Tonalto

El Vikipedio

En muziko, tonalto estas la percepto de la frekvenco de tono. Ekzemple, la A super meza C estas nuntempe fiksita je 440 Hercoj (Hz) (ofte skribata kiel "A = 440 Hz", kaj konata kiel koncerta tonalto), kvankam ne ĉiam estis tiel (vidu Historiaj tonaltaj normoj sube). Tonalto estas ofte citata kiel unu el la fundamentaj flankoj de muziko.

Ni notu, ke tonalto estas io perceptata, sed frekvenco estas la fizika mezuro de vibrado. Ni povas diri, ke la tonon A super meza C ludatan sur ĉia instrumento oni perceptas la sama tonalto kiel pura tono je 440Hz, sed ne nepre enhavas tiun frekvencon aŭ nur tiun frekvencon. Plie, eta ŝango en frekvenco ne nepre kondukas al perceptata ŝango en tonalto, sed ŝango en tonalto implicas ŝangon en frekvenco. Fakte, la apenaŭ konstatebla diferenco (la sojlo, ĉe kiu ŝango de tonalto perceptiĝas) kuŝas ĉirkaŭ kvin cendoj, sed varias tra la registro de aŭdado kaj estas pli preciza kiam la du tonaltoj ludiĝas samtempe. Simile al aliaj homaj stimuloj, la percepto de tonalto ankaŭ povas esti klarigita de la leĝo de Weber-Fechner.

Tonalton oni povas priskribi en diversaj manieroj, i.a. kiel alta aŭ malalta, diskreta aŭ nediskreta, glito aŭ portamento, kaj kiel determina aŭ nedetermina. Tonalto ofte mezuriĝas laŭ frekvenco aŭ ondolongeco, sed oni plej ofte ĝin priparolas per notacio kaj ties literaj etikedoj (C#). En muziko la frekvenco de specifa tonalto ne estas tiel grava kiel ĝia rilato al aliaj frekvencoj — la diferencon inter du tonaltoj oni povas esprimi per proporcio aŭ mezuri en cendoj. Oni diras, ke tiuj, kiuj havas senton por iliaj rilatoj, havas relativan sonsenton, kaj tiuj, kiuj havas senton por la efektivaj frekvencoj sendepende de aliaj tonaltoj havas absolutan sonsenton.

The parencecaj tonaltoj de individuaj notoj en skalo povas determini de unu da nombroj de sintonizadaj sistemoj. En la okcidento, la dekdu-noto kromata skalo estas la plej komuna metodo de organizado, kun egala temperamento nun la plej larĝa uzata metodo de sintonizado tio skalo. En ĝi, la tonalto propocio inter iu ajn du da posteulaj notoj de la skalo estas precize la dekdua radiko de du. En bone-temperata sistemoj (kiel uzata en la tempo de Johann Sebastian Bach [Baĥ], eksemple), diferencaj metodoj de muzika sintonizado uzita. Preskaŭ tuto da iliaj sistemoj havas unu da intervalo en komuna, la oktavo, kie la tonalto de unu da noto estas duobla la frekvenco de la alia. Eksemple, se la A super meza C estas 440 Hz, la A oktaveo super tio estos 880 Hz.

Simila ol aliaj sencoj, la relativa perceptiado de tonalto povas mistifiki, rezultanta en "aŭdiaj iluzioj". Estas pluraj de ili, tiel la tritona paradokso, sed plej noteble la Shepard skalo, kie senhalta aŭ diskreta sekvo de speciale formata tonoj povas fariĝi soni kiel tio sekvo daŭras altigi eterne, kiam ĝi fakte estas lerta aŭdia iluzio.

En atonala, dekdu da tono, aŭ seria teorio "tonalto" estas specifika frekvenco dum tonalta grado estas ĉiuj la oktavoj de frekvenco (tono). Tonaltoj nomiĝas kun entjeroj ĉar de oktava kaj enharmonia ekvivalenteco (eksemple, C# kaj Db estas la sama tonalto kiam C4 and C5 estas funcie la sama, unu da octavo aparte).

Diskretaj tonaltoj, prefere ol seninterrompe variblecaj tonaltoj, estas virtuale universalo, kun esceptoj incluzive de "defalantaj rasoj" (SACHS & KUNST, 1962) kaj "nedeterminataj-tonaltaj kantoj" (MALM, 1967). Glitantaj tonaltoj uziĝas en plej multaj da kulturoj, sed estas rilatata al la diskreta tonaltoj ilia referencas aŭ plibeligas. (BURNS, 1999)

Enhavo

[redaktu] Historiaj tonaltaj standardoj

Krom variaj sistemoj de muzika sintonizado uziĝas determini la relativa frekvenco de notoj en skalo, variaj tonaltaj standardoj uziĝis historie fiksi la absolutan posicion de la skalo. En 1955, la Internacia Organizo por Standardado fiksis la frekvenco de la A super meza C ke 440 Hz, sed en la pasinteco, variaj frekvencoj uziĝis.

