Tartışma:Evrim kuramı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Konu başlıkları

[değiştir] Başlık

Bu maddenin başlığı Evrim (Biyoloji) ya da doğrudan Evrim olsa diğer maddelerle daha tutarlı olmaz mı? -Alphan 20:53, 10 Şubat 2006 (UTC)

Sayfanin başlığı yaygınlıkla anıldığı adıyla "Evrim kuramı" ya da "Evrim teorisi" olmalı. Demirden leblebi 03:30, 22 Nisan 2006 (UTC)

Evrim kuramı olabilir... fakat evrim terimi farklı bilim dallarında farklı anlamlarda kullanıldığı için, farklı bir bilimde de farklı şeyleri ele alan bir evrim kuramı var olabilir. Belki de bu madde için biyolojik evrim kuramı denilebilir. Fakat şimdiki ismi de pekala yeterli, sonuçta kitaplarda konu bu isimle anılıyor belirli evrim teorilerinden çok bu madde genel olarak bu teorilerin hepsini ele alıyor - bilindiği gibi birçoğuna bugün rağbet edilmese de tarih boyunca farklı biyolojik evrim kuramları ortaya atılmıştır. Teşekkürler, iyi çalışmalar... - Noumenon 15:51, 22 Nisan 2006 (UTC)

Yirminci yüzyılın ikinci yarısına kadar evrim dendi mi, doğal olarak canlı türlerinin geçirdiği evrim anlaşılırdı. Dolayısıyla biyolojik olduğunu vurgulamak gerekmezdi. Ancak yirminci yüzyılın ikinci yarısına gelindiğinde, Büyük Patlama'dan bu yana evrenin de farklı biçimde de olsa bir tür evrim geçirdiği, genel kabul gören bir bakışaçısı olmuştur. Dolayısıyla artık, canlı türlerinin evriminden sözederken biyolojik evrim denilegelmektedir. Noumenon'a katılıyorum, madde başlığı bence de uygun. Saygılarımla. Makedon 13:20, 27 Nisan 2006 (UTC)

evrim bir noktaya göre bence doğrudur insanlar asırlardır hep aynı kalamaz tabikide insan değişir örneğin 500 yıl önce ki insan ile ben aynı değilimdir.ama darwin işe baya bir abarttı.canlı alemini sade denize sığdırdı.Bunu neye dayanarak söylediğini bilmiyorum.


[değiştir] Akıllı Tasarım

"Evrim kuramının bazı iddialarına bilimsel düzeyde karşı çıkan bir başka kuram da Akıllı tasarım kuramıdır. Her ne kadar Akıllı tasarıma karşı çıkan bilim adamları bu akımı da yaradılışçılıkla bir tutsalar da, Akıllı tasarım üzerinde çalışan bilim adamları bu iddiaları reddetmekte ve bu akımın bilimsel olduğunu bilimsel kanıtlarla ispatlamaya çalışmaktadırlar."

Bu kısmın değişmesini öneriyorum. Akıllı tasarım kuramının en ağır toplarından Michael Behe bu kuramın bilim olarak kabul edilmesi durumunda astrolojinin de bilim olacağını kabul etmiş durumda. Yine Behe kabul ediyor ki Akıllı Tasarım evrim karşıtı bir kuramdır, ancak evrim karşıtı olan bir kuram bir yaratıcıya referans vermek zorunda değildir. Akıllı tasarım diyor ki: 1) Organizmalarda oluşumu evrim teorisi ile açıklanamayacak yapılar vardır. 2) Bu yapılar evrimle oluşamayacağına göre bir tasarımcı olmalıdır. İşte tam bu noktada 1'den 2'ye geçiş makul değildir. Behe'de kabul ediyor ki birinin bu tasarımcıya inanması herhangi bir kanıt ya da gözlemle değil, Tanrı'nın varlığına olan inancına dayanıyor. Hakemler tarafından denetlenen herhangi bir bilimsel yayın organında basılmış Akıllı Tasarım makalesi yoktur. Ayrıca eklemeliyim ki bir kuramın bilimsel olup olmadığı bilimsel kanıtlar öne sürerek ispatlanamaz. Neyin bilim neyin "sözde-bilim" olduğu bilimin değil, bilim felsefesinin konusudur. Saygılar.


