జ్ఞానపీఠ పురస్కారం

వికీపీడియా నుండి

భారతదేశపు సాహితీ పురస్కారాల్లో జ్ఞానపీఠ అవార్డు అత్యున్నతమైనది. వాగ్దేవి కాంస్య ప్రతిమ, పురస్కార పత్రం, ఐదు లక్షల రూపాయల నగదు ఈ పురస్కారంలో భాగం. 1961లో నెలకొల్పబడిన ఈ పురస్కారం మొదటిసారిగా 1965లో మలయాళ రచయిత జి శంకర కురుప్‌కు వచ్చింది. భారతీయ అధికార భాషలలో దేనిలోనైనా రాసే భారత పౌరులు ఈ బహుమతికి అర్హులు.

1982కు ముందు, ఏదైనా ఒక రచనకు గాను సంబంధిత రచయితకు ఈ పురస్కారం ఇచ్చేవారు. అప్పటినుండి, భారతీయ సారస్వతానికి చేసిన సేవకు కూడా ఈ బహుమతిని ఇస్తూ వస్తున్నారు. ఇప్పటి వరకు కన్నడ రచయితలు అత్యధికంగా ఏడుసార్లు ఈ పురస్కారం అందుకున్నారు. హిందీ రచయితలు ఆరుసార్లు అందుకున్నారు.

[మార్చు] అవార్డు

సంవత్సరం పేరు కృషి భాష
1965 జి శంకర కురుప్ ఒడక్కుజల్ (వేణువు) మలయాళం
1966 తారాశంకర్ బందోపాధ్యాయ గణదేవత బెంగాలి
1967 డా.కె.వి.పుట్టప్ప శ్రీ రామాయణ దర్శనం కన్నడ
1967 ఉమా శంకర్ జోషి నిషిత గుజరాతి
1968 సుమిత్రానందన్ పంత్ చిదంబర హిందీ
1969 ఫిరాఖ్ గోరఖ్‌పురి గుల్-ఎ-నగ్మా ఉర్దూ
1970 విశ్వనాథ సత్యనారాయణ రామాయణ కల్పవృక్షమ తెలుగు
1971 బిష్ణు డే స్మృతి స్త్తా భవిష్యత్ బెంగాలి
1972 రాంధారి సింగ్ 'దినకర్' ఊర్వశీ హిందీ
1973 దత్తాత్రేయ రామచందరన్ బెంద్రే నకుతంతి కన్నడ
1973 గోపీనాథ్ మొహంతి మట్టిమతల్ ఒరియా
1974 విష్ణు సకరం ఖాందేకర్ యయాతి మరాఠీ
1975 పి.వి.అకిలాండం చిత్రప్పావై తమిళం
1976 ఆశా పూర్ణా దేవి ప్రథం ప్రతిశృతి బెంగాలి
1977 కె.శివరాం కారంత్ ముక్కజ్జియ కనసుగలు (బామ్మ కలలు) కన్నడ
1978 ఎస్.హెచ్.వి.ఆజ్ఞేయ కిత్నీ నావోన్ మే కిత్నీ బార్ (ఎన్ని పడవల్లో ఎన్నిసార్లు?) హిందీ
1979 బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య మృత్యుంజయ్ అస్సామీ
1980 ఎస్.కె.పొట్టెక్కాట్ ఒరు దేశత్తింతె కథ మలయాళం
1981 అమృతా ప్రీతం కాగజ్ తే కాన్వాస్ పంజాబీ
1982 మహాదేవి వర్మ హిందీ
1983 మాస్తి వెంకటేశ అయ్యంగార్ చిక్కవీర రాజేంద్ర కన్నడ
1984 తకజి శివశంకర పిళ్ళె మలయాళం
1985 పన్నాలాల్ పటేల్ గుజరాదీ
1986 సచ్చిదానంద రౌత్రాయ్ ఒరియా
1987 విష్ణు వామన్ శిర్వాద్కర్ (కుసుమాగ్రజ్) మరాఠీ
1988 డా.సి.నారాయణ రెడ్డి తెలుగు
1989 ఖురాతుల్-ఐన్-హైదర్ ఉర్దూ
1990 వి.కె.గోకక్ భారత సింధు రశ్మీ కన్నడ
1991 సుభాష్ ముఖోపాధ్యాయ బెంగాలి
1992 నరేశ్ మెహతా హిందీ
1993 సీతాకాంత్ మహాపాత్ర ఒరియా
1994 యు.ఆర్.అనంతమూర్తి కన్నడ
1995 ఎం.టి.వాసుదేవన్ నాయర్ మలయాళం
1996 మహాశ్వేతా దేవి బెంగాలీ
1997 ఆలీ సర్దార్ జాఫ్రి ఉర్దూ
1998 గిరీష్ కర్నాడ్ కన్నడ
1999 నిర్మల్ వర్మ హిందీ
1999 గురుదయాల్ సింగ్ పంజాబీ
2000 ఇందిరా గోస్వామి అస్సామీ
2001 రాజేంద్ర కేశవ్‌లాల్ షా గుజరాతి
2002 డి.జయకాంతన్ తమిళం
2003 వృందా కరందికర్‌ మరాఠీ
2004 రెహమాన్ రాహి‌ కష్మీరీ