Rusya'nın Federal Yapılanması
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Rusya Federasyonu, 88 federe yapıya (Rusça: субъе́кт(ы), subyekt), birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu federal birimlerin hepsi eşit bir biçimde -iki delege ile- Federasyon Meclisinde, Rusya parlementosunun idari olarak üst kanadında, temsil edilirler. Ama sahip oldukları özerklik bakımından farklılık gösterirler. Birçok özerk bölge kendi federal haklarıyla birlikte kendinden daha büyük bir federal bölgeye bağlıdır (Çukotka istisna olmak kaydıyla).
Konu başlıkları |
[değiştir] Rusya Federasyonunun İdari Birimleri
Federasyonun her idari birimi aşağıdaki kategorilerden birine dahildir:
| 21 cumhuriyetler (rusça:республики, tekil: республика; okunuşu:respubliki, tekil respublika)— özerktirler, her birinin kendi anayasaları, başkanları ve meclisleri vardır; uluslararası ilişkierde Federal hükümetçe temsil edilirler ve herbiri belirli bir etnik kökenin ana vatanı kabul edilirler. | |
| 48 oblast (bölge) (rusça:области, tekil область; okunuşuoblasti, tekil oblast)— genellikle idari birimler ile (Rus idaresi tarafından) atanmış bir valisi ve yerel olarak seçilmiş bir idare meclisi bulunur. Genel olarak bölgenin en büyük şehri olan oblast merkezinin ismini alır ve idari merkezi de bu şehirdedir. | |
| 7 kraylar (yöreler) (rusça:края, tekil: край; okunuşu: kraya, tekil: krai veya kray; son okunuş seyrek kullanılır),—esas itibarı ile oblastlar (bölgeler) ile aynıdır. "Krai" adı tarihidir, zamanında öncü bölge sayıldıklarından bu isimle adlandırılmışlardır. | |
| 1 Otonom Bölgeler (rusça: автономная область; avtonomnaya oblast)(Yahudi Otonom Bölgesi) | |
| 9 otonom birimler (rusça: автономные округа, tekil автономный округ; avtonomniye okruga, sing. avtonomni okrug)— oblastlardan (bölgelerden) daha özerk ama cumhuriyetlerden daha bağımlıdırlar; genellikle önemli veya baskın etnik azınlığa sahiptirler. | |
| 2 federe şehirler (Federasyonun doğrudan yönetimi altında olan şehirlerdir) (rusça: федеральные города, tekil федеральный город; federalniye goroda, tekil federaliy gorod)—ayrı bölgeler gibi hareket eden büyük şehirlerdir. |
[değiştir] Rusya Federasyonunun İdari Haritası
| No. | Ksltm. | Federasyon İdari Bölgesi | Başkent | Federal Bölge | Ekonomik Bölge |
|---|---|---|---|---|---|
| Cumhuriyetler — республики — respubliki | |||||
| 01 | AD | Adige (rusça: Адыгея) | Maykop (rusça: Майкоп) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 02 | BA | Başkortostan (rusça: Башкортостан) | Ufa (rusça: Уфа) | Privoljski (Volga) | Urallar |
| 03 | BU | Buryatya (rusça: Бурятия) | Ulan Ude (rusça: Улан-Удэ) | Sibirya | Doğu Sibirya |
| 04 | AL | Altay Cumhuriyeti (rusça: Алтай) | Gorno-Altaysk (Горно-Алтайск) | Sibirya | Batı Sibirya |
| 05 | DA | Dağıstan (rusça: Дагестан) | Mohaçkale (rusça: Махачкала) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 06 | IN | Inguşya (rusça: Ингушская) | Magas (rusça: Магас) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 07 | KB | Kabardin-Balkar (rusça: Кабардино-Балкарская) | Nalçik (rusça: Нальчик) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 08 | KL | Kalmikya (rusça: Калмыкия) | Elista (rusça: Элиста) | Güney Rusya | Povolzhye |
| 09 | KC | Karaçay-Çerkes (rusça: Карачаево-Черкесская) | Çerkesk (rusça: Черкесск) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 10 | KR | Karelya (rusça: Карелия) | Petrozavodsk (rusça: Петрозаводск) | Kuzeybatı Rusya | Kuzey |
