Dinosaor

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

An dinosaored (Dinosauriae) zo Saoropsided anezhe (Sauropsidae) — strollad, dezhañ ur memes hendad (unlignezek pe monofiletek), a vod ar "stlejviled" hag an evned(Aves). Bevañ a reas ar re vrudetañ adalek diwezh an Trias (-220 milion a vloavezhioù) betek fin ar C'hretase (-65 milion a vloavezhioù) e-pad an oadvezh Mezozoeg pe eil hoalad. Dizoladennoù graet nevez zo a laka da soñjal e vije anezho abaoe an Triaseg kreiz pe an Triaseg izelañ/diwezhañ, da lâret eo etre -220 ha -250 milion a vloavezhioù).

Trevadennet eo bet an holl gevandiroù gant an dinosaored abalamour ma ne oa ket dispartiet c'hoazh ar c'hevandir nemetañ Pangea da vare an Trias, ha ma'z int en em strewet dre-holl d'ar mare-se. Ne oa ket em zispennet Pangea da varevezh an Triaseg, ha da heul o deus gallet an dinosaored trevadenniñ an holl gevandiroù hep treuziñ mor ebet.

Aet eo da get an holl zinozaored war-bouez an evned abred pe abretoc'h e-kerzh ar Mezozoeg hag e-pad enkadenn ar C'hretaseg hag an trede hoalad (anvet ivez enkadenn K-T) ez eo aet da netra an dinosaored a veve da vare ar C'hretaseg uhelañ. Hervez : Classification phylogénétique du vivant -- Guillaume Lecointre et Hervé Le Guyader ; illustrations Dominique Visset, Editeur Paris , Belin -- DL 2006, ISBN 2-7011-4273-3</ref> [1]

Kinniget e oa an anv dinosaor gant Richard Owen. Savet eo diwar saura : « glazard », ha deinos : « spontus, braouac'hus » abalamour ma oa bras-kenañ (en tu all da 15 m) ar pep brasañ eus an dinosaored bet dizoloet. Daoust d'an dra-se e c'halle an dinozaored bezañ bihan-kenañ o ment (un nebeud santimetroù).

Abaoe ma oa anavezet ar c'hentañ dinosaor, en naontekvet kantved, o deus sachet an dinosaored ur bern tud er mirdioù e pep lec'h war an Douar. Deuet int da vezañ ul lodenn eus hor sevenadur hag ez int brudet/e plijont kenañ d'ar vugale koulz ha d'an dud deuet. Danvez pennañ eus levrioù ha filmoù brudet ez int, evel Jurassic Park hag kaoz a vez ingal eus an dizoloadennoù nevez er mediaoù.

Alies e vez implijet ar ger dinosaor war ar pemdez evit komz eus stlejviled all eus ar ragistor , evel ar pelikosaor Dimetrodon, ar pterosaored askellek hag an ichthiosaored, plesiosaored ha mosasaored, daoust ma ne oant ket dinosaored tamm ebet.