Shogun
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Ar ger japaneg Shogun (将軍; romaji: shōgun) a zo un titl, talvezout a ra "jeneral", hag a zo ur verradenn eus ar ger seiitaishogun (征夷大将軍; romaji: sei-i taishōgun) hag a c'hellfe bezañ troet "jeneral habasker ar varbared". Met ur wech ma vefe bet roet an titl-mañ da Vinamoto no Yoritomo, ha da heul da hil Minamoto eo deuet da vezañ un titl tapus dre herez , eo bet implijet ar ger-mañ evit termeniñ renerien milourel (diktatour) Bro Japan. Tu vefe gwelet ar shogun evel kleze an impalaer memes ma a-hed an amzer ar shogun a zo deuet da vezañ galloudusoc'h eget renerien wirion ar vro. Met an impalaer a zo chomet gward an hengoun hag unvaniezh ar vro.
Taolenn |
[kemmañ] Istor ar shogunerezh
[kemmañ] Seii Taishogun ar maread Heian (794-1185)
Aloubadegoù an Emishied:E-penn kentañ ar maread Heian, an titl oa roet da bennoù milourel a renk priñsel nemet amzer a badfe ar brezelioù a-enep an Emishied (ur bobl hag a nac'he bezañ suj eus ar priñs Yamamoto). En o zouez ar shogun brudetañ oa Sakanoue no Tamuramaro. Trec'hiñ a reas an Emishied evit an impaler Kammu. Diwezhatoc'h er maread Heian, ur wech an Emishied embarzhet en impalaeriezh, ne voe ket muiñ implijet ar ger hag an titl er ster kozh.
Brezel ar Gempei: Met diwezhatoc'h er maread Heian, e-pad brezel ar Gempei, eo bet dilennet ur shogun ouzhpenn d'an hini gentañ. Pa Minamoto no Yoshinaka a skarzas an Tairaed, eo bet diskleriet Asahi Sogun gant an impalaer Go-Shirakawa. Met pa glaskas kaout mestroniñ eus ar c'hlan Minamoto e voe lazhet gant e genderv Minamoto no Yoshitsune (breur Minamoto no Yoritomo). Ha goude-se e redias Go-Shirakawa d'e ziskleriañ Seii Taishogun.
[kemmañ] Seii Taishogun er maread krennamzerel (1185-1868)
Shogunerezh Kamakura:Goude ma z'eo bet trec'het ar c'hlan Taira e-pad brezel ar Gempei (1185), Minamoto no Yoritomo a gemeras ar galloud ha dont a reas da vezañ diktatour ha renner ar vro. Staliañ a reas ur sistem gouarnamantel feodel lakaet e plas e ker Kamakura, e lec'h ma ar samouraied a gemerjont ar galloud politikel betegen dalc'het gant an impalaer ha strolladoù aristrokratel e lezenn e Kyoto.
E 1192, Yoritomo a resevas an titl a Seii Taishogun roet gant an impalaer. Ha dioreniñ a reas ar sistem politikel diazezet war rennerezh herezel ar vro gant ar shoguned, anavezet gant an anv bakufu, pe shogunerezh. Adalek ar mare-mañ, dre an hengoun, pep shogun oa ur Minamoto, hag an titl a veze roet d'ar mab pe d'an hini dibabet en herez (ar c'hosañ an aliesañ).
Adreizhadur Kemmu:Pa voe diskaret shogunerezh Kamakura, e-pad adreizhadur Kemmu e 1333, ur shogun all a erruas: ar Priñs Moriyoshi (pe Morinaga), mab an impalaer Go-Daigo. Resevién a reas an titl a Seii Taishogun ha lakaet eo bet e-penn an arme. Met Takauji Ashikaga (diwezhatoc'h pennsaver shogunerezh Muromachi) a en em savas a-enep an impaler, herzel a reas ar priñs Moriyoshi ha breur Takauji, Tadayoshi Ashikaga, a gasas ar priñs d'ar marv.
Shogunerezhioù Muromachi ha Edo:Estreget Minamoto no Yoritomo, shogunerezh Kamakura a badas e-pad 150 bloaz, eus 1192 betek 1333. N'eus nemet Ashigaka Takauji ha Tokugawa Ieyasu, diskennidi priñs Minamoto, hag a deujont a-benn da dapout titl Seii Taishogun ha da staliañ o bakufu. Shogunerezh Ashigaka padas eus 1338 betek 1573, hag hini Tokugawa eus 1603 betek 1868. (Sellet taolenn ar shoguned)
Ar "shoguned tremeniat" (eus 1568 betek 1598) na resevjont ket an titl a Seii Taishogun roet gant an impalaer, ha na stalijont ket a v/bakufu, met dont a rejont a-benn da vestroniñ an impalaer hag ul lodenn vat eus Bro-Japan.
