İspanyolca
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| İspanyolca Español, Castellano |
|
|---|---|
| Konuşulduğu ülkeler: | İspanya ve Afrika ile Amerika'da 20 başka ülke |
| Konuşan kişi sayısı: | 500 milyon civarı, yaklaşık 400 milyon kişinin ana dili |
| Sıralama: | 3 - 4 (kesinlik yok) |
| Dil Grubu Sınıflandırma: | Hint-Avrupa Dilleri |
| Resmî Durum | |
| Resmî dil olduğu ülkeler: | Arjantin, Bolivya, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Küba, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, El Salvador, Ekvator Ginesi, Avrupa Birliği, Guatemala, Honduras, Meksika, Nikaragua, ABD'nin New Mexico eyaleti, Panama, Paraguay, Peru, Porto Riko (ABD), İspanya, Uruguay, Venezuela ve Batı Sahra. |
| Dili düzenleyen kurum: | İspanyol Kraliyet Akademisi |
| Dil Kodları | |
| ISO 639-1 | es |
| ISO 639-2 | spa |
| SIL | SPA |
| Ayrıca bakınız: Dil – Dil aileleri |
|
İspanyolca, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Romans dillerinden biridir. Dünyada en çok konuşulan üç dilden biridir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Dilin konuşulduğu coğrafya
Dünyada İspanyolca'yı ana dili olarak konuşan 400 milyon, toplam olarak bilen 500 milyon insanın olduğu tahmin edilmektedir.
İspanyolca dünyada en çok ülkede resmi dil olarak kabul edilen dildir. Resmi dil olarak İspanyolca'yı kullanan ülkeler: İspanya, Arjantin, Bolivya, Kolombiya, Kosta Rika, Küba, Şili, Ekvador, Filipinler, Guatemala, Honduras, Meksika, Nikaragua, Panama, Paraguay, Peru, Porto Riko, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Uruguay ve Venezuela'dır.
Amerika Birleşik Devletleri'nin anayasası bir resmi dil tanımlamamakla birlikte, ülkenin genelinde konuşulan İngilizce'den sonra en çok konuşulan ikinci dil İspanyolca'dır. Ülke içinde anadili İspanyolca olan 42 milyon kişi vardır. Özellikle güney bölgelerinde sadece İspanyolca konuşarak yaşanabilir.
| İspanyol kökenlilerin nüfusunun yoğun olduğu ülkeler | |
|---|---|
| Alfabetik sıra | Ana dili İspanyolca olanlar |
|
|
[değiştir] Kastilyaca
Kastilyaca (castellano, kasteyyano diye okunur), İspanya'da İspanyolca'yı ifade etmek için kullanılır. İspanyolca'nın konuşulmadığı ülkelerde İspanyolca denen dil, İspanya'da başka dillerin de resmi dil statüsünde olmasından dolayı, karışıklığa meydan vermemek amacı ile castellano olarak adlandırılır. Bunun dışında dilin ismi Arjantin, Bolivya, Şili, Ekvador, Paraguay, Peru, Uruguay ve Venezuela'da da castellano diye anılır.
[değiştir] Tarihi
İspanyolca Latince'den geliştirilmiş ve Cebelitarık ve Bask gibi farklı bölgelerde konuşulan yerel dillerin etkisiyle bugüne gelmiştir. Bu nedenle Latince'den türeyen diğer dillere dilbilgisi ve sözcük dağarcığı açısından benzer. Dil üzerinde bir diğer önemli etki ise Endülüs Emevileri döneminden dolayı Arapçadandır.
Kristof Kolomb'a yolculukları sırasında İspanyol kraliyet ailesinin destek olması nedeniyle 16. yy.dan sonra Amerika'nın keşfiyle dil bu kıtaya hızla yayılmıştır.
[değiştir] Dilin yapısı ve dilbilgisi
İspanyolca Hint-Avrupa dil ailesi'nin Romans dilleri koluna mensup olduğu için bu kategorideki diğer diller olan Fransızca ve İtalyanca'yla benzerlik taşımaktadır. Ama en çok benzerlik Portekizce iledir. Bu dillerden birini bilen, diğer dili de ufak bir pratikle konuşabilir. Farkların daha çok telaffuzda olmasından dolayı yazılı metinlerde bir dili bilen diğerini anlarken, konuşmada anlaşamayabilirler. Güney Amerika'nın bazı bölgelerinde bu iki dilin karışımından oluşan karma dil ile konuşulur.
