Cotton Mather

El Vikipedio

Cotton MATHER (naskita je la 12-a de februaro 1663, mortinta je la 13-a de februaro 1728) estis politike tre influa puritano en la britaj kolonioj en Norda Ameriko. Oni povus nomi lin usonano, se Usono tiam jam ekzistus. Li estis filo de Increase Mather.

Mather diplomiĝis en la Universitato Harvard en 1678, havante nur 15 jarojn. Li verkis pli ol 450 librojn kaj aliajn eldonaĵojn kaj havis grandan influon al la filoj kaj nepoj de puritanoj elmigrintaj el Anglio. Li predikis severan, fundamentisman puritanismon kaj kontribuis prepari la postan memkomprenon de Usono kiel "elektita popolo".

En sorĉistinaj procesoj Mather defendis la vidpunkton, ke persono estas respondeca pri ĉio, kion ĝi faras en sonĝo aŭ vizio de alia persono.

Sur la kampo de biologio Mather laboris pri kultivado de plantoj, observante, ke diversaj specoj de maizo kruciĝas, se ili kreskas tiel proksime, ke vento de unu speco atingas la alian.

Kiel puritano Mather estis verva kontraŭulo de la kvakeroj. Kiam la kvakera gvidanto William Penn migris al Norda Ameriko, Mather skribis en letero:

"Nun surmaras ŝipo, nomata Welcome, kiu enhavas cent aŭ pli de la pereigemaj herezuloj, kiujn oni nomas kvakeroj, gvidataj de W. Penn, la ĉefa fiulo. La Supera Kortumo tial solene ordonis al majstro Malachi de brigo Porpoise, lerte intercepti tiun Welcome kaj kapti la menciitan Penn kun lia sendia anaro, por ke la Sinjoro estu glorata kaj ne mokata sur la grundo de tiu ĉi nova lando per la idolservo de tiuj homoj. Granda profito venos el la vendo de la tuta ularo al Barbado, kie oni bone pagas sklavojn per rumo kaj sukero. Tiel ni faros ne nur servon al la Sinjoro, sed ankaŭ grandan utilon al liaj guberniestro kaj popolo."

Post la detronigo de la brita reĝo James la 2-a Mather kungvidis ribelon kontraŭ ties Nov-Anglia guberniestro.