Bahaa Kredo
El Vikipedio
La Bahaa Kredo (ankaŭ Bahaismo) estas religio naskiĝinta en Irano en 1844, kies anoj sekvas la instruojn de ĝia Profet-Fondinto, Bahá'u'lláh.
Laŭ bahaanoj, la ĉefcelo de ilia religio estas fondi spiritan fundamenton por nova tutmonda civilizacio de paco kaj harmonio, kies eventualan elvenon ili antaŭvidas.
Bahaanoj kredas, ke ilia religio malsimilas de aliaj grandaj religiaj tradicioj nur pro ĝia noveco; ke vere ĝi estas parto de unusola kontinue evoluanta religio sendita de Dio al la homaro. Ili opinias, ke ilia religio elvenis el Islamo same kiel Kristanismo elvenis el Judismo, aŭ Budhismo el Hinduismo, kaj ke Bahá'u'lláh plenumis la mesiajn promesojn kaj aliajn spiritajn sopirojn de ĉiuj tiuj ĉi variaj antaŭintaj religioj.
Enhavo |
[redaktu] Instruoj
[redaktu] Tri Unuecoj
Bahaa teologio asertas tri unuecojn: la unuecon de Dio, la unuecon de Liaj profetoj aŭ mesaĝistoj, kaj la unuecon de la homaro. Ĉi tiuj principoj profunde influas la teologiajn kaj sociajn instruojn de la religio.
[redaktu] Progresa Revelacio
Bahaanoj rigardas religion kiel progrese malvolviĝantan procezon de edukado fare de Dio per Liaj mesaĝistoj al ĉiam-evoluanta homa familio. Bahá'u'lláh rigardiĝas kiel la plej ĵusa kaj pivota, sed ne fina, el la mesaĝistoj de Dio.
Bahaanoj kredas je procezo, kiun ili nomas "progresa revelacio", agnoskante ĉiujn fondintojn de la grandaj mondreligioj, inkluzive de Adamo, Noa, Zaratuŝtro, Kriŝno, Abraham, Moseo, Budho, Jesuo, kaj Mohamedo, kaj ankaŭ la pli ĵusaj Báb kaj Bahá'u'lláh. Bahaanoj interpretas religian historion kiel serion de profetaj epokoj. Ĉiu Profeto aŭ "Manifestiĝo de Dio" alportas iom pli vastan kaj altnivelan revelacion. Bahaanoj kredas, ke tiu ĉi procezo havas nek komencon, nek finon.
La Bahaa Kredo ne estas sinkretisma kombinaĵo de religioj, sed distingita religia tradicio kun pli ol 150 jaroj de sankta historio. Kvankam ĝi kredas je la dieco de multaj antaŭaj mesaĝistoj de Dio, ĝi tamen havas proprajn skribaĵaron, instruojn, kaj leĝojn.
[redaktu] Principoj
La sekvaj 12 "principoj" frekvente listiĝas kiel mallonga resumo de la bahaaj instruoj. Ili ĉerpiĝas el transskriboj de paroladoj donitaj de `Abdu'l-Bahá (vidu sube) dum lia vojaĝado tra Eŭropo kaj Nordameriko (1910-1913). La listo ne estas aŭtoritata, kaj kelkaj variaĵoj cirkulas.
-
- La unueco de Dio
- La unueco de religio
- La unueco de la homaro
- Egaleco de viroj kaj virinoj
- Elimino de ĉiuj tipoj de antaŭjuĝado
- Mondpaco
- Harmonio de religio kaj scienco
- Sendependa esploro de la vero
- La bezono por universala deviga edukado
- La bezono por universala helplingvo
- Obeado al registaro kaj malenvolviĝo en politiko
- Elimino de ekstremoj de riĉeco kaj povreco
[redaktu] Mistikaj Instruoj
La celo de la homa vivo, laŭ bahaanoj, estas ekkoni Dion, akiri virtojn, evolui spirite, kaj antaŭenporti antaŭeniran civilizacion.
Persona evoluigo kompreniĝas preskaŭ kiel organika procezo akiri virtojn kaj atributojn, kiel la evoluo de feto, kiu kontinuas postmorte. Bahá'u'lláh instruis pri postvivo en kiu la animo povas progresi senfine tra ĉiam-pli-altaj spiritaj regnoj. Paradizo kaj Infero kompreniĝas kiel referenco al la proksimeco aŭ foreco de individuo rilate al Dio, kaj ne kiel ekskluzivaj aŭ fizikaj lokoj.
