Aneurin Owen
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Roedd Aneurin Owen (23 Gorffennaf 1792 - 17 Gorffennaf 1851) yn hanesydd ac ysgolhaig Cymreig, sy'n fwyaf adnabyddus fel awdur argraffiad o Gyfreithiau Hywel Dda.
Ganed ef yn Llundain, yn fab i William Owen Pughe. Pan oedd tua 8 oed, symudodd y teulu i Nantglyn, Sir Ddinbych, lle roedd ei dad wedi etifeddu staf Maesefin. Fe fu yn Ysgol Friars, Bangor, ond addysgwyd ef gan ei dad yn bennaf. Priododd Jane Lloyd o Nantglyn yn 1820. Bu'n gomisiynydd cynorthwyol y degwm yng Nghymru a Lloegr, yna'n gomisiynydd cynorthwyol Deddf y Tlodion ac wedyn yn un o gomisiynwyr cau'r tiroedd comin.
Roedd John Humffreys Parry wedi dechrau paratoi argraffiad o Gyfraith Hywel, ond pan fu ef farw heb orffen y gwaith cwblhawyd ef gan Owen, a'i cyhoeddodd yn 1841 fel Ancient Laws and Institutes of Wales. Ef oedd y cyntaf i wahaniaethu rhwng y tair fersiwn o'r cyfreithiau. Bu hefyd yn gweithio ar argraffiad o Brut y Tywysogion ond bu farw cyn gorffen y gwaith; cyhoeddwyd y fersiwn derfynol yn 1860 gan John Williams "ab Ithel" heb gydnabyddiaeth o waith Owen. Bu farw yn Trosyparc ger Dinbych.

