Ruĝa vulpo

El Vikipedio

?Ruĝa Vulpo
Konserva statuso: Malplej zorgiga[1]
Ruĝa vulpo vulpes vulpes
Ruĝa vulpo vulpes vulpes
Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia
Klado: Ĥorduloj Chordata
Klaso: Mamuloj Mammalia
Ordo: Karnovoroj Carnivora
Familio: Kanisedoj Canidae
Genro: Vulpoj Vulpes
Specio: V. vulpes
Binoma nomo
Vulpes vulpes
Linnaeus, 1758
Sinonimoj

Vulpes fulva, Vulpes fulvus

La Ruĝa vulpo estas la plej bona konata el ĉiuj vulpoj. En Britio kaj Irlando, kie jam ne vivas aliaj sovaĝaj kanedoj, oni simple nomas ĝin "Vulpo". Ĝia vivregiono estas la plej vasta ne nur de ĉiuj vulpoj sed de ĉiuj teraj karnovoroj entute. Kiel sugestas ĝia nomo, ĝia felo estas plejparte ruĝ-bruna, sed estas nature aperanta griza variaĵo, la arĝenta vulpo; de ĉi tiuj oni sukcesis produkti raso de malsovaĵa arĝent-vulpo per konsekvenca malsovaĝigo.

Ruĝaj vulpoj vivas en arbaroj aŭ sur deklivoj surkreskitaj de arbustoj, sed ankaŭ en malfermitaj kampoj, kie ĝi scias sin maski kaj esti nevidata. Ĝi fosas truojn en la tero kun multaj koridoroj. En la ĉefa ĝi naskas idojn, la ceterajn ĝi uzas kiel kaŝejon en danĝero. Dum la tago ĝi kuŝas en vepro, la truojn ĝi uzas nur en kazo de neceso.

La vulpo longas 90-120 cm kaj pezas 6-10 kg. Ĝi ĉasas leporojn, kuniklojn, perdrikojn, anseroj, kokinojn, sed ankaŭ kampomusojn, per kio ĝi kompensas damaĝojn. Kvaronon de ĝia nutraĵo formas plantoj.

La gevulpoj pariĝas en januaro ĝis marto. Post 52 tagoj la vulpino naskas 2 ĝis 12 vulpidojn en sferforma ĉambro fine de subtera koridoro. Post du semajnoj la idoj malfermas la okulojn, la patrino ilin nutras ankoraŭ unu monaton kaj 3 monatoj ili jam scias memstare ĉasi.

La arbargardistoj ilin konsideras damaĝa besto kaj ĉasas ilin dum la tuta jaro, sed ili multiĝas sufiĉe rapide.