Yedi Kollu Şamdan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yedi Kollu Şamdan (Menora)
Yedi Kollu Şamdan (Menora)
Musevilik
Musevi felsefesi
İnanç esaslarıSeçilmişlik • Alaha
Tanrı • Kabala
Mesih  •  Musevi ahlakı  •  Kader
Kaşerut  •  Tevazu  •  Minyan  •  Tsedaka
Dini metinler
Tevrat/Tora  •  Tanah  •  Talmud  •  Zohar
Humaş  •  Sidur  •  Mişna Tora  •  Arba Turim
Şulhan Aruh  •  Tosefta  •  Mişna Berurah
Tanya  •  Midraş  •  Piyutim
Kutsal Şehirler
Kudüs  •  Safed  •  Hebron  •  Tiberia
Musevi Bayramları
Şabat  •  Roşaşana  •  Yom Kippur  •  Sukot
Simhat Tora  •  Hanuka •  Asara BaTevet
Tu Bişvat  •  Purim  •  Pesah
Şavuot  •  9 Av  •  Şaloş Regalim
Önemli şahsiyetler
Avraham  •  Moşe  •  Dvora  •  Rut  •  David
Şlomo •  Eliyahu  •  İlel  •  Şamay  •  Raşi
İbn Ezra  •  Rif  •  Ramban  •  Gersonides
Saadia Gaon  •  Rambam
Baal Şem Tov  •  Tosafistçiler
Yosef Alba  •  Yosef Karo  •  Ovadia Yosef
Dini roller
Kohen  •  Haham  •  Hazan  •  Mohel
Dayan  •  Maşgiah  •  Roş yeşiva  •  Gabay
Şohet  •  Menaker  •  Kabar  •  Tokea
Dini binalar
Tapınak  •  Sinagog  •  Mikve
Musevi Ayin sistemi
Musevi Ayinleri  •  Şahrit
Minha  •  Ma'ariv (veya Arvit) •  Avdala
Musevi dilleri
İbranice · Ladino · Yidiş
Aramice · Yahudi Arapçası
Musevi etnik bölünmeler
Aşkenaz Museviler · Sefarad Museviler
Parsim · Buhara Musevileri
Doğulu Museviler · Temani
Musevi mezhepleri
Musevilik  •  Karaylar  •  Samaritler
Tutucu musevilik  •  Ortodoks Musevilik
Hasidizm  •  Beta Israel
Reformist musevilik  •  Hümanist musevilik
Yeniden yapılanmacı musevilik

Menora (İbranice: מנורה), Kudüs Tapınağı'nda ve Çadır Tapınak'ta (Mişkan)(İbranice: משכן) zeytinyağı ile yakılan Yedi Kollu Şamdan'dır. Yahudilerin en eski sembollerinden biridir. Musa'nın Sina Dağı'nda gördüğü Yanan Çalı'yı simgeler (Çıkış 25).

Tanrı Menora'nın biçimini ve nasıl yapılacağını Musa'ya Sina Dağı'nda bir vizyon olarak göstermiş ve Musa bu tarifi Yehuda Kabilesi'ne mensup Bezalel Ben Uri Ben Hur'a yaptırtmıştır. [kaynak belirtilmeli]

Menora önce Mişkan'da, sonra da Çadır Tapınağın devamı niteliğindeki Kudüs Tapınağı'nda kullanılmıştır. Tek parça altından yapılmıştır. Tapınak yokolduğundan beri, Yahudi dini törenlerinde herhangi bir rolü kalmamıştır. Bazı Yahudi otoriteler tarih öncesi tapınaklarda kullanılan şamdanı kutsal kabul etmiş ve yeniden yapılmasını yasaklamışlardır.

Yedi kolun anlamı konusunda türlü iddialar ileri sürülmüştür. Yedi rakamının tanrının evreni yarattığı altı günü ve dinlendiği yedinci günü temsil ettiği söylenir. Haftanın yedi gününü temsil ettiği gibi, Mısır'dan çıkışla Sina Dağı'nda (İbranice Har Sinay) On Emir'in alınışı arasında geçen 7 haftayı temsil ettiği de söylenir. Menora'nın bütün kollarının birbirinden eşit uzaklık ve eşit uzunlukta olmasının adalet ve eşitliği simgelediği ileri sürülür. [kaynak belirtilmeli]

Menora, Yahudi bayramı Hanukka'da da kullanılır. Işıklar Bayramı olarak da bilinen Hanukka'da kullanılan şamdanların çoğu 9 kolludur. Efsaneye göre, Kudüs Tapınağı yıkıldığında, Menora'daki sonsuz ateşi devam ettirebilmek için ancak bir günlük zeytinyağı kalmıştı. Bir mucize eseri şamdan ateşi sekiz gün boyunca yandı ve tapınağın yeniden inşa edilip yağ bulunmasına kadar yeterli oldu. 9 kollu şamdanın asıl adı Hanukya veya Hanukiya olmakla beraber, çoğu zaman Menora olarak anılır. Ortadaki kol, sağındaki ve solundaki dörder kolu yakmak amacıyla kullanılır.


[değiştir] Kaynaklar

  • İngilizce Vikipedi, Menorah [[1]]