A Wikipédiából, a szabad lexikonból.
Asszíria központja a termékeny félhold északi részén feküdt. A Ninive központú apró állam hamarosan hatalmasra nőtte magát. Meghódította egész Mezopotámiát, Kis-Ázsiát és a Földközi-tenger keleti partvidékét. Erős ellenfelévé vállt az egyiptomi fáraóknak és közel másfél évezredik uralta a Közel-Kelet északi részét.
Ezen hatalmas birodalom „érdemeiként” említhetjük többek közt a Ninivei könyvtárat, a harckocsi feltalálását és a történelmi Izrael népeinek áttelepítését, amivel jelentős mértékben befolyásolta az Újszövetség (Biblia) korának népességi, vallási és kulturális helyzetét.
Az Asszír Birodalmat rengeteg nagy uralkodó kormányozta, kiknek neve sokesetben mára már feledésbe merült, de a maguk korában rettegett ellenfelek és bölcs vezetők voltak.
| Uralkodó |
Uralkodott |
Megjegyzés |
| Ikunum |
|
|
| Tudiya |
|
|
| Adamu |
|
|
| Yangi |
|
|
| Suhlamu |
|
|
| Harharu |
|
|
| Mandaru |
|
|
| Imsu |
|
|
| HAR-su |
|
|
| Didanu |
|
|
| Hana |
|
|
| Zuabu |
|
|
| Nuabu |
|
|
| Abazu |
|
|
| Belu |
|
|
| Azarah |
|
|
| Ushpia |
kb. Kr. e. 21. század (durván Kr. e. 2020) |
|
| Uralkodó |
Uralkodott |
Megjegyzés |
| Apiashal |
|
Ushpia fia. |
| Hale |
|
Apiashal fia. |
| Samani |
|
Hale fia. |
| Hayani |
|
Samani fia. |
| Ilu-Mer |
|
Hayani fia. |
| Yakmesi |
|
Ilu-Mer fia. |
| Yakmeni |
|
Yakmesi fia. |
| Yazkur-el |
|
Yakmeni fia. |
| Ila-kabkaba |
|
Yazkur-el fia. |
| Aminu |
|
Ila-kabkaba fia. |
| Uralkodó |
Uralkodott |
Megjegyzés |
| Sulili |
|
Amini fia. |
| Kikkia |
|
|
| Akiya |
|
|
| I. Puzur-Assur |
kb. Kr. e. 20. század (durván Kr. e. 1975) |
|
| Sallim-ahhé |
|
|
| Ilusumag |
|
Csak Dél-Mezopotámiában uralkodott. |
| I. Erisum |
Kr. e. 20. század (durván Kr. e. 1939)-Kr. e. 19. század (durván Kr. e. 1900) |
|
| Uralkodó |
Uralkodott |
Megjegyzés |
| I. Erisum |
[[Kr. e. 20. század](durván Kr. e. 1906) – Kr. e. 19. század (durván Kr. e. 1867) |
|
| Ikunum |
|
|
| I. Sarrukín |
|
|
| II. Puzur-Assur |
|
|
| Narám-Szín |
Kr. e. 19. század (durván Kr. e. 1830) – Kr. e. 19. század (durván Kr. e. 1815) |
|
| II. Erisum |
Kr. e. 19. század (durván Kr. e. 1815) – Kr. e. 19. század (durván Kr. e. 1809) |
|
| I. Samsi-Adad |
Kr. e. 19. század (durván Kr. e. 1813) – Kr. e. 18. század (durván Kr. e. 1781) |
|
| Ismé-Dagan |
Kr. e. 18. század (durván Kr. e. 1780) – Kr. e. 18. század (durván Kr. e. 1741) |
|
| Assur-dugul |
|
|
| Assur-apla-idi |
|
|
| Nasir-Sin |
|
|
| Szín-namir |
|
|
