Türkoloji
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Türkoloji bir bilim dalıdır. Türkçe dilin, edebiyat, tarih, din ve Türk toplumların manevi, maddi kültürünü sistematik şekilde toplar ve araştırır. Geçmiş ve günümüz Türkçesi ve Türk toplumları ana konusunu oluşturur.
Türkoloji bilimine Almanca, Turkologie, İngilizce Turkology ve Fransızca études des Turcs denilmektedir.
Turkoloji bilimin Türkiye'deki önde gelen temsilcilerinden biri Çukurova Üniversitesi'dir.
TÜRKOLOJİ (eski ter. Türkiyat; Fr.Turcologie, Alm.Turkologie, İng, Turkology), Türklerle ve özellikle Türk dil ve diyalektleriyle uğraşan bilim koluna verilen ad.Bu ad yerine Türklük bilgisi karşılığı da kullanılmaktadır.
İlk Türkoloji Kürsüsü 1795’te Paris’te “Ecole des Languages Orientales Vivantes”da kurulmuştur. Bunu şarkiyat ve Türkoloji ile ilgili enstitüler takip etmiştir.Moskova’da (1814) Paris’te (1821) Londra’da (1906) ve bu kuruluşların yayınladığı sayısız bilimsel eserler dergi ve bültenler mevcuttur.
Türkoloji alanındaki çalışmalar bilindiği gibi Vlll.yüz yılda başlamış Orhun Abidelerin’nin bulunmasıyla da en ilgi çekici çalışma sahalarından biri olmuştur.Yazılı ilk belgelerine şimdilik Vll. Yüz yılda mezar taşı kitabeleri, Vlll.yüz yılda Orhun Abideleri ile sahip olduğumuz Türk varlığı, özellikle Orta Asya’da yapılacak arkeolojik çalışmalarla şüphesiz ki çok daha önceye götürebilecektir. Türklerin tarih boyunca komşuları olan Çinlilerin de yazılı kaynaklarında Türklerle ilgili pek çok belge vardır.Bunların bir kısmı araştırmalar sonucu ortaya çıkarılmıştır.
Tarihin eski çağlarından beri geniş bir coğrafyaya dağılmış bulunan Türkler, çeşitli devletler kurmuşlar, değişik siyasi kimliklerle ortaya çıkmışlar ve birbirlerinden farklı değişik kültür çevrelerine girmişler, din değiştirmişlerdir. Türk tarihini bilmeden ne yakın tarihi ne de eski tarihi bilmek ve manalandırmak mümkündür.
Türkiye’de Türkoloji çalışmaları Şemseddin Sami’nin, Ahmet Vefik Paşa’nın hatta Ali Suavi’nin münferit yazılarıyla başladıktan sonra, bilhassa ll.Meşrutiyet sonrasında kuvvetlenmiş, Cumhuriyet döneminde de Türkiyat Enstitüsü’nün İstanbul Üniversitesi’ne bağlı olarak kurulmasıyla ciddi bir kurumlaşmaya gidilmek istenmiştir.Ayrıca Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu’nun kurulması da Atatürk’ün bu çalışmalara verdiği önemi gösterir.
Günümüzde de Türkoloji çalışmalarının tuttuğu yer büyük. Dünyanın çeşitli Üniversitelerinde Türklük bilgisi ile ilgili araştırma merkezleri kuruluyor ve birçok Türk ve yabancı araştırıcı bu konunun farklı cepheleriyle meşgul oluyorlar. Sahaların ayrılması yeni inceleme ve uzmanlaşma sahaları ortaya çıkarıyor.
Ülkemizin Türklük araştırmaları sahasında birinci safta bulunmasından daha tabii ve zaruri bir şey düşünülemez. Bu saha başka ülkeler için hayati değildir. Fakat bizim için kendimizi tanımak ve kendimizi dünya içindeki yerimizle anlamak mânâsını taşır ki Türklük Araştırmalarının merkezi olmak ve bu görevi yerine getirmek mecburiyetini de bize yükler.
Türkler yazı ile tesbit edilen 2500 yıllık tarihleri boyunca Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarına yayılmışlar, 16’sı Cumhurbaşkanlığı forsunda ifadesini bulan imparatorluk olmak üzere yüzün üzerinde devlet kurmuşlar ve Dünya tarihinde büyük millet olarak önemli roller oynamışlardır. Türk milleti bu uzun tarihleri boyunca çok çeşitli milletlerle siyasi, askeri ve kültürel temasa geçmişlerdir. Bu bakımdan Türk tarihini, dilini, edebiyatını, sanatını, dinini, örf ve âdetlerini yanı Türk milli kültürünü araştırmak, ortaya çıkarmak, korumak ve yeni nesillere yaymak şahısların ferdi çalışmalarıyla değil ancak müesseselerin planlı ve uzun vadeli çalışmalarıyla mümkün olabilir.
Dünyada Türkçe konuşan haklar diye adlandırılan topluluğun yaşadığı bölge uçsuz bucaksızdır. Bu bölge Balkanlar’dan Pasifik Okyanusuna ve Kuzey Buz denizinden Keşmir’in sınırlarına kadar uzanır.
[değiştir] Bağlantılar
- Çanakkale Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi
- Wikipedia Turkology maddesi
- Journal of Turkology
- International Turkology and Turkish History Research Symposium
- Turkic History Sitemap]

