Manaweg
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
| Manaweg (Yn Ghaelg, Yn Ghailck) | |
|---|---|
| Siaredir yn: | Ynys Manaw | 
| Parth: | |
| Siaradwyr iaith gyntaf: | 46 (mewn addysg cyfrwng Manaweg) 1689 fel ail iaith (cyfrifiad 2001) | 
| Safle yn ôl nifer siaradwyr: | Not in top 100 | 
| Dosbarthiad genetig: | Indo Ewropeaidd  Celteg | 
| Statws swyddogol | |
| Iaith swyddogol yn: | Defnydd swyddogol o dro i dro yn y Tynwald. | 
| Rheolir gan: | Coonseil ny Gaelgey | 
| Codau iaith | |
| ISO 639-1 | gv | 
| ISO 639-2 | glv | 
| ISO 639-3 | glv | 
| Gweler hefyd: Iaith – Rhestr ieithoedd | |
Iaith Geltaidd gynhenid Ynys Manaw yw Manaweg (Manaweg: Gaelg/Gailick). Mae'n perthyn yn agos i ieithoedd Celtaidd Iwerddon a'r Alban - Gwyddeleg a Gaeleg - fel rhan o'r is-deulu ieithyddol Celteg Q neu Goideleg (sydd gyda Brythoneg yn rhan o'r teulu mwy Celteg Ynysol.
Credir i'r iaith Fanaweg gael ei chyflwyno i'r ynys gan ymsefydlwyr o Wyddelod yn y 4edd ganrif OC neu'r 5fed (ymsefydlai llwythi eraill o Iwerddon mewn rhannau gorllewinol o Gymru a'r Alban yn yr un cyfnod). Mae milewniwm gyntaf ei bodolaeth yn dywyll. Does dim llenyddiaeth o'r cyfnod wedi goroesi ac rhaid dibynnu ar dystiolaeth enwau lleoedd a phersonol am ein gwybodaeth. Dim ond yn y 18fed ganrif a'r 19eg y daw'r dystiolaeth ysgrifenedig gyntaf i'r golwg (ac eithrio ambell arysgrifiad a chofnod byr) ar ffurf cyfieithiadau crefyddol, geiriaduron a gramdegau, yn ogystal â cherddi llafar a baledi â'i gwreiddiau yn yr 16eg ganrif efallai.
Daeth yr iaith i ben fel iaith gymunedol naturiol yn hanner cyntaf yr ugeinfed ganrif. Bu farw siaradwr cynhenid olaf y Fanaweg yn 1974, ond mae'r iaith wedi cael ychydig o adfywiad yn ddiweddar. Fe'i siaredir gan rai cannoedd o Fanawiaid - rhai sydd wedi dysgu'r iaith o ddiddordeb, a rhai o'u plant yn ogystal. Yn ôl cyfrifiad 2001 mae 1,689 yn gallu siarad, darllen ac ysgrifennu'r iaith.
[golygu] Llyfryddiaeth
- G. Broderick, A Handbook of Late Spoken Manx. 3 cyfrol. (Llundain, 1984-86)
[golygu] Cysylltiadau allanol
- Wicipedia ym Manaweg
- Newyddion ym Manaweg (clywedol)
[golygu] Gweler hefyd
- Llenyddiaeth Fanaweg
 Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
| Ieithoedd Celtaidd | ||||||||||||||||||||||||||
| 
 | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gwelwch hefyd: Ieithyddiaeth · Y Celtiaid · Gwledydd Celtaidd | ||||||||||||||||||||||||||










