in ielk jaer weer ’n verrassieng, altied wêêr aors. Zelfs mit die vrêêselijke kattestaerten hè ’k haest al lêêre leve. Vaoder heit z’n eige natuurlijk nôôit kunne voorstelle dat bruidspaeren in z'n hof ôôit nog ’s foto' s zouwe laete maeke. == Lienks nae buten == * [http://www.streektaalzang.nl/strk/zuih/zuihphen.htm Informatie over Pau Heerschap] {{DEFAULTSORT:Heerschap, Pau}} [[Categorie:Flakkeeënaer]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Ouwdurp]] t12fcdlcti28m3fz2ygx3w27a3fjtwd 0 8343 160809 134486 2025-06-25T15:46:48Z Nillers 14757 160809 wikitext text/x-wiki '''Tummerbedrief Roôzemond''' uut [[Staevenisse]] is voo zovarde bekend één van de ouwste femiliebedrieven van Nederland.<ref>http://www.fambizz.nl/nieuwe-top-13-oudste-familiebedrijven/</ref> Het bedrief is opericht rond [[1650]] as durpstummerbedrief. Noe ist in han'n van de 10e generaotie. == Noôten == <references/> == Lienks nae buten == * [https://roozemondbv.nl/ Website bedrief] [[Categorie:Bedrief uut Zeêland]] [[Categorie:Tole (eiland)]] 7fvuhk45k8puhl08t4zzxtvtws6dl0l 0 8676 160877 134680 2025-06-26T09:05:12Z Nillers 14757 160877 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Franca Treur.jpg|thumb|Franca Treur]] '''Franca Treur''' (nabie [[Melis]], [[23 juni]] [[1979]])<ref>[http://www.schrijversinfo.nl/treurfranca.html Franca Treur. Profiel], Schrijversinfo.nl</ref> is een [[schriefster]] en journaliste voo ''NRC Handelsblad'' en ''nrc.next''. Franca groeide op in een [[bevindelijk grifformeerden|bevindelijk grifformeerd]] boerengezin in d'r geboorteplekke. In oktober 2009 verscheen hur eêste boek, ''Dorsvloer vol confetti''. Het boek verkocht goed.<ref>[http://www.vn.nl/Wad-mediabank-pagina/Het-is-beter-zonder-geloof-veel-beter.htm ‘Het is beter zonder geloof, veel beter’], ''[[Vrij Nederland]]'', 7 jannewari 2010</ref> In 2010 won Franca Treur de Selexyz debuutpries.<ref>[http://www.nu.nl/boek/2327553/franca-treur-wint-selexyz-debuutprijs.html ‘Franca Treur wint Selexyz Debuutprijs’], ''[[NU.nl]]'', 6 september 2010</ref> ''Dorsvloer vol confetti'' wier ok vee genomineerd,<ref>[http://www.pzc.nl/regio/zeeland/7302146/Franca-Treur-weer-genomineerd.ece ‘Franca Treur weer genomineerd’], ''[[PZC]]'', 17 september 2010</ref> weeronger voor de NS Publiekspries.<ref>[http://www.ns.nl/cs/Satellite/ns2007/nl/persbericht/exclude/1282600842855/nominaties+ns+publieksprijs+2010+bekend?p=1252507138430 ‘Nominaties NS Publieksprijs 2010 bekend’], ''[[Nederlandse Spoorwegen|NS]]'', 5 september 2010</ref> Ok in 2010 wier bekend dat Column Film de filmrech'en van ''Dorsvloer vol confetti'' 'eit gekocht.<ref>[http://www.pzc.nl/regio/zeeland/7444258/Filmrechten-boek-Franca-Treur-verkocht.ece ‘Filmrechten boek Franca Treur verkocht’], ''[[PZC]]'', 13 oktober 2010</ref> ==Boeken== * ''[[Dorsvloer vol confetti]]'' (2009) * ''De woongroep'', januari 2014. *''Ik zou maar nergens op rekenen'' (2015, uutgaeve in het kader van de [[Week van het Zeeuwse Boek]]) *''X&Y'' (2016, mie tekeningen van [[Olivia Ettema]], deels eerder verschene in [[NRC Handelsblad]]. * ''Beeldenstorm - over de kunst van geloven'' (2017, glossy magazine mie een naewoord van Franca Treur) *''Hoor nu mijn stem'' (2017) *''X, Y en Z'' (maerte 2018) *''Slapend rijk en andere verhalen'' (2018, mie tekeningen van Olivia Ettema, deels eerder verschenen op de achterkante van [[nrc.next]]) == Noôten == <references/> == Lienks nae buten == * [http://www.francatreur.nl Eihe website] * [https://web.archive.org/web/20120413181250/http://literatuurinzeeland.nl/menu/biografie/treur Biografie] {{DEFAULTSORT:Treur, Franca}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Nederlands journalist]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] 9yzah65e94f9tk6dblsi3fn3cczu60n 160878 160877 2025-06-26T09:07:39Z Nillers 14757 160878 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Franca Treur.jpg|thumb|Franca Treur]] '''Franca Treur''' (nabie [[Melis]], [[23 juni]] [[1979]])<ref>[http://www.schrijversinfo.nl/treurfranca.html Franca Treur. Profiel], Schrijversinfo.nl</ref> is een [[schriefster]] en journaliste voo ''NRC Handelsblad'' en ''nrc.next''. Franca groeide op in een [[bevindelijk grifformeerden|bevindelijk grifformeerd]] boerengezin in d'r geboorteplekke. In oktober 2009 verscheen hur eêste boek, ''Dorsvloer vol confetti''. Het boek verkocht goed.<ref>[http://www.vn.nl/Wad-mediabank-pagina/Het-is-beter-zonder-geloof-veel-beter.htm ‘Het is beter zonder geloof, veel beter’], Vrij Nederland, 7 jannewari 2010</ref> In 2010 won Franca Treur de Selexyz debuutpries.<ref>[http://www.nu.nl/boek/2327553/franca-treur-wint-selexyz-debuutprijs.html ‘Franca Treur wint Selexyz Debuutprijs’], NU, 6 september 2010</ref> ''Dorsvloer vol confetti'' wier ok vee genomineerd,<ref>[http://www.pzc.nl/regio/zeeland/7302146/Franca-Treur-weer-genomineerd.ece ‘Franca Treur weer genomineerd’], [[PZC]], 17 september 2010</ref> weeronger voor de NS Publiekspries.<ref>[http://www.ns.nl/cs/Satellite/ns2007/nl/persbericht/exclude/1282600842855/nominaties+ns+publieksprijs+2010+bekend?p=1252507138430 ‘Nominaties NS Publieksprijs 2010 bekend’], NS, 5 september 2010</ref> Ok in 2010 wier bekend dat Column Film de filmrech'en van ''Dorsvloer vol confetti'' 'eit gekocht.<ref>[http://www.pzc.nl/regio/zeeland/7444258/Filmrechten-boek-Franca-Treur-verkocht.ece ‘Filmrechten boek Franca Treur verkocht’], [[PZC]], 13 oktober 2010</ref> ==Boeken== * ''Dorsvloer vol confetti'' (2009) * ''De woongroep'', januari 2014. *''Ik zou maar nergens op rekenen'' (2015, uutgaeve in het kader van de [[Week van het Zeeuwse Boek]]) *''X&Y'' (2016, mie tekeningen van [[Olivia Ettema]], deels eerder verschene in [[NRC Handelsblad]]. * ''Beeldenstorm - over de kunst van geloven'' (2017, glossy magazine mie een naewoord van Franca Treur) *''Hoor nu mijn stem'' (2017) *''X, Y en Z'' (maerte 2018) *''Slapend rijk en andere verhalen'' (2018, mie tekeningen van Olivia Ettema, deels eerder verschenen op de achterkante van [[nrc.next]]) == Noôten == <references/> == Lienks nae buten == * [http://www.francatreur.nl Eihe website] * [https://web.archive.org/web/20120413181250/http://literatuurinzeeland.nl/menu/biografie/treur Biografie] {{DEFAULTSORT:Treur, Franca}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Nederlands journalist]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] 7jzr8rn607taqfzggwo7tcv3a1zaup8 160879 160878 2025-06-26T09:08:35Z Nillers 14757 /* Boeken */ 160879 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Franca Treur.jpg|thumb|Franca Treur]] '''Franca Treur''' (nabie [[Melis]], [[23 juni]] [[1979]])<ref>[http://www.schrijversinfo.nl/treurfranca.html Franca Treur. Profiel], Schrijversinfo.nl</ref> is een [[schriefster]] en journaliste voo ''NRC Handelsblad'' en ''nrc.next''. Franca groeide op in een [[bevindelijk grifformeerden|bevindelijk grifformeerd]] boerengezin in d'r geboorteplekke. In oktober 2009 verscheen hur eêste boek, ''Dorsvloer vol confetti''. Het boek verkocht goed.<ref>[http://www.vn.nl/Wad-mediabank-pagina/Het-is-beter-zonder-geloof-veel-beter.htm ‘Het is beter zonder geloof, veel beter’], Vrij Nederland, 7 jannewari 2010</ref> In 2010 won Franca Treur de Selexyz debuutpries.<ref>[http://www.nu.nl/boek/2327553/franca-treur-wint-selexyz-debuutprijs.html ‘Franca Treur wint Selexyz Debuutprijs’], NU, 6 september 2010</ref> ''Dorsvloer vol confetti'' wier ok vee genomineerd,<ref>[http://www.pzc.nl/regio/zeeland/7302146/Franca-Treur-weer-genomineerd.ece ‘Franca Treur weer genomineerd’], [[PZC]], 17 september 2010</ref> weeronger voor de NS Publiekspries.<ref>[http://www.ns.nl/cs/Satellite/ns2007/nl/persbericht/exclude/1282600842855/nominaties+ns+publieksprijs+2010+bekend?p=1252507138430 ‘Nominaties NS Publieksprijs 2010 bekend’], NS, 5 september 2010</ref> Ok in 2010 wier bekend dat Column Film de filmrech'en van ''Dorsvloer vol confetti'' 'eit gekocht.<ref>[http://www.pzc.nl/regio/zeeland/7444258/Filmrechten-boek-Franca-Treur-verkocht.ece ‘Filmrechten boek Franca Treur verkocht’], [[PZC]], 13 oktober 2010</ref> ==Boeken== * ''Dorsvloer vol confetti'' (2009) * ''De woongroep'', januari 2014. *''Ik zou maar nergens op rekenen'' (2015, uutgaeve in het kader van de Week van het Zeeuwse Boek) *''X&Y'' (2016, mie tekeningen van [[Olivia Ettema]], deels eerder verschene in NRC Handelsblad. * ''Beeldenstorm - over de kunst van geloven'' (2017, glossy magazine mie een naewoord van Franca Treur) *''Hoor nu mijn stem'' (2017) *''X, Y en Z'' (maerte 2018) *''Slapend rijk en andere verhalen'' (2018, mie tekeningen van Olivia Ettema, deels eerder verschenen op de achterkante van nrc.next) == Noôten == <references/> == Lienks nae buten == * [http://www.francatreur.nl Eihe website] * [https://web.archive.org/web/20120413181250/http://literatuurinzeeland.nl/menu/biografie/treur Biografie] {{DEFAULTSORT:Treur, Franca}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Nederlands journalist]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] j1y3m8uoe6qnwmca6c5jp6ve7862vy1 0 8710 160820 140818 2025-06-26T07:49:53Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160820 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Europese première Cirque du Soleil (23).jpg|frameless|rechts]] '''Glennis Grace''', geboren as ''Glenda Batta'', ([[Amsterdam]], 19 juni 1978) is 'n Nederlandse zangeres. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20130401202451/http://www.glennisgrace.nl/ Officiële website] {{Stompje}} {{DEFAULTSORT:Grace, Glennis}} [[Categorie:Nederlands zanger]] 7as83mu1grc9pmarm1bzr3kvucmfomt 0 8765 160821 137756 2025-06-26T07:50:14Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160821 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Lex Passchier.jpg|180px|thumb|rechts|Plaetje d'rbie.]] '''Lex Passchier''' ([[D'n Aegt]], 1976) is 'n Nederlands acteur. As acteur speelde um in o.a. [[Goudkust (soap)|Goudkust]], Grijpstra & De Gier, [[Goede tijden, slechte tijden]], [[Toen was geluk heel gewoon]], Gooische vrouwen, [[Pril geluk]], We gaan nog niet naar huis, [[Kind aan huis]], Baantjer, [[M'n dochter en ik]], [[Zeg 'ns Aaa (1981)|Zeg 'ns Aaa]], Moordvrouw en [[12 steden, 13 ongelukken]]. Vadder speelde um in reclame's voe de [[Postbank N.V.|Postbank]] en [[Fisherman's Friend]]. In 2003 richtte um een eihen bedrief op in het produceren van theatervoostellingen. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20170911141609/http://lpptheater.nl/ Website van Lex Passchier] {{DEFAULTSORT:Passchier, Lex}} [[Categorie:Nederlands acteur]] g477dw84h0sbvmf520i8rktfehqkb44 160822 160821 2025-06-26T07:50:45Z Nillers 14757 160822 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Lex Passchier.jpg|180px|thumb|rechts|Plaetje d'rbie.]] '''Lex Passchier''' ([[D'n Aegt]], 25 oktober [[1976]]) is 'n Nederlands acteur. As acteur speelde um in o.a. [[Goudkust (soap)|Goudkust]], Grijpstra & De Gier, [[Goede tijden, slechte tijden]], [[Toen was geluk heel gewoon]], Gooische vrouwen, [[Pril geluk]], We gaan nog niet naar huis, [[Kind aan huis]], Baantjer, [[M'n dochter en ik]], [[Zeg 'ns Aaa (1981)|Zeg 'ns Aaa]], Moordvrouw en [[12 steden, 13 ongelukken]]. Vadder speelde um in reclame's voe de [[Postbank N.V.|Postbank]] en [[Fisherman's Friend]]. In 2003 richtte um een eihen bedrief op in het produceren van theatervoostellingen. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20170911141609/http://lpptheater.nl/ Website van Lex Passchier] {{DEFAULTSORT:Passchier, Lex}} [[Categorie:Nederlands acteur]] 7zubamh5sjnvohudulwke0obi7bir8t 0 8830 160870 156618 2025-06-26T08:59:57Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160870 wikitext text/x-wiki In Nederland en ok in Zeêland komme regelmaetig '''gemeêntelijke erindeêliengen''' voo. 't Totaol antal [[Nederlandse gemeênte|gemeênten]] is iermee flienk vromme gebrocht (2025: 345). == Lieste == === 2025 === * / === 2024 === * / === 2023 === * [[Vore an Zeê]] === 2022 === * [[Amsterdam]] * [[Diek en Waerd]] * [[Land van Cuijk (gemeênte)|Land van Cuijk]] * [[Maeshorst]] * [[Purmerend]] === 2021 === * [[Eêmsdelta]] * [[Haeren]] === 2020 === * / === 2019 === {| | * [[Altena]] * [[Beekdaelen]] * [[Greunienge (gemeênte)|Greunienge]] * [[Haerlemmermeer]] * [[Hoekse Waerd (gemeênte)|Hoekse Waerd]] * [[Meulelan'n]] | * [[Noôrdoôst-Friesland]] * [[Noôrdwiek]] * [['t Oôgeland]] * [[Vuufeêrenlan'n (gemeênte)|Vuufeêrenlan'n]] * [[West Betuwe]] * [[Westerkwartier (gemeênte)|Westerkwartier]] |} === 2018 === * [[Leêuwarden]] * [[Littenseradeel]] * [[Midden-Greunienge]] * [[Waedhoeke]] * [[Westerwolde (gemeênte)|Westerwolde]] * [[Zevenaer]] === 2017 === * [[Meierijstad]] === 2016 === * [[Berg en Dal]] * [[De Friese Meren]] * [[Edam-Volendam]] * [[Gooise Meren]] === 2015 === * [[Alkmaer]] * [[D'n Bos]] * [[Groesbeek]] * [[Krimpenerwaerd (gemeênte)|Krimpenerwaerd]] * [[Nissewaerd]] === 2014 === * [[Alphen an de Rien]] * [[Boornsterhem]] * [[De Friese Meren]] === 2013 === * [[Goereê-Overflakkeê]] * [[Meulewaerd]] *[[Schaegen]] === 2012 === * [[Ollands Kroôn]] === 2011 === {| | * [[Bodegraeven-Reeuwiek]] * [[De Ronde Venen]] * [[Eijsden-Margraten]] * [[Medemblik]] * [[Menaldumadeel]] | * [[Oss]] * [[Rotterdam]] * [[Stichtse Vecht]] * [[Zuudwest-Friesland]] |} === 2010 === * [[Horst an de Maes]] * [[Oldambt (gemeênte)|Oldambt]] * [[Peel en Maes]] * [[Venlo]] * [[Zuudplas]] === 2009 === * [[Bloemendael]] * [[Dantumadeêl]] * [[Kaeg en Braessem]] === 2008 === * / === 2007 === {| | * [[Binnenmaes]] * [[Koggenland]] * [[Lansingerland]] * [[Leudal]] * [[Maesgouw]] | * [[Medemblik]] * [[Nieuwkoop]] * [[Oôst Gelre]] * [[Roerdaelen]] * [[Roermond]] |} === 2006 === * [[Drechterland]] * [[Katwiek]] * [[Teylingen]] * [[Utrechtse Heuvelrik (gemeênte)|Utrechtse Heuvelrik]] === 2005 === {| | * [[Aelten]] * [[Berkelland]] * [[Bronck'orst]] * [[Deventer]] * [[Doetinchem]] * [[Groenlo]] | * [[Lochem]] * [[Montferland]] * [[Ouwe Iesselstreek]] * [[Zevenaer]] * [[Zutphen]] |} === 2004 === * [[Geldrop-Mierlo]] * [[Midden-Delfland]] * [[Neder-Betuwe]] * [[Riessen-Holten]] * [[Westland (gemeênte)|Westland]] === 2003 === {| | * [[Dinkelland]] * [[Echt-Susteren]] * [[Lingewaerd]] * [[Olst-Wiehe]] * [[Oss]] * [[Sluus (gemeênte)|Sluus]] | * [[Steênwiekerland]] * [[Terneuzen (gemeênte)|Terneuzen]] * [[Twenterand]] * [[Ulst (gemeênte)|Ulst]] * [[Zwiendrecht (Nederland)|Zwiendrecht]] |} === 2002 === * [[Castricum]] * [[Kesteren]] * [[Leidschendam-Voorburg]] * [[Pieneacker-Noôtdurp]] * [[Vianen (Utrecht)|Vianen]] * [[Wiedemeren]] === 2001 === {| | * [[Bemmel]] * [[Bergen (Noord-'Olland)|Bergen]] * [[Dalfsen]] * [[De Bilt]] * [[Denekamp]] * [[Hardenberg]] * [[Hof van Twente]] | * [[Horst an de Maes]] * [[Kamp'n]] * [[Olst]] * [[Overbetuwe]] * [[Raelte]] * [[Riessen]] * [[Sittard-Geleen]] | * [[Steênwiek]] * [[Utrecht (gemeênte)|Utrecht]] * [[Venlo]] * [[Vriezenveên]] * [[Woerden]] * [[Zwartewaeterland]] |} === 2000 === * [[Midden-Drenthe]] * [[Nijkerke]] * [[Tynaerlo]] ==Zie ok== * [[Nederlandse gemeênte]] * [[Liest van Nederlandse gemeênten]] * [[Liest van ouwe gemeênten in Zeêland]] == Lienks nae buten == * [https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gemeenten/gemeentelijke-herindeling Gemeentelijke herindeling], Rijksoverheid * [https://allecijfers.nl/gemeentelijke-herindelingen/ Gemeentelijke herindelingen], AlleCijfers * [https://www.cbs.nl/nl-nl/onze-diensten/methoden/classificaties/overig/gemeentelijke-indelingen-per-jaar Gemeentelijke indelingen per jaar], CBS * [https://www.metatopos.eu/gemhis.html Gemeentelijke en provinciale samenvoegingen,<br> herindelingen, naamswijzigingen en grenscorrecties], Metatopos * [https://web.archive.org/web/20141016180113/http://www.dans.knaw.nl/content/categorieen/publicaties/dans-data-guide-2 Repertorium van Nederlandse Gemeenten, 1812-2006] [[Categorie:Gemeênte in Nederland]] 8abkjo7esgsyi6pop9qh9ucv4xkx7r2 0 8886 160811 141448 2025-06-25T15:48:54Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160811 wikitext text/x-wiki '''TenneT''' is 'n Ollans bedrief wa-a 't transport van stroôm regelt. Onger meer oôgspanningsmas'n bin eihendom van TenneT. Het bedrief is in [[1998]] opgericht en de belangriekste andeelouwer is de [[Nederland|Staet der Nederlan'n]]. In de loôp der jaeren eit het bedrief ok buutenlanse belangen verworven, voora in [[Duutsland]]. Het oôdkantoor zit in [[Arnem]]. Op [[10 november]] [[2009]] mikt TenneT dat het bedrief voe 885 miljoen euro het elektriciteitsnet van het Duutse energiebedrief E.ON (transpower stromübertragungs GmbH) over neemt. == Lienks nae buten == * [http://www.tennet.eu/ Officiële website] van TenneT * [http://www.entsoe.eu/ Website Saemenwerkingsverband Europese netbe'eerders] [[Categorie:Bedrief uut Nederland]] [[Categorie:Arnem]] ao7ioet8g7vqzevl6jv7q8eu48670mn 0 9038 160818 141792 2025-06-26T07:48:02Z Nillers 14757 /* Externe lienk */ 160818 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Arie-Kuipers.jpg|thumb|rechts|250px|Arie Kuipers, toetsenist en leadzanger]] [[plaetje:Arjen-Kamminga.jpg|thumb|rechts|250px|Arjen Kamminga, de drummer en zanger]] '''De Dikke Lul Band''' is een Nederlandstalige band, bestoande uut [[keyboard|toetsenist]], [[hitaar|hitarist]] en [[zang]]er [[Arie Kuipers]] en [[drummer]] en [[zang]]er [[Arjen Kamminga]]. ==Bihografie== De Dikke Lul Band brak deur in [[1994]], toen de band drie wek'n op de derde plaats in de [[Nederlandse Top 40|Top 40]] stond meej 't nummer ''Dikke Lul'' ok wè genoemd de ''Rasexy Mars''. Hiervan beston noast de hewone versie ok een kroegmix. Kort daarop volgde hun tweede [[Single (muziek)|single]] ''Op Je Ballen Naar De Wallen'' en een helijknamig album. De Dikke Lul Band zingt over seksuele onderwerpen, als [[masturbatie]], orale seks en prostitutie. Het hrootste deel van het repertoire van de Dikke Lul Band bestoat uut zelf heschreve nummers. Bie wieze van uutzondering voorziet de band een bekende nummers van een andere tekst. De single ''Lekker ding, lekker ding'', een bewerking van het lied ''Per spoor'' van Guus Meeuwis, werd deur de platenmaatschappij onder drieging van een kort heding uut de handel henome. De Dikke Lul Band is vooral populair op studentenfeesten. Tot hrote erhernis van de bandleden duuken op internet rehelmatig Nederlandstalige nummers met rascistische of pedofiele teksten op, die oan de Dikke Lul Band toeheschreven word'n. Met deze onderwerpen wenst de band niet heassocieerd te worden. == Albums == *''Op Je Ballen Naar De Wallen'' (1994) #''Op Je Ballen Naar De Wallen'' #''Wie Zeurt Krijgt Geen Beurt'' #''Dikke Lul (Rasexy mars)'' #''Cowboy Johnnie'' #''Mijn Tante'' #''Het Maso-lied'' #''Staking In De Harem'' #''Vibrator Verslaafd'' #''Liever Anaal'' #''Damesfietszadelruiker'' #''1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, Wie Wil Mij Een Kusje Geven'' #''Gino De Gigolo'' #''Mijn Ballaleika'' #''Penis Verlengen'' (kroegmix) #''Dikke Lul'' (kroegmix) *''Lekker Ding'' (1996) #''Lekker Ding, Lekker Ding'' #''Guus Kom Naar Huus'' #''De Plastango'' #''Een Hond is de Beste Vriend van een Vrouw'' #''Bij De Hoeren'' #''Heb Jij Weer Gemasturbeerd?'' #''K'tootje'' #''Pijporgel'' #''Smerig (Guantanamera)'' #''Nylons, Jarretellen, Hoge Hakken'' #''Huis op Katendrecht'' #''Schapenneuken'' #''Ik Zag Twee Beren'' #''Donor Van De Spermabank'' #''La Tanga (La Bamba)'' #''Bé, Ag Pijp es (Scotland the Brave)'' #''Trekzak'' *''Live Bij Heerendispuut Scharlaecken Wit'' (1998) #''Vibratorverslaafd'' #''Schapenneuken'' #''Maso-Lied'' #''Trio-Sex'' #''Een Hond Is De Beste Vriend Van De Vrouw'' #''Verrek, Er Zit Een Lul In Mijn Bek'' #''Liever Anaal'' #''Damesfietszadelruiker'' #''Het Onderdanigen-Koor'' #''De Kietelaar-Balade'' #''Dikke Lul'' #''De Clown'' #''De Condoom-Ode'' #''He Man!'' #''Op Je Ballen Naar De Wallen'' #''You'll Never Walk Alone'' #''Tussen Vijf En Halluf Zeven'' *''Schapenneuken - A dirty mind is a joy forever'' (1999) #''Schapenneuken (live)'' #''Als ik je kut lik, dan ...'' #''Gepierced, geschoren en getatoeëerd'' #''Weet je wat ik echt smerig vind? (live)'' == Lienks nae buten == * [http://www.dikkelulband.nl/ www.dikkelulband.nl] Officiële website van de Dikke Lul Band [[Categorie:Band uut Nederland]] ds7rhdasrtdzsdy3mgpnwvoony2ogxs 0 9158 160827 150807 2025-06-26T07:59:55Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160827 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Guyana in its region.svg|thumb|rechts|250px|Liggieng van Huyana]] '''Huyana''', officieel de ''Coöperatieve Republiek Huyana'', is 'n land in het noôrden van [[Zuud-Amerika]] en grenst aan [[Surinaome]], [[Brezilië]] en [[Venezuela]]. Guyana ei 'n grensprobleêm mie Suriname en Venezuela. D'n 'oôdstad van Huyana is [[Georgetown]]. In Huyana weunen 740.000 mensen. Het land is in 't verleên nog een Nederlanse kolonie gewist, 'ierbie waere ok Zeêuwen betrokke. Staet'oôd is [[Donald Ramotar]]. ==Geschiedenis== Huyana is in onderdeel van 'n groôter gebied dat [[Huyana (gebied)|Huyana]] (of Guyana) wierre genoemd - nae 't Indiaens vò "land van vele wateren". ==Bevolking== De Huyanezen bestaen uut meêrdere volksgroepen. De twee meêst dominante etnische groepen bin d'n afstammelingen van [[Slaeven'andel|Afrikaanse slaven]] (30,2 %) en de [[Hindoestanen]], dat bin afstammelingen van contractarbeiders uut [[India|Brits-Indië]] (43,5 %). Vadder leêven d'r ok een aantal [[Indianen]] (9,1 %). De rest van de bevolking bestaet uut mensen van gemengde afkomst. ==Economie== De belangriekste economische activiteit in Huyana is d'n landbouw, waer in 't groôtste deel van d'n beroepsbevolking waerkt. De belangrijkste exportproducten bin [[cacao]] en bovenal, de [[suiker]]. ==Sport== Huyana speelt internationale cricket als een deêl van 't [[West-Indisch cricketelftal]], en het Huyaans cricketelftal speelt eerste klasse cricket tegen andere landen van het [[Caribisch hebied]]. In maart en april 2007 was Guyana co-gastheer van de Wereldkampioenschap [[cricket]] [[2007]]. == Lienks nae buten == * [https://www.landenweb.nl// Landenweb] * [https://www.britannica.com/place/ Britannica] * [https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries// World Factbook] * [https://www.citypopulation.de/en// City Population] * [https://allecijfers.nl/land// AlleCijfers] * [https://klimaatinfo.nl/klimaat// Klimaatinfo] * [https://worldweather.wmo.int/en/country.html?countryCode=1 World Meteo. Org.] nsqjzy24f9md6fvh4z8wudfwk45zkyo 160828 160827 2025-06-26T08:03:05Z Nillers 14757 160828 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Guyana in its region.svg|thumb|rechts|Liggienge]] '''Huyana''', officieel de ''Coöperatieve Republiek Huyana'', is 'n land in het noôrden van [[Zuud-Amerika]] en grenst aan [[Surinaome]], [[Brezilië]] en [[Venezuela]]. Guyana ei 'n grensprobleêm mie Suriname en Venezuela. D'n 'oôdstad van Huyana is [[Georgetown]]. In Huyana weunen 740.000 mensen. Het land is in 't verleên nog een Nederlanse kolonie gewist, 'ierbie waere ok Zeêuwen betrokke. Staet'oôd is [[Donald Ramotar]]. ==Geschiedenisse== Huyana is in onderdeel van 'n groôter gebied dat [[Huyana (gebied)|Huyana]] (of Guyana) wierre genoemd - nae 't Indiaens vò "land van vele wateren". ==Bevolkieng== De Huyanezen bestaen uut meêrdere volksgroepen. De twee meêst dominante etnische groepen bin d'n afstammelingen van [[Slaeven'andel|Afrikaanse slaven]] (30,2 %) en de [[Hindoestanen]], dat bin afstammelingen van contractarbeiders uut [[India|Brits-Indië]] (43,5 %). Vadder leêven d'r ok een aantal [[Indianen]] (9,1 %). De rest van de bevolking bestaet uut mensen van gemengde afkomst. ==Economie== De belangriekste economische activiteit in Huyana is d'n landbouw, waer in 't groôtste deel van d'n beroepsbevolking waerkt. De belangrijkste exportproducten bin [[cacao]] en bovenal, de [[suiker]]. ==Sport== Huyana speelt internationale cricket als een deêl van 't [[West-Indisch cricketelftal]], en het Huyaans cricketelftal speelt eerste klasse cricket tegen andere landen van het [[Caribisch hebied]]. In maart en april 2007 was Guyana co-gastheer van de Wereldkampioenschap [[cricket]] [[2007]]. == Lienks nae buten == * [https://www.landenweb.nl/guyana/ Landenweb] * [https://www.britannica.com/place/Guyana Britannica] * [https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ World Factbook] * [https://www.citypopulation.de/en/guyana/ City Population] * [https://allecijfers.nl/land/guyana/ AlleCijfers] * [https://klimaatinfo.nl/klimaat/guyana/ Klimaatinfo] * [https://worldweather.wmo.int/en/country.html?countryCode=1 World Meteo. Org.] {{Gemenebest van Naties}} {{Zuud-Amerika}} [[Categorie:Huyana| ]] [[Categorie:Land]] 9lgmvjzorn8am3gi5eznvdb19dzhwxo 160829 160828 2025-06-26T08:04:11Z Nillers 14757 /* Lienks nae buten */ 160829 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Guyana in its region.svg|thumb|rechts|Liggienge]] '''Huyana''', officieel de ''Coöperatieve Republiek Huyana'', is 'n land in het noôrden van [[Zuud-Amerika]] en grenst aan [[Surinaome]], [[Brezilië]] en [[Venezuela]]. Guyana ei 'n grensprobleêm mie Suriname en Venezuela. D'n 'oôdstad van Huyana is [[Georgetown]]. In Huyana weunen 740.000 mensen. Het land is in 't verleên nog een Nederlanse kolonie gewist, 'ierbie waere ok Zeêuwen betrokke. Staet'oôd is [[Donald Ramotar]]. ==Geschiedenisse== Huyana is in onderdeel van 'n groôter gebied dat [[Huyana (gebied)|Huyana]] (of Guyana) wierre genoemd - nae 't Indiaens vò "land van vele wateren". ==Bevolkieng== De Huyanezen bestaen uut meêrdere volksgroepen. De twee meêst dominante etnische groepen bin d'n afstammelingen van [[Slaeven'andel|Afrikaanse slaven]] (30,2 %) en de [[Hindoestanen]], dat bin afstammelingen van contractarbeiders uut [[India|Brits-Indië]] (43,5 %). Vadder leêven d'r ok een aantal [[Indianen]] (9,1 %). De rest van de bevolking bestaet uut mensen van gemengde afkomst. ==Economie== De belangriekste economische activiteit in Huyana is d'n landbouw, waer in 't groôtste deel van d'n beroepsbevolking waerkt. De belangrijkste exportproducten bin [[cacao]] en bovenal, de [[suiker]]. ==Sport== Huyana speelt internationale cricket als een deêl van 't [[West-Indisch cricketelftal]], en het Huyaans cricketelftal speelt eerste klasse cricket tegen andere landen van het [[Caribisch hebied]]. In maart en april 2007 was Guyana co-gastheer van de Wereldkampioenschap [[cricket]] [[2007]]. == Lienks nae buten == * [https://www.landenweb.nl/guyana/ Landenweb] * [https://www.britannica.com/place/Guyana Britannica] * [https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ World Factbook] * [https://www.citypopulation.de/en/guyana/ City Population] * [https://allecijfers.nl/land/guyana/ AlleCijfers] * [https://klimaatinfo.nl/klimaat/guyana/ Klimaatinfo] * [https://worldweather.wmo.int/en/country.html?countryCode=65 World Meteo. Org.] {{Gemenebest van Naties}} {{Zuud-Amerika}} [[Categorie:Huyana| ]] [[Categorie:Land]] 030j9v2d73fm3h2oog1iwd6rvechqtk 160830 160829 2025-06-26T08:05:57Z Nillers 14757 160830 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Guyana in its region.svg|thumb|rechts|Liggienge]] '''Huyana''', officieel de ''Coöperatieve Republiek Huyana'', is 'n land in het noôrden van [[Zuud-Amerika]] en grenst aan [[Surinaome]], [[Brezilië]] en [[Venezuela]]. Guyana ei 'n grensprobleêm mie Suriname en Venezuela. D'n 'oôdstad van Huyana is [[Georgetown]]. In Huyana weunen 800.000 mensen (2023). Het land is in 't verleên nog een Nederlanse kolonie gewist, 'ierbie waere ok Zeêuwen betrokke. Staet'oôd is [[Donald Ramotar]]. ==Geschiedenisse== Huyana is in onderdeel van 'n groôter gebied dat [[Huyana (gebied)|Huyana]] (of Guyana) wierre genoemd - nae 't Indiaens vò "land van vele wateren". ==Bevolkienge== De Huyanezen bestaen uut meêrdere volksgroepen. De twee meêst dominante etnische groepen bin d'n afstammelingen van [[Slaeven'andel|Afrikaanse slaven]] (30,2 %) en de [[Hindoestanen]], dat bin afstammelingen van contractarbeiders uut [[India|Brits-Indië]] (43,5 %). Vadder leêven d'r ok een aantal [[Indianen]] (9,1 %). De rest van de bevolking bestaet uut mensen van gemengde afkomst. ==Economie== De belangriekste economische activiteit in Huyana is d'n landbouw, waer in 't groôtste deel van d'n beroepsbevolking waerkt. De belangrijkste exportproducten bin [[cacao]] en bovenal, de [[suiker]]. ==Sport== Huyana speelt internationale cricket als een deêl van 't [[West-Indisch cricketelftal]], en het Huyaans cricketelftal speelt eerste klasse cricket tegen andere landen van het [[Caribisch hebied]]. In maart en april 2007 was Guyana co-gastheer van de Wereldkampioenschap [[cricket]] [[2007]]. == Lienks nae buten == * [https://www.landenweb.nl/guyana/ Landenweb] * [https://www.britannica.com/place/Guyana Britannica] * [https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ World Factbook] * [https://www.citypopulation.de/en/guyana/ City Population] * [https://allecijfers.nl/land/guyana/ AlleCijfers] * [https://klimaatinfo.nl/klimaat/guyana/ Klimaatinfo] * [https://worldweather.wmo.int/en/country.html?countryCode=65 World Meteo. Org.] {{Gemenebest van Naties}} {{Zuud-Amerika}} [[Categorie:Huyana| ]] [[Categorie:Land]] ju3j8dzo87l7yey0yyykvdgu3x2wdep 0 9161 160823 134523 2025-06-26T07:51:10Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160823 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Powned op bezoek MP Rutte.jpg|thumb|Rutger Castricum interviewt [[Mark Rutte]]]] '''PowNews''' is een [[Nederland]]s tillevisieprogramma dat vanof 6 september 2010 van maendag tot vriedag deu [[PowNed]] op [[Nederland 3]] wor uutgezonden vanof Studio muzyQ. Het programma wor gepresenteerd deu Dominique Weesie. Biedraegen komme onger meer van reporter [[Rutger Castricum]]. De uutzendingen bin soms aerdig provocerend. == Lienks nae buten == * [http://www.powned.tv/programmas/pownews.html PowNews] [[Categorie:Tillevisieprogramma uut Nederland]] 11iaibpzxvyay7ecs5ambpooet6ikxx 0 9200 160864 128596 2025-06-26T08:54:08Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160864 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Kaart Provinciale weg 289.png|thumb|rechts|250px|Liggieng van d'n N289]] De '''N289''' of d'n '''Provinciale weg 289 '''is 'n [[provinciale weg]] in [[Noord-Braebant]] en [[Zeêland]]. 'T is een wegverbinding tussen de plaatsen [[Hoes]] in Zeêland en [[Putte (Nederland)|Putte]] in Noord-Braebant en ei een lengte van ruum 47 kilometer. Tussen [[Kapelle]] en [['Oôgereide]] loôpt de N289 parallel an de [[A58]]. Het wegvak [[Krunehe]] - [[Yese]] was tot [[2007]] administratief bekend as Rijksweg 758. Vroeher was d'n N289 'n [[rieksweg]]. == Lienks nae buten == * [https://www.autosnelwegen.net/frames.html?/n289.html N289 op autosnelwegen.net] {{Wegen in Zeêland}} [[Categorie:Weg in Noord-Braebant]] [[Categorie:Weg in Zeêland]] [[Categorie:Zuud-Beveland]] 4jh0ng00r8gvpqmxonmvc6k10my76da 0 9202 160847 153064 2025-06-26T08:28:43Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160847 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Mars | plaetje = [[plaetje:Mars Hubble.jpg|frameless|center]] | onderschrift=Foto van Mars gemaakt door de [[Ruimtetelescoop Hubble]] in 2001 (NASA) | symbool = [[plaetje:mars symbol (fixed width).svg|24px|♂]] | type = [[Planete]]<br />[[Aerdse planete]] | vernoemdnaar = [[Mars (god)|Mars]], een god in de Romeinse mythologie | aantalmanen = 2 | diameter = 6794 km(±8) [[kilometer|km]] (equator)<br /> 6752 km (polair) | massa = 6,419×10²³ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 3,74 | ontsnappingssnelheid=5,022 | rotatietijd = 24,6 [[uur]] | samenstellingkern = [[IJzer (element)|Fe]] en [[Nikkel|Ni]] | afplatting = 1 / 154,4 | periode = 686,98 [[dag]]en | schhelderheid = 1,8 tot -2,91 | halvegroteas = 1,66 | argumentperi = 286,537 | luchtdruk = 6,36 | omlooptijd = 687 dagen | rotatietijd = 24 uur en 37 minuten | atmsamenstelling = Voornaemelijk [[Koolstofdioxide|CO₂]] | atmtemperatuur = −63 °C = 210 K }} </table>[[Plaetje:Mars_Hubble.jpg|thumb|Mars]] '''Mars''' is vanaf de [[Zunne|zunne]] geteld de vierde [[planete]] van ons [[zunnestelsel]], om de zunne draoiend in een baen tussen die van de [[Aerde]] en [[Jupiter]]. De planeet is kleiner dan de Aerde en mie een (maximale) magnitude van -2,9 minder helder dan [[Venus]] en meestal minder helder dan Jupiter. Mars worre ok wè de rode planeêt genoemd maar is in werkelijkheid eerder okerkleurig. De planeet is vernoemd naar de [[Romeinse mytholohie|Romeinse]] god van de oorlog. Mars is gemakkelijk mie het blote [[oog]] te zien, vooral in de maanden rond een oppositie. 