Vergi-i Mahsusa
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yıllık vergi. Osmanlı vergi sisteminde “örfi vergiler” olarak çeşitli vergiler bulunuyordu. Tanzimat yöneticileri örfi vergileri kaldırarak yerine “vergü, vergü-yi mahsusa, komşuca alınan vergi” adları ile alınan tek bir vergi getirdiler.
Bu yeni vergi sisteminin tevziinde sancakların daha önce örfi vergi olarak ödedikleri vergi miktarları esas alınarak sancak düzeyinde vergi miktarı belirleniyordu. Bu toplam vergi kazalara, köylere, mahallelere ve tek tek hane reislerine “.... hal ve tahammül ve temettuâtına göre komşuca paylaştırılıp” her hanenin vergi yükümlülüğü belirlenmiş oluyordu. Hanelerin iktisadi gücüne göre vergi alınmasını sağlamak için 1844 yılında halkın emlâk, arazi ve hayvanları, ticaret vs. gelirlerini belirleyecek temettuât tahlilleri yapılmıştır.
Bu verginin toplanması ruz-ı hızır ve ruz-ı kasımda olmak üzere iki taksitte yapılıyordu.