An titl a Seii Taishogun a zo bet diskaret e-pad adreizhadur Meiji e 1868. Er prantad-mañ eo bet adroet ar galloudoù d'an impalaer ha d'e velestradurezh.
[kemmañ] Ar shogunerezh
Graet e vez eus ar "shogunerezh" ar sistem e lec'h ma'mañ ar shogun e penn. Implijet e vez ivez ar ger "bakufu" hag a dalvez "ar c'harg e-barzh an deltenn" e japaneg. Lakaat a ra da sonjal d'ur gouarnamant prevez met aroueziñ a ra ivez ar fed ma oa ur c'harg da c'hortoz (e penn-kentañ d'an nebeutañ). Hag evel-just e weler an arouez brezelour gant mennoz an deltenn. Ar ger orin "sei-i taishogun" a dalvez "jeneral habasker ar varbared". Ar ger kozh "barbared" a dermen un nebeut strolladoù a bobloù, disuj d'ar gouarnamant, o vevañ e ranvro Honshu, nebell eus Hokkaido.
Minamoto no Yoritomo, ar shogun kentañ eus shogunerezh Kamakura, a dapas kalz a c'halloud eus aristokratiezh Kyoto. War ur sav-poent fetis, deuet e oa da vezaén gwir rener Bro-Japan, ha anvet eo bet "sei-i taishogun". Roet eo bet goude se an titl da dri shogun disheñvel.
Evel ma z'eo bet laret, orin ar ger a deu eus meizad ur c'harg da c'hortoz, met tamm ha tamm ar c'harg ha an titl-mañ en eus kemmet evit dont da vezañ implijet evit ur sistem a c'houarnamant(où) savet war patrom diktatourelezhioù milourel ha feodel (rennadoù e lec'h ma ar shogun oa e penn an traoù). Ar ger "shogunerezh" a dermen ar sistem aotrouniezhus-mañ.
Sistem ar "bakufu" a zo bet lakaet e plas e pad shogunerezh ar c'h/Kamakura gant Minamoto no Yoritomo. Normalamant ar stad, ha dreist-holl an impalaer, a zo perc'henn war douaroù ha Bro-Japan a bezh. Met ar sistem savet war ur stumm feodel a zo diazezet war lealded nobled izhel d'un noblañs uheloc'h. Ar samouraied oant garedonet gant douaroù abalamour d'o fealded. Ha gant aotre an aotroù meur o doa ar gwir da reiñ an douaroù-se d'o vibien evel herez. Kreñfaet e veze mont en dro ar sistem feodel gant ledouedoù etre ar samouraied hag izili all (uhelrenket pe izhelrenket) ar biramidenn sokial.
War ur sav-poent politikel pep "bakufu" oa bividik. Ar galloud na baoueze ket da cheñch plas pe da cheñch daouarn. Ar galloud hag an aotrouniez oa forc'hellek penn da benn. Hiziv an deiz, studioù start vez aozet evit klask kompren mont en dro c'hoarioù ar galloud, kasoù ha degasoù e veze lakaet e plas en ur sistem aotrouniezhus luziet evel emañ. E pepe "bakufu" e veze kavet keverezhioù etre ar shogun, an impalaer, an aristokratelezh, ar menec'h hag holl kargidi ar shogun añvet jito, shugo, kokujin pe daimyo. Ar "bakufu" a aroueze un ezhom a cheñchamant war sav-poent mont en dro ar galloud hag an darempred gant an aotrouniezh er vro.