's Nachts is Mars dan te zien as een heldere roôdachtige "[[sterre]]" die deu z'n relatieve nabie'eid hin puntbron is mar een schiefje. Deerom flonkert Mars nie zoas een vaerre rooie sterre as [[Aldebaran]]. Mars is een terrestrische planeet mie een dunne atmosfeer. Het oppervlak is op sommige plekken net zoas dat van de Maene bezaaid mie inslagkraeters, terwijl op aore plekken net zoas op de Aerde, vulkanen, valleien, zanddunen en poolkappen voorkomen. Vadder komen ok de rotatieperiode ("dag") en de wisselingen van de seizoenen op Mars overeen mie de Aerde. Mars ei tweê [[maen|maenen]], [[Phobos (maen)|Phobos]] en [[Deimos (maen)|Deimos]], beide kleine onregelmatig gevormde objecten. Er is wel verondersteld dat deze twee maenen deu de [[zwaertekracht]] van Mars ingevangen [[planetoïde|planetoïden]] bin. De diameter van Mars is 6794 km. In 24 uur en 37 minuten draoit Mars om z'n as en in 686,98 dagen draoit 't om d'n zunne. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20130530084513/http://www.panoramas.dk/fullscreen5/f45-everest-mars.html 360° Panoramafoto Mars] {{zunnestelsel}} [[Categorie:Zunnestelsel]] 4m14mmifrjskqspakyvx7xaucuva8qb 160848 160847 2025-06-26T08:29:49Z Nillers 14757 160848 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Mars | plaetje = [[plaetje:Mars Hubble.jpg|frameless|center]] | onderschrift=Foto van Mars gemaakt door de [[Ruimtetelescoop Hubble]] in 2001 (NASA) | symbool = [[plaetje:mars symbol (fixed width).svg|24px|♂]] | type = [[Planete]]<br />[[Aerdse planete]] | vernoemdnaar = [[Mars (god)|Mars]], een god in de Romeinse mythologie | aantalmanen = 2 | diameter = 6794 km(±8) [[kilometer|km]] (equator)<br /> 6752 km (polair) | massa = 6,419×10²³ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 3,74 | ontsnappingssnelheid=5,022 | rotatietijd = 24,6 [[uur]] | samenstellingkern = [[IJzer (element)|Fe]] en [[Nikkel|Ni]] | afplatting = 1 / 154,4 | periode = 686,98 [[dag]]en | schhelderheid = 1,8 tot -2,91 | halvegroteas = 1,66 | argumentperi = 286,537 | luchtdruk = 6,36 | omlooptijd = 687 dagen | rotatietijd = 24 uur en 37 minuten | atmsamenstelling = Voornaemelijk [[Koolstofdioxide|CO₂]] | atmtemperatuur = −63 °C = 210 K }} '''Mars''' is vanaf de [[Zunne|zunne]] geteld de vierde [[planete]] van ons [[zunnestelsel]], om de zunne draoiend in een baen tussen die van de [[Aerde]] en [[Jupiter]]. De planeet is kleiner dan de Aerde en mie een (maximale) magnitude van -2,9 minder helder dan [[Venus]] en meestal minder helder dan Jupiter. Mars worre ok wè de rode planeêt genoemd maar is in werkelijkheid eerder okerkleurig. De planeet is vernoemd naar de [[Romeinse mytholohie|Romeinse]] god van de oorlog. Mars is gemakkelijk mie het blote [[oog]] te zien, vooral in de maanden rond een oppositie. 's Nachts is Mars dan te zien as een heldere roôdachtige "[[sterre]]" die deu z'n relatieve nabie'eid hin puntbron is mar een schiefje. Deerom flonkert Mars nie zoas een vaerre rooie sterre as [[Aldebaran]]. Mars is een terrestrische planeet mie een dunne atmosfeer. Het oppervlak is op sommige plekken net zoas dat van de Maene bezaaid mie inslagkraeters, terwijl op aore plekken net zoas op de Aerde, vulkanen, valleien, zanddunen en poolkappen voorkomen. Vadder komen ok de rotatieperiode ("dag") en de wisselingen van de seizoenen op Mars overeen mie de Aerde. Mars ei tweê [[maen|maenen]], [[Phobos (maen)|Phobos]] en [[Deimos (maen)|Deimos]], beide kleine onregelmatig gevormde objecten. Er is wel verondersteld dat deze twee maenen deu de [[zwaertekracht]] van Mars ingevangen [[planetoïde|planetoïden]] bin. De diameter van Mars is 6794 km. In 24 uur en 37 minuten draoit Mars om z'n as en in 686,98 dagen draoit 't om d'n zunne. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20130530084513/http://www.panoramas.dk/fullscreen5/f45-everest-mars.html 360° Panoramafoto Mars] {{zunnestelsel}} [[Categorie:Zunnestelsel]] hw5k7hpn3woa03726uki0r5vebm6ec1 160849 160848 2025-06-26T08:31:36Z Nillers 14757 160849 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Mars | plaetje = [[plaetje:Mars Hubble.jpg|frameless|center]] | onderschrift=Foto van Mars gemaakt door de [[Ruimtetelescoop Hubble]] in 2001 (NASA) | symbool = [[plaetje:mars symbol (fixed width).svg|24px|♂]] | type = [[Planete]]<br />[[Aerdse planete]] | vernoemdnaar = [[Mars (god)|Mars]], een god in de Romeinse mythologie | aantalmanen = 2 | diameter = 6794 km(±8) [[kilometer|km]] (equator)<br /> 6752 km (polair) | massa = 6,419×10²³ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 3,74 | ontsnappingssnelheid=5,022 | rotatietijd = 24,6 [[uur]] | samenstellingkern = [[IJzer (element)|Fe]] en [[Nikkel|Ni]] | afplatting = 1 / 154,4 | periode = 686,98 [[dag]]en | schhelderheid = 1,8 tot -2,91 | halvegroteas = 1,66 | argumentperi = 286,537 | luchtdruk = 6,36 | omlooptijd = 687 dagen | rotatietijd = 24 uur en 37 minuten | atmsamenstelling = Voornaemelijk [[Koolstofdioxide|CO₂]] | atmtemperatuur = −63 °C = 210 K }} </table> '''Mars''' is vanaf de [[Zunne|zunne]] geteld de vierde [[planete]] van ons [[zunnestelsel]], om de zunne draoiend in een baen tussen die van de [[Aerde]] en [[Jupiter]]. De planeet is kleiner dan de Aerde en mie een (maximale) magnitude van -2,9 minder helder dan [[Venus]] en meestal minder helder dan Jupiter. Mars worre ok wè de rode planeêt genoemd maar is in werkelijkheid eerder okerkleurig. De planeet is vernoemd naar de [[Romeinse mytholohie|Romeinse]] god van de oorlog. Mars is gemakkelijk mie het blote [[oog]] te zien, vooral in de maanden rond een oppositie. 's Nachts is Mars dan te zien as een heldere roôdachtige "[[sterre]]" die deu z'n relatieve nabie'eid hin puntbron is mar een schiefje. Deerom flonkert Mars nie zoas een vaerre rooie sterre as [[Aldebaran]]. Mars is een terrestrische planeet mie een dunne atmosfeer. Het oppervlak is op sommige plekken net zoas dat van de Maene bezaaid mie inslagkraeters, terwijl op aore plekken net zoas op de Aerde, vulkanen, valleien, zanddunen en poolkappen voorkomen. Vadder komen ok de rotatieperiode ("dag") en de wisselingen van de seizoenen op Mars overeen mie de Aerde. Mars ei tweê [[maen|maenen]], [[Phobos (maen)|Phobos]] en [[Deimos (maen)|Deimos]], beide kleine onregelmatig gevormde objecten. Er is wel verondersteld dat deze twee maenen deu de [[zwaertekracht]] van Mars ingevangen [[planetoïde|planetoïden]] bin. De diameter van Mars is 6794 km. In 24 uur en 37 minuten draoit Mars om z'n as en in 686,98 dagen draoit 't om d'n zunne. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20130530084513/http://www.panoramas.dk/fullscreen5/f45-everest-mars.html 360° Panoramafoto Mars] {{zunnestelsel}} [[Categorie:Zunnestelsel]] 2h5s13rnreztaslulzqkqabdr1ep93p 160850 160849 2025-06-26T08:38:57Z Nillers 14757 160850 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Mars | plaetje = [[plaetje:Mars Hubble.jpg|frameless|center]] | onderschrift=Foto van Mars gemaakt door de [[Ruimtetelescoop Hubble]] in 2001 (NASA) | symbool = [[plaetje:mars symbol (fixed width).svg|24px|♂]] | type = [[Planete]]<br />[[Aerdse planete]] | vernoemdnaar = [[Mars (god)|Mars]], een god in de Romeinse mythologie | aantalmanen = 2 | diameter = 6794 km(±8) [[kilometer|km]] (equator)<br /> 6752 km (polair) | massa = 6,419×10²³ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 3,74 | ontsnappingssnelheid=5,022 | rotatietijd = 24 uur en 37 minuten | samenstellingkern = [[IJzer (element)|Fe]] en [[Nikkel|Ni]] | afplatting = 1 / 154,4 | periode = 686,98 [[dag]]en | schhelderheid = 1,8 tot -2,91 | halvegroteas = 1,66 | argumentperi = 286,537 | luchtdruk = 6,36 | omlooptijd = 687 dagen | atmsamenstelling = Voornaemelijk [[Koolstofdioxide|CO₂]] | atmtemperatuur = −63 °C = 210 K }} </table> '''Mars''' is vanaf de [[Zunne|zunne]] geteld de vierde [[planete]] van ons [[zunnestelsel]], om de zunne draoiend in een baen tussen die van de [[Aerde]] en [[Jupiter]]. De planeet is kleiner dan de Aerde en mie een (maximale) magnitude van -2,9 minder helder dan [[Venus]] en meestal minder helder dan Jupiter. Mars worre ok wè de rode planeêt genoemd maar is in werkelijkheid eerder okerkleurig. De planeet is vernoemd naar de [[Romeinse mytholohie|Romeinse]] god van de oorlog. Mars is gemakkelijk mie het blote [[oog]] te zien, vooral in de maanden rond een oppositie. 's Nachts is Mars dan te zien as een heldere roôdachtige "[[sterre]]" die deu z'n relatieve nabie'eid hin puntbron is mar een schiefje. Deerom flonkert Mars nie zoas een vaerre rooie sterre as [[Aldebaran]]. Mars is een terrestrische planeet mie een dunne atmosfeer. Het oppervlak is op sommige plekken net zoas dat van de Maene bezaaid mie inslagkraeters, terwijl op aore plekken net zoas op de Aerde, vulkanen, valleien, zanddunen en poolkappen voorkomen. Vadder komen ok de rotatieperiode ("dag") en de wisselingen van de seizoenen op Mars overeen mie de Aerde. Mars ei tweê [[maen|maenen]], [[Phobos (maen)|Phobos]] en [[Deimos (maen)|Deimos]], beide kleine onregelmatig gevormde objecten. Er is wel verondersteld dat deze twee maenen deu de [[zwaertekracht]] van Mars ingevangen [[planetoïde|planetoïden]] bin. De diameter van Mars is 6794 km. In 24 uur en 37 minuten draoit Mars om z'n as en in 686,98 dagen draoit 't om d'n zunne. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20130530084513/http://www.panoramas.dk/fullscreen5/f45-everest-mars.html 360° Panoramafoto Mars] {{zunnestelsel}} [[Categorie:Zunnestelsel]] j66jtmjfrv3yabqzfwe1dfv1yq2zucd 0 9216 160854 142130 2025-06-26T08:47:21Z Nillers 14757 160854 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Jupiter | plaetje = [[plaetje:Jupiter.jpg|frameless|center]] | onderschrift = Jupiter gefotografeerd door een Voyager-ruimtesonde in 1979 (NASA) | symbool = [[plaetje:Jupiter symbol (fixed width).svg|24px|♃]] | type = [[Planete]]<br />[[Gasreus]] | datumontdekking = | ontdektdoor = | vernoemdnaar = [[Jupiter (god)|Jupiter]], een god in de Romeinse mythologie | overig = | aantalmanen = [[Lijst van manen van Jupiter|63]] | omtrek = 448.600 km (equator)<br />425.700 km (polair) | diameter = 142.984 (±8) [[kilometer|km]] (equator)<br /> 133.708 (±20) km (polair) | massa = 1,899×10²⁷ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 24,81 | ontsnappingssnelheid = 59,56 | opptemperatuur = | dichtheid = | rotatietijd = 9,84 [[uur]] | albedo = | omwentelingsas = | fyssamenstelling = | samenstellingkern = [[Nikkel]][[silicium|silicide]] | afplatting = 1:15,41 | afbeeldingbaan = | onderschriftbaan = | baantype = | straal = | typeperifocus = Perihelium | typeapofocus = Aphelium | perifocus = | apofocus = | halvelangeas = | excentriciteit = | knoop = | argumentperi = | anomalie = | lengte = | periode = 4.332,71 [[dag]]en (11,86 [[jaer]]) | beweging = | inclinatie = | schhelderheid = -1,6 tot -2,94 | afstandtot = de [[zunne]] | afstand = 7,7841×10⁸ [[kilometer|km]]<br />5,2033 [[astronomische_eenheid|AE]] | luchtdruk = | atmsamenstelling = 90% [[Diwaterstof|H₂]], 10% [[Helium|He]], 0,3% [[Methaan|CH₄]] | atmtemperatuur = 152 }}</table> '''Jupiter''' is vanaf de [[zunne]] gezien de vuufde en tevens groôtste [[planete]] van ons [[zunnestelsel]]. Net as [[Saturnus (planete)|Saturnus]] is Jupiter een [[gasreus]], um beschikt dus nie over een vast oppervlak. Zoals de [[aerdse planeet|aerdse planeten]] terrestrische planeten genoemd worden, worre gasreuzen ok wè [[gasreus|Joviaanse planeten]] genoemd. Deze naem is afkomstig van het [[Latijn]]se ''Iovis'', de [[genitief]] van het woord Jupiter. Joviaans betekent vrieë vertaeld ''Jupiterachtig'' of ''van Jupiter''. De planeet is vernoemd naar de [[Romeinse mytholohie|Romeinse]] [[oppergod]] [[Jupiter (mythologie)|Jupiter]]. Jupiter ei minstens 63 [[maen]]en, de groôtsten bin [[Io]], [[Europa (maen)| Europa]], [[Ganymedes]] en [[Callisto]]. {{zunnestelsel}} [[Categorie:Zunnestelsel]] bdxknewrnkwgpivrw1gymy4dt1wn6by 0 9223 160855 142132 2025-06-26T08:47:39Z Nillers 14757 /* Maenen */ 160855 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Saturnus | plaetje = [[plaetje:Saturn from Cassini Orbiter (2004-10-06).jpg|frameless|center|upright=1.5]] | onderschrift = Natuurgetrouwe kleurenweergave van Saturnus, samengesteld uit een reeks van foto's gemaakt door de ruimtesonde Cassini-Huygens, die vaker wordt gebruikt voor observaties van Saturnus. | symbool = [[plaetje:Saturn symbol (fixed width).svg|24px|♄]] | type = [[Planete]]<br />[[Gasreus]] | vernoemdnaar = [[Saturnus (god)|Saturnus]], een god in de Romeinse mythologie | aantalmanen = 62 | diameter = 120.536 (±8) [[kilometer|km]] (equator)<br />108.728 (±20) km (polair) | massa = 5,685×10²⁶ [[kilogram|kg]] | valversnelling = 10,45 | ontsnappingssnelheid = 35,5 | rotatietijd = 10:32 tot 10:47 | afplatting = 1 / 10,21 | periode = 10.757,73 [[dag]]en (29,45 [[jaer]]) | schhelderheid = 1,2 tot -0,24 | afstandtot = de [[zunne]] | afstand = 1,426 × 10⁹ km | atmtemperatuur = 143 | atmsamenstelling = [[Diwaterstof|H₂]], [[Helium|He]] }}</table>[[Plaetje:Saturn's Rings - GPN-2000-000444.jpg|thumb|Voyager 2 foto van Saturnus' ringenstelsel]] [[Plaetje:Aarde Saturnus.svg|rechts|thumb|Grôotteveroedienge tusschen d'[[Eirde]] en Saturnus]] '''Saturnus''' is van de [[zunne]] af gerekend de zesde [[planete]] in ons [[zunnestelsel]] en op [[Jupiter (planete)|Jupiter]] na de grootste. Beide [[gasreus|gasreuzen]] zijn zogenaamde '[[buutenplaneten]]'. Saturnus is vernoemd nae de [[Romeinse mytholohie|Romeinse]] [[god]] van de landbouw, [[Saturnus (god)|Saturnus]]. Saturnus is a sinds de [[prehistorie]] bekend. ==Saturnus in cijfers== * Gemiddelde baansnelheid : 9,7 km/s * Helling van het baanvlak tegen over het baanvlak van de aerde : 2,49° * Soortelijke massa (Dichtheid) : 0,69 g/cm³ * Ontsnappingssnelheid : 35,5 km/s == Samenstelling == D'n samenstelling van Saturnus liekt veê op die van [[Jupiter (planete)|Jupiter]]. In het centrum bevindt zich een rotsachtige kern, daaromheen een mantel van vloeibaar [[metallisch waterstof]], gevolgd deu 'n laeg van moleculair [[Waterstof (element)|waterstof]]. De temperatuur in de kern bedraegt 12&nbsp;000 [[Kelvin (eenheid)|K]]. Als gevolg van het [[Kelvin-Helmholtz mechanisme]] straelt Saturnus meê energie uit dan um van de zunne ontvangt. Deze energie-uitstraling worre verstaerkt deu de wrijvingswarmte die vrijkomt wanneer helium in de mantel tegen waterstof botst. Als gevolg và um z'n snelle [[rotatie]] (10h 14m aan de evenaar, 10h 41m op hogere breedtegraden) is Saturnus naar de polen toe behoorlijk afgeplat. == Atmosfeêr == {| class="toccolours" style="left; margin-left: 1em; margin-bottem: 1em; font-size: 85%;" ! colspan=2 | Samenstelling atmosfeer |- | [[Diwaterstof|Waterstofgas]] (H₂) | 96 (±2) % |- | [[Helium]] (He) | 3 (±2) % |- | [[Methaân]] (CH₄) | 0,4 (±0,2) % |- | [[Water|Waterdamp]] (H₂O) | 0,1% |- | [[Ammoniak]] (NH₃) | 0,012 (±0,008) % |- | [[Ethaan]] (C₂H₆) | 0,0007 (±0,0002) % |- | [[Fosfine]] (PH₃) | 0,0001% |- | [[Propaan]] (C₃H₈) | sporen |- | [[Ethyn]] (C₂H₂) | sporen |} De [[atmosfeer]] van Saturnus bestaet vò meê dan 93% uut [[Diwaterstof|waterstofgas]] en voor iets meer dan 5% uut helium. Het resterende deel wordt ingenomen deu [[methaân]], [[water|waterdamp]], [[ammoniak]], [[ethaan]], [[propaan]], [[ethyn]] en [[fosfine]], die sporadisch voorkomen. ==Ringe== Saturnus is vorà bekend vanwehe um z'n ringen. ==Maenen== Saturnus ei 62 [[maen]]en, de grootste is [[Titan (maen)|Titan]] {{zunnestelsel}} [[Categorie:Zunnestelsel]] o1fj2n7oqxc82uix57km6i9l69j8dlo 0 9277 160868 143676 2025-06-26T08:58:31Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160868 wikitext text/x-wiki D'n '''Flupsdam''' ('Ollans: ''Philipsdam'') is 'n [[Deltawêrreken|deltawêrk]]. Mee de bouw van de Flupsdam wierren de waeteren [[Krammer]] en [[Volkerak]] direct afgesloten van de [[Oôsterschelde]]. De Flupsdam loôpt van de [[Grevelingendam]] nae [[Flupland (eiland)|Flupland]]. De Flupsdam is bewegwijzerd als [[N257]] die Tole en Flupland verbinde mee Flakkeê en Schouwen. Op [[2 feberwari]] [[1987]] wierre d'n damme 'eopend. Vanaf 1976 is er an gewerkt. De uutwaeteringssluuzen in de dam bin technisch ingewikkeld deurda 't zoute en 't zoete waeter gescheie mo bluuve. De dam most het oppervlak van de Oôsterschelde verkleine zoôdat de werken van hoôg en leeg waeter wier versterkt. Een tweêde reden was het maeken van een getievrieje verbinding tussen Rotterdam en Antwerpen. De bouw wier makkelijk gemaekt deurdat de kerieng dichtgezet wier. Bie de Oesterdam is dat ok gebeurd. De dam is zo varde meugelijk nae achter gebouwd zoôdat de schorren van Flupland gespaerd wiere. In de jaeren [[1977]] en [[1978]] wier op de Plaete van Vliet een wêrkeiland van 96 ha (0,96 km2) gemaekt. De bouwpit was 19 ha groôt. In totaôl wier ongeveer 370.000 m3 beton gestort waerin 27.000 ton waepeningsiesder wier verwerkt. De sluuzen waere al in 1984 klaer de 'eele dam in 1987. [[plaetje:Philipsdam panorama.jpg|thumb|750px|center|'n Stikje van d'n Flupsdam]] == Lienks nae buten == *[http://www.deltawerken.com/De-Philipsdam/52.html Deltawerken.com over de Flupsdam] [[Categorie:Dam in Zeêland]] [[Categorie:Flupland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] 1eblk0w58u3wxt75a66yedru9u342jq 0 9280 160865 135663 2025-06-26T08:54:53Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160865 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:N256.PNG|thumb|rechts|300px|De loôp van de N256 en de A256]] '''Provincialeweg 256''' (voo een deel '''A256''' en voo een deel de '''N256''') is een [[Nederland]]se auto(snel)weg die deur de provincie [[Zeêland]] loôpt. De weg loôpt vanaf de [[N59]] bie [[Zurrikzeê]] over de [[Zeêlandbrugge]], [[Noôrd-Beveland]] en de [[Zandkreêkdam]]me nae [[Zuud-Beveland]]. Vanaf de afslag Goes wor het een vierbaensweg en is het stikje ingericht as autosnelweg weera je 100 km/u mag. Uuteindelijk kruust um de [[A58]] bie [[Knoôppunt De Poel]]. Op de Zeêlandbrugge vind trajectcontrole plaes. [[Plaetje:Around zeelandbrug (54).jpg|thumb|links|300px|De N256 op de Zeêlandbrugge]] ==Zie ok== * [[Zeêlandbrugge]] == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20050426112311/http://www.autosnelwegen.nl/asw/dos/dosA256.htm Openstellingsgeschiedenis A256/N256] {{Wegen in Zeêland}} [[Categorie:Weg in Zeêland]] [[Categorie:Noôrd-Beveland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] [[Categorie:Zuud-Beveland]] aid4bc3k57yqlo5ols38qcz6n276cqu 0 9310 160869 151465 2025-06-26T08:58:57Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160869 wikitext text/x-wiki [[plaetje:2013-Reimerswaal.jpg|thumb|250px|D'n dam op een kaerte van de gemeênte [[Reimerswaol (gemeênte)|Reimerswoal]]]] De '''Oesterdam''' is een dam tussen [[Tole (eiland)|Tole]] en [[Zuud-Beveland]] in het oôstelijke deel van de [[Oôsterschelde]]. De dam is mee een lengte van 10,5 kilometer de langste dam van de [[Deltawêrreken]]. De bouw van begon in [[1979]] mee de anleg van een wêrkeiland. Dit eiland was in 1980 klaer. In etappes wier toe de Oesterdam angeleid. De dam kwam gereêd in 1986. Toe in 1989 ok de ([[Provinciale weg 659|N659]]) over de dam klaer was, wier de nieuwe verbinding officieel geopend deu de [[Commissaoris van de Konienginne]]. An de binnenkant van de Oesterdam kwam zoôdoewnde een tieloôze kanaolverbinding tussen Rotterdam en Antwerpen, het [[Schelde-Rijnkanaol]]. Dit kanaol wier an de kante van [[Berrehe op Zoom]] nog es ofgescheie mee de [[Markiezaotskaai]], zoôdat er op de kaerte een 'eêle wirwar an dammen te ziejen is. De Bergse Diepsluus, an het noordelijk stik van de dam, is angeleid op de restan'n van de verdroenke stad [[Reimerswaol (historische stad)|Reimerswaol]]. D'n Oesterdam was de eêrste directe verbindieng tussen Tole en de rest van Zeêland. De dam ligt 'êlemae op Zeêuws grondgebied. == Lienks nae buten == *[http://www.deltawerken.com/Oesterdam/59.html Deltawerken.com over de Oesterdam] *[http://www.scubaxp.be/duikplaatsen/duikplaats.aspx?id=121&y=Oesterdam Duukpekke Oesterdam] [[plaetje:Oesterdam-02.jpg|thumb|250px|links|D'n Oesterdam in de winter]] [[Categorie:Dam in Zeêland]] [[Categorie:Tole (eiland)]] [[Categorie:Zuud-Beveland]] [[Categorie:Reimerswaol]] jh0wz8yxioy2kxzuzm6uw88za6cupkj 0 9510 160798 122795 2025-06-25T15:34:50Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160798 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Voormalige veersteiger Kamperland-Veere - Wissekerke - 20215623 - RCE.jpg|250px|thumb|rechts|Het veersteiger van de voormaeilige veerdienste an de [[Noord-Beveland]]se kante.]] De '''veerdienste van Veere nae Kamperland''' was een dienst van de [[Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland]]. In [[1923]] wiere de veerrechten van [[Kamperland]] nae [[Ter Veere (plek)|Ter Veere]] vice versa gekocht van de desbetreffende ambachts'eerlijk'eden. 'Ier gingen lange onger'andelingen an vooraf omdat ze eerst een bedrag van 7500 gullen wilden voe de verkoop van het recht. Uuteindelijk koos de provincie voe het 'uren van het recht voe 30 jaar. Vanof [[1 juni]] [[1924]] start de nieuwe veêrdienste mie de motorboôt Juliana en as reserve een zeilboôt mie butenboordmotor. In [[1930]] komt de Zuidvliet nae het veer. Schipper is M.N. Minneboo, ofwel ‘Meindert van het booôje’ zoas um op Noord-Beveland bekend stong. Op [[26 meie]] [[1953]] liep de Zuidvliet vast mie een onweersbuuje. Reddiengboôt Maria Cornelia Blankenheim van station Veere kon de veerboôt weer vlottrekken. In feberwari [[1956]] liep de Zuidvliet ok vast mae dan in het ies, dezelfde reddingboot kwam dit keer ok te 'ulp en vervulde zelfs de taek van veerboôt laeter die dag deur nae Kamperland te vaeren mie passagiers. Op [[27 oktober]] [[1961]] werd de Veersegatdam opengesteld voe verkeer en wier de veêrdienste van Veere nae Kamperland opgeheven. ==Zie ok== * [[Veêrdienste van Krunige nae Perkpolder]] * [[Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes]] * [[Veêrdienste van Wolfersdiek nae Kortjeen]] * [[Veêrdienste van Zurrikzeê nae Kats]] == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20160304202908/http://www.psdnet.nl/veere-kamperland.html Veêrdienste van Veere nae Kamperland op www.psdnet.nl] [[Categorie:Veêrdienste in Zeêland|Veere nae Kamperland]] [[Categorie:Noôrd-Beveland]] [[Categorie:Walchren]] [[Categorie:Ter Veere]] cvmwmdwbg7qlo82q4rj4gdfvdfnnx0w 0 9520 160784 102697 2025-06-25T15:01:45Z Nillers 14757 /* Externe verwiezing */ 160784 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Rijksmonument 11178 Dreischor.jpg|250px|thumb|rechts|De 'erberg schuin van voren.]] [[plaetje:Ring 22, voorgevel - Dreischor - 20063616 - RCE.jpg|250px|thumb|rechts|Ring 22 in Dreister in [[1974]].]] '''Herberg de Ring van Dreischor''' (vertaeling:'' 'Erberg de Rieng van Dreister'') is een 'erberg in de fraâie rieng (nummer 22) van het Schouwse durpje [[Dreister]]. Het 'uus dateert uut [[1796]], dat jaertal is ok angebrocht mie muurankers op de voorgevel. Het 'uus is onger nummer 11178 ingeschreven as [[rieksmonument]] sins 1966. Het is een leeg 'uus mie een schilddak. Het 'eit mar een verdieping. Biezonder bin de wc's, die bin volgens zeh'n ofkomstig uut de Ridderzael. == Lienks nae buten == * [http://www.herbergdering.nl/ Website van de 'erberg] * [http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php?cAction=show&cOffset=0&cLimit=25&cOBJnr=11178&oOrder=ASC&cLast=1&oField=OBJ_RIJKSNUMMER&sCompMonNr=11178&sCompMonName=&sStatus=&sProvincie=&sGemeente=&sPlaats=&sStraat=&sHuisnummer=&sPostcode=&sFunctie=&sHoofdcategorie=&sSubcategorie=&sOmschrijving=&ID=0&oField=OBJ_RIJKSNUMMER Inschrieving in het Rijksmonumentenregister] [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Rieksmonument in Zeêland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] ib0ekbfjhd16udw9fi8y0sm9eektx4s 0 9521 160862 134897 2025-06-26T08:53:18Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160862 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Noordgouwe-Heerenweg-voormalig ziekenhuis.jpg|250px|thumb|rechts|Het voormaelige ziekenuus]] [[Plaetje:Colon Hydrotherapy Treatment Environment.jpg|250px|thumb|rechts|Een meugelijkeid is Colon Hydrotherapie]] '''Kuuroord De Schouw''' is gevestigd in het voormaelig ziekenuus van [[Noordgouwe]]. In 1902 wier het streekziekenuus van [[Schouwen-Duveland]] in Noordgouwe gevestigd. In 1943 wier nog een stik an het gebouw gezet, mae nae 1953 vertrekt het ziekenuus nae [[Zurrikzeê]]. De verlaete gebouwen kregen een 'erbestemmieng as kuuroord, wa-a landelijke bekendeid geniet. == Lienks nae buten == * [http://www.kuuroorddeschouw.nl/ Website van 't kuuroord] [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Zurg in Zeêland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] eahmvi68ka01sraw0m5b6dev82xk84m 0 9522 160860 102652 2025-06-26T08:52:39Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160860 wikitext text/x-wiki [[plaetje:RM40784 Zierikzee - Nieuwe Bogerdstraat 1.jpg|thumb|Nieuwe Bogerdstraet 1.]] '''Nieuwe Bogerdstraat 1''' is een [[rieksmonument]] in [[Zurrikzeê]]. Sins 1966 stit het 'uus op de liest mie as nummer 40784. D'r is noe gevestigd een [[schoonheidsspecialiste|schooneidssalon]]. == Lienks nae buten == * [http://hetbeautyparadijs.nl/ Website van de ongernemer in het pand] [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Rieksmonument in Zeêland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] symnxmklqte5y514d486nd34fnb9vi6 0 9533 160863 102655 2025-06-26T08:53:37Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160863 wikitext text/x-wiki [[plaetje:Veere Markt 7-11.jpg|250px|rechts|thumb|Markt 7.]] '''Markt 7''' is een [[rieksmonument]] in [[Ter Veere (plek)|Ter Veere]] geliek nessens het [[Stad'uus van Veere|stad'uus]]. Het 'uus 'eit een trapgevel en mie muurankers wordt het jaertal [[1579]] weergegeven. De achtergevel is nog meêst van 'out. De luuken bin geel-roôd geverfd. Het is geregisteerd as [[rieksmonument]] mie as nummer 36935. An de voorkante zit een kelderluuk. == Lienks nae buten == * [http://www.rijksmonumenten.nl/monument/36935/huis+met+trapgevel/veere/ Stikje op de site www.rijksmonumenten.nl] [[Categorie:Bouwwêrk in Zeêland]] [[Categorie:Rieksmonument in Zeêland]] [[Categorie:Ter Veere]] aem7ka181j7m0eliap2pr20a21klm7o 0 9583 160861 126591 2025-06-26T08:52:58Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160861 wikitext text/x-wiki De '''Zeêuwse Dialectvereênigieng''' is een vereênigieng (opgericht in [[1929]]) die het gebruuk van het [[Zeêuws]]e dialect wil bevorderen. Ulder werke saeme mie aore vereênigiengen en instanties. Om de vuuf jaer wordt er een beleidsplan geschreven mie beleidspunten weera in de volgende vuuf jaer andacht an wor gegeve. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20131207021353/http://zeeuwsdialect.nl/index.php/home Website van de Zeêuwse Dialectvereênigieng] [[categorie:Zeêuws]] pmqia3s8y3e5kml7cpe0tqxdbl2fpdo 0 9772 160797 151098 2025-06-25T15:34:23Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160797 wikitext text/x-wiki [[File:PSD 1880-2010.jpg|thumb|250px|De verbindieng over de Onte deu de jaeren ene]] [[Image:Perkpolder - Haven 1.jpg|thumb|250px|Veêraeven van Perkpolder]] De '''Veêrdienste van Krunige nae Perkpolder''' was een veêrdienste over de [[Onte]] tussen de plekken [[Krunige]] en [[Perkpolder]] (gemeênte [[Ulst (gemeênte)|Ulst]]). Toet an 2003 was oôstelek Zeêuws-Vlaonder'n af'ankelek van deze veerdienst. Nae openieng van de Westerscheldetunnel in [[2003]] is de bereikbaar'eid van dit gebeid eerder minder as meer 'eworren. De dienst wier ongerouwen due de [[Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland]]. ==Geschiedenisse== Toe behun jaeren 30 het vervoersanbod flienk toenam op de dienst Answest – Walsôôrdn wier besloten de veêrdienst te verplaeatsen nae Krunige – Perkpolder, waera meer ruumte was voo uutbreidingen. De tot dan toe modernste veerboôt op [[Answest]] – [[Walsôôrd'n]] was de Prins 'Endrik, mae in de 'aevens waere gin faciliteiten om kopleading in te laejen. In [[1933]] veroorzaekte het plan onrust in [[Answest]] en [[Walsôôrd'n]]. In Answest wier een protestvergaedering ge'ouwen tegen het plan om de veerdienst te verplaetsen. Besproken wier of de één miljoen hul'n nie op een aore menier ten goeje van Zeêuws-Vlaonderen kon komme. Op [[6 auhustus]] [[1940]] kwam de veêraeven van Perkpolder gereêd. Die dag vertrok de eêrste boôt uut Answest nae Perkpolder, in plekke van nae Walsôôr'n. Deu de oôrlog was de opening zonger de gebruukelijke feêstelijkheden. Wel zat de eêrste veêrboôt vol mee ‘officieele personen’, zôas dagblad ''Het Vaderland'' het op [[7 auhustus]] omschreef. De genoôdigden vertrokken uut Perkpolder mee de tram die ansluuting 'ao op [['Ulst]], nae het gemeênte'uus in 'Ontenisse. As ansluuting op de veêraeven van Perkpolder lei de Nederlanse staet vuufentwintigonderd meter tramlijn an tot an Kloôster, waara een lijn lag van de ''[[Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg Maatschappij]]''. De veeraeven in Perkpolder wier in de eêrste jaeren van de oôrlog ok gebruukt om een deel van de ge'aevende vloot van de PSD in op te leggen. Zoô wiere bevobbeeld de ''Oosterschelde'' en de ''Prins Willem I'' tot het voorjaer van [[1943]] opgelegd in Perkpolder. Op [[1 meie]] [[1943]] wier ok de nieuwe veeraeven van Krunehe in gebruuk genomen. De veêrdienste Krunehe – Perkpolder ging toe mee tweê schepen van start, mar nie zonger gevaeren. In september 1943 kreeg de PSD een gevoelige slag te verwèrken. Deu Iengelse anvallen op PSD veêrboôten op de Oôster- en Westerschelde vielen vee slachtoffers. Op vriedagochend 17 september wier ok de veêrboot van Krunige nae Perkpolder onger vuur genomen, weerbie vogges kranteberich'n ‘eenige Nederlandse gewonden en dooden’ vielen. Amper tien jaer nae de opening van de veêrhaven in Krunige wier die 'eel verwoest tiejens de waetersnoôdramp in [[1953]]. De veêrboôt Willemsdorp spoelde deur het diekgat de polder in. De veêrdienst bleef de rest van het jaer uut de vaert. Op [[1 meie]] [[1954]] wier de 'aeven 'eropend deur minister Algera en kon de dienst nae Perkpolder 'ervat worden. Aolverwege de jaeren vuuftig was er even spraeke van vlootuutbreiding voe de veêrdienste van Krunige nae Perkpolder mae 'iervan wier uuteindelijk ofgezien. Wel zou d'r een nieuwe veêrboôt gebouwd worre voe Vlissienge – Bresjes, de ''Prinses Beatrix''. Krunige - Perkpolder profiteerde wè van de vernieuwingen van het westelijke veer, angezien de ''Prins Bernhard'' en de ''Koningin Juliana'' dideur vriekwamme om ingezet te worren. De vervoersciefers ginge vedder omoôg in de jaeren 60 en verscheie veêrboôten wiere verlengd om meer capaciteit te kriegen. D'r wier gedocht over een nieuwe boôt, die dan in [[1966]] in de vaert zou motte komme. Toch wier d'r van ofgezien, in plek van kleine vernieuwingen wier beslote het 'eele veer te vernieuwen. In [[1965]] wier een behun gemaekt mee de werkzaemeden. De karakteristieke boômen om de kleine veêraeven in Perkpolder verdwenen om plek te maeken voo uutbreiding van de 'aeven. In de veêraeven, zoas die angelegd was in 1940, was gin plek voo dubbeldekkers. Ok kwam er een nieuwe toehangsweg nae Perkpolder en wier het veerplein anzienlijk uutgebreid. Op [[4 juni]] [[1968]] nam de ''Prinses Christina'' de nieuwe dubbeldeksfuuken in gebruuk. Vanaf noe konden auto’s gebruuk maeken van twêe bovenmekaor gesitueerde riedekken. In [[1970]] kwam ok de ''Prins Willem-Alexander'' in dienst en was de modernisering van de veêrdienst afgerond. Deu de transitie nae een dubbeldeksveêrdienst wiere de ''Prins Hendrik'' en de ''Dordrecht'' overbodig. De ''Prins Bernhard'' en ''Koningin Juliana'' wiere nog aangehouwe en versterkten in drukke tiejen de dienst. Angezien ulder gebruuk maekten van de kleine, in de jaeren 40 angelegde fuuken kon dit makkelijk tegeliek mie de dubbeldekkers. Jaerenlang bleef de veêrdienst ongemoeid. De dubbeldekkers bleken het anbod makkelijk an te kunnen. Aolverwehe de jaeren tachtig wiere de ''Bernhard'' en de ''Juliana'' overbodig en verkocht. De veêrdienst kon of en toe rekenen op versterkieng van een van de Prinsesseboten van Vlissienge - Bresjes. Deze uutwisselieng was meugelijk omdat de veêrboten dezelfde ofmetingen ao, alleên een riedek minder. Toe in de jaeren 90 ok de enkeldekkers uut de PSD vloot verdwenen wier er gewisseld mee de dubbeldekkers. Deur de komst van de leste dubbeldekker, de ''Prins Johan Friso'' wier de ''Prinses Christina'' reserveboôt. De ''Prinses Juliana'' kwam nae Krunige - Perkpolder en bleef seame mee de ''Prins Willem-Alexander'' vaere tot an [[15 maerte]] [[2003]]. Na 60 jaer wier de veêrdienst opge’even. Op 16 maerte 2003 vertrokken de tweê veerboôten nae [[Vlissienge]]. De Prins Willem-Alexander nam in Krunige voo de leste keer auto’s mee, dit keer van PSD mênsen om die in Vlissienge te lossen. ==Zie ok== * [[Veêrdienste van Veere nae Kamperland]] * [[Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes]] * [[Veêrdienste van Wolfersdiek nae Kortjeen]] * [[Veêrdienste van Zurrikzeê nae Kats]] == Lienks nae buten == *[https://web.archive.org/web/20150721203000/http://www.psdnet.nl/kruiningen-perkpolder.html PSDnet] [[Categorie:Veêrdienste in Zeêland|Krunige nae Perkpolder]] [[Categorie:Zeêuws-Vlaonderen]] [[Categorie:Zuud-Beveland]] [[Categorie:'Ulst]] [[Categorie:Reimerswaol]] q78fq93gqka5qr6fcxiswcsil3662yi 0 9812 160796 122797 2025-06-25T15:33:23Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160796 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Wolphaartsdijk Veerse Meer.JPG|250px|thumb|Ier vearende de veêrdienst]] [[plaetje:Wolphaartsdijk_1960.jpg|250px|thumb|Wolfersdiek en omheving in [[1960]]. De veersteigers an weerskan'n van het Veerse Meer bin hoed te ziejen.]] De '''Veêrdienste van Wolfersdiek nae Kortjeen''' was een veêrdienste over het [[Veerse Meer]] tussen de plekken [[Wolfersdiek]] en [[Kortjeen]]. De dienst wier ongerouwen due de [[Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland]]. ==Geschiedenisse== Op [[1 jannewari]] [[1913]] namme de 'eren van het provinciebestier de veêrdienst voor ulder rekening, deur het veerrecht te 'uren van de ambachtseerlijkeden van Wolfersdiek en Kortjeen. Er bestong naemelijk een veerrecht van Wolfersdiek nae Kortjeen mae ok een veerrecht voor Kortjeen nae Wolfersdiek. De schippers van aollebei de kanten hao een 'oôgaers. De 'uur van het veerrecht was 450 gul'n in het jaer. De schippers kregen salaris van de PSD en mosten de inkoms'n ofdraege. Er wier een nieuwe moterboôt gebouwd voo de veêrdienst, de ''Zuidvliet''. In september 1925 wier nae overleg de bouw van een nieuwe moterveêrboôt anbesteed an scheepswerf Boele in [[Ridderkerke]]. In december [[1926]] kwam deze nieuwe veêrboôt genaemd ''Zandkreek'' in dienst op het veer. Zowè de Kortjeense als Wolfersdiekse schipper 'ao een 'oogaers, die verkocht wiere. Het vervoer van auto’s was in jaeren 20 vrêêd diere op de veêrdienst, in kranten wier dan ok vee geklaegd:
