Los-Anĝeleso (Kalifornio)

El Vikipedio

Geografio > Ameriko > Nordameriko > Usono > Kalifornio > Los-Anĝeleso


Dosiero:Los_Angeles_Library_Tower_(small).jpg

Fondita dum la jarcento XVIII kiel meksika farmvilaĝo, Los-Anĝeleso fariĝis mondfama dum la jarcento XX kiel la loko de Hollywood, centro de la usona kinoindustrio pro ties bona vetero, variega tereno, kaj libereco el tiamaj monopoliistoj de Novjorko (inter ili, Edisono).

Ĝi nun estas la plej granda urbo en Kalifornio, dua plej granda en Usono, kaj deka plej granda en la mondo. Kvankam nur 3,6 milionoj da homoj loĝas inter la landlimoj de la urbo Los-Anĝeleso mem, pli ol 16 milionoj enloĝas la urban aglomeraĵon de la tri kantonoj Los-Anĝeleso, Orange, kaj Riverside.

Ĝi lokiĝas ĉe koordinatoj 33° 56' N, 118° 24' U Mapo.

[redaktu] Historio

Dosiero:California_map_showing_Los_Angeles_County.png

Fondita de hispanaj koloniistoj en 1781 kun la nomo "El Pueblo de Nuestra Señora la Reina de los Angeles de Porciúncula" (La Urbo de Nia Sinjorino la Reĝino de la Anĝeloj de Porciúncula). La nomo devenis de tiu de kapelo aperteninta de la Sankta Francisko, kies sektanoj regadis la hispanan koloniadon de Kalifornio kaj konstruis multajn misionejojn tra la ŝtato. (Ili donis la nomon de sia majstro al la alia urbego de Kalifornio, Sanfrancisko.) Iom post iom, la nomo mallongiĝis al la nuna "Los Angeles" (prononcita angle "lasANĝeliz", hispane "losANĥeles") kaj ofte simple al "L.A." (elej').

Dum la malfrua jarcento XIX kaj jarcento XX, la urbo kreskadis, ĝis ĝi farigixis la plej granda en Kalifornio. Los-Anĝeleso fifamiĝis pro malbona situacio inter rasoj. Nigrahaŭtuloj tumultis tie en 1965 kaj 1992, kiel protesto kontraŭ brutaleco polica kaj la malegala ekonomia situacio.

Je 2001, la urbego estis la dua plej granda de Usono, la kvara plej granda de Ameriko kaj la sepa plej granda de la mondo. Tio povas ŝanĝiĝi venontjare. Novembron de 2002, okazis balotado pri la apartiĝo de kelkaj sekcioj de Los-Anĝeleso. Movado por fariĝi novan urbon el tiu parto nomata Valo San-Fernando (norde de Mulholland Dr.) sukcesis por ke loka instanco LAFCO aprobis specialan balotadon, sed finfine Losanĝelesanoj voĉdonis malpermesi la apartiĝon laŭ plimulto de du kontraŭ unu. La demando devus ricevi majoritatan aprobon de la tuta urbo kaj cetere la aprobon de la voĉdonantoj en la koncerna sekcio de la urbo. Se la apartiĝo okazus, (je 1a de julio 2003) Los-Anĝeleso tuj fariĝus la tria plej granda urbo en Usono, Valo San-Fernando la sesa. Simila balotado okazis pri Hollywood, kiu simile malsukcesis. LAFCO pristudas la demandon ĉu okazigi similan balotadon por la apartiĝo de la suda 'havena regiono.'

[redaktu] Esperantistoj en Los-Anĝeleso

Pligrandigu
Pligrandigu




[redaktu] Eksteraj ligiloj

•  http://www.ci.la.ca.us
•  http://www.lacity.org
•  http://www.lacvb.com
•  http://www.usc.edu/isd/archives/la


Ĉi tie estas aldonaj bildoj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn bildojn kaj metos ilin en la artikolon.