Eŭgeno Lanti

El Vikipedio

Gravaj esperantistoj > Eŭgeno LANTI < Esperantlingva literaturo


Eŭgeno LANTI
Pligrandigu
Eŭgeno LANTI

Lanti (pseŭdonomo de Eugène ADAM, Nehou 19-a de julio 1879-1947), normando, instruisto pri manlaboro kaj geometria desegnado. Lia stilo estas simpla, klara, sarkasma. La uzadon de afiksoj li reduktadis laŭ principo de "sufiĉo kaj neceso" je minimumo. Fondinto de Sennacieca Asocio Tutmonda (1921) kaj longjara redaktoro de klasbatala revuo Sennaciulo.

Enhavo

[redaktu] Biografio

Liaj gepatroj estis farmistoj. Li estis sinsekve terkulturisto, lignaĵisto, meblofaristo meblodesegnisto. Li studis vespere ĝis 1914. Li lernis Esperanton en 1914 - 1915 ĉe la fronto, kie li estis mobilizita en ambulanco. Post la malmobilizo, fariĝinte tre skeptika pri anarĥiismo, li ekdediĉis sin al la mondlingva movado. En 1919, li ankoraŭ hezitis ĉu aliĝi al Esperanto aŭ al Ido. Li tiam konatiĝis en Parizo kun Lucien BANMER kaj Ludoviko Glodeau, kun kiuj li reaktivigis la asocion Liberiga Stelo, kiu iĝis SAT en 1921.

En 1927, Lanti loĝis en Parizo kun Ellen Kate LIMOUZIN, la onklino de George Orwell. Orwell vizitis ilin, kaj suferis, ĉar Esperanto, kiun li ne kapablis paroli, estis la ĉefa lingvo en la domo. De Lanti, Orwell eksciis la ideologian flankon de la lingvo. Tiu ideo kaj kelkaj trajtoj de Esperanto aperis poste en la Newspeak de "1984".

Kiel memlernanto, kiu ĉiam bezonis kontroli sian lingvaĵon en la franca helpe de Petit Larousse, li strebis al kreado de esperanta ekvivalento de tiu vortaro kaj tial iniciatis la redaktadon de la Plena Vortaro, antaŭulo de la nuna PIV, kiu estis unuafoje eldonita de SAT en 1930.

En 1933, Lanti forlasis sian postenon de prezidanto de la plenumkomitato de SAT, kiun li okupis ekde la fondiĝo, vundita de kritikoj kontraŭ lia agado kaj personeco. Sed li plu kontribuis aktive al la vivo de SAT, ĉefe per verkado. Per liaj agadoj kaj verkoj, li estis la ĉefa iniciatinto de la sennaciismo.

En 1935 li fondis la sendependan gazeton Herezulo, per kiu li kritikis la sovetian politikon laŭ maniero multe pli akra ol en Sennaciulo. Post sia emeritiĝo en 1937 li definitive forlasis Francion, kaj ekvojaĝis tra la mondo. Li restadis en Japanio, Oceanio kaj Sudameriko, kaj alvenis fine al Meksikio. Suferanta pro nekuracebla malsano li pendumis sin per duŝeja aparato la 17an de januaro 1947.

[redaktu] Verkoj

[redaktu] Originalaj

[redaktu] En Esperanto

• La Laborista Esperantismo
• Vortoj de k-do Lanti
• Manifesto de la Sennaciistoj
  • Leteroj de Lanti, SAT, 1940
• Mi ĝojas esti esperantisto (artikolo)

[redaktu] En la franca

  • Où en est la question de la langue internationale?', 1919
  • La langue internationale, 1925

[redaktu] Tradukoj

[redaktu] Aliaj ligoj

• Privat kaj Lanti artikolo de Georges Lagrange en La Ondo de Esperanto
• Lanti, la sennaciisto de Tonyo del Barrio
•  (angla) en marxists.org ("marksistoj.org") pri Lanti


La unua versio de tiu ĉi artikolo estis prenita de la Enciklopedio de Esperanto (EdE en ekstera arkivo).


Ĉi tie estas aldonaj eksteraj ligiloj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn eksterajn ligilojn kaj metos ilin en la artikolon.