Yüce Divan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yüce Divan, Anayasa Mahkemesi'nin görev ve yetkilerinden biri de Anayasa'nın 148. maddesinin 3'üncü fıkrasında gösterilen kişileri; yani, Cumhurbaşkanını, Bakanlar Kurulu üyelerini, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkan ve üyelerini, Başsavcılarını, Cumhuriyet Başsavcı vekilini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay Başkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlarından dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamaktır.

Yüce Divan'da savcılık görevini cumhuriyet başsavcısı ya da yardımcısı yapar. Yüce Divan'ın kararları kesindir, bunlara karşı hiçbir merciye başvuruda bulunulamaz.

Cumhurbaşkanının vatan hainliği suçundan ve Başbakan veya Bakanlardan birinin TBMM iç tüzüğünde gösterilen şekilde yargılanmasını gerektiren bir suçu dolayısıyle Yüce Divanda yargılanmalarına karar verilebilir. Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, TBMM üye tam sayısının en az üçte birinin teklifi üzerine, üye tam sayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır. Ondan sonra yüce Divana sevkedilir. Başbakan ve Bakanlardan herhangi biri hakkında açılan soruşturma neticesinde hazırlanan rapor Mecliste görüşülür. Meclis gerek gördüğünde ilgiliyi Yüce Divana sevk kararı verir. Yüce Divana sevk kararı ancak üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.

Yüce Divan'da sorgusu yapılmış olan sanığın sonraki oturumlara gelmemesi ve Yüce Divanca da duruşmada hazır bulunmasına gerek görülmemesi hallerinde, duruşmadan vareste tutulma istemi bulunmasa dahi gıyabında duruşmaya devam edilerek kamu davası sonuçlandırılabilir. Müdafi her zaman duruşmada hazır bulunabilir.

Yüce Divanda sanığın sorguya çekilmesi sırasında, üyeler ve Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet Başsavcıvekili, Başkanın izni ile sanığa soru sorabilirler.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1876 Kanun-i Esasisi Yüce Divan adı altında müstakil bir mahkeme öngörmüştür. İtham ve Hüküm dairelerinden oluşuyordu. 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu İtham Dairesinin vazifesini Cumhariyet Başsavcısına verdiği için Yüce Divanı sadece Hüküm Dairesi olarak tek daire şeklinde düzenlemişti. 1961 ve 1982 Anayasası (madde 148) Yüce Divan adı altında müstakil bir mahkeme kurmamış bu mahkemenin vazifesini de yapmak üzere Anayasa Mahkemesini yetkilendirmiştir.