Bartolomeo Vanzetti
El Vikipedio
Bartolomeo VANZETTI, naskita je la 11-a de junio 1888 en Villafalletto (en la itala provinco Cuneo) estis fama anarkiisto ekzekutita kun Nicola Sacco je la 23-a de aŭgusto 1927 en urbo Charleston en Masaĉuseco.
Vanzetti en 1908 elmigris al Usono por plibonigi siajn vivkondiĉojn. Li konatiĝis kun anarkiistaj rondoj, kie li havis la karesnomon Tumlin. Tie li ankaŭ konatiĝis kun Sacco.
Vanzetti konatiĝis ĉefe pro tio, ke li estis akuzita kaj mortkondamnita sen konvinkaj pruviloj. Detalojn enhavas la artikolo pri la proceso de Sacco kaj Vanzetti.
Je sia mortokondamno Vanzetti faris faman paroladon, en kiu li interalie diris:
Mi eĉ ne al hundo aŭ serpento, al la plej malalta kaj malfeliĉa kreaĵo de la Tero – al neniu el ili mi dezirus tion, kion mi devis suferi pro aferoj, pri kiuj mi ne estas kulpa. Sed estas mia konvinko, ke mi suferis pro aferoj, pri kiuj mi ja estas kulpa. Mi suferas, ĉar mi estas radikalulo, kaj vere mi estas radikalulo; mi suferis, ĉar mi estis italo, kaj vere mi estas italo.
Inter la du kondamnitoj Vanzetti sendube estis la pli klera; li pli bone parolis la usonan lingvon kaj dum la finparolo en la proceso li parolis ankaŭ por sia kunulo ("mi estas pli bona babilanto"), kvankam li unue forgesis mencii lin. Tamen eble li estis trompita de la ĉarmo de Sacco; kiam en 1941 du anarkiismaj gvidantoj deklaris, ke "Sacco estis kulpa, sed Vanzetti ne", ne klariĝis, ĉu Vanzetti konsciis pri tio. Aliflanke multaj ankoraŭ kredas pri la senkulpeco de ambaŭ.
| Anarkiismo | |
| Famaj geanarkiistoj |
Buenaventura Durruti · Miĥail Bakunin · Max Nettlau · Emma Goldman · Petro Kropotkin · Elisée Reclus · Errico Malatesta · Pierre-Joseph Proudhon · Rudolf Rocker · Nestor Maĥno · Ba Jin · Alexander Berkman · Erich Mühsam · Lev Tolstoj · Piotr Archinov · Émile Armand · Hakim Bey · Voltairine de Cleyre · Joseph Déjacque · Jacques Ellul · Sébastien Faure · Francisco Ferrer · Paul Feyerabend · Daniel Guérin · Gaston Leval · Friedrich Liebling · Ricardo Flores Magón · Émile Masson · Johann Most · Saul Newman · Han Ryner · Lysander Spooner · Max Stirner · Benjamin Tucker · Zo d'Axa · Jules Bonnot · Georges Cochon · Engel · Fisher · Lingg · Parsons · Spies · Georges Fontenis · Carlo Giuliani · Émile Henry · Abbie Hoffman · Lizzie Holmes · Félix Marti Ibañez · Marius Jacob · Hans Jæger · Maurice Joyeux · Anton Kammerer et Hermann Stellmacher · Naomi Klein · Karl Koch · Anna Mahe · Ida Mett · Louise Michel · Federica Montseny · Ito Noe · Abel Paz · Giuseppe Pinelli · Ravachol · Francisco Sabaté · Nicola Sacco · Bartolomeo Vanzetti · Victor Serge · Laurent Tailhade · Jules Vallès |
| Gepensistoj |
Antikvtempo: Zeno de Citio · Antisteno · Diogeno de Sinopo · Epikuro · Spartako |
| Movadaro |
Socialista anarkiismaro: anarki-socialismo · anarki-komunismo · anarki-sindikismo · Proudhona anarkiismo · insurekta anarkiismo · postanarkiismo · anarki-sionismo |
| Eventoj |
1-a Internacio (1864) |
| Paralelaj movadoj |
Hipio · Punko · Situaciismo · Alimondismo · Ekovilaĝo · Skvatejo (Squat) · Studenta movado |
| Etnaj anarki-movadoj |
Afrika anarkiismo · Usona anarkiismo · Anarkiismo en Meksiko · Anarkiismo en Hispanio · Anarkiismo en la angla tradicio · Ĉina anarkiismo · Islama anarkiismo · Juda anarkiismo · Rusa anarkiismo |
| Artistoj |
Georges Brassens · Léo Ferré · Renaud Séchan · Sex Pistols · The Clash · Noir Désir |
| Kantoj |
Al la barikadoj · Maĥnovŝĉino · Kajen · Ulĉjo Okzal · La Dinamito |

