İdil Biret
Vikipedi, özgür ansiklopedi
İdil Biret, (d. 21 Kasım 1941, Ankara). Türk piyano sanatçısı.
Konu başlıkları |
[değiştir] Müzik Yaşamı
İlk piyano derslerini Mithat Fenmen'den aldı. TBMM'nin çıkardığı özel kanunla yedi yaşında Fransa'ya gönderildi. Nadia Boulanger'nin gözetiminde Paris Konservatuvarı'nın yüksek piyano, eşlikçilik ve oda müziği bölümlerini birincilikle bitirdi.
Beş kıtayı kapsayan sayısız konserlerinde Boston Senfoni, Leningrad Filarmoni, Leipzig Gevvandhaus, Dresden Staats Kapelle, Sidney Senfoni, Tokyo Filarmoni, Paris Senfoni gibi orkestralarla Boult, Kempe, Keilberth, Sargent, Montreux, Leinsdorf, Scherchen, Rozhdestvensky, Mackerras gibi ünlü şeflerin yönetiminde çalmıştır. Montreal, Royan, Atina, Persepolis, Berlin, Ruhr dahil olmak üzere birçok uluslararası festivale katıldı. Gene "Uluslararası 1. İstanbul Festivalinde Yehudi Menuhin ile Ludwig van Beethoven'in sonatlarını, 1986 "Montpellier Festivali"nde Beethoven Senfonileri'nin Franz Liszt tarafından yapılan piyano uyarlamalarının tamamını dünyada ilk kez dört konserde seslendirdi.
Kraliçe Elisabeth (Belçika), Van Cliburn (ABD), Busoni (İtalya), Liszt (Almanya) gibi birçok uluslararası piyano yarışmasında jüri üyeliği yapan İdil Biret'in aldığı ödüller arasında "Lili-Boulanger" (Boston), "Harriet Cohen/Dinu Lipatti" (Londra), Polonya hükümetinin "kültür liyakât" ve Fransız hükümetinin "Chevalier de I'Ordre National de Merite" nişanları da bulunmaktadır.
İdil Biret, 1971 yılından beri Devlet Sanatçısı'dır. Bugüne kadar seslendirdiği plakların sayısı 45 adet CD ile birlikte 60'ı aşmaktadır. Bunlar arasında plak tarihinde ilk kez komple proje halinde seslendirilen Beethoven/Liszt Senfonilerinin tamamı, Frederic Chopin'in bütün piyano eserleri, Johannes Brahms'ın bütün solo piyano eserleri ve konçertoları, Sergei Rachmaninoff'un bütün piyano eserleri yer almaktadır. Bunlar pek çok eleştirmenin hayranlığı ile karşılanmış ve sanatçının "çağımızın en önde gelen piyano ustalarından biri" olarak nitelenmesine yol açmıştır.
1995'te Chopin'in bütün eserleri dizisi Varşova'da yapılan "Chopin Plakları Büyük Ödülü" yarışmasında jüri özel ödülünü almıştır. Aynı yıl kaydettiği Fransız besteci Pierre Boulez'in üç sonatını içeren CD Paris'te yılın "Altın Diyapozon" ödülünü almış ve Le Monde gazetesi tarafından 95 yılının en iyi plakları arasına seçilmiştir. 1997 yılında, 100. Ölüm Yıl Dönümü nedeniyle Brahms'ın tüm solo piyano eserlerini 5 konserlik bir dizide seslendirmiştir.
[değiştir] Ödüller / Nişanlar
- 1957 Paris Konservatuarı, Konservatuar Birinciliği
- 1952 yılında Paris Konservatuarı'ndaki Yüksek Solfej ve Deşifraj bölümlerini Birincilik Ödülü ile bitiren Biret, 1957 Haziran'ında Konservatuar'da devam ettiği Piyano, Oda Müziği ve Eşlikçilik sınıflarının her birinden Birincilik Ödülü ile mezun oldu ve "Birincilerin Birincisi" unvanını aldı.. Reine Laurent Ödülü ve Popelin mükafatlarını kazandı.
