Фінская мова
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, напісаўшы яго. |
| Фінская мова (Suomi) | |
|---|---|
| Ужываецца ў: | Фінляндыі, Швэцыі, Нарвэгіі, Расеі |
| Рэгіён: | Паўночная Эўропа |
| Колькасьць карыстальнікаў: | 6 млн. чал. |
| Клясыфікацыя: | Уральская
|
| Афіцыйны статус | |
| Афіцыйная мова ў: | Фінляндыі, ЭЗ |
| Рэгулюецца: | Дасьледчы інстытут моваў Фінляндыі (Kotimaisten kielten tutkimuskeskus) |
| Код мовы | |
| ISO 639-1 | fi |
| ISO 639-2(B) | fin |
| ISO 639-2(T) | fin |
| SIL | FIN |
Фі́нская мова — мова паўночнай галіны балтыйска-фінскай падгрупы фіна-вугорскай групы ўральскай моўнай сям'і. Афіцыйная мова Фінляндыі і Эўразьвязу.
Фінская мова адносіцца да моваў аглютынацыйнага тыпу. Пісьменства на базе лацінскай абэцэды.
Найстарэйшыя пісьмовыя тэксты паходзяць з 16 стагодзьдзя. Першую кнігу - пераклад Новага Запавету - выдаў у 1548 годзе рэфарматар Мікаель Агрыколя. Літаратурная мова ўзьнікла на аснове заходняга дыялекту ваколіцаў горада Турку. Аднак пачынаючы з 19 стагодзьдзя ў літаратурнай мове адчуваецца моцны ўплыў усходніх дыялектаў.
Некалькі стагодзьдзяў фінская мова разьвівалася як сродак камунікацыі ніжэйшых і менш адукаваных слаёў грамадзтва, у той час калі шляхта і адукаваныя людзі карысталіся швэдзкай мовай. Гэтая сытуацыя была зьмененая ў 1863 годзе, калі фінская мова набыла статус афіцыйнай. Значны ўнёсак у справу прызнаньня фінскай мовы зрабіў знакаміты філёзаф, публіцыст і дзяржаўны дзяяч Ёган Вільгельм Шнэльман.
[рэдагаваць] Дыялекты і літаратурная мова
Паміж літаратурнай фінскай мовай і гутарковай даволі вялікая розьніца.
Вылучаюцца два буйныя дыялекты фінскай мовы: заходні і ўсходні.
Натуральна, што фінская мова не пазьбегла іншамоўных уплываў. Доўгі час на яе ўплывала швэдзкая і нямецкая, пасьля расейская, а ў апошнім часе ангельская мова.
[рэдагаваць] Марфалёгія
У фінскай мове два лікі і 16 склонаў (зь якіх 2 толькі ў множным ліку). Як і ў бальшыні фіна-вугорскіх моваў, у фінскай няма родавай дыфэрэнцыяцыі.
[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі
Інфармацыя пра фінскую мову (па-ангельску)
| Фіна-вугорскія мовы | |||
| Пермскія мовы | комі | комі-пярмяцкая | удмурцкая | ||
| Вугорскія мовы | вугорская | мансійская | хантыйская | ||
| Фіна-волскія | вэпская | водзкая | іжорская | карэльская | ліўская | марыйская | мэранская † | мяшчэрская † | макшанская | мурамская † | саамскія мовы | фінская | эрзянская | эстонская | ||
| † мёртвыя | |||
| Афіцыйныя мовы Эўразьвязу | ||
|---|---|---|
| ангельская | баўгарская | вугорская | грэцкая | дацкая | ірляндзкая | гішпанская | італьянская | латыская | літоўская | мальтыйская | нямецкая | нідэрляндзкая | польская | партугальская | румынская | славацкая | славенская | фінская | француская | чэская | швэдзкая | эстонская | ||

