Yr Ail Ganrif ar Bymtheg yng Nghymru

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Roedd yr ail ganrif ar bymtheg yng Nghymru yn gyfnod a ddominyddwyd gan dwf Protestaniaeth a'i henwadau a'r ymrafael am rym gwladol rhwng y frenhiniaeth a'r senedd yn Lloegr.

[golygu] Cronoleg

Replica o'r Mayflower
Replica o'r Mayflower
  • 1653 : Llyfr y Tri Aderyn gan Morgan Llwyd o Wynedd
  • 1660-1685 : Teyrnasiad Siarl II o Loegr, y cyntaf o frenhinllin Stuart; adfer Cyngor Cymru
  • 1662-1662 : Erlid gweinidogion Piwritanaidd
  • 1670 : Amcangyfrifir fod 370,000 o bobl yn byw yng Nghymru
  • 1673 : Y Test and Corporation Act (yn ddeddf hyd 1828) yn gorfodi swyddogion o bob math i dyngu llw o ffydlondeb i Eglwys Loegr
  • 1674 : Sefydlu'r Ymddiredolaeth Gymreig gan Thomas Gouge yn arwain at agor 87 'ysgolion elusennol' erbyn y flwyddyn ganlynol
  • 1678 : Y Cynllwyn Pabaidd
  • 1681 : Gorffen cyhoeddi Canwyll y Cymru. Gweithgareddau'r Ymddiredolaeth Gymreig yn gorffen
  • 1682 : Crynwyr o Gymru yn ymfudo i Pennsylvania
  • 1689 : Diddymu Cyngor Cymru
  • 1699 : Sefydlu'r Gymdeithas er Taenu Gwybodaeth Gristnogol (SPCK)
  • Troead y ganrif : 413,000 yw poblogaeth Cymru

[golygu] Llyfryddiaeth ddethol

  • John Davies, Hanes Cymru (Llundain, 1990). Pennod Chwech: 'Llwydlo, Gwedir a Llangeitho.'
  • A. H. Dodd, Studies in Stuart Wales (Caerdydd, 1971)
  • E. D. Evans, A History of Wales, 1660-1815 (Caerdydd, 1976)
  • Geraint H. Jenkins, Hanes Cymru yn y Cyfnod Modern Cynnar, 1530-1760 (Caerdydd, 1983)
  • Hugh Thomas, A History of Wales, 1485-1660 (Caerdydd, 1972)
  • W. S. K. Thomas, Stuart Wales (Gwasg Gomer, 1988)
  • David Williams, A History of Modern Wales (Llundain, 1969)
  • Glanmor Williams, Grym Tafodau Tân (Gwasg Gomer, 1984)
  • Id., Recovery, Reorientation and Reformation: Wales c. 1415-1642 (Rhydychen, 1987)

[golygu] Gweler hefyd


Cyfnodau Hanes Cymru Y Ddraig Goch
Cyfnod y Rhufeiniaid | Oes y Seintiau | Yr Oesoedd Canol Cynnar | Oes y Tywysogion | Yr Oesoedd Canol Diweddar | Cyfnod y Tuduriaid | Yr Ail Ganrif ar Bymtheg | Y Ddeunawfed Ganrif | Y Bedwaredd Ganrif ar Bymtheg | Yr Ugeinfed Ganrif