Mozambiko
El Vikipedio
Geografio > Afriko > Mozambiko
Mozambiko (portugale Moçambique) estas granda lando ĉe orienta bordo de Afriko.
- Landkodo: MZ.
- E-nomo: Mozambika Popola Respubliko.
- Nacia nomo: República Popular de Moçambique.
- Areo: 799.380 kv.km (35-a laŭ grandeco en la mondo).
- Politika sistemo: prezidenta respubliko.
- Ŝtatestro: prezidento Armando Guebuza.
- Ĉefurbo: Maputo (1,2 mln).
- Loĝantaro: 19 mln. (pritakso de 2000), inter ili 47% makua, 24% conga.
- Ŝtatlingvo: portugala lingvo.
- Kredantoj: animistoj - 80%, kristanoj - 11%, muzulmanoj - 9%.
- Eksporto: naftoproduktoj, kotono, nuksoj, kopro, fruktoj, fiŝoj.
- Pokapa GNP: 80 $.
- Monunuo: metikalo (metical).
[redaktu] Historio
Grandan parton de la moderna historio de Mozambiko okupis severa kaj tre daŭra interna milito, kiu finiĝis nur en oktobro 1992 per Ĝeneralaj Pacaj Interkonsentoj de Romo. Postmilita lando estis unu el la plej malriĉaj en la mondo, kie milionoj de enloĝantoj estis rifuĝintoj. Laŭ kelkaj pritaksoj preskaŭ 2 mln. rifuĝintoj revenis al Mozambiko de 1992 ĝis 1995, ĉirkaŭ 4 mln. aliaj revenis al siaj hejmoj el aliaj regionoj de la granda lando.
Ekde 1992 Mozambiko konstruas multpartian demokratian ŝtaton kun libera merkato. Multaj fabrikoj kaj aliaj produktejoj estis privatigitaj.
La penoj de registaro havis sian efikon: oni rimarkas signifan ekonomian kreskon de la lando. Al resaniĝo de mozambika ekonomio helpis ankaŭ depreno de grandegaj ŝuldoj al "Pariza Klubo" kaj Usono.
[redaktu] Edukado
Dum kolonia tempo edukado ne estis atingebla por plejparto de nigrulaj mozambikanoj, tiam 93% de loĝantaro estis analfabetaj. Fakte plejparto de hodiaŭaj mozambikaj politikistoj ricevis kleron en paroĥaj lernejoj ĉe diversaj eklezioj.
Post la sendependiĝo atingebla edukado iĝis prioritato de mozambikaj registaroj. Tiel oni sukcesis malgrandigi parton de analfabetuloj ĝis triono. Bedaŭrinde, lastatempe konstruado de mezlernejoj kaj trejnado de instruistoj ne sekvis kreskon de loĝantaro, pro kio kvalito de edukado falas.
|
|
|
|---|---|
|
Alĝerio | Angolo | Benino | Bocvano | Burkino | Burundo | Centr-Afrika Respubliko | Ĉado | Ĝibutio | Ebur-Bordo | Egiptio | Ekvatora Gvineo | Eritreo | Etiopio | Gabono | Gambio | Ganao | Gvineo | Gvineo Bisaŭa | Kabo-Verdo | Kameruno | Kenjo | Komoroj | Kongo Brazavila | Kongo Kinŝasa | Lesoto | Liberio | Libio | Madagaskaro | Malavio | Malio | Maŭricio | Maŭritanio | Mozambiko | Namibio | Niĝerio | Niĝero | Okcidenta Saharo | Sao-Tomeo kaj Principeo | Ruando | Sejŝeloj | Senegalo | Siera-Leono | Somalio | Sudano | Sud-Afriko | Svazilando | Tanzanio | Togolando | Tunizio | Ugando | Zambio | Zimbabvo |
|
| Komunumo de portugallingvaj landoj (KPL) | |
|---|---|
| Angolo | Brazilo | Gvineo Bisaŭa | Kabo-Verdo | Mozambiko | Orienta Timoro | Portugalio | Sao-Tomeo kaj Principeo | |

