จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ศิลปินแห่งชาติ ของประเทศไทย หมายถึงศิลปินผู้มีความสามารถ มีผลงานสร้างสรรค์และพัฒนาเป็นที่ยอมรับของวงการ และมีผลงานเป็นประโยชน์ต่อสังคม
[แก้] คุณสมบัติ และ หลักเกณฑ์การคัดเลือก
คุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติ 7 ประการ คือ
- เป็นผู้มีสัญชาติไทย และยังมีชีวิตอยู่ในวันตัดสิน
- เป็นผู้มีความสามารถ มีความเชี่ยวชาญ และมีผลงานดีเด่นเป็นที่ยอมรับของวงการศิลปะแขนงนั้น
- เป็นผู้สร้างสรรค์และพัฒนาศิลปะแขนงนั้นจนถึงปัจจุบัน
- เป็นผู้ผดุงและถ่ายทอดศิลปะแขนงนั้น
- เป็นผู้ปฏิบัติงานศิลปะแขนงนั้นอยู่ในปัจจุบัน
- เป็นผู้มีคุณธรรมและมีความรักในวิชาชีพของตน
- เป็นผู้มีผลงานที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและมนุษยชาติ
หลักเกณฑ์การคัดเลือกจำแนกศิลปินแห่งชาติออกเป็น 4 สาขาคือ
- สาขาทัศนศิลป์
- สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
- สาขาวรรณศิลป์
- สาขาศิลปะการแสดง
[แก้] รายชื่อศิลปินแห่งชาติ
[แก้] พ.ศ. 2528 (ปีแรก)
[แก้] พ.ศ. 2529
| ศาสตราจารย์ พลเรือตรี สมภพ ภิรมย์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรม |
| นายประสงค์ ปัทมานุช |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| นายไพฑูรย์ เมืองสมบูรณ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
| นางแสงดา บันสิทธิ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ทอผ้า |
| นายเห้ง โสภาพงศ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ เครื่องถม |
| นายทองมาก จันทะลือ |
|
สาขาศิลปะการแสดง หมอลำ |
| นายกั้น ทองหล่อ |
|
สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง |
| คุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| นายเฉลิม บัวทั่ง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| นายเปลื้อง ฉายรัศมี |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีพื้นบ้าน-โปงลาง |
[แก้] พ.ศ. 2530
| นายชิต เหรียญประชา |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
| นายโหมด ว่องสวัสดิ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| หม่อมราชวงศ์ มิตรารุณ เกษมศรี |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
| นายยก ชูบัว |
|
สาขาศิลปะการแสดง มโนราห์ |
| คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
[แก้] พ.ศ. 2531
| นายเฉลิม นาคีรักษ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| นายพูน เกษจำรัส |
|
สาขาทัศนศิลป์ ศิลปะภาพถ่าย |
| นายหวังดี นิมา (หวังเต๊ะ) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงพื้นบ้าน-ลำตัด |
| นายประสิทธิ์ ถาวร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| นายบุญยงค์ เกตุคง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| นายเสรี หวังในธรรม |
|
สาขาศิลปะการแสดง สังคีตศิลป์ |
| นางสาวจำเรียง พุธประดับ |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์-ละคร |
| นางสุกัญญา ชลศึกษ์ (กฤษณา อโศกสิน) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
| หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2532
| ดร.ประเวศ ลิมปรังษี |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
| นายฉิ้น อรมุต (หนังฉิ้น ธรรมโฆษณ์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง |
| นางเชอร์รี่ เศวตนันทน์ |
|
สาขาศิลปการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
| นายประสิทธิ์ พยอมยงค์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีสากล |
| นายประเวศ กุมุท |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| นายอังคาร กัลยาณพงศ์ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2533
| นายทวี นันทขว้าง |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| นายสุเทพ วงศ์กำแหง |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
| นางสุวรรณี ชลานุเคราะห์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์-ละครรำ |
| นายศักดิ์ชัย บำรุงพงศ์ (เสนีย์ เสาวพงศ์) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2534
| นายสวัสดิ์ ตันติสุข |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| นาวาตรีพยงค์ มุกดา |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-เพลงลูกทุ่ง ประพันธ์ |
| นางเพ็ญศรี พุ่มชูศรี |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
| นายอาจินต์ ปัญจพรรค์ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2535
[แก้] พ.ศ. 2536
| นายพินิจ สุวรรณะบุณย์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ การออกแบบประยุกต์ศิลป์ |
| นายขาเดร์ แวเด็ง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีพื้นบ้าน-ร็องแง็ง |
| นายชาลี อินทรวิจิตร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์ ดนตรี-ประพันธ์คำร้อง |
| นางฉวีวรรณ ดำเนิน |
|
สาขาศิลปะการแสดง หมอลำ |
| นายเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
| นางประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2537
[แก้] พ.ศ. 2538
| นายจิตต์ จงมั่นคง |
|
สาขาทัศนศิลป์ ภาพถ่ายศิลปะ |
| นายสมเศียร พานทอง (ชาย เมืองสิงห์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง ประพันธ์ |
| นายเปรื่อง ชื่นประโยชน์ (ป.ชื่นประโยชน์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง ประพันธ์เพลง |
| นายคำผาย นุปิง |
|
สาขาศิลปะการแสดง การแสดงพื้นบ้าน-ขับซอ |
| นายสร้อย ดำแจ่ม |
|
สาขาศิลปะการแสดง การแสดงพื้นบ้าน-เพลงบอก |
| นายแจ้ง คล้ายสีทอง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| นายรงค์ วงษ์สวรรค์ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
| นายทวีป วรดิลก |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2539
| นายชำเรือง วิเชียรเขตต์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
