Pêr (abostol)

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Sant Pêr gant alc'hwezioù ar Baradoz ha re salud an eneoù(Sant Petersbourg)
Sant Pêr gant alc'hwezioù ar Baradoz ha re salud an eneoù(Sant Petersbourg)

Simon, mab Jonas, anvet Simon-Pêr pe sant Pêr, ganet e deroù an oadvezh kristen e Galile ha marvet e 65 e Roma zo unan eus daouzeg abostol Jezuz Krist. Choazet gant hemañ evel penn an abostoled, Pêr a zeuas da vezañ penn an Iliz goude marv ar C'hrist. Sellet e vez outañ evel eskob kentañ Roma, ar pezh zo diazez aotrouniezh ar pab, eskob Roma, er gatoligiezh . Awenet en deus ur bern oberennoù arz, dreist-holl er c'hornôg latin.


[kemmañ] Pierre dans le Nouveau Testament

Sant Pêr gant Guido Reni
Sant Pêr gant Guido Reni


E anv gwirion a oa Simon pe Simeon, ha mab Jonas e oa. Hervez an avieloù, e oa genidik eus Betsaida, dimezet e oa ha e rae ar vicher pesketaer war al lenn Tiberiad e Galile. Ne oar ket lenn marteze, met evel ar pep brasañ eus yuzevien e amzer eo gouest da « lavaret dindan eñvor prezegennoù an diouganerien kenkoulz hag istor klok ar rouantelezioù yuzev »[1]


Gant e vreur Andrev e tiviz heuliañ Jezuz Krist (Mz 4,18). Degemer a reas Jezuz en e di e Kefarnac'hum hag hemañ a roas dezhañ al lesanv « Kefas », ur ger arameek a dalveze « maen », (Πετρος e gresianeg), ar pezh zo bet troet Petrus e latin, ha goude se Pêr e brezhoneg.




Meneget e vez atav da gentañ e-touez an abostoled. (Mk. 3, 16 ; Akt. 1, 13). Dre veur a daolad, en danevelloù e anavez Yann ha Paol ar renk-se. Evel se e tiskouez e feiz en anv an holl ziskibled : « Ha c'hwi, a c'houlennas gante, piv a lavarit on-me ? Pêr a respontas hag a lavaras dezhañ : Te eo ar C'hrist. » (Mk 8, 29) Diskouezet eo bet gant ar C'hrist evel penn da zont an Iliz  :

« Ha me a lavar dit out Maen, ha war ar roc'h-mañ e savin ma iliz » (Mt 16, 18).

Pêr en eus gwelet ha kemeret perzh e meur a vurzhud pe darvoud a-bouez e buhez ar C'hrist, evel pa valeas war an dourioù (Mz 14, 28-31), an Treuzdremmadur, pa voe harzhet Jezuz, da vare e varn, ha goude da vare ar Basion. Deskrivet eo en Avieloù evel un den birvidik met a chom etre daou vennozh a-wezhioù ha fazius : dilezel a ra Jezuz Krist e-pad ar Basion daoust d'ar pezh en doa dislêriet kent : « Pa vefe an holl gwall skoueriet, evit me n'er bezin ket » (Mk 14, 29). Keuziañ a reas d'e nac'hidigezh da c'houde : « Ha Pêr en doe soñj euz ar gomz en doa lavaret Jezuz dezhañ : A-raok m'en devezo ar c'hog kanet div wezh, te az pezo ma nac'het teir gwezh. » (Mk 14, 72).

Sant-Pêr livet gant Paol Rubens gant ar pallium hag alc'hwezioù ar Baradoz
Sant-Pêr livet gant Paol Rubens gant ar pallium hag alc'hwezioù ar Baradoz


[kemmañ] Hengoun ar verzherinti e Roma

Hervez hengoun an Iliz e vije bet renet Iliz Antioch gant Pêr. Kentañ eskob ar gêr-se a voe. Lidet e vez ur gouel eus « Kador Sant Pêr en Antioch » d'an 22 a viz C'hwever abaoe ar IVe kantved. Seizh vloaz e vefe chomet eno.


Kaoz zo eus donedigezh Pêr e kentañ lizher Pêr : « Iliz ar re ziuzet zo e Babilone a salud ac'hanoc'h, ha Mark ivez, ma mab. » (1 P 5, 13) e lec'h m'emañ implijet ar ger Babilone evit komz en un doare faeus eus Roma evel ur gêr aet brein hag a azeul an idoloù, skeudenn anavezet gant lennerien ar Bibl[2]. Mark, meneget, el lizher, eo skrivagner an eil aviel hervez an eskob Yann meneget gant Eusebius (Hist. Eccl. 3, 39,15).


Meur a destenn eus an Henamzer a ra anv eus merzherinti Pêr, hag eus hini Paol, a vije c'hoarvezet war urzh Nero. An hini goshañ eus an destennoù-se, al lizher d'ar Gorintiz, skrivet gant Klemañs Roman e 96, ne veneg ket al lec'h en un doare splann, memes ma'z eus abegoù evit krediñ ez eo Roma.