Diğer romans dilleri gibi, kelimeler dişil (femenina) ve eril (masculino) olarak ayrılır. Dişil tanımlık la, eril tanımlık ise el dir. Genel olarak a ile biten kelimeler dişil, o ile bitenler erildir. Örneğin "el amigo" erkek arkadaş için kullanılırken, "la amiga" kız arkadaş için kullanılır. Sıfatlar birlikte kullanıldıkları adın eril ya da dişil oluşuna göre biçim değiştirirler.
İspanyolca öğrenmenin bu matematiksel yapısı, sıfat ve zarfların kısaltma amaçlı olarak yüklem sonuna eklenmesi, tüm zamanlar için ayrı çekim şekli ve dilek kiplerinin (subjuntivo) kullanılması gibi zorlukları vardır. Ayrıca günlük dilde sık kullanılan hemen hemen tüm fiiller, tüm zamanlar için düzensizdir ve bunları düzensiz halleriyle ezberlemek gerekir.
Vurgulama harfleri vardır (á, é, í, ó, ú) ve özellikle sıfatların kısaltma olarak yüklem arkasına eklendiği bir dil olarak bu vurgulama harflerini kullanmak cümlenin tüm anlamını değiştirebilir ve çok önemlidir.
Diğer dillerde olmayan ve sadece bu dilde bulunan bir özellik ise ters soru işareti ve ters ünlemdir. İspanyolcada evet/hayır ile yanıt verilebilecek soru cümleleri ile ve soru olmayan cümlelerin yapısı aynı olduğu için bir metni okurken vurgulamayı kolaylaştırmak için bu işaretler kullanılmaktadır.
Dilin telaffuzu İspanya ile Güney Amerika arasında farklılık gösterir. Bir örnek olarak bir harf kabul edilen 'çift l' (ll) İspanya'da y gibi okunurken, Güney Amerika'da "ş", c ya da j olarak okunur.
[değiştir] Temel söz dağarcığı
- Evet - Sí
- Hayır - No
- Teşekkür ederim - Gracias
- Çok teşekkür ederim - Muchas gracias
- Rica ederim - De nada
- Lütfen - Por favor
- Özür dilerim - disculpeme
- Merhaba - Hola
- Güle güle - Adiós
- Görüşürüz - Hasta luego
- Günaydın - Buenos días
- İyi akşamlar - Buenas tardes
- İyi geceler - Buenas noches
- Ben - Yo
- Sen - Tú
- O - Él (e) , Ella (d)
- Biz - Nosotros
- Siz - Ustedes
- Onlar - Ellos (e), Ellas (d)
- Nasılsın? ¿Cómo estás? ¿Qué pasa?
- Nasılsınız? ¿Cómo está?
- Ne var ne yok? ¿Qué tal?
- İyi - Bien
- Kötü - Mal
- Kız çocuk - la hija
- Erkek çocuk - el hijo
- Anne - la madre
- Baba - el padre
- Arkadaş - el amigo (e), la amiga (d)
- Biraz - Un poco
- Çok - Mucho
- Hepsi - Todo
[değiştir] Dış bağlantılar
[değiştir] İspanyolca öğrenimi
- Bedava İspanyolca Dersleri
- Spanish 101 - İspanyolca kursu (İng.)
- İspanyolca İspanyolca: sınıf ücretsiz
- http://www.ispanyol.com - basit resimli ispanyolca gramer
- http://www.webdeyim.net/#ispanyolcayaGiris
- http://muth.org/Robert/Spanish/grammar.html
- http://www.studyspanish.com/index.htm
- http://www.gospanish.net - Gramer ve egzersizler (İng.)
- http://www.internetpolyglot.com/lessons-tr-es Internet Polyglot'taki Turkçe-İspanyolca Kelime Dersleri, Oynayarak Öğreniniz.
[değiştir] Sözlükler
- Online İspanyolca Türkçe Sözlük
- Tododiccionarios.com A directory of reference works in English or Spanish, classified by subject.
- http://www.spanishdict.com
- http://www.freedict.com/onldict/spa.html
- http://www.wordreference.com/
- online ispanyolca - türkçe akıllı sözlük
| Birleşmiş Milletler'in resmî dilleri | ||
|---|---|---|
| Arapça • Çince • Fransızca |
||
| Kaynak: BM resmî sitesi | ||
| Avrupa Birliği'nin resmî dilleri | ||
|---|---|---|
| Almanca | Çekçe | Danca | Estonca | Fince | Fransızca | Hollandaca | İngilizce İspanyolca | İsveççe | İtalyanca | Lehçe | Letonyaca | Litvanyaca Macarca | Maltaca | Portekizce | Slovakça | Slovence | Yunanca |
||
| Kaynak: AB'nin resmî sitesi | ||

