Yunanlar

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yunanlar
(Έλληνες)
John Capodistria • Perikles • El Greco • Büyük İskender
Toplam nüfus 14-19 milyon
Önemli nüfusa sahip bölgeler Yunanistan:
  10,474,296 (2006 tahminî)

ABD:
1,213,807 (2000 verileri)
Kıbrıs:
   689,471 (2001 tahminî)
Avustralya:
   375,703 (2001)
Almanya:
   370,000 (2006 verileri)
İngiltere:
   300,000
Kanada:
   215,000
Rusya:
   97,827 (2002)
Ukrayna:
   91,500 (2001)
Arnavutluk:
   58,785 (1989)


Türkiye:
   2,000 (2000 nüfus sayımı)

Dil Yunanca
Din Genel olarak Hıristiyan Ortodoks ve azınlık olarak Katoliklik ile İslâm
İlgili etnik gruplar

bakınız : Ünlü Yunanların listesi


Yunanlar'ın MÖ 20. yüzyılda kitleler hâlinde Balkan Yarımadası'nın güneyine göç ettikleri inanılır. Yunanlar zaman ile Ön Asya'da (Anadolu'da) ve Güney Karadeniz'de büyük koloniler kurmuşlar ve gerek Anadolu'da gerek Yunanistan'da uzun yıllar hüküm sürmüşerdir. Roma İmparatorluğu'nun giderek güç kazanması ile bağımsızlıklarını koruyamamışlar ve Roma egemenliği altına girmişlerdir. Kavimler Göçü nedeniyle Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması ile doğu kanadında Bizans İmparatorluğu'nu kuruldu. 1000 yıldan fazla tarih sahnesinde rol oynayan Bizans İmparatorluğu, Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'i fethetmesi ile yıkıldı, Trabzon ve Mora'nın alınması ile de dirilme umutlarını kaybetti. Konstantinopolis'in alınması ile şehrin adı İstanbul olarak değiştirildi. Dini İslâm olan Osmanlı Devleti, İstanbul'daki Ortodoks kilisesinin şehirde kalmasına izin verdi ve bu nedenle Yunanlar uzun yıllar göç etmeden Osmanlı egemenliği altında yaşadılar. Fakat bunun yanında şehir alındığında birçok bilim adamı ve filozof Avrupa'ya göç etti. Osmanlı egemenliğindeki Yunanlar 1821'de Osmanlı Devleti'nden ayrılarak kendi krallıklarını kurdular. 1923 yılında Lozan Anlaşması ile Türkiye'de yaşayan Rumlar ve Yunanistan'da yaşayan Türkler nüfus mübadelesi sonucunda yer değiştirdi. 1923'de yaklaşık 13,000,000 olan Türkiye nüfusuna ek olarak yaşayan Yunan'ın 1,500,000'u Türkiye'den ayrıldı. Buna karşın Yunanistan'dan 450,000 Türk geldi.

Konu başlıkları

[değiştir] Demografi

Yunan Diasporası'nın en geniş olduğu ilk 50 ülke
Yunan Diasporası'nın en geniş olduğu ilk 50 ülke

Bugün dünyada yaklaşık 19,000,000 Yunan'ın olduğu sanılmaktadır. Anavatanda yaşayanların yanısıra diğer ülkelerde çalışan, gurbette olan bir çok etnik Yunan vardır. Avrupa'nın hemen her ülkesinde, Amerika'da ve Avustralya'da birçok Yunan bulunur.

1 Milyon'dan fazla

500 Bin - 1 Milyon arası

100 Bin - 500 Bin arası

25 Bin - 100 Bin arası

1000 - 25 Bin arası

İtalya Arjantin Gürcistan Kazakistan
İsveç Özbekistan İsviçre Romanya
Türkiye Yeni Zelanda Hollanda Mısır
Bulgaristan Çek Cumhuriyeti Moldova Macaristan
Lübnan Polonya Suudi Arabistan Lüksemburg
Kamerun Ermenistan Venezuela Zimbabwe
Uruguay Şili Meksika Suriye

1000'den az

Panama Zambiya Kırgızistan Danimarka
Etiyopya Makedonya Ürdün Norveç
İspanya Bahamalar Nijerya Tanzanya
İsrail Sudan Azerbaycan Peru
Litvanya Malawi Kolombiya Cibuti
Finlandiya Portekiz Kuveyt Letonya
Japonya Çin


[değiştir] Tarih

[değiştir] Soyadları

Yunanistan'da soyadı kültürü, Türk toplumunda olduğu gibi, alan kişinin karakteristik özelliğini, mesleğini vb. yansıtan isimlerdir. Yunanistan'da yakın zamana kadar kadınlar, evlendikten sonra babalarnın soyadını bırakıyor ve kocalarının soyadını alıyorlardı fakat günümüzde kadınlar, kanunen kızlık soyadlarını tutmaya teşvik edilmektedir. Kişilerin aldığı soyadları yaşamış oldukları bölgeye göre değişir.


papa- önekini almış soyadları

Herhangi bir soyadında bu önekin bulunması ataların birinin papaz olduğunun göstergesidir.


konto-, makro-, ve chondro- önekini almış soyadları

Herhangi bir soyadında bu öneklerden birinin bulunması, Türkçe'deki kısa, koca yada şişman manâsına gelir.


Türk kökenli soyadları

kara- , haci- gibi önekler Yunan kültürüne Osmanlı hâkimiyeti sırasında kültürel etkileşim sonucu girmişlerdir. Bunun yanında -τζή soneki ile bitenler, Türkçe'deki -cı, -ci; -oglou ile bitenler Türkçe'deki -oğlu; -λής ile bitenler, -li, -lı anlamlarını katar.


-idis ile biten soyadları

Trabzon - Pontus bölgelerinden göçmüş olanlar kullanır.

-akis/-aki ile biten soyadları

Genelde Girit adasından göçenler ve yerlileri tarafından kullanılır.

-ellis/-elli ile bitenler

Genelde Midilli adasından göçenler ve yerlileri tarafından kullanılır.

[değiştir] Din

Yunan halkının büyük çoğunluğu Hıristiyanlık'ın Ortodoks mezhebine mensuptur. Osmanlı egemenliğine girdiği zamanlarda ülke içinde Müslüman azınlık da oluşmuştur. Bugün Yunanistan'daki Müslüman azınlığın büyük bir bölümünü Türkler ve Pomak adı verilen, Müslüman Bulgarlar oluşturur. Yunan kültürü içinde geçmişten bügüne hep bir Yahudi azınlık da yer almış ve Yunanlar ile Yahudiler arasındaki kültür etkileşiminden Yevanika adı verilen bir şive ortaya çıkmıştır.

[değiştir] Dil

[değiştir] Alfabe

Yunanca, yedisi sesli, onbeşi sessiz, ikisi ise birleşik yirmidört harften oluşan Yunan Alfabesi ile yazılır. Bugün Yunan Alfabesi'ni Yunanlar'dan başka kullanan kavim yoktur. Daha önceki yıllarda Gagavuzca, Yunan Alfabesi'ile yazılırdı. 2000'i Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşayan toplam 15.000.000 kişinin anadilidir.

Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω
α β γ δ ε ζ η θ ι κ λ μ ν ξ ο π ρ σ/ς τ υ φ χ ψ ω

Harfler için detaylı bilgi: Yunan Alfabesi.

[değiştir] Şiveler

[değiştir] Yunan insanlarına diğer dillerde verilen adlar

Grek kökü üzerine türetilmiş olanlar, genelde Avrupa dillerinde;

İngilizce: Greece İtalyanca: Grecia Fransızca: Grèce Almanca: Griechenland İspanyolca: Grecia
Portekizce: Grécia Hollandaca: Griekenland Frizce: Grikelân Afrikaans: Griekeland Lehçe: Grecja
Danca: Grækenland İsveççe: Grekland İzlandaca: Grikkland Fince: Kreikka Estonca: Kreeka
Arnavutça: Greqia Rumence: Grecia Katalanca: Grècia Macarca: Görögország Slovakça: Grécko
Slovence: Grčija Letonca: Grieķija Litvanyaca: Graikija Cornish: Pow Grek Welsh: Groeg
İrlandaca: An Ghréig Rusça: Греция (Gretsia) Ukraynaca: Греція (Gretsia) Sırpça: Грчка (Grčka) Çekçe: Řecko
Hırvatça: Grčka Bulgarca: Гърция (Grtsia) Japonca: ギリシャ (Girişa)


İyon kökü üzerine türetilmiş olanlar, genelde Sami ve Altay dillerinde;

Türkçe: Yunanistan Azerice: Yunanıstan Ermenice: Հունաստան (Hounastan) Hintçe: यूनान (Yûnân)
Arapça: يونان (Yûnân) Eski İbranice: יָוָן (Yāwān) İbranice: יוון (Yavan) KJV İncili: Javan
Endonezyaca: Yunani Kürtçe: Yewnanistan Farsça: یونان (Yūnān) Süryanice: ܝܘܢܢ (Yunan)


Helen kökünden türemiş olanlar (Yunanca da dahil)


Diğer

[değiştir] Ayrıca bakınız

[değiştir] Kaynaklar

[değiştir] Dış bağlantılar