Stepan Bandera

El Vikipedio

Stepan Bandera
Pligrandigu
Stepan Bandera

Stepan Andrijoviĉ BANDERA estis viro, kiu donis sian nomon al banderanoj. Li naskiĝis la 1-an de januaro de 1909 kiel unu el ses infanoj de grekkatolika pastro en vilaĝo Staryj Uhryniv ĉe urbo Stanislav (pli malfrue Ivano-Frankivsk). Abiturientiĝinte li komencis studi agrikulturan fakultaton de Alta lernejo politeknika en Lvovo. Sed plimulton de siaj fortoj li dediĉis al politika agado, al ideo de batalo por memstara Ukrainio. Li komencis labori en Ukraina Armea Organizo (UAO) kaj li aniĝis en Organizo de Ukrainaj Nacionalistoj (OUN).

OUN estis fondita en Vieno en januaro de 1929. Ĝi ligis krom alia al tradicio de legio de Ukrainaj Siĉaj Pafistoj (USP), ki estiĝis en la jaro 1914 enkadre de aŭstria armeo. La unua reprezentanto de OUN estis Jevhen Konovalec, la dua ekde la jaro 1938 Andrij Melnyk, nur en la jaro 1941 la ĉefa gvidanto de OUN fariĝis Stepan Bandera.

Antaŭe Bandera enviciĝis en gvidantaron de OUN kaj li komandis al la tuta branĉo en okcidenta Ukrainio. En la jaroj 19321934 li komencis en tiu ĉi teritorio batalagadon. Dum Konovalec rifuzis politikan teroron, en la teritorio, en kiu komandis Bandera, terorismo fariĝis la ĉefa rimedo de la batalo sub moto de liberigado de Ukrainio. Escepto estis eĉ ne murdoj de anoj de mala tendaro – de direktoro de lernejo en Lvov, pola ministro de internaj aferoj Bronislaw Pieracki.

Post tio, kiam Hitler atakis Sovetunion, kelke da miloj (preskaŭ du cent mil) da banderanoj ekiris el la okcidenta Ukrainio orienten. Ili volis antaŭkuri germanojn kaj proklami memstaran Ukrainion. Hitler de komence lasis kelkajn paŝojn sen protesto, sed fine Bandera estis la 30-an de junio de 1941 arestita kaj malliberigita. Lia forto evidente vekis ĉe faŝistoj timojn.

Sed en la jaro 1944 germanoj intencis la soldatojn de Bandera eluzi. Ili tralasis ilian komandanton el la malliberejo esperante, ke helpe de liaj armitoj ili pli facile sukcesos rekonkeri jam unufoje perditajn teritoriojn. Fakto estas, ke Bandera mem neniam kunlaboris kun faŝistoj (diference de kelkaj komandantoj en liaj taĉmentoj). Li retiriĝis en Munkenon, de kie li gvidis eksterlandajn taĉmentojn de OUN.

En la tempo, kiam la soldatoj nomataj banderanoj moviĝis tra teritorio de Moravio, Stepan Bandera loĝis do en la ĉefurbo de Bavario. Lian vivon pli malfrue, la 15-an de oktobro en la jaro 1959, finigis sur ŝtuparoj de munkena domo mortiga injekto kun enhavo de kianido kalia en la mano de agento Bohdan Staŝinski. Post estiĝo de memstara Ukrainio kelkaj samlandanoj de Bandera vicigas lian nomon sur piedestalon de naciaj herooj. Aliaj agnoskas, ke liaj praktikoj de la nacie liberiganta batalo envicigas lin prefere en tendaron de teroristoj.