Sarımsak

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu ansiklopedi maddesinin biçim olarak Vikipedi standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.
Bu madde Nisan 2006 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır.Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.


?
Sarımsak
[[Resim:{{{Ek resim}}}|244px]]
Sarımsak bitkisi
Bilimsel sınıflandırma
Üst âlem Eukarya
Âlem Plantae
Alt âlem {{{Alt alem}}}
Şube {{{Şube}}}
Alt şube {{{Alt şube}}}
Bölüm Magnoliophyta
Sınıf Liliopsida
Alt sınıf {{{Alt sınıf}}}
Üst takım {{{Üst takım}}}
Takım Asparagales
Alt takım {{{Alt takım}}}
İnfra takım {{{İnfra takım}}}
Üst familya {{{Üst familya}}}
Familya Alliaceae
Alt familya {{{Alt familya}}}
Oymak {{{Oymak}}}
Alt oymak {{{Alt oymak}}}
Cins Allium
Alt cins {{{Alt cins}}}
Tür {{{Tür}}}
Alt tür {{{Alt tür}}}
Tür Allium sativum
Linnaeus
{{{Not}}}

Sarımsak (Allium sativum), zambakgiller (Alliaceae) familyasına ait Allium cinsinden bir soğanlı bir bitki türüdür. 25-100 cm yükseklikte; yapraklarında, saplarında ve toprak altındaki soğanında kokulu yağ bulunur.

Yıllık bir bitkidir. Soğan, yabani soğan, zambak ve pırasa ile akraba olan sarımsak yabani olarak doğada yetişmez. Bir kültür bitkisi olduğu; olasılıkla, güneybatı Asya'da doğada yetişen Allium longicuspis türünden türetilmiş olduğu düşünülmektedir.

Sıklıkla "sarmısak" olarak da anılan sarımsağın en iyi kaliteye sahip olanı, germanyum ve selenyumca zengin topraklarda yetişir.

Konu başlıkları

[değiştir] İçerik

Sarımsak başında % 84.09 su, %13.38 organik madde, %1.53 inorganik madde içerir.

Ayrıca: - 33 çeşit kükürt bileşiği - 17 çeşit aminoasit (bunların içinde vücutça sentezlenmeyip, yiyeceklerle dışardan alınması gereken aminoasitlerin tümü var) - germanyum - çinko - a, b1, c vitaminleri vardır.

[değiştir] Tıbbi özellikleri

Sarımsak içeriği
Phytochemicals    Nutrients
Allicin    Kalsiyum
Beta-carotene    Folat
Beta-sitosterol    Demir
Caffeic acid    Magnezyum
Chlorogenic acid    Manganese
Diallyl disulfide    Fosfor
Ferulic acid    Potasyum
Geraniol    Selenyum
Kaempferol    Çinko
Linalool    Vitamin B1 (Thiamine)
Oleanolic acid    Vitamin B2 (Riboflavin)
P-coumaric acid    Vitamin B3 (Niacin)
Phloroglucinol    Vitamin C
Phytic acid
Quercetin
Rutin
S-Allyl cysteine
Saponin
Sinapic acid
Stigmasterol
Alliin
Source: Balch p 97[1]
  • mikroorganizmalar (antiviral, antifungal, antiprotozoon, antiparazitik ve antibakteriyal ) üzerine antibiyotik etkiye sahiptir. özellikle mantarlara karşı çok etkilidir. çiğ olarak veya yağı kullanılır.
  • antiseptik özelliği vardır. crotonaldehy de sarımsaktaki değerli bir iç antiseptik görevi gören bakterisittir. grip, nezle, ses kısıklığı, astım rahatsızlıklarına iyi gelir. terleticidir, ateş düşürülmesine yardım eder.
  • bademcik enfeksiyonlarında; 1 yemek kaşığı bal içerisine, 1 diş sarımsak doğranır ve yavaş yavaş yutulur.
  • öksürük ve bronşitte; kıyılmış bir diş sarımsağı, yarım litre süt ile 15 dk. kaynatılır günde iki fincan içilir. yada; yeteri kadar sarımsak koyun sütü ile haşlanır, tereyağı ile pişirilir, bal ilave edilerek macun haline getirilir, birer kaşık yutulur.
  • romatizma ve eklem iltihaplarında şikayetleri azaltır.
  • bağışıklık sistemini güçlendirici ve hücre koruyucudur. (afrika'daki aids'li çocukların ölüm nedeni sayılan kriptokok'ların neden olduğu menenjit, çin'de sarımsak kullanılarak tedavi edilebiliyor. abd'de erişkin aids'li hastalarda görülen yemek borusu, boğaz, ağız enfeksiyonlarına neden olan kandida grubu mikroorganizmalarda sarımsağa karşı savunmasızdır.) çiğ olarak veya yağı kullanılır.
  • kanserle mücadele eden interferonun üremesini sağlar.yapılan araştırmalar sonunda sarımsak tozunun yiyecek ve içeceklerde katkı maddesi olarak bulunan nitratların, n-nitrozoaminler gibi vücutta kanser yapan bileşiklere dönüşmesini engellediğini, sarımsağın yapısındaki allisinin tümör gelişmini engellediğini; radyasyon nedeniyle oluşabilen kanserler üzerinde de etkisi olduğu saptandı. düzenli kullanımının barsak kanserleri üzerinde önleyici etkisi olduğu savunulmaktadır. bütün bu antikanser etkilerde sarımsağın güçlendirdiği bağışıklık sisteminin rol oynadığı düşünülmektedir. sarımsağın yapısındaki selenyum ve kükürtte bu etkiye katkıda bulunmaktadır.
  • kardiyovasküler güçlendiricidir. serum kolesterol seviyesini ve trigliserit oranını düşürür ve hdl/ldl oranını düzeltir.
  • trombositlerin damar içinde pıhtılaşmasını engelleyen etkisiyle, damar tıkanıklıklarından kaynaklanan rahatsızlıklara karşı, hem koruyucu hemde tedavi edici rolü vardır. çiğ olarak veya yağı kullanılır.
  • tansiyon düşürücüdür.