- 1954, 1964 Lily Boulanger Memorial, Boston
- 1961 Harriet Cohen - Dinu Lipatti Altın Madalyası, Londra
- Adelaide Ristori Nişanı, İtalyan Hükümeti
- 1974 Kültür/Liyakat Nişanı, Polonya Hükümeti
- Chevalier de l'Ordre du Mérite, Fransa
- 1995 Uludağ Üniversitesi Onursal Doktora
- 1995 Grand Prix du Disque Chopin, Varşova
- 1995 Altın Diyapozon, Fransa
- 1971 Devlet Sanatçısı, Türkiye
- 1988 Boğaziçi Üniversitesi Onursal Doktora
- Eskişehir Anadolu Üniversitesi Onursal Doktora
- 1996 Sevda Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyası
[değiştir] Diskografisi
- The Art of Idil Biret: Bach - Brahms - Chopin - Debussy - Kempff Liszt/Berlioz - Rachmaninov - Schumann - Tschaikowsky 1997
- Johannes Brahms, The Complete Works for Piano Solo and both Piano Concertos 2001
- Brahms, Variations on a theme by Schumann op. 9 / Handel op. 24 / Paganini op. 3
- Brahms, Piano Sonata No. 1 in C op. 1, Piano Sonata No. 2 in F Sharp Minor op. 2
- Brahms, Piano Sonata No. 3 in F Minor op. 5 / Four Ballades op. 10
- Brahms, Piano Pieces op. 76 / Two Rhapsodies op. 79, Fantasies op. 116
- Brahms, Three Intermezzi op. 117 / Piano Pieces op. 118 & 119 Scherzo op. 4
- Brahms, Waltzes op. 39 / Hungarian Dances Nos. 1 - 10, Naxos,# Brahms, Variations op. 21
- Brahms, Theme and Variations / Sarabandes / Gavottes, Gigues / Canons / Rakoczy March
- Brahms, 51 Exercises WoO 6
- Brahms, Waltzes op. 39 (2. versiyon)
- Brahms, Piano Concerto No. 1 op. 15; Schumann, Introduction and Allegro op. 134
- Piano Concerto No. 2 op. 83, R. Schumann: Introduction & Allegro appassionato op. 92
- Brahms, Piano Concerto No. 1 op. 15; Schumann, Introduction and Allegro op. 134
- Piano Concerto No. 2 op. 83, Schumann: Introduction & Allegro appassionato op. 92
- Boulez, Piano Sonatas Nos. 1 - 3
- Fryderyk Chopin, Complete Piano Music
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 1
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 2
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 3
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 4
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 5
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 6
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 7
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 8
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 9
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 10
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 11
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 12
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 13
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 14
- Chopin, Complete Piano Music, Vol. 15
- Chopin, Complete Piano Music, Piyano Konçerto No. 1 op. 11
- Chopin, Complete Piano Music Piyano Konçerto No. 2 op. 21
- Piano Music for Children: Debussy, Tschaikovsky, Schumann
- Faure, Nocturne No. 13 B-Flat op. 119 from "Rarities of Piano Music at «Schloß vor Husum»" 1989
- Kempff, Italian Suite op. 68 - Piano Sonata op. 47, Transcriptions of Bach - Gluck - Händel - Mozart
- Berlioz/Liszt: Symphonie Fantastique
- Rachmaninov, Complete Works for Piano Solo, the four Piano Concertos, Paganini-Rhapsody
- Rachmaninov, Etudes Tableaux op. 33 & op. 39
- Rachmaninov, Préludes op. 23 / Cinq morceaux de fantaisie op. 3
- Rachmaninov, Transcriptions and Arrangements (Bach, Behr, Bizet, Kreisler, Liszt, Mendelssohn, Mussorgsky, Rimsky-Korsakoff, Schubert)
- Rachmaninov, Piano Sonata No. 1 in D Minor op. 28 / No. 2 op. 36
