Yann ar Badezour

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Sant Yann ar Badezour, livet gant  Leonardo da Vinci, etre 1513 ha 1516.
Sant Yann ar Badezour, livet gant Leonardo da Vinci, etre 1513 ha 1516.
Sant Yann ar Badezour livet gant  Tizian.
Sant Yann ar Badezour livet gant Tizian.
Yann o vadeziñ Jezuz er Jourdan, livet gant  Piero della Francesca.
Yann o vadeziñ Jezuz er Jourdan, livet gant Piero della Francesca.

Yann ar Badezour, pe Sant Yann Vadezour hervez ar relijion gristen, a zo anv un den meneget en Aviel, a voe prezeger e Palestina en amzer Jezuz Nazaret.

Taolenn

[kemmañ] Anv-badez

Diwar e anv (Yann) hag e labour (badeziñ) e teu an anv-badez Yann-Vadezour.

[kemmañ] E lec'h er relijion

Er relijion gristen eo ar profed a gemenn donedigezh Jezuz, a voe anavezet gantañ evel ar Mesiaz gortozet, a voe badezet gantañ war lez ar stêr Jordan, a voe graet "Oan Doue " anezhañ gantañ. Da Jezuz e roas e ziskibien.

Kenderv eo da Jezuz. E vamm Elesbed a zo keniterv d'ar Werc'hez Vari . Hervez skridoù an istorour yuzev Flavius Josephus avat e oa un tamm disheñvel buhez Yann-Vadezour .

[kemmañ] Gouelioù

Yann ar Badezour a oa bet ganet e Judea er bloavezh 8. Lidet e vez e c'hanedigezh gant an Iliz, koulz er c'hornôg hag er reter, d'ar 24 a viz Even, da vare ar goursav-hañv. E-mesk an holl lidoù a vez graet da-geñver ar gouel-se, e seblant lod dont eus ar gouelioù kelt bras a oa d'ar mare-se eus ar bloaz. Bev-buhezek eo c'hoazh hengoun tanioù pe tantadoù gouel Yann en un niver a gêrioù hag a lec'hioù.

Lidet e vez e varv d'an 29 a viz Eost koulz er c'hornôg hag er reter : Gouel Yann dibenn-eost an hini eo. A-hend-all e vez lidet an deiz ma voe dizoloet e benn.

[kemmañ] Gouel "Kanadianed c'hall"

Da Ouel Yann-Vadezour emañ gouel broadel gallegerien Kanada abaoe 1834, pa voe krouet ar gevredigezh Société Saint-Jean-Baptiste. Anvet e voe da sant paeron Gallegerien Kanada gant ar pab Pius X en 1908 . En 1977 e teuas Gouel Yann da vout Gouel Broadel Kebek, ha hini an holl Gebekiz, ne vern o orin.

[kemmañ] Masoned

Deiz Gouel Yann zo ivez ur gouel frañmasoned er bed a-bezh.

[kemmañ] Hervez an Aviel

Dibennidigezh Yann ar Badezour , gant  Caravaggio.
Dibennidigezh Yann ar Badezour , gant Caravaggio.
Salome o terc'hel penn Yann ar Badezour, gant  Caravaggio, war-dro  1607.
Salome o terc'hel penn Yann ar Badezour, gant Caravaggio, war-dro 1607.

Mab e oa d'ur beleg Zac'hariaz, ha da Elisbed, a oa keniterv da Mari, mamm Jezuz. Evel ganedigezh Jezuz e voe kemennet hini Yann gant an arc'hael Gabriel, a lavaras d'an tad e vije leun e vab gant ar Spered Santel, hag en dije kement ha nerzh hag ar profed Eliaz.

Dre ma n'hallent ket kaout bugale avat e tiskredas Zac'hariaz war gomzoù an arc'hael, ma voe kastizet ha ma teuas da vezañ bouzar ha mut. N'eo nemet pa voe ganet ar bugel, war-lerc'h skrivañ war un daolennig-skrivañ "Yann eo e anv" ma teuas ar gomz hag ar c'hleved dezhañ en-dro.

Ur vuhez penedour e voe buhez Yann «er gouelec'h», o vevañ diwar « kilheien-raden ha mel gouez  » (hervez Aviel Mazhev III:4), hag o yunañ. Buhez un nazir eo buhez Yann hervez ma'z eo taolennet gant an arc'hael, a lennomp en Aviel Lukaz (1:13-15). Er bloaz 27 e teuas da chom war lez ar stêr Jordan, ma krogas da reiñ « badeziant a vorc'hed evit bezañ gwalc'het eus ar pec'hedoù  » dre vezaén lakaet en dour hervez ma'z eo diouganet gant ar profed Isaia. Un toullad mat a ziskibien a oa bodet en-dro dezhañ, ha kemenn a rae dezho donedigezh ar mesiaz : « Me ho padez gant dour, evit ho kas war-du ar morc'hed, met setu an hini a zo kreénvoc'h egedon, ha n'on ket dellezek da zougen e sandalennoù. Hennezh ho padezo er Spered Santel hag en tan. » (Aviel Mazhev III:11).