-250 gr. sarımsak, 6 tane limon suyunu cam kavanozda bir hafta bekletilir, öğlen yemeğinden önce 1 çay bardağı ılık suya 1 çay kaşığı koyulup içilir. 15 kaşığa kadar arttırılır. sonra 1'er eksiltilir, 1 kaşığa indirilir. yılda 3 kez tekrarlanır. (kolesterol içinde kullanılır)

-6 diş sarımsak havanda dövülür. bir kahve fincanı votka içinde bir hafta bekletilir, sonra uygun bir şişeye süzülür. her gün yarım kahve fincanı suya 10 damla damlatılarak içilir.

  • kan şekerini düşürür. sarımsağın etken maddelerinden allicin önemli derecede hipoglisemik etki gösterir. çiğ olarak veya yağı kullanılır.
  • Yetişkin insanlarda barsak parazitlerini düşürür.

-500 gr sarımsağı ezip 1 litre kaynar suya atılır 1 saat kadar bekletilir, 1 kg şeker ilave edilir. 3 hafta boyunca her sabah aç karnına 2-3 kaşık içilir.

  • her gün yenilen bir diş sarımsak gözdeki kılcal damarları açar daha iyi görmeyi sağlar.
  • yara ve çıbanlarda; -sarımsak suyu kullanılır

-yaraları dezenfekte etmek için 10 gün boyunca 30gr. kesilmiş sarımsağı ezerek oluşturulan karışım kullanılır.

  • saç dökülmesinde; 1 baş sarımsak ayıklanır. 1 fincan zeytinyağında sarımsaklar kavrulur. bu yağ süzülüp saç diplerine sürülür. mümkünse 3 gün yıkanmaz bir ay boyunca 2-3 kez svı saçlara sürülür ve 5-6 saat sonra yıkanır. (bu karışımın sebep olabileceği basuru engellemek için, hıyar, marul, veya ebegümeci tohumlarıyla beraber kullanılır.)

sarımsak yağı-su karışımı tarım ürünlerini zararlı böceklere karşı korur. İŞTE MUCİZEVİ TARİF...

Bir çok yönden sağlığa yararlı olan sarmısak çayın malzemeleri ve hazırlanış tarifi: Bir tencerenin içine 3 bardak su ve 3 diş sarmısağı atın ve kaynatın. Su kaynadıktan sonra yarım bardak bal ve yarım bardak limon suyu ilave edin, soğumaya bırakın. Günde 3 kez ılık olarak yarım bardak için. Bir sonraki gün kullanmak içinse, kaynattığınız kabı buzdolabında saklayabilirsiniz.

[değiştir] Yemekte

  • taze sarımsaktan elde edilen ve kokusu giderilmiş olan sarımsak yağıda kullanılabilir.
  • çiğ olarak yendiğinde, ünlü kokusunu veren allisin bileşiği pişirmeyle bozulur ama bu sarımsağın antibiyotik etkisini kaybetmesine de neden olur.
  • sarımsak suyu yeşil sarımsak yapraklarının sıkılması ile elde edilir.
  • yedikten sonra ağız kokusunu gidermek için; önlem olarak küçük parçalar halinde suyla yutulur, birkaç kahve çekirdeği veya karanfil çiğnenir. ayrıca eczanelerden de hulasası (hapı) temin edilebilir.

[değiştir] Dikkat edilmesi gerekenler

Sarımsağın aşırı tüketiminin bazı yan etkileri vardır. sarımsağın yapısındaki yüksek oranda kükürt bileşikleri alerjik reaksiyonlara neden olabilir. çok fazla çiğ sarımsak tüketimi, sindirim sırasında barsak gazlarına ve barsak mukozasındaki normal floranın zarar görmesine de neden olabilir.