Pêr (abostol)
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Simon, mab Jonas, anvet Simon-Pêr pe sant Pêr, ganet e deroù an oadvezh kristen e Galile ha marvet e 65 e Roma zo unan eus daouzeg abostol Jezuz Krist. Choazet gant hemañ evel penn an abostoled, Pêr a zeuas da vezañ penn an Iliz goude marv ar C'hrist. Sellet e vez outañ evel eskob kentañ Roma, ar pezh zo diazez aotrouniezh ar pab, eskob Roma, er gatoligiezh . Awenet en deus ur bern oberennoù arz, dreist-holl er c'hornôg latin.
[kemmañ] Pierre dans le Nouveau Testament
E anv gwirion a oa Simon pe Simeon, ha mab Jonas e oa. Hervez an avieloù, e oa genidik eus Betsaida, dimezet e oa ha e rae ar vicher pesketaer war al lenn Tiberiad e Galile. Ne oar ket lenn marteze, met evel ar pep brasañ eus yuzevien e amzer eo gouest da « lavaret dindan eñvor prezegennoù an diouganerien kenkoulz hag istor klok ar rouantelezioù yuzev »[1]
Gant e vreur Andrev e tiviz heuliañ Jezuz Krist (Mz 4,18). Degemer a reas Jezuz en e di e Kefarnac'hum hag hemañ a roas dezhañ al lesanv « Kefas », ur ger arameek a dalveze « maen », (Πετρος e gresianeg), ar pezh zo bet troet Petrus e latin, ha goude se Pêr e brezhoneg.
Meneget e vez atav da gentañ e-touez an abostoled. (Mk. 3, 16 ; Akt. 1, 13). Dre veur a daolad, en danevelloù e anavez Yann ha Paol ar renk-se. Evel se e tiskouez e feiz en anv an holl ziskibled : « Ha c'hwi, a c'houlennas gante, piv a lavarit on-me ? Pêr a respontas hag a lavaras dezhañ : Te eo ar C'hrist. » (Mk 8, 29) Diskouezet eo bet gant ar C'hrist evel penn da zont an Iliz :
- « Ha me a lavar dit out Maen, ha war ar roc'h-mañ e savin ma iliz » (Mt 16, 18).
Pêr en eus gwelet ha kemeret perzh e meur a vurzhud pe darvoud a-bouez e buhez ar C'hrist, evel pa valeas war an dourioù (Mz 14, 28-31), an Treuzdremmadur, pa voe harzhet Jezuz, da vare e varn, ha goude da vare ar Basion. Deskrivet eo en Avieloù evel un den birvidik met a chom etre daou vennozh a-wezhioù ha fazius : dilezel a ra Jezuz Krist e-pad ar Basion daoust d'ar pezh en doa dislêriet kent : « Pa vefe an holl gwall skoueriet, evit me n'er bezin ket » (Mk 14, 29). Keuziañ a reas d'e nac'hidigezh da c'houde : « Ha Pêr en doe soñj euz ar gomz en doa lavaret Jezuz dezhañ : A-raok m'en devezo ar c'hog kanet div wezh, te az pezo ma nac'het teir gwezh. » (Mk 14, 72).
[kemmañ] Hengoun ar verzherinti e Roma
Hervez hengoun an Iliz e vije bet renet Iliz Antioch gant Pêr. Kentañ eskob ar gêr-se a voe. Lidet e vez ur gouel eus « Kador Sant Pêr en Antioch » d'an 22 a viz C'hwever abaoe ar IVe kantved. Seizh vloaz e vefe chomet eno.
Kaoz zo eus donedigezh Pêr e kentañ lizher Pêr : « Iliz ar re ziuzet zo e Babilone a salud ac'hanoc'h, ha Mark ivez, ma mab. » (1 P 5, 13) e lec'h m'emañ implijet ar ger Babilone evit komz en un doare faeus eus Roma evel ur gêr aet brein hag a azeul an idoloù, skeudenn anavezet gant lennerien ar Bibl[2]. Mark, meneget, el lizher, eo skrivagner an eil aviel hervez an eskob Yann meneget gant Eusebius (Hist. Eccl. 3, 39,15).
Meur a destenn eus an Henamzer a ra anv eus merzherinti Pêr, hag eus hini Paol, a vije c'hoarvezet war urzh Nero. An hini goshañ eus an destennoù-se, al lizher d'ar Gorintiz, skrivet gant Klemañs Roman e 96, ne veneg ket al lec'h en un doare splann, memes ma'z eus abegoù evit krediñ ez eo Roma.