 ''Is het u bekend, dat men momenteel voor een Ford-auto van Wolphaartsdijk naar Kortgene f1.50 betaalt, en dat diezelfde wagen op het veer naar [[Terneuzen]] 20cts. minder kost, terwijl de afstand meer dan 50 maal grooter is?'' (De Zeeuw, [[23 juli]] [[1929]]. In de jaeren 30 gingen stemmen op een brugge nae Noord-Beveland te bòuwen. Pas op [[1 jannewari]] [[1940]] wier het veerrecht gekocht en wier de verbindieng volledig een provinciale veêrdienst ok al laege de plannen vò een brug op de teêkentaefel. Op [[8 meie]] [[1940]] wier de bòuw van een brugge anbesteed, de oorlog gooiende dinae roet in 't eten, zoôdat het niet tot uutvoering kwam. De veêrdienste van Wolfersdiek nae Kortjeen was vò auto’s de eênige verbindieng nae het eiland Noord-Beveland. Nae de oôrlog keeke de Noord-Bevelanders dan ok mee weemoed vromme nae de vooroorlogse periode toe de knoôp om een brugge te bouwen was deurgehakt. In de periode van de wederopbouw lagge de prioriteiten op aore plekken. De PSD besloot wè een nieuwe veerboôt te bestêllen en gaf in oktober [[1951]] de opdracht voo een nieuwe zielaedingsboot. Deze veêrboôt wier Noord-Beveland gedoôpt en kwam in 1952 in dienst. De Zandkreek wier noe de reserveboôt. Op [[1 oktober]] [[1960]] wier de Zandkreêkdam geopend en wier de veêrdienste van Wolfersdiek nae Kortjeen opge'even. ==De Zandkreek== Een inwôner van [[Noord-Beveland]] 'aelt in ongerstoônd stikje 'erinneringen op an de ''Zandkreek'': De ''Zandkreek'' was de veerboot, die a van [[Kortjeen]] nae [[Wolfersdiek]] vaerde over 't tehenwoordige [[Veerse Meer]]. Die bóót ö 'n kappesiteit van 300 passezjiers en 9 auto's. De moter, die a t'r in zat was 'n vier cylinder twitakt, 'n [[Duutsland|Duutse]] diezelmoter. Op die bóót voere vier manschappen: 'n stuurman, 'n machinist, 'n kondukteur en 'n dèkknecht. Dan was t'r nog 'n rezèrve, die a dienst dee a t'r êên 'n vriejen dahö. Je stong as veermansknècht zeven daehen achter mekoare, van 's ochens zèsse toet 's aevens ealve, 104 uren in de weeke. D'n achtsten dag kreeg je 'n vriejen dag en dan most de rezèrve invalle. 't Lóón da m'n verdiende was ƒ 17,50 in de weeke en m'n kreehe één weeke vekansie in 't jaer mee ''behoud van soldij''. Ok dan most de rezèrve voo je invalle. Die veerboot wier hepacht deu twi veerschippers. Eén an de Kurtjeense kant en êên an de Wolfersdiekse kant. An iedere kant ó ze 'n kefé, wir a de kondukteur nae achte 't geld van de kaertjes most brienge, d'êêne weeke bie d'n êênen en d'oare weeke bie d'n oaren. De rezèrve was in dienst bie de veerschipper an de Kurtjeense kant. At'n nie most vaere, most'n oal de pakjes die a mee de pont meekwaeme nae 't durp brienge. In [[1932]] toe de boot indienst kwam oa-je nog nie vee vrachtauto's, die over kwaeme vaere, 't Mêêste vrachtgoed most los over de bóót vervoerd óóre. En as persenêêl mos-je dat dan oalemaele an boord brienge en ok weej op de karren van de bodes 'ealpe, die a t't san wee varder brochte. De post ö m'n twi kêêr op 'n dag. De bussen die a toen op [[Noord-Beveland]] reeje, naeme de post mee van [[Kamperland]], [[Wiskearke]], [[Hirsdiek]] en [[Kusplaete]]. 't Personeel van de bóót most die post dan in 'n postkiste doewe, die a m'n an de Wolfersdiekse kan(g)t in de bus brochte, die a nae [[Hoes]] ree. De bruhhe ö drie standen: oahe, middel en lêêhe. Dien lêêhen was was d'n beroer sten, wan tie ó 'n verval van 3.45 meter en di mos-je ok op mee oal da vrach'oed. 'n Paer jaer laeter è ze de bóót langer hemaekt. Toen konne d'r 12 auto's mee. Dat was 'n êêle verbeterienge. Zö rond de jaeren [[1937|'37]], [[1938|'38]] kwaeme d'r oalmè méér auto's op 't eiland. Vornaemeluk op diesendaehen en oagdaehen was 't vee druk. 't Gebeurde wè's dat 'r verschillende auto's moste bluvve stae toe te volhunde reize. ==Zie ok== * [[Veêrdienste van Krunige nae Perkpolder]] * [[Veêrdienste van Veere nae Kamperland]] * [[Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes]] * [[Veêrdienste van Zurrikzeê nae Kats]] == Lienks nae buten == *[https://web.archive.org/web/20160304171143/http://www.psdnet.nl/kortgene-wolphaartsdijk.html PSDnet] [[Categorie:Veêrdienste in Zeêland|Wolfersdiek nae Kortjeen]] [[Categorie:Noôrd-Beveland]] [[Categorie:Zuud-Beveland]] [[Categorie:Goes]] nuvr3xg2mvli86zcnwlzrwj61o6ad16 0 9822 160800 122798 2025-06-25T15:35:55Z Nillers 14757 /* Externe verwiezieng */ 160800 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Katsche veer A.jpg|thumb|200px|Steiger van het Katse Veer]] [[plaetje:Netherlands-zeelandbrug-2005-2.jpg|thumb|200px|Veeraeven De Val an de Schouwse kante.]] De '''Veêrdienste van Zurrikzeê nae Kats''' was een veêrdienste over de [[Oôsterschelde]] tussen de plekken [[Zurrikzeê]] en [[Kats]]. De dienst wier ongerouwen due de [[Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland]]. ==Geschiedenisse== In [[1912]] nam de [[Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland]] de veêrdienst tussen Middelburg en Zurrikzeê over van de ''Zeeuwsche Spoorboot Maatschappij''. In feberwari [[1912]] kwam de ''Schouwen'' in dienst, in hetzelfde jaar ok zusterschip ''Noord Beveland''. Deze veêrboôten waere zo’n 44 meter lang. De boôten voeren vanaf 1912 van Zurrikzeê nae Katscheveer en dan via Kortjeen en Wolfersdiek nae Middelburg. Daer wier an de Loskaai angemeerd. Op [[14 meie]] [[1923]] wieren Middelburg en Wolfersdiek geschrapt en ging er een autobus rieje tussen Middelburg en Katscheveer. De ''Schouwen'' ging in 1921 nae de Westerschelde. Alleên de ''Noord Beveland'' bleef vaere tussen Zurrikzeê en Kats. Begin jaeren 30 wier besloten drie nieuwe veêrboôten te bestellen, de ''Koningin Emma'', ''Prins Willem I'' en de ''Oosterschelde''. De leste boôt verving de ''Noord Beveland'' die wier verkocht nae [[Terschelling]]. Al relatief snel verdwenen de stoômboôten op de Oôsterscheldeveêrdienst. De ''Oosterschelde'' was naemelijk een moderne dieselboôt. Ok was er ruumte op het achterdek om tien auto’s mee te nemen. Tiejens de Tweêde Wereldoôrlog kreeg de vloot een zweare slag te verwerken. De veerboot ''Oosterschelde'' wier saemen mee stik vee aore boôten in de haeven van [[Bresjes]] tot zienken gebrocht. Er wier in juli [[1940]] een veêrboôt ge'uurd om toch nog de dienst uut te kunnen voeren. Dit was het stoomschip ''Prinses Juliana''. Laeter wier de naem veranderd in ''Prins Hendrik''. Op [[31 meie]] [[1941]] verviel ok Kortjeen en wier de dienst dus ingekort tot Zurrikzeê - Kats. Op [[3 september]] [[1943]] wier de ''Prins Hendrik'' onger vuur genomen deu Iengelse vliegtuugen. Ok wier de stoômboôt geraekt deu drie bommen, wirnae um zonk. Het was de groôtste ramp voe de PSD in de oorlog, mee een totaâl antal slachtoffers van 11. Het wrak van de ''Prins Hendrik'' leit nog aoltied op de boôm van de [[Oôsterschelde]]. In de jaeren vuuftig groeide het anbod op de veêrdienst gestaeg. De ''Koningin Emma'' wier dirom verlengd zoôdat nog meer auto’s tegeliek meehenomen konden worre.
 Nog aoltied mos gevaeren worre tot de veêraeven van Zurrikzeê, ‘t Luitje. Om dir te kommen mos deu het 'aevenkanaâl worre gevaeren. De boôt kon niet draoien bie ‘t Luitje en mos dirom ok het 'ele kanaâl achteruut vaeren. Dirom wier besloten een nieuwe 'aeven an de Oôsterschelde te graeven. Op [[31 meie]] [[1958]] wier de nieuwe veeraeven ''De Val'' geopend. De veêrdienste wier zoô weer een paer kilometer ingekort. Deu het gereêdkommen van de Zandkreêkdam tussen [[Kats]] en [[Wulleminadurp]] kon ok an die kante de dienst worre ingekort. Vanof [[19 meie]] [[1961]] voer de veêrboôt nie meer vanuut Katscheveer (gelegen op Zuud-Beveland) mar vanof Kats (op Noord-Beveland). In een werkaeven voo de Deltawêrken wier een anlegsteiger gemaekt. Het vervoersanbod liep in de jaeren 60 uut de ‘and. Schouwen was nog een eiland en je most, of via Kats of bie Ziepe d’r nae toe. Kopleajers wiere overwoge. Volgens een studie uut 1961 zou de veerdienst evenvee auto’s te verwerken kriege as Vlissienge-Bresjes. Mea in 1962 wier de opdracht toet de bouw van de [[Zeêlandbrugge]] gegeve. Vanof [[1964]] verreze gestaeg de pijlers van de brugge in de Oosterschelde. Vanaf de boôt kon je dat mooi zieje. Op 1 oktober 1965 wier het leste brugdeel van wat toe nog Oôsterscheldebrugge wier genoemd op z’n plekke gebrocht. Op 14 december 1965 maekte de Koningin Emma de leste ofvaert. ==Zie ok== * [[Veêrdienste van Krunige nae Perkpolder]] * [[Veêrdienste van Veere nae Kamperland]] * [[Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes]] * [[Veêrdienste van Wolfersdiek nae Kortjeen]] == Lienks nae buten == *[https://web.archive.org/web/20160314042525/http://www.psdnet.nl/kats-zierikzee.html PSDnet] [[Categorie:Veêrdienste in Zeêland|Zurrikzee nae Kats]] [[Categorie:Noôrd-Beveland]] [[Categorie:Schouwen-Duveland]] 7ukzzpjtlzgv0u17jhugn286wso9z5a 0 10017 160880 134681 2025-06-26T09:09:13Z Nillers 14757 /* Rifferenties */ 160880 wikitext text/x-wiki '''Matty Verkamman''' ([[Tole (plekke)|Tole]], 6 meie [[1951]]) is een Nederlandse journalist, schriever en Oranje-archivâris. ==Carrière== Verkamman begon z'n journalistieke carrière in 1969 bie dagblad ''[[De Rotterdammer (krant)|De Rotterdammer]]'', wirnae um overstapte nae ''[[Trouw (krant)|Trouw]]''. Tussen 1974 en 1998 beschreef um voo deze krante aolle wedstrijden van het [[Nederlands voetbalelftal|Nederlands elftal]] en was anwezig bie 13 Europese en Wereldkampioenschappen voetbal en een groôt antal [[Europacup I]]-finâles.<ref name="Buitenspelers">[https://web.archive.org/web/20090411085817/http://www.debuitenspelers.nl/buitenspelers.html DeBuitenspelers.nl: Wie zijn de buitenspelers?]</ref> In 2001 vertrok de Tolenaer bie ''Trouw'', en zette z'n eigen uutgeverieje op, ''De Buitenspelers'' genaemd. Wel is um nog voor het dagblad actief as columnist. In die 'oedaenigheid schreef um onger meer een geruchtmaekende column over [[Pim Fortuyn]]: :''...Ik voel aan de pommerans, zie dat biljartbalhoofd van Fortuyn en bedenk dat ik met een lekkere trekstoot de haatkwab in zijn hersenen voorgoed onschadelijk zou willen maken. Dan ineens weet ik het. Ik zeg: ik zou gaan schelden, bij voorkeur op de toon van [[Henk Spaan]]. Jij vuile, kale nepprofessor, jij hebt de intelligentie van [[Adolf Hitler]] en de charme van [[Heinrich Himmler]]! Jij leeft van haat en daarom hoop ik dat je in die dark room van je zo gauw mogelijk [[aids]] krijgt.'' :''Zou je dat werkelijk zeggen?, vraagt mijn vrouw. Misschien toch ook niet, zeg ik, het was meer een opwelling.''<ref>[http://www.trouw.nl/hetnieuws/sport/article614799.ece Verkamman; ''Pim en Frank''; Trouw; 22 december 2001]</ref> Nae de moord op Pim Fortuyn 'ao [[Gerard Spong]] en [[Oscar Hammerstein]] nog een poging gedae om Verkamman an te klaegen voo het demoniseren van Pim Fortuyn. Het Openbaer Ministerie van Rotterdam nam de aanklacht nie in be'andeling. ==Bibliografie (selectie)== *''Het Nederlands Elftal 1905 - 1989'' *''Feyenoord'' *''De geschiedenis van de Olympische Spelen'' *''Doping en Sport'' *''Om het Spel en de Knikkers'' *''Relikwieën van Oranje'' *''Negen Zeeuwen van Oranje'' *''Sporteeuw'' *''Rode Duivels & Oranje Leeuwen'' *''Vijftig jaar Betaald Voetbal'' *''De Internationals: de historie van Oranje'' *''Oranje toen en nu'' (deel 1 t/m 10) == Noôten == <references/> {{DEFAULTSORT:Verkamman, Matty}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Nederlands journalist]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] [[Categorie:Tole (eiland)]] eokb1oio1buinutb38nbs9hbba5mjs5 160881 160880 2025-06-26T09:09:25Z Nillers 14757 /* Bibliografie (selectie) */ 160881 wikitext text/x-wiki '''Matty Verkamman''' ([[Tole (plekke)|Tole]], 6 meie [[1951]]) is een Nederlandse journalist, schriever en Oranje-archivâris. ==Carrière== Verkamman begon z'n journalistieke carrière in 1969 bie dagblad ''[[De Rotterdammer (krant)|De Rotterdammer]]'', wirnae um overstapte nae ''[[Trouw (krant)|Trouw]]''. Tussen 1974 en 1998 beschreef um voo deze krante aolle wedstrijden van het [[Nederlands voetbalelftal|Nederlands elftal]] en was anwezig bie 13 Europese en Wereldkampioenschappen voetbal en een groôt antal [[Europacup I]]-finâles.<ref name="Buitenspelers">[https://web.archive.org/web/20090411085817/http://www.debuitenspelers.nl/buitenspelers.html DeBuitenspelers.nl: Wie zijn de buitenspelers?]</ref> In 2001 vertrok de Tolenaer bie ''Trouw'', en zette z'n eigen uutgeverieje op, ''De Buitenspelers'' genaemd. Wel is um nog voor het dagblad actief as columnist. In die 'oedaenigheid schreef um onger meer een geruchtmaekende column over [[Pim Fortuyn]]: :''...Ik voel aan de pommerans, zie dat biljartbalhoofd van Fortuyn en bedenk dat ik met een lekkere trekstoot de haatkwab in zijn hersenen voorgoed onschadelijk zou willen maken. Dan ineens weet ik het. Ik zeg: ik zou gaan schelden, bij voorkeur op de toon van [[Henk Spaan]]. Jij vuile, kale nepprofessor, jij hebt de intelligentie van [[Adolf Hitler]] en de charme van [[Heinrich Himmler]]! Jij leeft van haat en daarom hoop ik dat je in die dark room van je zo gauw mogelijk [[aids]] krijgt.'' :''Zou je dat werkelijk zeggen?, vraagt mijn vrouw. Misschien toch ook niet, zeg ik, het was meer een opwelling.''<ref>[http://www.trouw.nl/hetnieuws/sport/article614799.ece Verkamman; ''Pim en Frank''; Trouw; 22 december 2001]</ref> Nae de moord op Pim Fortuyn 'ao [[Gerard Spong]] en [[Oscar Hammerstein]] nog een poging gedae om Verkamman an te klaegen voo het demoniseren van Pim Fortuyn. Het Openbaer Ministerie van Rotterdam nam de aanklacht nie in be'andeling. ==Bibliograofie (selectie)== *''Het Nederlands Elftal 1905 - 1989'' *''Feyenoord'' *''De geschiedenis van de Olympische Spelen'' *''Doping en Sport'' *''Om het Spel en de Knikkers'' *''Relikwieën van Oranje'' *''Negen Zeeuwen van Oranje'' *''Sporteeuw'' *''Rode Duivels & Oranje Leeuwen'' *''Vijftig jaar Betaald Voetbal'' *''De Internationals: de historie van Oranje'' *''Oranje toen en nu'' (deel 1 t/m 10) == Noôten == <references/> {{DEFAULTSORT:Verkamman, Matty}} [[Categorie:Zeêuw]] [[Categorie:Nederlands schriever]] [[Categorie:Nederlands journalist]] [[Categorie:Kunst in Zeêland]] [[Categorie:Tole (eiland)]] 0lx2vigj9wopndvzthdi0l7cplgfige 2 10220 160838 96978 2025-06-26T08:19:10Z Nillers 14757 Bladzie vervange mee '{{delete}}' 160838 wikitext text/x-wiki {{delete}} 35r2j9t4ectnt1cmb7mlgcqvwz6h5k6 0 10242 160776 142008 2025-06-25T13:16:34Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160776 wikitext text/x-wiki De '''Slag bie Veere''' ([[30 juli]] - [[2 auhustus]] [[1809]]) mikt deel uut van de Britse [[Walcherenexpeditie]] van 1809, weera Britse soldaot'n het [[Koninkriek 'Olland]] binnenvielen om [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] te kunnen bezetten. Nae ulder landing op [[Walchern]] viele ulder eerst [[Veere (stad)|Veere]] an. Ondanks anvankelijk verzet, mos' het garnizoen zich an de overmacht van Britten overgeve. ==Verloôp== Nae de landing op het Breezand in Noord-Walchern op 30 juli 1809 trok het 71e Iengelse linieregiment nae de versterkte garnizoensplek Veere. Mae ulder wiere anvankelijk ofgesloge deu vuur van het garnizoen van Veere onger overste Bogaert. Dirnae grendelde de vierde divisie van luitenant-generaal Alexander Mackenzie-Fraser Veere an de landkante of. De volgende ochend ontstong een artillerieduel tussen Britse kanonneerboôt'n in het [[Veerse Gat]] en geschut an land. Veertien 'Ollandse kanonneêrboôt'n deeje een uutval vanuut de [[Zandkreêke]], mae wiere teruggedreven. Op 1 auhustus beschoten de Britten an de landkant de stad mie kanonnen op een afstand van minder as 300 meter. Onger'andelingen tussen beije partijen waere begonnen mae liepen an het eind van de ochend vast, zoôdat het schieten deurging tot zeven uur. De volgende ochend gaf de overste Bogaert zich over mie vier kompagnieën [[infanterie]] en een artilleriekompagnie, in totaâl vuufonderd man. De Iengelsen bezetten de stad tegen de middag. Het garnizoen wier 'krijgsgevangen' gemikt en nae Iengeland afgevoerd.<ref>[http://www.collectie.legermuseum.nl/sites/strategion/contents/i004541/arma07%20de%20engelse%20inval%20in%20zeeland%20in%201809.pdf Kerkhoven, J. G.: ''De Engelse inval in Zeeland 1809'' op legermuseum.nl, pp. 6-7]</ref> == Noôten == <References/> == Lienks nae buten == * [http://www.collectie.legermuseum.nl/sites/strategion/contents/i004541/arma07%20de%20engelse%20inval%20in%20zeeland%20in%201809.pdf Kerkhoven, J. G.: ''De Engelse inval in Zeeland 1809'' op legermuseum.nl] * [http://www.nanweb.org/documenten/artikel_invasie_walcheren_artikel.pdf Bogers, Jan: ''Invasie van Walcheren door het Engelse leger'' op nanweb.org] [[Categorie:Geschiedenisse van Zeêland]] [[Categorie:Walchren]] [[Categorie:Ter Veere]] f7jiy1i2k0c5jir6hbsg0nrzt715x8k 0 10593 160815 120415 2025-06-26T07:40:50Z Nillers 14757 160815 wikitext text/x-wiki {{Infobox commune Frankriek |plêkke = Robaais [[plaetje: Hôtel_de_ville_(3).JPG|320px|Het Stad'uus van Robaais.]] |waop'n = Blason ville fr Roubaix (Nord).svg |rehio = [[Hauts-de-France]] |departement = Nord |arrondissement = Arrondissement Rijsel |kanton = Hoofd van twee kantons |burremeêster = Guillaume Delbar |periode = [[2014]]-[[2020]] |jaer = 2013 |bevolkienge = 95.866 |dichteid = 7.246 |oppervlak = 13.23 |videt = 50.6901 |videt_g = 50 |videt_m = 41 |videt_s = 24 |lunet = 3.18167 |lunet_g = 3 |lunet_m = 10 |lunet_s = 54 |LuV = L |code = 59512 |nem = Robaais |poscode = 59100 |oôgte = 35 |website = [http://www.ville-roubaix.fr/ www.ville-roubaix.fr]}} '''Robaais''' (''Roubaix'' in 't [[Frans]]) is 'n ouwe industriestad en [[hemeênte]] in de voormalihe [[Frankriek|Franse]] [[provincie]] [[Frans-Vlaonderen]], korte bie de [[Belhië|Belhische]] hrens. Mie ongeveer 96 duuzend [[Bevolkienge|inweuners]] in 2013, was Robaais de derde hroste [[stad]] van de rehio ''Hauts-de-France'' in het noor'n van Frankriek, nae [[Rijsel]] en [[Amiens]]. De stad leit in noôrdoôsten van de Europese metropool van Rijsel,<ref>''Métropole européenne de Lille'' in 't [[Frans]]</ref> mie een [[oppervlak]] van 13,23 km^{<small>2</small>}. Robaais is voorà bekend deu de fietswestrijd Parijs-Robaais. == Noôten == <references/> == Lienks nae buten == * [http://www.ville-roubaix.fr/ Officiële bestuurlijke website van Robaais] * [http://www.roubaixtourisme.com/ Officiële toeristische website van Robaais] [[Categorie:Hemeênte in Frankriek]] [[Categorie:Stad in Frankriek]] [[Categorie:Hauts-de-France]] 3nfqjboo3c0dkzukmzbwdg8u7ynhavh 0 10820 160777 160760 2025-06-25T13:24:01Z Nillers 14757 /* Gebeurtenisse */ 160777 wikitext text/x-wiki {{jaorboks}} '''{{PAGENAME}}''' is 'n [[jaer]]. == Gebeurtenisse == * [[1 jannewari]] - Vanof noe word'n er van auto's en motorrieers deu de [[Westerscheldetunnel]] gin tol meer 'eheven (eigelijk al vanof 30 december).<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/16058857/eerst-zien-dan-geloven-zo-reageert-zeeland-op-westerscheldetunnel-tolvrij-vanaf-2025 Omroep Zeêland]</ref> * 1 jannewari - [[IS]]-aen'anger rie 15 mins'n doôd in [[New Orleans]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550328-dodental-na-aanslag-in-uitgaansgebied-new-orleans-opgelopen-naar-15 NOS]</ref> * [[2 jannewari]] - Man schiet binn'n twi weken in [[Rotterdam]]-Iesselmonde drie mins'n doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2550656-wat-de-reeks-dodelijke-beschietingen-in-rotterdam-zo-uitzonderlijk-maakt NOS]</ref> * [[7 jannewari]] - Aerdbevieng van 7,1 in [[Tibet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550948-meer-dan-400-mensen-gered-na-aardbeving-in-tibet-kou-nu-grote-vijand NOS]</ref> * 7-31 jannewari - Zwaere natuurbranden in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551138-duizenden-gebouwen-verwoest-tien-doden-door-branden-los-angeles NOS]</ref><ref>[https://nos.nl/artikel/2551685-la-maakt-zich-op-voor-stormachtige-wind-vrees-voor-hevigere-natuurbranden NOS]</ref> * [[10 jannewari]] - [[2024]] was mie +1,6°C opwarmieng record warm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551139-wereld-schiet-door-1-5-graad-onduidelijk-waarom-2024-zo-warm-was NOS]</ref> * [[12 jannewari]] - [[Surinaome]] verwacht in 2025 vee opbrengsten uut oliewinnieng.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551439-surinamers-hopen-vanaf-dit-jaar-te-kunnen-profiteren-van-de-oliemiljarden NOS]</ref> * [[14 jannewari]] - Vee doôden in illegaole goudmien in [[Zuud-Afrika]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551796-reddingswerkers-halen-illegale-goudzoekers-na-maanden-uit-zuid-afrikaanse-mijn NOS]</ref> * [[15 jannewari]] - [[Israël]] en [[Hamas]] sluuten 'n waepenstilstand over de [[Gazastroôke]], ingaende 19 jannewari.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551917-na-15-maanden-akkoord-over-gaza-israel-moet-formeel-nog-instemmen NOS]</ref> * [[17 jannewari]] - [[Rusland]] en [[Iran]] sluuten 'n saemenwerkiengsakkoord, o.a. vò defensie en kernenergie.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/17/rusland-iran-strategisch-partnerschap/ VRT NWS]</ref> * [[18 jannewari]] - Vrachtwaegen mie brandstof ontploft in [[Niheria]], d'r binne 70 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552273-brandstoftruck-ontploft-zeker-70-doden-in-nigeria NOS]</ref> * [[20 jannewari]] - [[Donald Trump]] wor beëdigd as [[Lieste van Amerikaonse president'n|47e president van de Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13983-start-presidentschap-trump NOS]</ref> * [[21 jannewari]] - Brand in skihotel in [[Turkije]], 76 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552685-76-doden-bij-hotelbrand-in-turks-skioord-eigenaar-gearresteerd NOS]</ref> * [[24 jannewari]] - Zwaere sturm in [[Ierland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553040-zware-storm-eowyn-trekt-van-ierland-naar-schotland-vluchten-geannuleerd NOS]</ref> * [[28 jannewari]] - Zwaere overstroômiengen in [[Bretagne]] en omhevieng deu sturm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553614-code-rood-vanwege-zware-overstromingen-in-frankrijk-nieuwe-storm-op-komst NOS]</ref> * [[29 jannewari]] - Botsing van helikopter mie vliegtuug bie [[Washington, D.C.]], 67 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553855-geen-hoop-op-overlevenden-crash-washington-waarschijnlijk-ruim-60-doden NOS]</ref> * [[30 jannewari]] - D' [[Europeêse Unie|Europeêse Centraole Bank]] verlaegt de rente nae 2,75%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553858-ecb-verlaagt-voor-de-vijfde-keer-in-een-jaar-de-rente NOS]</ref> * 30 jannewari - Rebellen in Oôst-[[Konho-Kinshasa]] veroveren hebied bie [[Rwanda]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553844-rebellen-congo-rukken-verder-op-naar-het-zuiden NOS]</ref> * 30 jannewari - [[Nederland]]se bevolkieng in 2024 mie 103.000 mins'n gegroeid toet 18,05 meljoen inweuners.<ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/lagere-bevolkingsgroei-in-2024 CBS]</ref><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/bevolkingsgroei-in-2024-afgenomen-in-de-randstad-toegenomen-daarbuiten CBS]</ref> * [[3 feberwari]] - [[Bart De Wever]] wor premier van [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/31/overzicht-federale-regering-ministers/ VRT NWS]</ref> * [[4 feberwari]] - Man schiet tien mins'n doôd in [[Örebro]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2554538-naar-schatting-elf-doden-bij-zweedse-school-ergste-schietpartij-in-ons-land NOS]</ref> * [[10 feberwari]] - 55 Doôden deu 'n verkeêrsongeluk in [[Guatemala]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555351-dodental-busongeluk-guatemala-opgelopen-tot-55 NOS]</ref> * 10 feberwari - D'n Amerikaonse president [[Donald Trump]] ver'oôgt d' import'effiengen vò [[stael]] en [[aluminium]] nae 25%, ingaende 12 maerte.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555348-vs-verhoogt-importheffingen-op-staal-en-aluminium-naar-25-procent NOS]</ref> * [[13 feberwari]] - Aerdbevieng van 2,2 bie [[Usquert]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555630-aardbeving-met-kracht-van-2-2-in-groningen-heftige-doffe-dreun NOS]</ref> * [[15 feberwari]] - [[Goud]]pries mie 90.000 euro per kilo record 'oôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555907-onrust-in-de-wereld-stuwt-goudprijs-tot-recordhoogte-van-90-000-euro-per-kilo NOS]</ref> * [[18 feberwari]] - [[Rusland]] en [[Vereênigde Staeten]] praeten in [[Riad]] ([[Saoedi-Araobië]]) over herstel van betrekkiengen en stopp'n van oôrlog in [[Oekraïne]].<ref>[https://nos.nl/liveblog/2556241-overleg-rubio-lavrov-in-riyad-begonnen NOS]</ref> * [[19 feberwari]] - Groôte antiterreuroperaotie in [[Marokko]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2556546-grote-antiterreuroperatie-in-marokko-aanslag-verijdeld NOS]</ref> * 19 feberwari - In dertig jaer tied 'n afnaeme bie veertig procent van de diersoôrte in de [[Oôsterschelde]].<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17243291/met-de-vissen-en-bodemdieren-in-de-oosterschelde-gaat-het-de-afgelopen-30-jaar-bergafwaarts Omroep Zeêland]</ref> * [[21 feberwari]] - Amerikaons bedrief test vliegende waegen.<ref>[https://www.nu.nl/314825/video/amerikaans-bedrijf-test-vliegende-elektrische-auto.html NU]</ref> * [[22 feberwari]] - [[Koffie]] wor flink dierder.<ref>[https://nos.nl/artikel/2556843-koffie-wordt-snel-duurder-wie-betaalt-straks-de-rekening NOS]</ref> * [[23 feberwari]] - De [[Bonsdag]]verkieziengen in [[Duutsland]] word'n 'ewonne deur [[CDU]]-[[CSU]]. Twidde wor [[AfD]], dorde [[SPD]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13984-duitse-verkiezingen NOS]</ref> * 23 feberwari - Meêst vuule lucht in de gordel [[Rieswiek (Zuud-'Olland)|Rieswiek]]-[[Rotterdam]]-[[Dordt]]; [[Schiedam]] 't vuulst.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/schiedam-en-rijswijk-ademen-de-meest-vervuilde-lucht-in-hoe-schoon-is-jouw-gemeente~a86b802d/ AD]</ref> * [[26 feberwari]] - Groôte chemiebedrieven in Nederland maeken ulder eige groôte zurgen om diere energie.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557337-chemiereuzen-energie-intensieve-fabrieken-staan-op-omvallen NOS]</ref> * 26 feberwari - [[Eurocommissaoris]] [[Wopke Hoekstra]] vò klimaet komt mie plan om Europeêse industrie te helpen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557385-reddingsplan-voor-europese-industrie-komt-voor-bedrijven-geen-moment-te-vroeg NOS]</ref> * [[27 feberwari]] - D' [[Europeêse Unie]] zoekt toenaederieng toet [[India]].<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557625-zware-europese-delegatie-in-india-op-zoek-naar-nieuwe-geopolitieke-vrienden NOS]</ref> * [[28 feberwari]] - Deêze avond staen zeven [[planete]]n achter mekaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557599-planetenparade-vanavond-7-planeten-zichtbaar-maar-temper-je-verwachtingen NOS]</ref> * 28 feberwari - Ruzie tussen [[Volodymyr Zelensky]] en [[Donald Trump]] mie [[JD Vance]] int [[Witte 'uus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2557665-ontmoeting-trump-en-zelensky-ontaardt-in-felle-ruzie-u-bent-respectloos NOS]</ref> * [[1 maerte]] - Waepenstilstand tussen [[Turkije]] en [[Koerden|Koerdische]] PKK.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557726-pkk-kondigt-staakt-het-vuren-aan-na-oproep-gevangen-leider-ocalan NOS]</ref> * [[2 maerte]] - [[Vereênigd Konienkriek]] en [[Frankriek]] willen saemenwerkieng van Europeêse lan'n om eige vredesplan voo [[Oekraïne]] te maeken.<ref>[https://nos.nl/collectie/13985/artikel/2557966-starmer-vormt-coalition-of-the-willing-voor-veiligheid-en-vrede-in-oekraine NOS]</ref> * [[4 maerte]] - [[Vereênigde Staeten]] beginnen mie importheffiengen vò [[Mexico]], [[Canada]] en [[China]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558117-vs-start-gevreesde-handelsoorlog-canada-en-china-slaan-direct-terug NOS]</ref> * [[6 maerte]] - Natuurgebieën in Nederland achteruut deu slecht waeter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558377-natuur-gaat-achteruit-door-slechte-kwaliteit-van-water NOS]</ref> * 6 maerte - Groôte brand in binn'nstad van [[Arnem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558498-brand-in-centrum-arnhem-nu-helemaal-uit-na-blussen-laatste-brandhaard NOS]</ref> * sins 6 maerte - Gevechten en geweld in West-[[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558796-geweldsuitbarsting-syrie-verwachte-uitdaging-of-nieuw-hoofdstuk-in-de-burgeroorlog NOS]</ref> * [[9 maerte]] - Bosbrand bie [[Japan]]se stad [[Ofunato]] vòbie; zwaerste sins vuuftig jaer.<ref>[https://nieuwsblad.be/cnt/dmf20250309_94598218?journeybuilder=nopaywall Het Nieuwsblad]</ref> * [[10 maerte]] - Ruum helft van Nederlandse elektriciteit uut [[zunne]], wind en biomassa.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558947-energie-uit-wind-en-zon-hard-gestegen-ruim-helft-elektriciteit-nu-hernieuwbaar NOS]</ref> * [[12 maerte]] - [[Europeêse Unie]] komt mie importheffiengen vò de [[Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2559194-eu-komt-met-eigen-importheffingen-tegen-vs-motoren-drank-en-spijkerbroeken-duurder NOS]</ref> * 12 maerte - Treinkapieng in [[Pakistan]] vòbie, alle kaepers binne gedoôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559271-treinkaping-pakistan-beeindigd-21-gijzelaars-omgekomen NOS]</ref> * [[16 maerte]] - 59 doôden bie brand in nachtclub in de [[Noôrd-Macedonië|Noôrd-Macedonische]] stad Kočani.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559793-meer-dan-50-doden-bij-brand-in-nachtclub-noord-macedonie NOS]</ref> * 16 maerte - Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)]] ingestort.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559802-wilhelminatoren-in-valkenburg-ingestort-honden-slaan-aan-tijdens-zoektocht NOS]</ref> * [[17 maerte]] - [[Rwanda]] stopt diplomaotieke betrekkiengen mie [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/03/17/rwanda-belgie-diplomatie/ VRT NWS]</ref> * [[18 maerte]] - [[Israël]] voert groôte anval uut op de [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6349562/israel-beeindigt-wapenstilstand-met-zwaarste-aanval-sinds-begin-staakt-het-vuren.html NU]</ref> * 18 maerte - De [[Duutsland|Duutse]] reherieng mag vee meêr leêne vò defensie en infraostructuur.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560214-bondsdag-duitsland-stemt-in-met-historisch-schuldenpakket-ook-voor-defensie NOS]</ref> * 18 maerte - [[Rusland]] en [[Oekraïne]] zun tiedelijk mekaors (energie)infraostructuur niet anvall'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560242-rusland-en-oekraine-stoppen-dertig-dagen-met-aanvallen-op-elkaars-energiesector NOS]</ref> * [[19 maerte]] - [[Israël]] trekt Midden-[[Gazastroôke]] binn'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560355-israel-begint-eerste-grondoffensief-in-gaza-sinds-bestand-en-sluit-corridor-af NOS]</ref> * [[21 maerte]] - [[Gletsjer]]s smelten steêds 'arter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560525-smelten-gletsjers-ging-afgelopen-jaren-razendsnel-veel-gletsjers-halen-einde-eeuw-niet NOS]</ref> * [[23 maerte]] - Natuurbranden in [[Zeêuws-Vlaonderen]], oôrzaek binne droôgte en wind.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17333807/derde-brand-in-zeeuws-vlaanderen-in-een-middag-akker-bij-biervliet-brandt-af Omroep Zeêland]</ref> * 23 maerte - 't Nederlands [[voebal]]elftal wor deu verlies van [[Spanje]] uutgeschakeld in de kwartfinaole van de Nations League.