జ్ఞానపీఠ పురస్కారం
వికీపీడియా నుండి
భారతదేశపు సాహితీ పురస్కారాల్లో జ్ఞానపీఠ అవార్డు అత్యున్నతమైనది. వాగ్దేవి కాంస్య ప్రతిమ, పురస్కార పత్రం, ఐదు లక్షల రూపాయల నగదు ఈ పురస్కారంలో భాగం. 1961లో నెలకొల్పబడిన ఈ పురస్కారం మొదటిసారిగా 1965లో మలయాళ రచయిత జి శంకర కురుప్కు వచ్చింది. భారతీయ అధికార భాషలలో దేనిలోనైనా రాసే భారత పౌరులు ఈ బహుమతికి అర్హులు.
1982కు ముందు, ఏదైనా ఒక రచనకు గాను సంబంధిత రచయితకు ఈ పురస్కారం ఇచ్చేవారు. అప్పటినుండి, భారతీయ సారస్వతానికి చేసిన సేవకు కూడా ఈ బహుమతిని ఇస్తూ వస్తున్నారు. ఇప్పటి వరకు కన్నడ రచయితలు అత్యధికంగా ఏడుసార్లు ఈ పురస్కారం అందుకున్నారు. హిందీ రచయితలు ఆరుసార్లు అందుకున్నారు.
[మార్చు] అవార్డు
| సంవత్సరం | పేరు | కృషి | భాష |
|---|---|---|---|
| 1965 | జి శంకర కురుప్ | ఒడక్కుజల్ (వేణువు) | మలయాళం |
| 1966 | తారాశంకర్ బందోపాధ్యాయ | గణదేవత | బెంగాలి |
| 1967 | డా.కె.వి.పుట్టప్ప | శ్రీ రామాయణ దర్శనం | కన్నడ |
| 1967 | ఉమా శంకర్ జోషి | నిషిత | గుజరాతి |
| 1968 | సుమిత్రానందన్ పంత్ | చిదంబర | హిందీ |
| 1969 | ఫిరాఖ్ గోరఖ్పురి | గుల్-ఎ-నగ్మా | ఉర్దూ |
| 1970 | విశ్వనాథ సత్యనారాయణ | రామాయణ కల్పవృక్షమ | తెలుగు |
| 1971 | బిష్ణు డే | స్మృతి స్త్తా భవిష్యత్ | బెంగాలి |
| 1972 | రాంధారి సింగ్ 'దినకర్' | ఊర్వశీ | హిందీ |
| 1973 | దత్తాత్రేయ రామచందరన్ బెంద్రే | నకుతంతి | కన్నడ |
| 1973 | గోపీనాథ్ మొహంతి | మట్టిమతల్ | ఒరియా |
| 1974 | విష్ణు సకరం ఖాందేకర్ | యయాతి | మరాఠీ |
| 1975 | పి.వి.అకిలాండం | చిత్రప్పావై | తమిళం |
| 1976 | ఆశా పూర్ణా దేవి | ప్రథం ప్రతిశృతి | బెంగాలి |
| 1977 | కె.శివరాం కారంత్ | ముక్కజ్జియ కనసుగలు (బామ్మ కలలు) | కన్నడ |
| 1978 | ఎస్.హెచ్.వి.ఆజ్ఞేయ | కిత్నీ నావోన్ మే కిత్నీ బార్ (ఎన్ని పడవల్లో ఎన్నిసార్లు?) | హిందీ |
| 1979 | బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య | మృత్యుంజయ్ | అస్సామీ |
| 1980 | ఎస్.కె.పొట్టెక్కాట్ | ఒరు దేశత్తింతె కథ | మలయాళం |
| 1981 | అమృతా ప్రీతం | కాగజ్ తే కాన్వాస్ | పంజాబీ |
| 1982 | మహాదేవి వర్మ | హిందీ | |
| 1983 | మాస్తి వెంకటేశ అయ్యంగార్ | చిక్కవీర రాజేంద్ర | కన్నడ |
| 1984 | తకజి శివశంకర పిళ్ళె | మలయాళం | |
| 1985 | పన్నాలాల్ పటేల్ | గుజరాదీ | |
| 1986 | సచ్చిదానంద రౌత్రాయ్ | ఒరియా | |
| 1987 | విష్ణు వామన్ శిర్వాద్కర్ (కుసుమాగ్రజ్) | మరాఠీ | |
| 1988 | డా.సి.నారాయణ రెడ్డి | తెలుగు | |
| 1989 | ఖురాతుల్-ఐన్-హైదర్ | ఉర్దూ | |
| 1990 | వి.కె.గోకక్ | భారత సింధు రశ్మీ | కన్నడ |
| 1991 | సుభాష్ ముఖోపాధ్యాయ | బెంగాలి | |
| 1992 | నరేశ్ మెహతా | హిందీ | |
| 1993 | సీతాకాంత్ మహాపాత్ర | ఒరియా | |
| 1994 | యు.ఆర్.అనంతమూర్తి | కన్నడ | |
| 1995 | ఎం.టి.వాసుదేవన్ నాయర్ | మలయాళం | |
| 1996 | మహాశ్వేతా దేవి | బెంగాలీ | |
| 1997 | ఆలీ సర్దార్ జాఫ్రి | ఉర్దూ | |
| 1998 | గిరీష్ కర్నాడ్ | కన్నడ | |
| 1999 | నిర్మల్ వర్మ | హిందీ | |
| 1999 | గురుదయాల్ సింగ్ | పంజాబీ | |
| 2000 | ఇందిరా గోస్వామి | అస్సామీ | |
| 2001 | రాజేంద్ర కేశవ్లాల్ షా | గుజరాతి | |
| 2002 | డి.జయకాంతన్ | తమిళం | |
| 2003 | వృందా కరందికర్ | మరాఠీ | |
| 2004 | రెహమాన్ రాహి | కష్మీరీ |

