Johana de Arko

El Vikipedio

Sankta Johana de Arko (januaro 141230-a de majo 1431) estas nacia heroo de Francio kaj sanktulo de la Katolika Eklezio. Nur 17-jaraĝa, ŝi komandis la Francan Re ĝan Armeon. Ŝi konvinkis Reĝon Karlo la 7-a elpeli la anglojn el Francio, kaj li donis al ŝi armeon en la Batalo de Orleano, Batalo de Patay kaj aliaj konfliktoj en 1429 kaj 1430. Tiuj kampanjoj ebligis la kronadon de Karlo la 7-a.

Pro tio li premiis al ŝia familio nobelecon.

"Al la militanta eklezio ŝi diferencas kaj rifuzas sin submeti, sin mem, siajn farojn kaj dirojn, kvankam ŝi estis multfoje postulita kaj admonita; ŝi diras..., ke pri ĉi tiu temo ŝi ne respondecigos sin nek al la destino nek al la juĝo de viva homo, kiu ajn estu, sed sole al la juĝo de Dio."

Ĉi tiu rifuzo de Johana de Arko submeti sin al la "Militanta Eklezio" – tio estas, al la eklezio de la papo kaj de la episkopoj – estis unu el la akuzoj kontraŭ la juna franca heroino fare de la Inkvizicia tribunalo, kiu direktis ŝian proceson en 1431. Johana estis kaptita la antaŭan jaron antaŭ Compiègne de la Burgonjanoj, kiuj vendis ŝin al la Angloj, siaj aliancanoj. Ili transigis ŝin al Rueno por juĝi ŝin. La angloj, kiuj regis tiam grandan parton de Francio, riproĉis al la Pucelino – komprenu junulino – siajn militajn malvenkojn kaj la kronadon de Karlo la 7-a en Remso, kiu iĝis depost ĉi tiu tempo la nedisputeble leĝa reĝo de la lando. La celo de la proceso estis demonstri, ke Johana estas herezulino; ke Karolo la 7-a, konsekvence, ŝuldas siajn venkojn kaj kronon al la misfaroj de diable delogita virino, kaj ne al ĉiele inspirita sanktulino.

Enhavo

[redaktu] Aresto kaj proceso

La burgonjanoj kaptis kaj liveris ŝin al la angloj. Klerikoj juĝis ŝin kulpa pri herezo. Johano, Duko de Bedford, kondamnis ŝin al la mortpuno, kaj ŝi estis ŝtiparumata en Rouen.

[redaktu] Beatigo kaj sanktigo

En 1909 Johana de Arko estis oficiale beatigita de la katolika eklezio. En 1920 Papo Benedikto la 15-a sanktigis ŝin pro ŝia malkulpeco juĝita en frua apelacio post ŝia morto; ŝia festotago estas la dua dimanĉo de majo. Multaj popoloj nun rigardas ŝin kiel notindan virinon de valoro, forteco, kaj fideleco.

[redaktu] Beletra uzo

Jam frue Johana de Arko estis prezentita en dramo kaj beletro; ĉefe ekde la fino de la 19-a jarcento ŝi iĝis furora temo, kaj multaj verkoj diversĝenraj estis faritaj pri ŝi (ĉefe pro la patriotaj aŭ la religiaj aferoj), inter ili estis kelkaj valoraj, kiuj restis famaj, interalie:

  • William Shakespeare:Henry VI, 1-a parto (kie ŝi estas prezentita mallonge kaj tre negative)
  • Friedrich Schiller: Die Jungfrau von Orleans
  • George Bernard Shaw: Saint Joan (reage al Shakespeare, kaj kun ironia aludo al la sanktigo okazinta ĵus antaŭ la verkado de la dramo)
  • Charles Peguy:Le mystère de la Charité de Jeanne d'Arc
  • Jean Anouilh: L'alouette
  • Bertolt Brecht: Die Heilige Johanna der Schlachthöfe

[redaktu] Opero

  • Giuseppe Verdi: Giovanna d'Arco (bazita sur la dramo de Schiller)

[redaktu] En Esperanto

Esperanta literaturo: Johana 'd'Arko' – Pucelino de Francio. André Cherpillod. Courgenard, 1995, 56 pa^goj.


[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:

Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al