Hervez Mazhev (III:13-17) e teuas , Jezuz da-gaout Yann da vezañ badezet gantañ. Yann da lavarout dezhañ: « Me eo am eus ezhomm da vout badezet ganit-te », ha Jezuz da respont : « Lez ober bremañ, rak dereat eo dimp seveniñ kement tra a zo reizh  ». Yann a vadezas Jezuz eta, ha pa deuas e-maez an dour e voe gwelet gant an holl ar Spered Santel « o tiskenn evel ur goulm hag o tont warnañ», hag ur vouezh deuet eus an neñv a lavaras: « Hemañ eo ma Mab muiañ-karet, hag ennañ em eus lakaet ma holl c'harantez  ». Ar Badezour a c'houlennas neuze digant e ziskibien mont da-heul Jezuz.

[kemmañ] Ganedigezh Yann hervez Aviel Lukaz

N'eus nemet en Aviel Lukaz ez eus anv eus ganedigezh Yann.

  • Met an ael a lavaras dezhañ: N'az pez ket aon, Zac'hariaz; rak selaouet eo bet da bedenn. Gant da bried Elesbed e vo ganet ur mab, hag envel a ri anezhañ Yann. Joa ha levenez a ray dit, ha meur a hini a vo laouen o c'halonoù pa vo ganet. Rak meur e vo dirak an Aotrou. Na gwin na boeson ne evo, ha leun e vo gant ar Spered Santel adal ma vo ouzh bronn e vamm; degas a ray meur a hini eus mibien israel en-dro d'an Aotrou , o Doue; kerzhout a ray dirak Doue gant spered ha galloudegezh Eliaz, da zegas kalonoù an tadoù en-dro davet o bugale, ar re emsavet da furnez an dud reizh, a-benn prientién d'an Aotrou ur bobl troet d'e selaou.(...) D'an eizhvet deiz e teujont da drodroc'hañ ar bugel, ha Zac'hariaz eo a raent anezhaén, hervez anv e dad. Met ar vamm a gomzas hag a lavaras: Nann, Yann an hini e vo anvet. (Aviel Lukaz 1.13-60)


[kemmañ] Marv Yann ar Badezour

Ur pennad goude, er bloaz 28, e strakas konnar Herodez Antipas, roue Galilea ha Perea, war benn Yann ar badezour, abalamour ma rebeche ar profed outañ bezañ dimezet gant Herodiada, merc'h e hanter vreur Herodez Filipos I . Hervez Aviel Mark (VI:14-29), e oa aet skuizh Herodez, hag e reas kraouiañ Yann. Fellout a rae da herodiada e vije lakaet Yann d'ar marv, met ne felle ket da herodez a « anaveze anezhañ evel un den reizh ha santel » hag « a selaoue anezhañ a galon laouen ». Koulskoude, pa voe lidet deiz-ha-bloaz Salome, merc'h Herodiada, e tañsas ar plac'h yaouank ken brv ma voe plijet an holl ha ma lavaras ar roue: « Goulenn a gari, ha da c'houlenn a roin dit, ha pa vije an hanter eus ma rouantelezh ». Ha Salome da c'houlenn penn Yann ar Badezour war ur plad evit he mamm.


[kemmañ] Lec'hioù

  • Erru e vije ar penn dre vurzhud e Saint-Jean-d'Angély, neuze e Saintonge, bremañ e Charente-Maritime.
  • Ur releg eus 4vet brezel ar groaz a weler en iliz-veur Amiens ha kinniget evel klopenn Yann.
  • Renerien moskeenn Damas a lavar emañ ar c'hlopenn en o dalc'h.

[kemmañ] Ilizoù da Sant Yann Badezour

Badeziant ar C'hrist, hervez Leonardo da Vinci
Badeziant ar C'hrist, hervez Leonardo da Vinci
  • St. Jean Baptiste Jeruzalem
  • St. John the Baptist e Coventry
  • San Giovanni Battista di Rimini
  • San Giovanni Battista di Turin
  • Saint Jean Baptiste d'Audresselles
  • Saint Jean Baptiste Kamien Pomorski

hag e meur a lec'h e Breizh, evel iliz Sant Yann-Vadezour ar Fouilhez

[kemmañ] E yezhoù all

  • Yann Prodromos, Yann ar Rakkerzher, a vez graet anezhañ en iliz reizhkredrennek.
  • Gant ar vuzulmaned eo lakaet da brofed, mab d'ar profed Zac'hariaz (يحيى بن زكريا e anv en arabeg, Yahya bin Zakariya).

[kemmañ] Yann ar Badezour en arz

Alies eo bet livet istor Yann ar Badezour gant livourien an Azginivelezh italian ha re all war o lerc'h. Ouzhpenn eizh taolenn da skouer zo bet livet gant Caravaggio (gwelout Sant Yann-Vadezour (Caravaggio)).

Commons
Dafar ouzhpenn a-fet an tem-mañ a vez kavet e-barzh Wiki Commons