Tsitsit
Vikipedi, özgür ansiklopedi
|
|
| Musevi felsefesi |
|---|
| İnanç esasları • Seçilmişlik • Alaha |
| Tanrı • Kabala |
| Mesih • Musevi ahlakı • Kader |
| Kaşerut • Tevazu • Minyan • Tsedaka |
| Dini metinler |
| Tevrat/Tora • Tanah • Talmud • Zohar |
| Humaş • Sidur • Mişna Tora • Arba Turim |
| Şulhan Aruh • Tosefta • Mişna Berurah |
| Tanya • Midraş • Piyutim |
| Kutsal Şehirler |
| Kudüs • Safed • Hebron • Tiberia |
| Musevi Bayramları |
| Şabat • Roşaşana • Yom Kippur • Sukot |
| Simhat Tora • Hanuka • Asara BaTevet |
| Tu Bişvat • Purim • Pesah |
| Şavuot • 9 Av • Şaloş Regalim |
| Önemli şahsiyetler |
| Avraham • Moşe • Dvora • Rut • David |
| Şlomo • Eliyahu • İlel • Şamay • Raşi |
| İbn Ezra • Rif • Ramban • Gersonides |
| Saadia Gaon • Rambam |
| Baal Şem Tov • Tosafistçiler |
| Yosef Alba • Yosef Karo • Ovadia Yosef |
| Dini roller |
| Kohen • Haham • Hazan • Mohel |
| Dayan • Maşgiah • Roş yeşiva • Gabay |
| Şohet • Menaker • Kabar • Tokea |
| Dini binalar |
| Tapınak • Sinagog • Mikve |
| Musevi Ayin sistemi |
| Musevi Ayinleri • Şahrit |
| Minha • Ma'ariv (veya Arvit) • Avdala |
| Musevi dilleri |
| İbranice · Ladino · Yidiş |
| Aramice · Yahudi Arapçası |
| Musevi etnik bölünmeler |
| Aşkenaz Museviler · Sefarad Museviler |
| Parsim · Buhara Musevileri |
| Doğulu Museviler · Temani |
| Musevi mezhepleri |
| Musevilik • Karaylar • Samaritler |
| Tutucu musevilik • Ortodoks Musevilik |
| Hasidizm • Beta Israel |
| Reformist musevilik • Hümanist musevilik |
| Yeniden yapılanmacı musevilik |
Tsitsit (İbranice: ציצת veya ציצית Aşkenazlar Tzitzis şeklinde okur): Musevi erkeklerinin sabah dualarında giydikleri Tallit ve dindar musevilerin içlerine giydikleri Tallit Katan (Küçük Talet)'in 4 ucuna takılmış püskül.
Tevrat'ta geçen "Elbiselerinin dört köşesine püsküller koyacaksın" emrinden dolayı Museviler köşeleri olan giyeceklere püskül takmak zorundadır, zamanla bu emir elbisenin içine, baştan geçirilerek giyilen 4 köşesinde püskül olan "Tallit Katan"'a dönüşmüştür. Aşkenazlar içlerine giydikleri bu Tallit Katan'ın tsitsitlerini gömleklerinin dışına çıkartıp sarkıtırlarsa da Sefarad'lar dışarıya çıkartmazlar.
Tallit'in ve Tallit Katan'ın dört köşesinde özel biçimde bağlanmış bu püsküllere İbranice'de tsitsit adı verilir bu püsküllerin her biri 8 ipten oluşur ve her püsküldeki düğüm sayısı 10-5-6-5 olacak şekildedir bu da Tanrı'nın isminin İbranice'deki yazılışı olan YHWH harflerinin rakamsal karşılıklarına denk gelmektedir. Tallit'i üzerine takan kişi doğal olarak Tanrının varlığını sürekli düşünecektir ve hissedecektir.
Tsitsit yapılırken 8 ipten bir tanesi diğerlerinden uzun tutulur 4'erli ayrılır ve Tallit'in 4 kenarına açılmış deliklerden geçirilir önce 2 düğüm atılır, sonra uzun ip diğerinin üzerine 10 defa sarılır, sonra 2 düğüm daha atılır bu sefer uzun olan ip diğerlerinin üzerine 5 defa sarılır, 2 düğüm daha atılır uzun ip diğerlerinin üzerine 6 defa sarılır, 2 düğüm daha atılır 5 defa sarılır ve en son 2 düğüm daha atılarak Tsitsitlerin biri tamamlanır, bu iş yapılırken konuşulmaması gerekmektedir.
Eski dönemlerde bu 8 ipten bir tanesi mavi olurdu, bir deniz hayvanından elde edilen bu boyanın tonu konusunda farklı görüşler olduğundan günümüzde tsitsitler sadece beyaz ipten yapılır. Ancak Karay Musevileri ve bazı cemaatler hala mavi ipi kullanırlar.

