Yapısalcı Marksizm

Vikipedi, özgür ansiklopedi


Marksizm
Sosyoloji ve Antropoloji
Burjuva
Emek gücü
Genç Marx
İnsan doğası
Sosyalizm
Komünizm
Kültürel hegemonya
Meta fetişizmi
Sömürü
Proletarya
Sınıf bilinci
Yabancılaşma
Ekonomi
Artı-değer
Değer yasası
Değişim Değeri ve Kullanım Değeri
Artı-emek
Marksist ekonomi-politik
Meta
Üretim biçimleri
Kapitalist üretim tarzı
Pre-kapitalist üretim biçimleri
Asya tipi üretim tarzı
Ücret
Üretim araçları
Üretim ilişkileri
Üretici güçler
Tarih
Dünya devrimi
Proletarya devrimi
Proletarya diktatörlüğü
Sermayenin ilkel birikim süreci
Sınıf savaşı
Emperyalizm
Felsefe
Diyalektik Materyalizm
Marksist felsefe
Tarihsel Materyalizm
Akımlar ve Eğilimler
Marksizm-Leninizm
Sol Komünizm
Troçkizm
Stalinizm
Maoculuk
Marksist hümanizm
Marksist otonomizm
Varoluşçu Marksizm
Yapısalcı Marksizm
Önemli Marksistler
Karl Marx
Friedrich Engels
Rudolf Hilferding
Karl Kautsky
Georgi Plehanov
Vladimir Lenin
Jozef Stalin
Leon Trotsky
Nikolay Buharin
Rosa Luxemburg
Antonio Gramsci
Theodor Adorno
Georg Lukács
Louis Althusser
Frankfurt Okulu
Karl Korsch
Praxis Okulu
Post-Marksizm

Yapısalcı Marksizm, Marksizmin yapısalcılık felsefesi ışığında yeniden yorumlanması. Kuruluşu ve kuramsal şeklini almasında Louis Althusser öncü isimdir. Nicos Poulantzas ve Ernst Bloch Yapısalcı Marksizmin diğer önemli isimleridir.

Althusser, kendi değişiyle "Marks'ı yeniden okuma"ya girişir. Yapısalcı Marksizm asıl olarak bu yeniden okumanın ürünüdür. Althusser, yapısalcılık konusunda Fransa'daki genel felsefi eğilimden etkilenmiş bir düşünürdür ve Marksizmi bu eğilimle değerlendirilmeye yönelmiştir. Ortodoks Marksizmin temel argümanlarını reddeder Yapısalcı Marksizm. Althusser'in Marks okuması, bilginin niteliğinden ideolojinin tanımına, altyapı-üstyapı kategorilerinin niteliklerinden öznenin kökenlerine kadar temel Marksist kategorilerin anlaşılmasında farklılaşmakta kalmaz, Marksist öğretinin bütünsel olarak anlaşılmasında diğer Marksizmlerden ayrılır. Poulontzas, yapısalcı sınıf analizlerini ve Bloch antropoloji eksenli Yapısalcı Marksizm anlayışlarını geliştirir.

Başka bir Marksist Bütünsellik anlayışı Georg Lukács'da görülür. Bu anlayış, Yapısalcı Marksizmin tamamen karşıt konumunda sayılır. Althusser'in başlıca hedefi, Ortodoks Marksizm ve özellikle de buna temellik eden Hegelcilik anlayışıdır. Aynı şekilde Hümanizm de Yapısalcı Marksizm anlayışına uygun değildir ve yadsınır. Althusser, Marksizmi, "kuramsal bir anti-hümanizm" olarak tanımlamaktadır. Tarihin ve bilginin öznesiz ve ereksiz bir süreç olarak açıklanması, Yapısalcı Marksizmin temel kuramsal ilkesidir.


Bunlarla bağlantılı olarak Yapısalcı Marksizmin, özne kavramını ve bilinen özne teorilerini reddetmektedir denilebilir. Hem bilgi sürcinde hem de tarihsel süreçte özne kavramı dışta bıraklır ve bu noktadaki tüm tartışmalar idealizme ait görülür. Yapısalcılığa uygun olarak, Yapısalcı Marksizm, süreçleri ve olguları, onları var eden mevcut yapıdan hareketle açıklamaya yönelir. Bilginin, tarihin, toplumun, kültürün açıklamasında yapısalcı dilbilimin kuramsal programını kendine özgü olarak izler.

Diğer diller