[değiştir] Evrim ilk canliyi aciklamaz.

konuda yanlislar var, evrim canliligin yeryuzunde nasil olustugunu incelemez. canliligin tek hucreliden, gunumuze kadar olan gelisimini inceler. Can ve ruh kavramlari evrimin konusu degildir.

ek olarak, mendel yasalarina gore tur ici gen transferi ile baska turler olusturalamaz. insan ile insanin ciftlesmesinden nasil baska bir tur olusmaz, kopek ile kedinin ciftlestirilmesinden baska bir tur olusmaz. bu nedenle evrim mekanizmasi diye bir sey yoktur. sadece evrim kurami vardir. saygilarimla

  • Evrim de zaten yeni turlerin uremesini tur ici gen transferi ile degil mutasyon ve secilimle acikliyor. Eger turler birbirinden ayrilacak derecede farklilasmissa ciftlesmeleri ne yeni tur olusturur ne de ureyebilen bir canli. Yeni turun olusmasi ise degismis genlerin adaptasyon surecini atlatip atlatamayacagina baglidir, birbirleriyle ciftlesip ciftlesmediklerine degil Aras 01:40, 13 Mayıs 2006 (UTC)
  • Aras bey bilginize saygi duyuyorum,fakat savundugunuz dusunce mendelin yasalari disinda evrimin teorisinin kendi savidir, ve mendel yasalari ile uyusmamaktadir. Bu bakimdan mendel yasalari evrim teorisi icin bir dayanak teskil etmez. Ayrica dusuncenizi baz aldiginiz "basarili bir mutasyon gecirilerek olusmus"ureme yetenegini" bulunan bir turun" gozlenlendigini gosteren laboratuvar calismasinin verilerini de dort gozle bekliyorum. saygilar
  • Hakan bey bu konuya sadece universite giris seviyesi biyoloji kadar hakimim. Evrim konusunda daha derin bilgisi olan arkadaslar katilimda bulunursa referans gereksinimi karsilanacaktir. Sizin elinizde tersini kanitlayan bilimsel bir calisma referansi varsa sunun ki makale butunlugu bozulmasin.
Iyi calismalar Aras 03:13, 13 Mayıs 2006 (UTC)
  • Aras Bey teori sahibleri kimse o arkadaslarin teorilerini dogrulayan calismalari da iddalari ile birlikte sergilemeleri usuldendir. Ben de evrim teorisinin gecerliligini savunan yazar arkadaslardan ilgili konu ile alakali bilimsel methodlar ile desteklenmis makalelerinden wikinin de faydalanmasini istiyorum. Dolayisiyla Aras bey aslinda sizinle ayni konumdayiz. Evrim teorisinin gecerliligini savunan bir arkadasimizin bizleri "basarili bir mutasyon gecirilerek olusmus"ureme yetenegi" bulunan bir turun" gozlenlendigini gosteren laboratuvar calismasinin verileri ile teorisini izah etmesini dort gozle bekliyorum.
  • Aksi durumda mendelin yasalari ile darwinin evrim teorisinin birbirini tamamladigi savinin bilimin methodlari ile ispatlandigini gosteren calismalarin yoklugunda, ilgili savin maddenin icinde bulunmasi etik olamayacagi icin maddedi ki mendel yasalari ile alakali kismi cikartmak zorunda kalicagim, saygilarimla Hakanozyuvaci.
Darwin'in kuramı ve Mendel'in kuramını, sonrasında da yeni moleküler biyoloji bilgisini birleştiren kurama modern sentez adı verilir ve kökü 1930'lara dayanır. Bu konudaki klasik referans sanırım Huxley'in kitabı (Huxley, J. S. Evolution: The Modern Synthesis, Allen and Unwin, 1942 ISBN 0-0284-6800-7). Internetten, uygun bir dille yazılmış bir kaynağa ise şuradan ulaşabilirsiniz: http://evolution.berkeley.edu/evosite/history/modsynth.shtml. Bunları söyledikten sonra birkaç ricam olacak: Lütfen, bir eleştiri/öneride bulunduğunuz zaman kendiniz araştırmadan veya cevap verilmesine biraz süre tanımadan makaleyi değiştirmeyin. İkincisi, makalenin ismi konusunda gib zaten tartışılmakta olan bir konuya ilişkin fikrinizi ortaya koymadan uygulamaya geçmeyin. Dikkat ettiyseniz sizin önerdiğiniz isim değişikliğini yukarıda ben de önermiştim, ama aksi görüşler geldiği için ısrar etmedim. Konu popüler düzlemde fanatikçe savunulan ve karşı çıkılan bir konu olduğu için bunlara dikkat etmenin makalenin sağlığını korumak açısından yararlı olacağını düşünüyorum. Teşekkürler. Demirden leblebi 21:34, 13 Mayıs 2006 (UTC)
