Treiñ ha troidigezh

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Treiñ diwar ur yezh d’ur yezh all, pe en ur yezh all, eo lakaat komzoù pe skridoù a zo en ur yezh orin en ur yezh estreget ar yezh orin.

Al labour treiñ komzoù pe skridoù, pe an treiñ hepmui, a vez graet gant un troer. Un troour a vez lavaret ivez eus an hini a ra al labour en un doare ampart pe micherel, goude ma n’eo ket ar memes tra na tost. En un doare strizh (kenañ) ne vez troet nemet ar skridoù: jubenniñ a vo lavaret eus an ober dre gomz ha gant ur jubennour e vo graet.

Kemm a lakaer ivez etre treiñ lennegezh, pe treiñ lennegel, ha treiñ kalvezouriezh, pe treiñ kalvezel. Da neuze e verker peseurt danvez a vo troet, penaos e ranker treiñ, ha gant piv e vo troet, rak disheñvel eo, a-hervez, labour ha barregezh an daou rumm troerien-se.

Taolenn

[kemmañ] Un tamm istor

Un ober hollvedel eo an treiñ, a zo bet ezhomm a viskoazh etre pobloù disheñvel o yezh. Da gentañ e veze troet skridoù sakr, evel troidigezh an Testamant Kozh e gregach, goude troidigezh ar Bibl e latin (Vulgat), troidigezh ar Bibl en alamaneg gant Martin Luther pe e kembraeg gant William Morgan.

E brezhoneg ez eus un hengoun treiñ diazezet war treiñ ar skridoù relijiel, a-raok kregiñ gant ar skridoù politikel gant an Dispac'h gall.

Treiñ lennegezh an Henamzer, diwar gregach ha latin, zo bet a bouez ivez en istor al lennegezh, en hini Bro-C'hall peurgetket. Da-heul treiñ ar skrivagnerien gozh e teuas c'hoant da sevel oberennoù pimpatrom-heñvel, evel re La Fontaine a gemere skouer diwar Ezop ha Fedr.

E Breizh e voe, diwezhatoc'h, diouzh ar c'hiz sevel fablennoù e doare Yann ar Feunteun, ken e skrivas Roparz Hemon komzoù garv ouzh ar marmouzerezh-se.

[kemmañ] An droidigezh

Ar c’homzoù pe ar skridoù troet a vez graet un droidigezh (pe troidigezhioù) anezho.

Aesoc’h eo d’ur brezhoneger a vremañ lenn un droidigezh eus ar Bibl e brezhoneg eget ar skridoù orin a ya d’ober anezhañ, a zo en hebreeg, e gresianeg, pe e latin.

Ouzhpenn-se en defe mil boan o kavout ar skridoù orin-se.

[kemmañ] Labour an treiñ

Evit treiñ eo ret gouzout div yezh. Evit treiñ mat eo gwelloc'h o gouzout mat. Evit o gouzout mat eo ret o deskiñ mat, ober gante alies, ha gouzout ne vo ket echu deskiñ biken.

Setu perak eo gwelloc'h kregiñ da dreiñ abred, en yaouank, hep gortoz gouzout mat, met evit deskiñ mat, rak n'eus doare all ebet da zeskiñ: dre ober e vo desket, dre zeskiñ e vo gouezet ober.

Troerien vat n'eus ket anezho dre natur: troerien zo, treiñ a reont skridoù, fazioù a c'hallont ober, ha gwellaat a c'hallont evel ar gwin kozh. Un troer mat zo un den hag en deus desket treiñ dre ober, a zo kustum da dreiñ, hag a zo barrek da ziwall a ober fazioù a vije graet gant unan diampartoc'h.

Evit ober labour vat eo ret kaout binvioù mat, da lavarout eo ar gwellañ geriadurioù ha yezhadurioù.


[kemmañ] Stummadur an droourien e Breizh

Goude ma vez lakaet ar studierien d'ober troidigezhioù er skol-veur n'eus ket a wir stummadur evit danvez troourien.

Setu perak n'eus ket kalz a droidigezhioù embannet e brezhoneg, e-skoaz ar pezh a weler e Kembre pe e Katalonia en ur bloavezh.


[kemmañ] Treiñ e brezhoneg

[kemmañ] Petra a vez troet e brezhoneg ?

Gwechall ne veze troet nemet levrioù relijion: an Testamant Nevez, buhezioù sent. E dibenn an XX-vet kantved e veze troet lennegezh dreist-holl.

  • Diwezhatoc'h, pa voe savet an Here, ha keit ha ma oa en e sav, e veze troet kalzik a levrioù bugale.
  • Kalz danevelloù zo bet troet diwar ar saozneg dreist-holl e-barzh Al Liamm.
  • Barzhonegoù a veze troet stank un amzer zo bet ivez.

Met pa dostaer ouzh pezh a vez graet e yezhoù all evel ar c'hembraeg pe ar galiseg eo dister ken ez eo.


Ouzhpenn levrioù a vez skrivet bremañ.

  • Panelloù-hent
  • Bruderezh a bep seurt: Arabat butuniñ
  • Danevelloù-labour kevredigezhioù zo (divyezhek eo melestradurezh Diwan)
  • Skridoù war kartennoù douaroniezh
  • Pennadoù kazetennoù e-barzh Al Lanv pe Bremañ a-wechoù
  • Abaoe un nebeud bloavezhioù e ve troet programoù pe etrefasoù.
  • Kalz labour treiñ a vez graet gant kenlabourerien Wikipedia, difaziet e vez ivez. Gant se eo ur seurt skol treiñ (ha ne vez ket implijet a-walc'h) pa n'eus ket re all o vont en-dro e brezhoneg. N'eo ket troidigezhioù lennegel a vez graet avat, treuzskrivañ kentoc'h. Ul labour spisoc'h eo an treiñ lennegel.

[kemmañ] Petra ne vez ket troet e brezhoneg ?

Ne vez ket troet kalz kanaouennoù.


Koulskoude ne vije ket didalvoud lakaat e brezhoneg yac'h kanaouennoù brudetañ ar bed evit an nebeud kanerien vrezhonek.

[kemmañ] Treiñ ha lenn

Stag eo treiñ ha lenn. Nebeut a lennerien vrezhoneg a zo, n'a ket o niver war gresk. Gant se eo diaes krediñ ez ay an niver a levrioù troet hag a droerien war gresk ivez.

Koulskoude, ma vez kelennet brezhoneg er skolioù d'ar vugale arc'hoazh e vo ezhomm troerien yaouank d'ober al labour. Ma ne vez ket kelennet ne vo ket eus ar gudenn eta.

[kemmañ] Piv a dro e brezhoneg ?

Alies e vez kelennerien yezhoù o treiñ diwar ar yezh a gelennont, pe ar yezhoù all o deus desket, evel Mikael Madeg diwar ar saozneg pe gouezeleg Skos, evel Alan Botrel diwar ar gresianeg.

Implijidi Ofis ar Brezhoneg o devez da dreiñ diwar ar galleg, hervez a c'haller lenn amañ hag ahont.

Kenlabourat a ra Corinne ar Mero gant Dizale evit azasaat e brezhoneg komzoù tresadennoù-bev ha filmoù.

[kemmañ] Diwar pe yezhoù all e vez troet ?

Diwar ar galleg e vez troet dreist-holl, ha levrioù bugale kentoc'h.

Diwar ar saozneg e veze troet un tamm lennegezh poent zo bet gant kelennerien saozneg pe saoznegerien evel Frañsez Favereau.

[kemmañ] Sellout ivez:

E yezhoù all