Elipso
El Vikipedio
Enhavo |
[redaktu] Elipso en la lingvo
En gramatiko, elipso signifas forigon de unu aŭ kelkaj vortoj, kiujn oni ne juĝas nepre necesaj por la kompreno. Ekzemple de jam dirita subjekto: "Mi ne planis, ke tion diros tiom malĝentile".
[redaktu] Elipso en la literaturo
En literaturo estas forigo de vortoj, frazoj aŭ eĉ tuta ero de rakonto kiam oni supozas ke la leganto povas plenigi tiun truon aŭ eĉ esti ŝokita ĉu de tiu apero ĉu de tiu malapero, ekzemple la amoraj momentoj en romanoj. Ekzemple oni povus citi interesan rakontaĵon de romano Vojaĝo al Kazohinio de Sandor Szathmari:
"La hino foriris, Zolema deklinis la liton el la muro, malligis siajn robojn kaj, sen iu ajn enkonduko, ŝi ĵetis sin al miaj brakoj per tiom da ardo, ke mi devas eviti la detalan priskribon." (p. 122)
Ĉi tie la aŭtoro mem agnoskas la rimedon kaj ironie konfesas uzi ĝin.
[redaktu] Elipso en la matematiko
Laŭ matematiko, elipso estas kurbo ĉirkaŭ du fiksataj punktoj (fokusoj), en kiu la sumo de la distancoj inter punkto en la kurbo kaj la du fokusoj estas konstanto. Elipso estas speco de koniko. Se konuso estas tranĉata kun ebeno kiu ne intersekcas la konusan bazon, tiel la intersekcaĵo estas elipso.
Se la du fokusoj samlokas, tiel la figuro estas cirklo. Tiel, cirklo estas speciala speco de elipso.
[redaktu] Atributoj de elipso
- Centro: La mezpunkto inter la du fokusoj.
- Fokusa akso: La linio kiu intersekcas ambaŭ fokusojn.
- Fokuso: La du fiksataj punktoj ĉirkaŭ kiu elipso estas farata.
- Granda duonakso: La streko laŭ la fokusa akso de la centro al la elipso.
- Malgranda duonakso: La streko laŭ la nefokusa akso de la centro al la elipso.
- Nefokusa akso: La linio kiu intersekcas la centro de la elipso orte al la fokusa akso.

