Sefarad
Vikipedi, özgür ansiklopedi
|
|
| Musevi felsefesi |
|---|
| İnanç esasları • Seçilmişlik • Alaha |
| Tanrı • Kabala |
| Mesih • Musevi ahlakı • Kader |
| Kaşerut • Tevazu • Minyan • Tsedaka |
| Dini metinler |
| Tevrat/Tora • Tanah • Talmud • Zohar |
| Humaş • Sidur • Mişna Tora • Arba Turim |
| Şulhan Aruh • Tosefta • Mişna Berurah |
| Tanya • Midraş • Piyutim |
| Kutsal Şehirler |
| Kudüs • Safed • Hebron • Tiberia |
| Musevi Bayramları |
| Şabat • Roşaşana • Yom Kippur • Sukot |
| Simhat Tora • Hanuka • Asara BaTevet |
| Tu Bişvat • Purim • Pesah |
| Şavuot • 9 Av • Şaloş Regalim |
| Önemli şahsiyetler |
| Avraham • Moşe • Dvora • Rut • David |
| Şlomo • Eliyahu • İlel • Şamay • Raşi |
| İbn Ezra • Rif • Ramban • Gersonides |
| Saadia Gaon • Rambam |
| Baal Şem Tov • Tosafistçiler |
| Yosef Alba • Yosef Karo • Ovadia Yosef |
| Dini roller |
| Kohen • Haham • Hazan • Mohel |
| Dayan • Maşgiah • Roş yeşiva • Gabay |
| Şohet • Menaker • Kabar • Tokea |
| Dini binalar |
| Tapınak • Sinagog • Mikve |
| Musevi Ayin sistemi |
| Musevi Ayinleri • Şahrit |
| Minha • Ma'ariv (veya Arvit) • Avdala |
| Musevi dilleri |
| İbranice · Ladino · Yidiş |
| Aramice · Yahudi Arapçası |
| Musevi etnik bölünmeler |
| Aşkenaz Museviler · Sefarad Museviler |
| Parsim · Buhara Musevileri |
| Doğulu Museviler · Temani |
| Musevi mezhepleri |
| Musevilik • Karaylar • Samaritler |
| Tutucu musevilik • Ortodoks Musevilik |
| Hasidizm • Beta Israel |
| Reformist musevilik • Hümanist musevilik |
| Yeniden yapılanmacı musevilik |
Konu başlıkları |
[değiştir] Sefarad
Sefaradlar (ספרדים=Sefardim, İbranicede İspanya demektir) 15. yüzyıla kadar İspanya ve Portekiz'de yaşayan Musevilerin adıdır. Ortak dilleri Ladino'dur ve temelleri ortaçağ İspanyolcasına dayanmaktadır
[değiştir] Tarihçe
Reconquista´nın (Arap topraklarının hıristiyanlar tarafindan „geri“ alınması) sonunda hıristiyanlar musevileri ve müslümanları dinlerini değiştirmeye veya ülkeyi terk etmeye sorlamışlardır. Sefaradların çoğu Kuzey Afrika’ya yani Osmanlı İmparatorluğu topraklarına, Hollanda'ya, Fransa'ya İngiltere'ye ve Güney Amerika’ya sığınmışlardır. Osmanlı İmparatorluğunun dönem padişahı II. Bayezid tarafından kabul edilip ("Derler ki Ferdinand akıllı bir kral, lakin Musevileri sürmesiyle kendi ülkesini fakirleştirip, benimkini zenginleştirdi"), ülkenin değişik yörelerine yerleştirilmişlerdir. İspanya'dan çıkış sürecinde yanlarına hiç mal ve mülk alamayan halkın Osmanlı topraklarına getirdikleri en değerli şeyleri kültür ve sanatları olmuştur.
Geldiklerinden üç yıl kadar sonra 1495 yılında Osmanlı'ya ilk defa matbaayı getiren, İbranice ve İspanyolca kitaplar basanlar Sefarad Musevileridir. Türkçe ilk eser bundan tam 150 yıl sonra basılabilecektir.
[değiştir] Bugünkü Türkiye Yahudileri
Bakınız Türkiye Yahudileri
[değiştir] İsraildeki durumları
İsraildeki dinsel Shas Partisi kendisini sefaradların dinsel özelliklerinin koruyucusu olarak tanımlar. Aşkenazlar gibi Sefaradların da İsrail'de başhahamları bulunmaktadır. Sefarad Başhahamına (Hahahambaşı) Rishonletsion adı verilir.
[değiştir] Dış Bağlantılar
- Şalom Gazetesi Türkçe Şalom gazetesi
- Sefarad Sefarad kültürü, tarihçesi (İspanyolca)
- Türkiye Musevi Cemaati (Resmi Site) (Türkçe ve İngilizce)

