Itala lingvo

El Vikipedio

Lingvo > Lingvaj familioj > Hindeŭropa lingvaro > Latinida lingvaro > Itala


Itala lingvo (Italiano)
Parolata en: Italio,San Marino, Vatikanurbo, Svislando, Slovenio, Kroatio, Francio, Monako, Libio, Tunizio, Eritreo, Etiopio, Somalio, Malto, Albanio, Kanado, Argentinio, Brazilo, Meksiko, Venezuelo
Denaskaj parolantoj: proksimume 70 milionoj
Fremdlingvo / dua lingvo por: proksimume 55 milionoj
Lingvistika
klasifiko:
Hindeŭropa
Italika
Latinida
Orienta
Itala
Oficiala statuso
Oficiala lingvo en: Italio, San Marino, Vatikanurbo, Svislando
Reguligita de: Accademia della Crusca
Skribo: latina
Lingvaj kodoj
ISO 639-1: it
ISO 639-2: ita (B) ita (T)
SIL: ITN
Specimeno
La Patro Nia

Padre nostro che sei nei cieli,
sia santificato il tuo nome;
venga il tuo regno,
sia fatta la tua volontà,
come in cielo così in terra.
Dacci oggi il nostro pane quotidiano,
rimetti a noi i nostri debiti,
come noi li rimettiamo ai nostri debitori
e non ci indurre in tentazione,
ma liberaci dal male.
<Amen>


La itala lingvo estas lingvo latinida, nun parolata de 70 milionoj, precipe en Italio kaj Svislando. Ĝi estas unu el la fontoj de Interlingvao. La itala devenas de la latina vulgara dum 500–1000, la jarcentoj post la disfalo de Romio, kiam la latina de la nuna Italio fariĝis izolita de tiuj de Francio kaj Iberio. La unua teksto en la itala estas de 960. Inter 960–1225 la itala fariĝis literatura lingvo. Dum la 14-a jarcento la florenca dialekto, kiel formigita de Danto, Giovanni Boccaccio kaj Francesco Petrarca, fariĝis la normo, spite de la manko de politika unueco en Italio ĝis la 19-a jarcento.

Dum la 16-a kaj la 17-a jarcentoj la itala lingvo ĝuis grandan prestiĝon en Eŭropo. Ĝi fariĝis kaj plejparte daŭre restas la lingvo de la muzikaj terminoj. Ĝis komenco de la 19-a jarcento la operoj estis verkitaj en la itala lingvo, eĉ se la komponanto estis en Anglio, Germanio kiel Georg Friedrich Händel, Aŭstrio kiel Mozart aŭ en Rusio. La itala estas unu el la ĉefaj originoj de esperantaj vortoj. Ĝi donis al Esperanto multajn ofte uzatajn vortojn, ekzemple 'ĉielo' (itale: cielo), 'verda' (itale: verde), kaj 'fari' (itale: fare).

[redaktu] Vidu ankaŭ

[redaktu] Kuriozaĵo

  • La itala lingvo estas ankaŭ konata kiel "la lingvo de mensogoj".

[redaktu] Eksteraj ligiloj

•  Vortaroj en la katalogo DMoz



Teritorioj kun signifa nombro da ital-parolantoj
Pligrandigu
Teritorioj kun signifa nombro da ital-parolantoj
Wikipedia
Vidu la artikolojn de la


Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al




Lingvo
Ĉi tiu artikolo pri "Itala lingvo" ankoraŭ estas ĝermo pri lingva temo. Vi povas helpi pluredakti ĝin post klako al la butono «redaktu». Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi.