Zıwanê İranki
Wikipediya ra, ensiklopediya xosere
Zıwanê İranki yew grubê zıwanano u aidê grubê zıwananê Hind-Ewropao. Texminen 150-200 milyon merdumi zıwananê İranki qısey kenê.
[bıvurne] Lista Zıwananê İranki
- Goranki
- Lurki
- Osetki
- Paştuki
- Sengserki
- Talışki
Tabela mıqayısey zıwananê İrankiyan
| İngilizki | Zazaki | Kurdki | Beluçki | Mazenderanki | Farski | Pehlewki | Partki | Farskiyo Khan | Ewıstki |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| blood | goni | xwîn | hon | xun | xūn | xōn | xōn | vohuni | |
| bread | nan, non | nân | nân | nân | nân | nân | |||
| bring | ardene | ânin | âvardan | biyârden | âvardan | âwurdan, āwāy-, āwar-, bar- | āwāy-, āwar-, bar- | bara- | bara, bar- |
| brother | bıra | birâ | barādar | birâr | barādar | brād, brâdar | brād, brādar | brâtar | brâtar- |
| come | amaene | hatin | áhag, âmadan | enen, beruen | âmadan | âmadan, awar | awar, čām | ây-, âgam | âgam- |
| cry | berbaene, bermaene | girîn | taukh | bərmə/ qâ | geristan | griy-, bram- | |||
| dark | tari | târik | thár | siyo | târîk | târīg/k | târīg, târēn | sâmahe, sâma | |
| daughter | kêna, çêna | dot, kenīšk | mind | kijâ/ dether | doxtar | duxtar | duxt, duxtar | duxdar | duxδar |
| day | roc | roj | roshe | rez/ reoj | rûz | rōz | |||
| do | kerdene | kirdin | khandagh | hâkerden | kardan | kardan | kartan | karta | kәrәta- |
| door | [kê]ber, [çê]ber | der | gelo | bəli | dar | dar | dar, bar | dwara- | dvara- |
| die | merdene | mirin | mireg | bamirden | mordan | murdan | mar- | mar- | |
| donkey | her | xer | her | xar | xar | xar | |||
| egg | hak | hêk | heyg | merqâna | toxm | toxmag, xâyag | taoxmag, xâyag | taxma- | taoxma- |
| earth | erd, hard (Erebki) | erd (Erebki) | zemin | zemi | zamin | zamīg | zamīg | zam- | zãm, zam, zem |
| evening | şan, son | êvar | begáh | nəmâshun | bâmdâd | êbêrag | |||
| eye | çım | chav | ch.hem, chem | chašm | chašm | chašm | čaša- | čašman- | |
| father | pi | bav | pyt, abbâ | piyer | pedar | pidar | pid | pitar | pitar |
| fear | ters | tirs | terseg | perwa, təshəpash | tars | tars | tars | tarsa- | tares- |
| fiancé | waşte | nâm-zad | xasgar | nâm-zad | - | - | |||
| fine | weş, wes | xwesh | hosh | khosh | dârmag | srîra | |||
| finger | gışte, bêçıke | angosht | lenkwk, mordâneg | angoos | angosht | angust | dišti- | ||
| fire | adır | âgir | âch, âs | tesh | âtash, āzar | âdur, âtaxsh | ādur | âtar | âtre-/aêsma- |
| fish | mase, mose | mâhi | mâhi | mâhi | mâhig | mâsyâg | masyô, masya | ||
| food / eat | werdene | xwarin | warag, vereg | xorâk / xordan | parwarz / xwâr, xwardīg | parwarz / xwâr | hareθra / ad-, at- | ||
| go | şiyaene | chun | jwzzegh | shunen, burden | raftan | raftan, shudan | ay- | ay-, fra-vaz | |
| god | Homa, Heq | xwodâ | hwdâ | khodâ | bay, abragar | baga- | baya- | ||
| good | hewl, rınd | bash | jawáin, šarr | xâr | xub / neku | xūb, nêkog | vahu- | vohu, vaŋhu- | |
| grass | vaş, vas | bihesh | rem | sabzeh, giyâh | giyâ | dâlūg | urvarâ | ||
| great | gırd, gırs; pil | gir, mezin | mastar | belang, pila | bozorg | wuzurg, pīl | uta-, avañt | ||
| hand | dest | dest | dast | dess | dast | dast | dast | dasta- | zasta- |
| head | sere | ser | saghar | kalə | sar, kalleh | sar | |||
| heart | zerri | dil | dil, hatyr | dil | del | dil | dil | aηhuš | |
| horse | estor, astor | asp, astar | asp | istar | asb, astar | asp, stōr | asp, stōr | aspa | aspa- |
