Quyosh
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
| Kuzatuv tasnifi | |
|---|---|
| Yerdan uzoqligi (oʻrtacha) |
149.6×106 km (yorugʻlik uchun 8.31 daqiqalik yoʻl) |
| Koʻrinma yulduz kattaligi (V) | −26.8m |
| Mutlaq yulduz kattaligi | 4.8m |
| Spektrga koʻra tabaqalanishi | G2V |
| Mehvar tasnifi | |
| Somon Yoʻli markazidan uzoqligi (oʻrtacha) |
~2.5×1017 km (26,000-28,000 yorugʻlik yili) |
| Galaktik davri | 2.25-2.50×108 Yer yili |
| Tezlik | 217 km/s (Galaktika markaziga nisbatan), 20 km/s (qoʻshni yulduzlarga nisbatan) |
| Fizik tasnif | |
| Oʻrtacha diametri | 1.392×106 km (109 Yer diametri) |
| Perimetri | 4.373×106 km (342 Yer diametri) |
| Siqiqligi | 9×10−6 |
| Yuzasining maydoni | 6.09×1012 km² (11,900 Yer maydoni) |
| Hajmi | 1.41×1018 km³ (1,300,000 Yer hajmi) |
| Massasi | 1.988 435(27) × 1030 kg (332,946 Yer massasi) |
| Zichligi | 1.408 g/sm³ |
| Sirtidagi tortish kuchi | 273.95 m s-2 (27.9 g) |
| Ikkinchi kosmik tezlik | 617.54 km/s
(55 Yer IKT) |
| Sirtidagi harorat | 5785 K |
| Protuberanetsidagi harorat | 5×106 K |
| Yadrosidagi harorat | ~13.6×106 K |
| Yorqinlik (LQuyosh) | 3.827×1026 Vt ~9×1027 kd ~3×1027 kd |
| Oʻrtacha intensivlik (IQuyosh) | 2.009×107 Vt m-2 sr-1 |
| Aylanishi tasnifi | |
| Ekliptikaga ogʻish burchagi | 7.25° (Yer ekliptikasiga nisbatan) 67.23° (Galaktika tekisligiga nisbatan) |
| Rektassenziya (Shimoliy Qutb uchun) |
286.13° (19 soat 4 daq 30 s) |
| Deklinatsiya (Shimoliy Qutb uchun) |
+63.87° |
| Aylanish davri (ekvatorda) |
25.3800 Yer sutkasi (25 kun 9 soat 7 daq 13 s) |
| Aylanish tezligi (ekvatorda) |
7174 km/soat |
| Fotosfera tasnifi | |
| Vodorod | 73.46 % |
| Geliy | 24.85 % |
| Kislorod | 0.77 % |
| Uglerod | 0.29 % |
| Temir | 0.16 % |
| Neon | 0.12 % |
| Azot | 0.09 % |
| Kremniy | 0.07 % |
| Magniy | 0.05 % |
| Oltingugurt | 0.04 % |
Quyosh - Quyosh tizimining markaziy jismi, qizigan plazma shari. Q. Yerga eng yaqin yulduz. Massasi 1,990×1030 kg (Yernikidan 332958 marta ko`p). Q.da Quyosh tizimi massasining 99,866 foizi jamuljam. Yerdan Q.gacha masofa 1,4710×1011 m dan (yanvar) 1,5210×1011 m gacha (iyul) bo`lib, o`rtacha 1,4960×1011 m ni tashkil etadi (astronomik birlik). Q. diametri 1,392×1011 9 m (Yer ekvatori diametridan 109 marta ko`p). O`rtacha zichligi 1,41×1011 kg/m3. Q. sirtida erkin tushish tezlanishi 273,98 m/s kvadrat, parabolik tezlik (ikkinchi kosmik tezlik) esa 6,18×105 m/s. Sirtidagi harorat 5770 K.
| Quyosh tizimi — Quyosh |
| Sayyoralar: Merkuriy | Venera | Yer | Mars | Yupiter | Saturn | Uran | Neptun |
| Karlik sayyoralar: Serera | Pluton | Xaron | Erida |
| Asteroidlar kamari | Kometalar | Koyper kamari | Oort buluti |
|
Shuningdek: Tabiiy yoʻldoshlar | Oy |