Bahaanoj kredas, ke kvankam la esenco de Dio neniam povas plene kompreniĝi, homoj povas ekkompreni Lin pere de Liaj nomoj kaj atributoj. Ĉi tiuj kompariĝas al gemoj, kaj inkluzivas diajn kvalitojn kiel kompaton kaj saĝecon. Edukado (aparte de spirita naturo) servas por riveli la diajn gemojn, kiujn Dio metis en la animojn de la homaro.
[redaktu] Leĝoj
La leĝoj de la Bahaa Kredo venas ĉefe el la Kitáb-i-Aqdas, konata en Esperanto kiel la "Plej Sankta Libro". La plejmulto da bahaaj leĝoj aplikiĝas de individuaj bahaanoj, kiel afero de libera volo. Kelkaj povas obeatigiĝi iugrade de la administra ordo, kaj aliaj dependas je la ekzisto de plejparta bahaa socio, kies laŭgrada estiĝo antaŭvidatas. Bahaaj leĝoj estas antaŭvidataj aplikiĝi laŭgrade je la niveloj de kaj individuo kaj socio.
Bahá'u'lláh ne vidis ĉi tiujn leĝojn kiel leĝisman strukturon, okupitan pri obeatigo kaj punado. Li sciigis, ke ĉi tiuj leĝoj estas nemalhavebla parto de homa spirita progreso, kaj parto de la mistika vojo.
- "Ne pensu ke Ni rivelis al vi nuran sistemon de leĝoj. Ne, anstataŭe, Ni malsigelis la elektindan Vinon per la fingroj de forto kaj potenco.
- (Bahá'u'lláh, Kitáb-i-Aqdas, v. 5, p. 21) [1] (angle)
Jen kelkaj ekzemploj de leĝoj kaj bazaj religiaj sekvitaĵoj el la Kitáb-i-Aqdas:
- Recitu devigan preĝon ĉiutage. Estas tri tiaj preĝoj, inter kiuj unu aŭ pli povas elektiĝi ĉiutage.
- Preĝu kaj meditu ĉiutage.
- Kalumniado kaj klaĉado estas malpermesataj kaj riproĉataj.
- Estas specifa frazo, kiu devas recitiĝi kiel geedziĝa ĵuro. Ankaŭ, ĉiuj vivantaj gepatroj devas konsenti pri la geedziĝo.
- Plenaĝaj bahaanoj en bona sanstato sekvas deknaŭ-tagan faston de sunleviĝo ĝis sunsubiro ĉiujare de la 2-a ĝis la 20-a de Marto.
- Estas malpermesate al bahaanoj trinki alkoholaĵojn aŭ uzi drogojn, escepte se ili preskribiĝas de kompetenta kuracisto.
- Seksumaj rilatoj permesiĝas nur inter edzo kaj edzino.
Bahaa spiriteco ĉefe konsistas el teksta studado, preĝado, meditado, kaj socia agado. Monaĥismo estas malpermesata, kaj bahaanoj provas fondi sian spiritecon en ĉiutaga vivado. Fari utilan laboron, ekzemple, estas ne nur devige, sed ankaŭ rigardate kiel tipo de adorado.
[redaktu] La Interligo
Unu el la ĉefaj instruoj de la Kredo estas unueco, kaj bahaanoj kredas, ke Bahá'u'lláh garantiis la kontinuan unuecon de la Kredo per la destinado de certaj aŭtoritatoj kaj institucioj, kiuj priskribiĝas pli detale sube. Tiu ĉi dia garantio de la kontinueco kaj integreco de bahaaj institucioj koniĝas kiel la "Interligo de Bahá'u'lláh", kaj estas pretendate distingi la Bahaan Kredon de aliaj kun egale diaj originoj. Bahaanoj kredas, ke Dio protektos ilian Kredon de la sorto de antaŭaj religioj, kiuj dividiĝis en skismajn sektojn. Ili sekve karakterizas provojn krei dividiĝojn kiel bagatelajn, fatale destinitajn klopodojn. La vico de posteuleco estis ekde la komenco klare difinita, do tiuj, kiuj provas krei sektojn trovintas malmultan subtenon. Ekzistas relative malgrandaj skismaj grupoj, kiuj reprezentas maksimume ĉirkaŭ 0,2% de la bahaanaro, kiuj ne akceptas la aŭtoritaton de la ĉefa grupo, kaj siaj anoj rigardiĝas kiel rompantoj de la Interligo.
