Asteroida zono

El Vikipedio

Ĉefzono asteroida inter orbitoj de Marso kaj Jupitero.
Pligrandigu
Ĉefzono asteroida inter orbitoj de Marso kaj Jupitero.

La asteroida zono, ankaŭ nomita zono de planedetojĉefzono, estas kolektiĝo inter orbitoj de Marso kaj Jupitero, kie plejparto da asteroidoj de nia sunsistemo ĉirkaŭiras la sunon. La tuta regiono de individuaj orbitoj nuntempe estas raportata ĉe ĉirkaŭ 2,0 ĝis 3,4 AU.

Enhavo

[redaktu] Objektoj

Estas objektoj laŭ grandeco de inter malgrandaj, senregule formitaj pecetoj ĝis la plej granda konata planedeto en la ĉefzono, Ceres. Kies diametro estas ĉirkaŭ 945 km, kiom egalas al kvarona diametro de nia luno, sed nur 1,6% de sia maso. Kio alproksimas la rilaton inter tero kaj luno. Krom la plej luma zonero Vesto, nenio videbliĝas per nudaj okuloj. La tuta maso de ĉiuj asteroidoj estas ĉirkaŭ 5% de tera luno, kiom egalas triono de planedo Pluto, egale kun la plej granda luno de Urano, Titanio (luno).

Jen plejkonataj planedetoj:

La konsisto de asteroidoj ne samas ĉie en la ĉefzono. En la centra areo (inter 2,0 ĝis 2,5 AU) dominantaj estas plihelaj objektoj el spektraj klasoj E (albedo ĉirkaŭ 0,4) kaj S (albedo ĉirkaŭ 0,2), ankaŭ la V-klasoj troviĝas tie. Tio estas silikatriĉaj objektoj, kiuj dum siaj historioj parte aŭ tute fendiĝis. Ekde distanco de ĉirkaŭ 2,5 AU ĉefas karbonriĉaj asteroidoj el spektra klaso C (albedo ĉirkaŭ 0,05). Ilia konsisto klare diferas de la pli centraj asteroidoj de la ĉefzono: Ili origineblas el miksaĵo de glaco kaj ŝtono, kiuj nur ete varmiĝis. En la ekstera parto de la ĉefzono plifoje okazas objektoj de la spektraj klasoj D kaj P. Kvankam tiuj similas al la C-tipo, tamen en ilia historio ili laŭŝajne preskaŭ neniam varmiĝis, ĉar tiel sur ilia surfaco ankoraŭ troviĝeblas glaco. Ju pli granda la distanco de la suno, des pli simile estas la planedetoj al la prafruaj planedetoj dum la formado de la sunsistemo.

[redaktu] Distribuo

La asteroidoj ne distribuiĝas unuforme en la ĉefzono, ĉar la gravito de la planedo Jupitero – ĝi havas ĉirkaŭ 70% da tutmaso de planedoj de nia sunsistemo – kaŭzas malstabiligojn de orbitoj. Kiam la proporcio de daŭroj de rondiroj de Jupitero kaj la asteroidoj estas entjeraj, tiam okazas resonancoj, kiuj fortigas efekton de gravito. En tiuj regionoj ne povas ekzisti stabilaj asteroidorbitoj, tial tie aperas mankoj en la ĉefzono. Laŭ la astronomisto Daniel Kirkwood, kiu malkovris ĉi tiujn mankejojn jam 1866, ili nomiĝas Kirkwoodaj Mankejoj

[redaktu] Fikcio

Asteroidzonoj oferas dramecan elementon en sciencfikciaj filmoj, tamen ili kutime estas ekscese troigitaj laŭ objektdenso. Scenoj kiel la persekutĉasoj en la Star-Wars-filmoj la imperio rebatadasatako de klonmilitistoj montras ekstreme densajn zonojn aparteniĝite el rapidmovantaj objektoj, kiujn nur per pilotlerteco eblas trapasi. La sola realisma prezentado laŭ ekzemplo de la asteroidzono de nia sunsistemo okazis en la SF-filmo 2001: odiseo en kosmo, kiu enhavas scenon, kie la ŝipo proksimas unu solecan asteroidon.

Kosma veturado tra la ĉefzono normale kaŭzas nur etan danĝeron, kiel pruvis multaj da kosmosondiloj jam pasintaj tra ĝi. Fakte oni bezonas malsimplajn komputadojn por trafi asteroidojn, ĉar la laŭŝajne granda nombro de ĉirkaŭ 100000 da objektoj estas distribuita en imensa volumo da spaco.

[redaktu] Eksteraj ligiloj

[redaktu] Vidu ankaŭ