Çeşme, İzmir

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Çeşme ilçesi, İzmir İlinin batısında yer alır. Doğudan Urla, kuzeyden Karaburun, batı ve güneyden Ege Denizi ile çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği 5 metredir. Yüzölçümü 260 km² dir. 1 beldesi (Alaçatı) ve 4 köyü bulunmaktadır.

2000 yılı Genel Nüfus Sayımına göre, İlçenin toplam nüfusu 37 372’dir. Bu nüfusun 25 257’si şehir merkezinde, 12 115’i ise belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçede 13 İlköğretim okulu, 5 ortaöğretim kurumu bulunmakta; 4 532 öğrencinin eğitim gördüğü okullarda, 247 öğretmen görev yapmaktadır.

Sağlık hizmetleri 1 Devlet Hastanesi, 2 Sağlık Ocağı, 1 Sağlık evi tarafından verilmektedir. Bu kurumlarda 27 doktor, 4 sağlık memuru, 26 hemşire ve 28 ebe görev yapmaktadır.İlçede ekonomik yapıyı turizm belirlemektedir. İç ve dış turizm açısından ülkemizin sayılı merkezlerinden olan Çeşme’nin, turizmdeki öneminin önümüzdeki yıllarda çok daha artacağı öngörülebilir. Yarımadanın ilk antik yerleşim yeri olan Ildırı (Erythrai), ilçenin görülmeye değer tarihi zenginlikleridir.

Pausanias’a göre, Erythrai (Ildırı), Giritliler tarafından kurulmuştur. M.Ö. 7.yy’da tiranlar tarafından yönetilen kent M.Ö. 560 tarihinde Lidya egemenliğine girmiştir. Kent İskender tarafından özgürlüğüne kavuşturulana dek Pers egemenliğinde kalmıştır. Kent oldukça güzel taş işçiliğine sahip surlarla çevrilmiştir. Kentte M.Ö.7.yy’ın 2.yarısına tarihlenen Athena Tapınağı ve Tiyatrosu açığa çıkarılmıştır.

Çeşme yöresi, XI. yy. sonlarında büyük Türk denizcisi Çaka Bey ile Türk egemenliği ile tanışmıştır. Osmanlı egemenliğine geçişi, XIV. yy. sonlarındadır. Osmanlı eserleri içinde en çarpıcı olanı Çeşme Kalesi’dir.1508 yılında II. Beyazıt tarafından inşa ettirilen kale, Osmanlı mimarisinin bütün inceliklerini taşımaktadır. Çeşme ve çevresinde yapılan kazılarda elde edilen eserler Çeşme Kalesi içindeki müzede sergilenmektedir. Çeşme Kervansarayı, 1529 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılmıştır. U biçiminde planlanan kervansaray, iki katlıdır.

Konu başlıkları

[değiştir] Tarihi Ve Turistik Mekanlar

[değiştir] ÇEŞME KALESİ

Çeşme'nin en çok ziyaret edilen tarihi eseri 2. Beyazıt'ın yaptırdığı Kaledir ve müze olarak kullanılmaktadır. Çesme kalesi ise, 1508 yılında Osmanlı Padişahı 2. Beyazıt tarafindan yaptırılmıştır. Kalenin ilk insaat tam deniz kıyısına yapılmştı. Ancak, sonraki yıllarda denizin doldurulmasi sonucu bugünkü halini almıştır. Kale ve Liman, ticaret ve savas gemilerini kötü hava kosullarına ve düşman saldırılarına karşı korumaktaydi. Kalenin güney kapısı, Osmanlı mimarisinin bütün özelliklerini taşimaktadır. Kale içinde müze mevcut olup, müzede Ildiri (Eritrai)'den çıkarılan arkeolojik eserler sergilenmektedir.

[değiştir] KERVANSARAY

1529 yilinda Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan iki katlı kervansaray, tipik Osmanlı dönemi kervansaraylarindan biridir. Bir benzeri de Kusadasi'nda (Öküz Mehmet Pasa Kervansaray) bulunan yapinin mimar Ali Pabuççu'nun oglu Ömer'dir. "U" biçiminde bir plana sahip olan yapının ortasında genis bir avlu, bu avlunun çevresinde de dükkan, depo ve odalar yer almaktadır. Bir veya birkaç merdivenle birinci kata çıkılır, burası da biçim bakımından zemin katına benzer. Yolcular özellikle yabancı tüccarlardır. Bunlar oralarda ya hayvanlarıyla geceyi geçirebilecekleri bir konut veya sehirlerde mallarını koyacak ve satacak bir yer bulurlar. Kervansarayın restorasyonu tanımlamakta olup, otel olarak günümüzde hizmet vermektedir.

