Moralo

El Vikipedio

Filozofio > Moralo


Moralo estas sinteno pri agoj kiujn oni rigardas kiel priskribitajn (de religio, socio, persona konscienco racio). Kelkaj aŭtoroj metas diferencon inter moralo kaj Etiko, kiu estas la penso pri ĝenerala, universala agado.

Enhavo

[redaktu] fundamento de moralo

[redaktu] ordonoj sociaj, religiaj, ktp

(senpripensa moralo, aŭ trudata moralo)

kelkaj gravaj tipoj malsamaj de sociaj, sociklasaj, historiaj, religiaj, moraloj:

[redaktu] saĝa serĉo al feliĉo

  • Antikvaj filozofioj
  • Eŭdemonismo kaj Hedonismo
  • Kartezia moralo
  • Utiligismo
  • "Moralo sen devigoj nek sankcioj" de Jean-Marie Guyaux, vidu ankaŭ Edmond Goblot kaj moralo de Rabindranath Tagore en Sadhana. (moralo kiel natura konsekvenco de plenumiĝtendenco de homa naturo)

[redaktu] Devo

  • (vidu sociaj moraloj)
  • stoikisma moralo (tamen, eĉ se ŝajnparadokse, baze feliĉo-moralo, kiel ĉiuj antikvaj)
  • Kantio : <! Kiel ni traduku "Impératif catégorique?>

[redaktu] Kompato

(vidu Budhismo, Jean-Jacques Rousseau, utiligismo,) ankaŭ tio penso de Claude Lévi-Strauss:

"Sola esper’ por ĉiu el ni, ne esti traktata kiel bruton de siaj similuloj, estas, ke ĉiuj siaj simululoj, kaj li kiel unua, agnoskas sin kiel suferivaj estuloj, kaj flegas en siaj plej internaj mensoj tiun kapablon je la kompato, kiu en stato natura anstataŭas leĝaron, etikon kaj virton, kaj sen praktiko de kiu, tion kompreni ni komencas, en stato socia ne povas esti leĝaro, etiko nek virto. Malproksima de prezento al homo nostalgiecan azilon, identiĝo al ĉiuj vivformoj, komencante per plej la humilaj, proponas al l’nuna homaro la fundamento de ĉia saĝo." (Claude Lévi-Strauss Kontribuo al « Rousseau », opa verkaĵo, 1962)
  • "cinikismo": neeskapebla arbitreco de ĉiuj veroj kaj valoroj André Comte-Sponville.

[redaktu] Homa digno aŭ libero, humanismo

vidu Kantio: "agu konstante konsiderante homecon, en vi mem kaj en la aliuloj, ĉiam kaj samtempe, kiel celon kaj neniam kiel rimedon"

[redaktu] problemo de relativismo kaj moralo

[redaktu] problemoj inter religio kaj moralo

  • Religioj ne moralaj. "La homoj arogordonis al la dioj iĝi moralaj"; ktp
  • Moralo rigardita kiel nepensebla ekster religio, la "Dio rekompensonta kaj venĝonta"
  • polemikoj por laika moralo
  • Ĉu religia moralo estos la sama kiel socia aŭ eĉ kiel humanista moralo? ekzemplo de Kristo

Moraloj de la mistikuloj.

[redaktu] Marksismo kaj moralo

[redaktu] Moralo kaj scienco, provoj de "sciencaj moraloj", ankaŭ devioj

  • Socidarvinismo

[redaktu] Skoloj pri moralo

<!...bezonos ordigon, ĉu laŭtempe, ĉu alfabete, eble nur nomolisto kun ligoj al apartaj artikoloj ?...>

[redaktu] Moralaj universalaĵoj

Ĉu - spite al la diverseco de la moraldoktrinoj - fakte (jam) ekzistas iuj moralaj universalaĵoj? Vd. la kapvorton universalaĵoj, moralaj.


[redaktu] Spiritisma Moralo

Laŭ Spiritismo, ĝeneralsence, kiam ni hezitas pri tio, ĉu fari aŭ ne fari ion, ni devas, antaŭ ĉio, proponi al ni mem la jenajn demandojn:

1-e. Ĉu la ago, pri kies efektivigo mi hezitas, povas porti ian malutilon al iu alia?

2-e. Ĉu ĝi povas esti utila al iu?

3-e. Se iu faris tion al mi, ĉu mi estus kontenta?

Se la ago interesas nur nin mem, ni devas pesi la sumon da personaj profitoj kaj malprofitoj, kiuj povas el ĝi rezulti.

Se ĝi interesas alian personon, sed, utilante al unu, se ĝi eble portos malutilon al alia, oni devas ankaŭ pesi la sumon de la bono kaj de la malbono, por agi aŭ ne agi.

Fine, eĉ pri la plej bonaj aferoj, estas ankoraŭ necese konsideri la oportunecon kaj la flankajn cirkonstancojn, ĉar io tre bona per si mem povas rezulti malbone en mallertaj manoj, se ĝi ne estas kondukita kun prudento kaj singardemo. Antaŭ ol komenci, oni devas konsulti siajn fortojn kaj rimedojn por plenumado.

En ĉiaj okazoj, oni povas ĉiam peti la helpon de la protektantaj Spiritoj, memorante jenan saĝan maksimon: Se vi dubas, ne agu.

[redaktu] Spiritisma Preĝo por peti Konsilon al Spiritoj

En la nomo de Dio Ĉiopova, Bonaj Spiritoj, kiuj min protektas, inspiru al mi la plej bonan decido en la necerteco, en kiu mi troviĝas. Direktu mian penson al la bono, kaj deturnu la influon de tiuj, kiuj provus devojigi min.


Vikicitaro enhavas citaĵojn por tiu ĉi artikolo.
Vidu Moralo.

[redaktu] Vidu ankaŭ jenon: