Teleobjektivo
El Vikipedio
Teleobjektivo estas objektivo kun relative granda ĉefa fokusa distanco samtempe kun relative malgranda malantaŭa distanco. Tia objektivo povas fari relative grandan bildon de malgranda malproksima objekto, kompare al bildo de normala objektivo ↓.
Foto farita per normala objektivo
|
En fotografio konvencie oni konsideras ke objektivo estas "teleobjektivo", se ĝia ĉefa fokusa distanco estas multe pli larĝa ol la diagonalo de la bildo kiun ĝi produktas en la fotilo, kie tiu objektivo estas uzata ↓.
Enhavo |
[redaktu] Praktikaj Konsideroj
[redaktu] Alprosimigo ŝajna de objektoj
El vidpunko de fotisto, La plej karakteriza mezuro de teleobjektivo estas ĝia kapablo ŝajne alproksimigi la fotatan objekton, aŭ ampleksigi bildon kompare kun bildo de objektivo konsiderata "normala".
Kiam la plej popularaj fotiloj estis tiuj nomataj "de 35 mm" por fotado en kemia fotografa filmo, konvencie la "normala" lenso estis tiu havanta fokusdistancon egala al 50 mm. Tio estas konvencio, ĉar reale, en tradicia fotilo "de 35 mm" la bildo sur la filmo havis laterojn de 36 mm x 24 mm, kaj do la diagonalo estas:
d = √( 242 + 362 ) = 43,27 mm
tiel ke, laŭ la kriterio de la diagonalo, objektivo kun fokusdistanco de 50 mm estas iomete "tele-" por tiaj fotiloj.
Tamen, en diĝitaj aŭ ciferecaj fotiloj la bildo-kapta areo havas aliajn latermezurojn.
Oni difinas la povon de la teleobjektivo kiel la kvociento de la ĉefa fokusdistanco dividite per la malantaŭa distanco, kutime oni skribas tiun ĉi rezultaton sekvita per litero ikso (X). La povo estas proksimume egala al la ampleksigo atingita per la teleobjektivo.
Do, oni povas montri la ampleksigon de teleobjektivo per cifero sekvita de litero "X", do, ekzemple "6X (ses-iksa) teleobjektivo" signifas ke la bildo produktata far ĝi, de iu objekto, estas sesoble ampleksa horizontale kaj sesoble ampleksa vertikale komparata kun tiu bildo produktata far normala objektivo.
[redaktu] Perspektivo
La perspektivo montrata en bildo produktita far teleobjektivo estas kontraŭa al tiu montrata far Larĝangula objektivo: Dum ĉi-lasta kvazaŭ troigas la ŝajnan distancon inter proksimaj kaj malproksimaj objektoj, kompare kun la reala distanco, teleobjektivo kvazaŭ malpliigas tian diferecon ↓.
Tiun fenomenon kaŭzas la malampleksa vidangulo de teleobjektivo, kiu ne kaptas partojn de la sceno kiuj perceptigus nin pri la realajn distancojn. Ekzemple, en iu el la supre menciitaj fotiloj "de 35 mm", teleobjektivo de 135 mm (2,7X) tenita je 1,5 m disde la planko, ne kaptas la plankon antaŭ ol 9 metroj disde la fotilo, kaj teleobjektivo de 400 mm (8X) ne ĝin kaptas antaŭ ol 30 metroj.
[redaktu] Kampoprofundo
La kampoprofundo de teleobjektivo estas kontraŭa al tiu de Larĝangula objektivo. Ĉi lasta havas larĝan kampoprofundon: La objektoj kaj detaloj en la sceno, ĉu proksimaj, ĉu foraj, havas en la bildo limojn bone difinitajn.
Teleobjektivo havas mallarĝan kampoprofundon: En la bildo aperas bone difinitajn la limojn nur de tiuj objektoj kaj detaloj kiuj situas interne de mallarĝa distancosegmento disde la fotilo.
[redaktu] Utilo
Krom la evidenta utilo de teleobjetivo por foti malprosiman objekton sen neceso de troa alproksimiĝo, ankaŭ estas rekomendinde utiligi teleobjektivon por kapti portreton de homo, sed teleobjektivon de maksimume 2X, ekzemple: objektivo de 80-milimetra fokusdistanco en 35-milimetra fotilo (1,6X).