| Ibqi-Istár |
|
|
| Adad-salulu |
|
|
| Adasi |
kb. Kr. e. 17. század (durván Kr. e. 1700) |
|
| Belu-bani |
Kr. e. 17. század (durván Kr. e. 1700) – Kr. e. 1690-es évek (kb. Kr. e. 1691) |
|
| Libaia |
Kr. e. 1690-es évek (kb. Kr. e. 1690) – Kr. e. 1670-es évek (kb. Kr. e. 1674) |
|
| I. Sarma-Adad |
Kr. e. 1670-es évek (kb. Kr. e. 1673) – Kr. e. 1660-as évek (kb. Kr. e. 1662) |
|
| Iptar-Szín |
Kr. e. 1660-as évek (kb. Kr. e. 1661) – Kr. e. 1650-es évek (kb. Kr. e. 1650) |
|
| Bazaia |
Kr. e. 1640-es évek (kb. Kr. e. 1649) – Kr. e. 1620-as évek (kb. Kr. e. 1622) |
|
| Lullaia |
Kr. e. 1620-as évek (kb. Kr. e. 1621) – Kr. e. 1610-es évek (kb. Kr. e. 1618) |
|
| Su-Ninua |
Kr. e. 1610-es évek (kb. Kr. e. 1615) – Kr. e. 1600-as évek (kb. Kr. e. 1602) |
|
| II. Sarma-Adad |
Kr. e. 1600-as évek (kb. Kr. e. 1601) |
|
| III. Erisum |
Kr. e. 1590-es évek (kb. Kr. e. 1598) – Kr. e. 1580-as évek (kb. Kr. e. 1586) |
|
| II. Samsi-Adad |
Kr. e. 1580-as évek (kb. Kr. e. 1585) – Kr. e. 1580-as évek (kb. Kr. e. 1580) |
|
| III. Erisum |
Kr. e. 1580 – Kr. e. 1567 |
|
| II. Samsi-Adad |
Kr. e. 1567 – Kr. e. 1561 |
|
| II. Ismé-Dagan |
Kr. e. 1561 – Kr. e. 1545 |
|
| III. Samsi-Adad |
Kr. e. 1545 – Kr. e. 1529 |
|
| I. Assur-nirári |
Kr. e. 1529 – Kr. e. 1503 |
|
| III. Puzur-Assur |
Kr. e. 1503 – Kr. e. 1479 |
|
| I. Enlil-nászir |
Kr. e. 1479 – Kr. e. 1466 |
|
| Nur-ili |
Kr. e. 1466 – Kr. e. 1454 |
|
| Assur-saduni |
Kr. e. 1454 |
|
| I. Assur-rabi |
|
|
| I. Assur-nádin-ahhé |
|
|
| II. Enlil-nászir |
Kr. e. 1420 – Kr. e. 1414 |
|
| II. Assur-nirári |
Kr. e. 1414 – Kr. e. 1407 |
|
| Assur-bél-nisesu |
Kr. e. 1407 – Kr. e. 1398 |
|
| Assur-rím-nisesu |
Kr. e. 1398 – Kr. e. 1390 |
|
| II. Assur-nádin-ahhé |
Kr. e. 1390 – Kr. e. 1380 |
|
[szerkesztés] Középasszír Birodalom
| Uralkodó |
Uralkodott |
Megjegyzés |
| I. Eriba-Adad |
Kr. e. 1380-as évek – Kr. e. 1350-es évek(durván Kr. e. 1353) |
|
| I. Assur-uballit |
Kr. e. 1350-es évek (durván Kr. e. 1353) – Kr. e. 1310-es évek (durván Kr. e. 1317) |
|
| Enlil-nirári |
Kr. e. 1310-es évek (durván Kr. e. 1317) – Kr. e. 1300-as évek (durván Kr. e. 1307) |
|
| Árik-dén-ili |
Kr. e. 1300-as évek (durván Kr. e. 1307) – Kr. e. 1290-es évek (durván Kr. e. 1295) |
|
| I. Adad-nirári |
Kr. e. 1290-es évek (durván Kr. e. 1295) – Kr. e. 1260-as évek (durván Kr. e. 1263) |
|
| I. Sulmánu-asarídu |
Kr. e. 1260-as évek (durván Kr. e. 1263) – Kr. e. 1230-as évek (durván Kr. e. 1233) |
|
