Quark cúmio
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
| Quark cúmio (t) | |
|---|---|
| Clasificación | |
| Partícula elemental | |
| Fermión | |
| Quark | |
| Terceira xeración | |
| Quark cúmio | |
| Propiedades | |
| Masa: | 307,5 ± 4,1 · 10−27 kg 172.500 ± 2.300 MeV/c2 |
| Carga eléctrica: | + e |
| Carga de cor: | Cor |
| Spin: | ![]() |
| Vida media: | ≈10-25 s |
| Antipartícula: | Antiquark cúmio ( ) |
| Interacciona con: | Gravidade Interacción débil Electromagnetismo Interacción forte |
O quark cúmio (máis coñecido como Quark Top, segundo a súa denominación en inglés), é unha partícula elemental que pertence á terceira xeración de quarks. Ten unha carga eléctrica igual a +⅔ da carga elemental e un spin de ½ (indicativo de que é un fermión e polo tanto cumpre o principio de exclusión de Pauli). Como os demais quarks, os quarks cúmio senten a interacción forte e teñen carga de cor, así mesmo o antiquark cúmio ten carga de anticor.
É o máis masivo dos quarks, tanto como os núcleos atómicos do ouro. Debido á súa inmensa masa (para ser unha partícula elemental), é moi inestable, que decae en menos dun yoctosegundo, co que non ten nin tempo para formar hadróns con outros quarks no proceso chamado hadronización (os científicos esperan grazas a este feito o poder observar e medir as propiedades dun quark illado, que polo dito non será deste tipo).
Foi o último dos quarks postos en evidencia, en 1995 no Fermilab. Polo momento, e ata a entrada en funcionamento do LHC, o Tevatron do Fermilab é o único acelerador de partículas o suficientemente energético para producir quarks cima, formados ó colisionar un protón e un antiprotón cunha enerxía de 1,96 teraelectronvoltios. Logo da súa curta existencia, case sempre decae nun bosón W e nun quark fondo. En principio, os científicos pensaron chamalo "quark verdade" (Truth, debido posiblemente a que o seu descubrimento confirmaba a teoría correspondente), pero co tempo quedóuselle o nome de quark cima (Top).
Este quark dota ós hadróns que forma cun número cuántico chamado 'altitude' (posible tradución de "topness"), que se define como o número de quarks cúmio menos o número de antiquarks cúmio que o forman. Este número cuántico, do mesmo xeito que a "extrañeza", o "encanto" ou a "beleza" (número de quarks s, c ou b presentes nunha certa particula, menos o número dos correspondentes antiquarks que a forman), pode ser violado pola interacción débil, pero non pola interacción forte nin a electromagnética, que conservan o sabor dos quarks.
[editar] Ver tamén
- Quark
- Interacción nuclear forte
- Carga de cor
- Gluón
| Partículas fundamentais en Física (lista, táboa) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fermións | Bosóns de Gauge | |||||||
| Quarks | Leptóns | Bosóns W e Z | Fotón | Gluón | ||||
| Arriba | Encantado | Cúmio | Electrón | Muón | Tau (tauón) | Bosóns hipotéticos | ||
| Abaixo | Extrano | Fondo | e-neutrino | μ-neutrino | τ-neutrino | Gravitón Bosón de Higgs | ||
e
) 
