Gramofondiskoj

El Vikipedio

EdE-G

Gramofondiskoj. La unuan fojon fonografo estis uzita por la celoj de Esperanto en 1902, kiam E-istoj de Montrealo (Kanado) sendis al Zamenhof fonografon, petante doni al ili lecionon de elparolado de E-o. Samtempe ili sendis al Zamenhof du cilindrojn enhavantajn elparoladon de du kanadaj E-istoj. Zamenhof plenumis la peton, kaj ĉiuj, kiuj aŭdis la parolon de la aŭtoro de E-o, povis konvinkiĝi, ke lia E-a elparolado kaj tiu de la angla kaj franca kanadanoj estis tute simila. Antaŭ la milito estis ankoraŭ aĉeteblaj diskoj kun model-paroloj de Zamenhof kaj deklamaĵoj de Devjatnin, Bemberg, Privat. La voĉo de Zamenhof estas aŭdebla de la gramofondisko, reproduktita en 1930 laŭ malnovaj vaksaj cilindroj, kies posedanto estis A. Sabadell (Barcelona). UEA-Jarlibro por 1931, paĝo 47; presigis liston de diskoj en E-o, entute 15 pecoj. Teksto de la disko: instrua (precipe pri elparolado), kanto, muziko de la E-a Himno, kaj aliaj E-kantoj, popolkantoj, opero-arioj. La parolanto de 5 duflankaj Linguaphone-diskoj estis Edmond Privat.