Tartışma:2001: Bir Uzay Destanı (film)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu madde, Sinema ile alakalı maddelerin oluşturulması, genişletilmesi, organize edilmesi ve kalitesinin arttırılması için oluşturulmuş olan Sinema VikiProjesi'nin bir parçasıdır.


Bu filmin Türkçe adı "2001: Uzay Yolu Macerası" değil miydi?

Bence "efesanesi" uygun ama bir baska kaynakta (ekledigim dis baglantida) "Macerasi" olarak gecmis {Yolu kelimesi olmadan). Citratmesaj 12:31, 17 Eylül 2005 (UTC)
Filmin Türkçe adı '2001: Uzay Macerası' olarak geçiyor. Mucahidz 08:08, 10 Kasım 2005 (UTC)
  • Yanılmıyorsam TRT'de "2001: Uzay Yolu Macerası" şeklinde gösterilmişti , TRT sinemalarda gösterildiği adları tercih ederdi hep. Su aralar "2001: Uzay Macerası" şeklinde VCD ve DVD leri var galiba. Benim fikrim TRT'nin koyduğu ismi korumak yönünde. Selkem 20:35, 10 Kasım 2005 (UTC)
Buna benzer bir konuyu daha önce Adlandırma kurallarında yabancı eserler başlığı altında konuşmuştuk, Türkçe`de bir TV`de ya da sinemada gösterildiği adı (resmi çeviri de sayılır galiba bu) alır gibi bir karar vermiştik. Bu durumda Selkem`e katılıyorum. Sinemada gösterilen adıyla 2001-Uzay Yolu Macerası daha uygun olabilir. 16 20:50, 10 Kasım 2005 (UTC)
Ben 2001-Uzay Macerası'ndan yanayim. bizim halkin Uzay Yolu/ dizi ile iliskilendirme gibi bir anlayisinin payi oldgunu dusunuyorum "yolu" kelimesinin eklenmesinde. Citrat 22:29, 10 Kasım 2005 (UTC)
Ben de "2001: Uzay Macerası" isminden yanayım. Ayrıca Türkiye'de film isimlerinin garip bir şekilde çevrildiğini düşünüyorum. Mucahidz 23:06, 10 Kasım 2005 (UTC)
Hangi isimde oynadıysa o isimde yer almalı. 16'nın da belirttiği gibi bunu zaten karara bağlamıştık. --Dbl2010 05:53, 11 Kasım 2005 (UTC)
Komediye biz de katılacağız yani. Peki, madem kurallar öyle diyor, yapacak birşey yok. Mucahidz 12:46, 11 Kasım 2005 (UTC)

Konu başlıkları

[değiştir] yanlışta ısrar etmenin anlamı yoktur

birisi-birileri vakti zamanında bir yanlış yapmış diye o yanlışı sürdürmemeliyiz. vikipedide ki amaçlardan biri de eskiyen geçerliliğini yitirmiş bilgilerin hızlıca düzgün ve yeni olanı ile değiştirilmesidir. filmin ismi bu haliyle eski ve yanlıştır.

Haklisiniz, belki kararı bir daha görüşmek gerekebilir, isim biraz absürt duruyor fakat şimdilik durum böyle. 16 21:46, 11 Kasım 2005 (UTC)

"adventures of robin hood, the"; "vatan kurtaran aslan" olarak gösterilmiş. film adları orijinal isme yönlendirilsin daha anlaşılır olabilir.

[değiştir] 2001: Bir Uzay Destanı

Odyssey kelimesinin Türkçe'deki tam karşılığı destan 1. Dolayısı ile de bu filmin ta başından beri almış olması gereken isim 2001: Bir Uzay Destanı olmalıdır. Zaten, öznel bulunabilecek bir görüş olsa da filmin macera olmaktan ziyade, hem uzay-zaman içinde hem de kişinin kendi bedeni ve zamanı içindeki destansı bir yolculuğu anlattığı da göz önünde bulundurulmalıdır.

TRT'deki gösteriminin sadece Uzay yerine Uzay Yolu içerecek şeklinde olduğunu hatırlamıyorum ama Uzay Yolu içeren kullanım, Destan yerine Macera kullanmaktan da kötü bir yanlış, kanımca.

Sinemada ya da TRT'de ne isimle oynadı ise onu kabul etmekten ziyade, makalenin içine filmin isimlendirilmesi ile ilgili bilgi verilmesinin daha doğru olduğunu düşünüyorum. Yani, bir filmin isminin, hele de mükemmel bir Türkçe karşılığı varsa, mutlaka o karşılık ile makale başlığında yer alması, kullanılmış diğer isimlerinin de bu başlığa yönlendirilip, makalenin içine de bu konuda bilgi verilmesi gerekir.