[redaktu] Historio
[redaktu] La Báb
En Majo de 1844 Siyyid Mírzá `Alí-Muhammad de Ŝirazo, Irano, proklamis ke li estas la Báb ("Pordego" en la araba), nova profeto de Dio.
Kiam li ordoniĝis veni antaŭ la ŝtat-aŭtoritatoj en Tabrizo, en la ĉeesto de la Kronprinco Násiri’d-Dín Sháh, la Báb deklaris al ĉiuj ĉeestantoj, ke li estas la Promesito de Islamo:
- "Mi estas, Mi estas, Mi estas la Promesito! Mi estas Tiu, kies nomon vi dum mil jaroj alpreĝis, je kies mencio vi leviĝis, kies alvenon vi sopiris vidi, kaj kies Revelacio la horon vi preĝis al Dio rapidigi."
- (Nabíl-i-Zarandí, Herooj de la Nova Tagiĝo)
Dum la instruoj de la Báb disvastiĝis, la islama registaro vidis la kreskantan movadon kiel minacon kontraŭ la ŝtatreligio kaj komencis sisteman ekstermadon de la babanoj. Pluraj armeaj kontraŭstaroj okazis inter registaraj kaj babanaj fortoj, kiuj rezultigis ĉirkaŭ 20.000 babanajn martirojn. La Báb mem estis enprizonigita kaj fine ekzekutita de pafistaro en Tabrizo la 9-an de Julio 1850, tridekjaraĝa. Lia misio daŭris ses jarojn.
Lia tombejo, nome la Maŭzoleo de la Báb, situas sur la deklivo de Monto Karmel en Ĥajfo, Israelo, kaj estas grava pilgrimejo por bahaanoj. La fizikaj restaĵoj de la Báb sekrete alportiĝis de Irano al la Sankta Lando, kaj estis finfine enterigitaj en la maŭzoleo tiucele konstruita ĉe loko specife montrita de Bahá’u’lláh mem.
Kvankam la Baba Kredo havis siajn proprajn skribaĵojn kaj religiajn instruojn, bahaanoj kredas, ke ĝia daŭro intenciĝis esti tre mallonga. La skribaĵoj de la Báb enkondukis koncepton de "Tiu, Kiun Dio manifestos", tiun promesitan en skribaĵoj de ĉiuj grandaj mondreligioj. Bahaanoj komprenas la Baban Kredon kiel novan sendependan religion, sed kredas, ke kiel la antaŭinto de ilia propra Kredo, ĝia celo plenumiĝis en Bahá’u’lláh, kiam li faris sian pretendon esti tiu Mesio en 1863.
[redaktu] Bahá’u’lláh
Mírzá Husayn `Alí, la filo de irana nobelo, estis unu el la fruaj sekvantoj de la Báb, kiu poste prenis la titolon Bahá’u’lláh. Li arestiĝis kaj estis enprizonigita en 1852 dum periodo de severa persekutado pro sia aniĝo. Li pretendis, ke dum sia enkarceriĝo en la Síyáh-Chál en Tehrano, li ricevis la unuajn sciigojn, ke li estis Tiu antaŭvidita de la Báb, misio, kiun li anoncis private en Aprilo 1863 kaj publike en Marto 1866.
Nelonge poste, li elpeliĝis de Irano al Bagdado en la osmanida imperio, poste al Konstantinopolo, poste al Adrianopolo. Dum li estis en Adrianopolo, li skribis leterojn al kelkaj gravaj regantoj tra la mondo, inkluzive de Sultano Adb-ul-Aziz, deklarante sin misiita kiel Mesaĝisto de Dio. Rezulte, Bahá’u’lláh forsendiĝis finan fojon al la punkolonio Akko (en hodiaŭa Israelo).
Je la fino de lia vivo, la strikta kaj malmilda enprizonigado laŭgrade malstreĉiĝis, kaj lin oni permesis loĝi en domo apud Akko, kvankam li ankoraŭ oficiale estis malliberulo de tiu urbo. Li mortis tie en 1892. Bahaanoj rigardas lian finan restadejon, la Domegon Bahjí, kiel la kiblon al kiu ili turnas sin ĉiutage por preĝi.