[değiştir] ERYTHRA

Erythrai, Çesme merkezine 27 Km. uzaklikta küçük adaciklari olan güzel bir koyun üzerinde kurulmustur. Arkeolojik kalintilarda M.Ö. 3000 de Erythoros yönetiminde olan kolonistler tarafindan kuruldugu anlasilmaktadir. Sehrin kurulusunu müteakip bir süre krallikla yönetildigi bilinmektedir. M.Ö. 7. yüzyil da iyon sehirleri arasinda olusturulan dini ve siyasi birlik olan "Panionion" a girmistir. Pers egemenliginden kurtulmak için gerek Yunanistan`da ki ve gerekse Anadolu`daki sehirlerin zaman zaman girisimlerde bulunduklari bilinmektedir. Nitekim Erythrai de Greek donanmasinin yakilmasi ve basarsizlikla sonuçlanan Lade Deniz Harbine (M.Ö. 494) istirak etmisler ve daha sonra Attik-Delon Deniz birligine de katilmistir. M.Ö. 7. yüzyil da iyon sehirleri arasinda olusturulan dini ve siyasi birlik olan "Panionion" a girmistir. Pers egemenliginden kurtulmak için gerek Yunanistan`da ki ve gerekse Anadolu`daki sehirlerin zaman zaman girisimlerde bulunduklari bilinmektedir. Nitekim Erythrai de Greek donanmasinin yakilmasi ve basarsizlikla sonuçlanan Lade Deniz Harbine (M.Ö. 494) istirak etmisler ve daha sonra Attik-Delon Deniz birligine de katilmistir. M.Ö. 4 yüzyil da Karia`daki Pers satrap Mausolos`a ile de dostane iliskilerinin oldugunu, öyle ki Erythrai'liler Mausolos`a duyduklar sükran hissininbir ifadesi olarak onun Tunç`tan yapilma, altin saçli heykelini de Agoraya dikmislerdi. Perslerle Mausolos dolayisiyla olan bu yakinlasma Erythrai`lilerle büyük iliskileri bulunan Atameus Kral Hermias'n M.Ö. 345 de Perslere karsi harekete geçmesiyle bozulmus, otonomisini kaybetmis, ancak M.Ö. 334 de iskender`in sehri almasiyla bagimsizliga kavusmustur. M.S ki asirlarda Erythrai hakkinda pek bilgi bulunamamaktadir. Önemini de yitirdigi için, Bizans egemenliginde köy hüviyetine girmistir. On birinci asra kadar Ephesos metropolitine bagli piskoposluk seklinde görülen Ertyhrai`nin Çaka Bey`den sonra Türk egemenligine girdigi bilinmektedir. Kesin olarak Türk egemenligine girdigi 1336 dan sonra Erythrai, Erythre, Rhtrai Lythri seklinde deigiklikler gösteren bu yerlesme yeri, 16.yüzyildan sonra ilderen ve Ildiri halini almistir. Kaynaklardan Erythrai akropolünde Athena mabedinin bulundugu bilinmektedir. Yapilan kazilarda mabedin kendine ait mimari eleman çikmamis olmakla beraber Arkaik devre ait altin fildisi , bronz ve fayanstan mamul birçok küçük eserle, birinci sinif isçilik gösteren vazo parçalari, heykel ve heykelcilikle ilgili adak eserleri bulunmustur. Akropolün bati eteginde köyün evleri ile düz alan arasinda resmi Agoranin bulunmasi kuvvetle muhtemeldir. Antik kaynaklardan ögrendigimize göre Agora`da Artemisia`nin altin çelenkli heykelinin bulundugunu ögrenmekteyiz. Ancak su anda bunun yeri belli degildir. Erythrai'den çikarilan tasinabilir eserlerin tümü izmir Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.

[değiştir] MÜZELER

[değiştir] ÇEŞME MÜZESİ

Çeşme İlçesi'nin görülmeye değer tarihi ve kültürel değerlerden biri de Çeşme Kalesi'dir. Çeşme Kalesi Sultan II. Beyazıt Döneminde 1508 yılında inşa edilmiştir. Aydın Valisi Mir Haydar tarafından Mimar Ahmet oğlu Mehmet'e yaptırılmıştır. Günümüze kadar çok iyi bir şekilde korunarak gelen kale içinde Çeşme Arkeoloji Müzesi yer almaktadır. Çeşme Müzesi ilk defa 1965 yılında İstanbul Topkapı Müzesi'nden getirilen silahlarla silah müzesi olarak ziyarete açılmış olup, 1984 yılına kadar böyle devam etmiştir. Müzede bulunan silahlar salondaki aşırı nemden dolayı oksitlenerek bozulmaya başladığından, İzmir Arkeoloji ve Ödemiş müzelerine devredilmiştir. Aynı teşhir salonu düzenlenerek 1964 yılından beri devam eden Ildırı (Erythrai) antik şehrinde yapılan kurtarma kazılardan elde edilen eserler sergilenmektedir.