Ĝis la 19-a jarcento, estas ne koncerta eforto standardigi muzikan tonalton kaj la niveloj tra eŭropo variĝis larĝe. Eĉ interne de unu kirko, la tonalto uzata povas varii tra tempo ĉar de la maniero de orgenoj sintoniĝis. Generale, la fino de orgena pipo estis martelata ene al konuso, aŭ flagrata ekstere altigi aŭ malaltigi la tonalton. Kiam la pipaj finoj estiĝas ŭfrangiĝata de tio konstanta procezo, ili ĉiuj tondetata malalto, tiel altiganta la tuta tonalton de la orgeno.

Iu ideo de la varieco en tonaltoj povas gajniĝi per eksaminado de maljunaj sintonizadaj forkoj, orgena pipoj kaj alia fontoj. Eksemple, angla tonaltopipo el 1720 ludas la A super meza C ke 380 Hz, kiam la orgenoj ludiĝis de Johann Sebastian Bach en Hamburg, Leipzig and Weimar, Germanio, estis tonaltata ke A = 480 Hz, diferenco de ĉirkaŭ kvar da duontonoj. En alia vortoj, la A productiĝis de la 1720 tonaltopipo estas ĉe la sama frekvenco kiel la F sur unu da la orgenoj de BACH.

Tonalta niveloj ne sole variiĝis el placo al placo, aŭ tra tempo - tonalto niveloj povas varii eĉ interne de la sama urbo. La tonalto uzata por angla katedra orgeno en la 17-a jarcento eksemple, povis kiel grande ol kvin da duondutoj maltalte ol la tonalto uzata por doma klavara instrumento en la sama urbo.

Legantoj povas ankaŭ referi al HELMHOLTZ: "Sur la sencacio de tono" (angle: "on la sensation of tone") La bezono standardigi tonaltaj niveloj, almenaŭ interne de unu urbo aŭ nacio, kreskas ke ludado de muziko kio kombinis la orgenn kun instrumenta ensembloj estiĝas pli popola. Unu vojo en kio tonalto povis kontrolata estas kun la uzo de sintonizada forkoj, kvankam eĉ tie estis variado - sintonizada forko kuniĝis kun Handel, datata el 1740, havas ĝian tonalto ke A = 422.5 Hz, dum pli malfrue oni el 1780 estas tonaltata at A = 409 Hz, preskaŭ duontono malalte. Estis tendenco ale al la fino de la 18-a jarcento por la frekvenco de la A super meza C esti en la atingopovo el 400 al 450 Hz.

Dum la unua duono de 19-a jarcento, estis tendenco por la tonalto uzata de orkestroj altigi. Ĉi tio estas probeble grande resulto de orkestroj konkuranta kun unu la alia, ĉiu klopodis pleniĝi pli kaj pli grandajn koncertajn halojn kun brila, pli "brilianta", sono ol tio de ilia rivaloj. Ili helpiĝis en tio klopodo de la plibonigada fortikeco de la E-kordoj de la violinoj - en la 16-a jarcento, Michael Praetorius reĵetis altaj tonaltaj standardoj kiel konduktanta al defektiĝintaj kordoj, sed la novaj kordoj povas travivi la alta streĉado sen defektiĝado.

La altigo en tonalto ĉe ĉi tio tempo vidiĝas respegulanta en sintonizadaj forkoj. 1815 sintonizada forko el la Dresden opero domo donas A = 423.2 Hz, kiam unu el dekunu da jaroj poste el la sama opera domo donas A = 435 Hz. Ĉe La Scala en Milano, la A super meza C altigis kiel alta ol 451 Hz.

La plej vokalaj kontraŭuloj de la supren tendenco en tonalto estis kantistoj, kiuj plendas ke ĝi metas streĉadon sur iliaj voĉoj. Grande kiel rezulto de iliaj plendadoj, la Francia registaro transdonis leĝon sur 16-a de februario, 1859 kio establis la A super meza C ke 435 Hz. Ĉi tio estis la unua atempto standardigi tonalton sur tia skalo, kaj koniĝis kiel la diapason normal. Ĝi estiĝis tre popola tonalta standardo ekster de Francio plie.