Ateşten Kalbe, Akıldan Dumana (AKAD) diye Türkçeye çevrilmiş bir film vardır; bilirsiniz: Lock, Stock and Two Smoking Barrels. Bu filmin Türkçe ismi pekala Kilit, Stok ve Dumanlı İki Namlu (ve hatta, Kilit, Zula ve Dumanlı İki Namlu) olabilecekken, niye o garip AKAD ismi ile oynadığına ben bugüne dek hiç anlam veremedim. Siz verebiliyor musunuz ? --Doruksal 23:56, 17 Aralık 2005 (UTC)

[değiştir] odyssey, destan demek değildir.

"Odyssey" kelimesinin Türkçe karşılığı destan değildir. "Macera dolu yolculuk" veya "macera dolu gezi" gibi birşeydir. Ama tek kelime ile çevirmek gerekiyorsa bence en uygunu "macera" olur. Destan çok farklı birşey. --Filozof 00:23, 18 Aralık 2005 (UTC)

[değiştir] Macera x Destan

TDK'daki macera maddesine bakınca, macera daha uygunmuş gibi gözüküyor. Buna mukabil, TDK'daki destan tanımı da filme hiç uymuyormuş gibi durmuyor: çağlar öncesinden, insanlığa evrilmenin başından başlayan film, çok büyük zamanları atlayarak ve o zamanların içindeki önemli kesitlere değinerek, bizi çok uç bir noktaya götürüyor. Bu kullanacağım yönlendirici bir ifadeymiş gibi durabilir ama bu filmde anlatılan süreç maceralarla dolu, uzun ve giderek de destansı bir yolculuk değil midir ? Filmde insanı yönlendiren güç de tartışmaya çok açık, belki bir yönüyle tanrısal diye bile nitelendirilebilecek, kavramsal bir unsur gibi duruyor.

Eğer odyssey "macera dolu yolculuk" veya "macera dolu gezi" gibi birşey ise, o zaman macera ya da maceralar odyssey sözcüğünün kapsamında kalmıyor mu ?

Yukarıda anlatmaya çalıştığım gibi, film bize birer macera ya da maceralar bütünü gibi birkaç kesit sunarak hem uzay-zamandaki, hem insanlık tarihi içindeki, hem de bir insanın kendi içindeki büyük yolculukları anlatıyorsa, bu durum macera yerine destan ile daha iyi tanımlanır, bence.

odyssey

adventure

--Doruksal 01:14, 18 Aralık 2005 (UTC)


  • Evet, kullandığımız Türkçe konusunda hassas olmamız gerek, fakat burası yapılan çeşitli Türkçe çevirileri tartışma ortamı değil. Film hangi isimle çevirilmişse öyle belirtmeliyiz, "bunun çevirisi yanlış yapılmış zamanında, doğrusu şu olurdu haydi bunu kullanalım" diyemeyiz. Önemli olan Türk izleyicisinin bu filmi hangi Türkçe isim altında izlediğidir. Eve bu film ismi çevirileri benim de canımı sıkıyor, bazen güldürüyor, ama ne olursa olsun burada gösterime hangi Türkçe isimle girmiş ise o isim kullanılmalı. - Kubra 06:13, 18 Aralık 2005 (UTC)

Kubra, bence yanılıyorsun: tüm Wikipedia projesi ve onun içinde bulunan Vikipedi açık bir platform ve bu açıklık nedeni ile hem ana makalelerin içinde (şüphesiz ki belli bir sistematik ve referanslı yaklaşım ile), hem de adı üstünde olan Tartışma sekmelerinde herşey tartışmaya açık.

Dolayısıyla, Türkçe çevirilerin doğruluğu/yanlışlığı üzerine de pekala tartışmalar yürütebilir ve o tartışmalar sonucunda, internet ortamı aracılığı ile, önermelerde bulunabiliriz. Bırak önermede bulunmayı, temel olarak izleyici (dolayısı ile de bir anlamda kabullenici) olduğumuz görsel/yazılı yayın dünyasının dayatabildiği ama yanlış olan (dediğin gibi, canımızı sıkan ve bazen de güldüren) unsurlara karşı önermeler dayatabiliriz: burası bizlerin açık platformu.

Derdimi yanlış anlatmayayım: dayatabiliriz derken, niyetim bir nevi militanlığa soyunmak değil. Ancak, Türkçe'nin doğru ve mantıklı kullanımı konusunun üzerine titreyen bizlere var olanı olduğu gibi kabullenmek değil, sorgulamak ve farklı önermelerde bulunabilmek düşer, hele de ilgili konunun sorgulanacak yanı varsa.