  • Demir leblebi bey, cevabiniz icin tesekkurler, uyarilanizda cok haklisiniz ve kuskusuz soylediklerinizi dikkate alicagim. Konumuza donersek; vermis oldugunuz referans linkte sadece Huxley'in modern sentez kuraminin teori bazindaki aciklamasi bulunmaktadir. Benim daha once bahsettigim ve rica ettigim gozleme dayanan bilimsel kanit malesef verdiginiz referansta bulunmamaktadir. Buna karsin yine verdiginiz referans linkte bulunan burdaki baska bir makale http://evolution.berkeley.edu/evosite/history/chromosomes2.shtml modern sentez kuraminin temel prensibinin tersine tur ici mutasyonlardan yeni turlerin ureyemecegini belirtmektedir. Ilgili makalede bu sonuca Morganin meyve sinekleri ustunde yaptigi deneyler sonucu ulasilmistir. Boylelikle elimizdeki referans isiginda modern sentezin en temel prensibinin gecerciz oldugunu soyleyebiliriz.Buna karsin herhangi bir fanatiklige ve tarafli davranisa firsat vermemek icin eger modern sentez teorisinin evrim kurami maddesinin girisinde bulunmasinda cok israrci olursaniz, modern sentez teorisinin yukarida belirttigim eksileri veya artilari ile birlikte sadece teori bazinda tanimlamasini yapabilirsiniz. saygilarimla Hakanozyuvaci
  • Aslında bu madde klasik evrim kuramını, evrim kuramının ilk örneklerini tanıtmalı, modern evrim kuramına da değinmelidir. Modern evrim kuramını barındırmakla beraber çok fazla detaya inmemesi gerek, zira evrim kuramının tarihçesi ve diğer unsurları daha detaylıca incelenecek bu maddede. Modern evrim kuramı kendi maddesinde detaylıca anlatılmalı, buradaki kısa bir özetten sonra da oraya bağlantı verilmeli... Aslında bakarsanız ne yazık ki evrim kuramına ilişkin birçok unsur ayrı madde hak ediyor fakat bu konudaki içeriğimiz çok az. Bu nedenle genel olarak her türlü katkıya, uygun referanslarla birlikte açığız. - Noumenon 09:40, 14 Mayıs 2006 (UTC)
Noumenon'a katılıyorum. Bugünki evrim biyolojisi modern evrim kuramının omuzları üstünde durduğu için modern evrim kuramından bahsedilmesi gerekli, ama kuramın özetlendiği üç-beş paragraflık bir sayfada detaylara girmeye gerek ve yer yok. Çıkarılan paragrafta söylenen şeyler de detay değil, modern evrim kuramının genel bir tanımıydı, bunlar da verdiğim referanslardan da anlaşılacağı üzere tartışılması gereken değil, 70-80 yıl öncesine dayanan oturmuş şeyler. Türleşme vb. detaylar bu konunun dışında kalıyor - türleşme ile ilgili çalışmalar, deliller, sorular ve sorunların doğrudan modern sentezle bağlantılı olduğunu düşünmüyorum. Demirden leblebi 01:47, 16 Mayıs 2006 (UTC)
Sanırım cıkarılan kısımda modern sentezden direk olarak bahsedilmemekteydi, ilgili kısımda sadece evrim kuramının mendel yasaları ile olan baglantısından bahsedilmekteydi, bu acıklama da modern sentez teorisinin tanımlamasının yerini tutmadıgı icin evrim kuramının bir ayrıntısıdır denilebilir. Bunun haricinde hali hazırda evrim kuramı maddesi icinde evrim kuramının tarihcesi kısmında bir cumle ile modern sentez teorisine gonderme yapılmaktadır, kanımca yapilabilecek en mantikli hareket bu cumleyi zenginlestirmek icin modern sentez teorisinin tanımının bu cumleye katılmasıdır. saygılarımla Hakanozyuvaci
  • Ek olarak, yazar arkadaslardan ricam daha bilimsel ve objektif bir wikimiz olmasi icin kaliplasmis bilgiler yerine, literaturlerde bulunan en son bilgileri kaynak secerken tercih etmeleridir. saygılarımla Hakanozyuvaci
Çıkarılan paragraf şu:
