Sefarad

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Musevilik
Musevi felsefesi
İnanç esaslarıSeçilmişlik • Alaha
Tanrı • Kabala
Mesih  •  Musevi ahlakı  •  Kader
Kaşerut  •  Tevazu  •  Minyan  •  Tsedaka
Dini metinler
Tevrat/Tora  •  Tanah  •  Talmud  •  Zohar
Humaş  •  Sidur  •  Mişna Tora  •  Arba Turim
Şulhan Aruh  •  Tosefta  •  Mişna Berurah
Tanya  •  Midraş  •  Piyutim
Kutsal Şehirler
Kudüs  •  Safed  •  Hebron  •  Tiberia
Musevi Bayramları
Şabat  •  Roşaşana  •  Yom Kippur  •  Sukot
Simhat Tora  •  Hanuka •  Asara BaTevet
Tu Bişvat  •  Purim  •  Pesah
Şavuot  •  9 Av  •  Şaloş Regalim
Önemli şahsiyetler
Avraham  •  Moşe  •  Dvora  •  Rut  •  David
Şlomo •  Eliyahu  •  İlel  •  Şamay  •  Raşi
İbn Ezra  •  Rif  •  Ramban  •  Gersonides
Saadia Gaon  •  Rambam
Baal Şem Tov  •  Tosafistçiler
Yosef Alba  •  Yosef Karo  •  Ovadia Yosef
Dini roller
Kohen  •  Haham  •  Hazan  •  Mohel
Dayan  •  Maşgiah  •  Roş yeşiva  •  Gabay
Şohet  •  Menaker  •  Kabar  •  Tokea
Dini binalar
Tapınak  •  Sinagog  •  Mikve
Musevi Ayin sistemi
Musevi Ayinleri  •  Şahrit
Minha  •  Ma'ariv (veya Arvit) •  Avdala
Musevi dilleri
İbranice · Ladino · Yidiş
Aramice · Yahudi Arapçası
Musevi etnik bölünmeler
Aşkenaz Museviler · Sefarad Museviler
Parsim · Buhara Musevileri
Doğulu Museviler · Temani
Musevi mezhepleri
Musevilik  •  Karaylar  •  Samaritler
Tutucu musevilik  •  Ortodoks Musevilik
Hasidizm  •  Beta Israel
Reformist musevilik  •  Hümanist musevilik
Yeniden yapılanmacı musevilik

Konu başlıkları

[değiştir] Sefarad

Sefaradlar (ספרדים=Sefardim, İbranicede İspanya demektir) 15. yüzyıla kadar İspanya ve Portekiz'de yaşayan Musevilerin adıdır. Ortak dilleri Ladino'dur ve temelleri ortaçağ İspanyolcasına dayanmaktadır

[değiştir] Tarihçe

Reconquista´nın (Arap topraklarının hıristiyanlar tarafindan „geri“ alınması) sonunda hıristiyanlar musevileri ve müslümanları dinlerini değiştirmeye veya ülkeyi terk etmeye sorlamışlardır. Sefaradların çoğu Kuzey Afrika’ya yani Osmanlı İmparatorluğu topraklarına, Hollanda'ya, Fransa'ya İngiltere'ye ve Güney Amerika’ya sığınmışlardır. Osmanlı İmparatorluğunun dönem padişahı II. Bayezid tarafından kabul edilip ("Derler ki Ferdinand akıllı bir kral, lakin Musevileri sürmesiyle kendi ülkesini fakirleştirip, benimkini zenginleştirdi"), ülkenin değişik yörelerine yerleştirilmişlerdir. İspanya'dan çıkış sürecinde yanlarına hiç mal ve mülk alamayan halkın Osmanlı topraklarına getirdikleri en değerli şeyleri kültür ve sanatları olmuştur.

Geldiklerinden üç yıl kadar sonra 1495 yılında Osmanlı'ya ilk defa matbaayı getiren, İbranice ve İspanyolca kitaplar basanlar Sefarad Musevileridir. Türkçe ilk eser bundan tam 150 yıl sonra basılabilecektir.

[değiştir] Bugünkü Türkiye Yahudileri

Bakınız Türkiye Yahudileri

[değiştir] İsraildeki durumları

İsraildeki dinsel Shas Partisi kendisini sefaradların dinsel özelliklerinin koruyucusu olarak tanımlar. Aşkenazlar gibi Sefaradların da İsrail'de başhahamları bulunmaktadır. Sefarad Başhahamına (Hahahambaşı) Rishonletsion adı verilir.

[değiştir] Dış Bağlantılar