Fernando Arrabal

El Vikipedio

Fernando ARRABAL (naskiĝis la 11-an de aŭgusto de 1932 en Melilla, Hispanio) estas hispana dramverkisto skribanta france.

Enhavo

[redaktu] Vivo

Li lernis skribi kaj legi en Ciudad Rodrigo (Salamanca) (li ricevis je sia 10aĝo nacian premion por inteligentegaj infanoj) kaj studis en universitato en Madrido.

Kiam li estis infano, li suferis pro mistera malapero de la patro, mortkondamnita kaj poste skapita. Ŝajne tiu ŝoko kaŭzis specifan obsedon en la estonta verkisto. Li reĝisoris sep filmojn. Li aperigis dekkvar romanojn, kelkajn eseojn kaj lian faman Carta al General Franco (Letero al la generalo Franko) dumvive de la diktatoro. Lia tuta teatro eldonita en kelkaj lingvoj estis publikita laŭ du volumoj kaj pli ol du mil paĝoj.

Kun Alejandro Jodorowsky kaj Roland Topor fondis en 1963 la Panikan Grupon. Inter liaj influoj oni elstarigis Kafka, Jarry, Sade, Artaud, ktp. Tio estas, li estas ribelema, perfortema, revolucia dramaturgo, bohemia kaj ceremonia. Li ekziliiĝis en Francion ekde 1955 kaj de tiam li loĝis tie. Tamen ekde la demokrata epoko, li tre ofte estas en Hispanio.

[redaktu] Premioj

Spite sian kontraŭpopolan konduton, li ricevis multajn premiojn (Granda Teatra Premio de la Franca Akademio, la Nabokov por romanoj, la Espasa por eseoj, la World's Theater, ktp.). Pro liaj romanoj li ricevis en Hispanio premion Nadal.

La Patafizika Lernejo donis al li la titolon transcenda satrapo, kion nur kvar gravuloj ricevis, kiel Marcel Duchamp, Ionesco, Man Ray, Boris Vian, Dario Fo, Jean Baudrillard kaj Umberto Eco. La 14an de julio de 2005 li ricevis la légion d'honneur.

[redaktu] Kelkaj verkoj

Unu el liaj teatraĵoj pli gravaj kaj konataj estas El arquitecto y el emperador de Asiria (La arkitekto kaj la emperiestro de Azirio), panika verko, verkita en la dua epoko de lia teatra verkado. Alia tre konata kaj ludata estas Pic-Nic (Pikniko) kie oni kunigas surealismon kun absurdeco, humuro kaj falsa ĉiutaga situacio, nome soldato inter frontoj de du armeoj kiuj bombardadas sin unu la alian ricevas dimanĉan viziton de siaj gepatroj kiuj planas -kaj sukcesas- pikniki tie. Inter romanoj tre premiata estis La torre herida por el rayo (Turo vundita de fulmo) kie la aŭtoro revolucie inkludas ŝakon kiel parto de la evoluo de la agado.

[redaktu] Romanoj

  • Baal Babilonia
  • Fiesta y ritos de la confusión
  • La torre herida por el rayo
  • La virgen roja
  • La hija de King Kong
  • La extravagante cruzada de un castrado enamorado
  • La matarife en el invernadero
  • Levitación
  • El mono
  • La piedra iluminada
  • El entierro de la sardina
  • Un teniente abandonado
  • Porté disparu.
  • Champagne pour tous

[redaktu] Poezio

Li aperigis librojn kun bildoj de Pablo Picasso, Salvador Dalí, René Magritte, ktp., inter kiuj elstaras

  • Mis humildes paraísos (Miaj humilaj paradizoj) kaj
  • La piedra de la locura (La ŝtono de frenezo).

[redaktu] Teatro

Cento da verkoj en deknaŭ volumoj:

  • El triciclo (1953)
  • Fando et Lis (1955)
  • Guernica (1959)
  • La Bicicleta del condenado (1959)
  • El Gran Ceremonial (1963)
  • El arquitecto y el emperador de Asiria (1966)
  • El Jardín de las delicias (1967)
  • El laberinto (1967)
  • Bestialidad erótica (1968)
  • El Cielo y la Mierda (1972)
  • El cementerio de automóviles (1959)
  • Jóvenes bárbaros de hoy
  • ...Y pusieron esposas a las flores
  • La tour de Babel
  • Inquisición
  • Carta de amor (como un suplicio chino)
  • La noche también es un sol
  • Jóvenes bárbaros de hoy
  • Delicias de la carne

[redaktu] en esperanto

La jenaj teatraĵoj estis esperantigitaj kaj surscenigitaj :

  • Pikniko sur la batalkampo, surscenigita de BET kaj denove de Kia koincido
  • La Arkitekto kaj la Imperiestro de Asisrio, esperantigita de Arno Lagrange surscenigita de Kallima en 1990.

[redaktu] Kino

Fernando Arrabal realigis sep filmojn kiel reĝisoro:

  • Viva la muerte
  • Iré como un caballo loco
  • El árbol de Guernica
  • La Odisea del Pacífico
  • Cementerio de automóviles
  • ¡Adiós Babilonia!
  • Borges: una vita di poesía

[redaktu] Eseoj

  • La dudosa luz del día
  • El Greco
  • Bobby Fischer: el rey maldito
  • Carta al Gral. Franco
  • 1984: Carta a Fidel Castro
  • Carta a Stalin
  • Un esclavo llamado Cervantes
  • Goya-Dalí
  • Echecs et mythes
  • Fêtes et défaites sur l'échiquier
  • Les échecs féériques et libertaires
  • Le frénétique du spasme (1991)
  • Houellebecq!
  • Fernando Arrabal kutime verkas ĵurnalajn artikolojn:
    • ekde antaŭ tridek jaroj pri ŝako en «L’Express»;
    • ĉiudimanĉe "arrabalescos" en EL MUNDO;
    • ofte faman trian paĝon de ABC;
    • iam en EL PAIS

[redaktu] Eksteraj ligoj

Vikicitaro enhavas citaĵojn por tiu ĉi artikolo.