[kemmañ] Roll ar shoguned
| Urzh ar shoguned (E-barzh e shogunerezh) | Anv | Er galloud | Notennoù |
|---|---|---|---|
| 1 | Otomo no Otomaro | ||
| 2 | Sakanoue no Tamuramaro | 797-811? | |
| - | Funya no Watamaro | 813 | Sei-i shogun |
| - | Fujiwara no Tadabumi | 940 | 征東大将軍だが、異伝あり |
| 3 | Minamoto no Yoshinaka | 1184 | 従四位下伊予守 |
| 4 (1) | Minamoto no Yoritomo | 1192-1199 | 1195年辞任の説あり。正二位前権大納言 |
| 5 (2) | Minamoto no Yoriie | 1202-1203 | 正二位左衛門督 |
| 6 (3) | Minamoto no Sanetomo | 1203-1219 | 正二位右大臣 |
| 7 (4) | Kujo Yoritsune | 1226-1244 | 摂家(藤原)将軍。九条道家の子。正二位権大納言 |
| 8 (5) | Kujo Yoritsugu | 1244-1252 | 従三位左近衛中将 |
| 9 (6) | Prince Munetaka | 1252-1266 | 皇族将軍。後嵯峨天皇の皇子。一品中務卿 |
| 10 (7) | Prince Koreyasu (惟康王→源惟康→惟康親王) | 1266-1289 | 二品 |
| 11 (8) | Prince Hisaaki | 1289-1308 | 後深草天皇の皇子。一品式部卿 |
| 12 (9) | Prince Morikuni | 1308-1333 | 二品 |
| 13 | Prince Moriyoshi | 1333 | 二品兵部卿 |
| 14 | Prince Nariyoshi | 1335-1336 | 四品上野太守 |
| 15 (1) | Ashikaga Takauji (高氏→尊氏) | 1338-1358 | 正二位権大納言 |
| 16 (2) | Ashikaga Yoshiakira | 1358-1367 | 正二位権大納言 |
| 17 (3) | Ashikaga Yoshimitsu | 1367-1394 | 准三宮従一位左大臣。将軍辞職後、太政大臣。 |
| 18 (4) | Ashikaga Yoshimochi | 1394-1423 | 従一位内大臣 |
| 19 (5) | Ashikaga Yoshikatsu | 1423-1425 | 正四位下参議右近衛中将 |
| 20 (6) | Ashikaga Yoshinori(義宣→義教) | 1429-1441 | 従一位左大臣 |
| 21 (7) | Ashikaga Yoshikatsu | 1442-1443 | 従四位下左近衛中将 |
| 22 (8) | Ashikaga Yoshimasa (義成→義政) | 1449-1473 | 准三宮従一位左大臣 |
| 23 (9) | Ashikaga Yoshihisa(義尚→義煕) | 1473-1489 | 従一位内大臣 |
| 24 (10) | Ashikaga Yoshiki (義材→義尹→義稙) | 1490-1493 | 従四位下参議右近衛中将 |
| 25 (11) | Ashikaga Yoshizumi(義高→義遐→義澄) | 1494-1508 | 従三位参議左近衛中将 |
| 26 (10) | Ashikaga Yoshitane (義材→義尹→義稙) | 1508-1521 | 再任。従二位権大納言 |
| 27 (12) | Ashikaga Yoshiharu | 1521-1546 | 従三位権大納言 |
| 28 (13) | Ashikaga Yoshiteru (義藤→義輝) | 1546-1565 | 従四位下参議左近衛中将 |
| 29 (14) | Ashikaga Yoshihide | 1568 | 従五位下左馬頭 |
| 30 (15) | Ashikaga Yoshiaki (義秋→義昭) | 1568-1573 | 実は出家時の1588年までは名目上在任。従三位権大納言 |
| 31 (1) | Tokugawa Ieyasu(松平元康→徳川家康) | 1603-1605 | 従一位右大臣。将軍辞職後、太政大臣。 |
| 32 (2) | Tokugawa Hidetada | 1605-1623 | 従一位右大臣。将軍辞職後、太政大臣。 |
| 33 (3) | Tokugawa Iemitsu | 1623-1651 | 従一位左大臣。太政大臣宣下固辞。 |
| 34 (4) | Tokugawa Ietsuna | 1651-1680 | 正二位右大臣 |
| 35 (5) | Tokugawa Tsunayoshi | 1680-1709 | 正二位右大臣 |
| 36 (6) | Tokugawa Ienobu(Tsunatoyo→Ienobu) | 1709-1712 | 正二位内大臣 |
| 37 (7) | Tokugawa Ietsugu | 1712-1716 | 正二位内大臣 |
| 38 (8) | Tokugawa Yoshimune(松平賴方→德川吉宗) | 1716-1745 | 正二位右大臣 |
| 39 (9) | Tokugawa Ieshige | 1745-1760 | 正二位右大臣 |
| 40 (10) | Tokugawa Ieharu | 1760-1786 | 正二位右大臣 |
| 41 (11) | Tokugawa Ienari | 1787-1837 | 従一位太政大臣 |
| 42 (12) | Tokugawa Ieyoshi | 1837-1853 | 従一位左大臣 |
| 43 (13) | Tokugawa Iesada (家祥→家定) | 1853-1858 | 正二位内大臣 |
| 44 (14) | Tokugawa Iemochi(Toshitomi→Iemochi) | 1858-1866 | 從一位右大臣 |
| 45 (15) | Tokugawa Yoshinobu | 1866-1867 | 正二位内大臣 |
| Porched Japan ha sevenadur Japan – Adkavit ar pennadoù a denn da Japan ha d'e sevenadur. |

