Sevastopolo

El Vikipedio


Sevastopolo
Севастополь
Севастополь
Aqyar
La regiono de Krimeo: Sevastopola
Koordinatoj: 44°36'N, 33°32'E
Averaĝa alto super la marnivelo: ~100 m.
Areo: (inkluzive la administratajn teritoriojn) 1079 km²
Loĝantaro: 308 000 homoj (laŭ la jaro 2001 - la urbo sen loĝlokoj, subigitaj al la urba municipo)
Loĝ-denso: 350 hom/km²
Poŝt-kodoj: 99000 — 99699
Telefon-kodo: +380-692
Hor-zono: UTC +2
Antaŭa(j) nomo(j): Ak-Jar (Aĥtiar) antaŭ 1784.
Urbestro: Sergeo Kunicin
Oficiala paĝaro


Sevastopolo (ruse kaj ukraine - Севастополь, krime-tatare - Aqyar) — la urbo kaj marhaveno en Krimeo, ĉe la Nigra Maro, urbo-heroo. Malgraŭ la geografia aparteno al Krimeo, administre la urbo (kaj la ĉirkaŭa teritorio) ne apartenas al Aŭtonoma Respubliko Krimeo, sed estas aparta administra unuo de Ukrainio - urbo de la centra subeco.

La nomo de la urbo devenas de la du helenaj vortoj: Σεβαστος (ekvivalento de la romia titolo "Aŭgusto") kaj πολις (urbo), do, laŭvorte ĝi tradukeblas kiel "urbo de imperiestro". Tamen dum Sovetia epoko pro ideologiaj konsideroj la etimologio estis transdonata per "urbo de gloro, adorinda urbo". En la Granda Sovetia Enciklopedio la nomo estas tradukita per "alta, sankta urbo".

[redaktu] Historio

La moderna historio de la urbo komenciĝas en la jaro 1784, kiam sur la loko de la krime-tatara loĝloko Aĥtiar estis fondita la fortikaĵo de la Rusuja armeo. En la jaro 1797 imperiestro Paŭlo la Unua realinomis ĝin Aĥtiar. En la jaro 1826 la nomo estis renomita Sevastopolo.

Restaĵoj de la helena kolonio Ĥersoneso
Pligrandigu
Restaĵoj de la helena kolonio Ĥersoneso

En la antikva tempo sur la teritorio de moderna Sevastopolo situis la helena kolonio Ĥersoneso, fondita de eksloĝantoj de Herakleo en kvina jarcento a.K. (ĝiaj restaĵoj estas nun grava turisma objekto de la urbo).

En la jaro 987 p.K. la kieva princo Vladimio Svjatoslavoviĉ almilitis Ĥersoneson kaj konkeris ĝin en 988. En la sama jaro en Ĥersoneso okazis bapto de Vladimir, kiu akceptis kristanismon kiel oficialan religion de Kieva Rusujo.

Dum la mezepoko sur la loko de la urbo situis negranda tatara loĝloko Aĥtiar.

En la jaro 1784 post anekso de Krimeo fare de Rusia Imperio sur la teritorio de la moderna urbo estis fondita la fortikaĵo, ĉirkaŭ kiu aperas la moderna urbo. La geografiaj apartaĵoj de la loko (ĝi havas multajn profundajn krekojn) difinis ĝian sorton de la milit-ŝipara bazo. En la jaro 1804 Sevastopolo estas nomumita la ĉefa milita haveno de la Nigra Maro.

Dum la Krimea (Orienta) Milito Sevastopolo iĝis la areno de arda batalado, kiu eniris la historion kiel la Unua Defendado de Sevastopolo (de 13.09.1854 ĝis 27.08.1855).

Dum la Sovetia tempo la urbo iĝis parto de la Krimea Aŭtonoma Sovetia Socialisma Respubliko de Rusio (vidu ĉe Aŭtonoma Respubliko Krimeo).

