Grønland
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
| 
 | ||||
| Arwyddair: Dim | ||||
|  | ||||
| Iaith swyddogol | Kalaallisut, Daneg | |||
| Prif Ddinas | Nuuk (Godthåb) | |||
| Brenhines | Margrethe II | |||
| Prif Wenidog | Hans Enoksen | |||
| Maint - Cyfanswm - % iâ | Rhenc 14 2,166,086 km² 81.1% | |||
| Poblogaeth - Cyfanswm (2003) - Dwysedd | Rhenc 210 56,385 0.2/km² | |||
| Annibyniaeth | Dim (Rhan o Ddenmarc, datganoliad ers 1979.) | |||
| Arian | Krona (DKK) | |||
| Cylchfa amser | UTC 0 i -4 | |||
| Anthem cenedlaethol | ||||
| TLD Rhyngrwyd | .GL | |||
| Côd Ffôn | 299 | |||
Yr ynys fwya yn y byd yw Grønland neu'r Lasynys neu'r Ynys Las (Kalaallisut: Kalaallit Nunaat; Daneg: Grønland), yng Ngogledd y Môr Iwerydd rhwng Canada a Gwlad yr Iâ. Mae brenhines Denmarc, Margrethe II, hefyd yn frenhines ar y Lasynys. Prifddinas yr ynys yw Nuuk.
| Taflen Cynnwys | 
[golygu] Daearyddiaeth
Mae iâ yn gorchuddio 84% o'r tir. Gorchuddir y rhan fwyaf o'r wlad gan gap rhew anferth â nuntakau yn torri trwodd o gwmpas ei ymylon. O'r cap rhew hwn mae nifer o rewlifoedd, neu afonydd iâ, yn llifo, gan gynnwys Rhewlif Humboldt, ac yn torri i fyny'n fynyddoedd iâ wrth gyrraedd y môr.
Er gwaethaf yr holl rew, mae'r enw yn y Ddaneg (ac mewn ieithoedd Almaenaidd eraill) yn golygu "Tir (neu wlad) glas" (gweler isod).
Mae Grønland (2 miliwn km²) yn ymddangos ar fapiau o dafluniad Mercator mor fawr ag yr Affrig (30 miliwn km²),
[golygu] Hanes
Tua'r flwyddyn 986, darganfu'r morwr o Lychlynwr Eric Goch yr ynys. Fe'i galwodd "y Lasynys" er mwyn denu pobl yno o Wlad yr Iâ a Norwy. Am gyfnod bu nifer fach o drefedigaethau Llychlynaidd ar yr arfordir, ond diflanasant erbyn y 15fed ganrif, naill ai o ganlyniad i afiechyd neu ymosododiadau gan y brodorion.
Yn 1721 creuwyd tref fach Ddanaidd newydd ar yr ynys a hawliodd coron Denmarc y tir. Daeth y wlad yn rhan integreiddiedig o Ddenmarc yn 1953. Yn 1979, y flwyddyn y collwyd y refferendwm ar ddaganoli yng Nghymru, enillodd y Lasynys hunanlywodraeth dan sofraniaeth Denmarc, gyda'i senedd ei hun ar gyfer materion mewnol.
[golygu] Iaith a diwylliant
Mae tua 80% o'r boblogaeth yn Esgimo. Daniaid yw'r gweddill i gyd bron. Siaedir y ddwy iaith yn swyddogol.





