Kartago

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Pleg-mor Kartada, hag an daou veg-douar:  Farina ha Bon - Skeudenn digant an NASA
Pleg-mor Kartada, hag an daou veg-douar: Farina ha Bon - Skeudenn digant an NASA
Penn barvek un den e gwer, a zo e mirdi al Louvre, e Pariz
Penn barvek un den e gwer, a zo e mirdi al Louvre, e Pariz

Kartada pe c'hoazh Carthago, diwar al latin, eo anv ar geoded eus an henamzer savet el lec'h ma kaver Tunis hiziv, hag hini ar stad hag ar sevenadur savet ganti. Dont a ra hec'h anv eus ar Fenikianeg Kart-Hadasht pe Qrthdst, a dalvez Kêr nevez. E gresianeg e lavarer Καρχηδών (Karchedon), en arabeg قرطاج pe قرطاجة, hag e latin : Carthago. Savet e oa bet ar geoded e reter al Lenn Tunis a-dal da greizkêr Tunis zo kêrbenn Tunizia hiziv.

[kemmañ] Savidigezh Kartada

Savet e voe ar geoded e 814 kent J.K. gant trevadennerien fenikian eus keoded Tir a gasas gante doue o c'heoded orin : an doue Melkart. Hervez ar vojenn e vije bet savet ar geoded gant ar rouanez Dido (pe Elisa, pe Elisar) he doa tec'het he bro orin abalamour ma oa bet drouklazhet he gwaz gant he breur yaouankañ. Un niver a vojennoù zo bet miret deomp gant al lennegezhioù roman ha gresian.

E 509 kent J.K. e oa sinet ur skrid-emglev etre Kartada ha Roma a ranne etrezo ar broioù a oa dindan o levezon pe e lec'h ma c'hallent ober kenwerzh. Diskouez a ra dimp e oa Sikilia ha Sardinia dindan beli Kartada dija.

E deroù ar Vvet kantved kent J.K. e oa deuet ar geoded da vezañ kreizenn ar genwerzh e kornôg ar Mor Kreizdouar hag e talc'has ar roll-se betek he diskar gant Republik Roma.

Staget e oa bet ar pep brasañ eus an trevadennoù fenikian kozh ouzh he zachenn, da skouer Hadrumetum, Utica ha Kerkouane. Sujañ a reas ivez ar meuriadoù libian hag e tiazezas e veli war holl aodoù Afrika an Hanternoz adalek ar Marok a vremañ betel bevennoù Egypt. Astenn a reas ive he gallout er Mor Kreizdouar o lakaat en he dalc'h Sardinia, Malta, an inizi Balear ha hanterenn gornôg Sikilia. Savet e oa bet ganti trevadennoù a-bouez war aodoù Iberia ivez.

Aspadennoù kouronk Antoninus, eus ar marevezh roman
Aspadennoù kouronk Antoninus, eus ar marevezh roman




Commons
Dafar ouzhpenn a-fed an tem-mañ a vez kavet e-barzh Wiki.Commons