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560892-veerkrachtig-oranje-verliest-penaltyreeks-van-spanje-en-mist-laatste-vier-nations-league NOS]</ref> * 23 maerte - [[Palestijnen|Palestiens]] ambulancepersoneêl in den [[Gazastroôke]] gedoôd deu 't [[Israël]]ische leger.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2562486-door-israel-gedode-hulpverleners-waren-wel-herkenbaar-blijkt-uit-video NOS]</ref> * [[26 maerte]] - Zwaere bosbranden in [[Zuud-Korea]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561136-tienduizenden-evacuaties-24-doden-en-noodtoestand-in-zuid-korea-door-bosbranden NOS]</ref> * [[27 maerte]] - De [[Knesset]] gaet akkoôrd mie juridische 'ervormiengen deu reherieng-[[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561324-netanyahu-loodst-zwaar-omstreden-wet-door-israelisch-parlement NOS]</ref> * [[28 maerte]] - Aerdbevieng van 7,7 in [[Myanmar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561393-zuidoost-azie-getroffen-door-zware-aardbeving-epicentrum-in-myanmar NOS]</ref> * 28 maerte - [[Israël]] voert luchtanval uut op [[Hezbollah]] in [[Beiroet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561436-israel-voert-voor-het-eerst-sinds-wapenstilstand-in-libanon-luchtaanval-uit-op-beiroet NOS]</ref> * [[30 maerte]] - [[China]], [[Japan]] en [[Zuud-Korea]] gaen meêr saemenwerken op handelshebied.<ref>[https://nos.nl/artikel/2561618-zuid-korea-japan-en-china-willen-nauwere-samenwerking-te-midden-van-tarieven-vs NOS]</ref> * [[1 april]] - [[Maerte]] was in [[Nederland]] record droôg <ref>[https://nos.nl/artikel/2561973-recorddroge-maand-luidt-droogteseizoen-in-maar-de-regenton-raakt-al-langer-leeg NOS]</ref> en in [[België]] bienae record droôg.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/04/01/droge-maand-maart-in-2025/ VRT NWS]</ref> * [[2 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] kommen mie een minimumimporttarief van 10% vò alle lan'n; den [[Europeêse Unie]] krieg een tarief van 20%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562146-trump-legt-hele-wereld-forse-tarieven-op-zij-doen-het-ons-aan-dus-we-gaan-het-terugdoen NOS]</ref> * [[3 april]] - [[Honharije]] stapt uut 't Internationaol Strafhof vanwehe arrestaotiebevel tehen den Israëlischen premier [[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562184-hongarije-trekt-zich-terug-uit-internationaal-strafhof-icc NOS]</ref> * 3 april - Groôte natuurbrand op den [[Veluwe]] bie [[Ede]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562290-brandweer-nog-zeker-hele-dag-bezig-met-blussen-natuurbrand-ede NOS]</ref> * [[7 april]] - Waereldwied daelen de beurzen deu de Amerikaonse tariefsver'oôgiengen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562772-onzekerheid-over-trumps-importheffingen-leidt-wereldwijd-tot-beursdalingen NOS]</ref> * [[8 april]] - Instortieng vant dek van een nachtclub in [[Santo Domingo]] mie 218 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563011-dodental-instorting-club-santo-domingo-stijgt-tot-184 NOS]</ref> * [[9 april]] - Bie Tata Steel in [[Iemuje]] verdwienen 1600 baenen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562927-grote-reorganisatie-bij-tata-steel-1600-voltijdbanen-verdwijnen NOS]</ref> * [[13 april]] - D'r binne 32 doôden deu een [[Rusland|Russische]] raketanval op den Oôst-[[Oekraïne|Oekraïense]] stad Soemy.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563435-tientallen-doden-en-gewonden-bij-russische-raketaanval-op-stad-soemy NOS]</ref> * [[15 april]] - [[Europa]] ist snelst opwaermende waerelddeêl.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563655-europa-is-het-snelst-opwarmende-continent-veel-verschil-tussen-oosten-en-westen NOS]</ref> * [[18 april]] - [[NSC]]-leider [[Pieter Omtzigt]] verlaet den politiek <ref>[https://nos.nl/artikel/2564111-nsc-leider-omtzigt-verlaat-politiek-herstel-burn-out-lukt-niet NOS]</ref> * 18 april - [[Wasbeêr'ond]] dudelijk anwezig in Noôrd-Nederland en [[Flevoland]], zal ok nae den rest vant land gaen.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/aziatische-wasbeerhond-rukt-op-over-tien-tot-twintig-jaar-in-het-hele-land~a1fe42a1/ AD]</ref> * [[20 april]] - Betoôgieng van [[moslims]] in [[Rotterdam]] teên den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564358-groot-protest-in-rotterdam-tegen-oorlog-in-gazastrook NOS]</ref> * [[22 april]] - 26 doôden deu een terroristische aenslag int [[India|Indiaose]] deêl van [[Kashmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564606-meer-dan-25-doden-bij-aanslag-op-toeristen-in-kashmir NOS]</ref> * [[24 april]] - Burgemeêster [[Femke Halsema]] van [[Amsterdam]] biedt excuses an vò 't gedrag van den gemeêntelijke over'eid teên de [[Joôden|Joôdse]] inweuners tiedens en vlak nae den [[Twidde Weareldoôrlog]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564859-burgemeester-halsema-biedt-excuses-aan-voor-rol-amsterdam-bij-jodenvervolging NOS]</ref> * [[25 april]] - Ofzwakkieng van den Atlantische Golfstroôm leidt wellicht toet kouwer en droôger weêr in Nederland.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2564907-nieuw-klimaatscenario-baart-onderzoekers-zorgen-juist-kouder-nederland NOS]</ref> * 25 april - Voorraeden in den [[Gazastroôke]] raeken op deu [[Israël]]ische blokkade.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2564988-israel-blokkeert-al-55-dagen-hulp-voor-gaza-voedselvoorraden-raken-op NOS]</ref> * [[26 april]] - Begraefenis van [[paus Franciscus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565069-paus-van-het-volk-franciscus-begraven-na-uitvaartmis-in-vaticaanstad NOS]</ref> * 26 april - Konienksdag op zaeterdag: konienk [[Willem-Alexander der Nederlan'n|Willum-Alexander]] mie z'n wuuf koniengin [[Máxima der Nederlan'n|Máxima]] plus ulder twi ouwste dochters bezoeke [[Doetinchem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565091-dit-was-koningsdag-2025-koning-zingt-oerend-hard-mee-in-doetinchem NOS]</ref> * 26 april - 70 doôden deu ontploffieng in [[Iran|Iraonse]] 'aevenstad [[Shahid Rajaee ]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565381-brand-in-iraanse-haven-geblust-dodental-opgelopen-naar-70 NOS]</ref> * 26 april - Een automobilist rie mie opzet 11 mins'n doôd in [[Vancouver]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565205-dodental-bij-aanslag-canada-opgelopen-tot-elf-ruim-twintig-gewonden NOS]</ref> * [[27 april]] - 't [[Pakistan|Pakistaonse]] leger doôdt in [[Noôrd-Waziristan]] 54 leden van den Pakistaonse [[Taliban]] die vanuut [[Afghanistan]] vò terrorisme binnenkommen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565192-pakistaanse-leger-doodt-54-militanten-die-probeerden-de-grens-over-te-steken NOS]</ref> * 27 april - Den [[Iengeland|Iengelse]] voebalclub [[Liverpool F.C.]] mie as coach den Nederlander [[Arne Slot]] wint den [[Premier League]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565224-liverpool-wint-kampioensduel-met-5-1-slot-eerste-nederlandse-coach-met-premier-league-titel NOS]</ref> * 27 april - [[FC Volendam]] vò zevende mael kampioen Eêste Divisie.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565383-volendam-voor-zevende-keer-kampioen-eerste-divisie-hattrick-veerman-in-utrecht NOS]</ref> * [[28 april]] - Groôte stroômstorieng in [[Spanje]] en [[Portugal]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565295-landelijke-stroomstoring-treft-miljoenen-mensen-in-spanje-en-portugal NOS]</ref> * 28 april - De liberaolen winnen de verkieziengen in [[Canada]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565396-canadese-liberalen-winnen-verkiezingen-met-dank-aan-trump NOS]</ref> * 28 april - [[Israël]] bombardeêrt [[Hezbollah]] in [[Beiroet]] en voert luchtanvall'n uut op [[Hamas]] in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10572424/israel-hervat-aanvallen-in-libanon-en-gaza-opnieuw-staakt-het-vuren-bestaat-eigenlijk-niet-meer BNR]</ref> * [[29 april]] - Doôden bie gevechten tussen [[Druzen]] en pro-regeriengsstrieders in [[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565446-zeker-12-doden-bij-geweld-in-damascus-tussen-druzen-en-pro-regeringsstrijders NOS]</ref> * [[30 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] en [[Oekraïne]] sluten een akkoôrd over militaire biestand en mineraolen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565618-oekraine-en-vs-eens-over-veelbesproken-mineralendeal NOS]</ref> * [[1 meie]] - Den [[Israël]]ische premier [[Netanyahu]] verklaert dat 't overwinnen van [[Hamas]] belangrieker is as den terugkeêr van de gijzelaers.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565680-netanyahu-stelt-openlijk-het-verslaan-van-hamas-boven-lot-van-gijzelaars NOS]</ref> * 1 meie - Rellende jeugd in [[Scheveniengen]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565712-me-ingezet-vanwege-rellen-in-scheveningen-jongeren-bekogelen-politie NOS]</ref> * [[2 meie]] - Volgens den [[Duutsland|Duutse]] inlichtiengendienst is den [[AfD]] rechtsextremistisch en bedreigend vò den [[democraotie]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565742-duitse-inlichtingendienst-afd-extremistisch-en-bedreiging-voor-democratie NOS]</ref> * [[3 meie]] - Lienks wint de verkieziengen in [[Australië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565879-labor-partij-van-premier-albanese-winnaar-van-verkiezingen-australie NOS]</ref> * [[5 meie]] - [[Israël]] wil uutbreidieng van den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566118-akkoord-in-israel-over-uitbreiding-oorlog-inname-hele-gazastrook-is-optie NOS]</ref> * [[6 meie]] - Den [[Duutsland|Duutse]] bonsdag kiest pas bie den twidde ronde [[Friedrich Merz]] as bonskanselier.<ref>[https://nos.nl/artikel/2566248-merz-in-tweede-stemming-alsnog-verkozen-tot-bondskanselier-duitsland NOS]</ref> * [[7 meie]] - [[India]] en [[Pakistan]] raeken slaegs om [[Kasjmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566313-grootschalige-luchtaanvallen-india-tegen-pakistan-grote-zorgen-over-escalatie NOS]</ref> * [[8 meie]] - 't Conclaof kiest een nieuwe [[paus]]: [[paus Leo XIV]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/habemus-papam-amerikaan-robert-prevost-is-de-nieuwe-paus~1745641517334/ VRT NWS]</ref> * [[12 meie]] - Den [[Koerden|Koedische]] PKK 'eft z'n eige op.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567003-de-pkk-heft-zichzelf-op-wat-ging-daaraan-vooraf NOS]</ref> * [[14 meie]] - Nederland moet meêr drienkwaeter bespaeren.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567176-meer-problemen-met-drinkwater-dreigen-besparen-lukt-nog-onvoldoende NOS]</ref> * [[16 meie]] - Den kredietrating van de [[Vereênigde Staeten]] wor deu Moody's verlaegt van aaa nae aa1.<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10574394/moody-s-zet-vs-treetje-lager-in-rating BNR]</ref> * [[17 meie]] - [[Oesteriek]] wint in [[Bazel]] 't [[Eurovisie Songfestival]], Nederland wor twaelfde.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567716-oostenrijk-wint-het-eurovisie-songfestival-met-het-nummer-wasted-love NOS]</ref> * [[18 meie]] - Aerdbevieng van 2,1 bie [[Warffum]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2567880-aardbeving-van-2-1-bij-warffum-inwoners-melden-dreun-en-trillingen NOS]</ref> * 18 meie - [[PSV]] wint den Eredivisie.<ref>[https://nos.nl/collectie/13991/artikel/2567798-psv-beslist-zinderende-titelstrijd-in-zijn-voordeel-en-viert-26ste-landstitel NOS]</ref> * 18 meie - Groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2567762-massaal-protest-in-den-haag-tegen-israel-standpunt-kabinet-rustig-verlopen NOS]</ref> * [[23 meie]] - Bienae 'eêl [[Zeêland]] wor laegvlieggebied voe legerhelicopters.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17489318/kabinet-kiest-zeeland-als-laagvlieggebied-voor-helikopters-de-zeeuwen-gaan-echt-wel-helikopters-zien Omroep Zeêland]</ref> * [[24 meie]] - 't Voestel vant [[Zeêland|Zeêuwse]] raedslid [[Lilian Janse]] om vrouwen naemens den [[SGP]] meêr ruumte in den politiek te geven wor verworp'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2568499-sgp-leden-verwerpen-voorstel-om-vrouwen-meer-ruimte-te-geven-in-politiek NOS]</ref> * [[25 meie]] - Den NDP onger leidieng van Jennifer Simons wint de verkieziengen in [[Surinaome]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569004-ndp-in-suriname-nipt-de-grootste-zes-partijen-willen-samenwerken-onder-eerste-vrouw NOS]</ref> * [[28 meie]] - Den plekke Blatten ([[Wallis]]) in de [[Zwitserland|Zwitserse]] [[Alpen]] wor groôtendeêls bedolven deu een of'ebroke bergwaand.<ref>[https://nos.nl/artikel/2569109-zwitsers-alpendorp-bijna-volledig-bedolven-na-instorting-bergwand NOS]</ref> * [[29 meie]] - Groôte bosbrand in den [[Canada|Canadeêse]] provincie [[Manitoba]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569131-noodtoestand-en-evacuaties-door-bosbranden-canadese-provincie-manitoba NOS]</ref> * [[1 juni]] - Groôte anvall'n mie drones deu [[Oekraïne]] en [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569552-russische-nucleaire-bommenwerpers-geraakt-bij-grote-droneaanval-oekraine NOS]</ref> * 1 juni - De [[Poôl'n|Poôlse]] presidentsverkieziengen worren 'ewonne deu den be'oudende nationaolist [[Karol Nawrocki]] (PiS).<ref>[https://nos.nl/artikel/2569615-conservatieve-nationalist-nawrocki-wint-poolse-presidentsverkiezingen NOS]</ref> * [[3 juni]] - Den [[PVV]] stapt uut 't [[kabinet-Schoof]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569767-wilders-breekt-met-coalitie-trekt-pvv-ers-terug-uit-kabinet-schoof NOS]</ref> * [[5 juni]] - Groôte ruzie tussen Amerikaons president [[Donald Trump]] en voormaelig adviseur [[Elon Musk]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570140-zo-belandden-musk-en-trump-in-een-slaande-ruzie NOS]</ref> * [[6 juni]] - Groôte anval mie drones en raket'n op [[Oekraïne]] deu [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13965/artikel/2570122-grootschalige-russische-aanval-op-oekraine-ook-kyiv-doelwit NOS]</ref> * [[7 juni]] - President [[Donald Trump]] stiert den nationaole garde nae protesten in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570347-opnieuw-protesten-la-om-arrestaties-immigranten-trump-gaat-nationale-garde-sturen NOS]</ref> * [[10 juni]] - In [[Graz]] ([[Oesteriek]]) schiet een voormaelige scholier tien mins'n op een schole doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570625-schietpartij-op-oostenrijkse-school-negen-slachtoffers-in-17-minuten NOS]</ref> * [[11 juni]] - [[Meie]] was op [[aerde]] ien nae warmste maend oôit 'emeten en in Noôrdwest-[[Europa]] uutzonderlijk droôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570702-afgelopen-mei-was-op-een-na-warmste-mei-ooit-ook-uitzonderlijk-droog NOS]</ref> * 11 juni - [[Hibraltar]] komt bie den [[Schengenzone]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570813-akkoord-eu-spanje-en-vk-over-de-grenzen-van-gibraltar NOS]</ref> * [[12 juni]] - Een vliegtuug stort neêr in [[Ahmedabad]] ([[India]]), weerbie meêr as 260 mins'n omkomme.<ref>[https://www.nu.nl/buitenland/6358922/vliegtuig-met-zeker-242-inzittenden-op-weg-naar-engeland-neergestort-in-india.html NU]</ref> * [[13 juni]] - [[Israël]] voert luchtanvall'n uut op [[Iran|Iraonse]] atoôminstallaoties en belangrieke officieren en weêtenschappers. Iran raegeêrt mie groôte drone- en raketanvall'n op Israël.<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2570958-israel-voert-luchtaanvallen-uit-op-nucleaire-installaties-en-legertop-iran NOS]</ref> * 13 juni - Eêste tropische dag vant jaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571027-eerste-tropische-dag-van-het-jaar-30-1-graden-gemeten-in-de-bilt NOS]</ref> * [[14 juni]] - 'Onderd mins'n worren 's nachts deu bendes in [[Benue]] ([[Nigeria]]) vermoôrd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571199-zeker-100-doden-in-nigeria-na-aanvallen-tientallen-vermist NOS]</ref> * 14 juni-13 juli - Waereldkampioenschap [[voebal]] vò clubs in de [[Vereênigde Staeten]] (FIFA Club World Cup). * [[15 juni]] - Vanover een groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://www.nu.nl/binnenland/6359259/organisatie-meldt-150000-aanwezigen-bij-rode-lijn-protest-in-den-haag.html NU]</ref> * [[21 juni]] - Meêr as 40 doôden deu een anval op een ziekenuus in den [[Soedan]]ese regio [[Kordofan]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572283-meer-dan-veertig-doden-bij-aanval-op-ziekenhuis-in-sudan NOS]</ref> * [[22 juni]] - De [[Vereênigde Staeten]] bombarderen atoôminstallaoties in [[Iran]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2572030-vs-bombardeert-drie-nucleaire-complexen-in-iran NOS]</ref> * 22 juni - Bie een zelfmoôrdanslag (waerschienlijk deu [[IS]]) op een [[Grieks-Orthodoxe kerke]] in [[Damascus]] kommen 25 mins'n omt leven.<ref>[https://nos.nl/artikel/2572218-aanslag-op-syrische-kerk-zorgt-voor-knauw-in-vertrouwen-in-nieuwe-regering NOS]</ref> * [[23 juni]] - Een raketanval deu [[Iran]] op den militaire baosis van de [[Vereênigde Staeten]] in [[Qatar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572229-iran-vuurt-raketten-af-op-amerikaanse-basis-in-qatar-vs-vooraf-gewaarschuwd NOS]</ref> * [[24 juni]] - Waepenstilstand tussen [[Iran]] en [[Israël]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/liveblog/2572127-netanyahu-bevestigt-dat-israel-akkoord-is-met-staakt-het-vuren NOS]</ref><ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6360106/staakt-het-vuren-israel-en-iran-zou-zijn-gestart-komende-24-uur-zijn-cruciaal.html NU]</ref> * 24-25 juni - [[NAVO]]-top in [[Den 'Aeg]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13989-navo-top-in-nederland NOS]</ref><ref>[https://app.nos.nl/nieuws/navotop2025/ NOS]</ref> * [[25 juni]] - De [[NAVO]]-lan'n gaen ulder defensie-uutgaeven verôogen toet minimael vuuf percent vant bbp tegen 2025.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/navolidstaten-unaniem-eens-over-nieuwe-5-procentnorm-grote-s~1750666417710/ VRT NWS]</ref> == Kommende gebeurtenisse == * [[29 oktober]] - Verkieziengen vò den [[Twidde Kaemer]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570158-tweede-kamerverkiezingen-definitief-op-woensdag-29-oktober NOS]</ref><ref>[https://www.parlement.com/id/vmo0cre2c5v0/tweede_kamerverkiezingen_2025 Parlement.com]</ref> == Gesturve == D'r valle in dit jaer 8 [[verkeersdoôden in Zeêland]]. * [[19 jannewari]] - [[Jan Mijnsbergen]] (86), Nederlands politicus (Staetenlid [[Zeêland]]) * [[15 feberwari]] - [[Jaap van der Doef]] (90), Nederlands politicus (burhemeêster [[Vlissienge]]) * [[17 feberwari]] - [[Frits Bolkestein]] (91), Nederlands politicus en schriever * [[18 feberwari]] - [[Gene Hackman]] (95), Amerikaons acteur * [[19 feberwari]] - [[Frits Korthals Altes]] (93), Nederlands politicus en advocaet * [[22 feberwari]] - [[Hans van den Broek]] (88), Nederlands politicus * [[16 maerte]] - [[Rob de Nijs]] (82), Nederlands zanger en acteur * [[27 maerte]] - [[Loretta Schrijver]] (68), Nederlands nieuwsleêzer en presentaotor * [[4 april]] - [[Cor de Vos]] (78), Nederlands politicus en bestierder * [[5 april]] - [[Harmen Siezen]] (84), Nederlands nieuwsleêzer * [[21 april]] - [[Paus Franciscus]] (88), Arhentijns aertsbisschop * [[16 meie]] - [[Jan Terlouw]] (93), Nederlands kernfysicus, kinderboek'nschriever en politicus * [[19 meie]] - [[Hans Wiegel]] (83), Nederlands politicus == Plaetjes == <gallery mode="packed" widths="150px" heights="150px"> Palisades Fire (54254705864).jpg|Branden in [[Los Angeles]] Suriname oilmap.svg|Olielappen op zeê bie [[Surinaome]] Visit of Bart De Wever, Belgian Prime Minister, to the European Commission (cropped).jpg|Belhisch premier [[Bart De Wever]] President Trump and Ukrainian President Zelenskyy Clash During Meeting in Oval Office, Feb. 28, 2025.jpg|Ruzie [[Volodymyr Zelensky|Zelensky]], [[Donald Trump|Trump]] en [[JD Vance|Vance]] int [[Witte 'uus]] Valkenburg-Wilhelminatoren (6).jpg|Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)|Valkenburg]] GEMS В ЮЖАКОВО НА КОПИ 1.png|[[Wasbeêr'ond]] Funerali Papa Francesco (54477407613).jpg|Begraefenis van [[paus Franciscus]] Koningsdag 2025 Doetinchem.jpg|Konienksdag in [[Doetinchem]] Kras stadion.JPG|Kras: stadion van FC Volendam Lilian janse 27 maart 2014 bij de beediging als sgpraadslid in het stadhuis van vlissingen-1711546348 (cropped).jpg|[[Lilian Janse]] uut [[Zeêland]], eêste vrouwelijke [[SGP]]-raedslid P20250530MR-0209 President Donald Trump participates in a press conference with departing DOGE adviser Elon Musk.jpg|[[Elon Musk]] (lienks) mie [[Donald Trump]] Air Defense Activity Against Hostile Targets in the Skies of Tehran 13 Tasnim.jpg|[[Israël]]ische luchtanval op [[Iran]] </Gallery> == Noôten == {{Reflist|1=5}} [[Categorie:Eenentwintegste eêuwe]] twhkrfqu80b9m7tn6fwfdlye7waqcao 160778 160777 2025-06-25T13:37:34Z Nillers 14757 /* Gebeurtenisse */ 160778 wikitext text/x-wiki {{jaorboks}} '''{{PAGENAME}}''' is 'n [[jaer]]. == Gebeurtenisse == * [[1 jannewari]] - Vanof noe word'n er van auto's en motorrieers deu de [[Westerscheldetunnel]] gin tol meer 'eheven (eigelijk al vanof 30 december).<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/16058857/eerst-zien-dan-geloven-zo-reageert-zeeland-op-westerscheldetunnel-tolvrij-vanaf-2025 Omroep Zeêland]</ref> * 1 jannewari - [[IS]]-aen'anger rie 15 mins'n doôd in [[New Orleans]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550328-dodental-na-aanslag-in-uitgaansgebied-new-orleans-opgelopen-naar-15 NOS]</ref> * [[2 jannewari]] - Man schiet binn'n twi weken in [[Rotterdam]]-Iesselmonde drie mins'n doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2550656-wat-de-reeks-dodelijke-beschietingen-in-rotterdam-zo-uitzonderlijk-maakt NOS]</ref> * [[7 jannewari]] - Aerdbevieng van 7,1 in [[Tibet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550948-meer-dan-400-mensen-gered-na-aardbeving-in-tibet-kou-nu-grote-vijand NOS]</ref> * 7-31 jannewari - Zwaere natuurbranden in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551138-duizenden-gebouwen-verwoest-tien-doden-door-branden-los-angeles NOS]</ref><ref>[https://nos.nl/artikel/2551685-la-maakt-zich-op-voor-stormachtige-wind-vrees-voor-hevigere-natuurbranden NOS]</ref> * [[10 jannewari]] - [[2024]] was mie +1,6°C opwarmieng record warm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551139-wereld-schiet-door-1-5-graad-onduidelijk-waarom-2024-zo-warm-was NOS]</ref> * [[12 jannewari]] - [[Surinaome]] verwacht in 2025 vee opbrengsten uut oliewinnieng.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551439-surinamers-hopen-vanaf-dit-jaar-te-kunnen-profiteren-van-de-oliemiljarden NOS]</ref> * [[14 jannewari]] - Vee doôden in illegaole goudmien in [[Zuud-Afrika]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551796-reddingswerkers-halen-illegale-goudzoekers-na-maanden-uit-zuid-afrikaanse-mijn NOS]</ref> * [[15 jannewari]] - [[Israël]] en [[Hamas]] sluuten 'n waepenstilstand over de [[Gazastroôke]], ingaende 19 jannewari.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551917-na-15-maanden-akkoord-over-gaza-israel-moet-formeel-nog-instemmen NOS]</ref> * [[17 jannewari]] - [[Rusland]] en [[Iran]] sluuten 'n saemenwerkiengsakkoord, o.a. vò defensie en kernenergie.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/17/rusland-iran-strategisch-partnerschap/ VRT NWS]</ref> * [[18 jannewari]] - Vrachtwaegen mie brandstof ontploft in [[Niheria]], d'r binne 70 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552273-brandstoftruck-ontploft-zeker-70-doden-in-nigeria NOS]</ref> * [[20 jannewari]] - [[Donald Trump]] wor beëdigd as [[Lieste van Amerikaonse president'n|47e president van de Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13983-start-presidentschap-trump NOS]</ref> * [[21 jannewari]] - Brand in skihotel in [[Turkije]], 76 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552685-76-doden-bij-hotelbrand-in-turks-skioord-eigenaar-gearresteerd NOS]</ref> * [[24 jannewari]] - Zwaere sturm in [[Ierland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553040-zware-storm-eowyn-trekt-van-ierland-naar-schotland-vluchten-geannuleerd NOS]</ref> * [[28 jannewari]] - Zwaere overstroômiengen in [[Bretagne]] en omhevieng deu sturm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553614-code-rood-vanwege-zware-overstromingen-in-frankrijk-nieuwe-storm-op-komst NOS]</ref> * [[29 jannewari]] - Botsing van helikopter mie vliegtuug bie [[Washington, D.C.]], 67 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553855-geen-hoop-op-overlevenden-crash-washington-waarschijnlijk-ruim-60-doden NOS]</ref> * [[30 jannewari]] - D' [[Europeêse Unie|Europeêse Centraole Bank]] verlaegt de rente nae 2,75%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553858-ecb-verlaagt-voor-de-vijfde-keer-in-een-jaar-de-rente NOS]</ref> * 30 jannewari - Rebellen in Oôst-[[Konho-Kinshasa]] veroveren hebied bie [[Rwanda]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553844-rebellen-congo-rukken-verder-op-naar-het-zuiden NOS]</ref> * 30 jannewari - [[Nederland]]se bevolkieng in 2024 mie 103.000 mins'n gegroeid toet 18,05 meljoen inweuners.<ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/lagere-bevolkingsgroei-in-2024 CBS]</ref><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/bevolkingsgroei-in-2024-afgenomen-in-de-randstad-toegenomen-daarbuiten CBS]</ref> * [[3 feberwari]] - [[Bart De Wever]] wor premier van [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/31/overzicht-federale-regering-ministers/ VRT NWS]</ref> * [[4 feberwari]] - Man schiet tien mins'n doôd in [[Örebro]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2554538-naar-schatting-elf-doden-bij-zweedse-school-ergste-schietpartij-in-ons-land NOS]</ref> * [[10 feberwari]] - 55 Doôden deu 'n verkeêrsongeluk in [[Guatemala]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555351-dodental-busongeluk-guatemala-opgelopen-tot-55 NOS]</ref> * 10 feberwari - D'n Amerikaonse president [[Donald Trump]] ver'oôgt d' import'effiengen vò [[stael]] en [[aluminium]] nae 25%, ingaende 12 maerte.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555348-vs-verhoogt-importheffingen-op-staal-en-aluminium-naar-25-procent NOS]</ref> * [[13 feberwari]] - Aerdbevieng van 2,2 bie [[Usquert]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555630-aardbeving-met-kracht-van-2-2-in-groningen-heftige-doffe-dreun NOS]</ref> * [[15 feberwari]] - [[Goud]]pries mie 90.000 euro per kilo record 'oôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555907-onrust-in-de-wereld-stuwt-goudprijs-tot-recordhoogte-van-90-000-euro-per-kilo NOS]</ref> * [[18 feberwari]] - [[Rusland]] en [[Vereênigde Staeten]] praeten in [[Riad]] ([[Saoedi-Araobië]]) over herstel van betrekkiengen en stopp'n van oôrlog in [[Oekraïne]].<ref>[https://nos.nl/liveblog/2556241-overleg-rubio-lavrov-in-riyad-begonnen NOS]</ref> * [[19 feberwari]] - Groôte antiterreuroperaotie in [[Marokko]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2556546-grote-antiterreuroperatie-in-marokko-aanslag-verijdeld NOS]</ref> * 19 feberwari - In dertig jaer tied 'n afnaeme bie veertig procent van de diersoôrte in de [[Oôsterschelde]].<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17243291/met-de-vissen-en-bodemdieren-in-de-oosterschelde-gaat-het-de-afgelopen-30-jaar-bergafwaarts Omroep Zeêland]</ref> * [[21 feberwari]] - Amerikaons bedrief test vliegende waegen.<ref>[https://www.nu.nl/314825/video/amerikaans-bedrijf-test-vliegende-elektrische-auto.html NU]</ref> * [[22 feberwari]] - [[Koffie]] wor flink dierder.<ref>[https://nos.nl/artikel/2556843-koffie-wordt-snel-duurder-wie-betaalt-straks-de-rekening NOS]</ref> * [[23 feberwari]] - De [[Bonsdag]]verkieziengen in [[Duutsland]] word'n 'ewonne deur [[CDU]]-[[CSU]]. Twidde wor [[AfD]], dorde [[SPD]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13984-duitse-verkiezingen NOS]</ref> * 23 feberwari - Meêst vuule lucht in de gordel [[Rieswiek (Zuud-'Olland)|Rieswiek]]-[[Rotterdam]]-[[Dordt]]; [[Schiedam]] 't vuulst.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/schiedam-en-rijswijk-ademen-de-meest-vervuilde-lucht-in-hoe-schoon-is-jouw-gemeente~a86b802d/ AD]</ref> * [[26 feberwari]] - Groôte chemiebedrieven in Nederland maeken ulder eige groôte zurgen om diere energie.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557337-chemiereuzen-energie-intensieve-fabrieken-staan-op-omvallen NOS]</ref> * 26 feberwari - [[Eurocommissaoris]] [[Wopke Hoekstra]] vò klimaet komt mie plan om Europeêse industrie te helpen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557385-reddingsplan-voor-europese-industrie-komt-voor-bedrijven-geen-moment-te-vroeg NOS]</ref> * [[27 feberwari]] - D' [[Europeêse Unie]] zoekt toenaederieng toet [[India]].<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557625-zware-europese-delegatie-in-india-op-zoek-naar-nieuwe-geopolitieke-vrienden NOS]</ref> * [[28 feberwari]] - Deêze avond staen zeven [[planete]]n achter mekaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557599-planetenparade-vanavond-7-planeten-zichtbaar-maar-temper-je-verwachtingen NOS]</ref> * 28 feberwari - Ruzie tussen [[Volodymyr Zelensky]] en [[Donald Trump]] mie [[JD Vance]] int [[Witte 'uus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2557665-ontmoeting-trump-en-zelensky-ontaardt-in-felle-ruzie-u-bent-respectloos NOS]</ref> * [[1 maerte]] - Waepenstilstand tussen [[Turkije]] en [[Koerden|Koerdische]] PKK.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557726-pkk-kondigt-staakt-het-vuren-aan-na-oproep-gevangen-leider-ocalan NOS]</ref> * [[2 maerte]] - [[Vereênigd Konienkriek]] en [[Frankriek]] willen saemenwerkieng van Europeêse lan'n om eige vredesplan voo [[Oekraïne]] te maeken.<ref>[https://nos.nl/collectie/13985/artikel/2557966-starmer-vormt-coalition-of-the-willing-voor-veiligheid-en-vrede-in-oekraine NOS]</ref> * [[4 maerte]] - [[Vereênigde Staeten]] beginnen mie importheffiengen vò [[Mexico]], [[Canada]] en [[China]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558117-vs-start-gevreesde-handelsoorlog-canada-en-china-slaan-direct-terug NOS]</ref> * [[6 maerte]] - Natuurgebieën in Nederland achteruut deu slecht waeter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558377-natuur-gaat-achteruit-door-slechte-kwaliteit-van-water NOS]</ref> * 6 maerte - Groôte brand in binn'nstad van [[Arnem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558498-brand-in-centrum-arnhem-nu-helemaal-uit-na-blussen-laatste-brandhaard NOS]</ref> * sins 6 maerte - Gevechten en geweld in West-[[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558796-geweldsuitbarsting-syrie-verwachte-uitdaging-of-nieuw-hoofdstuk-in-de-burgeroorlog NOS]</ref> * [[9 maerte]] - Bosbrand bie [[Japan]]se stad [[Ofunato]] vòbie; zwaerste sins vuuftig jaer.<ref>[https://nieuwsblad.be/cnt/dmf20250309_94598218?journeybuilder=nopaywall Het Nieuwsblad]</ref> * [[10 maerte]] - Ruum helft van Nederlandse elektriciteit uut [[zunne]], wind en biomassa.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558947-energie-uit-wind-en-zon-hard-gestegen-ruim-helft-elektriciteit-nu-hernieuwbaar NOS]</ref> * [[12 maerte]] - [[Europeêse Unie]] komt mie importheffiengen vò de [[Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2559194-eu-komt-met-eigen-importheffingen-tegen-vs-motoren-drank-en-spijkerbroeken-duurder NOS]</ref> * 12 maerte - Treinkapieng in [[Pakistan]] vòbie, alle kaepers binne gedoôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559271-treinkaping-pakistan-beeindigd-21-gijzelaars-omgekomen NOS]</ref> * [[16 maerte]] - 59 doôden bie brand in nachtclub in de [[Noôrd-Macedonië|Noôrd-Macedonische]] stad Kočani.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559793-meer-dan-50-doden-bij-brand-in-nachtclub-noord-macedonie NOS]</ref> * 16 maerte - Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)]] ingestort.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559802-wilhelminatoren-in-valkenburg-ingestort-honden-slaan-aan-tijdens-zoektocht NOS]</ref> * [[17 maerte]] - [[Rwanda]] stopt diplomaotieke betrekkiengen mie [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/03/17/rwanda-belgie-diplomatie/ VRT NWS]</ref> * [[18 maerte]] - [[Israël]] voert groôte anval uut op de [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6349562/israel-beeindigt-wapenstilstand-met-zwaarste-aanval-sinds-begin-staakt-het-vuren.html NU]</ref> * 18 maerte - De [[Duutsland|Duutse]] reherieng mag vee meêr leêne vò defensie en infraostructuur.