Llangernyw

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Llangernyw
Llangernyw

Pentref bychan yn Sir Conwy, gogledd Cymru, yw Llangernyw. Roedd yn rhan o'r hen Sir Ddinbych a Chlwyd cyn hynny. Mae'n un o gadarnleoedd yr iaith Gymraeg yn y rhan hon o'r sir.

Mae'r pentref ar bwys Afon Gallen (sy'n troi'n Afon Elwy yn is i lawr ei chwrs) ar lôn yr A548, tua 6 milltir i'r gogledd-ddwyrain o Lanrwst ac 8 milltir i'r de-orllewin o Abergele ar y lôn honno. Mae'n gorwedd mewn dyffryn deniadol yng nghanol bryniau isel wrth droed bryn Tre-pys-llygod. Ceir ysgol gynradd yn y pentref.

[golygu] Hynafiaethau

Mae'r eglwys, sy'n gysegredig i Sant Digain, yn hen ond wedi'i hatgyweirio'n sylweddol. Mae'r bedyddfaen yn dyddio o'r 15fed ganrif. Ym mynwent yr eglwys ceir dau bâr o feini hirion cynhanesyddol; rhywbryd yn ystod yr Oesoedd Canol cynnar cerfiwyd croesau arnyn nhw (maen nhw'n debyg i groesau eraill sy'n perthyn i'r seithfed ganrrif neu'r wythfed). Ar ben hynny cawsant eu gosod fel beddfeini i ddau fedd o'r 17eg ganrif. Ceir coeden ywen yn y fynwent sy'n hen iawn.

Hanner milltir i'r gorllewin, ar bwys yr hen lôn i Eglwysbach, ceir plasdy Hafodunos. Bu plasdy ar y safle yn y 16eg ganrif ond mae'r plasdy Gothig presennol yn dyddio o'r 1860au. Syr George Gilbert Scott oedd y pensaer. Cafodd y plasdy ei ddifrodi'n sylweddol gan dân yn 2004.


Trefi a phentrefi Conwy

Abergele | Bae Cinmel | Bae Colwyn | Betws-y-Coed | Bylchau | Capel Curig | Capel Garmon | Cerrigydrudion | Conwy | Cyffordd Llandudno | Deganwy | Dolgarrog | Dolwyddelan | Gellioedd | Gwytherin | Gyffin | Henryd | Llanbedr-y-cennin | Llandudno | Llanddoged | Llanefydd | Llanfairfechan | Llanfair Talhaearn | Llanfihangel Glyn Myfyr | Llangernyw | Llangwm | Llanrwst | Llanrhychwyn | Llansanffraid Glan Conwy | Llansannan | Melin-y-coed | Pandy Tudur | Penmachno | Penmaenmawr | Pentrefoelas | Pentre Tafarn-y-fedw | Rowen | Rhydlydan | Trefriw | Ysbyty Ifan

Ieithoedd eraill