Kaniso
El Vikipedio
Kaniso (Canis) estas planlingvo proponita de Ron de LEEUW en 2003. Laŭ la aŭtoro, Kaniso estas simpla kaj logika, sed, ĉefe, honesta. Kaniso akiris ĝian vortprovizon (kiu havas nur 133 vortoj) ĉefe el latinidaj kaj Afrikaj lingvoj. Kanisa gramatiko estas miksaĵo el latinidaj kaj germanaj lingvoj por esti facila por lerni.
Enhavo |
[redaktu] Gramatiko
[redaktu] Alfabeto kaj prononco
Kaniso uzas 33 literojn de kartvela alfabeto, modifitaj laŭ prononco.
[redaktu] Morfologio
La artikoloj estas dividita en 4 grupoj: aferoj, humoj, animaloj kaj abstraktaĵoj. Estas definitaj kaj nedefinitaj atrikoloj:
definitaj:
la - aferoj;
lo - homoj;
li - animaloj/plantoj;
le - abstraktaĵoj;
nedefinitaj:
una - aferoj;
uno - homoj;
uni - animaloj/plantoj;
une - abstraktaĵoj.
En konbino kun 'de' (el) oni havas tiujn formojn:
de + la = della
de + lo = dello
de + li = delli
de + le = delle
Substantivoj finas per -e, -o kaj -a. Por fari pluralo, oni metu -s post -e aŭ sanĝo -o kaj -a per -i, ekzemple: lo pane/ lo panes (la pano, la panoj); lo erro/ lo errori (la eraro, la eraroj); lo camara/ lo camari (la fotmaŝino/ la fotmaŝinoj).
La personaj pronomoj estas los (mi), tos (ci), eos (li), eas (ŝi), eus (ĝi), nos (ni), vos (vi), pos (ili). Por fari akuzativon, oni metu -la: losla (min), tosla (cin), ktp. Por fari poseda pronomo, oni metu -tra: lostra (mia), tostra (cia), ktp.
Demonstrativaj pronomoj estas: Aça = tiu, Açi = ĉi tiu/ tiuj; Saçi = kie; Içi = ĉi tie.
Canis havas regulajn kaj neregulajn verbojn. Ili havas 6 tempojn. La verbo varias laŭ personoj; gerundio kaj participo havas 4 kazojn: nominativon, genitivon, dativon kaj akuzativon.
Prepozicioj estas:
Uprano = super
Ab = apud
Proximo = proksime de
Makrunos = malproksime de
Koxta = apud
Epa = antaŭen
Peroska = per
Sub = sub.
Nombroj:
0 Siefra; 1 Mono; 2 Duo; 3 Trea; 4 Buta; 5 Penta; 6 Hexa; 7 Hepta; 8 Octo; 9 Nona; 10 Deca; 11 Monodeca; 12 Duodeca; 20 Vento; 21 Monovento; 22 Duovento; 30 Trenta; 40 Quatro; 50 Cinqua; 60 Sessata; 70 Settanta; 80 Ottanta; 81 Monoöttanta LXXXI 82 Duoöttanta LXXXII 83 Treaottanta LXXXIII 84 Butaottanta LXXXIV 85 Pentaottanta LXXXV 86 Hexaottanta LXXXVI 87 Heptaottanta LXXXVII 88 Octoöttanta LXXXVIII 89 Nonaottanta LXXXIX 90 Novanta; 100 Cention; 101 Centionmono; 110 Centiondeca; 111 Centionmonodeca; 200 Vention; 300 Trention; 400 Quatrion; 500 Cinquion; 600 Sessation; 700 Settantion; 800 Ottantion; 900 Novantion; 1000 Milla; 1001 Millamono; 2000 duomilla; 10.000 decamilla; 100.000 cention milla; 1.000.000 mono milliona; 1.000.000.000 mono miljardo;
[redaktu] Sintakso
La vortordo estas SVO (subjekto, verbo, objekto) kaj tre simila al la angla lingvo.
[redaktu] Ekstera ligo
http://home.unilang.org/main/wiki2/index.php/Cani%CF%82