| 11 | KO | Komi (rusça: Коми) | Syktyvkar (rusça: Сыктывкар) | Kuzeybatı Rusya | Kuzey |
| 12 | ME | Mari El (rusça: Марий-Эл) | Yoşkar-Ola (rusça: Йошкар-Ола) | Privoljski (Volga) | Volga-Vyatka |
| 13 | MO | Mordovya (rusça: Мордовия) | Saransk (rusça: Саранск) | Privoljski (Volga) | Volga-Vyatka |
| 14 | SA | Saha Cumhuriyeti (Yakutistan) (rusça: Саха (Якутия)) | Yakutsk (rusça: Якутск) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| 15 | SE | Kuzey Osetya-Alania (rusça: Северная Осетия-Алания) | Vladikavkaz (rusça: Владикавказ) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 16 | TA | Tataristan (rusça: Татарстан) | Kazan (rusça: Казань) | Privoljski (Volga) | Povolzhye |
| 17 | TY | Tuva (rusça: Тыва) | Kızıl (rusça: Кызыл) | Sibirya | Batı Sibirya |
| 18 | UD | Udmurtya (rusça: Удмуртская) | Izevsk (rusça: Ижевск) | Privoljski (Volga) | Urallar |
| 19 | KK | Hakasya (rusça: Хакасия) | Abakan (rusça: Абакан) | Sibirya | Batı Sibirya |
| 20 | CE | Çeçenya (rusça: Чеченская) | Grozni (rusça: Грозный) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 21 | CU | Çuvaşistan (rusça: Чувашская) | Çeboksari (rusça: Чебоксары) | Privoljski (Volga) | Volga-Vyatka |
| Yöreler — края — kraya | |||||
| 22 | ALT | Altay Kray (rusça: Алтайский) | Barnaul (rusça: Барнаул) | Sibirya | Batı Sibirya |
| 23 | KDA | Krasnodar (rusça: Краснодарский) | Krasnodar (rusça: Краснодар) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 24 | KYA | Krasnoyarsk (rusça: Красноярский) | Krasnoyarsk (rusça: Красноярск) | Sibirya | Doğu Sibirya |
| 25 | PRI | Primorski (rusça: Приморский) | Vladivostok (rusça: Владивосток) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| 26 | STA | Stavropol (rusça: Ставропольский) | Stavropol (rusça: Ставрополь) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 27 | KHA | Habarovsk (rusça: Хабаровский) | Habarovsk (rusça: Хабаровск) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| Perm (rusça: Пермский) (kuruluşu 1 Aralık, 2005'de Permyakya ve Perm Oblast birleşimi sonucu) |
Perm (rusça: Пермь) | Privoljski (Volga) | Urallar | ||
| Bölgeler — области — oblasti | |||||
| 28 | AMU | Amur (rusça: Амурская) | Blagoveşensk (rusça: Благовещенск) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| 29 | ARK | Arkhangelsk (rusça: Архангельская) | Arkhangelsk (rusça: Архангельск) | Kuzeybatı Rusya | Kuzey |
| 30 | AST | Astrakhan (rusça: Астраханская) | Astrakhan (rusça: Астрахань) | Güney Rusya | Povolzhye |
| 31 | BEL | Belgorod (rusça: Белгородская) | Belgorod (rusça: Белгород) | Orta Rusya | Orta-Çernozem |
| 32 | BRY | Bryansk (rusça: Брянская) | Bryansk (rusça: Брянск) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 33 | VLA | Vladimir (rusça: Владимирская) | Vladimir (rusça: Владимир) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 34 | VGG | Volgograd (rusça: Волгоградская) | Volgograd (rusça: Волгоград) | Güney Rusya | Povolzhye |
| 35 | VLG | Vologda (rusça: Вологодская) | Vologda (rusça: Вологда) | Kuzeybatı Rusya | Kuzey |
| 36 | VOR | Voronej (rusça: Воронежская) | Voronej (rusça: Воронеж) | Orta Rusya | Orta-Çernozem |
| 37 | IVA | Ivanovo (rusça: Ивановская) | Ivanovo (rusça: Иваново) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 38 | IRK | Irkutsk (rusça: Иркутская) | Irkutsk (rusça: Иркутск) | Sibirya | Doğu Sibirya |
| 39 | KGD | Kaliningrad (rusça: Калининградская) | Kaliningrad (rusça: Калининград) | Kuzeybatı Rusya | Kuzeybatı |
