Universalgloto
El Vikipedio
Universalgloto, Universalglot, Universal Glot, Universal-Sprache aŭ Universal estas projekto de internacia helplingvo, publikigita en1868 en Parizo de Jean Pirro [ĵan pirro']. Ĝi estas aposteriora lingvo kun detale ellaborita strukturo, simpla morfologio, influitaj de latinidaj kaj ĝermanaj lingvoj.
Pirro mem difinis siajn konstruprincipojn tiel: "Ni selektas el ĉiu viva lingvo vortojn plej konatajn kaj nepre tiajn, kies prononco estas plej facila. Latino donas plej multan nombron de tiaj vortoj…".
Kelkaj detaloj de Universalgloto jam entenis bonajn ideojn uzitajn en postaj lingvoprojektoj, ekz. sufikso in por la vortoj signifantaj in-sekson: son – filo, sonin – filino.
La projekto de Pirro ne ĝuis atenton de la socio. Ekzistas kelkaj priskriboj de la lingvo en interlingvika literaturo.
[redaktu] Morfologio
La substantivoj kaj adjektivoj estas nesanĝeblaj laŭ kazo aŭ pluralo.
La verbo varias laŭ la tempo, farante la prezenton per -e; pasinton per -ed kaj la futuron per -rai:
I pregate= mi petas;
I pregated= mi petis;
I pregatrai= mi petos;
Oni uzu la verbon haben (havi) kiel helpverbo al pluperfekto:
I haben pregated= Mi estis petinta;
La pronomo varias laŭ kazo en nominativo kaj akuzativo. Ne estas ĝenra indiko en la pronomo de la tria persono, kiu estas seksneŭtra.
[redaktu] Specimenaj tekstoj
- Men senior, i sende evos un gramatik e un verbbibel de un nuov glot nomed Universal glot. In futur i scriptarai evos semper in dit glot.
Traduko: Mia sinjoro, mi sendas al vi gramatikon kaj vortaron de nova lingvo nomata Universal Glot. Estonte mi skribos al vi ĉiam en tiu lingvo. Mi petas al vi respondi al mi en tiu lingvo.
- Ben dai, Meni senior, i ese inkanted reinkontraen evos; I habe vided evos her in London, e ditdai nos finde enos in Skotland. Dikt me ex ke land vos ese. Un ex enos ese Ruser e du ese Italier e el quatli ese Deutsch; ma nos pote toti parlen insamel, den nos parle el Universal glot.
Traduko: Bonan tagon, mia senjoro, mi estas ĉarmita reveni vin; mi vidis vi ĉi tie en Londono, kaj hodiaŭ ni revenas nin en Skotolando. Diru min ĉu el kiu lando vi estas. Unu el ni estas Ruso, alia estas Italo kaj la kvara estas Germano; sed ni ĉiuj povas paroli same, se ni parolas la Universal Glot.