| นางเกลียว เสร็จกิจ (ขวัญจิต ศรีประจันต์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงพื้นบ้าน-อีแซว |
| นางจันทร์สม สายธษรา |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงพื้นบ้าน-ขับซอ |
| นางรวงทอง ทองลั่นธม |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
| หม่อมหลวงศรีฟ้า (ลดาวัลย์) มหาวรรณ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2540
| นายกมล ทัศนาญชลี |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรมและสื่อผสม |
| นายอิ่ม จิตภักดี (หนังอิ่มเท่ง) |
|
สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง |
| นายพินิจ ฉายสุวรรณ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| คุณหญิงมาลัยวัลย์ บุณยะรัตเวช |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีสากล |
| นายไวพจน์ สกุลนี (ไวพจน์ เพชรสุพรรณ) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง ประพันธ์ |
| นายสมพงษ์ พงษ์มิตร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์และละคร |
| นายฉัตรชัย วิเศษสุวรรณภูมิ (พนมเทียน) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2541
| ศาสตราจารย์ประหยัด พงษ์ดำ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ภาพพิมพ์ |
| นายชลูด นิ่มเสมอ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
| นาวาอากาศเอก อาวุธ เงินชูกลิ่น |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
| ดร.สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย |
| นางศิริวัฒน์ ดิษยนันทน์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์ |
| นายชัยชนะ บุญนะโชติ |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง |
| นายชรินทร์ นันทนาคร |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
| นางเบ็ญจรงค์ ธนโกเศศ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| นาวาตรี ปิยะพันธ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีสากล |
| นางจุรี โอศิริ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์และละคร |
[แก้] พ.ศ. 2542
| ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดำรง วงศ์อุปราช |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| นายอินสนธิ์ วงศ์สาม |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
| ผู้ช่วยศาสตราจารย์มานิตย์ ภู่อารีย์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ภาพพิมพ์ |
| นายชิน ฝ้ายเทศ (ชินกร ไกรลาศ) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง |
| นายสมนึก ทองมา (ชลธี ธารทอง) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ประพันธ์ |
| นางมารศรี อิศรางกูร ณ อยุธยา |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์และละคร |
| นายแท้ ประกาศวุฒิสาร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์ |
| นางสัมพันธ์ พันธุ์มณี |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์ |
| นางสุภา สิริสิงห์ (โบตั๋น) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2543
| 1. นายจักรพันธุ์ โปษยกฤต |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| 2. รองศาสตราจารย์ฤทัย ใจจงรัก |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
| 3. พลเรือตรี มงคล แสงสว่าง |
|
สาขาศิลปะการแสดง คีตศิลป์ |
| 4. นายอัศศิริ ธรรมโชติ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2544
[แก้] พ.ศ. 2545
| 1. ศาสตราจารย์ (พิเศษ) ประกิต บัวบุศย์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| 2. นายนิธิ สถาปิตานนท์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย |
| 3. นายจิรัส อาจณรงค์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
| 4. นายสุจิตต์ วงษ์เทศ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2546
| 1. นายพิชัย นิรันด์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| 2. นางสาววนิดา พึ่งสุนทร |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
| 3. นายพร้อม บุญฤทธิ์ (หนังพร้อมน้อย) |
|
สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง |
| 4. นายกรุณา กุศลาสัย |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2547
| 1. นายไพบูลย์ มุสิกโปดก |
|
สาขาทัศนศิลป์ ภาพถ่ายศิลปะ |
| 2. นายสันต์ สารากรบริรักษ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
| 3. นายจุลทัศน์ กิติบุตร |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย |
| 4. นายไพรัช สังวริบุตร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์และละคร |
| 5. นางจินตนา ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา (จินตนา สุขสถิตย์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีสากล-ขับร้อง |
| 6. นายราฆพ โพธิเวส |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์-โขน |
| 7. คุณหญิงวินิตา ดิถียนต์ (ว.วินิจฉัยกุล) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
| 8. นายชาติ กอบจิตติ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2548
| 1. นายทวี รัชนีกร |
|
สาขาทัศนศิลป์ |
| 2. นายประเทือง เอมเจริญ |
|
สาขาทัศนศิลป์ |
| 3. นายสถาพร ศรีสัจจัง |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
| 4. นายประยอม ซองทอง |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
| 5. นายวิเชียร คำเจริญ (ลพ บุรีรัตน์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง (นักแต่งเพลงลูกทุ่ง) |
| 6. นายฉลาด ส่งเสริม (ป.ฉลาดน้อย) |
|
สาขาศิลปะการแสดง (หมอลำ) |
| 7. นายมานพ ยาระณะ |
|
สาขาศิลปะการแสดง (การแสดงพื้นบ้าน-ช่างฟ้อน) |
| 8. นายสำราญ เกิดผล |
|
สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) |
| 9. นายศุภชัย จันทร์สุวรรณ์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์) |
[แก้] ลิงก์ภายนอก