Skanio
El Vikipedio
| Latine | Scania [skanja] |
| Svede | Skåne [skone] |
| Dane | nuntempe Skåne, antaŭe Skaane (ambaŭ [skone]) |
| Skane | Skåne [skaŭne] aŭ [skeŭne] |
| Areo | 10 939 km² |
| Enloĝantoj - loĝantaro (2006) - popolodenseco |
1 176 437 108 loĝantoj/km² |
| Floro de regiono - latine |
Lekanto leucanthemum vulgare |
| Besto de regiono | Reĝa cervo |
| Fiŝo de regiono | Angilo |
| Fungo de regiono | Kampoŝampinjono |
| Ŝtono de regiono | Siliko |
| Naciokanto | Vackra hembygd, du som vilar (Bela hejma regiono, kiu ripozas) |
| Politika sistemo | Limigita memregado ene de Svedio |
| Ĉefurbo | Kristianstad |
Skanio, la plej suda provinco de Svedio, kaj parto de la regiono Skåneland. Skanio dum pluraj jarcentoj apartenis al Danio (ĝis 1658). Ĝiaj dialektoj (difineblaj kiel sud-svedaj aŭ orient-danaj, laŭplaĉe) kaj ĝia flago respegulas kaj la antaŭan danecon, kaj la nunan svedecon.
En Skanio troveblas la dua universitato de Svedio, tiu de Lund, fondita en 1666 (interalie por plirapidigi la svedigon de la provinco). La universitatoj de Lund kaj Uppsala estas same konkurencaj inter si kiel la anglaj de Cambridge kaj Oxford.
[redaktu] Geografio
Skanio estas norda limiga el Svedio per la sudsveda altlando, okcidenta limiga el la Dania insulo Sjælland per la kanalego Øresund kaj suda kaj orienta limiga per la Balta maro.
Du grandaj insuloj apartenas Skanion, ambaŭ en Øresund. La norda insulo estas Hallands väderö kaj la suda insulo estas Ven.
La bordoj de Skanio estas vastegaj sablobordoj, sed la nordokcidenta bordo kie estas borderaĵa de dekaj kaj centaj altaj rokoj.
La lando estas tre ebena-malalta kaj plejparte kovrita de fekundaj terkulturkampoj kaj lumaj fagarbaroj.
[redaktu] Urboj
La svedia ŝtato abolis la urbojn kiel politikajn unuojn en 1971. Tiuj ĉi urboj estis oficialaj urboj tiam.
- Eslöv (ĉartis 1911, 15.000 loĝantoj)
- Falsterbo (ĉartis ĉirkaŭ 1200, 7.000 loĝantoj kun Skanör)
- Helsingborg (ĉartis ĉirkaŭ 1085, 88.000 loĝantoj)
- Hässleholm (ĉartis 19??, 17.000 loĝantoj)
- Höganäs (ĉartis 19??, 13.000 loĝantoj)
- Kristianstad (ĉartis 1617, 35.000 loĝantoj, la urbo estas la ĉefurbo de Skanio)
- Landskrona (ĉartis 1413, 28.000 loĝantoj)
- Lund (ĉartis ĉirkaŭ 950, 75.000 loĝantoj)
- Malmö (ĉartis ĉirkaŭ 1250, 260.000 loĝantoj)
- Skanör (ĉartis ĉirkaŭ 1200, 7.000 loĝantoj kun Falsterbo)
- Simrishamn (ĉartis ĉirkaŭ 1300, 6.000 loĝantoj)
- Trelleborg (ĉartis ĉirkaŭ 1200, 25.000 loĝantoj)
- Ystad (ĉartis ĉirkaŭ 1200, 17.000 loĝantoj)
- Ängelholm (ĉartis 1516-1547 kaj 1767, 22.000 loĝantoj)
[redaktu] Malgranda historio de Skanio
- Ĝis ĉirkaŭ 800: Memstara reĝlando en la Dania konfederacio.
- Ĉirkaŭ 800-1658: Ĉeflando en la Dania reĝlando.
- 1658-1720: Eksterprovinco de Svedio. Multaj militoj, ribeloj kaj maltrankviloj.
- Ĉirkaŭ 1300-1709: Konstantaj militoj inter Danio kaj Svedio. Skanio invadiĝadis dum ĉiuj generacioj de Svediaj armeoj.
- 1658-1900: Svedia naciigo.
- 1720-1999: Svedia limoprovinco.
- 1999-2010: Provo kun limigita memregado ene de Svedio.