2001: A Space Odyssey filminin ve o filmi temel alan aynı adlı romanın Türkçe'deki isimlendirilmesi, internette yaptığım bir-iki araştırmaya göre, aslında görsel/yazılı yayın dünyasında da üzerinde fikir birliğine varılmış bir şey değil. Buna bu Tartışma sayfasına yeni konu başlığı açarak değineceğim.

--Doruksal 19:40, 18 Aralık 2005 (UTC)

  • Haklı olduğunuz noktalar var, yine de unutmamız gereken ana nokta şu: burası bir ansiklopedi, amaç insanlara bilgi sunmak. Sunulan bu bilgi kolay erişilebilir ve anlaşılabilir olmalı, insanlar bu filmi gösterimdeki adı ile tanımış öyle bilmişler ise burada da öyle bulunması iyi olur. Sonuçta resmi çevirisi bu olmuş. Fakat bence bu tür çevirilerde aslında çevirinin doğru olmadığı makalenin içinde belirtilebilir hatta bu konudaki tartışmalara (gerek internet ortamındaki gerek medyadaki) yer verilebilir. - Kubra 20:22, 18 Aralık 2005 (UTC)

[değiştir] 2001: A Space Odyssey'in Türkçesi: çözülmemiş bir problem

Google Türkiye'de Bir Uzay Destanı kalıbını Türkçe sayfalarda aratırsanız, bu kalıbı 2001: A Space Odyssey filmi ve kitabı ile ilişkilendiren pek çok sonuç önünüze gelecektir.

1.. Gelen sayfaların ilki Bilimkurgu2000'e ait ve sitenin Sanal Kitap sekmesinde listelenen kitaplar arasında olan 2001: Bir Uzay Destanı'na yönlendiriyor. Ancak, garip olan, ana başlık olarak 2001: Bir Uzay Destanı kullanılsa da metin çerçevesinin baş ve sonunda yer alan ve bünyelerinde link içeren başlıklar 2001:Bir Uzay Macerası olarak geçiyor. Bu linkler üzerinde ulaşılan sayfada ise 2001: A Space Odyssey'in Bilimkurgu2000 tarafından derlenmiş bir Türkiye serüvenini görüyoruz:

  • K Yayınları, 1973'de, kitabı 2001: Uzay Yolu Macerası adı ile yayınlamış,
  • Deniz K. Yayınevi, 1984'de, kitabı 2001: Bir Uzay Destanı adı ile yayınlamış.
  • Altıkırkbeş Yayınları, 1998'de, kitabı 2001:Bir Uzay Macerası adı ile yayınlamış.
  • İthaki Yayınları da 1998'deki yayınında 2001:Bir Uzay Efsanesi adını kullanmış.
  • Film Türkiye'de 2001:Bir Uzay Macerası adı ile gösterilmiş. Bu bilginin verildiği satırdaki isim bizi Beyazperde.com'daki 2001: A Space Odssey ile ilgili sayfaya götürüyor: Film için burada kullanılan adın 2001: Uzay Macerası olduğunu görüyoruz (Bir kalkmış).

2.. Beyazperde.com'daki 2001: A Space Odyssey sayfasında filme ait Türkçe çevirinin 2001: Uzay Macerası olarak gözüküyor olmasına rağmen, aynı site içindeki başka yerlerde 2001: Bir Uzay Destanı kullanımının az olmadığını görüyoruz:

3.. İthaki Yayınlari, Arthur C. Clarke'ın tüm Odyssey serisini Efsane kullanarak yayınlamış.

Görüldüğü üzere, filmin/kitabın ismi konusunda bol çeşitlilik var ve örnekler çoğaltılabilir. En azında şunu çok net savunabilirim ki, 2001: Uzay Yolu Macerası tüm bunların içinde hiç tercih edilmeyecek, yanlışlığı su götürmez bir adlandırma. Öte yandan, efsane sözcüğünün kullanılması da doğru olamaz çünkü internetteki İngilizce sözlüklere baktığınızda (örn., Dictionary.com), odyssey için karşılığın pek de efsane olmadığını, efsanenin daha ziyade legend için karşılık olduğunu görüyoruz. Yine, odyssey için verilen tanımda, maceranın (adventure) odyssey kapsamında kaldığına dikkat ediniz.

Son olarak, bu konu üzerine yapılan fikir alışverişlerinde daha önce belirtmiş olduğum görüşler doğrultusunda, filmin ve kitabın adının 2001: Bir Uzay Destanı olması gerektiğini savunuyorum.

Bir de kullanılanın macera ya da destan olması faketmeksizin, filmin/kitabın ismi içinde bir sözcüğünün olması önemli: böylece öznel bir destan ya da maceraya atıfta bulunulmuş oluyor, tıpkı filmin/kitabın orijinal isminde olduğu gibi.

--Doruksal 20:48, 18 Aralık 2005 (UTC)