- Rachmaninov, Morceaux de Salon op. 10 / Three Nocturnes, Four Pieces
- Rachmaninov, Piano Concertos Nos. 2 & 3
- Rachmaninov, Variations on a Theme of Chopin op. 22 and other Piano Works
- Rachmaninov, Piano Concertos Nos. 1 & 4, Rhapsody on a Theme of Paganini
- Rachmaninov, Piano Concertos Nos. 2 & 3
- Rachmaninov, Piano Concertos Nos. 1 & 4, Rhapsody on a Theme of Paganini
- Saint-Saens, Piano Concerto No. 2 in G Minor op. 22 & No. 4 in C Minor op. 44
- Bach, Piano Concerto No. 1 D minor BWV 1052 & W. A. Mozart - Violin Concerto No. 5 KV 219
- Beethoven, Piano Concertos No. 1 op. 15 & No. 4 op. 56
- Beethoven, Piano Concertos No. 2 op. 19 & No. 3 op. 37
- Piano Concerto No. 5 op. 73 "Emperor"
- Liszt, Six Transcendental Studies after Paganini, Sonata in B Minor
- Saint-Saens, Piano Concerto No. 5 in F op. 103 & Ravel, Piano Concertos in G Major & D Major for Left Hand
- Ludwig Van Beethoven, The Complete Piano Sonatas, Volume 1, No. 7 op. 10/3, No. 21 op. 53 «Waldstein», No. 25 op. 79
- Ludwig Van Beethoven, The Complete Piano Sonatas, Volume 2, No. 23 op. 57 «Appassionata», No. 28 op. 101, No. 31 op. 110
- Robert Schumann, Fantasiestücke (Fantasy pieces) op. 12 & Johannes Brahms, Three Intermezzi op. 117
- Johannes Brahms, Variations on a Theme of Haendel op. 24, Variations on a Theme of Paganini op. 35
- Sergei Prokofiev, Piano Sonate No. 7 & Bela Bartok, Six Roumanien Dances - Suite op. 14 - Six Bulgarian Dances - Allegro Barbaro
- Ludwig van Beethoven, Piano Sonata No. 15 "Pastoral" & Johannes Brahms, Eight Capricci and Intermezzi op. 76
- Sergei Rachmaninov, Variations on a Theme of Corelli op. 42, Moments musicaux op. 16
- Sergei Rachmaninov, Variations on a Theme of Corelli op. 42, Moments musicaux op. 16
- Pierre Boulez, Piano Sonata No. 2 & Anton Webern, Variations op. 27
- Alban Berg Piano Sonata op. 1 with chamber music of Schoenberg and Webern 1975
- Maurice Ravel: Serenade grotesque, Gaspard de la Nuit & Igor Strawinsky: The Five Fingers, A Waltz for Children, Three Scenes of Petrouchka, 1976
- Sergei Prokofiev, Piano Sonata No. 2 - Frédéric Chopin, Two Mazurkas - Alexander Scriabi, Piano Sonata No. 10, 1977
- İlhan Mimaroğlu (* 1926), Sessions, Castiglioni - Cangianti, Bouccourechliev - Archipel IV, Brouwer - Sonata «Pian e Forte», 1978
- Hector Berlioz, Symphony Fantastique op. 114, Piano version by Franz Liszt, 1979
- Sergei Rachmaninov, Prelude in C sharp minor - Nikolai Miaskovsky, Piano Sonatas No. 2 and No. 3 - Alexander Scriabin, Five Preludes op. 74, 1980
- Gustav Mahler, Piano Quartet - César Franck, Piano Quintet, 1982
- Ludwig van Beethoven, Piano Sonata No. 8 "Pathétique", Piano Sonata No. 29 "Hammerklavier", 1986
- Ludwig van Beethoven / Franz Liszt, Complete Symphonies, piano version by Liszt, 1986
- Beethoven / Liszt, Symphonies No. 6 and No. 9, piano transcriptions by Lizst, 1990
- Beethoven / Liszt, Symphonies No. 4 and No. 5, piano transcriptions by Lizst, 1990
- Beethoven / Liszt, Symphonies No. 3, piano transcription by Lizst, 1990
- Beethoven / Liszt, Symphony No. 9, 4th Movement with complete symphony in original version,
- Beethoven / Liszt, Symphony No. 6, 1st Movement with some other works for orchestra
- Franz Schubert, 13 Songs, piano version by Franz Liszt
- Richard Wagner, 7 Opera pieces, piano version by Franz Liszt
- Maurice Ravel, Gaspard de la Nuit - Mirroirs - La Valse
- Frydyric Chopin, Selected Piano Works, Etudes op. 10 Nos. 3-6, 8, 12; Etudes op. 25 Nos. 1, 5, 7; Waltzes op. 18, op. 34/1-3, op. 42, op. 64/1-3, op. 69/1-2

