Franco ripuario
De Biquipedia
Lo franco ripuario (Ripoarisch en ripuario, Ripuarisch en alemán) ye lo sistema dialectal de l'alto alemán formato per las bariedaz de l'alemán zentral més ozidentals.
Contenitos |
[Editar] Filiazión lingüistica
Lo franco ripuario s'encluye n'os sistemas d'o franco meyo de l'alemán zentral e forma un grupo común con o franco moselán e lo franco renán.
[Editar] Aspeutos sozioculturals
[Editar] Situazión cheografica
Lo suyo territorio s'estiende prinzipalmén per lo Land alemán de Renania d'o Norte-Westfalia, con cualques influyenzias menors á lo norte d'o Land de Renania-Palatinato, l'aria d'Eupen á la Belchica oriental, e per bels monezipios á lo sur d'o Limburgo neerlandés. Las suyas buegas aprosimatas son:
- per lo norte, la linia de Benrath, que siñala la raya tradizional entre lo baxo alemán e lo alemán zentral;
- per lo sur, la buega entre los Länder alemans de Renania d'o Norte-Westfalia e Renania-Palatinato;
- per l'ueste, l'aria entre Eupen e Aquisgrán;
- per l'este, la redoldanza d'o lucar de Siegen.
[Editar] Bariazión diatopica
Las bariedaz que conforman lo ripuario á ormino s'autodenominan Platt: Öcher Platt (ripuario d'Aquisgrán), Bönnsch Platt (ripuario de Bonn), Düsseldorfer Platt (ripuario de Düsseldorf), etz.
D'entre totas las bariedaz, una d'as més conoxitas ye lo ripuario de Colonia, lo Kölsch.
| Familia chermanica | ||
|---|---|---|
| - Diasistema nordico ozidental: Islandés | Feroés | Norrén | Noruego contemporanio - Diasistema nordico oriental: Noruego | Danés | Sueco | Gotlandés - Diasistema ozidental anglico: Anglés | Escozés - Diasistema ozidental frisio: Frisio ozidental | Frisio septentrional | Frisio oriental - Diasistema ozidental baxo franco: Afrikaans | Neerlandés - Diasistema ozidental baxo sacsón: Baxo sacsón - Diasistema ozidental alto alemán: Alemán estándar | Alamanico | Austrobabaro | Limburgués | Lusemburgués | Yídix - Diasistema oriental: Gotico |
||