Dum sia vivo, Bahá’u’lláh verkis grandan skribaĵaron. La Kitáb-i-Aqdas kaj la Kitáb-i-Íqán agnoskiĝas kiel ĉefaj bahaaj teleologverkoj, kaj la Kaŝitaj Vortoj kaj la Sep Valoj kiel ĉefaj mistikaj verkoj.
[redaktu] `Abdu'l-Bahá
La posteulo de Bahá'u'lláh estis lia plej aĝa filo, `Abdu'l-Bahá. Titole nomita kiel la "Centro de la Interligo" kaj "Estro de la Kredo", Bahá'u'lláh nomumis lin en sia testamento kiel la solan aŭtoritatan interpretiston de siaj skribaĵoj. Bahaanoj rigardas lin kiel la perfektan ekzemplulon de vera bahaano.
`Abdu'l-Bahá dividintis la longan ekziliĝon kaj enprizonigiĝon de sia patro. Ĉi tiu enprizonigiĝo kontinuis ĝis lia propra liberiĝo, rezulte de revolucio de la Junaj Turkoj en 1908.
Post sia liberiĝo, li vojaĝis, prelegis, kaj korespondadis kun komunumoj de kredantoj kaj individuoj, klarigante la principojn de la Bahaa Kredo. `Abdu'l-Bahá mortis en Ĥajfo la 28-an de Novembro 1921, kaj entombiĝis en unu el la antaŭaj ĉambroj de la Maŭzoleo de la Báb.
[redaktu] Resumo
Bahaanoj nomas la periodon ekde la deklaro de la Báb en 1844 en Ŝirazo ĝis la forpaso de `Abdu'l-Bahá en 1921 la Heroa aŭ Apostola Epoko de la Kredo. Ĉi tiu estis la epoko dum kiu ĝiaj fondintoj vivis, ĝiaj martiroj mortis, kaj ĝiaj fundamentoj establiĝis en multaj landoj tra la mondo.
Post la forpaso de `Abdu'l-Bahá, la Kredo eniris la Formigan aŭ Feran Epokon, kiu karakteriziĝus de siaj leviĝantaj administraj institucioj, tutmonda disvastiĝo, kaj transiro en estontecan Oran Epokon, la realiĝo de la bahaa diepoko.
[redaktu] Bahaa Administrado
La Volo kaj testamento de `Abdu'l-Bahá [2] estas la ĉarto de la bahaa administra ordo. En tiu ĉi dokumento `Abdu'l-Bahá establis la instituciojn de la nomumita Gardanteco kaj la voĉdone-elektita Universala Domo de Justeco. En tiu sama dokumento, li nomumis sian plej aĝan nepon, Shoghi Effendi, kiel la unuan Gardanton de la Bahaa Kredo.
Kiel eksplikite en la Volo kaj testamento de `Abdu'l-Bahá, la oficoj kaj funkcioj de la institucioj de la Gardanteco kaj la Universala Domo de Justeco estis komplementaj: la funkcio de la Gardanteco estis interpretado, kaj la funkcio de la Universala Domo de Justeco estis leĝa. Neniu povis surpreni la oficon de la alia. Ĉi tiuj du institucioj reprezentas la plej altan nivelon de la du branĉoj de administrado: la nomumita kaj la voĉdone elektita. Sub ĉi tiuj estis la lokaj, naciaj, kaj internaciaj oficoj de asembleoj kaj individuoj, kiuj prirespondis la administradon, protektadon, kaj disvastigadon de la Kredo.
Tra sia vivo, Shoghi Effendi tradukis la sanktajn skribaĵojn de la Kredo, kreskigis la Bahaan Mondcentron, amase korespondis kun komunumoj kaj individuoj tra la mondo, kaj konstruis la administran strukturon de la Kredo, pretigante la komunumon por la elektiĝo de la Universala Domo de Justeco.
Pro la subita kaj neantaŭvidita forpaso de Shoghi Effendi en 1957, la Kredo lasiĝis sen klara kandidato por la Gardanteco. Post ĝia elektiĝo en 1963, la Universala Domo de Justeco leĝis, ke pro la unika situacio kaj la provizaĵoj de la Volo kaj testamento de `Abdu'l-Bahá, estis neeble nomumi alian Gardanton. La Universala Domo de Justeco hodiaŭ restas la plej supera reganta institucio de la Bahaa Kredo, kaj ĝiaj naŭ membroj elektiĝas ĉiun kvinan jaron.