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560214-bondsdag-duitsland-stemt-in-met-historisch-schuldenpakket-ook-voor-defensie NOS]</ref> * 18 maerte - [[Rusland]] en [[Oekraïne]] zun tiedelijk mekaors (energie)infraostructuur niet anvall'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560242-rusland-en-oekraine-stoppen-dertig-dagen-met-aanvallen-op-elkaars-energiesector NOS]</ref> * [[19 maerte]] - [[Israël]] trekt Midden-[[Gazastroôke]] binn'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560355-israel-begint-eerste-grondoffensief-in-gaza-sinds-bestand-en-sluit-corridor-af NOS]</ref> * [[21 maerte]] - [[Gletsjer]]s smelten steêds 'arter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560525-smelten-gletsjers-ging-afgelopen-jaren-razendsnel-veel-gletsjers-halen-einde-eeuw-niet NOS]</ref> * [[23 maerte]] - Natuurbranden in [[Zeêuws-Vlaonderen]], oôrzaek binne droôgte en wind.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17333807/derde-brand-in-zeeuws-vlaanderen-in-een-middag-akker-bij-biervliet-brandt-af Omroep Zeêland]</ref> * 23 maerte - 't Nederlands [[voebal]]elftal wor deu verlies van [[Spanje]] uutgeschakeld in de kwartfinaole van de Nations League.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560892-veerkrachtig-oranje-verliest-penaltyreeks-van-spanje-en-mist-laatste-vier-nations-league NOS]</ref> * 23 maerte - [[Palestijnen|Palestiens]] ambulancepersoneêl in den [[Gazastroôke]] gedoôd deu 't [[Israël]]ische leger.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2562486-door-israel-gedode-hulpverleners-waren-wel-herkenbaar-blijkt-uit-video NOS]</ref> * [[26 maerte]] - Zwaere bosbranden in [[Zuud-Korea]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561136-tienduizenden-evacuaties-24-doden-en-noodtoestand-in-zuid-korea-door-bosbranden NOS]</ref> * [[27 maerte]] - De [[Knesset]] gaet akkoôrd mie juridische 'ervormiengen deu reherieng-[[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561324-netanyahu-loodst-zwaar-omstreden-wet-door-israelisch-parlement NOS]</ref> * [[28 maerte]] - Aerdbevieng van 7,7 in [[Myanmar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561393-zuidoost-azie-getroffen-door-zware-aardbeving-epicentrum-in-myanmar NOS]</ref> * 28 maerte - [[Israël]] voert luchtanval uut op [[Hezbollah]] in [[Beiroet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561436-israel-voert-voor-het-eerst-sinds-wapenstilstand-in-libanon-luchtaanval-uit-op-beiroet NOS]</ref> * [[30 maerte]] - [[China]], [[Japan]] en [[Zuud-Korea]] gaen meêr saemenwerken op handelshebied.<ref>[https://nos.nl/artikel/2561618-zuid-korea-japan-en-china-willen-nauwere-samenwerking-te-midden-van-tarieven-vs NOS]</ref> * [[1 april]] - [[Maerte]] was in [[Nederland]] record droôg <ref>[https://nos.nl/artikel/2561973-recorddroge-maand-luidt-droogteseizoen-in-maar-de-regenton-raakt-al-langer-leeg NOS]</ref> en in [[België]] bienae record droôg.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/04/01/droge-maand-maart-in-2025/ VRT NWS]</ref> * [[2 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] kommen mie een minimumimporttarief van 10% vò alle lan'n; den [[Europeêse Unie]] krieg een tarief van 20%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562146-trump-legt-hele-wereld-forse-tarieven-op-zij-doen-het-ons-aan-dus-we-gaan-het-terugdoen NOS]</ref> * [[3 april]] - [[Honharije]] stapt uut 't Internationaol Strafhof vanwehe arrestaotiebevel tehen den Israëlischen premier [[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562184-hongarije-trekt-zich-terug-uit-internationaal-strafhof-icc NOS]</ref> * 3 april - Groôte natuurbrand op den [[Veluwe]] bie [[Ede]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562290-brandweer-nog-zeker-hele-dag-bezig-met-blussen-natuurbrand-ede NOS]</ref> * [[7 april]] - Waereldwied daelen de beurzen deu de Amerikaonse tariefsver'oôgiengen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562772-onzekerheid-over-trumps-importheffingen-leidt-wereldwijd-tot-beursdalingen NOS]</ref> * [[8 april]] - Instortieng vant dek van een nachtclub in [[Santo Domingo]] mie 218 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563011-dodental-instorting-club-santo-domingo-stijgt-tot-184 NOS]</ref> * [[9 april]] - Bie Tata Steel in [[Iemuje]] verdwienen 1600 baenen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562927-grote-reorganisatie-bij-tata-steel-1600-voltijdbanen-verdwijnen NOS]</ref> * [[13 april]] - D'r binne 32 doôden deu een [[Rusland|Russische]] raketanval op den Oôst-[[Oekraïne|Oekraïense]] stad Soemy.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563435-tientallen-doden-en-gewonden-bij-russische-raketaanval-op-stad-soemy NOS]</ref> * [[15 april]] - [[Europa]] ist snelst opwaermende waerelddeêl.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563655-europa-is-het-snelst-opwarmende-continent-veel-verschil-tussen-oosten-en-westen NOS]</ref> * [[18 april]] - [[NSC]]-leider [[Pieter Omtzigt]] verlaet den politiek <ref>[https://nos.nl/artikel/2564111-nsc-leider-omtzigt-verlaat-politiek-herstel-burn-out-lukt-niet NOS]</ref> * 18 april - [[Wasbeêr'ond]] dudelijk anwezig in Noôrd-Nederland en [[Flevoland]], zal ok nae den rest vant land gaen.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/aziatische-wasbeerhond-rukt-op-over-tien-tot-twintig-jaar-in-het-hele-land~a1fe42a1/ AD]</ref> * [[20 april]] - Betoôgieng van [[moslims]] in [[Rotterdam]] teên den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564358-groot-protest-in-rotterdam-tegen-oorlog-in-gazastrook NOS]</ref> * [[22 april]] - 26 doôden deu een terroristische aenslag int [[India|Indiaose]] deêl van [[Kashmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564606-meer-dan-25-doden-bij-aanslag-op-toeristen-in-kashmir NOS]</ref> * [[24 april]] - Burgemeêster [[Femke Halsema]] van [[Amsterdam]] biedt excuses an vò 't gedrag van den gemeêntelijke over'eid teên de [[Joôden|Joôdse]] inweuners tiedens en vlak nae den [[Twidde Weareldoôrlog]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564859-burgemeester-halsema-biedt-excuses-aan-voor-rol-amsterdam-bij-jodenvervolging NOS]</ref> * [[25 april]] - Ofzwakkieng van den Atlantische Golfstroôm leidt wellicht toet kouwer en droôger weêr in Nederland.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2564907-nieuw-klimaatscenario-baart-onderzoekers-zorgen-juist-kouder-nederland NOS]</ref> * 25 april - Voorraeden in den [[Gazastroôke]] raeken op deu [[Israël]]ische blokkade.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2564988-israel-blokkeert-al-55-dagen-hulp-voor-gaza-voedselvoorraden-raken-op NOS]</ref> * [[26 april]] - Begraefenis van [[paus Franciscus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565069-paus-van-het-volk-franciscus-begraven-na-uitvaartmis-in-vaticaanstad NOS]</ref> * 26 april - Konienksdag op zaeterdag: konienk [[Willem-Alexander der Nederlan'n|Willum-Alexander]] mie z'n wuuf koniengin [[Máxima der Nederlan'n|Máxima]] plus ulder twi ouwste dochters bezoeke [[Doetinchem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565091-dit-was-koningsdag-2025-koning-zingt-oerend-hard-mee-in-doetinchem NOS]</ref> * 26 april - 70 doôden deu ontploffieng in [[Iran|Iraonse]] 'aevenstad [[Shahid Rajaee ]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565381-brand-in-iraanse-haven-geblust-dodental-opgelopen-naar-70 NOS]</ref> * 26 april - Een automobilist rie mie opzet 11 mins'n doôd in [[Vancouver]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565205-dodental-bij-aanslag-canada-opgelopen-tot-elf-ruim-twintig-gewonden NOS]</ref> * [[27 april]] - 't [[Pakistan|Pakistaonse]] leger doôdt in [[Noôrd-Waziristan]] 54 leden van den Pakistaonse [[Taliban]] die vanuut [[Afghanistan]] vò terrorisme binnenkommen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565192-pakistaanse-leger-doodt-54-militanten-die-probeerden-de-grens-over-te-steken NOS]</ref> * 27 april - Den [[Iengeland|Iengelse]] voebalclub [[Liverpool F.C.]] mie as coach den Nederlander [[Arne Slot]] wint den [[Premier League]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565224-liverpool-wint-kampioensduel-met-5-1-slot-eerste-nederlandse-coach-met-premier-league-titel NOS]</ref> * 27 april - [[FC Volendam]] vò zevende mael kampioen Eêste Divisie.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565383-volendam-voor-zevende-keer-kampioen-eerste-divisie-hattrick-veerman-in-utrecht NOS]</ref> * [[28 april]] - Groôte stroômstorieng in [[Spanje]] en [[Portugal]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565295-landelijke-stroomstoring-treft-miljoenen-mensen-in-spanje-en-portugal NOS]</ref> * 28 april - De liberaolen winnen de verkieziengen in [[Canada]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565396-canadese-liberalen-winnen-verkiezingen-met-dank-aan-trump NOS]</ref> * 28 april - [[Israël]] bombardeêrt [[Hezbollah]] in [[Beiroet]] en voert luchtanvall'n uut op [[Hamas]] in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10572424/israel-hervat-aanvallen-in-libanon-en-gaza-opnieuw-staakt-het-vuren-bestaat-eigenlijk-niet-meer BNR]</ref> * [[29 april]] - Doôden bie gevechten tussen [[Druzen]] en pro-regeriengsstrieders in [[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565446-zeker-12-doden-bij-geweld-in-damascus-tussen-druzen-en-pro-regeringsstrijders NOS]</ref> * [[30 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] en [[Oekraïne]] sluten een akkoôrd over militaire biestand en mineraolen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565618-oekraine-en-vs-eens-over-veelbesproken-mineralendeal NOS]</ref> * [[1 meie]] - Den [[Israël]]ische premier [[Netanyahu]] verklaert dat 't overwinnen van [[Hamas]] belangrieker is as den terugkeêr van de gijzelaers.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565680-netanyahu-stelt-openlijk-het-verslaan-van-hamas-boven-lot-van-gijzelaars NOS]</ref> * 1 meie - Rellende jeugd in [[Scheveniengen]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565712-me-ingezet-vanwege-rellen-in-scheveningen-jongeren-bekogelen-politie NOS]</ref> * [[2 meie]] - Volgens den [[Duutsland|Duutse]] inlichtiengendienst is den [[AfD]] rechtsextremistisch en bedreigend vò den [[democraotie]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565742-duitse-inlichtingendienst-afd-extremistisch-en-bedreiging-voor-democratie NOS]</ref> * [[3 meie]] - Lienks wint de verkieziengen in [[Australië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565879-labor-partij-van-premier-albanese-winnaar-van-verkiezingen-australie NOS]</ref> * [[5 meie]] - [[Israël]] wil uutbreidieng van den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566118-akkoord-in-israel-over-uitbreiding-oorlog-inname-hele-gazastrook-is-optie NOS]</ref> * [[6 meie]] - Den [[Duutsland|Duutse]] bonsdag kiest pas bie den twidde ronde [[Friedrich Merz]] as bonskanselier.<ref>[https://nos.nl/artikel/2566248-merz-in-tweede-stemming-alsnog-verkozen-tot-bondskanselier-duitsland NOS]</ref> * [[7 meie]] - [[India]] en [[Pakistan]] raeken slaegs om [[Kasjmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566313-grootschalige-luchtaanvallen-india-tegen-pakistan-grote-zorgen-over-escalatie NOS]</ref> * [[8 meie]] - 't Conclaof kiest een nieuwe [[paus]]: [[paus Leo XIV]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/habemus-papam-amerikaan-robert-prevost-is-de-nieuwe-paus~1745641517334/ VRT NWS]</ref> * [[12 meie]] - Den [[Koerden|Koedische]] PKK 'eft z'n eige op.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567003-de-pkk-heft-zichzelf-op-wat-ging-daaraan-vooraf NOS]</ref> * [[14 meie]] - Nederland moet meêr drienkwaeter bespaeren.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567176-meer-problemen-met-drinkwater-dreigen-besparen-lukt-nog-onvoldoende NOS]</ref> * [[16 meie]] - Den kredietrating van de [[Vereênigde Staeten]] wor deu Moody's verlaegt van aaa nae aa1.<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10574394/moody-s-zet-vs-treetje-lager-in-rating BNR]</ref> * [[17 meie]] - [[Oesteriek]] wint in [[Bazel]] 't [[Eurovisie Songfestival]], Nederland wor twaelfde.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567716-oostenrijk-wint-het-eurovisie-songfestival-met-het-nummer-wasted-love NOS]</ref> * [[18 meie]] - Aerdbevieng van 2,1 bie [[Warffum]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2567880-aardbeving-van-2-1-bij-warffum-inwoners-melden-dreun-en-trillingen NOS]</ref> * 18 meie - [[PSV]] wint den Eredivisie.<ref>[https://nos.nl/collectie/13991/artikel/2567798-psv-beslist-zinderende-titelstrijd-in-zijn-voordeel-en-viert-26ste-landstitel NOS]</ref> * 18 meie - Groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2567762-massaal-protest-in-den-haag-tegen-israel-standpunt-kabinet-rustig-verlopen NOS]</ref> * [[23 meie]] - Bienae 'eêl [[Zeêland]] wor laegvlieggebied voe legerhelicopters.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17489318/kabinet-kiest-zeeland-als-laagvlieggebied-voor-helikopters-de-zeeuwen-gaan-echt-wel-helikopters-zien Omroep Zeêland]</ref> * [[24 meie]] - 't Voestel vant [[Zeêland|Zeêuwse]] raedslid [[Lilian Janse]] om vrouwen naemens den [[SGP]] meêr ruumte in den politiek te geven wor verworp'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2568499-sgp-leden-verwerpen-voorstel-om-vrouwen-meer-ruimte-te-geven-in-politiek NOS]</ref> * [[25 meie]] - Den NDP onger leidieng van Jennifer Simons wint de verkieziengen in [[Surinaome]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569004-ndp-in-suriname-nipt-de-grootste-zes-partijen-willen-samenwerken-onder-eerste-vrouw NOS]</ref> * [[28 meie]] - Den plekke Blatten ([[Wallis]]) in de [[Zwitserland|Zwitserse]] [[Alpen]] wor groôtendeêls bedolven deu een of'ebroke bergwaand.<ref>[https://nos.nl/artikel/2569109-zwitsers-alpendorp-bijna-volledig-bedolven-na-instorting-bergwand NOS]</ref> * [[29 meie]] - Groôte bosbrand in den [[Canada|Canadeêse]] provincie [[Manitoba]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569131-noodtoestand-en-evacuaties-door-bosbranden-canadese-provincie-manitoba NOS]</ref> * [[1 juni]] - Groôte anvall'n mie drones deu [[Oekraïne]] en [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569552-russische-nucleaire-bommenwerpers-geraakt-bij-grote-droneaanval-oekraine NOS]</ref> * 1 juni - De [[Poôl'n|Poôlse]] presidentsverkieziengen worren 'ewonne deu den be'oudende nationaolist [[Karol Nawrocki]] (PiS).<ref>[https://nos.nl/artikel/2569615-conservatieve-nationalist-nawrocki-wint-poolse-presidentsverkiezingen NOS]</ref> * [[3 juni]] - Den [[PVV]] stapt uut 't [[kabinet-Schoof]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569767-wilders-breekt-met-coalitie-trekt-pvv-ers-terug-uit-kabinet-schoof NOS]</ref> * [[5 juni]] - Groôte ruzie tussen Amerikaons president [[Donald Trump]] en voormaelig adviseur [[Elon Musk]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570140-zo-belandden-musk-en-trump-in-een-slaande-ruzie NOS]</ref> * [[6 juni]] - Groôte anval mie drones en raket'n op [[Oekraïne]] deu [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13965/artikel/2570122-grootschalige-russische-aanval-op-oekraine-ook-kyiv-doelwit NOS]</ref> * [[7 juni]] - President [[Donald Trump]] stiert den nationaole garde nae protesten in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570347-opnieuw-protesten-la-om-arrestaties-immigranten-trump-gaat-nationale-garde-sturen NOS]</ref> * [[10 juni]] - In [[Graz]] ([[Oesteriek]]) schiet een voormaelige scholier tien mins'n op een schole doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570625-schietpartij-op-oostenrijkse-school-negen-slachtoffers-in-17-minuten NOS]</ref> * [[11 juni]] - [[Meie]] was op [[aerde]] ien nae warmste maend oôit 'emeten en in Noôrdwest-[[Europa]] uutzonderlijk droôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570702-afgelopen-mei-was-op-een-na-warmste-mei-ooit-ook-uitzonderlijk-droog NOS]</ref> * 11 juni - [[Hibraltar]] komt bie den [[Schengenzone]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570813-akkoord-eu-spanje-en-vk-over-de-grenzen-van-gibraltar NOS]</ref> * [[12 juni]] - Een vliegtuug stort neêr in [[Ahmedabad]] ([[India]]), weerbie meêr as 260 mins'n omkomme.<ref>[https://www.nu.nl/buitenland/6358922/vliegtuig-met-zeker-242-inzittenden-op-weg-naar-engeland-neergestort-in-india.html NU]</ref> * [[13 juni]] - [[Israël]] voert luchtanvall'n uut op [[Iran|Iraonse]] atoôminstallaoties en belangrieke officieren en weêtenschappers. Iran raegeêrt mie groôte drone- en raketanvall'n op Israël.<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2570958-israel-voert-luchtaanvallen-uit-op-nucleaire-installaties-en-legertop-iran NOS]</ref> * 13 juni - Eêste tropische dag vant jaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571027-eerste-tropische-dag-van-het-jaar-30-1-graden-gemeten-in-de-bilt NOS]</ref> * [[14 juni]] - 'Onderd mins'n worren 's nachts deu bendes in [[Benue]] ([[Nigeria]]) vermoôrd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571199-zeker-100-doden-in-nigeria-na-aanvallen-tientallen-vermist NOS]</ref> * 14 juni-13 juli - Waereldkampioenschap [[voebal]] vò clubs in de [[Vereênigde Staeten]] (FIFA Club World Cup). * [[15 juni]] - Vanover een groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://www.nu.nl/binnenland/6359259/organisatie-meldt-150000-aanwezigen-bij-rode-lijn-protest-in-den-haag.html NU]</ref> * [[21 juni]] - Meêr as 40 doôden deu een anval op een ziekenuus in den [[Soedan]]ese regio [[Kordofan]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572283-meer-dan-veertig-doden-bij-aanval-op-ziekenhuis-in-sudan NOS]</ref> * [[22 juni]] - De [[Vereênigde Staeten]] bombarderen atoôminstallaoties in [[Iran]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2572030-vs-bombardeert-drie-nucleaire-complexen-in-iran NOS]</ref> * 22 juni - Bie een zelfmoôrdanslag (waerschienlijk deu [[IS]]) op een [[Grieks-Orthodoxe kerke]] in [[Damascus]] kommen 25 mins'n omt leven.<ref>[https://nos.nl/artikel/2572218-aanslag-op-syrische-kerk-zorgt-voor-knauw-in-vertrouwen-in-nieuwe-regering NOS]</ref> * [[23 juni]] - Een raketanval deu [[Iran]] op den militaire baosis van de [[Vereênigde Staeten]] in [[Qatar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572229-iran-vuurt-raketten-af-op-amerikaanse-basis-in-qatar-vs-vooraf-gewaarschuwd NOS]</ref> * [[24 juni]] - Waepenstilstand tussen [[Iran]] en [[Israël]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/liveblog/2572127-netanyahu-bevestigt-dat-israel-akkoord-is-met-staakt-het-vuren NOS]</ref><ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6360106/staakt-het-vuren-israel-en-iran-zou-zijn-gestart-komende-24-uur-zijn-cruciaal.html NU]</ref> * 24-25 juni - [[NAVO]]-top in [[Den 'Aeg]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13989-navo-top-in-nederland NOS]</ref><ref>[https://app.nos.nl/nieuws/navotop2025/ NOS]</ref> * [[25 juni]] - De [[NAVO]]-lan'n gaen ulder defensie-uutgaeven verôogen toet minstens vuuf percent vant bbp tegen 2035.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/navolidstaten-unaniem-eens-over-nieuwe-5-procentnorm-grote-s~1750666417710/ VRT NWS]</ref> == Kommende gebeurtenisse == * [[29 oktober]] - Verkieziengen vò den [[Twidde Kaemer]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570158-tweede-kamerverkiezingen-definitief-op-woensdag-29-oktober NOS]</ref><ref>[https://www.parlement.com/id/vmo0cre2c5v0/tweede_kamerverkiezingen_2025 Parlement.com]</ref> == Gesturve == D'r valle in dit jaer 8 [[verkeersdoôden in Zeêland]]. * [[19 jannewari]] - [[Jan Mijnsbergen]] (86), Nederlands politicus (Staetenlid [[Zeêland]]) * [[15 feberwari]] - [[Jaap van der Doef]] (90), Nederlands politicus (burhemeêster [[Vlissienge]]) * [[17 feberwari]] - [[Frits Bolkestein]] (91), Nederlands politicus en schriever * [[18 feberwari]] - [[Gene Hackman]] (95), Amerikaons acteur * [[19 feberwari]] - [[Frits Korthals Altes]] (93), Nederlands politicus en advocaet * [[22 feberwari]] - [[Hans van den Broek]] (88), Nederlands politicus * [[16 maerte]] - [[Rob de Nijs]] (82), Nederlands zanger en acteur * [[27 maerte]] - [[Loretta Schrijver]] (68), Nederlands nieuwsleêzer en presentaotor * [[4 april]] - [[Cor de Vos]] (78), Nederlands politicus en bestierder * [[5 april]] - [[Harmen Siezen]] (84), Nederlands nieuwsleêzer * [[21 april]] - [[Paus Franciscus]] (88), Arhentijns aertsbisschop * [[16 meie]] - [[Jan Terlouw]] (93), Nederlands kernfysicus, kinderboek'nschriever en politicus * [[19 meie]] - [[Hans Wiegel]] (83), Nederlands politicus == Plaetjes == <gallery mode="packed" widths="150px" heights="150px"> Palisades Fire (54254705864).jpg|Branden in [[Los Angeles]] Suriname oilmap.svg|Olielappen op zeê bie [[Surinaome]] Visit of Bart De Wever, Belgian Prime Minister, to the European Commission (cropped).jpg|Belhisch premier [[Bart De Wever]] President Trump and Ukrainian President Zelenskyy Clash During Meeting in Oval Office, Feb. 28, 2025.jpg|Ruzie [[Volodymyr Zelensky|Zelensky]], [[Donald Trump|Trump]] en [[JD Vance|Vance]] int [[Witte 'uus]] Valkenburg-Wilhelminatoren (6).jpg|Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)|Valkenburg]] GEMS В ЮЖАКОВО НА КОПИ 1.png|[[Wasbeêr'ond]] Funerali Papa Francesco (54477407613).jpg|Begraefenis van [[paus Franciscus]] Koningsdag 2025 Doetinchem.jpg|Konienksdag in [[Doetinchem]] Kras stadion.JPG|Kras: stadion van FC Volendam Lilian janse 27 maart 2014 bij de beediging als sgpraadslid in het stadhuis van vlissingen-1711546348 (cropped).jpg|[[Lilian Janse]] uut [[Zeêland]], eêste vrouwelijke [[SGP]]-raedslid P20250530MR-0209 President Donald Trump participates in a press conference with departing DOGE adviser Elon Musk.jpg|[[Elon Musk]] (lienks) mie [[Donald Trump]] Air Defense Activity Against Hostile Targets in the Skies of Tehran 13 Tasnim.jpg|[[Israël]]ische luchtanval op [[Iran]] </Gallery> == Noôten == {{Reflist|1=5}} [[Categorie:Eenentwintegste eêuwe]] rgo8jbzxw3v7eigfije2rxsu8ojk9nw 160779 160778 2025-06-25T13:38:56Z Nillers 14757 /* Gebeurtenisse */ 160779 wikitext text/x-wiki {{jaorboks}} '''{{PAGENAME}}''' is 'n [[jaer]]. == Gebeurtenisse == * [[1 jannewari]] - Vanof noe word'n er van auto's en motorrieers deu de [[Westerscheldetunnel]] gin tol meer 'eheven (eigelijk al vanof 30 december).<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/16058857/eerst-zien-dan-geloven-zo-reageert-zeeland-op-westerscheldetunnel-tolvrij-vanaf-2025 Omroep Zeêland]</ref> * 1 jannewari - [[IS]]-aen'anger rie 15 mins'n doôd in [[New Orleans]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550328-dodental-na-aanslag-in-uitgaansgebied-new-orleans-opgelopen-naar-15 NOS]</ref> * [[2 jannewari]] - Man schiet binn'n twi weken in [[Rotterdam]]-Iesselmonde drie mins'n doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2550656-wat-de-reeks-dodelijke-beschietingen-in-rotterdam-zo-uitzonderlijk-maakt NOS]</ref> * [[7 jannewari]] - Aerdbevieng van 7,1 in [[Tibet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550948-meer-dan-400-mensen-gered-na-aardbeving-in-tibet-kou-nu-grote-vijand NOS]</ref> * 7-31 jannewari - Zwaere natuurbranden in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551138-duizenden-gebouwen-verwoest-tien-doden-door-branden-los-angeles NOS]</ref><ref>[https://nos.nl/artikel/2551685-la-maakt-zich-op-voor-stormachtige-wind-vrees-voor-hevigere-natuurbranden NOS]</ref> * [[10 jannewari]] - [[2024]] was mie +1,6°C opwarmieng record warm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551139-wereld-schiet-door-1-5-graad-onduidelijk-waarom-2024-zo-warm-was NOS]</ref> * [[12 jannewari]] - [[Surinaome]] verwacht in 2025 vee opbrengsten uut oliewinnieng.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551439-surinamers-hopen-vanaf-dit-jaar-te-kunnen-profiteren-van-de-oliemiljarden NOS]</ref> * [[14 jannewari]] - Vee doôden in illegaole goudmien in [[Zuud-Afrika]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551796-reddingswerkers-halen-illegale-goudzoekers-na-maanden-uit-zuid-afrikaanse-mijn NOS]</ref> * [[15 jannewari]] - [[Israël]] en [[Hamas]] sluuten 'n waepenstilstand over de [[Gazastroôke]], ingaende 19 jannewari.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551917-na-15-maanden-akkoord-over-gaza-israel-moet-formeel-nog-instemmen NOS]</ref> * [[17 jannewari]] - [[Rusland]] en [[Iran]] sluuten 'n saemenwerkiengsakkoord, o.a. vò defensie en kernenergie.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/17/rusland-iran-strategisch-partnerschap/ VRT NWS]</ref> * [[18 jannewari]] - Vrachtwaegen mie brandstof ontploft in [[Niheria]], d'r binne 70 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552273-brandstoftruck-ontploft-zeker-70-doden-in-nigeria NOS]</ref> * [[20 jannewari]] - [[Donald Trump]] wor beëdigd as [[Lieste van Amerikaonse president'n|47e president van de Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13983-start-presidentschap-trump NOS]</ref> * [[21 jannewari]] - Brand in skihotel in [[Turkije]], 76 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552685-76-doden-bij-hotelbrand-in-turks-skioord-eigenaar-gearresteerd NOS]</ref> * [[24 jannewari]] - Zwaere sturm in [[Ierland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553040-zware-storm-eowyn-trekt-van-ierland-naar-schotland-vluchten-geannuleerd NOS]</ref> * [[28 jannewari]] - Zwaere overstroômiengen in [[Bretagne]] en omhevieng deu sturm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553614-code-rood-vanwege-zware-overstromingen-in-frankrijk-nieuwe-storm-op-komst NOS]</ref> * [[29 jannewari]] - Botsing van helikopter mie vliegtuug bie [[Washington, D.C.]], 67 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553855-geen-hoop-op-overlevenden-crash-washington-waarschijnlijk-ruim-60-doden NOS]</ref> * [[30 jannewari]] - D' [[Europeêse Unie|Europeêse Centraole Bank]] verlaegt de rente nae 2,75%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553858-ecb-verlaagt-voor-de-vijfde-keer-in-een-jaar-de-rente NOS]</ref> * 30 jannewari - Rebellen in Oôst-[[Konho-Kinshasa]] veroveren hebied bie [[Rwanda]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553844-rebellen-congo-rukken-verder-op-naar-het-zuiden NOS]</ref> * 30 jannewari - [[Nederland]]se bevolkieng in 2024 mie 103.000 mins'n gegroeid toet 18,05 meljoen inweuners.<ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/lagere-bevolkingsgroei-in-2024 CBS]</ref><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/bevolkingsgroei-in-2024-afgenomen-in-de-randstad-toegenomen-daarbuiten CBS]</ref> * [[3 feberwari]] - [[Bart De Wever]] wor premier van [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/31/overzicht-federale-regering-ministers/ VRT NWS]</ref> * [[4 feberwari]] - Man schiet tien mins'n doôd in [[Örebro]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2554538-naar-schatting-elf-doden-bij-zweedse-school-ergste-schietpartij-in-ons-land NOS]</ref> * [[10 feberwari]] - 55 Doôden deu 'n verkeêrsongeluk in [[Guatemala]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555351-dodental-busongeluk-guatemala-opgelopen-tot-55 NOS]</ref> * 10 feberwari - D'n Amerikaonse president [[Donald Trump]] ver'oôgt d' import'effiengen vò [[stael]] en [[aluminium]] nae 25%, ingaende 12 maerte.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555348-vs-verhoogt-importheffingen-op-staal-en-aluminium-naar-25-procent NOS]</ref> * [[13 feberwari]] - Aerdbevieng van 2,2 bie [[Usquert]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555630-aardbeving-met-kracht-van-2-2-in-groningen-heftige-doffe-dreun NOS]</ref> * [[15 feberwari]] - [[Goud]]pries mie 90.000 euro per kilo record 'oôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555907-onrust-in-de-wereld-stuwt-goudprijs-tot-recordhoogte-van-90-000-euro-per-kilo NOS]</ref> * [[18 feberwari]] - [[Rusland]] en [[Vereênigde Staeten]] praeten in [[Riad]] ([[Saoedi-Araobië]]) over herstel van betrekkiengen en stopp'n van oôrlog in [[Oekraïne]].<ref>[https://nos.nl/liveblog/2556241-overleg-rubio-lavrov-in-riyad-begonnen NOS]</ref> * [[19 feberwari]] - Groôte antiterreuroperaotie in [[Marokko]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2556546-grote-antiterreuroperatie-in-marokko-aanslag-verijdeld NOS]</ref> * 19 feberwari - In dertig jaer tied 'n afnaeme bie veertig procent van de diersoôrte in de [[Oôsterschelde]].<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17243291/met-de-vissen-en-bodemdieren-in-de-oosterschelde-gaat-het-de-afgelopen-30-jaar-bergafwaarts Omroep Zeêland]</ref> * [[21 feberwari]] - Amerikaons bedrief test vliegende waegen.<ref>[https://www.nu.nl/314825/video/amerikaans-bedrijf-test-vliegende-elektrische-auto.html NU]</ref> * [[22 feberwari]] - [[Koffie]] wor flink dierder.<ref>[https://nos.nl/artikel/2556843-koffie-wordt-snel-duurder-wie-betaalt-straks-de-rekening NOS]</ref> * [[23 feberwari]] - De [[Bonsdag]]verkieziengen in [[Duutsland]] word'n 'ewonne deur [[CDU]]-[[CSU]]. Twidde wor [[AfD]], dorde [[SPD]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13984-duitse-verkiezingen NOS]</ref> * 23 feberwari - Meêst vuule lucht in de gordel [[Rieswiek (Zuud-'Olland)|Rieswiek]]-[[Rotterdam]]-[[Dordt]]; [[Schiedam]] 't vuulst.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/schiedam-en-rijswijk-ademen-de-meest-vervuilde-lucht-in-hoe-schoon-is-jouw-gemeente~a86b802d/ AD]</ref> * [[26 feberwari]] - Groôte chemiebedrieven in Nederland maeken ulder eige groôte zurgen om diere energie.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557337-chemiereuzen-energie-intensieve-fabrieken-staan-op-omvallen NOS]</ref> * 26 feberwari - [[Eurocommissaoris]] [[Wopke Hoekstra]] vò klimaet komt mie plan om Europeêse industrie te helpen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557385-reddingsplan-voor-europese-industrie-komt-voor-bedrijven-geen-moment-te-vroeg NOS]</ref> * [[27 feberwari]] - D' [[Europeêse Unie]] zoekt toenaederieng toet [[India]].<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557625-zware-europese-delegatie-in-india-op-zoek-naar-nieuwe-geopolitieke-vrienden NOS]</ref> * [[28 feberwari]] - Deêze avond staen zeven [[planete]]n achter mekaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557599-planetenparade-vanavond-7-planeten-zichtbaar-maar-temper-je-verwachtingen NOS]</ref> * 28 feberwari - Ruzie tussen [[Volodymyr Zelensky]] en [[Donald Trump]] mie [[JD Vance]] int [[Witte 'uus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2557665-ontmoeting-trump-en-zelensky-ontaardt-in-felle-ruzie-u-bent-respectloos NOS]</ref> * [[1 maerte]] - Waepenstilstand tussen [[Turkije]] en [[Koerden|Koerdische]] PKK.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557726-pkk-kondigt-staakt-het-vuren-aan-na-oproep-gevangen-leider-ocalan NOS]</ref> * [[2 maerte]] - [[Vereênigd Konienkriek]] en [[Frankriek]] willen saemenwerkieng van Europeêse lan'n om eige vredesplan voo [[Oekraïne]] te maeken.<ref>[https://nos.nl/collectie/13985/artikel/2557966-starmer-vormt-coalition-of-the-willing-voor-veiligheid-en-vrede-in-oekraine NOS]</ref> * [[4 maerte]] - [[Vereênigde Staeten]] beginnen mie importheffiengen vò [[Mexico]], [[Canada]] en [[China]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558117-vs-start-gevreesde-handelsoorlog-canada-en-china-slaan-direct-terug NOS]</ref> * [[6 maerte]] - Natuurgebieën in Nederland achteruut deu slecht waeter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558377-natuur-gaat-achteruit-door-slechte-kwaliteit-van-water NOS]</ref> * 6 maerte - Groôte brand in binn'nstad van [[Arnem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558498-brand-in-centrum-arnhem-nu-helemaal-uit-na-blussen-laatste-brandhaard NOS]</ref> * sins 6 maerte - Gevechten en geweld in West-[[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558796-geweldsuitbarsting-syrie-verwachte-uitdaging-of-nieuw-hoofdstuk-in-de-burgeroorlog NOS]</ref> * [[9 maerte]] - Bosbrand bie [[Japan]]se stad [[Ofunato]] vòbie; zwaerste sins vuuftig jaer.<ref>[https://nieuwsblad.be/cnt/dmf20250309_94598218?journeybuilder=nopaywall Het Nieuwsblad]</ref> * [[10 maerte]] - Ruum helft van Nederlandse elektriciteit uut [[zunne]], wind en biomassa.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558947-energie-uit-wind-en-zon-hard-gestegen-ruim-helft-elektriciteit-nu-hernieuwbaar NOS]</ref> * [[12 maerte]] - [[Europeêse Unie]] komt mie importheffiengen vò de [[Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2559194-eu-komt-met-eigen-importheffingen-tegen-vs-motoren-drank-en-spijkerbroeken-duurder NOS]</ref> * 12 maerte - Treinkapieng in [[Pakistan]] vòbie, alle kaepers binne gedoôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559271-treinkaping-pakistan-beeindigd-21-gijzelaars-omgekomen NOS]</ref> * [[16 maerte]] - 59 doôden bie brand in nachtclub in de [[Noôrd-Macedonië|Noôrd-Macedonische]] stad Kočani.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559793-meer-dan-50-doden-bij-brand-in-nachtclub-noord-macedonie NOS]</ref> * 16 maerte - Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)]] ingestort.