Kullanıcı:Tembelejderha/püf noktası

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Önemli mevzular:

Lütfen nezaket kurallarına uyun.

Kibar olun ve iyi niyet varsayın. Saygılı olun, kaba üslup kullanmayın, asla hakaret etmeyin. Bu kurallara uymadığınız takdirde size yanıt vermeyebilirim.

Kesinlikle ama kesinlikle kişisel saldırı yapmayın.

Bu çok önemli: Size yapılsa da, haklı bir gerekçeniz olduğunu düşünseniz de; ne sebeple olursa olsun kişisel saldırı yapmayın. Yalnızca fikirlere yönelik eleştiri getirin. İtham etmeyin. Kişilerin (özellikle siyasi-dini) görüşleri ve eğilimleri hakkında iddialarda bulunmayın. Tehdit etmeyin, hedef göstermeyin. Argumentum ad hominem safsatası yasaktır. Neyin kişisel saldırı olduğundan tam olarak emin değilseniz lütfen dikkatle öğrenin. Tepki gösterdiğiniz noktada %100 haklı olmanız dahi size bunları yapma hakkı vermez. Bu yüzden erşiminiz engellenebilir.

Sebebini sorun.

Kibar olursanız ve saldırı yapmazsanız, çözüm çok basit olabilir. Yöneticiler olarak yoğun bir iş yüküne sahip olduğumuz için bazen dikkatsizlikten kaynaklanan hatalar yapabiliyoruz. yine yoğunluktan ötürü istesek de her hareketimiz için önce bir açıklama yapamayabiliyoruz. Lütfen anlayış gösterin. Anlam veremediğiniz ya da yanlış bulduğunuz eylemi niçin yaptığımızı sorun. (Bazen yaptığımızın farkında bile olmayabiliriz, geçmişi olan bir maddeyi vandallandıktan sonra dikkat etmeden silmek gibi.)
Ya da (özellikle yeni iseniz) basit bir Vikipedi kuralını bilmediğinizden hata yapıyor olabilirsiniz. Yöneticilerin tecrübeleri gereği pek çok kuralı ve politikayı kullanıcılardan daha iyi bildiğini varsaymak pek yanlış olmaz. Hatalı olma ihtimalinizi göz önünde bulundurun. Alacağınız bir açıklama ile çok yanlış bulduğunuz hareketler birden anlam kazanabilir.
Ne olursa olsun, öncelikle kibar bir şekilde sebebi sorgulamak sonuç almaya yönelik en etkili yöntem olduğu gibi, yapılacak en medeni davranışlardan biridir. Lütfen bu aşamayı atlamayın.

Hareketleriniz başta saydığım iki kuralla uyum içerisinde olmadığı takdirde erişiminizi engelleyeceğim için, gerek benimle gerek üçüncü kişilerle ilgili sorunlarınızı çözme fırsatına sahip olamayacaksınız.

Eğer herhangi bir sonuç almayı gerçekten istiyorsanız, öncelikle bu konuda yaptığınız hataları düzeltmeniz gerekiyor. Tekrar ediyorum: Haklılık durumunuz ikinci plandadır. Bir defa bu hususta uyarıldıysanız ya da engellendiyseniz lütfen mağdur olmamak ve daha önemlisi, kimseyi mağdur etmemek için çok dikkatli davranın. Hatalı olduğunuzun farkında olmamanız hafifletici bir sebep olmakla birlikte geçerli bir bahane değildir. Takdir edersiniz ki ne ben, ne de üçüncü kişiler sizi herhangi bir konuda eğitme yetkisine ya da sorumluluğuna sahip değiliz.

Mantıklı olun. Safsata yapmayın.

Nazik olmak ve saldırı yapmamak bir zorunluluktur, sizi haklı kılacak sebepler değildir. Tartışılan konunun ne olduğuna dikkat edin. Hiçbir anlam ifade etmeyen söz öbekleri ile suçlama yapmayın. Herşeyden önce iyi-kötü bir argüman geliştirin. Daha sonra yanlış argümanlar geliştirmemeye çalışın. Konuyu dağıtmayın, hedefinizi açıkça belirtin. Sunduğunuz önermelerin sonucunuz için birer öncül olduğundan emin olun.
Bir argümanı analiz ederken öncüllerin doğruluğu ile bu öncüllerin sonuçla olan mantıksal ilişkisi, yani argümanın geçerliliği ayrı ayrı ele alınır. Doğru öncüllerden geçersiz bir çıkarım yaparsanız, ki bu pek kolaydır, argümanınız geçersiz olur:
Ahmet bir canlıdır.
Ahmet yürüyebilir.
Canlılar yürüyebilir.
Öncüller doğrudur fakat argüman geçerli değildir.
Ahmet bir insandır.
Ahmet yürüyebilir.
İnsanlar yürüyebilir.
Burada öncüller ve sonuç doğrudur fakat argümanın benzer biçimde geçersiz oluşuna dikkat ediniz.
Dahası argümanınız geçerli olabilir, ancak bu öncüllerinizin doğru olduğu anlamına gelmez:
Ahmet bir bitkidir.
Ahmet konuşabilir.
Bitkiler konuşabilir.
Burada argüman geçerlidir ancak Ahmet'in bir bitki olduğu öncülü yanlış olduğundan yanlış çıkarım yapılmıştır.
Son örnekteki gibi geçerli ama yanlış olan tümdengelimli argümanı saptamak özellikle zordur, dikkatli olun. Vikipedi'de yeni olan kullanıcılar kolaylıkla yanlış öncüller kullanabilirler ve eğer çıkarımları geçerliyse, öncüllerinin yanlış olduğunu bilmedikleri için nerede safsata yaptıklarını bir türlü göremeyebilirler:
"Mevcut Gulen makalesindeki tarafsizliklari giderecek, basligi sonradan degistirilmek uzere, Hocaefendi isimli, objektif bir makale planlamistim ve yazmistim..."(Rgulerdem)[1]
Burada gelecek argüman geçerli olabilir ya da olmayabilir, sorun şu ki öncül yanlıştır. Kullanıcı tarafsızlık tartışmasının maddenin tartışma sayfasında yapılması gerektiğinin, metnin görüşe sunulması gereken yerin tartışma sayfası olduğunun, bu amaçla aynı maddenin kasıtlı olarak farklı bir isimle açılmasının vandalizm olduğunun, Vandalizm yapılmış sayfaları silmenin VP:HS gereği meşru görüldüğünün ve dahası "hocaefendi" adlı bir maddenin asla Vikipedi'nin VP:TBA ilkesi ile uyumlu olmadığının farkında değildir.(?)

Nezaket kurallarına uyulması ve kişisel saldırılardan kaçınılması koşulu ile, öncülünüzün hatalı ya da argümanınızın geçersiz olduğunu farketmemeniz halinde hemen her zaman açıklama yaparım. Dahası, yapıcı bir diyalog kurabiliriz ve hatalı davranıyorsam bunu bana kolayca gösterebilirsiniz, ben de düzeltmeye çalışırım.

Lütfen yıpratıcı, meyvesiz tartışmalara sebebiyet vermemeye özen gösterelim. Okuduğunuz metni bu amaçla kaleme aldığımın altını çizmek istiyorum. Özellikle problem yaşadığım bazı konular üzerinde durmak istedim, eğer fazla saldırgan geldiyse kusura bakmayın. Genellikle yardımsever, neşeli ve anlayışlı olmaya çalışırım. İyi çalışmalar! :-)