[redaktu] Aktuale
La bahaaj skriboj aludas al estonteco, kiam la plejparto de la homaro estos bahaana. Enirado po trupoj estas kutima bahaa termino, kiu referencas tempperiodon, kiam la Bahaa Kredo eliros el relativa nekonateco kaj allogos grandajn nombrojn da homoj. La termino ne implicas militecon, kaj kompreniĝas simple kiel "enirado po amasoj".
Ĉi-celen, la Universala Domo de Justeco periode anoncas subcelojn kiel multjarajn planojn. La unua granda enfluo de bahaanoj okazis en Afriko dum la tempo de Shoghi Effendi, kaj sekvaj jardekoj spertis sporadajn enverŝiĝojn de bahaanoj en diversaj mondpartoj. Nur dum la kvar-jara plano (1996-2000) "rimarkinda antaŭeniro je la procezo de enirado po trupoj" fariĝis ĉefa celo de la bahaa mondo. (Riḍván 153)
La aktuala kvin-jara plano (2001-2006) fokusiĝas je evoluigo de institucioj kaj kreado de manieroj "subteni grandskalan disvastiĝon kaj kunsolidigon" (Riḍván 158). Ekde 2001, bahaanoj tra la mondo specife ekkuraĝigas enfokusigi sin pri infanklasoj, preĝkunvenoj, kaj sistema studado de la Kredo per tielnomataj "studad-rondoj". La plej populara studprogramo estas tiu de la Instituto Ruhi, studkursaro originale verkita por uzado en Kolombio, kiu jam ricevis larĝskalan uzadon. En Decembro 2005 aldoniĝis nova celo de fokusiĝo je klasoj por "pli junaj junuloj" al la kernaj aktivecoj de bahaanoj, sinfokusante pri la edukado de tiuj, kiuj inter 11 kaj 14 jaraĝas.
De 2006 ĝis 2021, sinsekvos tri kvin-jaraj planoj, kiuj kulminos je la centjara datreveno de la forpaso de `Abdu'l-Bahá, kaj la kompletiĝo de la unua jarcento de la Formiga Epoko de la Bahaa Kredo.
[redaktu] Persekutado
Bahaanoj ankoraŭ persekutiĝadas en islamisme regataj regnoj, aparte Irano, kie pli ol 200 kredantoj ekzekutiĝis inter 1978 kaj 1998. Ekde la irana revolucio en 1979, ofte trarabiĝas la hejmoj de irananaj bahaanoj. Estas oficiale malpermesate al ili edukiĝi post-abiturientece aŭ enposteniĝi en registaraj oficoj. Kelkcentoj da ili estas enprizonigitaj pro siaj religiaj kredoj, plej ghuste pro partoprenado en bahaaj studad-rondoj. Bahaaj tombejoj estas frakasitaj, kaj bahaaj landposedaĵoj forpreniĝas kaj foje detruiĝas, inkluzive de la domo de Mírzá Buzurg, la patro de Bahá’u’lláh. La domo de la Báb en Ŝirazo, unu el tri lokoj al kiuj bahaanoj pilgrimas, dufoje detruiĝis.
[redaktu] Bahaana Vivado
[redaktu] Ador-lokoj
La plejmulto de bahaaj kunvenoj okazas en la hejmoj de individuoj, lokaj bahaaj centroj, aŭ luitaj lokoj. Aktuale estas sep bahaaj Domoj de Adorado tutmonde, kaj oka baldaŭ konstruota. Bahaaj skribaĵoj alreferencas institucion, la t.n. Mashriqu'l-Adhkár (Tagiĝejo de la laŭdoj al Dio), kiu formos la centron de aro da institucioj, inkluzive de hospitalo, universitato, ktp.
[redaktu] Kalendaro
La bahaan kalendaron inaŭguris la Báb. La jaro konsistas el 19 monatoj 19-tagaj, kaj kvar intermetitaj tagoj (kvin dum superjaroj) por fari plenan sunjaron.
La bahaa novjaro (nomata Naw Rúz) okazas je la printempa ekvinokso, kutime la 21-an de Marto, je la fino de la fastmonato. Je la komenco de ĉiu monato, bahaaj komunumoj havas kunvenon nomitan la Festo de la Dek-naŭa tago por kune adori, interkonsiliĝi, kaj societumi.
