Molière

El Vikipedio

Portreto de Molière
Pligrandigu
Portreto de Molière

Molière, realnome: Jean-Baptiste POQUELIN (baptiĝis la 15-an de januaro, 1622, mortis la 17-an de februaro, 1673) estis franca teatra verkisto kaj aktoro.

Enhavo

[redaktu] Biografio

Molière naskiĝis en Parizo kaj baptiĝis al la Eklezio de Saint-Eustache. Perdinte sian patrinon en la infanaĝo li komencas studi en la jezuita gimnazio de Clermont antaŭ jura studado kion li finis per la ricevo de la licenco en Orléans.

Kontante la aktorinon Madeleine Béjart (mortis en 1672), li fondis kun ŝian familion teatra grupo nomigata la Illustre Théâtre. Li prenis pseŭdonimon "Molière" kaj estas malliberata dum pluraj tagoj pro ŝuldoj. En la sekvantaj jaroj Molière vojaĝis tra Francio (Toulouse, Nantes, Lyon...) por akti.

En 1658 la trupo aktis la unuan fojon antaŭ la reĝo Ludoviko la 14-a kun la komedio Le Docteur amoureux (la teksto estis perdata). La grupo povas instaliĝi en la teatro de Petit-Bourbon, poste en la Palais-Royal.

Post edziĝo kun Armande Béjart (fratino aŭ filino de Madeleine Béjart) en 1662, lia komedio L'École des femmes komencigis kvereloj, Molière estis atakata per la kritikoj kaj defendiĝis en lia verkoj La Critique de l'École des femmes kaj L'Impromptu de Versailles.

Nur du jaroj post ĉi-tio, nova komedio Le Tartuffe faris skandalon, ĝia prezentado estis malpermesata. Malgraŭ ĉi-tio la grupo estis nomata "Troupe du roi" ("Aro de la reĝo") kaj ricevis pensionon. En la vintro la sano de Molière maliĝis, li devas paŭzi dum pluraj semajnoj. Tartuffe estis permesata en 1669 kaj devenis rapide sukceson.

La 10-an de februaro 1673 lia lasta komedio Le Malade imaginaire havas sian unuan prezentadon. Dum prezentado de ĉi-tia komedio la 17-an de februaro Molière estis prenata per malsaneto kaj mortis post kelkaj horoj. La kristana enterigo estis malakcepta per la ĉefepiskopo ĉar ĉi-tio la aktoroj de komedioj ne havis tian rajton. Post premo de la reĝo Molière estis entombita en la tombejo Saint-Joseph.

[redaktu] Listo de verkoj

La datoj indikas la unua prezentado de ĉia komedio.

[redaktu] En Esperanto aperis

  • L' avarulo / Trad. de Sam. Meyer. - Paris: Hachette, 1904
  • Don Juan : aŭ la ŝtona festeno : kvinakta komedio / Tradukis Émile Boirac. - Paris: Hachette, proksimume 1905
  • Edziĝo kontraŭvola : unuakta komedio / Tradukis Victor Dufeutrel. - Paris: Presa Esperantista Societo, 1905
  • Georgo Dandin : komedio en tri aktoj / El la franca lingvo tradukis L. L. Zamenhof. - Paris: Hachette, 1908
  • La malsanulo pro imago : komedio en tri aktoj / El franca lingvo tradukis de W. Velten. - Leipzig: Germana Esperanto-Librejo, 1911
  • Amfitriono : komedio en tri aktoj / El la franca lingvo tradukis Enrique Legrand. - Paris: Esperantista Centra Librejo, 1922
  • La mizantropo : komedio en kvin aktoj / El la franca lingvo tradukis H. Boucon. - Paris: Esperantista Centra Librejo, 1930
  • La nobela burĝo / Tradukis Richard Levin. Ilustris Bernard Aldebert. - Lyon: Lyon'a Universitata Esperanto-Klubo, 1936
  • Georgo Dandin : komedio en tri aktoj / El la franca lingvo tradukis L. L. Zamenhof. - [4-a eldono]. Represo de la eldono de Paris 1908, Saarbrücken: Iltis, 1984
  • La mokindaj preciozulinoj : komedio / [El la franca lingvo trad. André Ribot]. - Hago: Internacia Esperanto-Instituto, [s.j.]
Vikicitaro enhavas citaĵojn por tiu ĉi artikolo.
Vidu Molière.

[redaktu] Eksteraj ligiloj

Georgo Dandin

Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al
Molière sub la gloso Molière