Nümar amiis
From Wikipedia
| Cheest artícul al è scrivüü in Koiné matemàtica, urtugrafía ünificada. |
| Sistema da nümar in matemàtica. | |
| Nümar Elementaar | |
|
|
|
|
Natüraal
Infinit ∞ |
|
| Estensiun di nümar cumpless |
|
|
Ipercumpless |
|
| nümar Spescjaal | |
|
Numinaal |
|
| D'òolt nümar impurtaant | |
|
Sequenza d'intreegh |
|
| Sistema da nümerazziú | |
|
Un para da nümar amiis al è ul datum da düü nümar intreegh relazziunaa da manera che la suma di divisuur propi dal primm al è iguala al seguunt, e la suma di divisuur propi dal seguunt al è iguala al primm.
Par esempi , 220 e 284 i è di nümar amiis, gja che la suma di divisuur propi da 220, 1 + 2 + 4 + 5 + 10 + 11 + 20 + 22 + 44 + 55 + 110 = 284, e la suma di divisuur propi da 284, 1 + 2 + 4 + 71 + 142 = 220.
Ul matemàtich àrab Thàbit ibn Qurra al derivava, al 850, una fórmüla che la permett da generá di nümar amiis. Si
- p = 3 × 2n-1 - 1,
- q = 3 × 2n - 1,
- r = 9 × 22n-1 - 1,
indúe n > 1 al è un intreegh qual-sa-vöör e p, q e r i è primm, alura 2npq e 2nr i è un para da nümar amiis. Al cuventa nutá che chesta fórmüla la permett da generá di nümar amiis, però mia töcc i nümar amiis. Par esempi , na pruponn i para (220, 284), (17.296, 18.416) e (9.363.584, 9.437.056), però mia ul para (6.232, 6.368).
Sa pöö cunsiderá che un nümar parfett al è un caas spescjaal da nümar amiis, gja che la suma di söö divisuur propi al è iguala al nümar istess .
[redatá] Ligamm da fö
- Töcc i nümar amiis cugnusüü (in Anglées).
- Nombres amics a Math World. Una descrizziú plüü tèg·nica dal tema (in Anglées).

{0,1,2,3...}
{...-2,-1,0,+1,+2,...}
{...-1/2..0..1/2..1...}
{Q U I U Tr}
{2,3,5,7,11...}



...}