"1930'larda daha önce Gregor Mendel tarafından ortaya konmuş olan soyaçekim kuramlarının geliştirilmesiyle, evrim kavramı daha da genişledi. Güncel bakış açısıyla evrim, bir gen havuzu içinde bir nesilden diğerine belli bir karakterin oluşmasında etkili olan alellerden birinin sıklığının değişmesi olarak tanımlanabilir. Doğal seleksiyon (doğal ayıklanma, doğal seçilim), genetik özelliklerin üremeye katkısı ve popülasyon yapısı bu değişime etki eden faktörlerdir."
Bu paragraf özetle "bugün" evrim sözcüğünün en genel anlamda ne ifade ettiğini özetliyor. Bahsi geçen şey modern sentez (ya da modern (bugün geçerli olan) evrim kuramı), eğer gerekirse adı ilk cümleye eklenebilir. Bunun dışında bahsi geçen şeyler zaten temel tanımlardan ibaret. Bilginin nesnel olarak ifade edilip anlaşılabilmesi için herşeyden önce temel ("kalıplaşmış") bilginin doğru aktarılması gerekiyor. Bu cümleninin yaptığı da bu. Bugün kullanılan anlamıyla, evrimin birey ya da tür değil gen havuzu üstünde çalışan bir mekanizma olduğunu ve istatistiki olarak modellendiğini söylüyor. Bunlar detay değil, temel şeyler, eski de değil, bugün geçerli olan şeyler. Tarihle ilgili bağlantı vermemin amacı bunun tarihi bir gelişme olduğunu söylemek değil, temel, köklü bir yaklaşım olduğunu göstermekti.
Evrim teorisindeki güncel gelişmeler de kayda değer elbette, bunları ileride tartışmak ve eklemek üzere... Demirden leblebi 04:41, 16 Mayıs 2006 (UTC)
Anlaşmadan editlemekten kaçınıyorum ve kaçınılması gerektiğini düşünüyorum çünkü bu madde doğası itibariyle sık sık saldırıya uğramaya açık bir madde. Eğer konuyla düzenli ilgilenenler arasında bir fikirbirliği olursa maddenin temizliğinin korunması daha kolay olur diye düşünüyorum. Demirden leblebi 04:41, 16 Mayıs 2006 (UTC)
Yanıt gelmediğine bakarak ne demeye çalıştığımın anlaşıldığını sanıyorum. Eğer yeni bir itiraz gelmezse maddeyi eski haline getirip eleştirilerin ışığında düzeltmeler yapacağım ve düzeltmelerimi burada açıklayacağım. MuratK'nın son eklediği popüler tepkiler üzerine olan bölümün nesnel olmadığını ve doğru olmayan ifadeler içerdiğini (evrim kuramının dinlere ters düştüğü gibi), onun da düzeltilmesi gerektiğini düşüyorum. Demirden leblebi 03:46, 23 Mayıs 2006 (UTC)
  • Evet son eklenen dinlerle ilgili kısım biraz havada kalmış. Pek ansiklopedik ve nesnel durmuyor. Aslında o açının da maddede kıasca yer alması iyi olur, zira neredeyse evrim kuramı denince halkın aklına gelen ilk nokta. Şimdilik çıkaralım veya yerine kısacık 1-2 cümlelik bir tanım yazalım. - Noumenon 09:19, 23 Mayıs 2006 (UTC)
Girişi eski kopya üzerinden gelen eleştirilere göre değiştirerek toparlamaya çalıştım. Çok doyurucu olduğunu söyleyemem. Popüler etkiler ve tepkiler konusunda yakın zamanda bir iki cümle eklemeyi düşünüyorum ama ondan önceki bölümlerin de toparlanması gerekiyor. Demirden leblebi 23:10, 23 Mayıs 2006 (UTC)

Ben de dini tartışmaların gereksizliğini anlatmak amacıyla birşeyler ekledim. katkılarınızı ve eleştirilerinizi bekliyorum. --Enisakyuz 01:20, 22 Ağustos 2006 (UTC)

[değiştir] Kaynaklar

Metin bu hali ile gerçekten de ansiklopedik bir bilgiden çok kendi kendine bir tartışmayı andırıyor. Sanırım çok sık değiştirilen bir başlık. Bence bunun gibi temel bir konu için temel kaynaklar seçilmeli çünkü bilimsel yayınları takip etmemiz gerçekten imkansız... Örneğin "Life: The Science of Biology, 7th Edition" (William K. Purves, David Sadava, Craig Heller, Gordon H. Orians) Üniversite Biyoloji bölümü 1. sınıf temel biyoloji ders kitabıdır, buradan örnek alınarak yazılabilir. Çünkü genelgeçer olduğu kadar kapsamlı da bir kitap. Türlerin evrimi ile de ilgili çok güzel bir bölümü var. gminef