Dum la Dua Mondmilito Sevastopolo denove iĝis areno de batalado, kiu eniris la historion kiel la Dua Defendado de Sevastopolo (de 30.10.1941 ĝis 4.7.1942). Pro tiu defendado en 1945 la urbo estis nomumita urbo-heroo.

En la jaro 1948 la urbo estis rearanĝita al aparta administra centro (urbo de la respublika subiĝo), sed daŭre restis parto de la Krimea Aŭtonoma Soveta Socialisma Respubliko. Dum post militaj jaroj ĝis falo de Sovetunio Sevastopolo estis "fermita" urbo kun tre limigita enir-eblo.

En 1954 Sevastopolo (kune kun tuta Krimea Provinco) estis transdonita al Ukrainia Soveta Socialisma Respubliko. En la Konstitucio de USSR de la jaro 1978 Sevastopolo estas menciata kiel urbo de la respublika subiĝo.

Nuntempe Sevastopolo (same kiel la ĉefurbo de Ukrainio - Kievo) estas urbo de la centra subiĝo (ne parto de Aŭtonoma Respubliko Krimeo).

Dum la unuaj jaroj post falo de Sovetunio inter Ukrainio kaj Rusio okazis seriozaj malkonsentoj pro Sevastopolo (kie tiam baziĝis la Nigramara Floto de Rusio). Tamen post la akcepto de Ukrainia Konstitucio (1996), laŭ kiu Rusio arendas la bazojn de Sevastopolo ĝis la jaro 2017, la situacio ŝajnas trankviliĝi.


Vidaĵo de la Sevastopola kreko kaj la Monumento al la Dronigitaj Ŝipoj
Pligrandigu
Vidaĵo de la Sevastopola kreko kaj la Monumento al la Dronigitaj Ŝipoj

[redaktu] La nuntempo

Nuntempe Sevastopolo estas la plej granda haveno, industria, scienc-teknika kaj kultura centro de la sudo de Ukrainio. En la urbo estas ŝip-konstrua, ŝip-ripara, instrument-konstrua, kemia k.a. uzinoj; kelkaj altlernejoj; 2 teatroj; multaj muzeoj, dediĉitaj al la milita historio de la urbo; akvariejo de la instituto pri biologio de la sudaj maroj. Grava turisma objekto estas ankaŭ la restaĵoj de Ĥersoneso.

Administre la Sevastopola regiono estas dividita je 4 distriktoj: la Balaklava, la Gagarina, la Lenina, la Naĥimova. En tiuj 4 distriktoj estas 3 urboj - Sevastopolo, Balaklavo kaj Inkermano, unu urbeto - Kaĉo, kaj kvar vilaĝaj municipoj - en Orlino, Ternovko, Verĥnesadovo kaj Andrejevko, sur kies teritorio estas 29 vilaĝoj.

En la urbo mem loĝas ĉ. 308 mil homoj; en la tuta Sevastopola regiono loĝas ĉ. 380 mil homoj. Rusoj konsistigas ĉ. 74%, ukrainoj - 20%; la restan parton konsistigas pli ol 25 nacioj (belorusoj, krime-tataroj, judoj, armenoj, grekoj, germanoj, bulgaroj, poloj, koreoj ktp.). La absoluta plimulto de la loĝantoj estas ruslingva.

[redaktu] Ligoj


Blazono de Krimeo La loĝlokoj de Krimeo Standardo de Krimeo
urboj: Alupko | Aluŝto | Armjansko | Balaklavo | Baĥĉisarajo | Belogorsko | Dĵankojo | Eŭpatorio | Intermano | Kerĉo | Krasnoperekopsko | Sako | Sevastopolo | Simferopolo | Starokrimo | Sudako | Teodozio | Ŝĉolkino | Jalto
urbetoj: Gaspro | Gurzufo | Kaĉo | Koktebelo | Kirovsko | Koreizo | Krasnogvardejsko | Lenino | Livadio | Masandro | Morsko | Niĵnegorsko | Nikito | Novosveto | Partenito | Pervomajsko | Perekopo | Razdolno | Simeizo | Sovetsko | Foroso | Ĉernomorsko





Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al