Kullanıcı:Nilolina/doğrulanabilirlik
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Politika ve yönergeler |
|---|
| Madde Standartları |
| Tarafsız Doğrulanabilirlik Özgün araştırmalara yer vermemek Kaynak gösterme Vikipedi ne değildir Öz geçmiş |
| Topluluk İlkeleri |
| Nezaket ilkesi Oylama |
Vikipedi'ye dahil olmanın başlangıcı doğrulanabilirliktir, gerçeklik değil. "Doğrulanabilir" bu bağlamda herhangi bir okuyucunun Vikipedi'ye eklenen maddenin güvenilir bir kaynak tarafından yayımlandığını kontrol edebilmesi anlamına gelir. Yazarlar itiraz edilmiş ya da edilebilecek materyalleri güvenilir bir kaynak ile desteklemelidirler, yoksa madde silinebilir.
Vikipedi:Doğrulanabilirlik Vikipedi'nin üç içerik ilkesinden biridir. Diğer ikisi Vikipedi:No original reserach ve Vikipedi:Tarafsız bakış açısıdır. Birlikte, bu ilkeler ana isim alanında kabul edilebilir olan materyalin tipini ve kalitesini belirler. Birbirlerinden bağımsız şekilde yorumlanmamalıdırlar ve (editör/yazar)lar bu nedenle üçüne de aşina olmalıdırlar. Bu kuralların dayandığı İlkeler sadece temel (foundation) seviyesinde tartışılabilir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Kanıt sorumluluğu
- Alıntı ve kaynaklar ile ilgili bilgi için, bakınız Vikipedi:Kaynak gösterme
Kanıt sorumluluğu materyal ekleyen ve düzelten kullanıcının elindedir. İtiraz edilmiş ya da edilmeye müsait her materyalin maddenin içinde gösterilmesi gereken güvenilir bir kaynağa ihtiyacı vardır. Eğer bir madde konusunun güvenilir, üçüncü şahıs kaynakları yoksa, Vikipedi'de bu konuda madde olmamalıdır.
Kaynak göstermeyen herhangi bir değiştirme geri alınabilir, ama kullanıcılar referans göstermelerine izin vermeden materyali kaldırırsanız itiraz edebilirler. Eğer kaynak gösterilmemiş bir ifadeye kaynak talep etmek isterseniz, bu talebinizi tartışma sayfasında yapabilirsiniz. Ya da, {{fact}} şablonunu ekleyerek cümleyi etiketleyebilir, veya maddeyi {{not verified}} veya {{unsourced}} ekleyerek etiketleyebilirsiniz. Ayrıca maddedeki kaynak gösterilmemiş cümlelere kaynak gösterene kadar saklamak istediğiniz bölümün başına <!-- ve sonuna --> ekleyerek görünmez hale getirebilirsiniz. Tartışma sayfasında ya da değiştirme özetinde ne yaptığınızı açıklayan bir not bırakın. [1]
Be careful not to err too far on the side of not upsetting editors by leaving unsourced information in articles for too long, or at all in the case of information about living people. Jimmy Wales bu konuda şunları söylemiştir. has said of this: "I can NOT emphasize this enough. There seems to be a terrible bias among some editors that some sort of random speculative 'I heard it somewhere' pseudo information is to be tagged with a 'needs a cite' tag. Wrong. It should be removed, aggressively, unless it can be sourced. This is true of all information, but it is particularly true of negative information about living persons." [2][3]
[değiştir] Yaşayan insanların biyografileri
Yaşayan insanlar hakkındaki biyografik iddialar özenle yapılmalıdır çünkü birinin hayatını etkileyebilir ve kanuni sonuçlar doğurabilir. Yaşayan insanlar hakkındaki kaynakları olmayan veya kötü kaynak gösterilmiş çelişkili materyali hemen kaldırın ve "talk page" sayfasına taşımayın. [2][3] Bu tüm intenet sitesi için geçerlidir, sadece ana isim alanı için değil.
[değiştir] Kaynaklar
- Ayrıca bakınız: Vikipedi:Güvenilir kaynaklar
Maddeler güvenilir, gerçekliği ve doğruluğu kontrol edilen üçüncü şahıslar tarafından yayınlanmış kaynaklara dayanmalıdır. Kaynaklar yapılan iddialara uygun olmalıdır: İstisnai iddialar içinse daha güçlü kaynaklar gösterilmelidir.
