Eŭripido
El Vikipedio
Eŭripido (eble 486 a.C. - 406 a.C.) estis helena tragika poeto.
[redaktu] Vivo
Eŭripido naskiĝis en la regiono Salamino aŭ sur la samnoma insulo. Li ŝajnas esti de modesta origino. Malgraŭ sia retenemo li plenumis dum iom da tempo la funkcion de sacerdoto de Zeŭso en Fila kaj partoprenis atenan ambasadon senditan en Sirakuson.
Proksime al la fino de sia vivo, li forlasis Atenon; li restis dum kelkaj jaroj en Magnesio, en Tesalio, poste ĉe la kortego de reĝo Arĥelao de Makedonio.
Tie ĉi, okdek jaraĝa, li mortis, post kiam li verkis kelkajn tragediojn. Li havis tri filojn.
[redaktu] Verkado
La verkoj de Eŭripido ege diferencas de tiuj de Esĥilo kaj Sofoklo. Dum ĉi lastaj verkis laŭ la dogmoj fiksitaj, Eŭripido al tiuj oponis, ĉar li trovis ilin sensencaj.
Scivolo scienca lin instigis serĉi naturajn kaŭzojn de fenomenoj konsiderataj supernaturaj. La skeptikismo de Eŭripido ne povis daŭre agnoski la ideon, ke la ordon de la universon tenas la dioj. Sed eĉ se estus tiel, je ĝojo ne estus motivo . La kredojn, kiujn la Atenanoj akceptis sendiskute, li tute ne konsentis; li opinis, ke la Olimpaj dioj montriĝis kruelaj, stultaj kaj puŝataj de deziroj, kiujn ĉe homo oni taksus hontindaj.
Li konsideris la diojn malpli noblaj ol homo brava. En siaj dramoj Eŭripido surscenigis la detrueman krudecon, kiel en La Bakĥantinoj, aŭ ĝin utiligis por fini situaciojn senelirajn kiel en Elektra. Aŭ kiel en Hipolito, kie li prezentas diojn kiel interbatalantajn fortojn, kiuj personigas la motivojn kaj impulsojn de la agantaj figuroj.
Ĝuste en la figuroj troveblas la pleja grandiozo de la eŭripida verkaro.
La daŭra interesiĝo pri la homaj ecoj kaj kondutoj, donas al liaj tragedioj la forton defii la detruemon de la tempo.
Eŭripido vivis en la epoko de la Peloponesa milito kaj, kiel Aristofano, malamis tiun militon kaj la damaĝojn kiujn ĝi estigis. Lia akuza parolado kontraŭ la militistoj en Trojaninoj estas ne kompleta, ĝi donas nur sinsekvon da tragikaj scenoj pri unusola temo. Sed lia pledo insistas energie; kaj jen kial Eŭripido ĉiam havos legantojn.
[redaktu] Verkaro
El la 92 tragedioj de li verkitaj, ni havas nur 17, el kiuj:
- Alkestoj
- Elektra
- La Bakĥantinoj
- Medeo
- Trojaninoj