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559802-wilhelminatoren-in-valkenburg-ingestort-honden-slaan-aan-tijdens-zoektocht NOS]</ref> * [[17 maerte]] - [[Rwanda]] stopt diplomaotieke betrekkiengen mie [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/03/17/rwanda-belgie-diplomatie/ VRT NWS]</ref> * [[18 maerte]] - [[Israël]] voert groôte anval uut op de [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6349562/israel-beeindigt-wapenstilstand-met-zwaarste-aanval-sinds-begin-staakt-het-vuren.html NU]</ref> * 18 maerte - De [[Duutsland|Duutse]] reherieng mag vee meêr leêne vò defensie en infraostructuur.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560214-bondsdag-duitsland-stemt-in-met-historisch-schuldenpakket-ook-voor-defensie NOS]</ref> * 18 maerte - [[Rusland]] en [[Oekraïne]] zun tiedelijk mekaors (energie)infraostructuur niet anvall'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560242-rusland-en-oekraine-stoppen-dertig-dagen-met-aanvallen-op-elkaars-energiesector NOS]</ref> * [[19 maerte]] - [[Israël]] trekt Midden-[[Gazastroôke]] binn'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560355-israel-begint-eerste-grondoffensief-in-gaza-sinds-bestand-en-sluit-corridor-af NOS]</ref> * [[21 maerte]] - [[Gletsjer]]s smelten steêds 'arter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560525-smelten-gletsjers-ging-afgelopen-jaren-razendsnel-veel-gletsjers-halen-einde-eeuw-niet NOS]</ref> * [[23 maerte]] - Natuurbranden in [[Zeêuws-Vlaonderen]], oôrzaek binne droôgte en wind.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17333807/derde-brand-in-zeeuws-vlaanderen-in-een-middag-akker-bij-biervliet-brandt-af Omroep Zeêland]</ref> * 23 maerte - 't Nederlands [[voebal]]elftal wor deu verlies van [[Spanje]] uutgeschakeld in de kwartfinaole van de Nations League.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560892-veerkrachtig-oranje-verliest-penaltyreeks-van-spanje-en-mist-laatste-vier-nations-league NOS]</ref> * 23 maerte - [[Palestijnen|Palestiens]] ambulancepersoneêl in den [[Gazastroôke]] gedoôd deu 't [[Israël]]ische leger.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2562486-door-israel-gedode-hulpverleners-waren-wel-herkenbaar-blijkt-uit-video NOS]</ref> * [[26 maerte]] - Zwaere bosbranden in [[Zuud-Korea]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561136-tienduizenden-evacuaties-24-doden-en-noodtoestand-in-zuid-korea-door-bosbranden NOS]</ref> * [[27 maerte]] - De [[Knesset]] gaet akkoôrd mie juridische 'ervormiengen deu reherieng-[[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561324-netanyahu-loodst-zwaar-omstreden-wet-door-israelisch-parlement NOS]</ref> * [[28 maerte]] - Aerdbevieng van 7,7 in [[Myanmar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561393-zuidoost-azie-getroffen-door-zware-aardbeving-epicentrum-in-myanmar NOS]</ref> * 28 maerte - [[Israël]] voert luchtanval uut op [[Hezbollah]] in [[Beiroet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561436-israel-voert-voor-het-eerst-sinds-wapenstilstand-in-libanon-luchtaanval-uit-op-beiroet NOS]</ref> * [[30 maerte]] - [[China]], [[Japan]] en [[Zuud-Korea]] gaen meêr saemenwerken op handelshebied.<ref>[https://nos.nl/artikel/2561618-zuid-korea-japan-en-china-willen-nauwere-samenwerking-te-midden-van-tarieven-vs NOS]</ref> * [[1 april]] - [[Maerte]] was in [[Nederland]] record droôg <ref>[https://nos.nl/artikel/2561973-recorddroge-maand-luidt-droogteseizoen-in-maar-de-regenton-raakt-al-langer-leeg NOS]</ref> en in [[België]] bienae record droôg.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/04/01/droge-maand-maart-in-2025/ VRT NWS]</ref> * [[2 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] kommen mie een minimumimporttarief van 10% vò alle lan'n; den [[Europeêse Unie]] krieg een tarief van 20%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562146-trump-legt-hele-wereld-forse-tarieven-op-zij-doen-het-ons-aan-dus-we-gaan-het-terugdoen NOS]</ref> * [[3 april]] - [[Honharije]] stapt uut 't Internationaol Strafhof vanwehe arrestaotiebevel tehen den Israëlischen premier [[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562184-hongarije-trekt-zich-terug-uit-internationaal-strafhof-icc NOS]</ref> * 3 april - Groôte natuurbrand op den [[Veluwe]] bie [[Ede]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562290-brandweer-nog-zeker-hele-dag-bezig-met-blussen-natuurbrand-ede NOS]</ref> * [[7 april]] - Waereldwied daelen de beurzen deu de Amerikaonse tariefsver'oôgiengen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562772-onzekerheid-over-trumps-importheffingen-leidt-wereldwijd-tot-beursdalingen NOS]</ref> * [[8 april]] - Instortieng vant dek van een nachtclub in [[Santo Domingo]] mie 218 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563011-dodental-instorting-club-santo-domingo-stijgt-tot-184 NOS]</ref> * [[9 april]] - Bie Tata Steel in [[Iemuje]] verdwienen 1600 baenen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562927-grote-reorganisatie-bij-tata-steel-1600-voltijdbanen-verdwijnen NOS]</ref> * [[13 april]] - D'r binne 32 doôden deu een [[Rusland|Russische]] raketanval op den Oôst-[[Oekraïne|Oekraïense]] stad Soemy.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563435-tientallen-doden-en-gewonden-bij-russische-raketaanval-op-stad-soemy NOS]</ref> * [[15 april]] - [[Europa]] ist snelst opwaermende waerelddeêl.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563655-europa-is-het-snelst-opwarmende-continent-veel-verschil-tussen-oosten-en-westen NOS]</ref> * [[18 april]] - [[NSC]]-leider [[Pieter Omtzigt]] verlaet den politiek <ref>[https://nos.nl/artikel/2564111-nsc-leider-omtzigt-verlaat-politiek-herstel-burn-out-lukt-niet NOS]</ref> * 18 april - [[Wasbeêr'ond]] dudelijk anwezig in Noôrd-Nederland en [[Flevoland]], zal ok nae den rest vant land gaen.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/aziatische-wasbeerhond-rukt-op-over-tien-tot-twintig-jaar-in-het-hele-land~a1fe42a1/ AD]</ref> * [[20 april]] - Betoôgieng van [[moslims]] in [[Rotterdam]] teên den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564358-groot-protest-in-rotterdam-tegen-oorlog-in-gazastrook NOS]</ref> * [[22 april]] - 26 doôden deu een terroristische aenslag int [[India|Indiaose]] deêl van [[Kashmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564606-meer-dan-25-doden-bij-aanslag-op-toeristen-in-kashmir NOS]</ref> * [[24 april]] - Burgemeêster [[Femke Halsema]] van [[Amsterdam]] biedt excuses an vò 't gedrag van den gemeêntelijke over'eid teên de [[Joôden|Joôdse]] inweuners tiedens en vlak nae den [[Twidde Weareldoôrlog]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564859-burgemeester-halsema-biedt-excuses-aan-voor-rol-amsterdam-bij-jodenvervolging NOS]</ref> * [[25 april]] - Ofzwakkieng van den Atlantische Golfstroôm leidt wellicht toet kouwer en droôger weêr in Nederland.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2564907-nieuw-klimaatscenario-baart-onderzoekers-zorgen-juist-kouder-nederland NOS]</ref> * 25 april - Voorraeden in den [[Gazastroôke]] raeken op deu [[Israël]]ische blokkade.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2564988-israel-blokkeert-al-55-dagen-hulp-voor-gaza-voedselvoorraden-raken-op NOS]</ref> * [[26 april]] - Begraefenis van [[paus Franciscus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565069-paus-van-het-volk-franciscus-begraven-na-uitvaartmis-in-vaticaanstad NOS]</ref> * 26 april - Konienksdag op zaeterdag: konienk [[Willem-Alexander der Nederlan'n|Willum-Alexander]] mie z'n wuuf koniengin [[Máxima der Nederlan'n|Máxima]] plus ulder twi ouwste dochters bezoeke [[Doetinchem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565091-dit-was-koningsdag-2025-koning-zingt-oerend-hard-mee-in-doetinchem NOS]</ref> * 26 april - 70 doôden deu ontploffieng in [[Iran|Iraonse]] 'aevenstad [[Shahid Rajaee ]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565381-brand-in-iraanse-haven-geblust-dodental-opgelopen-naar-70 NOS]</ref> * 26 april - Een automobilist rie mie opzet 11 mins'n doôd in [[Vancouver]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565205-dodental-bij-aanslag-canada-opgelopen-tot-elf-ruim-twintig-gewonden NOS]</ref> * [[27 april]] - 't [[Pakistan|Pakistaonse]] leger doôdt in [[Noôrd-Waziristan]] 54 leden van den Pakistaonse [[Taliban]] die vanuut [[Afghanistan]] vò terrorisme binnenkommen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565192-pakistaanse-leger-doodt-54-militanten-die-probeerden-de-grens-over-te-steken NOS]</ref> * 27 april - Den [[Iengeland|Iengelse]] voebalclub [[Liverpool F.C.]] mie as coach den Nederlander [[Arne Slot]] wint den [[Premier League]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565224-liverpool-wint-kampioensduel-met-5-1-slot-eerste-nederlandse-coach-met-premier-league-titel NOS]</ref> * 27 april - [[FC Volendam]] vò zevende mael kampioen Eêste Divisie.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565383-volendam-voor-zevende-keer-kampioen-eerste-divisie-hattrick-veerman-in-utrecht NOS]</ref> * [[28 april]] - Groôte stroômstorieng in [[Spanje]] en [[Portugal]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565295-landelijke-stroomstoring-treft-miljoenen-mensen-in-spanje-en-portugal NOS]</ref> * 28 april - De liberaolen winnen de verkieziengen in [[Canada]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565396-canadese-liberalen-winnen-verkiezingen-met-dank-aan-trump NOS]</ref> * 28 april - [[Israël]] bombardeêrt [[Hezbollah]] in [[Beiroet]] en voert luchtanvall'n uut op [[Hamas]] in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10572424/israel-hervat-aanvallen-in-libanon-en-gaza-opnieuw-staakt-het-vuren-bestaat-eigenlijk-niet-meer BNR]</ref> * [[29 april]] - Doôden bie gevechten tussen [[Druzen]] en pro-regeriengsstrieders in [[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565446-zeker-12-doden-bij-geweld-in-damascus-tussen-druzen-en-pro-regeringsstrijders NOS]</ref> * [[30 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] en [[Oekraïne]] sluten een akkoôrd over militaire biestand en mineraolen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565618-oekraine-en-vs-eens-over-veelbesproken-mineralendeal NOS]</ref> * [[1 meie]] - Den [[Israël]]ische premier [[Netanyahu]] verklaert dat 't overwinnen van [[Hamas]] belangrieker is as den terugkeêr van de gijzelaers.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565680-netanyahu-stelt-openlijk-het-verslaan-van-hamas-boven-lot-van-gijzelaars NOS]</ref> * 1 meie - Rellende jeugd in [[Scheveniengen]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565712-me-ingezet-vanwege-rellen-in-scheveningen-jongeren-bekogelen-politie NOS]</ref> * [[2 meie]] - Volgens den [[Duutsland|Duutse]] inlichtiengendienst is den [[AfD]] rechtsextremistisch en bedreigend vò den [[democraotie]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565742-duitse-inlichtingendienst-afd-extremistisch-en-bedreiging-voor-democratie NOS]</ref> * [[3 meie]] - Lienks wint de verkieziengen in [[Australië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565879-labor-partij-van-premier-albanese-winnaar-van-verkiezingen-australie NOS]</ref> * [[5 meie]] - [[Israël]] wil uutbreidieng van den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566118-akkoord-in-israel-over-uitbreiding-oorlog-inname-hele-gazastrook-is-optie NOS]</ref> * [[6 meie]] - Den [[Duutsland|Duutse]] bonsdag kiest pas bie den twidde ronde [[Friedrich Merz]] as bonskanselier.<ref>[https://nos.nl/artikel/2566248-merz-in-tweede-stemming-alsnog-verkozen-tot-bondskanselier-duitsland NOS]</ref> * [[7 meie]] - [[India]] en [[Pakistan]] raeken slaegs om [[Kasjmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566313-grootschalige-luchtaanvallen-india-tegen-pakistan-grote-zorgen-over-escalatie NOS]</ref> * [[8 meie]] - 't Conclaof kiest een nieuwe [[paus]]: [[paus Leo XIV]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/habemus-papam-amerikaan-robert-prevost-is-de-nieuwe-paus~1745641517334/ VRT NWS]</ref> * [[12 meie]] - Den [[Koerden|Koedische]] PKK 'eft z'n eige op.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567003-de-pkk-heft-zichzelf-op-wat-ging-daaraan-vooraf NOS]</ref> * [[14 meie]] - Nederland moet meêr drienkwaeter bespaeren.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567176-meer-problemen-met-drinkwater-dreigen-besparen-lukt-nog-onvoldoende NOS]</ref> * [[16 meie]] - Den kredietrating van de [[Vereênigde Staeten]] wor deu Moody's verlaegt van aaa nae aa1.<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10574394/moody-s-zet-vs-treetje-lager-in-rating BNR]</ref> * [[17 meie]] - [[Oesteriek]] wint in [[Bazel]] 't [[Eurovisie Songfestival]], Nederland wor twaelfde.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567716-oostenrijk-wint-het-eurovisie-songfestival-met-het-nummer-wasted-love NOS]</ref> * [[18 meie]] - Aerdbevieng van 2,1 bie [[Warffum]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2567880-aardbeving-van-2-1-bij-warffum-inwoners-melden-dreun-en-trillingen NOS]</ref> * 18 meie - [[PSV]] wint den Eredivisie.<ref>[https://nos.nl/collectie/13991/artikel/2567798-psv-beslist-zinderende-titelstrijd-in-zijn-voordeel-en-viert-26ste-landstitel NOS]</ref> * 18 meie - Groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2567762-massaal-protest-in-den-haag-tegen-israel-standpunt-kabinet-rustig-verlopen NOS]</ref> * [[23 meie]] - Bienae 'eêl [[Zeêland]] wor laegvlieggebied voe legerhelicopters.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17489318/kabinet-kiest-zeeland-als-laagvlieggebied-voor-helikopters-de-zeeuwen-gaan-echt-wel-helikopters-zien Omroep Zeêland]</ref> * [[24 meie]] - 't Voestel vant [[Zeêland|Zeêuwse]] raedslid [[Lilian Janse]] om vrouwen naemens den [[SGP]] meêr ruumte in den politiek te geven wor verworp'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2568499-sgp-leden-verwerpen-voorstel-om-vrouwen-meer-ruimte-te-geven-in-politiek NOS]</ref> * [[25 meie]] - Den NDP onger leidieng van Jennifer Simons wint de verkieziengen in [[Surinaome]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569004-ndp-in-suriname-nipt-de-grootste-zes-partijen-willen-samenwerken-onder-eerste-vrouw NOS]</ref> * [[28 meie]] - Den plekke Blatten ([[Wallis]]) in de [[Zwitserland|Zwitserse]] [[Alpen]] wor groôtendeêls bedolven deu een of'ebroke bergwaand.<ref>[https://nos.nl/artikel/2569109-zwitsers-alpendorp-bijna-volledig-bedolven-na-instorting-bergwand NOS]</ref> * [[29 meie]] - Groôte bosbrand in den [[Canada|Canadeêse]] provincie [[Manitoba]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569131-noodtoestand-en-evacuaties-door-bosbranden-canadese-provincie-manitoba NOS]</ref> * [[1 juni]] - Groôte anvall'n mie drones deu [[Oekraïne]] en [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569552-russische-nucleaire-bommenwerpers-geraakt-bij-grote-droneaanval-oekraine NOS]</ref> * 1 juni - De [[Poôl'n|Poôlse]] presidentsverkieziengen worren 'ewonne deu den be'oudende nationaolist [[Karol Nawrocki]] (PiS).<ref>[https://nos.nl/artikel/2569615-conservatieve-nationalist-nawrocki-wint-poolse-presidentsverkiezingen NOS]</ref> * [[3 juni]] - Den [[PVV]] stapt uut 't [[kabinet-Schoof]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569767-wilders-breekt-met-coalitie-trekt-pvv-ers-terug-uit-kabinet-schoof NOS]</ref> * [[5 juni]] - Groôte ruzie tussen Amerikaons president [[Donald Trump]] en voormaelig adviseur [[Elon Musk]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570140-zo-belandden-musk-en-trump-in-een-slaande-ruzie NOS]</ref> * [[6 juni]] - Groôte anval mie drones en raket'n op [[Oekraïne]] deu [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13965/artikel/2570122-grootschalige-russische-aanval-op-oekraine-ook-kyiv-doelwit NOS]</ref> * [[7 juni]] - President [[Donald Trump]] stiert den nationaole garde nae protesten in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570347-opnieuw-protesten-la-om-arrestaties-immigranten-trump-gaat-nationale-garde-sturen NOS]</ref> * [[10 juni]] - In [[Graz]] ([[Oesteriek]]) schiet een voormaelige scholier tien mins'n op een schole doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570625-schietpartij-op-oostenrijkse-school-negen-slachtoffers-in-17-minuten NOS]</ref> * [[11 juni]] - [[Meie]] was op [[aerde]] ien nae warmste maend oôit 'emeten en in Noôrdwest-[[Europa]] uutzonderlijk droôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570702-afgelopen-mei-was-op-een-na-warmste-mei-ooit-ook-uitzonderlijk-droog NOS]</ref> * 11 juni - [[Hibraltar]] komt bie den [[Schengenzone]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570813-akkoord-eu-spanje-en-vk-over-de-grenzen-van-gibraltar NOS]</ref> * [[12 juni]] - Een vliegtuug stort neêr in [[Ahmedabad]] ([[India]]), weerbie meêr as 260 mins'n omkomme.<ref>[https://www.nu.nl/buitenland/6358922/vliegtuig-met-zeker-242-inzittenden-op-weg-naar-engeland-neergestort-in-india.html NU]</ref> * [[13 juni]] - [[Israël]] voert luchtanvall'n uut op [[Iran|Iraonse]] atoôminstallaoties en belangrieke officieren en weêtenschappers. Iran raegeêrt mie groôte drone- en raketanvall'n op Israël.<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2570958-israel-voert-luchtaanvallen-uit-op-nucleaire-installaties-en-legertop-iran NOS]</ref> * 13 juni - Eêste tropische dag vant jaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571027-eerste-tropische-dag-van-het-jaar-30-1-graden-gemeten-in-de-bilt NOS]</ref> * [[14 juni]] - 'Onderd mins'n worren 's nachts deu bendes in [[Benue]] ([[Nigeria]]) vermoôrd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571199-zeker-100-doden-in-nigeria-na-aanvallen-tientallen-vermist NOS]</ref> * 14 juni-13 juli - Waereldkampioenschap [[voebal]] vò clubs in de [[Vereênigde Staeten]] (FIFA Club World Cup). * [[15 juni]] - Vanover een groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://www.nu.nl/binnenland/6359259/organisatie-meldt-150000-aanwezigen-bij-rode-lijn-protest-in-den-haag.html NU]</ref> * [[21 juni]] - Meêr as 40 doôden deu een anval op een ziekenuus in den [[Soedan]]ese regio [[Kordofan]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572283-meer-dan-veertig-doden-bij-aanval-op-ziekenhuis-in-sudan NOS]</ref> * [[22 juni]] - De [[Vereênigde Staeten]] bombarderen atoôminstallaoties in [[Iran]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2572030-vs-bombardeert-drie-nucleaire-complexen-in-iran NOS]</ref> * 22 juni - Bie een zelfmoôrdanslag (waerschienlijk deu [[IS]]) op een [[Grieks-Orthodoxe kerke]] in [[Damascus]] kommen 25 mins'n omt leven.<ref>[https://nos.nl/artikel/2572218-aanslag-op-syrische-kerk-zorgt-voor-knauw-in-vertrouwen-in-nieuwe-regering NOS]</ref> * [[23 juni]] - Een raketanval deu [[Iran]] op den militaire baosis van de [[Vereênigde Staeten]] in [[Qatar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572229-iran-vuurt-raketten-af-op-amerikaanse-basis-in-qatar-vs-vooraf-gewaarschuwd NOS]</ref> * [[24 juni]] - Waepenstilstand tussen [[Iran]] en [[Israël]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/liveblog/2572127-netanyahu-bevestigt-dat-israel-akkoord-is-met-staakt-het-vuren NOS]</ref><ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6360106/staakt-het-vuren-israel-en-iran-zou-zijn-gestart-komende-24-uur-zijn-cruciaal.html NU]</ref> * 24-25 juni - [[NAVO]]-top in [[Den 'Aeg]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13989-navo-top-in-nederland NOS]</ref><ref>[https://app.nos.nl/nieuws/navotop2025/ NOS]</ref> * [[25 juni]] - De NAVO-lan'n gaen ulder defensie-uutgaeven verôogen toet minstens vuuf percent vant bbp tegen 2035.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/navolidstaten-unaniem-eens-over-nieuwe-5-procentnorm-grote-s~1750666417710/ VRT NWS]</ref> == Kommende gebeurtenisse == * [[29 oktober]] - Verkieziengen vò den [[Twidde Kaemer]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570158-tweede-kamerverkiezingen-definitief-op-woensdag-29-oktober NOS]</ref><ref>[https://www.parlement.com/id/vmo0cre2c5v0/tweede_kamerverkiezingen_2025 Parlement.com]</ref> == Gesturve == D'r valle in dit jaer 8 [[verkeersdoôden in Zeêland]]. * [[19 jannewari]] - [[Jan Mijnsbergen]] (86), Nederlands politicus (Staetenlid [[Zeêland]]) * [[15 feberwari]] - [[Jaap van der Doef]] (90), Nederlands politicus (burhemeêster [[Vlissienge]]) * [[17 feberwari]] - [[Frits Bolkestein]] (91), Nederlands politicus en schriever * [[18 feberwari]] - [[Gene Hackman]] (95), Amerikaons acteur * [[19 feberwari]] - [[Frits Korthals Altes]] (93), Nederlands politicus en advocaet * [[22 feberwari]] - [[Hans van den Broek]] (88), Nederlands politicus * [[16 maerte]] - [[Rob de Nijs]] (82), Nederlands zanger en acteur * [[27 maerte]] - [[Loretta Schrijver]] (68), Nederlands nieuwsleêzer en presentaotor * [[4 april]] - [[Cor de Vos]] (78), Nederlands politicus en bestierder * [[5 april]] - [[Harmen Siezen]] (84), Nederlands nieuwsleêzer * [[21 april]] - [[Paus Franciscus]] (88), Arhentijns aertsbisschop * [[16 meie]] - [[Jan Terlouw]] (93), Nederlands kernfysicus, kinderboek'nschriever en politicus * [[19 meie]] - [[Hans Wiegel]] (83), Nederlands politicus == Plaetjes == <gallery mode="packed" widths="150px" heights="150px"> Palisades Fire (54254705864).jpg|Branden in [[Los Angeles]] Suriname oilmap.svg|Olielappen op zeê bie [[Surinaome]] Visit of Bart De Wever, Belgian Prime Minister, to the European Commission (cropped).jpg|Belhisch premier [[Bart De Wever]] President Trump and Ukrainian President Zelenskyy Clash During Meeting in Oval Office, Feb. 28, 2025.jpg|Ruzie [[Volodymyr Zelensky|Zelensky]], [[Donald Trump|Trump]] en [[JD Vance|Vance]] int [[Witte 'uus]] Valkenburg-Wilhelminatoren (6).jpg|Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)|Valkenburg]] GEMS В ЮЖАКОВО НА КОПИ 1.png|[[Wasbeêr'ond]] Funerali Papa Francesco (54477407613).jpg|Begraefenis van [[paus Franciscus]] Koningsdag 2025 Doetinchem.jpg|Konienksdag in [[Doetinchem]] Kras stadion.JPG|Kras: stadion van FC Volendam Lilian janse 27 maart 2014 bij de beediging als sgpraadslid in het stadhuis van vlissingen-1711546348 (cropped).jpg|[[Lilian Janse]] uut [[Zeêland]], eêste vrouwelijke [[SGP]]-raedslid P20250530MR-0209 President Donald Trump participates in a press conference with departing DOGE adviser Elon Musk.jpg|[[Elon Musk]] (lienks) mie [[Donald Trump]] Air Defense Activity Against Hostile Targets in the Skies of Tehran 13 Tasnim.jpg|[[Israël]]ische luchtanval op [[Iran]] </Gallery> == Noôten == {{Reflist|1=5}} [[Categorie:Eenentwintegste eêuwe]] of7hy35nbhaz9grmy7pei6tycit99cu 160780 160779 2025-06-25T13:39:26Z Nillers 14757 /* Gebeurtenisse */ 160780 wikitext text/x-wiki {{jaorboks}} '''{{PAGENAME}}''' is 'n [[jaer]]. == Gebeurtenisse == * [[1 jannewari]] - Vanof noe word'n er van auto's en motorrieers deu de [[Westerscheldetunnel]] gin tol meer 'eheven (eigelijk al vanof 30 december).<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/16058857/eerst-zien-dan-geloven-zo-reageert-zeeland-op-westerscheldetunnel-tolvrij-vanaf-2025 Omroep Zeêland]</ref> * 1 jannewari - [[IS]]-aen'anger rie 15 mins'n doôd in [[New Orleans]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550328-dodental-na-aanslag-in-uitgaansgebied-new-orleans-opgelopen-naar-15 NOS]</ref> * [[2 jannewari]] - Man schiet binn'n twi weken in [[Rotterdam]]-Iesselmonde drie mins'n doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2550656-wat-de-reeks-dodelijke-beschietingen-in-rotterdam-zo-uitzonderlijk-maakt NOS]</ref> * [[7 jannewari]] - Aerdbevieng van 7,1 in [[Tibet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550948-meer-dan-400-mensen-gered-na-aardbeving-in-tibet-kou-nu-grote-vijand NOS]</ref> * 7-31 jannewari - Zwaere natuurbranden in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551138-duizenden-gebouwen-verwoest-tien-doden-door-branden-los-angeles NOS]</ref><ref>[https://nos.nl/artikel/2551685-la-maakt-zich-op-voor-stormachtige-wind-vrees-voor-hevigere-natuurbranden NOS]</ref> * [[10 jannewari]] - [[2024]] was mie +1,6°C opwarmieng record warm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551139-wereld-schiet-door-1-5-graad-onduidelijk-waarom-2024-zo-warm-was NOS]</ref> * [[12 jannewari]] - [[Surinaome]] verwacht in 2025 vee opbrengsten uut oliewinnieng.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551439-surinamers-hopen-vanaf-dit-jaar-te-kunnen-profiteren-van-de-oliemiljarden NOS]</ref> * [[14 jannewari]] - Vee doôden in illegaole goudmien in [[Zuud-Afrika]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551796-reddingswerkers-halen-illegale-goudzoekers-na-maanden-uit-zuid-afrikaanse-mijn NOS]</ref> * [[15 jannewari]] - [[Israël]] en [[Hamas]] sluuten 'n waepenstilstand over de [[Gazastroôke]], ingaende 19 jannewari.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551917-na-15-maanden-akkoord-over-gaza-israel-moet-formeel-nog-instemmen NOS]</ref> * [[17 jannewari]] - [[Rusland]] en [[Iran]] sluuten 'n saemenwerkiengsakkoord, o.a. vò defensie en kernenergie.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/17/rusland-iran-strategisch-partnerschap/ VRT NWS]</ref> * [[18 jannewari]] - Vrachtwaegen mie brandstof ontploft in [[Niheria]], d'r binne 70 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552273-brandstoftruck-ontploft-zeker-70-doden-in-nigeria NOS]</ref> * [[20 jannewari]] - [[Donald Trump]] wor beëdigd as [[Lieste van Amerikaonse president'n|47e president van de Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13983-start-presidentschap-trump NOS]</ref> * [[21 jannewari]] - Brand in skihotel in [[Turkije]], 76 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552685-76-doden-bij-hotelbrand-in-turks-skioord-eigenaar-gearresteerd NOS]</ref> * [[24 jannewari]] - Zwaere sturm in [[Ierland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553040-zware-storm-eowyn-trekt-van-ierland-naar-schotland-vluchten-geannuleerd NOS]</ref> * [[28 jannewari]] - Zwaere overstroômiengen in [[Bretagne]] en omhevieng deu sturm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553614-code-rood-vanwege-zware-overstromingen-in-frankrijk-nieuwe-storm-op-komst NOS]</ref> * [[29 jannewari]] - Botsing van helikopter mie vliegtuug bie [[Washington, D.C.]], 67 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553855-geen-hoop-op-overlevenden-crash-washington-waarschijnlijk-ruim-60-doden NOS]</ref> * [[30 jannewari]] - D' [[Europeêse Unie|Europeêse Centraole Bank]] verlaegt de rente nae 2,75%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553858-ecb-verlaagt-voor-de-vijfde-keer-in-een-jaar-de-rente NOS]</ref> * 30 jannewari - Rebellen in Oôst-[[Konho-Kinshasa]] veroveren hebied bie [[Rwanda]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553844-rebellen-congo-rukken-verder-op-naar-het-zuiden NOS]</ref> * 30 jannewari - [[Nederland]]se bevolkieng in 2024 mie 103.000 mins'n gegroeid toet 18,05 meljoen inweuners.<ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/lagere-bevolkingsgroei-in-2024 CBS]</ref><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/bevolkingsgroei-in-2024-afgenomen-in-de-randstad-toegenomen-daarbuiten CBS]</ref> * [[3 feberwari]] - [[Bart De Wever]] wor premier van [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/31/overzicht-federale-regering-ministers/ VRT NWS]</ref> * [[4 feberwari]] - Man schiet tien mins'n doôd in [[Örebro]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2554538-naar-schatting-elf-doden-bij-zweedse-school-ergste-schietpartij-in-ons-land NOS]</ref> * [[10 feberwari]] - 55 Doôden deu 'n verkeêrsongeluk in [[Guatemala]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555351-dodental-busongeluk-guatemala-opgelopen-tot-55 NOS]</ref> * 10 feberwari - D'n Amerikaonse president [[Donald Trump]] ver'oôgt d' import'effiengen vò [[stael]] en [[aluminium]] nae 25%, ingaende 12 maerte.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555348-vs-verhoogt-importheffingen-op-staal-en-aluminium-naar-25-procent NOS]</ref> * [[13 feberwari]] - Aerdbevieng van 2,2 bie [[Usquert]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555630-aardbeving-met-kracht-van-2-2-in-groningen-heftige-doffe-dreun NOS]</ref> * [[15 feberwari]] - [[Goud]]pries mie 90.000 euro per kilo record 'oôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555907-onrust-in-de-wereld-stuwt-goudprijs-tot-recordhoogte-van-90-000-euro-per-kilo NOS]</ref> * [[18 feberwari]] - [[Rusland]] en [[Vereênigde Staeten]] praeten in [[Riad]] ([[Saoedi-Araobië]]) over herstel van betrekkiengen en stopp'n van oôrlog in [[Oekraïne]].<ref>[https://nos.nl/liveblog/2556241-overleg-rubio-lavrov-in-riyad-begonnen NOS]</ref> * [[19 feberwari]] - Groôte antiterreuroperaotie in [[Marokko]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2556546-grote-antiterreuroperatie-in-marokko-aanslag-verijdeld NOS]</ref> * 19 feberwari - In dertig jaer tied 'n afnaeme bie veertig procent van de diersoôrte in de [[Oôsterschelde]].<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17243291/met-de-vissen-en-bodemdieren-in-de-oosterschelde-gaat-het-de-afgelopen-30-jaar-bergafwaarts Omroep Zeêland]</ref> * [[21 feberwari]] - Amerikaons bedrief test vliegende waegen.<ref>[https://www.nu.nl/314825/video/amerikaans-bedrijf-test-vliegende-elektrische-auto.html NU]</ref> * [[22 feberwari]] - [[Koffie]] wor flink dierder.<ref>[https://nos.nl/artikel/2556843-koffie-wordt-snel-duurder-wie-betaalt-straks-de-rekening NOS]</ref> * [[23 feberwari]] - De [[Bonsdag]]verkieziengen in [[Duutsland]] word'n 'ewonne deur [[CDU]]-[[CSU]]. Twidde wor [[AfD]], dorde [[SPD]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13984-duitse-verkiezingen NOS]</ref> * 23 feberwari - Meêst vuule lucht in de gordel [[Rieswiek (Zuud-'Olland)|Rieswiek]]-[[Rotterdam]]-[[Dordt]]; [[Schiedam]] 't vuulst.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/schiedam-en-rijswijk-ademen-de-meest-vervuilde-lucht-in-hoe-schoon-is-jouw-gemeente~a86b802d/ AD]</ref> * [[26 feberwari]] - Groôte chemiebedrieven in Nederland maeken ulder eige groôte zurgen om diere energie.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557337-chemiereuzen-energie-intensieve-fabrieken-staan-op-omvallen NOS]</ref> * 26 feberwari - [[Eurocommissaoris]] [[Wopke Hoekstra]] vò klimaet komt mie plan om Europeêse industrie te helpen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557385-reddingsplan-voor-europese-industrie-komt-voor-bedrijven-geen-moment-te-vroeg NOS]</ref> * [[27 feberwari]] - D' [[Europeêse Unie]] zoekt toenaederieng toet [[India]].<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557625-zware-europese-delegatie-in-india-op-zoek-naar-nieuwe-geopolitieke-vrienden NOS]</ref> * [[28 feberwari]] - Deêze avond staen zeven [[planete]]n achter mekaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557599-planetenparade-vanavond-7-planeten-zichtbaar-maar-temper-je-verwachtingen NOS]</ref> * 28 feberwari - Ruzie tussen [[Volodymyr Zelensky]] en [[Donald Trump]] mie [[JD Vance]] int [[Witte 'uus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2557665-ontmoeting-trump-en-zelensky-ontaardt-in-felle-ruzie-u-bent-respectloos NOS]</ref> * [[1 maerte]] - Waepenstilstand tussen [[Turkije]] en [[Koerden|Koerdische]] PKK.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557726-pkk-kondigt-staakt-het-vuren-aan-na-oproep-gevangen-leider-ocalan NOS]</ref> * [[2 maerte]] - [[Vereênigd Konienkriek]] en [[Frankriek]] willen saemenwerkieng van Europeêse lan'n om eige vredesplan voo [[Oekraïne]] te maeken.<ref>[https://nos.nl/collectie/13985/artikel/2557966-starmer-vormt-coalition-of-the-willing-voor-veiligheid-en-vrede-in-oekraine NOS]</ref> * [[4 maerte]] - [[Vereênigde Staeten]] beginnen mie importheffiengen vò [[Mexico]], [[Canada]] en [[China]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558117-vs-start-gevreesde-handelsoorlog-canada-en-china-slaan-direct-terug NOS]</ref> * [[6 maerte]] - Natuurgebieën in Nederland achteruut deu slecht waeter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558377-natuur-gaat-achteruit-door-slechte-kwaliteit-van-water NOS]</ref> * 6 maerte - Groôte brand in binn'nstad van [[Arnem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558498-brand-in-centrum-arnhem-nu-helemaal-uit-na-blussen-laatste-brandhaard NOS]</ref> * sins 6 maerte - Gevechten en geweld in West-[[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558796-geweldsuitbarsting-syrie-verwachte-uitdaging-of-nieuw-hoofdstuk-in-de-burgeroorlog NOS]</ref> * [[9 maerte]] - Bosbrand bie [[Japan]]se stad [[Ofunato]] vòbie; zwaerste sins vuuftig jaer.<ref>[https://nieuwsblad.be/cnt/dmf20250309_94598218?journeybuilder=nopaywall Het Nieuwsblad]</ref> * [[10 maerte]] - Ruum helft van Nederlandse elektriciteit uut [[zunne]], wind en biomassa.