Özbek Türkçesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Özbek Türkçesi
O`zbek tili
Konuşulduğu ülkeler: Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan, Türkmenistan, Tacikistan, Afganistan
Konuşan kişi sayısı: 28.000.000
Sıralama: *
Dil Grubu Sınıflandırma: Ural-Altay Dil Ailesi
Altay Dil Ailesi
Türk lehçeleri
Resmî Durum
Resmî dil olduğu ülkeler: Özbekistan
Dili düzenleyen kurum: *
Dil Kodları
ISO 639-1 uz
ISO 639-2
SIL
Ayrıca bakınız: DilDil aileleri


Özbek Türkçesi ya da Özbekçe Özbekistan'ın tek resmî dili olup Orta Asya genelinde konuşulan Türk dil ailesinin 3'ncü büyük mensubudur. Kuzey ve güney şiveleri olmak üzere iki şivesi vardır. Kuzey şivesi 18.000.000'a yakın bir topluluk tarafından Özbekistan'da, Güney şivesi ise yaklaşık 1.500.000 nüfuslu bir azınlık tarafından Afganistan'da konuşulur. Özbekçe Uygurca'ya yakın bir dildir. Ortaçağ'da Orta Asya'nın en önemli kültür ve bilim dili olmuştur.

Özbek Türkçe'si Türkistan coğrafyasında Özbekistan dışına yayılmış olan Özbek Türkleri arasında; Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan, Afganistan, Türkmenistan Cumhuriyetleri'nde de kullanılır. Söz konusu bazı bölgelerde, bölgenin resmi diliden de çok kullanılır.

Konu başlıkları

[değiştir] Yazı Sistemi

1924'ten önce, bütün Orta Asya dilleri Arap yazısı ile yazılırdı. 1924-1940 arasında resmî Özbekçe, Stalin idaresi tarafından Kiril alfabesi dayatılıncaya kadar Latin alfabesi ile yazılmıştır. 1992 yılına kadar Özbekler Kiril alfabesini kullanmaya devam ettiler, fakat şimdi Kiril alfabesi hâlâ yaygın olmasına rağmen Latin alfabesi resmî olarak kabul edilmiştir.

  • Kiril:
А а Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж
З з И и Й й К к Л л М м Н н О о
П п Р р С с Т т У у Ф ф Х х Ц ц
Ч ч Ш ш Ъ ъ Ь ь Э э Ю ю Я я Ў ў
Қ қ Ғ ғ Ҳ ҳ


  • Latin:
А а B b V v G g D d Е е Yo yo J j
Z z I i Y y K k L l М m Н n О о
P p R r S s Т t U u F f X x Ts ts
Ch ch Sh sh ' - E e Yu yu Ya ya O' o'
Q q G' g' H h

[değiştir] Metin Örneği

Latin Kiril Türkçe
Barcha odamlar erkin, qadr-qimmat va huquqlarda teng bo'lib tug'iladilar. Ular aql va vijdon sohibidirlar va bir-birlari ila birodarlarcha muomala qilishlari zarur. Барча одамлар эркин, қадр-қиммат ва ҳуқуқларда тенг бўлиб туғиладилар. Улар ақл ва виждон соҳибидирлар ва бир-бирлари ила биродарларча муомала қилишлари зарур. Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahipler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler.

[değiştir] Dilbilgisi

Ana Madde: Özbekçe Dilbilgisi


[değiştir] İlgili Konular

Özbekçe Dilbilgisi

Özbekçe İfadeler

[değiştir] Dış Bağlantılar

Özbek Edebiyatı

Languages Online Indiana University

Learn Uzbek: English-Uzbek Phrasebook Uzbekcha Gapiramiz

Teachionary: Uzbek Word Sets (Complete List)

Ochiq Dunyo - Glossary

Zangari Kema Uzbek-English Dictionary

Uzbek - English Dictionary Inglizcha - O'zbekcha lug'at

Isman Online Uzbek Dictionary

VikiSözlük Özbekçe Kelimeler Kategorisi

g·t·d
Türk dilleri
Batı Türkçe
Bolgar grubu Bolgar* | Çuvaşça | Hazarca*
Çagatay Ayni dili | Çagatayca* | Ili Turki | Lop dili | Uygurca | Özbekçe
Kıpçak grubu Baraba dili | Başkırca | Kırım Tatarcası1 | Komanca* | Karaçay-Balkarcası | Karaimce | Karakalpakça | Kazahça | Kıpçakça* | Krımçakça | Kumıkça | Nogayca | Tatarca | Urum dili1
Oğuz grubu Afşarca | Azerbaycanca | Kırım Tatarcası1 | Gagavuzca | Horasan Turkçesi | Osmanlı Türkçesi* | Peçenekçe* | Kaşgayca | Salarca | Türkiye Türkçesi | Türkmence | Urumca1
Doğu Türkçe
Argu grubu Halaçça
Kırgız-Kıpçak grubu Altay dili | Kırgızca
Uygur grubu Çulımca | Dolganca | Fuyü Gırgıs dili | Hakasça Doğu Altayca | Şorca | Tofaca | Tuvaca | Batı Yugurca | Yakutça
Notlar: 1 birden fazla grubta listelenmis dil, * Ölmüş diller