| I. Tukulti-Ninurta |
Kr. e. 1230-as évek (durván Kr. e. 1233) – Kr. e. 1190-es évek (durván Kr. e. 1196) |
|
| Assur-nádin-apli |
Kr. e. 1190-es évek (durván Kr. e. 1196) – Kr. e. 1190-es évek (durván Kr. e. 1193) |
|
| III. Assur-nirári |
Kr. e. 1190-es évek (durván Kr. e. 1193) – Kr. e. 1180-as évek (durván Kr. e. 1187) |
|
| Enlil-kudurri-uszur |
Kr. e. 1180-as évek (durván Kr. e. 1187]]) – Kr. e. 1180-as évek (durván Kr. e. 1182) |
|
| Ninurta-apal-Ékur |
Kr. e. 1180-as évek (durván Kr. e. 1182) – Kr. e. 1170-as évek (durván Kr. e. 1179) |
|
| I. Assur-Dán |
Kr. e. 1170-es évek (durván Kr. e. 1179) – Kr. e. 1130-as évek (durván Kr. e. 1133) |
|
| Ninurta-tukulti-Assur |
Kr. e. 1133 |
|
| Mutakkil-nuszku |
Kr. e. 1133 |
|
| I. Assur-rés-isi |
Kr. e. 1130-as évek (durván Kr. e. 1133) – Kr. e. 1110-es évek (durván Kr. e. 1115) |
|
| I. Tukulti-apil-Ésarra |
Kr. e. 1110-es évek (durván Kr. e. 1115) – Kr. e. 1070-es évek (durván Kr. e. 1076) |
|
| Asarídu-apal-Ékur |
Kr. e. 1070-es évek (durván Kr. e. 1076) – Kr. e. 1070-es évek (durván Kr. e. 1074) |
|
| Assur-bél-kala |
Kr. e. 1070-es évek (durván Kr. e. 1074) – Kr. e. 1050-es évek (durván Kr. e. 1056) |
|
| II. Eriba-Adad |
Kr. e. 1050-es évek (durván Kr. e. 1056) – Kr. e. 1050-es évek (durván Kr. e. 1054) |
|
| IV. Samsi-Adad |
Kr. e. 1050-es évek (durván Kr. e. 1054) – Kr. e. 1050-es évek (durván Kr. e. 1050) |
|
| I. Assur-nászir-apli |
Kr. e. 1050-es évek (durván Kr. e. 1050]]) – Kr. e. 1030-es évek (durván Kr. e. 1031) |
|
| II. Sulmánu-asarídu |
Kr. e. 1030-as évek (durván Kr. e. 1031) – Kr. e. 1010-es évek (durván Kr. e. 1019) |
|
| IV. Assur-nirári |
Kr. e. 1020-as évek (durván Kr. e. 1019) – Kr. e. 1010-es évek (durván Kr. e. 1013) |
|
| II. Assur-rabi |
Kr. e. 1010-es Bévek (durván Kr. e. 1013) – Kr. e. 970-es évek (durván Kr. e. 972) |
|
| II. Assur-rés-isi |
Kr. e. 970-es évek (durván Kr. e. 972) – Kr. e. 960-as évek (durvá Kr. e. 967) |
|
| II. Tukulti-apil-Ésarra |
Kr. e. 960-as évek (durván Kr. e. 967) – Kr. e. 930-as évek (durván Kr. e. 935) |
|
| II. Assur-Dán |
Kr. e. 930-as évek (durván Kr. e. 935) – Kr. e. 910-es évek (durván Kr. e. 912) |
|
Kr. e. 612-ben Ninive, az Asszír Birodalom utolsó fővárosa elesett a médek és a Újbabiloni Birodalom elleni háborúban. Egyiptom támogatásával Harránból az ismeretlen származású II. Assur-uballit még megpróbálta az asszír hadsereg és adminisztráció maradékával fenntartani a birodalmat, de Kr. e. 609-re végleg elbukott.