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558947-energie-uit-wind-en-zon-hard-gestegen-ruim-helft-elektriciteit-nu-hernieuwbaar NOS]</ref> * [[12 maerte]] - [[Europeêse Unie]] komt mie importheffiengen vò de [[Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2559194-eu-komt-met-eigen-importheffingen-tegen-vs-motoren-drank-en-spijkerbroeken-duurder NOS]</ref> * 12 maerte - Treinkapieng in [[Pakistan]] vòbie, alle kaepers binne gedoôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559271-treinkaping-pakistan-beeindigd-21-gijzelaars-omgekomen NOS]</ref> * [[16 maerte]] - 59 doôden bie brand in nachtclub in de [[Noôrd-Macedonië|Noôrd-Macedonische]] stad Kočani.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559793-meer-dan-50-doden-bij-brand-in-nachtclub-noord-macedonie NOS]</ref> * 16 maerte - Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)]] ingestort.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559802-wilhelminatoren-in-valkenburg-ingestort-honden-slaan-aan-tijdens-zoektocht NOS]</ref> * [[17 maerte]] - [[Rwanda]] stopt diplomaotieke betrekkiengen mie [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/03/17/rwanda-belgie-diplomatie/ VRT NWS]</ref> * [[18 maerte]] - [[Israël]] voert groôte anval uut op de [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6349562/israel-beeindigt-wapenstilstand-met-zwaarste-aanval-sinds-begin-staakt-het-vuren.html NU]</ref> * 18 maerte - De [[Duutsland|Duutse]] reherieng mag vee meêr leêne vò defensie en infraostructuur.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560214-bondsdag-duitsland-stemt-in-met-historisch-schuldenpakket-ook-voor-defensie NOS]</ref> * 18 maerte - [[Rusland]] en [[Oekraïne]] zun tiedelijk mekaors (energie)infraostructuur niet anvall'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560242-rusland-en-oekraine-stoppen-dertig-dagen-met-aanvallen-op-elkaars-energiesector NOS]</ref> * [[19 maerte]] - [[Israël]] trekt Midden-[[Gazastroôke]] binn'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560355-israel-begint-eerste-grondoffensief-in-gaza-sinds-bestand-en-sluit-corridor-af NOS]</ref> * [[21 maerte]] - [[Gletsjer]]s smelten steêds 'arter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560525-smelten-gletsjers-ging-afgelopen-jaren-razendsnel-veel-gletsjers-halen-einde-eeuw-niet NOS]</ref> * [[23 maerte]] - Natuurbranden in [[Zeêuws-Vlaonderen]], oôrzaek binne droôgte en wind.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17333807/derde-brand-in-zeeuws-vlaanderen-in-een-middag-akker-bij-biervliet-brandt-af Omroep Zeêland]</ref> * 23 maerte - 't Nederlands [[voebal]]elftal wor deu verlies van [[Spanje]] uutgeschakeld in de kwartfinaole van de Nations League.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560892-veerkrachtig-oranje-verliest-penaltyreeks-van-spanje-en-mist-laatste-vier-nations-league NOS]</ref> * 23 maerte - [[Palestijnen|Palestiens]] ambulancepersoneêl in den [[Gazastroôke]] gedoôd deu 't [[Israël]]ische leger.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2562486-door-israel-gedode-hulpverleners-waren-wel-herkenbaar-blijkt-uit-video NOS]</ref> * [[26 maerte]] - Zwaere bosbranden in [[Zuud-Korea]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561136-tienduizenden-evacuaties-24-doden-en-noodtoestand-in-zuid-korea-door-bosbranden NOS]</ref> * [[27 maerte]] - De [[Knesset]] gaet akkoôrd mie juridische 'ervormiengen deu reherieng-[[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561324-netanyahu-loodst-zwaar-omstreden-wet-door-israelisch-parlement NOS]</ref> * [[28 maerte]] - Aerdbevieng van 7,7 in [[Myanmar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561393-zuidoost-azie-getroffen-door-zware-aardbeving-epicentrum-in-myanmar NOS]</ref> * 28 maerte - [[Israël]] voert luchtanval uut op [[Hezbollah]] in [[Beiroet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561436-israel-voert-voor-het-eerst-sinds-wapenstilstand-in-libanon-luchtaanval-uit-op-beiroet NOS]</ref> * [[30 maerte]] - [[China]], [[Japan]] en [[Zuud-Korea]] gaen meêr saemenwerken op handelshebied.<ref>[https://nos.nl/artikel/2561618-zuid-korea-japan-en-china-willen-nauwere-samenwerking-te-midden-van-tarieven-vs NOS]</ref> * [[1 april]] - [[Maerte]] was in [[Nederland]] record droôg <ref>[https://nos.nl/artikel/2561973-recorddroge-maand-luidt-droogteseizoen-in-maar-de-regenton-raakt-al-langer-leeg NOS]</ref> en in [[België]] bienae record droôg.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/04/01/droge-maand-maart-in-2025/ VRT NWS]</ref> * [[2 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] kommen mie een minimumimporttarief van 10% vò alle lan'n; den [[Europeêse Unie]] krieg een tarief van 20%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562146-trump-legt-hele-wereld-forse-tarieven-op-zij-doen-het-ons-aan-dus-we-gaan-het-terugdoen NOS]</ref> * [[3 april]] - [[Honharije]] stapt uut 't Internationaol Strafhof vanwehe arrestaotiebevel tehen den Israëlischen premier [[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562184-hongarije-trekt-zich-terug-uit-internationaal-strafhof-icc NOS]</ref> * 3 april - Groôte natuurbrand op den [[Veluwe]] bie [[Ede]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562290-brandweer-nog-zeker-hele-dag-bezig-met-blussen-natuurbrand-ede NOS]</ref> * [[7 april]] - Waereldwied daelen de beurzen deu de Amerikaonse tariefsver'oôgiengen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562772-onzekerheid-over-trumps-importheffingen-leidt-wereldwijd-tot-beursdalingen NOS]</ref> * [[8 april]] - Instortieng vant dek van een nachtclub in [[Santo Domingo]] mie 218 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563011-dodental-instorting-club-santo-domingo-stijgt-tot-184 NOS]</ref> * [[9 april]] - Bie Tata Steel in [[Iemuje]] verdwienen 1600 baenen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562927-grote-reorganisatie-bij-tata-steel-1600-voltijdbanen-verdwijnen NOS]</ref> * [[13 april]] - D'r binne 32 doôden deu een [[Rusland|Russische]] raketanval op den Oôst-[[Oekraïne|Oekraïense]] stad Soemy.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563435-tientallen-doden-en-gewonden-bij-russische-raketaanval-op-stad-soemy NOS]</ref> * [[15 april]] - [[Europa]] ist snelst opwaermende waerelddeêl.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563655-europa-is-het-snelst-opwarmende-continent-veel-verschil-tussen-oosten-en-westen NOS]</ref> * [[18 april]] - [[NSC]]-leider [[Pieter Omtzigt]] verlaet den politiek <ref>[https://nos.nl/artikel/2564111-nsc-leider-omtzigt-verlaat-politiek-herstel-burn-out-lukt-niet NOS]</ref> * 18 april - [[Wasbeêr'ond]] dudelijk anwezig in Noôrd-Nederland en [[Flevoland]], zal ok nae den rest vant land gaen.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/aziatische-wasbeerhond-rukt-op-over-tien-tot-twintig-jaar-in-het-hele-land~a1fe42a1/ AD]</ref> * [[20 april]] - Betoôgieng van [[moslims]] in [[Rotterdam]] teên den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564358-groot-protest-in-rotterdam-tegen-oorlog-in-gazastrook NOS]</ref> * [[22 april]] - 26 doôden deu een terroristische aenslag int [[India|Indiaose]] deêl van [[Kashmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564606-meer-dan-25-doden-bij-aanslag-op-toeristen-in-kashmir NOS]</ref> * [[24 april]] - Burgemeêster [[Femke Halsema]] van [[Amsterdam]] biedt excuses an vò 't gedrag van den gemeêntelijke over'eid teên de [[Joôden|Joôdse]] inweuners tiedens en vlak nae den [[Twidde Weareldoôrlog]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564859-burgemeester-halsema-biedt-excuses-aan-voor-rol-amsterdam-bij-jodenvervolging NOS]</ref> * [[25 april]] - Ofzwakkieng van den Atlantische Golfstroôm leidt wellicht toet kouwer en droôger weêr in Nederland.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2564907-nieuw-klimaatscenario-baart-onderzoekers-zorgen-juist-kouder-nederland NOS]</ref> * 25 april - Voorraeden in den [[Gazastroôke]] raeken op deu [[Israël]]ische blokkade.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2564988-israel-blokkeert-al-55-dagen-hulp-voor-gaza-voedselvoorraden-raken-op NOS]</ref> * [[26 april]] - Begraefenis van [[paus Franciscus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565069-paus-van-het-volk-franciscus-begraven-na-uitvaartmis-in-vaticaanstad NOS]</ref> * 26 april - Konienksdag op zaeterdag: konienk [[Willem-Alexander der Nederlan'n|Willum-Alexander]] mie z'n wuuf koniengin [[Máxima der Nederlan'n|Máxima]] plus ulder twi ouwste dochters bezoeke [[Doetinchem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565091-dit-was-koningsdag-2025-koning-zingt-oerend-hard-mee-in-doetinchem NOS]</ref> * 26 april - 70 doôden deu ontploffieng in [[Iran|Iraonse]] 'aevenstad [[Shahid Rajaee ]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565381-brand-in-iraanse-haven-geblust-dodental-opgelopen-naar-70 NOS]</ref> * 26 april - Een automobilist rie mie opzet 11 mins'n doôd in [[Vancouver]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565205-dodental-bij-aanslag-canada-opgelopen-tot-elf-ruim-twintig-gewonden NOS]</ref> * [[27 april]] - 't [[Pakistan|Pakistaonse]] leger doôdt in [[Noôrd-Waziristan]] 54 leden van den Pakistaonse [[Taliban]] die vanuut [[Afghanistan]] vò terrorisme binnenkommen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565192-pakistaanse-leger-doodt-54-militanten-die-probeerden-de-grens-over-te-steken NOS]</ref> * 27 april - Den [[Iengeland|Iengelse]] voebalclub [[Liverpool F.C.]] mie as coach den Nederlander [[Arne Slot]] wint den [[Premier League]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565224-liverpool-wint-kampioensduel-met-5-1-slot-eerste-nederlandse-coach-met-premier-league-titel NOS]</ref> * 27 april - [[FC Volendam]] vò zevende mael kampioen Eêste Divisie.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565383-volendam-voor-zevende-keer-kampioen-eerste-divisie-hattrick-veerman-in-utrecht NOS]</ref> * [[28 april]] - Groôte stroômstorieng in [[Spanje]] en [[Portugal]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565295-landelijke-stroomstoring-treft-miljoenen-mensen-in-spanje-en-portugal NOS]</ref> * 28 april - De liberaolen winnen de verkieziengen in [[Canada]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565396-canadese-liberalen-winnen-verkiezingen-met-dank-aan-trump NOS]</ref> * 28 april - [[Israël]] bombardeêrt [[Hezbollah]] in [[Beiroet]] en voert luchtanvall'n uut op [[Hamas]] in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10572424/israel-hervat-aanvallen-in-libanon-en-gaza-opnieuw-staakt-het-vuren-bestaat-eigenlijk-niet-meer BNR]</ref> * [[29 april]] - Doôden bie gevechten tussen [[Druzen]] en pro-regeriengsstrieders in [[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565446-zeker-12-doden-bij-geweld-in-damascus-tussen-druzen-en-pro-regeringsstrijders NOS]</ref> * [[30 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] en [[Oekraïne]] sluten een akkoôrd over militaire biestand en mineraolen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565618-oekraine-en-vs-eens-over-veelbesproken-mineralendeal NOS]</ref> * [[1 meie]] - Den [[Israël]]ische premier [[Netanyahu]] verklaert dat 't overwinnen van [[Hamas]] belangrieker is as den terugkeêr van de gijzelaers.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565680-netanyahu-stelt-openlijk-het-verslaan-van-hamas-boven-lot-van-gijzelaars NOS]</ref> * 1 meie - Rellende jeugd in [[Scheveniengen]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565712-me-ingezet-vanwege-rellen-in-scheveningen-jongeren-bekogelen-politie NOS]</ref> * [[2 meie]] - Volgens den [[Duutsland|Duutse]] inlichtiengendienst is den [[AfD]] rechtsextremistisch en bedreigend vò den [[democraotie]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565742-duitse-inlichtingendienst-afd-extremistisch-en-bedreiging-voor-democratie NOS]</ref> * [[3 meie]] - Lienks wint de verkieziengen in [[Australië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565879-labor-partij-van-premier-albanese-winnaar-van-verkiezingen-australie NOS]</ref> * [[5 meie]] - [[Israël]] wil uutbreidieng van den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566118-akkoord-in-israel-over-uitbreiding-oorlog-inname-hele-gazastrook-is-optie NOS]</ref> * [[6 meie]] - Den [[Duutsland|Duutse]] bonsdag kiest pas bie den twidde ronde [[Friedrich Merz]] as bonskanselier.<ref>[https://nos.nl/artikel/2566248-merz-in-tweede-stemming-alsnog-verkozen-tot-bondskanselier-duitsland NOS]</ref> * [[7 meie]] - [[India]] en [[Pakistan]] raeken slaegs om [[Kasjmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566313-grootschalige-luchtaanvallen-india-tegen-pakistan-grote-zorgen-over-escalatie NOS]</ref> * [[8 meie]] - 't Conclaof kiest een nieuwe [[paus]]: [[paus Leo XIV]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/habemus-papam-amerikaan-robert-prevost-is-de-nieuwe-paus~1745641517334/ VRT NWS]</ref> * [[12 meie]] - Den [[Koerden|Koedische]] PKK 'eft z'n eige op.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567003-de-pkk-heft-zichzelf-op-wat-ging-daaraan-vooraf NOS]</ref> * [[14 meie]] - Nederland moet meêr drienkwaeter bespaeren.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567176-meer-problemen-met-drinkwater-dreigen-besparen-lukt-nog-onvoldoende NOS]</ref> * [[16 meie]] - Den kredietrating van de [[Vereênigde Staeten]] wor deu Moody's verlaegt van aaa nae aa1.<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10574394/moody-s-zet-vs-treetje-lager-in-rating BNR]</ref> * [[17 meie]] - [[Oesteriek]] wint in [[Bazel]] 't [[Eurovisie Songfestival]], Nederland wor twaelfde.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567716-oostenrijk-wint-het-eurovisie-songfestival-met-het-nummer-wasted-love NOS]</ref> * [[18 meie]] - Aerdbevieng van 2,1 bie [[Warffum]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2567880-aardbeving-van-2-1-bij-warffum-inwoners-melden-dreun-en-trillingen NOS]</ref> * 18 meie - [[PSV]] wint den Eredivisie.<ref>[https://nos.nl/collectie/13991/artikel/2567798-psv-beslist-zinderende-titelstrijd-in-zijn-voordeel-en-viert-26ste-landstitel NOS]</ref> * 18 meie - Groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2567762-massaal-protest-in-den-haag-tegen-israel-standpunt-kabinet-rustig-verlopen NOS]</ref> * [[23 meie]] - Bienae 'eêl [[Zeêland]] wor laegvlieggebied voe legerhelicopters.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17489318/kabinet-kiest-zeeland-als-laagvlieggebied-voor-helikopters-de-zeeuwen-gaan-echt-wel-helikopters-zien Omroep Zeêland]</ref> * [[24 meie]] - 't Voestel vant [[Zeêland|Zeêuwse]] raedslid [[Lilian Janse]] om vrouwen naemens den [[SGP]] meêr ruumte in den politiek te geven wor verworp'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2568499-sgp-leden-verwerpen-voorstel-om-vrouwen-meer-ruimte-te-geven-in-politiek NOS]</ref> * [[25 meie]] - Den NDP onger leidieng van Jennifer Simons wint de verkieziengen in [[Surinaome]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569004-ndp-in-suriname-nipt-de-grootste-zes-partijen-willen-samenwerken-onder-eerste-vrouw NOS]</ref> * [[28 meie]] - Den plekke Blatten ([[Wallis]]) in de [[Zwitserland|Zwitserse]] [[Alpen]] wor groôtendeêls bedolven deu een of'ebroke bergwaand.<ref>[https://nos.nl/artikel/2569109-zwitsers-alpendorp-bijna-volledig-bedolven-na-instorting-bergwand NOS]</ref> * [[29 meie]] - Groôte bosbrand in den [[Canada|Canadeêse]] provincie [[Manitoba]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569131-noodtoestand-en-evacuaties-door-bosbranden-canadese-provincie-manitoba NOS]</ref> * [[1 juni]] - Groôte anvall'n mie drones deu [[Oekraïne]] en [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569552-russische-nucleaire-bommenwerpers-geraakt-bij-grote-droneaanval-oekraine NOS]</ref> * 1 juni - De [[Poôl'n|Poôlse]] presidentsverkieziengen worren 'ewonne deu den be'oudende nationaolist [[Karol Nawrocki]] (PiS).<ref>[https://nos.nl/artikel/2569615-conservatieve-nationalist-nawrocki-wint-poolse-presidentsverkiezingen NOS]</ref> * [[3 juni]] - Den [[PVV]] stapt uut 't [[kabinet-Schoof]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569767-wilders-breekt-met-coalitie-trekt-pvv-ers-terug-uit-kabinet-schoof NOS]</ref> * [[5 juni]] - Groôte ruzie tussen Amerikaons president [[Donald Trump]] en voormaelig adviseur [[Elon Musk]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570140-zo-belandden-musk-en-trump-in-een-slaande-ruzie NOS]</ref> * [[6 juni]] - Groôte anval mie drones en raket'n op [[Oekraïne]] deu [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13965/artikel/2570122-grootschalige-russische-aanval-op-oekraine-ook-kyiv-doelwit NOS]</ref> * [[7 juni]] - President [[Donald Trump]] stiert den nationaole garde nae protesten in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570347-opnieuw-protesten-la-om-arrestaties-immigranten-trump-gaat-nationale-garde-sturen NOS]</ref> * [[10 juni]] - In [[Graz]] ([[Oesteriek]]) schiet een voormaelige scholier tien mins'n op een schole doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570625-schietpartij-op-oostenrijkse-school-negen-slachtoffers-in-17-minuten NOS]</ref> * [[11 juni]] - [[Meie]] was op [[aerde]] ien nae warmste maend oôit 'emeten en in Noôrdwest-[[Europa]] uutzonderlijk droôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570702-afgelopen-mei-was-op-een-na-warmste-mei-ooit-ook-uitzonderlijk-droog NOS]</ref> * 11 juni - [[Hibraltar]] komt bie den [[Schengenzone]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570813-akkoord-eu-spanje-en-vk-over-de-grenzen-van-gibraltar NOS]</ref> * [[12 juni]] - Een vliegtuug stort neêr in [[Ahmedabad]] ([[India]]), weerbie meêr as 260 mins'n omkomme.<ref>[https://www.nu.nl/buitenland/6358922/vliegtuig-met-zeker-242-inzittenden-op-weg-naar-engeland-neergestort-in-india.html NU]</ref> * [[13 juni]] - [[Israël]] voert luchtanvall'n uut op [[Iran|Iraonse]] atoôminstallaoties en belangrieke officieren en weêtenschappers. Iran raegeêrt mie groôte drone- en raketanvall'n op Israël.<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2570958-israel-voert-luchtaanvallen-uit-op-nucleaire-installaties-en-legertop-iran NOS]</ref> * 13 juni - Eêste tropische dag vant jaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571027-eerste-tropische-dag-van-het-jaar-30-1-graden-gemeten-in-de-bilt NOS]</ref> * [[14 juni]] - 'Onderd mins'n worren 's nachts deu bendes in [[Benue]] ([[Nigeria]]) vermoôrd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571199-zeker-100-doden-in-nigeria-na-aanvallen-tientallen-vermist NOS]</ref> * 14 juni-13 juli - Waereldkampioenschap [[voebal]] vò clubs in de [[Vereênigde Staeten]] (FIFA Club World Cup). * [[15 juni]] - Vanover een groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://www.nu.nl/binnenland/6359259/organisatie-meldt-150000-aanwezigen-bij-rode-lijn-protest-in-den-haag.html NU]</ref> * [[21 juni]] - Meêr as 40 doôden deu een anval op een ziekenuus in den [[Soedan]]ese regio [[Kordofan]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572283-meer-dan-veertig-doden-bij-aanval-op-ziekenhuis-in-sudan NOS]</ref> * [[22 juni]] - De [[Vereênigde Staeten]] bombarderen atoôminstallaoties in [[Iran]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2572030-vs-bombardeert-drie-nucleaire-complexen-in-iran NOS]</ref> * 22 juni - Bie een zelfmoôrdanslag (waerschienlijk deu [[IS]]) op een [[Grieks-Orthodoxe kerke]] in [[Damascus]] kommen 25 mins'n omt leven.<ref>[https://nos.nl/artikel/2572218-aanslag-op-syrische-kerk-zorgt-voor-knauw-in-vertrouwen-in-nieuwe-regering NOS]</ref> * [[23 juni]] - Een raketanval deu [[Iran]] op den militaire baosis van de [[Vereênigde Staeten]] in [[Qatar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572229-iran-vuurt-raketten-af-op-amerikaanse-basis-in-qatar-vs-vooraf-gewaarschuwd NOS]</ref> * [[24 juni]] - Waepenstilstand tussen [[Iran]] en [[Israël]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/liveblog/2572127-netanyahu-bevestigt-dat-israel-akkoord-is-met-staakt-het-vuren NOS]</ref><ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6360106/staakt-het-vuren-israel-en-iran-zou-zijn-gestart-komende-24-uur-zijn-cruciaal.html NU]</ref> * 24-25 juni - [[NAVO]]-top in [[Den 'Aeg]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13989-navo-top-in-nederland NOS]</ref><ref>[https://app.nos.nl/nieuws/navotop2025/ NOS]</ref> * [[25 juni]] - De NAVO-lan'n gaen ulder defensie-uutgaeven veroôgen toet minstens vuuf percent vant bbp tegen 2035.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/navolidstaten-unaniem-eens-over-nieuwe-5-procentnorm-grote-s~1750666417710/ VRT NWS]</ref> == Kommende gebeurtenisse == * [[29 oktober]] - Verkieziengen vò den [[Twidde Kaemer]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570158-tweede-kamerverkiezingen-definitief-op-woensdag-29-oktober NOS]</ref><ref>[https://www.parlement.com/id/vmo0cre2c5v0/tweede_kamerverkiezingen_2025 Parlement.com]</ref> == Gesturve == D'r valle in dit jaer 8 [[verkeersdoôden in Zeêland]]. * [[19 jannewari]] - [[Jan Mijnsbergen]] (86), Nederlands politicus (Staetenlid [[Zeêland]]) * [[15 feberwari]] - [[Jaap van der Doef]] (90), Nederlands politicus (burhemeêster [[Vlissienge]]) * [[17 feberwari]] - [[Frits Bolkestein]] (91), Nederlands politicus en schriever * [[18 feberwari]] - [[Gene Hackman]] (95), Amerikaons acteur * [[19 feberwari]] - [[Frits Korthals Altes]] (93), Nederlands politicus en advocaet * [[22 feberwari]] - [[Hans van den Broek]] (88), Nederlands politicus * [[16 maerte]] - [[Rob de Nijs]] (82), Nederlands zanger en acteur * [[27 maerte]] - [[Loretta Schrijver]] (68), Nederlands nieuwsleêzer en presentaotor * [[4 april]] - [[Cor de Vos]] (78), Nederlands politicus en bestierder * [[5 april]] - [[Harmen Siezen]] (84), Nederlands nieuwsleêzer * [[21 april]] - [[Paus Franciscus]] (88), Arhentijns aertsbisschop * [[16 meie]] - [[Jan Terlouw]] (93), Nederlands kernfysicus, kinderboek'nschriever en politicus * [[19 meie]] - [[Hans Wiegel]] (83), Nederlands politicus == Plaetjes == <gallery mode="packed" widths="150px" heights="150px"> Palisades Fire (54254705864).jpg|Branden in [[Los Angeles]] Suriname oilmap.svg|Olielappen op zeê bie [[Surinaome]] Visit of Bart De Wever, Belgian Prime Minister, to the European Commission (cropped).jpg|Belhisch premier [[Bart De Wever]] President Trump and Ukrainian President Zelenskyy Clash During Meeting in Oval Office, Feb. 28, 2025.jpg|Ruzie [[Volodymyr Zelensky|Zelensky]], [[Donald Trump|Trump]] en [[JD Vance|Vance]] int [[Witte 'uus]] Valkenburg-Wilhelminatoren (6).jpg|Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)|Valkenburg]] GEMS В ЮЖАКОВО НА КОПИ 1.png|[[Wasbeêr'ond]] Funerali Papa Francesco (54477407613).jpg|Begraefenis van [[paus Franciscus]] Koningsdag 2025 Doetinchem.jpg|Konienksdag in [[Doetinchem]] Kras stadion.JPG|Kras: stadion van FC Volendam Lilian janse 27 maart 2014 bij de beediging als sgpraadslid in het stadhuis van vlissingen-1711546348 (cropped).jpg|[[Lilian Janse]] uut [[Zeêland]], eêste vrouwelijke [[SGP]]-raedslid P20250530MR-0209 President Donald Trump participates in a press conference with departing DOGE adviser Elon Musk.jpg|[[Elon Musk]] (lienks) mie [[Donald Trump]] Air Defense Activity Against Hostile Targets in the Skies of Tehran 13 Tasnim.jpg|[[Israël]]ische luchtanval op [[Iran]] </Gallery> == Noôten == {{Reflist|1=5}} [[Categorie:Eenentwintegste eêuwe]] izq1kdkafyp01hbfxlaivrwm6nrj8o4 160781 160780 2025-06-25T13:43:32Z Nillers 14757 /* Gebeurtenisse */ 160781 wikitext text/x-wiki {{jaorboks}} '''{{PAGENAME}}''' is 'n [[jaer]]. == Gebeurtenisse == * [[1 jannewari]] - Vanof noe word'n er van auto's en motorrieers deu de [[Westerscheldetunnel]] gin tol meer 'eheven (eigelijk al vanof 30 december).<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/16058857/eerst-zien-dan-geloven-zo-reageert-zeeland-op-westerscheldetunnel-tolvrij-vanaf-2025 Omroep Zeêland]</ref> * 1 jannewari - [[IS]]-aen'anger rie 15 mins'n doôd in [[New Orleans]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550328-dodental-na-aanslag-in-uitgaansgebied-new-orleans-opgelopen-naar-15 NOS]</ref> * [[2 jannewari]] - Man schiet binn'n twi weken in [[Rotterdam]]-Iesselmonde drie mins'n doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2550656-wat-de-reeks-dodelijke-beschietingen-in-rotterdam-zo-uitzonderlijk-maakt NOS]</ref> * [[7 jannewari]] - Aerdbevieng van 7,1 in [[Tibet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2550948-meer-dan-400-mensen-gered-na-aardbeving-in-tibet-kou-nu-grote-vijand NOS]</ref> * 7-31 jannewari - Zwaere natuurbranden in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551138-duizenden-gebouwen-verwoest-tien-doden-door-branden-los-angeles NOS]</ref><ref>[https://nos.nl/artikel/2551685-la-maakt-zich-op-voor-stormachtige-wind-vrees-voor-hevigere-natuurbranden NOS]</ref> * [[10 jannewari]] - [[2024]] was mie +1,6°C opwarmieng record warm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551139-wereld-schiet-door-1-5-graad-onduidelijk-waarom-2024-zo-warm-was NOS]</ref> * [[12 jannewari]] - [[Surinaome]] verwacht in 2025 vee opbrengsten uut oliewinnieng.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551439-surinamers-hopen-vanaf-dit-jaar-te-kunnen-profiteren-van-de-oliemiljarden NOS]</ref> * [[14 jannewari]] - Vee doôden in illegaole goudmien in [[Zuud-Afrika]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2551796-reddingswerkers-halen-illegale-goudzoekers-na-maanden-uit-zuid-afrikaanse-mijn NOS]</ref> * [[15 jannewari]] - [[Israël]] en [[Hamas]] sluuten 'n waepenstilstand over de [[Gazastroôke]], ingaende 19 jannewari.<ref>[https://nos.nl/artikel/2551917-na-15-maanden-akkoord-over-gaza-israel-moet-formeel-nog-instemmen NOS]</ref> * [[17 jannewari]] - [[Rusland]] en [[Iran]] sluuten 'n saemenwerkiengsakkoord, o.a. vò defensie en kernenergie.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/17/rusland-iran-strategisch-partnerschap/ VRT NWS]</ref> * [[18 jannewari]] - Vrachtwaegen mie brandstof ontploft in [[Niheria]], d'r binne 70 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552273-brandstoftruck-ontploft-zeker-70-doden-in-nigeria NOS]</ref> * [[20 jannewari]] - [[Donald Trump]] wor beëdigd as [[Lieste van Amerikaonse president'n|47e president van de Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13983-start-presidentschap-trump NOS]</ref> * [[21 jannewari]] - Brand in skihotel in [[Turkije]], 76 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2552685-76-doden-bij-hotelbrand-in-turks-skioord-eigenaar-gearresteerd NOS]</ref> * [[24 jannewari]] - Zwaere sturm in [[Ierland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553040-zware-storm-eowyn-trekt-van-ierland-naar-schotland-vluchten-geannuleerd NOS]</ref> * [[28 jannewari]] - Zwaere overstroômiengen in [[Bretagne]] en omhevieng deu sturm.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553614-code-rood-vanwege-zware-overstromingen-in-frankrijk-nieuwe-storm-op-komst NOS]</ref> * [[29 jannewari]] - Botsing van helikopter mie vliegtuug bie [[Washington, D.C.]], 67 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553855-geen-hoop-op-overlevenden-crash-washington-waarschijnlijk-ruim-60-doden NOS]</ref> * [[30 jannewari]] - D' [[Europeêse Unie|Europeêse Centraole Bank]] verlaegt de rente nae 2,75%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2553858-ecb-verlaagt-voor-de-vijfde-keer-in-een-jaar-de-rente NOS]</ref> * 30 jannewari - Rebellen in Oôst-[[Konho-Kinshasa]] veroveren hebied bie [[Rwanda]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2553844-rebellen-congo-rukken-verder-op-naar-het-zuiden NOS]</ref> * 30 jannewari - [[Nederland]]se bevolkieng in 2024 mie 103.000 mins'n gegroeid toet 18,05 meljoen inweuners.<ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/lagere-bevolkingsgroei-in-2024 CBS]</ref><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/05/bevolkingsgroei-in-2024-afgenomen-in-de-randstad-toegenomen-daarbuiten CBS]</ref> * [[3 feberwari]] - [[Bart De Wever]] wor premier van [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/31/overzicht-federale-regering-ministers/ VRT NWS]</ref> * [[4 feberwari]] - Man schiet tien mins'n doôd in [[Örebro]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2554538-naar-schatting-elf-doden-bij-zweedse-school-ergste-schietpartij-in-ons-land NOS]</ref> * [[10 feberwari]] - 55 Doôden deu 'n verkeêrsongeluk in [[Guatemala]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555351-dodental-busongeluk-guatemala-opgelopen-tot-55 NOS]</ref> * 10 feberwari - D'n Amerikaonse president [[Donald Trump]] ver'oôgt d' import'effiengen vò [[stael]] en [[aluminium]] nae 25%, ingaende 12 maerte.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555348-vs-verhoogt-importheffingen-op-staal-en-aluminium-naar-25-procent NOS]</ref> * [[13 feberwari]] - Aerdbevieng van 2,2 bie [[Usquert]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2555630-aardbeving-met-kracht-van-2-2-in-groningen-heftige-doffe-dreun NOS]</ref> * [[15 feberwari]] - [[Goud]]pries mie 90.000 euro per kilo record 'oôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2555907-onrust-in-de-wereld-stuwt-goudprijs-tot-recordhoogte-van-90-000-euro-per-kilo NOS]</ref> * [[18 feberwari]] - [[Rusland]] en [[Vereênigde Staeten]] praeten in [[Riad]] ([[Saoedi-Araobië]]) over herstel van betrekkiengen en stopp'n van oôrlog in [[Oekraïne]].<ref>[https://nos.nl/liveblog/2556241-overleg-rubio-lavrov-in-riyad-begonnen NOS]</ref> * [[19 feberwari]] - Groôte antiterreuroperaotie in [[Marokko]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2556546-grote-antiterreuroperatie-in-marokko-aanslag-verijdeld NOS]</ref> * 19 feberwari - In dertig jaer tied 'n afnaeme bie veertig procent van de diersoôrte in de [[Oôsterschelde]].<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17243291/met-de-vissen-en-bodemdieren-in-de-oosterschelde-gaat-het-de-afgelopen-30-jaar-bergafwaarts Omroep Zeêland]</ref> * [[21 feberwari]] - Amerikaons bedrief test vliegende waegen.<ref>[https://www.nu.nl/314825/video/amerikaans-bedrijf-test-vliegende-elektrische-auto.html NU]</ref> * [[22 feberwari]] - [[Koffie]] wor flink dierder.<ref>[https://nos.nl/artikel/2556843-koffie-wordt-snel-duurder-wie-betaalt-straks-de-rekening NOS]</ref> * [[23 feberwari]] - De [[Bonsdag]]verkieziengen in [[Duutsland]] word'n 'ewonne deur [[CDU]]-[[CSU]]. Twidde wor [[AfD]], dorde [[SPD]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13984-duitse-verkiezingen NOS]</ref> * 23 feberwari - Meêst vuule lucht in de gordel [[Rieswiek (Zuud-'Olland)|Rieswiek]]-[[Rotterdam]]-[[Dordt]]; [[Schiedam]] 't vuulst.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/schiedam-en-rijswijk-ademen-de-meest-vervuilde-lucht-in-hoe-schoon-is-jouw-gemeente~a86b802d/ AD]</ref> * [[26 feberwari]] - Groôte chemiebedrieven in Nederland maeken ulder eige groôte zurgen om diere energie.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557337-chemiereuzen-energie-intensieve-fabrieken-staan-op-omvallen NOS]</ref> * 26 feberwari - [[Eurocommissaoris]] [[Wopke Hoekstra]] vò klimaet komt mie plan om Europeêse industrie te helpen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557385-reddingsplan-voor-europese-industrie-komt-voor-bedrijven-geen-moment-te-vroeg NOS]</ref> * [[27 feberwari]] - D' [[Europeêse Unie]] zoekt toenaederieng toet [[India]].<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2557625-zware-europese-delegatie-in-india-op-zoek-naar-nieuwe-geopolitieke-vrienden NOS]</ref> * [[28 feberwari]] - Deêze avond staen zeven [[planete]]n achter mekaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557599-planetenparade-vanavond-7-planeten-zichtbaar-maar-temper-je-verwachtingen NOS]</ref> * 28 feberwari - Ruzie tussen [[Volodymyr Zelensky]] en [[Donald Trump]] mie [[JD Vance]] int [[Witte 'uus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2557665-ontmoeting-trump-en-zelensky-ontaardt-in-felle-ruzie-u-bent-respectloos NOS]</ref> * [[1 maerte]] - Waepenstilstand tussen [[Turkije]] en [[Koerden|Koerdische]] PKK.<ref>[https://nos.nl/artikel/2557726-pkk-kondigt-staakt-het-vuren-aan-na-oproep-gevangen-leider-ocalan NOS]</ref> * [[2 maerte]] - [[Vereênigd Konienkriek]] en [[Frankriek]] willen saemenwerkieng van Europeêse lan'n om eige vredesplan voo [[Oekraïne]] te maeken.<ref>[https://nos.nl/collectie/13985/artikel/2557966-starmer-vormt-coalition-of-the-willing-voor-veiligheid-en-vrede-in-oekraine NOS]</ref> * [[4 maerte]] - [[Vereênigde Staeten]] beginnen mie importheffiengen vò [[Mexico]], [[Canada]] en [[China]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558117-vs-start-gevreesde-handelsoorlog-canada-en-china-slaan-direct-terug NOS]</ref> * [[6 maerte]] - Natuurgebieën in Nederland achteruut deu slecht waeter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558377-natuur-gaat-achteruit-door-slechte-kwaliteit-van-water NOS]</ref> * 6 maerte - Groôte brand in binn'nstad van [[Arnem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558498-brand-in-centrum-arnhem-nu-helemaal-uit-na-blussen-laatste-brandhaard NOS]</ref> * sins 6 maerte - Gevechten en geweld in West-[[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2558796-geweldsuitbarsting-syrie-verwachte-uitdaging-of-nieuw-hoofdstuk-in-de-burgeroorlog NOS]</ref> * [[9 maerte]] - Bosbrand bie [[Japan]]se stad [[Ofunato]] vòbie; zwaerste sins vuuftig jaer.