| 40 | KLU | Kaluga (rusça: Калужская) | Kaluga (rusça: Калуга) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 41 | KAM | Kamçatka (rusça: Камчатская) | Petropavlovsk-Kamçatski (rusça: Петропавловск-Камчатский) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| 42 | KEM | Kemerovo (rusça: Кемеровская) | Kemerovo (rusça: Кемерово) | Sibirya | Batı Sibirya |
| 43 | KIR | Kirov (rusça: Кировская) | Kirov (rusça: Киров) | Privoljski (Volga) | Volga-Vyatka |
| 44 | KOS | Kostroma (rusça: Костромская) | Kostroma (rusça: Кострома) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 45 | KGN | Kurgan (rusça: Курганская) | Kurgan (rusça: Курган) | Urallar | Urallar |
| 46 | KRS | Kursk (rusça: Курская) | Kursk (rusça: Курск) | Orta Rusya | Orta-Çernozem |
| 47 | LEN | Leningrad (rusça: Ленинградская) | St. Petersburg (rusça: Санкт-Петербург) | Kuzeybatı Rusya | Kuzeybatı |
| 48 | LIP | Lipetsk (rusça: Липецкая) | Lipetsk (rusça: Липецк) | Orta Rusya | Orta-Çernozem |
| 49 | MAG | Magadan (rusça: Магаданская) | Magadan (rusça: Магадан) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| 50 | MOS | Moskova (rusça: Московская) | Moskova (rusça: Москва) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 51 | MUR | Murmansk (rusça: Мурманская) | Murmansk (rusça: Мурманск) | Kuzeybatı Rusya | Kuzey |
| 52 | NIZ | Nijni Novgorod (rusça: Нижегородская) | Nijni Novgorod (rusça: Нижний Новгород) | Privoljski (Volga) | Volga-Vyatka |
| 53 | NGR | Novgorod (rusça: Новгородская) | Novgorod (rusça: Новгород) | Kuzeybatı Rusya | Kuzeybatı |
| 54 | NVS | Novosibirsk (rusça: Новосибирская) | Novosibirsk (rusça: Новосибирск) | Sibirya | Batı Sibirya |
| 55 | OMS | Omsk (rusça: Омская) | Omsk (rusça: Омск) | Sibirya | Batı Sibirya |
| 56 | ORE | Orenburg (rusça: Оренбургская) | Orenburg (rusça: Оренбург) | Privoljski (Volga) | Urallar |
| 57 | ORL | Oryol (rusça: Орловская) | Oryol (rusça: Орёл) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 58 | PNZ | Penza (rusça: Пензенская) | Penza (rusça: Пенза) | Privoljski (Volga) | Povolzhye |
(artık mevcut değildir Aralık 1, 2005'de Permyakya ile birleşip Perm Kray'ı oluşturmuştur) |
|||||
| 60 | PSK | Pskov (rusça: Псковская) | Pskov (rusça: Псков) | Kuzeybatı Rusya | Kuzeybatı |
| 61 | ROS | Rostov (rusça: Ростовская) | Rostov-na-Donu (rusça: Ростов) | Güney Rusya | Kuzey Kafkasya |
| 62 | RYA | Ryazan (rusça: Рязанская) | Ryazan (rusça: Рязань) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 63 | SAM | Samara (rusça: Самарская) | Samara, Rusya (rusça: Самара) | Privoljski (Volga) | Povolzhye |
| 64 | SAR | Saratov (rusça: Саратовская) | Saratov (rusça: Саратов) | Privoljski (Volga) | Povolzhye |
| 65 | SAK | Sakhalin (rusça: Сахалинская) | Yujno-Sakhalinsk (rusça: Южно-Сахалинск) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| 66 | SVE | Sverdlovsk (rusça: Свердловская) | Yekaterinburg (rusça: Екатеринбург) | Urallar | Urallar |
| 67 | SMO | Smolensk (rusça: Смоленская) | Smolensk (rusça: Смоленск) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 68 | TAM | Tambov (rusça: Тамбовская) | Tambov (rusça: Тамбов) | Orta Rusya | Orta-Çernozem |
| 69 | TVE | Tver (rusça: Тверская) | Tver (rusça: Тверь) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 70 | TOM | Tomsk (rusça: Томская) | Tomsk (rusça: Томск) | Sibirya | Batı Sibirya |
| 71 | TUL | Tula (rusça: Тульская) | Tula (rusça: Тула) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| 72 | TYU | Tümen (rusça: Тюменская) | Tümen (rusça: Тюмень) | Urallar | Batı Sibirya |