| house | keye, çê | mâl | log | səre | xâneh | xânag | demâna-, nmâna- | ||
| hunger | veyşan, vêsan | birchîtî | shudhagh | veyshna | gorosnegi | gursag, shuy | |||
| language | zıwan, zon | zimân | zevân | ziwân | zabân | zuwân | izβân | hazâna- | hizvâ- |
| laugh | huyaene | xenîn | khendegh, hendeg | xandidan | xandīdan | karta | Syaoθnâvareza- | ||
| life | cewiyaene, (cınde) | jiyan | zendegih | zendegi | zīndagīh, zīwišnīh | žīwahr, žīw- | gaêm, gaya- | ||
| man | mêrde | mer | merd | merd | mard | mard | mard | mašîm, mašya | |
| moon | aşme, menge | mang | máh | mithra | māh | māh | māh | mâvaηea | måŋha- |
| mother | mae | dâyik | mât, mâs | mâr | mādar | mādar | mādar | mâtar | mâtar- |
| mouth | fek | dev | daf | dahân | dahân, rumb | åŋhânô, âh, åñh | |||
| name | name | nâv | num | num | nâm | nâm | nâman | nãman | |
| night | şewe, sewe | shev | shaw, šap | sheow | shab | shab | xšap- | xšap- | |
| open | rakerdene | vekirin | božagh | vâ-hekârden | bâz-kardan | abâz-kardan | būxtaka- | būxta- | |
| peace | aştiye, haştiye | ashti | ârâm | âshti, ârâmeš | âštih, râmīšn | râm, râmīšn | šiyâti- | râma- | |
| pig | xoz | xok | xi | xūk | xūk | varâza (wild pig) | |||
| place | ca | jih | hend | jâ | gâh | gâh | gâθu- | gâtu-, gâtav- | |
| read | wendene | xwândin | wánagh | baxinden | xândan | xwândan | |||
| say | vatene | gotin | gushagh | vaotena | goftan | guftan, gōw-, wâxtan | gōw- | gaub- | mrû- |
| sister | wae | xwishk | gwhâr | xâxer | xâhar | xwahar | |||
| small | qıc | pichuk | lekem | pətik, pechuk, perushk | kuchak, kam | kam, rangas | kam | kamna- | kamna- |
| son | lac | kurr | pisar, phusagh | rika, pisser | pesar | pur, pusar | puhr | pūθr | pūθra- |
| soul | ro, gan | rewan | rūh (Arabic) | ravân | rūwân, gyân | rūwân, gyân | urvan- | ||
| spring | wesar, usar | bihar | wehâr | bahâr | wahâr | vâhara- | θūravâhara- | ||
| tall | berz | bilind | bwrz | boland / bârez | buland, borz | bârež | barez- | ||
| three | hirê | sê | se | thə | se | sê | sê | θe- (the-) | θri- (thri-) |
| village | dewe | gund, dê | helk | kəlâ | deh, wis | wiž | dahyu- | vîs-, dahyu- | |
| want | waştene | xwestın | lotagh | bexanen | xâstan | xwâstan | |||
| water | awe | av | âf | owe | ab | âb | âb | âpi | avô- |
| when | key | kenge | ked | kay | kay | ka | čim- | ||
| wind | va | ba | gwáth | wâ | bâd | wâd | vâta- | ||
| wolf | verg | gur | gurkh | varg, gəorge | gorg | gurg | varka- | vehrka | |
| woman | cıniye, cêniye | žin | jan | zəna | zan | zan | žan | hâīrīšī-, nâirikâ- | |
| year | serre | sâl | sâl | sâl | sâl | θard | ýâre, sarәd | ||
| yes / no | ya / nê | ere / na | ere / na | âri / na | hâ / ney | hâ / ney | yâ / nay, mâ | yâ / noit, mâ | |
| yesterday | vızêr | dirouz | zí | direz | diruz | dêrûž |
[bıvurne] Bınnoti
- Ahmad M., Baluchi Glossary, Maryland (1985)
- MacKenzie D. N., A Concise Pahlavi Dictionary, Oxford University Press (1971), ISBN: 0-19-713559-5
- Kent G. R., Old Persian, New Haven (1953)
[bıvurne] Çımey
| Zıwanê İranki | ||
|---|---|---|
|
Beluçki • Bextiyarki • Darki • Ewıstki†• Farski • Gileki • Goranki • Gurganki†• Herzendki • Kurdki • Larsgerdki • Lurki • Mazenderanki • Medki†• Mukrki • Ormurki • Osetki • Partki†• Paştuki • Pehlewki†• Qumzerki • Semnanki • Sengserki • Soranki • Sorxeki • Taciki • Talışki • Tatki • Yeğnobki • Zazaki |
||

