Rhydlydan
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Pentref bychan gwledig yn ne-ddwyrain bwrdeistref sirol Conwy (ond yn rhan o'r hen Sir Ddinbych cyn hynny) yw Rhydlydan. Fe'i lleolir yn ymyl i lôn yr A5, 2 filltir i'r dwyrain o Bentrefoelas a 4 milltir i'r gorllewin o Gerrigydrudion, tua 220m uwch lefel y môr.
Saif y pentref gwasgaredig ger bont ar afon Merddwr, sy'n ymuno yn afon Conwy fymryn yn is i lawr y cwm. Mae'n debyg iddo gael ei enw am fod groesfan lydan yma dros y tir corsiog a'r afon cyn i'r bont gael ei chodi.
Hanner milltir i'r gorllewin o Rydlydan ceir plasdy Plas Iolyn, a fu'n gartref i'r enwog Elis Prys (Y Doctor Coch) (?1512-1594?). Roedd y Dr Prys yn noddwr hael i feirdd gogledd Cymru. Adnewyddiodd Blas Iolyn tua'r flwyddyn 1560. Ymhlith y beirdd a ganodd glod lletygarwch Plas Iolyn y mae Tudur Aled, Siôn Tudur a Lewys Môn.
Tu ôl i'r hen blasdy, i'r de, ceir Garn Prys (534m).
| Trefi a phentrefi Conwy |
|
Abergele | Bae Cinmel | Bae Colwyn | Betws-y-Coed | Bylchau | Capel Curig | Capel Garmon | Cerrigydrudion | Conwy | Cyffordd Llandudno | Deganwy | Dolgarrog | Dolwyddelan | Gellioedd | Gwytherin | Gyffin | Henryd | Llanbedr-y-cennin | Llandudno | Llanddoged | Llanefydd | Llanfairfechan | Llanfair Talhaearn | Llanfihangel Glyn Myfyr | Llangernyw | Llangwm | Llanrwst | Llanrhychwyn | Llansanffraid Glan Conwy | Llansannan | Melin-y-coed | Pandy Tudur | Penmachno | Penmaenmawr | Pentrefoelas | Pentre Tafarn-y-fedw | Rowen | Rhydlydan | Trefriw | Ysbyty Ifan |