| 73 | ULY | Ulyanovsk (rusça: Ульяновская) | Ulyanovsk (rusça: Ульяновск) | Privoljski (Volga) | Povolzhye |
| 74 | CHE | Çelyabinsk (rusça: Челябинская) | Çelyabinsk (rusça: Челябинск) | Urallar | Urallar |
| 75 | CHI | Çita (rusça: Читинская) | Çita (rusça: Чита) | Sibirya | Doğu Sibirya |
| 76 | YAR | Yaroslavl (rusça: Ярославская) | Yaroslavl (rusça: Ярославль) | Orta Rusya | Orta Rusya |
| Federal Şehirler — федеральные города — federalniye goroda | |||||
| 77 | MOW | Moskova (rusça: Москва) | Orta Rusya | Orta Rusya | |
| 78 | SPE | St. Petersburg (rusça: Санкт-Петербург) | Kuzeybatı Rusya | Kuzeybatı | |
| Otonomous Bölge — автономная область — avtonomnaya oblast | |||||
| 79 | YEV | Jewish Evreyskaya (rusça: Еврейская) | Birobidjan (rusça: Биробиджан) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| Otonom Birimler — автономные округа — avtonomniye okruga | |||||
| 80 | AGB | Aga Buryatya (rusça: Агинский-Бурятский) | Aginskoye (rusça: Агинское) | Sibirya | Doğu Sibirya |
(artık mevcut değildir; Araık 1, 2005'te Perm Oblast ile birleşip Perm Kray'ı oluşturmuştur) |
|||||
| 82 | KOR | Koryakya (rusça: Корякский) | Palana (rusça: Палана) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| 83 | NEN | Nenetsya (rusça: Ненецкий) | Naryan-Mar (rusça: Нарьян-Мар) | Kuzeybatı Rusya | Kuzey |
| 84 | TAY | Taymir (rusça: Таймырский (Долгано-Ненецкий)) | Dudinka (rusça: Дудинка) | Sibirya | Doğu Sibirya |
| 85 | UOB | Ust-Orda Buryatya (rusça: Усть-Ордынский Бурятский) | Ust-Ordinski (rusça: Усть-Ордынский) | Sibirya | Doğu Sibirya |
| 86 | KHM | Khantia-Mansia (rusça: Ханты-Мансийский) | Khanti-Mansiysk (rusça: Ханты-Мансийск) | Urallar | Batı Sibirya |
| 87 | CHU | Çukotka (rusça: Чукотский) | Anadir (rusça: Анадырь) | Uzakdoğu Rusya | Uzakdoğu Rusya |
| 88 | EVE | Evenkya (rusça: Эвенкийский) | Tura (rusça: Тура) | Sibirya | Doğu Sibirya |
| 89 | YAN | Yamalya (rusça: Ямало-Ненецкий) | Salehard (rusça: Салехард) | Urallar | Batı Sibirya |
[değiştir] Birleşenler
2005 yılından başlayarak bu birimleri daha büyük bölgeler oluşturmak üzere birleştirme planları bulunmaktadır.
| Referendum Tarihi | Birleşme Tarihi | Birleşenler |
|---|---|---|
| 7 Aralık 2003 | 1 Aralık 2005 | Perm Oblast + Permyakya → Perm Kray |
| 17 Nisan 2005 | 1 Ocak 2007 | Krasnoyarsk Kray + Evenkya + Taymir → Krasnoyarsk Kray |
| 23 Ekim 2005 | 1 Temmuz 2007 | Kamçatka + Koryakya → Kamçatka Kray |
| 16 Nisan 2006 | 1 Ocak 2008 | Irkutsk Oblast + Ust-Orda Buryatya → Irkutsk Oblast |
Diğer birleşme teklifleri:
- Tümen Oblast, Yamal-Nenets, ve Khanti-Mansi birleşerek Tümen Kray oluşturmak;
- Çita Oblast ile Aga Buryatya otonom birimini birleştirmek;
- Federal şehirleri(Moskova and Saint Petersburg) onları çevreleyen oblastlarla (Moscow and Leningrad Oblast) birleştirmek;
- Arkhangelsk ve Murmansk Oblast'ı , the Komi Cumhuriyeti, ve Nenetsyayı birleştirip Kuzey/Arktic Kray veya Pomor-Nenets Cumhuriyeti oluşturmak.
[değiştir] Bakınız
- History of the administrative division of Russia
- Subdivisions of Russia
- Federal districts of Russia
- Economic regions of Russia
- Flags of Federal subjects of Russia
- List of heads of federal subjects of Russia
[değiştir] Dış Bağlantılar
| Rusyanın İdari Bölgeleri | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Federal Yapı | |||||||||||||
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||
| Federal Bölgeler | |||||||||||||
| Orta Rusya | Uzak Doğu Rusya | Kuzeybatı Rusya | Sibirya | Güney Rusya | Urallar | Volga | |||||||||||||