Bahaanoj observas 11 sanktajn tagojn tra la jaro, el kiuj naŭ estas nelaboraj. Tiuj ĉi tagoj estas memore al gravaj datrevenoj en la historio de la Kredo.
[redaktu] Socia Envolviĝo
Bahaanoj aktive kuraĝigas socian justecon kaj spiritecon, kie ajn tiuj troviĝas, rigardante kiel agadnormon la koncepton de homara unueco. Bahaanoj ankaŭ pli envolviĝadas en projektoj de socia kaj ekonomia evoluigo tra la mondo [4].
Bahá'u'lláh skribis pri la bezono por monda registaro en tiu ĉi epoko de la homara kolektiva vivo. Pro tiu ĉi emfazo, multaj bahaanoj subtenas la Unuiĝintajn Naciojn jam ekde ĝia fondiĝo. La Bahaa Internacia Komunumo, agentejo sub la direkto de la Universala Domo de Justeco en Ĥajfo havas konsultiĝan statuson kun la Ekonomia kaj Socia Konsilio de la UN (ECOSOC), la Geknaba Fonduso de la UN (UNICEF), la Monda Organizaĵo pri Sano (MOS), la Evoluigo Fonduso de la UN por Virinoj (UNIFEM), kaj la Programo de la UN por la Medio (UNEP). La Bahaa Kredo entreprenas kunagadajn evoluig-programojn kun diversaj agentejoj de la UN. (Vidu ĉi tiun artikolon por pli da informo pri la rilato inter la Bahaa Internacia Komunumo kaj la UN.)
- "La Ĉioscia Medicinisto metis Sian fingron sur la pulso de la homaro. Li perceptas la malsanon, kaj preskribas, laŭ Sia senerara saĝeco, la rimedon. Ĉiu epoko havas sian propran problemon, kaj ĉiu animo sian apartan sopiron. La rimedo, kiun la mondo bezonas en siaj nun-tempaj afliktiĝoj neniam povas esti same kiel tiu, kiun sekva epoko eble bezonos. Estu zorge koncernataj pri la bezonoj de la epoko en kiu vi vivas, kaj centru viajn debatojn je ĝiaj postuloj kaj bezonoj."
- (Bahá'u'lláh, Gleanings from the Writings of Bahá'u'lláh, p. 212)
[redaktu] Statistikoj
Precizaj statistikoj ne haveblas pro la baza logistika malfacileco kalkuli membrojn de negranda religio, kiuj estas disvastiĝintaj trans multaj regnoj (inkluzive de kelkaj, kie ĝia ekzisto estas kontraŭleĝa). Kvankam membro-listoj registriĝas, ĉi tiuj povas doni nur proksimuman kalkulon. Bahaaj fontoj indikas, ke la Kredo havas pli ol kvin milionoj da kredantoj, kvankam la administrado ne havas oficialan kalkulon. Nebahaanaj fontoj (enciklopedioj k.s.) konjektas, ke estas iom inter du kaj ok milionoj da bahaanoj tra la mondo, plejparte konjektante inter 5 kaj 7,5 milionoj. ([5]).
De sia origino en Irano kaj la osmanida imperio, la Bahaa Kredo akiris multe da okcidentulaj kredantoj jam antaŭ la unua mondmilito. Post kvindek jaroj, multe da Tria-Mondanoj komencis bahaaniĝi, rezulte de bahaa pionirado. La plejmulte da fontoj konsentas, ke Afriko, Barato, Oceanio, kaj Sudameriko nun superas Okcident-Azion kaj okcidentajn landojn, kiam temas pri bahaana reprezentado.
Laŭ The World Almanac and Book of Facts 2004:
- La plejmulto de bahaanoj loĝas en Azio (3,6 milionoj), Afriko (1,8 milionoj), kaj Latin-Ameriko (900.000). La plej granda bahaa komunumo en la mondo estas en Barato, kun pli ol 2,2 milionoj da bahaanoj. Sekvas Irano kun 350.000, kaj Usono kun 150.000. Krom tiuj ĉi regnoj, nombroj ege varias. Aktuale, neniu regno havas bahaan plimulton. Gujano havas la plej grandan procenton da bahaanoj (7%).
