Historio de Esperanto-muziko

El Vikipedio

Esperanto > Esperanto-kulturo > Esperanto-muziko > Historio de Esperanto-muziko < Muziko


Esperanto-muziko evoluas same kiel la lingvo, tiel de la naskiĝo de Esperanto ankaŭ naskiĝis Esperanto-muziko per kantitaj tekstoj. La sono kaj la supleco de la sennacieca lingvo Esperanto tre taŭgas por kantado en ĉiuj muzikaj stiloj. Tradukoj kaj muzikaj adaptiĝoj de Esperantaj verkoj abundas.

La 60aj jaroj alportis la unuaj vinilaj diskoj al la Esperanto-muzikkulturo "Jen nia mondo" de Duo Espera el Nederlando kaj "Ni kantu en Esperanto" el Usono kun la fama kanto "La Lingvo por ni". En la 70aj jaroj amaso da Esperanto-artistoj ekaperas eldonante ĉu sonkasedoj ĉu vinilaj diskoj: Ramona Van Dalsem el Nederlando, Alberta CASEY el Usono, Veselin Damjanov, Miŝo Zdravev el Bulgario, Ĵak Lepŭil', Max Roy Carrouges el Francio, Gianfranco Molle, Marĉela, Suzana, Giulio CAPPA, Guido el Italio, Olivier Tzaut, Johan Valano el Svislando, Joëlle RABU el Kanado. Kun tiuj artistoj ankaŭ aperas la unuaj diskeldonejoj: Edistudio en Italio, LF-koop en Svislando.

En la 80aj jaroj naskiĝis la unuaj Esperanto-rokbandoj kun Amplifiki, la unua internacia rokbando kun muzikistoj el Svedio, Danio kaj Francio kiuj renkontiĝis en la junularaj aranĝoj IJK kaj IS, Persone el Stockholmo kaj Team' el Slovakio. En 1986 la plej grava kultura festivalo Kultura Esperanto-Festivalo (KEF) naskiĝis en Svedio.

1987 estas la 100-jariĝo de Esperanto kaj ankaŭ la naskiĝo de EUROKKA "esperanto-rokmuzik-asocio" en Francio. En 1990 EUROKKA kreis Vinilkosmo kiu eldonis la unuan kompilon, 4 titolan vinildisketon kun Amplifiki kaj La Rozmariaj Beboj kies kantisto estis JoMo. ROK-gazet’ N-ro 0 kiu prezentis la aktualan Esperanto-muzikon.

Fine de 80aj kaj ekde 90aj jaroj ekaperis la unuaj kompaktdiskoj kun novaj artistoj: Kajto el Frislando, diversaj artistoj en kompiloj internaciaj de Vinilkosmo, Persone el Svedio, Tutmonda Muziko el Germanio, Akordo el Nederlando, JoMo, Jacques YVART el Francio, Solotronik el Hispanio kaj aliaj.

En 2000 okazis grandega kultura jaro por Esperanto-muziko kun Kultura Arta Festivalo de Esperanto en Tuluzo kaj KEF 7a kiu okazis en Helsinko.

Nova generacio da muzikludantoj aperis, Esperanto-DĴoj kun jam steluloj kiaj Dĵ Nobbi el Germanio, DĴ Kunar el Germanio, DĴ Njokki el Italio, DĴ Roĝer’ el Brazilo. Kadre de diskotekaj noktoj dum junularaj aranĝoj en Esperanto (IJK, IS, IJF, IJS, KEF) ili faras ankaŭ Esperanto-diskotekon) disaŭdigante esperanto-muzikojn por danci kaj karaokadon.

Hodiaŭ Esperanto-muziko estas riĉa en kvalito, en diverseco da stiloj kaj originoj pli kaj pli internaciaj. Tiel ĉiuj gustoj povas trovi sian plezuron en kanzono, varieteo, roko, folko, popolmuziko, ĥoroj, lirika muziko, subgrundaj muzikoj (ekz. punko, hardkoro, traŝo) hiphopo (ekz. repo, arenbio), elektronika muziko (ekz. tekno, trenco, denco, drumenbaso, triphopo), kaj mondmuziko.

Ekzistas ankaŭ 24-hora retradio, Radio Esperanto, kie eblas legi la kantojn kaj eĉ aĉeti ilin dum la aŭskultado. Ekzemple en la reta katalogo de Vinilkosmo troviĝas sesdeko da referencoj diverstilaj sur KD kaj deko da surkasedoj.

Ĉi artikolo estas baze verkita de Floréal Martorell