Mamuto

El Vikipedio

Mamuto
Pligrandigu
Mamuto

Mamuto (verŝajne laŭ la jakuta lingvo) estas genro de jam formortinta elefantedo, kiu vivis en la lasta glaciepoko grandnombre en Nord-Ameriko, Eŭropo, Azio kaj Afriko ĝis la 40. longitudo.

Kranio mamuta
Pligrandigu
Kranio mamuta

Ili evoluis el terciera elefantgrupo tra pluraj transiraj formoj, kiuj estis pli kaj pli alkutimiĝintaj al la malvarmo per grasdeponado:

  • Mammonteus primigenius (Lanhara mamuto) - frua plejstoceno
  • Mammonteus trogontherii (Stepa mamuto) - meza plejstoceno
  • Archidiskodon meridionalis (Suda elefanto) - malfrua plejstoceno

Ĝenerale oni pensas pri lanhara mamuto de Nord-Eŭropo, Nord-Azio, kiam oni diras mamuto. La plimulto de la mamuto estis senhara.

La lanhara mamuto estis unu el la plej gravaj ĉasindaĵoj de la homoj en la malfrua pleistoceno. Tion pruvas multaj grotopentraĵoj. La kaŭzo de malpereo de la mamutoj estas ankoraŭ necerta: aŭ la troa ĉasado aŭ la klimatoŝanĝo kaŭzis tion.

Mamuto rekonstruita
Pligrandigu
Mamuto rekonstruita

Estas interese, ke la latina genronomo Mammut enhavas ne la mamutojn, sed nur la malproksimajn parencojn, la mastodontojn, kiuj tiutempe vivis en Nord-Ameriko kaj evoluigis harojn en la malfrua glaciepoko.

En la Azia parto de Rusio oni trovas ĉiam denove plenajn mamutkadavrojn, fermitajn en la glacion. Oni serĉas nigre-kaŝe la kadavrojn pro la valora eburo, sed la sciencistoj provas doni monon por la netuŝitaj mamutoj.

Oni provas trovi en la kadavroj plenan genomon (genetikan kodon), por revivigi la mamutojn. Tio ĝis hodiaŭ ne sukcesis, ĉar la mamuto havas tro ampleksan genetikan kodaron.

[redaktu] Eksteraj ligiloj

•  http://rbcm1.rbcm.gov.bc.ca/hhistory/mammoth/mammothstory.html La Mamuta Etaĝo
•  http://www.mammothsite.com Mamuta Situo
•  http://fax.libs.uga.edu/E98xP4xM5
•  http://www.mammuthus.org/sci/sci_2_2.htm Scienca esploro de la frostiĝinta mamuto trovita en Siberio (france)


Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al



Ĉi tie estas aldonaj bildoj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn bildojn kaj metos ilin en la artikolon.