[değiştir] ÇEŞME - MÜZELER

Pişmiş topraktan yapılmış olan tanrı ve tanrıça heykelleri, büstler, mermer heykeller, gümüş ve bronz sikkeler, altın varak, amphoralar gibi eserler sergilenmektedir. Ildırı'da (Erythrai) da gözle görülen kalıntıların başında şehir surları gelir. Bunun yanında akropolis ve kuzeyinde tiyatro ve yine akropolisin kuzeyinde yapılan kazılarda ortaya çıkan Hellenistik ve Roma Döneminden kalma villa yapıları, Arkaik Döneme ait Athena tapınağı, Bizans döneminde inşa edilmiş kilise, Cennettepe olarak adlandırılan yerde Roma villası ve mozaikleri, Geç Roma-Bizans Döneminde inşa edilmiş hamam yapısı görülebilir. Ildırı (Erythrai) antik şehrinde yapılan kazı ve araştırmalar sonucunda ortaya çıkarılan askeri ve sivil yapıları ziyaretçiler ücretsiz olarak ziyaret etmektedirler.

[değiştir] TURİSTİK YERLER:ÇEŞMELER

Çesme'nin tipik Ege mimarisi özelliklerine sahip pek çok yapisinin yanisira, adini aldigi Osmanli dönemi çesmeleri de, bu mimari zenginlige ayri bir deger kazandirir. ilçe merkezi planinda yerleri belirlenen bu çesmelerden Anonim Çesme 1792 yilinda, Kaymakam Çesmesi de 1829 yilinda yaptırılmıştır. ÇEŞMEKÖY "Eski Camii" olarak da anilan yer, Çesme ilçe merkezinin 2 Km. güneyindedir. Bizans egemenligi sirasinda 1. Kiliç Arslan`in kayinpederi Emir Çaka, yarimadayi ele geçirince, 1081 yillarindan Çesme`ye gelmis ve Oguz Boylarindan gelen Türkleri bu merkeze yerlestirmistir. Halen bir cami kalintisi ve genis mezarligiyla 11. Yüzyil Türk yerlesmelerine ait ilginç bir örnektir.

[değiştir] ALTIN KUMSALLAR

2 Km`ye yakin uzunluktaki genis ve beyaz kumlu plajlaı nitelikli konaklama tesisleri ve termal olanaklariyla Çesmenin en büyük ve popüler turizm merkezidir.Deniz`in içinden kaynayan sıcak termal sular Ilica plajını ve yöredeki diğer plajlari büyük birer termal havuz haline getirir. Ilica`daki büyük, küçük konaklama tesisleri, yogun bir turist kapasitesinin ihtiyacini karsilayabilecek durumdadir. Ilica`nin önemini arttıran en önemli husus, termal olanaklaridir. Birçok küçük, otel ve pansiyonlarda bile kaplıca suyu vardir. Çesme plajlarinin ve özellikle Ilica plajının en önemli özelliklerinden biri de, kıyıdan denize dogru yaklasik yüz metrelik bir seridin insan boyunu geçmeyecek derinlikte olmasidir. Sig sularda, özellikle termal kaynaklarla beslenen sularda ultraviyole isinlarinin insan sagligina çok daha fazla yararli oldugu bilimsel bulgularla kesinlesmıştır. Bunlarin yani sira , bu plajlardan çocuklarin yararlanma olanaklaı saglik ve can güvenligi bakımından elverislidir. Ilica`nin en büyük konaklama tesisi bu plajin kenarinda yer almaktadr. Ayni zamanda Turizm Bakanligindan belgeli bir tesistir.

[değiştir] BOYALIK KOYU

Yaklasik 5 Km. uzunlugunda çok güzel plajlara sahip bir koydur. Ilica plajının karakteristiklerini gösteren bu koy, bugün Çesme`nin en hizli gelisen turizm alanlarindan biridir. Koyun orta kisminda yer alan Kalem Burnunun karayla birlestigi yerde, yapıldığı yıllarda Türkiye`nin en büyük ve en modern konaklama tesisleri olan yapılar bulunur.

[değiştir] Kaynakça


Izmir Haritası Çeşme beldeleri ve köyleri Türk Bayrağı

İl: İzmir | İlçe: Çeşme
Beldeler: Alaçatı
Köyler: Germiyan | Ildırı | Karaköy | Ovacık


İzmir haritası İzmir'in ilçeleri Türk Bayrağı

İzmir Metropol ilçeleri: Balçova | Bornova | Buca | Çiğli | Gaziemir | Güzelbahçe | Karşıyaka | Konak | Narlıdere
Diğer ilçeler: Aliağa | Bayındır | Bergama | Beydağ | Çeşme | Dikili | Foça | Karaburun | Kemalpaşa | Kınık | Kiraz | Menderes | Menemen | Ödemiş | Seferihisar | Selçuk | Tire | Torbalı | Urla