Tiu rekomendo celas ne troigi grando-diferencojn inter partoj de la kapo. Se, kontraŭe, oni uzus por portreto larĝangulan objektivon, ekzemple la nazo -pli proksima al la fotilo- aperas troigita kompare kun la oreloj kiuj estas pli malproksimaj. Tamen se oni uzus teleobjektivon pli granda ol 2X, necesus kapti la portreton el tro malproksime.
[redaktu] Svageco de bildo pro tremo
La svageco de la bildo pro tremo kiam oni kaptas foton estas des pli granda ju pli larĝa estas la fokusdistanco de la uzata objektivo.
Normale, kiam oni uzas teleobjektivon, la distanco inter la fotilo kaj la fotata sceno estas tre larĝa, kaj tio kaŭzas ke eta tremo en la fotilo signifas larĝan flankeniron en la sceno malproksima, kaj do svageco en la rezultanta bildo ↓.
[redaktu] Historio
Fine de la 19a jarcento, la kutima metodo uzata por enfokusigo estis per balgo ligita al la fotilo, interne en la fotilo ne ekzistis alia enfokusiga sistemo. Ju pli larĝa estis la fokusdistanco de la objektivo, des pli larĝa devis esti la balgo, do, povus okazi ke kiam la fotisto ekhavis objektivon de pli larĝa fokusdistanco, li/ŝi ektrovis ke la balgo de sia fotilo ne havis sufiĉan movlongon por enfokusigi objetojn ekzitantaj en sia ateliero, ĉar ju pli proksima estas la objekto, del pli larĝe devas li etendi la balgon.
Tiam oni rimarkis ke, ekde 1851, kutimo de astronomoj estis utiligi negativan lenson por pligrandigi la bildon produktita far teleskopoj, kaj tio ankaŭ estis uzata por la bildoj el mikroskopoj, kaj ke saman praktikaĵon povus esti aplikata en fotografion.
Oni fabrikis objektivojn kun variigebla fokusdistanco. La fotisto variigis la fokusdistancon per variigante la distancon inter la fronta pozitiva lensgrupo kaj la malantaŭa negativa lensgrupo.
En la jaro 1891, Thomas Rudolphus Dallmeyer atingis la unuan patenton pri teleobjektivo.
[redaktu] Klasoj de teleobjektivoj
Teleobjektivo povas esti sitemo konstruita nur per lensoj, do sistemo tute refrakta, aŭ konstruita per lensoj plus speguloj, do refrakta kaj reflekta.
[redaktu] Lensa Teleobjektivo
Lensa teleobjektivo konsistas el du subsistemoj. La antaŭa, kiu frontas al la vidata objekto, havas pozitivan optikan forton kaj do konverĝigas la lumradiojn. La malantaŭa, havas negativan optikan forton kaj diverĝigas la lumradiojn. Inter la subsistemoj estas sufiĉe granda distanco. La pozitiva sistemo faras reelan bildon de la objekto kaj la negativa pligrandigas la bildon.
Ĉiu el la du lensaj subsistemoj povas havi pli ol du elementoj, por etigi aŭ forigi aberaciojn.
En teleobjektivo, ambaŭ nodaj punktoj, antaŭa kaj malantaŭa situas fronte (antaŭe) de la tuta sistemo.
![]() |
[redaktu] Spegul-lensa teleobjektivo
Por fari plu pli grandan fokusan distancon samtempe kun la samaj eksteraj dimensioj de la objektivo estas teleobjektivoj konsistaj el lensoj kaj speguloj.
Specialaĵo de tia objektivo estas tio ke punkto, je kiu la objektivo ne estas fokusita, videblas kiel ringo, sed ne kiel plena cirklo kiel kutime.
Spegul-lensa teleobjektivo havas konstantan relative malgrandan relativan truon. Pro tio ĝin eblas uzi nur kun granda lumigo kaj fotomaterialoj kun granda sentkapablo.