[değiştir] Güvenilirliği şüpheli kaynaklar
Genellikle, güvenilirliği şüpheli kaynakların doğrulukları kontrol edilmemektedir ve bir redaktör gözetiminde değildir. Bu tür kaynaklar sadece yazarları hakkındaki maddelerde kullanılmalıdır. (Bakınız: below.) Bu kaynaklarla ilgili maddeler, kaynaklardaki üçüncü şahıslar hakkında olası hakaret içerikleri olabilecek iddiaları, bu iddialar güvenilir kaynaklar tarafından yayımlanmadığı sürece tekrar etmemelidir.
[değiştir] Şahsen yayımlanan kaynaklar (internette veya kağıt üzerinde) Self-published sources (online and paper)
Herhangi bir kişi bir internet sitesi yaratarak veya bir kitabın basılması için para vererek, belirli bir konu hakkında kendini uzman ilan edebilir. Bu sebeple, şahsen yayımlanmış kitaplar, kişisel internet siteleri ve bloglar çoğunlukla kabul edilebilir değildirler.
Şahsen basılmış materyal tanınmış, ilgili bir disiplinde profesyonel bir araştırmacı veya tanınmış bir gazeteci tarafından ortaya çıkarılmışsa kabul edilebilir. Bu şahısların eserleri daha önce güvenilir üçüncü şahıs yayımlar tarafından yayımlandığı sürece kabul edilebilir. Yine de dikkatli olun: eğer söz konusu olan bilgi gerçekten belirtilmeye değerse, başka biri büyük ihtimalle bunu çoktan yapmıştır.
[değiştir] Self-published and dubious sources in articles about the author(s)
Material from self-published sources, and published sources of dubious reliability, may be used as sources in articles about the author(s) of the material, so long as:
- it is relevant to their notability;
- it is not contentious;
- it is not unduly self-serving;
- it does not involve claims about third parties, or about events not directly related to the subject;
- there is no reasonable doubt as to who wrote it.
[değiştir] Türkçe dışındaki dillerde yazılmış kaynaklar
Vikipedi Türkçe olduğu için, okuyucularımıza kolaylık sağlama amacıyla Türkçe kaynaklar mümkün olan her yerde gösterilmelidir ve (kalite ve güvenilirliğin aynı olduğu varsayılarak) yabancı dillerdeki kaynaklara tercih edilmelidir. Örneğin, yabancı bir gazeteden Türkçe gazetede denk makalesi olmadığı sürece alıntı yapmayın. Ancak, yabancı dildeki kaynaklar Türkçe kaynaklarla aynı kriterlere (ölçütlere?) tabi tutularak doğrulanabilirlikleri açısından kabul edilirler.
Keep in mind that translations are subject to error, whether performed by a Wikipedia editor or a professional, published translator. In principle, readers should have the opportunity to verify for themselves what the original material actually said, that it was published by a credible source, and that it was translated correctly.
Therefore, when the original material is in a language other than English:
- Where sources are directly quoted, published translations are generally preferred over editors performing their own translations directly.
- Where editors use their own English translation of a non-English source as a quote in an article, there should be clear citation of the foreign-language original, so that readers can check what the original source said and the accuracy of the translation.
[değiştir] Ayrıca bakınız
- WikiProject Fact and Reference Check
- Forum for Encyclopedic Standards
- Stable versions
- Wikipedia:Criticism
[değiştir] Notlar
- ↑ Bakınız Yardım:Editing#Basic text formatting: "Kullanıcılara bırakılan görünmez yorumlar sadece sayfa değiştirilirken görüntülenir. Eğer Invisible comments to editors only appear while editing the page. If you wish to make comments to the public, you should usually go on the talk page."
- ↑ 2,0 2,1 template:cite web kullanımında hata: Parametreler url ve başlık tanımlanmalı.
- ↑ 3,0 3,1 template:cite web kullanımında hata: Parametreler url ve başlık tanımlanmalı.
[değiştir] Further reading
- Jimmy Wales. "WikiEN-l insist on sources", WikiEN-l mailing list, July 19, 2006.