<ref>[https://nieuwsblad.be/cnt/dmf20250309_94598218?journeybuilder=nopaywall Het Nieuwsblad]</ref> * [[10 maerte]] - Ruum helft van Nederlandse elektriciteit uut [[zunne]], wind en biomassa.<ref>[https://nos.nl/artikel/2558947-energie-uit-wind-en-zon-hard-gestegen-ruim-helft-elektriciteit-nu-hernieuwbaar NOS]</ref> * [[12 maerte]] - [[Europeêse Unie]] komt mie importheffiengen vò de [[Vereênigde Staeten]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2559194-eu-komt-met-eigen-importheffingen-tegen-vs-motoren-drank-en-spijkerbroeken-duurder NOS]</ref> * 12 maerte - Treinkapieng in [[Pakistan]] vòbie, alle kaepers binne gedoôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559271-treinkaping-pakistan-beeindigd-21-gijzelaars-omgekomen NOS]</ref> * [[16 maerte]] - 59 doôden bie brand in nachtclub in de [[Noôrd-Macedonië|Noôrd-Macedonische]] stad Kočani.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559793-meer-dan-50-doden-bij-brand-in-nachtclub-noord-macedonie NOS]</ref> * 16 maerte - Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)]] ingestort.<ref>[https://nos.nl/artikel/2559802-wilhelminatoren-in-valkenburg-ingestort-honden-slaan-aan-tijdens-zoektocht NOS]</ref> * [[17 maerte]] - [[Rwanda]] stopt diplomaotieke betrekkiengen mie [[Belhië]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/03/17/rwanda-belgie-diplomatie/ VRT NWS]</ref> * [[18 maerte]] - [[Israël]] voert groôte anval uut op de [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6349562/israel-beeindigt-wapenstilstand-met-zwaarste-aanval-sinds-begin-staakt-het-vuren.html NU]</ref> * 18 maerte - De [[Duutsland|Duutse]] reherieng mag vee meêr leêne vò defensie en infraostructuur.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560214-bondsdag-duitsland-stemt-in-met-historisch-schuldenpakket-ook-voor-defensie NOS]</ref> * 18 maerte - [[Rusland]] en [[Oekraïne]] zun tiedelijk mekaors (energie)infraostructuur niet anvall'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560242-rusland-en-oekraine-stoppen-dertig-dagen-met-aanvallen-op-elkaars-energiesector NOS]</ref> * [[19 maerte]] - [[Israël]] trekt Midden-[[Gazastroôke]] binn'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560355-israel-begint-eerste-grondoffensief-in-gaza-sinds-bestand-en-sluit-corridor-af NOS]</ref> * [[21 maerte]] - [[Gletsjer]]s smelten steêds 'arter.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560525-smelten-gletsjers-ging-afgelopen-jaren-razendsnel-veel-gletsjers-halen-einde-eeuw-niet NOS]</ref> * [[23 maerte]] - Natuurbranden in [[Zeêuws-Vlaonderen]], oôrzaek binne droôgte en wind.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17333807/derde-brand-in-zeeuws-vlaanderen-in-een-middag-akker-bij-biervliet-brandt-af Omroep Zeêland]</ref> * 23 maerte - 't Nederlands [[voebal]]elftal wor deu verlies van [[Spanje]] uutgeschakeld in de kwartfinaole van de Nations League.<ref>[https://nos.nl/artikel/2560892-veerkrachtig-oranje-verliest-penaltyreeks-van-spanje-en-mist-laatste-vier-nations-league NOS]</ref> * 23 maerte - [[Palestijnen|Palestiens]] ambulancepersoneêl in den [[Gazastroôke]] gedoôd deu 't [[Israël]]ische leger.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2562486-door-israel-gedode-hulpverleners-waren-wel-herkenbaar-blijkt-uit-video NOS]</ref> * [[26 maerte]] - Zwaere bosbranden in [[Zuud-Korea]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561136-tienduizenden-evacuaties-24-doden-en-noodtoestand-in-zuid-korea-door-bosbranden NOS]</ref> * [[27 maerte]] - De [[Knesset]] gaet akkoôrd mie juridische 'ervormiengen deu reherieng-[[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561324-netanyahu-loodst-zwaar-omstreden-wet-door-israelisch-parlement NOS]</ref> * [[28 maerte]] - Aerdbevieng van 7,7 in [[Myanmar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561393-zuidoost-azie-getroffen-door-zware-aardbeving-epicentrum-in-myanmar NOS]</ref> * 28 maerte - [[Israël]] voert luchtanval uut op [[Hezbollah]] in [[Beiroet]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2561436-israel-voert-voor-het-eerst-sinds-wapenstilstand-in-libanon-luchtaanval-uit-op-beiroet NOS]</ref> * [[30 maerte]] - [[China]], [[Japan]] en [[Zuud-Korea]] gaen meêr saemenwerken op handelshebied.<ref>[https://nos.nl/artikel/2561618-zuid-korea-japan-en-china-willen-nauwere-samenwerking-te-midden-van-tarieven-vs NOS]</ref> * [[1 april]] - [[Maerte]] was in [[Nederland]] record droôg <ref>[https://nos.nl/artikel/2561973-recorddroge-maand-luidt-droogteseizoen-in-maar-de-regenton-raakt-al-langer-leeg NOS]</ref> en in [[België]] bienae record droôg.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/04/01/droge-maand-maart-in-2025/ VRT NWS]</ref> * [[2 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] kommen mie een minimumimporttarief van 10% vò alle lan'n; den [[Europeêse Unie]] krieg een tarief van 20%.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562146-trump-legt-hele-wereld-forse-tarieven-op-zij-doen-het-ons-aan-dus-we-gaan-het-terugdoen NOS]</ref> * [[3 april]] - [[Honharije]] stapt uut 't Internationaol Strafhof vanwehe arrestaotiebevel tehen den Israëlischen premier [[Netanyahu]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562184-hongarije-trekt-zich-terug-uit-internationaal-strafhof-icc NOS]</ref> * 3 april - Groôte natuurbrand op den [[Veluwe]] bie [[Ede]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2562290-brandweer-nog-zeker-hele-dag-bezig-met-blussen-natuurbrand-ede NOS]</ref> * [[7 april]] - Waereldwied daelen de beurzen deu de Amerikaonse tariefsver'oôgiengen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562772-onzekerheid-over-trumps-importheffingen-leidt-wereldwijd-tot-beursdalingen NOS]</ref> * [[8 april]] - Instortieng vant dek van een nachtclub in [[Santo Domingo]] mie 218 doôden.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563011-dodental-instorting-club-santo-domingo-stijgt-tot-184 NOS]</ref> * [[9 april]] - Bie Tata Steel in [[Iemuje]] verdwienen 1600 baenen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2562927-grote-reorganisatie-bij-tata-steel-1600-voltijdbanen-verdwijnen NOS]</ref> * [[13 april]] - D'r binne 32 doôden deu een [[Rusland|Russische]] raketanval op den Oôst-[[Oekraïne|Oekraïense]] stad Soemy.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563435-tientallen-doden-en-gewonden-bij-russische-raketaanval-op-stad-soemy NOS]</ref> * [[15 april]] - [[Europa]] ist snelst opwaermende waerelddeêl.<ref>[https://nos.nl/artikel/2563655-europa-is-het-snelst-opwarmende-continent-veel-verschil-tussen-oosten-en-westen NOS]</ref> * [[18 april]] - [[NSC]]-leider [[Pieter Omtzigt]] verlaet den politiek <ref>[https://nos.nl/artikel/2564111-nsc-leider-omtzigt-verlaat-politiek-herstel-burn-out-lukt-niet NOS]</ref> * 18 april - [[Wasbeêr'ond]] dudelijk anwezig in Noôrd-Nederland en [[Flevoland]], zal ok nae den rest vant land gaen.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/aziatische-wasbeerhond-rukt-op-over-tien-tot-twintig-jaar-in-het-hele-land~a1fe42a1/ AD]</ref> * [[20 april]] - Betoôgieng van [[moslims]] in [[Rotterdam]] teên den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564358-groot-protest-in-rotterdam-tegen-oorlog-in-gazastrook NOS]</ref> * [[22 april]] - 26 doôden deu een terroristische aenslag int [[India|Indiaose]] deêl van [[Kashmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564606-meer-dan-25-doden-bij-aanslag-op-toeristen-in-kashmir NOS]</ref> * [[24 april]] - Burgemeêster [[Femke Halsema]] van [[Amsterdam]] biedt excuses an vò 't gedrag van den gemeêntelijke over'eid teên de [[Joôden|Joôdse]] inweuners tiedens en vlak nae den [[Twidde Weareldoôrlog]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2564859-burgemeester-halsema-biedt-excuses-aan-voor-rol-amsterdam-bij-jodenvervolging NOS]</ref> * [[25 april]] - Ofzwakkieng van den Atlantische Golfstroôm leidt wellicht toet kouwer en droôger weêr in Nederland.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2564907-nieuw-klimaatscenario-baart-onderzoekers-zorgen-juist-kouder-nederland NOS]</ref> * 25 april - Voorraeden in den [[Gazastroôke]] raeken op deu [[Israël]]ische blokkade.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2564988-israel-blokkeert-al-55-dagen-hulp-voor-gaza-voedselvoorraden-raken-op NOS]</ref> * [[26 april]] - Begraefenis van [[paus Franciscus]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565069-paus-van-het-volk-franciscus-begraven-na-uitvaartmis-in-vaticaanstad NOS]</ref> * 26 april - Konienksdag op zaeterdag: konienk [[Willem-Alexander der Nederlan'n|Willum-Alexander]] mie z'n wuuf koniengin [[Máxima der Nederlan'n|Máxima]] plus ulder twi ouwste dochters bezoeke [[Doetinchem]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565091-dit-was-koningsdag-2025-koning-zingt-oerend-hard-mee-in-doetinchem NOS]</ref> * 26 april - 70 doôden deu ontploffieng in [[Iran|Iraonse]] 'aevenstad [[Shahid Rajaee ]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565381-brand-in-iraanse-haven-geblust-dodental-opgelopen-naar-70 NOS]</ref> * 26 april - Een automobilist rie mie opzet 11 mins'n doôd in [[Vancouver]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565205-dodental-bij-aanslag-canada-opgelopen-tot-elf-ruim-twintig-gewonden NOS]</ref> * [[27 april]] - 't [[Pakistan|Pakistaonse]] leger doôdt in [[Noôrd-Waziristan]] 54 leden van den Pakistaonse [[Taliban]] die vanuut [[Afghanistan]] vò terrorisme binnenkommen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565192-pakistaanse-leger-doodt-54-militanten-die-probeerden-de-grens-over-te-steken NOS]</ref> * 27 april - Den [[Iengeland|Iengelse]] voebalclub [[Liverpool F.C.]] mie as coach den Nederlander [[Arne Slot]] wint den [[Premier League]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565224-liverpool-wint-kampioensduel-met-5-1-slot-eerste-nederlandse-coach-met-premier-league-titel NOS]</ref> * 27 april - [[FC Volendam]] vò zevende mael kampioen Eêste Divisie.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565383-volendam-voor-zevende-keer-kampioen-eerste-divisie-hattrick-veerman-in-utrecht NOS]</ref> * [[28 april]] - Groôte stroômstorieng in [[Spanje]] en [[Portugal]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565295-landelijke-stroomstoring-treft-miljoenen-mensen-in-spanje-en-portugal NOS]</ref> * 28 april - De liberaolen winnen de verkieziengen in [[Canada]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565396-canadese-liberalen-winnen-verkiezingen-met-dank-aan-trump NOS]</ref> * 28 april - [[Israël]] bombardeêrt [[Hezbollah]] in [[Beiroet]] en voert luchtanvall'n uut op [[Hamas]] in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10572424/israel-hervat-aanvallen-in-libanon-en-gaza-opnieuw-staakt-het-vuren-bestaat-eigenlijk-niet-meer BNR]</ref> * [[29 april]] - Doôden bie gevechten tussen [[Druzen]] en pro-regeriengsstrieders in [[Syrië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565446-zeker-12-doden-bij-geweld-in-damascus-tussen-druzen-en-pro-regeringsstrijders NOS]</ref> * [[30 april]] - De [[Vereênigde Staeten]] en [[Oekraïne]] sluten een akkoôrd over militaire biestand en mineraolen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565618-oekraine-en-vs-eens-over-veelbesproken-mineralendeal NOS]</ref> * [[1 meie]] - Den [[Israël]]ische premier [[Netanyahu]] verklaert dat 't overwinnen van [[Hamas]] belangrieker is as den terugkeêr van de gijzelaers.<ref>[https://nos.nl/artikel/2565680-netanyahu-stelt-openlijk-het-verslaan-van-hamas-boven-lot-van-gijzelaars NOS]</ref> * 1 meie - Rellende jeugd in [[Scheveniengen]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565712-me-ingezet-vanwege-rellen-in-scheveningen-jongeren-bekogelen-politie NOS]</ref> * [[2 meie]] - Volgens den [[Duutsland|Duutse]] inlichtiengendienst is den [[AfD]] rechtsextremistisch en bedreigend vò den [[democraotie]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565742-duitse-inlichtingendienst-afd-extremistisch-en-bedreiging-voor-democratie NOS]</ref> * [[3 meie]] - Lienks wint de verkieziengen in [[Australië]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2565879-labor-partij-van-premier-albanese-winnaar-van-verkiezingen-australie NOS]</ref> * [[5 meie]] - [[Israël]] wil uutbreidieng van den oôrlog in den [[Gazastroôke]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566118-akkoord-in-israel-over-uitbreiding-oorlog-inname-hele-gazastrook-is-optie NOS]</ref> * [[6 meie]] - Den [[Duutsland|Duutse]] bonsdag kiest pas bie den twidde ronde [[Friedrich Merz]] as bonskanselier.<ref>[https://nos.nl/artikel/2566248-merz-in-tweede-stemming-alsnog-verkozen-tot-bondskanselier-duitsland NOS]</ref> * [[7 meie]] - [[India]] en [[Pakistan]] raeken slaegs om [[Kasjmir]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2566313-grootschalige-luchtaanvallen-india-tegen-pakistan-grote-zorgen-over-escalatie NOS]</ref> * [[8 meie]] - 't Conclaof kiest een nieuwe [[paus]]: [[paus Leo XIV]].<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/liveblog/habemus-papam-amerikaan-robert-prevost-is-de-nieuwe-paus~1745641517334/ VRT NWS]</ref> * [[12 meie]] - Den [[Koerden|Koedische]] PKK 'eft z'n eige op.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567003-de-pkk-heft-zichzelf-op-wat-ging-daaraan-vooraf NOS]</ref> * [[14 meie]] - Nederland moet meêr drienkwaeter bespaeren.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567176-meer-problemen-met-drinkwater-dreigen-besparen-lukt-nog-onvoldoende NOS]</ref> * [[16 meie]] - Den kredietrating van de [[Vereênigde Staeten]] wor deu Moody's verlaegt van aaa nae aa1.<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10574394/moody-s-zet-vs-treetje-lager-in-rating BNR]</ref> * [[17 meie]] - [[Oesteriek]] wint in [[Bazel]] 't [[Eurovisie Songfestival]], Nederland wor twaelfde.<ref>[https://nos.nl/artikel/2567716-oostenrijk-wint-het-eurovisie-songfestival-met-het-nummer-wasted-love NOS]</ref> * [[18 meie]] - Aerdbevieng van 2,1 bie [[Warffum]] in [[Greunienge (provincie)|Greunienge]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2567880-aardbeving-van-2-1-bij-warffum-inwoners-melden-dreun-en-trillingen NOS]</ref> * 18 meie - [[PSV]] wint den Eredivisie.<ref>[https://nos.nl/collectie/13991/artikel/2567798-psv-beslist-zinderende-titelstrijd-in-zijn-voordeel-en-viert-26ste-landstitel NOS]</ref> * 18 meie - Groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://nos.nl/collectie/13959/artikel/2567762-massaal-protest-in-den-haag-tegen-israel-standpunt-kabinet-rustig-verlopen NOS]</ref> * [[23 meie]] - Bienae 'eêl [[Zeêland]] wor laegvlieggebied voe legerhelicopters.<ref>[https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/17489318/kabinet-kiest-zeeland-als-laagvlieggebied-voor-helikopters-de-zeeuwen-gaan-echt-wel-helikopters-zien Omroep Zeêland]</ref> * [[24 meie]] - 't Voestel vant [[Zeêland|Zeêuwse]] raedslid [[Lilian Janse]] om vrouwen naemens den [[SGP]] meêr ruumte in den politiek te geven wor verworp'n.<ref>[https://nos.nl/artikel/2568499-sgp-leden-verwerpen-voorstel-om-vrouwen-meer-ruimte-te-geven-in-politiek NOS]</ref> * [[25 meie]] - Den NDP onger leidieng van Jennifer Simons wint de verkieziengen in [[Surinaome]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569004-ndp-in-suriname-nipt-de-grootste-zes-partijen-willen-samenwerken-onder-eerste-vrouw NOS]</ref> * [[28 meie]] - Den plekke Blatten ([[Wallis]]) in de [[Zwitserland|Zwitserse]] [[Alpen]] wor groôtendeêls bedolven deu een of'ebroke bergwaand.<ref>[https://nos.nl/artikel/2569109-zwitsers-alpendorp-bijna-volledig-bedolven-na-instorting-bergwand NOS]</ref> * [[29 meie]] - Groôte bosbrand in den [[Canada|Canadeêse]] provincie [[Manitoba]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569131-noodtoestand-en-evacuaties-door-bosbranden-canadese-provincie-manitoba NOS]</ref> * [[1 juni]] - Groôte anvall'n mie drones deu [[Oekraïne]] en [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569552-russische-nucleaire-bommenwerpers-geraakt-bij-grote-droneaanval-oekraine NOS]</ref> * 1 juni - De [[Poôl'n|Poôlse]] presidentsverkieziengen worren 'ewonne deu den be'oudende nationaolist [[Karol Nawrocki]] (PiS).<ref>[https://nos.nl/artikel/2569615-conservatieve-nationalist-nawrocki-wint-poolse-presidentsverkiezingen NOS]</ref> * [[3 juni]] - Den [[PVV]] stapt uut 't [[kabinet-Schoof]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2569767-wilders-breekt-met-coalitie-trekt-pvv-ers-terug-uit-kabinet-schoof NOS]</ref> * [[5 juni]] - Groôte ruzie tussen Amerikaons president [[Donald Trump]] en voormaelig adviseur [[Elon Musk]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570140-zo-belandden-musk-en-trump-in-een-slaande-ruzie NOS]</ref> * [[6 juni]] - Groôte anval mie drones en raket'n op [[Oekraïne]] deu [[Rusland]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13965/artikel/2570122-grootschalige-russische-aanval-op-oekraine-ook-kyiv-doelwit NOS]</ref> * [[7 juni]] - President [[Donald Trump]] stiert den nationaole garde nae protesten in [[Los Angeles]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570347-opnieuw-protesten-la-om-arrestaties-immigranten-trump-gaat-nationale-garde-sturen NOS]</ref> * [[10 juni]] - In [[Graz]] ([[Oesteriek]]) schiet een voormaelige scholier tien mins'n op een schole doôd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570625-schietpartij-op-oostenrijkse-school-negen-slachtoffers-in-17-minuten NOS]</ref> * [[11 juni]] - [[Meie]] was op [[aerde]] ien nae warmste maend oôit 'emeten en in Noôrdwest-[[Europa]] uutzonderlijk droôg.<ref>[https://nos.nl/artikel/2570702-afgelopen-mei-was-op-een-na-warmste-mei-ooit-ook-uitzonderlijk-droog NOS]</ref> * 11 juni - [[Hibraltar]] komt bie den [[Schengenzone]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570813-akkoord-eu-spanje-en-vk-over-de-grenzen-van-gibraltar NOS]</ref> * [[12 juni]] - Een vliegtuug stort neêr in [[Ahmedabad]] ([[India]]), weerbie meêr as 260 mins'n omkomme.<ref>[https://www.nu.nl/buitenland/6358922/vliegtuig-met-zeker-242-inzittenden-op-weg-naar-engeland-neergestort-in-india.html NU]</ref> * [[13 juni]] - [[Israël]] voert luchtanvall'n uut op [[Iran|Iraonse]] atoôminstallaoties en belangrieke officieren en weêtenschappers. Iran raegeêrt mie groôte drone- en raketanvall'n op Israël.<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2570958-israel-voert-luchtaanvallen-uit-op-nucleaire-installaties-en-legertop-iran NOS]</ref> * 13 juni - Eêste tropische dag vant jaer.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571027-eerste-tropische-dag-van-het-jaar-30-1-graden-gemeten-in-de-bilt NOS]</ref> * [[14 juni]] - 'Onderd mins'n worren 's nachts deu bendes in [[Benue]] ([[Nigeria]]) vermoôrd.<ref>[https://nos.nl/artikel/2571199-zeker-100-doden-in-nigeria-na-aanvallen-tientallen-vermist NOS]</ref> * 14 juni-13 juli - Waereldkampioenschap [[voebal]] vò clubs in de [[Vereênigde Staeten]] (FIFA Club World Cup). * [[15 juni]] - Vanover een groôte betoôgieng in [[Den 'Aeg]] tegen den [[kabinet-Schoof|Nederlandse regeriengsopstellieng]] in den oôrlog in den [[Gazastroôke]] en den oôrlog zelve.<ref>[https://www.nu.nl/binnenland/6359259/organisatie-meldt-150000-aanwezigen-bij-rode-lijn-protest-in-den-haag.html NU]</ref> * [[21 juni]] - Meêr as 40 doôden deu een anval op een ziekenuus in den [[Soedan]]ese regio [[Kordofan]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572283-meer-dan-veertig-doden-bij-aanval-op-ziekenhuis-in-sudan NOS]</ref> * [[22 juni]] - De [[Vereênigde Staeten]] bombarderen atoôminstallaoties in [[Iran]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/artikel/2572030-vs-bombardeert-drie-nucleaire-complexen-in-iran NOS]</ref> * 22 juni - Bie een zelfmoôrdanslag (waerschienlijk deu [[IS]]) op een [[Grieks-Orthodoxe kerke]] in [[Damascus]] kommen 25 mins'n omt leven.<ref>[https://nos.nl/artikel/2572218-aanslag-op-syrische-kerk-zorgt-voor-knauw-in-vertrouwen-in-nieuwe-regering NOS]</ref> * [[23 juni]] - Een raketanval deu [[Iran]] op den militaire baosis van de [[Vereênigde Staeten]] in [[Qatar]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2572229-iran-vuurt-raketten-af-op-amerikaanse-basis-in-qatar-vs-vooraf-gewaarschuwd NOS]</ref> * [[24 juni]] - Waepenstilstand tussen [[Iran]] en [[Israël]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13997/liveblog/2572127-netanyahu-bevestigt-dat-israel-akkoord-is-met-staakt-het-vuren NOS]</ref><ref>[https://www.nu.nl/midden-oostenconflict/6360106/staakt-het-vuren-israel-en-iran-zou-zijn-gestart-komende-24-uur-zijn-cruciaal.html NU]</ref> * 24-25 juni - [[NAVO]]-top in [[Den 'Aeg]].<ref>[https://nos.nl/collectie/13989-navo-top-in-nederland NOS]</ref><ref>[https://app.nos.nl/nieuws/navotop2025/ NOS]</ref> * [[25 juni]] - De NAVO-lan'n gaen ulder defensie-uutgaeven veroôgen toet vuuf percent vant [[bbp]] in 2035.<ref>[https://www.bnr.nl/nieuws/nieuws-politiek/10576781/navo-leiders-akkoord-met-historische-norm-rutte-trump-verdient-alle-lof BNR]</ref> == Kommende gebeurtenisse == * [[29 oktober]] - Verkieziengen vò den [[Twidde Kaemer]].<ref>[https://nos.nl/artikel/2570158-tweede-kamerverkiezingen-definitief-op-woensdag-29-oktober NOS]</ref><ref>[https://www.parlement.com/id/vmo0cre2c5v0/tweede_kamerverkiezingen_2025 Parlement.com]</ref> == Gesturve == D'r valle in dit jaer 8 [[verkeersdoôden in Zeêland]]. * [[19 jannewari]] - [[Jan Mijnsbergen]] (86), Nederlands politicus (Staetenlid [[Zeêland]]) * [[15 feberwari]] - [[Jaap van der Doef]] (90), Nederlands politicus (burhemeêster [[Vlissienge]]) * [[17 feberwari]] - [[Frits Bolkestein]] (91), Nederlands politicus en schriever * [[18 feberwari]] - [[Gene Hackman]] (95), Amerikaons acteur * [[19 feberwari]] - [[Frits Korthals Altes]] (93), Nederlands politicus en advocaet * [[22 feberwari]] - [[Hans van den Broek]] (88), Nederlands politicus * [[16 maerte]] - [[Rob de Nijs]] (82), Nederlands zanger en acteur * [[27 maerte]] - [[Loretta Schrijver]] (68), Nederlands nieuwsleêzer en presentaotor * [[4 april]] - [[Cor de Vos]] (78), Nederlands politicus en bestierder * [[5 april]] - [[Harmen Siezen]] (84), Nederlands nieuwsleêzer * [[21 april]] - [[Paus Franciscus]] (88), Arhentijns aertsbisschop * [[16 meie]] - [[Jan Terlouw]] (93), Nederlands kernfysicus, kinderboek'nschriever en politicus * [[19 meie]] - [[Hans Wiegel]] (83), Nederlands politicus == Plaetjes == <gallery mode="packed" widths="150px" heights="150px"> Palisades Fire (54254705864).jpg|Branden in [[Los Angeles]] Suriname oilmap.svg|Olielappen op zeê bie [[Surinaome]] Visit of Bart De Wever, Belgian Prime Minister, to the European Commission (cropped).jpg|Belhisch premier [[Bart De Wever]] President Trump and Ukrainian President Zelenskyy Clash During Meeting in Oval Office, Feb. 28, 2025.jpg|Ruzie [[Volodymyr Zelensky|Zelensky]], [[Donald Trump|Trump]] en [[JD Vance|Vance]] int [[Witte 'uus]] Valkenburg-Wilhelminatoren (6).jpg|Wulleminatoren in [[Valkenburg (Limburg)|Valkenburg]] GEMS В ЮЖАКОВО НА КОПИ 1.png|[[Wasbeêr'ond]] Funerali Papa Francesco (54477407613).jpg|Begraefenis van [[paus Franciscus]] Koningsdag 2025 Doetinchem.jpg|Konienksdag in [[Doetinchem]] Kras stadion.JPG|Kras: stadion van FC Volendam Lilian janse 27 maart 2014 bij de beediging als sgpraadslid in het stadhuis van vlissingen-1711546348 (cropped).jpg|[[Lilian Janse]] uut [[Zeêland]], eêste vrouwelijke [[SGP]]-raedslid P20250530MR-0209 President Donald Trump participates in a press conference with departing DOGE adviser Elon Musk.jpg|[[Elon Musk]] (lienks) mie [[Donald Trump]] Air Defense Activity Against Hostile Targets in the Skies of Tehran 13 Tasnim.jpg|[[Israël]]ische luchtanval op [[Iran]] </Gallery> == Noôten == {{Reflist|1=5}} [[Categorie:Eenentwintegste eêuwe]] ipr1jc2ei2gal0hq5faxdrd95xh9v2s 0 11630 160814 122746 2025-06-26T07:39:35Z Nillers 14757 /* Externe verwieziengen */ 160814 wikitext text/x-wiki {{Infobox commune Frankriek |plêkke=Montsoreau |waop'n = Blason ville fr Montsoreau (Maine-et-Loire).svg |rehio =Pays de la Loire |departement=Maine-et-Loire |kanton=Saumur |burremeêster=Gérard Persin |periode=2014-2020 |bevolkienge=447 |oppervlak=5.19 |videt = 47.2163 |videt_g = 47 |videt_m = 12 |videt_s =59 |lunet = 0.0569 |lunet_g = 0 |lunet_m = 03 |lunet_s = 25 |LuV = L |code=49219 |poscode=49730 |website=[http://www.ville-montsoreau.fr/ ville-montsoreau.fr] }} [[Plaetje:Château de Montsoreau, depuis la rive droite de la Loire.jpg|right|thumb|270px|Montsoreau]] '''Montsoreau''' is 'n hemeênte in [[Frankriek]]. De hemeênte telt circa 447 inweuners (2015). == Demografie == <center>'''Grafiek van de bevolkingsontwikkeling in Montsoreau'''<ref name="fcass">[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=23896 Des villages de Cassini aux communes d'aujourd'hui]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20190327161614/https://www.statistiques-locales.insee.fr/#c=indicator&i=bdcom.pop&s=2015&selcodgeo=49219&view=map1 Recensement de la population au 1er janvier 2006]</ref><ref>[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/commune.asp?depcom=49007&annee=2009 Recensement de la population]</ref><br></small> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:800 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:1200 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:200 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:100 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1791 bar:1792 bar:1793 bar:1794 bar:1795 bar:1796 bar:1797 bar:1798 bar:1799 bar:1800 text:1800 bar:1801 bar:1802 bar:1803 bar:1804 bar:1805 bar:1806 bar:1807 bar:1808 bar:1809 bar:1810 bar:1811 bar:1812 bar:1813 bar:1814 bar:1815 bar:1816 bar:1817 bar:1818 bar:1819 bar:1820 text:1820 bar:1821 bar:1822 bar:1823 bar:1824 bar:1825 bar:1826 bar:1827 bar:1828 bar:1829 bar:1830 bar:1831 bar:1832 bar:1833 bar:1834 bar:1835 bar:1836 bar:1837 bar:1838 bar:1839 bar:1840 text:1840 bar:1841 bar:1842 bar:1843 bar:1844 bar:1845 bar:1846 bar:1847 bar:1848 bar:1849 bar:1850 bar:1851 bar:1852 bar:1853 bar:1854 bar:1855 bar:1856 bar:1857 bar:1858 bar:1859 bar:1860 text:1860 bar:1861 bar:1862 bar:1863 bar:1864 bar:1865 bar:1866 bar:1867 bar:1868 bar:1869 bar:1870 bar:1871 bar:1872 bar:1873 bar:1874 bar:1875 bar:1876 bar:1877 bar:1878 bar:1879 bar:1880 text:1880 bar:1881 bar:1882 bar:1883 bar:1884 bar:1885 bar:1886 bar:1887 bar:1888 bar:1889 bar:1890 bar:1891 bar:1892 bar:1893 bar:1894 bar:1895 bar:1896 bar:1897 bar:1898 bar:1899 bar:1900 text:1900 bar:1901 bar:1902 bar:1903 bar:1904 bar:1905 bar:1906 bar:1907 bar:1908 bar:1909 bar:1910 bar:1911 bar:1912 bar:1913 bar:1914 bar:1915 bar:1916 bar:1917 bar:1918 bar:1919 bar:1920 text:1920 bar:1921 bar:1922 bar:1923 bar:1924 bar:1925 bar:1926 bar:1927 bar:1928 bar:1929 bar:1930 bar:1931 bar:1932 bar:1933 bar:1934 bar:1935 bar:1936 bar:1937 bar:1938 bar:1939 bar:1940 text:1940 bar:1941 bar:1942 bar:1943 bar:1944 bar:1945 bar:1946 bar:1947 bar:1948 bar:1949 bar:1950 bar:1951 bar:1952 bar:1953 bar:1954 bar:1955 bar:1956 bar:1957 bar:1958 bar:1959 bar:1960 text:1960 bar:1961 bar:1962 bar:1963 bar:1964 bar:1965 bar:1966 bar:1967 bar:1968 bar:1969 bar:1970 bar:1971 bar:1972 bar:1973 bar:1974 bar:1975 bar:1976 bar:1977 bar:1978 bar:1979 bar:1980 text:1980 bar:1981 bar:1982 bar:1983 bar:1984 bar:1985 bar:1986 bar:1987 bar:1988 bar:1989 bar:1990 bar:1991 bar:1992 bar:1993 bar:1994 bar:1995 bar:1996 bar:1997 bar:1998 bar:1999 bar:2000 text:2000 bar:2001 bar:2002 bar:2003 bar:2004 bar:2005 bar:2006 bar:2007 bar:2008 bar:2009 bar:2010 text:2010 bar:2015 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 746 bar:1800 from:0 till: 778 bar:1806 from:0 till: 790 bar:1821 from:0 till: 867 bar:1831 from:0 till: 987 bar:1836 from:0 till: 986 bar:1841 from:0 till: 1019 bar:1846 from:0 till: 1071 bar:1851 from:0 till: 1097 bar:1856 from:0 till: 937 bar:1861 from:0 till: 921 bar:1866 from:0 till: 851 bar:1872 from:0 till: 790 bar:1876 from:0 till: 752 bar:1881 from:0 till: 688 bar:1886 from:0 till: 655 bar:1891 from:0 till: 619 bar:1896 from:0 till: 584 bar:1901 from:0 till: 528 bar:1906 from:0 till: 494 bar:1911 from:0 till: 515 bar:1921 from:0 till: 452 bar:1926 from:0 till: 425 bar:1931 from:0 till: 425 bar:1936 from:0 till: 432 bar:1946 from:0 till: 504 bar:1954 from:0 till: 506 bar:1962 from:0 till: 570 bar:1966 from:0 till: 547 bar:1975 from:0 till: 503 bar:1982 from:0 till: 549 bar:1990 from:0 till: 461 bar:1999 from:0 till: 544 bar:2006 from:0 till: 503 bar:2010 from:0 till: 480 bar:2015 from:0 till: 449 </timeline> </center> == Bestier en polletiek == De burgemeêster van Paries is sinds 2014 Gérard Persin. == Lienks nae buten == * [http://www.ville-montsoreau.fr Officieele website van Montsoreau] {{Bronvermelding|bronvermelding=<references/>}} {{Koord|47|12|59|N|0|03|25|L|plad=tiäd}} {{Stompje}} [[Categorie:Hemeênte in Frankriek]] [[Categorie:Pays de la Loire]] kjvgy82ut1crj0dafp2ytweghnbpu0k 0 12974 160789 141941 2025-06-25T15:04:14Z Nillers 14757 /* Lienks nae buten */ 160789 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Karte Ostbelgien.svg|thumb|Kaerte]] D' '''Oôstkantons''' (Duuts: ''Ostkantone'', Frans/[[Luxemburgs]]: ''Cantons de l'Est'', [[Limburgs]]: ''Oeskantons'', [[Waols]]: ''Cantons d' l' Ess'') binne elf [[België|Belhische]] gemeênten in 't uuterste oôsten van de provincie [[Luuk (provincie)|Luuk]] an de hrens mie [[Duutsland]]. D' Oôstkantons bestaen uut de negen gemeênten van de [[Duutstaelige Gemeênschap]] plus de twee Franstaelige gemeênten [[Malmedy]] en [[Waimes]]. Sins [[1919]] oôre d' Oôstkantons bie Belhië. Daoveu was 't hebied van Duutsland. {| class = "wikitable" ! colspan="3" | <big>Gemeênten in d' Oôstkantons</big> |- ! colspan="3" | ''[[Duutstaelige Gemeênschap]]'' |- ! Duutse naem ¹ ! Franse naem ! Kanton |- | [[Eupen]] ² | Eupen | Eupen |- | [[Kelmis]] | La Calamine | Eupen |- | [[Lontzen]] | Lontzen | Eupen |- | [[Raeren]] | Raeren | Eupen |- | [[Amel]] | Amblève | Sankt Vith |- | [[Büllingen]] | Bullange | Sankt Vith |- | [[Burg-Reuland]] | Burg-Reuland | Sankt Vith |- | [[Bütgenbach]] | Butgenbach | Sankt Vith |- | [[Sankt Vith]] ² | Saint-Vith | Sankt Vith |- ! colspan="3" | ''Franstaelige gemeênten |- ! Franse naem ¹ ! Duutse naem ! Kanton |- | [[Malmedy]] ² | Malmedy | Malmedy |- | [[Waimes]] | Weismes | Malmedy |- |} ¹ Officiële naem ² Stad == Lienks nae buten == * [https://www.vrt.be/vrtnws/nl/drafts/Wetenschap/100-jaar-geleden-hoe-de-oostkantons-belgisch-werden/ VRT NWS] * [https://www.britannica.com/place/Eupen-et-Malmedy#ref250426 Britannica] [[Categorie:Oôstkantons| ]] [[Categorie:Geschiedenisse van België]] o5iqbtezklzbwob3j2yopa99lx2arr5 0 13732 160810 134489 2025-06-25T15:48:06Z Nillers 14757 160810 wikitext text/x-wiki '''ABN AMRO''' is 'n bank uut [[Nederland]] mie 't oôdkantoor in [[Amsterdam]]. De wortels van 't bedrief ligge in de vroege [[negentiende eêuw]]. In [[2008]] ist bedrief tiedelijk genationaoliseerd. == Naeslagwerk == * ''Wereldwijd bankieren, ABN AMRO 1824-1999'', redactie Joh. de Vries, uutgaeve van ABN AMRO, Amsterdam 1999. == Lienks nae buten == * [https://www.abnamro.com/nl/index.html Officiële website] van ABN AMRO {{Stompje}} [[Categorie:Bedrief uut Nederland]] [[Categorie:Amsterdam]] h8fjvxnozrmzkl0ej1ciz62issu8ps0 0 14350 160812 158465 2025-06-25T15:56:09Z Nillers 14757 /* Lienks nae buten */ 160812 wikitext text/x-wiki [[Plaetje:Burgemeester Jan van Zanen - photo by Martijn Beekman (2023) (007).jpg|kaderloos|rechts]] '''Jan van Zanen''' ([[Purmerend]], 4 september [[1961]]) is 'n Nederlandse politicus vò de [[VVD]]. Van 1990 toet 2002 was um raadslid en van 1998 toet 2005 wetouwer van [[Utrecht (gemeênte)|Utrecht]]. Van 1 juli 2005 toet 31 december 2013 was um burhemeêster van [[Amstelveen]], van 1 jannewari 2014 toet 30 juni 2020 burhemeêster van Utrecht en sins 1 juli 2020 burhemeêster van [[D'n Aegt]]. Van 2003 toet 2008 was um ok veuzitter van de VVD en van 2015 toet 2023 ok veuzitter van de [[Vereênigieng van Nederlandse Gemeênten]] (VNG). Van Zanen is lid van de [[Nederlandse 'Ervormde Kerke]]. == Lienks nae buten == * [https://web.archive.org/web/20221210082415/https://www.parlement.com/id/vh091adpnttc/j_h_c_jan_van_zanen Parlement.com] * [https://web.archive.org/web/20230531171824/https://www.denhaag.nl/nl/bestuur-en-organisatie/college-van-burgemeester-en-wethouders/burgemeester-jan-van-zanen.htm Gemeênte D'n Aegt] {{DEFAULTSORT:Zanen, Jan van}} [[Categorie:Partijveuzitter]] [[Categorie:Burhemeêster (Nederland)]] [[Categorie:Wetouwer]] [[Categorie:Raedslid]] [[Categorie:VVD-politicus]] [[Categorie:Nederlands protestant]] [[Categorie:Politiek in Noord-'Olland]] [[Categorie:Politiek in D'n Aegt]] [[Categorie:Politiek in Utrecht (gemeênte)]] n05gyp4ed0lgpesya5ji09y5hmbcm3i