Tacikistan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Tacikistan Cumhuriyeti

Ҷумҳурии Тоҷикистон
جمهوری تاجکستان
(Cumhurii Tocikiston)
Bayrak
Resmi imge
Tacikistan Bayrağı Tacikistan Arması
Resim:LocationTajikistan.png
Resmi dil Tacik Dili-Farsça
Başkent Duşanbe
Yönetim şekli Cumhuriyet
Cumhurbaşkanı Emomali Rahmonov
Başbakan Okil Okilov
Yüzölçümü
 – Toplam
 – %' si
Yüzölçümü bakımından 92'nci
 143,100 km²
 0.3%
Nüfus
 – Toplam (2003)
 – Nüfus yoğunluğu
Nufus bakımından 95'nci
 7,011,556
 48/km²
Nüfus yoğunluğu 86,2 kişi/km²
Kurtuluş
 – Tarih
Sovyet Rusya'dan
 Eylül 9, 1991
Milli gelir (GSMH) 300 milyar USD (2004)
En zengin 21. ülke
Kişi başına gelir 4.250 USD (2004)
En müreffeh 63. ülke
Para Birimi Tacik somonisi
Saat dilimi UTC +5
Ulusal marş
İnternet alan adı .tj
Telefon kodu 992

Sovyetlerden ayrılan bir Asya ülkesi. Taciklerin kökeni diğer dört Orta Asya devletinden farklı olarak Türk değil Fars (İran) asıllıdır. Tacikçe, Farsça'nın bir koludur. Ülkede Taciklerden başka Özbek Türkleri ve Türkmen Türkleri bulunur. Çoğunluk İslam dinindendir. Hristiyan azınlık çoğunlukla Ruslardan oluşmuştur.

Başkenti Duşanbe'dir. Ülkenin tek havaalanı burada bulunmaktadır. Diğer önemli şehirleri: Hocent, Kul'ab, Novabad Yüzölçümü: 143.100 km². Nüfusu: 5.710.000 (1993 tahmini). Nüfusun % 33'ü şehirlerde yaşamaktadır. Ortalama ömür 67 yıldır. Çocuk ölümlerinin oranı binde 41'dir. Nüfusun % 43'ünü 14 yaşın altındakiler oluşturmaktadır.

Km² başına düşen insan sayısı: 39.9 Coğrafi durumu: Orta Asya ülkelerinden olan Tacikistan, doğudan Çin, güneyden Afganistan, batıdan ve kuzey batıdan Özbekistan, kuzeyden Kırgızistan ile çevrilidir. En yüksek yeri Komünizm Tepesi (7483 m.)'dir. Topraklarının % 93'ü dağlıktır. Ancak dağlık alanlarda da tarım arazisi veya otlak olarak kullanılan araziler mevcuttur. Topraklarının % 7'si tarım alanı, % 23'ü otlaktır. Ülkeye sert bir iklim hâkimdir. Kışlar çok soğuk yazlar çok sıcak geçer. Sıcaklık kışın dağlık bölgelerde bazen - 60 dereceye kadar düşmekte, yazın ise vadilerde + 48 dereceye kadar çıkmaktadır.

[değiştir] Yönetim şekli

Tacikistan bağımsızlık sonrasında çok partili demokratik düzene geçtiyse de iç çatışmalar sonrasında Rusya'nın askeri desteğiyle yeniden eski komünistlerin hâkimiyetinde bir diktatörlük rejimi hâkim kılındı. Hükümet muhalefet partilerini kapatarak 80 kişilik bir ara dönem parlamentosu oluşturdu. Tacikistan, BM, BDT (Bağımsız Devletler topluluğu) ve IMF (Uluslararası Para Fonu) gibi uluslararası örgütlere üyedir.

[değiştir] Eğitim

Eğitim ücretsizdir. İlkokulların ve tüm ortaöğretim kurumlarının sayısı yaklaşık 3200'ü bulmaktadır. Tacikistan'ın en önemli yüksek öğretim kurumu 18 araştırma enstitüsü bulunan Tacikistan İlimler Akademisi'dir. Bunun yanı sıra 1 üniversitesiyle 7 yüksek okulu mevcuttur. Okuma yazma bilenlerin oranı ise % 90 civarındadır.