Cyfraith Hywel Dda

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Yn ôl traddodiad, rhoddwyd trefn ar yr hen gyfreithiau Cymreig yn amser y brenin Hywel Dda ac mewn canlyniad cyfeirir atynt fel Cyfraith Hywel Dda. Digwyddodd hynny yr un adeg â chreu 'Cyfraith Mersia' gan y brenin Offa o Fersia a 'Chyfraith Wessex' gan y brenin Alffred Fawr o Wessex, ac mae'n bosib fod Hywel yn gwybod amdanynt am ei fod wedi ymweld â llys Alffred yn Wessex.

Nid cyfundrefn newydd yw Cyfraith Hywel Dda. Daeth cynrychiolwyr ynghyd yn Hendy-gwyn ar Dâf tua 945 i gasglu, diwygio, dileu a chreu cyfreithiau newydd. Cyfraniad mawr Hywel Dda oedd rhoi undod i'r gyfundrefn gyfreithiol yng Nghymru drwy ei ysbrydoliaeth.

Elfen pwysig i hanes Cymru oedd y gyfraith a oedd yn pennu etifeddiaeth y brenin. Roedd rhaid rhannu eiddo yn gyfartal rhwng y meibion i gyd, yn wahanol i'r gyfraith yn Lloegr. Roedd yn gyfraith deg iawn ond yn anffodus yr oedd yn golygu bod teyrnasoedd yn cael eu rhannu yn gyson heb obaith am undod parhaol.

[golygu] Gweler hefyd

   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Ieithoedd eraill