అరోరా

వికీపీడియా నుండి

అరోరా బొరియాలిస్
అరోరా బొరియాలిస్
అరోరా బొరియాలిస్
అరోరా బొరియాలిస్

అరోరా ధృవముల వద్ద ఆకాశము లో రాత్రి పూట కనపడే వెలుగు. ఉత్తర దేశముల లో దీనిని అరోరా బొరియాలిస్ అంటారు. 'అరోరా' అంటే రోమన్ లో ప్రత్యూషము(ఉదయము)నకు దేవత. 'బొరియాస్' అంటే గ్రీకు లో ఉత్తర పవనములు. ఐరోపా లో ఉత్తర దిశ లో ఎర్రని వెలుగు వలే కనపడి , సూర్యుడు ఉత్తరాన ఉదయిస్తున్నాడే మో అనిపిస్తుంది. ఉత్తర ధృవము లో ఉత్తర దిక్కు నుండి కనపడుతుంది కనుక అరోరా బొరియాలిస్ నే ఉత్తర వెలుగులు అని కూడా అంటారు. అరోరా బొరియాలిస్ సాధారంగా సెప్టెంబరు-అక్టోబరుల మధ్య లో, మార్చ-ఏప్రిల్ మధ్య లో వస్తుంది. దక్షిణ భాగము లో అరోరా ఆస్ట్రియాలిస్ కూడా అవే ధర్మాలు ఉన్నాయి. ఆస్ట్రియాలిస్ అంటే లాటిన్ లో దక్షిణము.

విషయ సూచిక

[మార్చు] ఎలా పనిచేస్తుంది

అరోరాలు అయస్కాంత ఆవరణము లో ఉన్న ఉత్తేజిత కణాలు (ఎలక్ట్రానులు) ఉపరితల వాతావరణము(80 కి.మీ కంటే ఎత్తైన) లో ఉన్న పరమాణువుల తో తాడనము చెందడము వలన కలుగుతుంది. ఉత్తేజిత కణములు ఒక వెయ్యి నుండి 15 వేల ఎలక్ట్రాన్ వోల్టుల వరకూ శక్తిని పొంది పరమాణువులను తాడించగా పరమాణువులకు శక్తి వస్తుంది. పరమాణువులు వాటి శక్తిని కాంతి రూపము లో విడుదల చేస్తాయి (ఫ్లోరొసెన్స్ ను చూడండి). అక్సిజన్ ఉండడము వలన ఆకుపచ్చ కాంతి (557.7 నానో మీటర్ల తరంగదైర్ఘ్యము వద్ద), ఎర్రటి కాంతి(630 నానో మీటర్ల తరంగదైర్ఘ్యము వద్ద) వస్తుంది. ఈ రెండు ఎలక్ట్రానుల నిషేదించబడిన పరివర్తన కనుక, కొత్త తాడనములు లేకపోయినప్పుడు ఆ కాంతి చాలా సేపు ఉంటుంది.




[మార్చు] ఇతర గ్రహాల లో అరోరా లు

గురు గ్రహం లో అరోరా.
గురు గ్రహం లో అరోరా.

గురు గ్రహం,శని గ్రహం ల లో కూడా భూమి కంటే బలమైన అయస్కాంతఆవరణాలు ఉండడము వలన వాటి పై కూడా అరోరాల ను చూడడము జరిగింది. (హబుల్ టెలీస్కోపు సహాయము తో)

[మార్చు] జానపదము లో అరోరా

అరోరా కనపడే అన్ని దేశాల లో (ఉత్తర ధృవముకు దగ్గరగా ఉన్న దేశములు) కొన్ని జానపద కథలు, వాటి పాత్రలు శతాబ్దాల బట్టి అరోరాల చుట్టూ తిరుగుతూ ఉన్నాయి

[మార్చు] వనరులు