Krucumado
El Vikipedio
Krucumado estas metodo de mortpuno, en kiu oni najlas aŭ ligas la kondamnitan al morto (plejofte senvestan) al granda ligna kruco, kaj forlasas lin tie ĝis la morto. Supozeble, plej ofte oni simple ligis ilin al la kruco per ŝnuro, najli oni konservis por la plej gravaj kazoj. La morto alvenis eble de la malkovro aŭ la sangoperdo, sed la plej ofte de la sufoko: dume ke la mortonto malfortiĝas, li ne povas teni sian korpon, kaj la pulmoj ne eltenas.
Kontraŭe al la popolaj bildoj (kiel ĉi-dekstre), oni neniam najlis la manojn sen ligi la manradikojn per ŝnuro, ĉar la manoj solaj ne povas teni la pezon de homo — li falus.
La krucumado verŝajne aperis ĉe la antikvaj persoj. Aleksandro la Granda uzis krucumadon en lia imperio.
Enhavo |
[redaktu] Romia imperio
En la antikva Romio, oni lernis la krucumadon de la Kartagoj, kaj krucumadis speciale ribelantojn kaj sklavojn. Tia morto estis konsiderata speciale senhonora. Jesuo Kristo do estis krucumita kiel ribelanto kontraŭ la imperio. Aliaj kristanoj, kiel Sanktaj Petro kaj Andreo, ankaŭ estis krucumitaj. Krom kristanoj, la plej fama krucumado estis de sesmil sklavribelantoj, post la ribelo de Spartako (tamen Spartako mem mortis en la batalo).
La imperio ĉesis krucumadi, kiam ĝi kristaniĝis.
[redaktu] Kristanismo
Kristanismo forte baziĝas sur la aserto, ke Jesuo Kristo estis krucumita por tiel pentofari por la pekoj de la homaro. Pro tio la kruco, antaŭe simbolo de malhonoro (kiel ekzemple pendumilo), iĝis religia simbolo. La maniero de krucumado eĉ estas kaŭzo de disputo inter diversaj konfesioj: La ortodoksa eklezio insistas, ke Kristo havis sur sia kruco pied-apogilon (latine suppedaneum)), kiu permesis al li foje ripozigi la brakojn (maniero por prokrasti la morton, do severigi la punon). Pro tio la ortodoksa kruco havas ne nur horizontalan trabon, sed ankaŭ oblikvan, kiu simbolas la piedapogilon.
[redaktu] Moderna tempo
[redaktu] puna krucumado en Rumanio, 2005
Puna krucumado okazis en 2005, en Rumanio, kiam monaĥino mortis pro tio. La gvidanta monaĥo asertis, ke ŝin obsedis la diablo kaj pro tio okazis la krucumado. Lin helpis 4 monaĥinoj.
La viktimo, suferinto estis la 23-jara Maricica Irina Cornici, kiu plenkreskis kiel orfino kaj suferis je skizofrenio. Ŝi vizitis 3 monatojn antaŭ sia morto sian amikinon en orienta Rumanio, departemento Vaslu, vilaĝo Tanacu, en la ortodoksa monaĥinejo Sankta Triunuo. Ŝia amikino konvinkis ŝin pri monaĥiniĝo. Post unu monatoj ŝin vizitis eĉ kuracisto dum la unua krizo, kiu skribis diagnozon. Tiam la kuracisto rimarkis vundojn, spurojn de perforto sur la mano, piedo de la virino, sed li permesis ŝin reen en la monaĥinejon. La 10-an de junio de 2005, la popo de la monaĥinejo, la 29-jara Petru Corogeanu - kun helpo de 4 kvar (inter 20 kaj 32 jarojn aĝaj) monaĥinoj - ŝnurligis kaj enfermis la fratinon Maricica en ĉelon. Ĉar la skizofrenio ne malpliiĝis, oni ĉenligis ŝin la 13-an de junio al ligna kruco, kiun oni starigis en malvarmetan ejon. Oni enbuŝigis al ŝi mantukon kaj donis al ŝi dum 3 tagoj nek trinkaĵon, nek manĝaĵon. La virino mortis la 15-an de junio.
Oni fortege batadis la virinon: oni povis vidi sur la korpo spurojn de fortegaj batoj, kiuj eĉ povis kaŭzi eĉ morton.
La monaĥestro diris, ke oni volis nur forpeli la diablon el la korpo de la virino, kiu mortis je koratako, post komato.
[redaktu] Festa Krucumado
En kelkaj katolikaj nacioj (ĉefe ĉe filipinoj) oni foje libervole iĝas krucumitaj (portempe) por omaĝi suferojn de Kristo.
legu ekzorcismo


