Esperanto-festotagoj

El Vikipedio

Esperanto > Esperanta kulturo > Esperantujo - Esperanto-movado > Esperanto-festotagoj


Jam en la 1920aj jaroj, laŭ propono de diversaj intelektuloj kaj aktivuloj (interalie Baghy kaj Nekrasov) la 15-a de decembroZamenhofa Tago (naskiĝo de Lazaro Ludoviko Zamenhof en 1859) estis tradicie elektita kiel Esperanto-Librotago. Dum tiu aŭ proksima tago, sojle al la Kristnaska ferio, la esperantistaro havas siajn klubajn julfestojn, interŝanĝas donacojn (prefere Esperanto-librojn) kaj bondezirojn, foje kunvenas pro seminario pri Zamenhofoj. Ĝi estas la Tago de la Esperanto-kulturo, kaj tia ĝin registras la Konstitucio de la Esperanta Civito.

Malpli gravaj estas la aliaj datrevenoj, kiuj fariĝis Esperantaj festo- aŭ memortagoj.

Lige kun la forpaso de Zamenhof (1917) la 14-a de aprilo estas nuntempe pli kaj pli uzata kiel Memor-Tago, aŭ Tago de ĉiuj pioniroj. Estas rimarkinde, ke ofte en aprilo naskiĝis novaj iniciatoj, ekzemple UEA (1908) kaj Heroldo de Esperanto (kies unua numero aperis la 14-an de aprilo 1920).

La historio de la lingvo registras du pliajn datojn: la 2-an de junio 1887 la rusa cenzuro permesis la eldonon de la Unua Libro (tiu dato, la 21-a de majo laŭ la Julia kalendaro, aperas dorse de la frontispico), kaj la 9an de aŭgusto 1905 en Bulonjo-ĉe-Maro estis aprobitaj la Fundamento, la starigo de la Lingva Komitato kaj la flago (pri la himno la unua UK prokrastis la decidon, sed per si mem venkis la melodio de Félicien Ménu De Ménil).

La esperantistaro ofte festas la Unuan Libron la 26-an de julio, pro miskalkulo, bazita sur la dato de la Bileto por ellaso (la dua cenzura permeso, ne plu pri la preso, sed pri la surmerkatigo). Efektive tiu estus pli frua je kelkaj tagoj. Pro la kontesto, la Esperanta Civito decidis favore al la 2-a de junio, la sola tute certa dato, kiel Tago de la Lingvo. Estas rimarkinde ke tiu ĉi dato kaj la du zamenhofaj ĉiam koincidas laŭ la tago de la semajno.

Nur la Esperantaj Civitanoj festas la 10-an de aŭgusto, ĉar tiam en 1998 estis lanĉita la Pakto por la Esperanta Civito, kiun ili konsideras la tagon postan al la gravaj decidoj de Bulonjo. Estas rimarkinde ke Lazaro Ludoviko kaj Klara Zamenhof geedziĝis la 9-an de aŭgusto 1887.

Laŭ la politikaj aŭ religiaj konvinkoj, ankaŭ aliaj datoj estas festataj (ekzemple la 1-a de majo en la Laborista Esperanto-movado), sed ne temas pri specife Esperantaj festotagoj.

[redaktu] Proponoj de Zamenhof: La "Sankta Tago" ktp.

Zamenhof proponis la 5-an de Aŭgusto, la tagon de la malfermo de la Unua Kongreso Esperantista 1905, kiel festotagon. Zamenhof diris: "Sankta estas por ni la hodiaŭa tago." En letero publikigita en 1906 (OV V n-ro 24) li skribis pri la propono elekti festotagon por la esperantistoj: "La ideo per si mem ŝajnas al mi bona, sed mi ne povas aprobi la proponon, ke por tiu ĉi festotago oni elektu mian tagon de naskiĝo. Se la ideo per si mem estos akceptita de la esperantistoj, tiam estos necese elekti iun alian tagon, ekzemple:

a) tagon de la malfermo de la unua kongreso esperantista,

b) aŭ la unuan tagon de la kalendara printempo (por la norda duonglobo, kiel simbolon de la printempo, kiun nia afero promesas al la homaro;

c) aŭ la tagon en kiu en la jaro 1878 la unua rondeto esperantista proklamis la finitecon kaj la oficialan komencon de ekzistado de la lingvo Esperanto (17. de Decembro); [dum amikoj de Zamenhof festis lian naskiĝdatrevenon]

ĉ) aŭ iun alian tagon laŭ elekto de la esperantistoj."