ఎంకి పాటలు
వికీపీడియా నుండి
ఎంకి పాటలు నండూరి సుబ్బారావు రచించిన గేయ సంపుటి. తెలుగు సాహిత్యంలో ప్రణయ భావుకతకూ, పదాల పొందికకూ క్రొత్త అందాలు సమకూర్చిన ఈ రచనను "ఎంకిపాటల గాలి దుమారము" అని తెలుగు సాహితీకారులు పలు సందర్భాలలో ప్రస్తావించారు.
విషయ సూచిక |
[మార్చు] నేపధ్యం
తెలుగు ఆధునిక సాహిత్యంపై ఆంగ్ల సాహిత్యంలోని "కాల్పనిక భావ కవిత్వం" (రొమాంటిక్ పొయెట్రీ) ప్రేరణ వలన వెలువడిన రచనలలో "ఎంకి పాటలు" ఒక ప్రముఖ అధ్యాయం. ఈ భావ కవిత్వపు ఉద్యమంలో అప్పటి నవకవులు తమ సంస్కృతాంధ్ర సాహిత్య పరిచయాన్నీ, పాశ్చాత్య భావ కవితల పోకడలనీ సమ్మిళితం చేసి ఎన్నో ప్రణయ గీతాలు పలికారు. ఆ సందర్భంలోనే ఊర్వశి, హృదయేశ్వరి, శశికళ, వత్సల, ఎంకి వంటి ప్రణయనాయికలు తెలుగు కవితాభిమానుల గుండెలలో స్థానం సంపాదించారు.
[మార్చు] ప్రారంభం
నండూరి వెంకట సుబ్బారావు మద్రాసు క్రైస్తవ కళాశాలలో చదువుతున్న రోజులలో, 1917-1918 ప్రాంతంలో ఈ పాటలు వ్రాయసాగారు. ఒకసారి ఆయన ట్రాం బండిలో ఇంటికి వెళుతుండగా "గుండె గొంతుకలోన కొట్లాడుతాది" అనే పల్లవి రూపు దిద్దుకొన్నదట. ఆ పాట విని మిత్రులు ప్రోత్సహించారు. క్రమంగా "ఎంకి పాటలు" (యెంకి పాటలు) రూపు దిద్గుకొన్నాయి.
[మార్చు] భావం
యెంకి పాటలు ప్రధానంగా ప్రణయానికి సంబంధించిన పాటలు. తొలి వలపులు, దాంపత్య జీవితానురాగాలు కలిసిన ఊసులు, బాసలు, వేదనలు, విరహాలు ఈ పాటల్లో చక్కని పదాలలో కూర్చబడ్డాయి.
యెంకి పల్లె పడుచు. కపటం ఎరుగనిది. జానపద సౌందర్యానికి ప్రతీక. ధర్మబద్ధమైన హద్దులలోనే ప్రేమిస్తుంది.
- కన్ను గిలికిస్తాది, నన్ను బులిపిస్తాది,
- దగ్గరగ కూకుంటె అగ్గి సూస్తాది".
అందుకే "యెంకి వంటి పిల్ల లేదోయి లేదోయి", "వయ్యారమొలికించు నా యెంకి, వనలచ్చిమనిపించు నా యెంకి"
యెంకి పాటలు రెండు భాగాలుగా వెలువడ్డాయి. "పాత పాటలు" తరువాత చాలా కాలానికి "కొత్తపాటలు" వెలువడ్డాయి.
[మార్చు] స్పందన
యెంకిపాటలపై పాఠకులు, విమర్శకులు, పండితులు భిన్నమైన అభిప్రాయాలు వెలిబుచ్చారు.
- పంచాగ్నుల ఆదినారాయణ యెంకి, నాయుడు బావలను రతీ మన్మధులతో పోల్చారు.
