Afrika

Wikipedia(e)tik

Afrika munduan
Handitu
Afrika munduan

Afrika hirugarren kontinenterik handiena da. 30,244,050 km2 dauzka eta Lurraren ehuneko 20,3ean hedatzen da. 800 milioi biztanle dauzkalarik munduko biztanleriaren zazpirena du.

Antzinako erromatarrek Africa Terra "Afrikarren lurra" (Afer, Afri "Afrikar") - kontinenteko iparraldeko zatiari (gaur egun Tunisia deitzen diogunari) deitzen zioten. Afer izenaren oinarria, dirudienez, arabieraren Aferrean datza, eta hautsa esan nahi du; Afridietarren tribukoak, iparraldeko Kartagoko aldean bizi ziren. Grekeraz aphrike hitzak "hotzik gabekoa" esan nahi du eta latinez "eguzkitsua".

[aldatu] Historia

Afrika gizakiaren sorlekua da. Munduko historiaren zatirik handienetan zehar ez zeukan inolako estaturik, baizik eta tribu anitz eta erreinuak eta sendiak bizi ziren. XIV. mendean esploratzaile europarrak heldu ziren. Nagusiak erosiz milioka harrapatu eta lan egitera behartu zituzten munduan zehar, gaur egun esklabu-merkataritza deritzonean. Hemeretzigarren mendean Europako estatu inperialak kolonizatze-lasterketa batetan hasi ziren eta kontinentearen zatirik handiena hartu zuten, eta estatu kolonial berriak sortu. Egoera honek Bigarren Mundu Gerraren amaiera arte iraun zuen. Orduz geroztik estatu horiek guztiek independentzia eskuratu zuten, oraindik lortu ez duen Mendebaldeko Sahara izan ezik, eta, gaur egun, 30 estatu dauzka. Gehienek kolonizatze-prozesuan sortutako mugak dituzte eta hau etengabeko arazoen iturria izan da.

[aldatu] Kultura

[aldatu] Afrikako estatuak


Afrikako herrialde eta lurraldeak    (Nazio Batuen azpi-eskualdeka)
Iparraldeko Afrika
Aljeria · Egipto · Libia · Maroko · Mendebaldeko Sahara · Sudan · Tunisia Mendebaldeko Afrika
Benin · Burkina Faso · Boli Kosta · Cabo Verde · Ganbia · Ghana · Ginea · Ginea Bissau · Liberia · Mali · Mauritania · Niger · Nigeria · Senegal · Sierra Leona · Togo
Erdialdeko Afrika
Angola · Afrika Erdiko Errepublika · Ekuatore Ginea · Gabon · Kamerun · Kongoko Errepublika · Kongoko Errepublika Demokratikoa · Sao Tome eta Principe · Txad Ekialdeko Afrika
Burundi · Djibuti · Eritrea · Etiopia · Kenia · Komoreak · Madagaskar · Malawi · Maurizio · Mozambike · Ruanda · Seychelleak · Somalia · Tanzania · Uganda · Zambia · Zimbawe
Hegoaldeko Afrika
Botswana · Hego Afrika · Lesotho · Namibia ·Swazilandia Menpeko lurraldeak
eta bestelakoak:
Erresuma Batua: Santa Helena · Espainia: Kanariar Uharteak · Melilla · Zeuta · Frantzia: Mayotte · Réunion · Portugal: Madeira