The Britannica Book of the Year (1992–nun) donas la jenon:
- La Bahaa Kredo estas la dua plej-disvastiĝinta el la sendependaj mondreligioj laŭ nombro de regnoj en kiuj loĝas ĝiaj religianoj
- Ĝi establiĝas en 247 regnoj kaj teritorioj tra la mondo
- Ĝiaj anoj venas de pli ol 2.100 etnaj, rasaj, kaj tribaj grupoj
- Ĝi havas proksimume sep milionojn da anoj [6] tutmonde [2005].
- Bahaaj skribaĵoj jam tradukiĝis en pli ol 800 lingvojn.
Bahaanoj ĝenerale tre fieras pri sia mult-etna karaktero, kaj kredas, ke ilia Kredo estas unike destinita kreski nombre kaj influe.
[redaktu] Referencoj
- Bahá'u'lláh, (Shoghi Effendi Tr.) (1983). Gleanings from the Writings of Bahá'u'lláh, Bahá'í Publishing Trust, Wilmette, Illinois, USA. ISBN 0-87743-187-5. Interrete legebla ĉi tie. Angle.
- Bahá'u'lláh (1992). The Kitáb-i-Aqdas: The Most Holy Book, Bahá'í Publishing Trust, Wilmette, Illinois, USA. ISBN 0853989990.
- Britannica (Eds.) (1992). Britannica Book of the Year, Encyclopaedia Britannica, Inc. Chicago.
- Nabíl-i-Zarandí, (Shoghi Effendi Tr.) (1999). Dawn-Breakers, The: Nabil's Narrative of the Early Days of the Baha'i Revelation, Bahá'í Publishing Trust, Wilmette, Illinois, USA. ISBN 0877430101.
- World Almanac (2003). The World Almanac and Book of Facts 2004. ISBN 0886879108.
[redaktu] Oficialaj retpaĝoj de la Bahaa Internacia Komunumo
- The Bahá'ís La oficiala sinprezento de la Bahaa Internacia Komunumo en la interreto. Angle kaj alilingve.
- Bahá'í Reference Library Oficialaj versioj de multaj skribaĵoj de la Bahaa Kredo en la angla, araba, kaj persa lingvoj.
- Bahá'í International Community Statement Library Deklaroj de la Bahaa Internacia Komunumo en 11 lingvoj, inkluzive de proponoj al la Unuiĝintaj Nacioj (1947-nun).
- Bahá'í World News Service Novaĵoj kaj raportoj pri la projektoj kaj okazaĵoj de la tutmonda bahaa komunumo. Angle.
- One Country La novaĵletero de la Bahaa Internacia Komunumo. Angle.
[redaktu] Aliaj bahaaj retpaĝoj
- La Bahaa Esperanto-Ligo (BEL)
- Esperantaj Tradukoj de Lidia Zamehof kaj Roan Orloff Stone Tiu ĉi paĝo enhavas gravajn Bahaajn tekstojn en Esperanto, inkluzive la Libro de Certeco, Respondoj de 'Abdu'l-Bahá kaj Herooj de la Nova Tagiĝo
- Bahá'í Faith Index Sendependa retejo kun tre diversaj informoj kaj ampleksa listo de ligiloj al pli ol 3000 bahaaj retejoj. Angle kaj alilingve.
- Bahá'í Library Online Klera retejo kun granda nombro da materialoj de unua- kaj duarangaj fontoj pri la Bahaa Kredo. Angle.
- Ocean Private-kreita, senkoste elŝutebla referenc-libraro kaj serĉilo, entenante la plenan tekstaron de la bahaaj skribaĵoj kaj multaj aliaj skribaĵoj en la angla, kaj pli ol 1000 volumoj da alia religia literaturo de la mondo. Estas pli malgrandaj elektaĵoj en ses aliaj grandaj lingvoj (tipografia ĝusteco de la tekstoj varias).
- BBC Religion and Ethics special: Bahá'í BBC pri la Bahaa Kredo. Angle.
- The Bahá'í Religion Klera enkonduko al la Bahaa kaj Baba Kredoj de islam-studa vidpunkto. Angle.
- Islam and the Bahá'í Faith La rilato inter la du religioj. Angle kaj arabe.
Noto: Ĉiuj Esperanto-tradukoj de citaĵoj kaj tekstoj ĉi tie donitaj estas provizoraj.
Ĉi tiu artikolo estas akceptita en la liston de elstaraj artikoloj.

