Sándor Kőrösi Csoma
El Vikipedio
Sándor KŐRÖSI CSOMA (kereŝi ĉoma) alinome: Alexander Csoma de Kőrös, estis naskita Csoma Sándor (la 4-an de aprilo 1784 en Rumanio, Chiuruş, hung.: Kőrös, nuntempe Csomakőrös, kaj mortis la 11-an de aprilo 1842 en Darjeeling, Barato). Li estis hungara vojaĝisto en Azio, lingvisto, fondinto de la tibetologio, ano de la Hungara Scienca Akademio (1831). Post la studoj en la Kolegio Bethlen, en urbo Aiud (hun. Nagyenyed), distrikto Alba, plustudis en Göttingen, Germanio. En 1819 ekiris Azion por malkovri la lingvajn parencojn de la hungaroj. Li pasigis dek jarojn en Okcidenta Tibeto. Tie li redaktis la unuan tibetan-anglan vortaron kaj la unuan tibetan gramatikon (1834). Poste li laboris en la kalkutta biblioteko komisie de la Bengala Azia Societo por klasifikadi la tibetaj manskribaĵajn dokumentojn. En 1836 li decidis pluesplori la postsignojn de la hungara prahistorio kaj ekiris en tibetan Lhasan, sed survoje li malsaniĝis je malario kaj mortis. Lia tombo troviĝas en Darjeeling. Li regis deksep lingvojn. Sándor Újfalvi, lia kunlernejano en siaj rememoraĵoj mencias, ke laŭ Kőrösi Csoma: per la fortega volo oni eblas ĉion superregi, ankaŭ la malriĉecon, ĉar li naskiĝis tre malriĉa, sed tamen iĝis klerulo, en tempo kiam tio estis preskaŭ neebla, li laboris kiel servisto por povi pagi siajn studojn.
[redaktu] Pli gravaj verkoj
- Essays Towards a Dictionary Tibetan and English (Calcutta, 1834; Bp., 1984)
- A Grammar of the Tibetan Language in English (Calcutta, 1834; Bp., 1984)
- Körösi Csoma Sándor dolgozatai (1885, 1984)
- Sanskrit-Tibetan-English Vocabulary I-III. (Calcutta, 1910, 1916, 1944; Bp., 1984)
- Tibetan Studies (Calcutta, 1912; Bp., 1984)
- The Life and Teachings of Buddha (Calcutta, 1957) - Buddha élete és tanításai (Bukarest, 1972, 1982)
[redaktu] Verkoj pri li
- La vivo de Sándor Körösi Csoma de Ferenc Szilágyi, trad. Ervin Fenyvesi, eld. Hungara Esperanto-Asocio, Budapeŝto, 1984. 151p.
- Aleksandro Csoma de Kőrös, verkis Jozefo Mihalik, eld. Hungara Esperanto Federacio, Budapest-Sashalom, 1942, 16p.

