Unua-aĵoj esperantistaj
El Vikipedio
Unua-aĵoj esperantistaj estas agoj aŭ objektoj, kiuj unuafoje okazis aŭ aperis en Esperantio.
Ilian liston prezentis Enciklopedio de Esperanto (1934-1935, Budapeŝto) sur la paĝoj 550-552, kvankam la artikolo ne havas tian titolon kaj la vorto unua estas en unuopaj alineoj anstataŭigita per streketo (-), por ne esti ripetata, kio iomete erarigas la leganton. La liston oni povas daŭre kompletigi.
- Unua Legolibro
- Unua Libro de Esperanto
- Unua adresaro: 1889 en Varsovio kun 1000 nomoj de esperantistoj, inter kiuj estas Louis de Beaufront, Demonget, Dombrovski, Leopold Einstein, Marta Frollo, Richard H. Geoghegan, Antoni Grabowski, Henriclundquist, Kanaloŝŝy-Lefler, Antoni Kofman, Marignoni, Phillips, Runstrom, Schmidt, Solovjov, W. H. Trompeter, Edgar de Wahl, ktp.
- Unua artikolo pri E: 7 aŭg. 1887 en pola ĵurnalo „Kurjer Godzienny“ en Varsovio kun la titolo „Anti-Volapük“ subskribita de Wl. S. (Wladyslaw Sabowski), en kiu la aŭtoro montris superecon de Esperanto.
- Unua diservo kun E-lingvaj kantoj: 26 okt. 1896 en la katolika preĝejo de Smolensk (Rusujo).
- Unua dramo originala: Gustaf Vasa de R. Schmidt en 1910.
- Unua ekzameno pri kapableco: 1899 de SPPE.
- Unua Enciklopedio de Esperanto: tiu de 1934.
- Unua filmo E-a: la entombigo de Z, prezentita 17 apr. 1917 en la varsovia kinejo Uranja.
- Unua gazeto: 1 sept. 1889 „La E-isto“ en Nürnberg. Ĝia eld. estis L. Einstein, red. Z. - geedziĝo inter diversnacianoj pere de E: 1899 en Abo inter V. Langlet kaj S. Blomberg.
- Unua insigno E-ista estis fabrikata 1894 en Odesa.
- Unua interparolo en E: 1887 en Varsovio inter Z kaj Grabowski.
- Unua iriterparolo inter diversnacianoj: 1889, kiam la rusa E-isto Postnikov vizitis Francujon.
- Unua interŝtata rekono de E: 1924 „klara lingvo“ por la telegrafo proponita de la Ligo de la Nacioj kaj 1925 akceptita de la Univ. Telegrafa Unuiĝo.
- Unua kantĥoro: 1921 en Budapest en kadro de HESL.
- Unua kongreso: I-a UK 1905 en Boulogne sur Mer.
- Unua kongreso de UEA: 1910 en Dresden.
- Unua kongreso de SAT: 1921 en Praha.
- Unua kongreso de IKUE: 1910 en Paris.
- Unua korespondado internacia inter infanoj: 1903, aranĝita de instruistoj Čejka (Moravujo) kaj Ducommun (Svisujo).
- Unua kunveno internacia de E-istoj: 7-8 aŭg. 1904 en Calais kaj Dover.
- Unua laborista int. E-Asocio: 1906 la „Paco-Libereco“.
- Unua lektoro de E ĉe altlernejo: 17 apr. 1917 Josef Schamanek ĉe Teknika Altlernejo en Wien.
- Unua lernolibro: jul. 1887 en Varsovio.
- Unua listo de la „unua-aĵoj“: en la „Konversacia Gazeto“.
- Unua literatura konkurso: 1896 en Petrogrado.
- Unua ministro, kiu parolis en E: 1911, Conybeer, dum la 1-a Aŭstralia E Kongreso.
- Unua monumento de Z: 1914 en Franzensbad.
- Unua oficiro, kiu havis permeson uzi E-an distingilon: 1917 Carreira Saldanha, Portugalujo.
- Unua opera prezentado: 1912 dum la UK en Kraków; „Halka“.
- Unua poemo originala: 1887 „Mia penso“ de Z.
- Unua poŝtmarko kun E-a teksto: 1925 en Sovetio.
- Unua poŝtstampo E-a: 24 aŭg. 1913 dum la UK en Bern.
- Unua prediko: 1906 en la 2-a UK en Genève; pastro Rust.
- Unua preĝlibro: 1893, de L. Beaufront.
- Unua prozaĵo originala: 1897, rakonto de M. Abesgus sub titolo „Marko Kraljeviĉ“.
- Unua romano originala: 1907, la „Kastelo de Prelongo“ de Vallienne.
- Unua senfadena telefonparolado: 3 apr, 1930 inter A. Couto Fernandez, Rio de Janeiro kaj E. Houbart, Paris.
- Unua societo E-ista: dec. 1888 en Nürnberg.
- Unua standardo: 1905 en Boulogne; ĝi flirtis unue sur ŝipoj de Duchochois en 1905.
- Unua strato de Z: 1912 en Sabadell (Hisp.).
- Unua ŝtatestro, kiu diris salutvortojn en E: 1929 Miklas, Aŭstrujo.
- Unua ŝtato, kiu reprezentigis sin ĉe E-a kongreso: 1907 Belgujo (UK en Cambridge).
- Unua tabulo honore je E-ista verkisto: 1933 Grabowski, Varsovio.
- Unua teatra prezentado: 27 sept. l896 en Smolensk (Rusujo); komedio „Brandfaristo“ de Tolstoj.
- Unua teatra prezentado per profesiaj aktoroj: 1908 dum la 4-a UK en Dresden; „Ifigenio en Taŭrido“ de Goethe.
- Unua telegramo, laŭ la akcepto de E kiel klara lingvo: 1 nov. 1926 de Brita E A al la Radio Ekspozicio en Dublin.
- Unua tradukita verko: 1888 „La Neĝa Blovado“ de Puŝkin, trad. de Grabowski.
- Unua vojaĝo per E: 1895; svedaj studentoj V. Langlet kaj Etzel al Rusujo.
|
|
||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Unua adresaro: 1889 en Varsovio kun 1000 nomoj de E-istoj, inter kiuj estas Beaufront, Demonget, Dombrovski, Einstein, Frollo, Geoghegan, Grabowski, Henriclundquist, Kanaloŝŝy-Lefler, Kofman, Marignoni, Phillips, Runstrom, Schmidt, Solovjov, Trompeter, Wahl, ktp. - artikolo pri E: 7 aŭg. 1887 en pola ĵurnalo „Kurjer Godzienny“ en Varsovio kun la titolo „Anti-Volapük“ subskribita de Wl. S. (Wladyslaw Sabowski), en kiu la aŭtoro montris superecon de E |
||||||||||||||