- వేదం వేంకటరాయ శాస్త్రి వారినే రంభా-నలకూబరులతో పోల్చారు
- పురాణం సూరిశాస్త్రి ఆ ప్రేమికులను జీవాత్మ-పరమాత్మలతో పోల్చారు.
- పొక్కులూరి లక్ష్మీనారాయణ వారిని సంకర దంపతులని అధిక్షేపించారు.
ఇంకా వ్యావహారిక భాష బహుళంగా రచనలలో వాడకముందే పల్లె ప్రేమికుల గురించి "తూర్పు కాపు యాస"లో పాటలు వ్రాసిన సాహసి నండూరి సుబ్బారావు. ముద్దుకృష్ణ రచించిన "వైతాళికులు" కవితా సంకలనంలో ఇలా చెప్పబడింది - "శ్రీ నండూరి వారు తమకు సాక్షాత్కరించిన కవితను అందుకోవడంలో బంధాలను తెంచివేశారు. నియమాలను తోసిపారవేశారు. భావంలో, బాషలో అన్నిటా "ఎర్రబావుటా" ఎగురవేశారు.
ఆకాశవాణి ద్వారా ఈ పాటలు జనప్రియమైనాయి.
[మార్చు] ఉదాహరణ గేయాలు
[మార్చు] యెంకి ముచ్చట్లు
- యెన్నాని సెప్పేది యెంకి ముచ్చట్లు !
- యేటి సెప్పేది నాయెంకి ముచ్చట్లు?
- దొడ్డితోవ కళ్లె తొంగి సూడంగానే
- తోటకాడే వుండు త్వరగొస్త నంటాది !!
- యెన్నాని సెప్పేది. . . .
- యెంకి రాలేదని యెటో సూత్తా వుంటె
- యెనకాలగా వచ్చి 'యెవురునో?' రంటాదీ ?
- యెన్నాని సెప్పేది. . . .
- 'సిట్టి సేబా'సాని నిట్టూర మేత్తుంటే
- మాటాయినబడనటు మరి యేటో సెపుతాదీ
- యెన్నాని సెప్పేది. . . .
- కోడి గూసేసరికి కొంపకెల్లాలి, నీ
- కోసరమె సెపుతాను కోపమొద్దంటాది!!
- యెన్నాని సెప్పేది. . .
- యెంత సేపున్నాను యిడిసి పెట్టాలేవు
- తగువోళ్లలో మనకు తలవంపులంటాదీ!!
- యెన్నాని సెప్పేది. . .
- యెనకెనక సూత్తానె యెల్లుతా వుంటాది,
- యెన్నాని సెప్పేది యెంకి ముచ్చట్లు!
- యెన్నాని సెప్పేది నాయెంకి ముచ్చట్లు?
[మార్చు] గోవుమా లచ్చిమికి కోటి దండాలు
- గోవుమా లచ్చిమికీ కోటి దండాలు
- మనిషికైనా లేని మంచి పోకిళ్ళు
- యెంకితో కూకుండి యింత సెబుతుంటే
- తనతోటి మనిసల్లె తలతిప్పుతాడే
- యెంకి సరసాలాడ జంకుతా వుంటే
- సూసి సూడక కన్ను మూసి తెరిసేడే
[మార్చు] మరొకటి
- యెనక జన్మములోన యెవరిమోనంటీ
- సిగ్గొచ్చి నవ్వింది సిలకనా యెంకి
- ముందు మనకే జల్మముందోలె యంటి
- తెలతెల్లబోయింది పిల్లనా యెంకి
- యెన్నాళ్ళొ మనకోలె యీ సుకములంటి
- కంట నీరెట్టింది జంట నా యెంకి
[మార్చు] వనరులు
- రేడియో ప్రసంగం - కె.వి.ఎస్.ఆచార్య (బాపట్ల) - "శత వసంత సాహితీ మంజీరాలు" అనే సంకలనంలో ముద్రించబడినది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రంధాలయ సంఘం ప్రచురణ.

