Antropologiezh

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Ezhomm ez eus brezhonekaat ar pennad-mañ: lakaat e peurunvan, implijañ ur c'heriaoueg dereat hag all.

An antropologiezh a zo unan eus skiantoù an den hag a studi an Den e-keñver pep doare : sokial, sevenadurel, pe c'hoazh fisik, (korfadurouriezh, bevedouriezh, kleñvedouriezh, emdroadur, ha kement zo...). Ar c'helenn-se a labour kalz o studiañ ar c'hevredigezhoù n'int ket kornogat, pe c'hoazh ar minorelezhioù etnik kornogat, etc. (komzet e vez eus "etnologiezh" pa studier ur boblad resis, met eus "antropologiezh" pa glasker kompren ar spesad human en e bezh)

Bez zo meur a skol antropologiezh :

  • ar skol sokiologiezh gall (Émile Durkheim, Marcel Mauss, Claude Lévi-Strauss)
  • an antropologiezh sokial breizhveurat (J.G. Frazer, Bronislaw Malinowski, A.R. Radcliffe-Brown, E.E. Evans-Pritchard)
  • antropologiezh sevenadurel ar Stadoù-Unanet (L.H. Morgan, Franz Boas, Marvin Harris, Clifford Geertz)...

Ar patrom gall a sell dreist-holl ouzh ar c'hostez simbolik hag ouzh ar c'hostez sokial deus an Den ; evit ar patrom-se, an etnologiezh zo ur brank eus ar sokiologiezh, setu lod a gav dezhe ne vez ked studiet a-walc'h, gant ar patrom gall-se, an c'hostezioù materiel ha fizik. Ar model angl-ha-saoz neuze, a vez muioc'h multidissiplinar, o rannañ an antropologiezh e pevar brank :

  • an antropologiezh fizik (an antropobevoniezh), hag a studi penaos en em dro perzhioù fizik an Den, genetik ar pobladoù, ha diazennoù biolojik emzalc'h an Dud, pe hini e gerent marmouzien bras (primatologiezh) ;
  • an antropologiezh sokial, da studiañ (war un dro gant traoù all) ar gerentiezh, ar politik, an organisassion sokial... ; hag an antropologiezh sevenadurel, da studiañ an doareoù-bevañ, ar relijion, ha tout kostezioù arouezel ar c'hevredigezhoù denel (an div dachenn-mañ zo ur memes brank : an etnologiezh) ;
  • an antropologiezh ragistorel, da studiañ ar c'hevredigezhoù denel eus gwezhall, dre an artefaktoù chomet war o lerc'h ;
  • an etnoyezhoniezh, evid studiañ penaos e kemm ar yezhoù dre ar c'hevredigezhoù denel.


[kemmañ] Un nebeud temoù studiet gant an antropologourien

[kemmañ] An Den hag an Natur

  • Homo sapiens
  • Teoriennoù an evolucïon
  • Primatologiezh kompared
  • Ekologiezh an Den
  • Paleoantropologiezh
  • An dinosaored

[kemmañ] Antropologiezh sokial

[kemmañ] Ar modeloù hag ar c'hodoù sokial

  • Ar sevenadur
  • Ar genel pe an etniezh
  • An aparchant etnek
  • An eskemmoù sevenadurel
  • Ar rouedadoù sokial
  • An urzhas
  • An darempredoù etre maouezed ha gwazed
  • An doareoù-bevañ
  • Ar gwir
  • Ar sokializadur hag an deskadurezh

[kemmañ] Ar gerentiezh hag an aliañsoù

  • Ar gerentiezh
  • An tipoù aliañsow : an dimeziñ.
  • An interaksionoù e-barzh ar familh
  • lignez an Den

[kemmañ] Organisacion ar politik

  • An Antropoloji politik
  • Ar bresel

[kemmañ] Kostezioù simbolik

  • An antropologiezh psichik
  • An antropologiezh relijiel
  • antropologiezh an Arz
  • Ar c'hoarioù
  • Ar gomz hag al lavar
  • Ar lidoù
  • Ar simbolik manuel
  • Teknikoù ar c'horf

[kemmañ] Antropologiezh an armezh

  • armerzh ar c'hevredigezhoù hengounel
  • antropologiezh an embregerezhioù

[kemmañ] Istor an antropologiezh sokial

  • an difusionism :
    • Franz Boas (1858 - 1942)
    • William H. R. Rivers (1864 - 1922)
  • ar skol sociologour gall :
    • Émile Durkheim (1858-1917)
    • Marcel Mauss (1873-1950)
    • Max Weber (1864-1920)
  • ar skol saoz :
    • Alfred Reginald Radcliffe-Brown (1881-1955)
    • Edward Evan Evans-Pritchard (1902 - 1973)
    • Margaret Mead (1901-1978)
    • Meyer Fortes (1904 - 1983)
  • ar gevredielouriezh :
    • Bronislaw Malinowski (1884-1942)
    • Arnold Van Gennep (1873-1957)
  • ar frammadurelouriezh :
    • Claude Lévi-Strauss (1908-...)
  • an etnologiezh postmodernour :
    • Clifford Geertz (1926-...)

[kemmañ] Gwelet ivez

[kemmañ] Liammoù diabarzh

  • Istor an antropologiezh
  • Listenn antropologourien brudet


[kemmañ] Liammoù diavaez