Lou Andreas-Salomé
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Lou Andreas-Salomé (Louise von Salome diouzh he gwir anv), ganet an 12 a viz C'hwevrer 1861 ha marvet ar 5 a viz C'hwevrer 1937 e Göttingen, oa ul lennegiez a orin eus Bro-Rusia troet war al lennegezh, ar bredelfennerezh hag ar brederouriezh.
[kemmañ] Buhez
Salome oa merc'h ur jeneral, eus ar broioù Balt, protestant a orin alaman. He mamm oa ginnidig eus an Danemark. Ganet eo bet e Sant-Petersbourg, e lec'h ma voe uhel-desket. D'ar mare-se, ne veze ket roet un deskadurezh ken uhel d'ar merc'hed yaouank. Abred kennañ, e lennas oberennoù Kant ha Spinoza. Diwanet eo bet e spered en un aergelc'h romantel. Diwezhatoc'h e disachefe evezh speredoù uhelañ e c'hantved.
Pa oa yaouank kennañ c'hoazh, e gejas gant ar brederour alaman Friedrich Nietzsche. E pad ar bloavezh 1882, ar brederour a gouezas e garantez abalamour d'ar maouez-se e pad ur veaj a reas gant Salome ha Paul Rée. Ar garantez etre an tri lennegien-se a chomas ur garantez platonel. Salome ha Nietzsche o deus o daou poentoù kejañ, prederiet he deus war dodennoù evel "Marv Doue", d'ar marv dre vras, disachet he oa a galz gant an hindouism, hag o daou o deus ur yerc'hed gwann, ur c'hleñved ha ne c'hell bezañ pareet pe aesaet da c'houzañv en ur veajiñ e broioù gant un hin klouaroc'h evel Italia. Asambles, e dremenjont teir sizhun da vont ha da zont en ur brederiañ.
Nietzsche a wel e spered Lou dreist-barregezh, met a-wechoù gant emzalc'hioù dic'houzañvus. Met Elizabeth Nietzsche, c'hoar ar prederour a lakas Salome da gostez, kuitas ma Nietzsche na dimezfe ket ganti. James Nietzche na digarezas an dra-se. An darvoud-mañ a voe a-bouez barzh istor e oberenn.
E 1887 (pa oa 26 bloaz), ul louzawour damkollet e spered a c'houlennas dezhi an dimezadeg, ha e laras e en em lazfe ma nac'hfe ar c'hinnig. Asantiñ a reas met ne voe nemet ur briz-unaniezh. En desped da se, memes ma he eured oa diboel hag hep ster, e gemeras anv he gwazh.
A-benn ar fin, Salmoe a dremene he buhez da veajiñ en un aergelc'h pan-european ha da gejañ gant dreist-speredoù. E 1887, e gejas gant Rainer-Maria Rilke (hag a oa 14 bloaz yaouankoc'h egeti). Ar skrivagner dalc'has roudoù eus Salome en e spered betek fin e vuhez. Gantañ he veajas e Bro-Rusia e 1900. An darempred kreñv-se a badas e-pad teir bloaz (an darempred a gendalc'has dre lizhiri betek fin e vuhez). Marteze Rilke a zo bet an hini he deus karet evit gwir war ur sav-poent korfel. Lakat a reas e anv da cheñch eus René da Rainer. Simplat ha bravat a reas e zoare skrivañ, dont a reas da vezañ ur seurt mamm hag e vuzenn. Alies kennañ e vez gwelet anezhi evel ur maouez a gejas gant an dreist-speredoù, met ar sell se a gas da fall stad un oberenn personel dedennus kennañ. Skrivet he deus romantoù:Ruth (1895), Rodinka (1922) ; arnodennoù diwar-benn Nietzsche, Tolstoï, Rilke, diwar-benn ar bredelfennerezh, ar gwregelouriezh, hag un emvuhezadur, hag ur gendarempred ramzel.
Met unan eus an darviudoù pouezhusañ en he buhez voe, e 1911, he c'hejadenn gant Sigmund Freud, pa gannas ar bredelfennerezh. Salome a deuas da vezañ mignonez bras merc'h Feud, Anna Freud. Ur gerndarempred hir kennañ e aozas gant medisin Vienna, ha sikour a reas anezhañ da sevel meizadoù ha damkannoù pouezhus. Met ne oant ket a-du a ziwar-benn ar relijion. Un dodenn hag a zedennas Freud e fin e oberenn.