Estis ankoraŭ varioj, tamen. La diapason normal rezultas en meza C tonizata ĉe proksimume 258.65 Hz. Alternativa tonalta standardo konata ke filosofika or scienca tonalto, kio fiksigis meza C ke precize 256 Hz (tio estas, 28 Hz), kaj rezultis en la A super ĝi tonada al proksimume 430.54 Hz, gajnis iom da popoleco el ĝia matematia oportuneco (la frekvencoj de tuto de la C-oj estiĝas pobo de du). Ĉi tio neniam ricevis la saman oficialan rekonon kiel A = 435, tamen, kaj ne estis kiel vaste uzata. (Vidu tamen [1])

En 1939, internacia konferenco rekomendis ke la A super middle C toniĝas al 440 Hz. Ĉi tio standardo pritraktigis de la Internacia Organizo por Standardado (franca mallongigo: ISO) en 1955 (kaj reasertiĝis de ili en 1975) ke ISO 16. La diferenco inter ĉi tio kaj la diapason normal estas la rezulto de konfuzo ĉar kio temperaturo ke la francia standardo povus mezuriĝi. La iniciala standardo estis = 439 Hz, sed ĉi tio anstataŭiĝiis de A = 440 Hz post plendoj ke 439 Hz estis malfacila reprodukti en laboratorio ĉar 439 estas prima nombro.

Spite kiel confuzo, A = 440 Hz estas nun uzata virtuale tutmonde, almenaŭ en teorio. En praktikado, kiel orkestroj ankoraŭ tonas al noto ekdonas de la hobo, prefere ol elektronika sintonizada ilo (kio povus esti pli fidinda), kaj kiel la hoboisto sin povas ne uzata kiel ilo sintonizi en la unua placo, estas ankoraŭ iom da vario en la preciza tonalto uzata. Solaj instrumentoj tia la piano (kio orkestro povas sintonizi al se ili kunludiĝas) estas ankoraŭ ne universale sintonizata al A = 440 Hz. Totale, pensiĝas ke la generala tendenco ekde la meza de la 20-a jarcento estis por standarda tonalto altigi, kvankam ĝi altiĝis tre pli malrapide ol en la pasinteco ...

Legantoj povas ankaŭ konsultu HELMHOLTZ: 'Pri perceptado de tono' (angle: "On the sensations of sound").

[redaktu] Ŝangi la tonalton de vibrada kordo

Estas tri manieroj ŝangi la tonalton de vibrada kordo. kordaj instrumentojsintoniziĝas de varianta la streĉeco de la kordoj ĉar alĝustiĝas longeco aŭ diametro ne estas praktika.

[redaktu] Longeco

Tonalto povas alĝustiĝi de varianta la longeco de la kordo. Pli longa kordo rezultos en pli malalta tonalto. Pli mallonga kordo rezultos en pli alta tonalto. La ŝango en tonalto estas inverse proporcio al la ŝanĝo en longeco:

f \propto {1 \over l}

Kordo duobla la longeco produktas tono ĉe duona la tonalto.

[redaktu] Diametro

Tonalto povas alĝustiĝi de varianta la diametro de la kordo. Pli dika kordo produckos pli malaltan tonalton. Pli maldika kordo rezultos en pli alta tonalto. La ŝanĝo en tonalto estas inverse proporcio ol la ŝanĝo en diametro:

f \propto {1 \over d}

[redaktu] Streĉeco

Tonalto povas alĝustiĝi de varianta la streĉeco de la kordo. Kordo kun pligranda streĉeco (pli laksa) rezultos en pli malalta tonalto. Kordo kun pli granda streĉeco (pli strikta) rezultos en pli alta tonalto. La ŝanĝo en tonalto estas proporcio ol la kvadrata radiko de la ŝanĝo en streĉeco:

f \propto \sqrt{T}

[redaktu] Denseco

La tonalto de kordo povas ankoraŭ variiĝi de ŝanĝanta la denseco de la kordo. La ŝanĝo en tonalto estas inverse proporcio al la kvadrata radiko de la ŝanĝe en denseco:

f \propto {1 \over \sqrt{\rho}}

[redaktu] Ankaŭ vidu

  • tonalta akcento
  • tonalta spaco
  • Scienca Tonalta Notacio

[redaktu] Fontoj

  • BURNS, Edward M. (1999). "Intervals, Scales, and Tuning", The Psychology of Music dua eldono. DEUTSCH, Diana, ed. San Diego: Academic Press. ISBN 0122135644.
    • SACHS, C. and KUNST, J. (1962). En The wellsprings of muzic, ed. KUNST, J. The Hague: Marinus NIJHOFF.
    • MALM, W.P. (1967). Music Cultures of the Pacific, the Near East, and Asia. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

[redaktu] Eksteraj ligoj (en la Angla)