Mirandés
De Biquipedia
| Lionés (llionés) | |
|---|---|
| {{{Imachen}}} | |
| Altras denominazions: | {{{altrasdenominazions}}} |
| Parlato en: | Miranda d'o Duero (Portugal) |
| Territorios: | {{{territorios}}} |
Parladors:
|
17.000
|
| Clasificazión: | {{{clasificazión}}} |
| Filiazión: | Indoeuropeya Italica |
| Estatus ofizial | |
| Luenga ofizial en: | Miranda d'o Duero |
| Regulato per: | - |
| Codigos de a luenga | |
| ISO 639-1 | - |
| ISO 639-2 | roa ("Romanzes, atras") |
| SIL | mwl |
| Se beiga tamién: Filo indoeuropeu |
|
O mirandés ye una luenga romanica fablata en o norte de a peninsula Iberica. En Portugal la fablan 15.000 presonas en lugars d'o conzello de Miranda d'o Duero (por. Miranda do Douro, mir. Miranda de l Douro) y en tres lugars de o conzello de Vimioso (mir. Brumioso) per un aria de 482 km², ye platero a suya influenzia per atros lugars de os conzellos de Vimioso, Mogadouro e Braganza (por. Bragança, mir. Bergáncia).
A luenga mirandesa ha tres dialeutos; o mirandés zentral u normal, o mirandés septentrional u rayán, e o mirandés meridional u sendinés. Cuasi toz os fablans de mirandés son bilingües u trilingües, doncas gosan fablar mirandés, portugués y español.
Os testos replegatos amuestran a influenzia de rasgos foneticos, sintauticos et lecsicos de dibersas luengas, e sopretot de o portugués, postato que ye considerata a luenga culta, ilustre e prinzipal per os mesmos mirandesas.
Dan una zereña tradizión oral, pasata de pais ta fillos á trabiés de os tiempos, només que en l'añada 1882 escomenzipió á estar escrita per José Leite de Vasconcelos, ilustre filologo, arqueologo y etnografo portugués. (Íste ubrió a istoria de a literatura en mirandés publicán un manullo de poesías en un libro titulato Flores Mirandesas: traduzió asabelas flecas de Camõens; replegó muitas falordias, cuentos, mazadas, ditos, dobinetas e canta d'aimor, d'umor, de debozions etz...; tamién escribió a feitureta O Dialecto Mirandês, con a cuala agafó o premio de l'Asoziazión de Luengas Romanzes de Mompelier, e 'Studos de Filologie Mirandesa' I et II, 1901).
Manuel Sardinha (traduzió os bersos d'o poeta Antero de Quental); Bernardo Fernandes Monteiro (os cuatro ebanchelios traduzió: de San Lucas, San Marcos, San Mateu e San Chuan, ineditos pero publicatos eszertos d'ers en a rebista O Repórter en 1896 per Trindade Coelho, e per Gonçalves Viana en a Revista de Educação e Ensino con testo per er mesmo bisurato, qui tamién en prorsa escribió barios testos publicatos en a rebista O Mirandez); António Maria Mourinho (publicó en 1961 un libro de poemas Nossa Alma e nossa Terra, estando er mesmo l'autor; e Scoba Frolida An Agosto/Lhiênda de Nôssa Senhora de l Monte de Dues Eigrejas, en 1979; Ditos Dezideiros, anno 1995; Manuel Preto Bersos Mirandeses, anno 1993; Moisés Pires Eilementos de Gramática Mirandesa, ineditus; et Pequeinho Bocabulário Mirandês-Pertuês, anno 2004)
| Luengas romanzes | ||
|---|---|---|
| Aragonés | Aranés | Arumano | Arpitano | Asturlionés | Beneziano | Balón | Borgoñón | Catalán | Corso | Champañés | Chodigoespañol | Dalmata | Dgèrnésiais | Español | Franc-Comtois | Franzés | Friulano | Gallego | Galó | Istriota | Istrorrumano | Italiano | Jèrriais | Ladino | Ligur | Lombardo | Lorrain | Meglenorrumano | Napolitano | Normando | Oczitán | Picardo | Piemontés | Poitebín-Santonchés | Portugués | Retorromanico | Rumano | Sardo | Siziliano |
||

