Ede Terényi
El Vikipedio
Ede TERÉNYI estas hungara komponisto, muziksciencisto kaj profesoro pri la komponado en Rumanio naskita la 12-an de marto 1935 en Târgu Mureş. Li pristudis muzikkomponadon en Muzikakademio Gheorghe Dima en Cluj-Napoca kaj modernajn muzikstudojn en Darmstadt, Germanio. De 1958 li priprofesoras muzikkomponadon, harmoniologion, kontrapunkton kaj muzikdramaturgion. Li estas ano de la rumana kaj hungara asocioj de komponistoj; de Hungara Artakademio de 1994. Premioj: George Enescu-premio de la rumana akademio (1980), Premio Bartók-Pásztory (1994), premio de la Rumanaj Komponistoj (1974, 1978), Erkel-premio (2001). Prezentadoj eksterlande: Londono, Parizo, Bruselo, Vieno, Munkeno, Berlino, Bielo, Berno, Helsinki, Rigo, Budapeŝto.
[redaktu] Pli gravaj komponaĵoj
- 6 simfonioj: (Magibirdo-honore de Constantin Brâncuşi, Simfonio por du batinstrumentoj, Arĉinstrumenta simfonio honore de Bálint Bakfark, La simfonio de Spaco kaj Lumo, Montoj, arbaroj, sonĝoj - Transilvanio-simfonio, Legendo de transilvaniaj fortikaĵoj).
- Koncertkomponaĵoj (Vivaldiana, Baroka rapsodio, Capriccio Grazioso, Haendeliana, Orbranĉo, La arĝenta arbaro, En la pordego de suno, La fajroj de aŭtuno ktp.); Du piankoncertoj, La septura fortikaĵo - simfonia concertante, por violono kaj arĉorkestro, Jazz - harpkoncerto, Purcell - Epitaph - Orgenkoncerto.
- Ekleziaj komponaĵoj: Missa in A, Te deum, Stabat Mater, Sep vortoj de Kristo sur la kruco (kantato), Mesparafrazoj el la 17-jarcenta Transilvanio (arĉorkestra meso), Koncertmeso (virinĥoro), Psalmprilaboraĵoj ktp.
- Orgenkomponaĵoj: B.A.C.H., Septem Dolores, Oeto felicitatis, Stella Aurorae, Advento sur la Hargita - Introitus, Semper Felice, Honterus Odae, Ciaconna Hommage a Messiaen, Variacioj je melodio de Misztótfalusi Kiss Miklós, Glocken, Messienesques, In Solemnitate Corporis Cristi, Di Trompeten Gottes, Epiphania Dominii, Rekviemo por 1956.
- Tri operoj: Nomadaj noktoj kaj tagoj, Kalevala, Mephistofaust.
- Kamermuzikkomponaĵoj: 7 kvartetoj, 2 batkvartetoj, Terzine di Dante, Parade Hommage a Satie, Sky skeep - Paganiniana, En la butiko de Don Quijotte , Musica Design, Oasis in the demented Desert. Kantserioj: Attila József-kantoj (Medáliák), Ady-kantoj nr. 1-15, Amor Sanctus (Carmina Angelica, Maria Madre, Il Cantico del Sole ktp).
- Ĥorkomponaĵoj en du volumoj.
- Solokomponaĵoj: Sonata "Aforistica" por piano, Pianoludo - ludo per piano (Nova mikrokosmo), Sonato sur motivoj de Bartók, Sonato por violonsolo, Du sonatinoj por violono kaj piano, Balassa-duoj por du violonoj ktp.
[redaktu] Muziksciencaj verkoj, monografioj, studoj
- Zene marad-e a zene?,
- Veres Sándor alkotó periódusai,
- A modern zene összhangzattana,
- Az európai zene generációs spirál-modellje,
- Erdély egyházi zenéjének történeti áttekintése,
- Romániai magyar zeneszerzők,
- Hajta virágai - Arcképvázlat Balassa Sándor zeneszerzőről.

