Symbolau LHDT
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Fel nifer o gymunedau a mudiadau eraill, mae aelodau'r gymuned lesbiaidd, hoyw, deurywiol a thrawsrywiol (LHDT) wedi mabwysiadu rhai symbolau i'w huniaethu a'u huno.
Taflen Cynnwys |
[golygu] Trionglau pinc a du
-
Gweler hefyd: Hanes hoywon yn yr Almaen Natsïaidd a'r Holocost
Un o'r symbolau hynaf yw'r triongl pinc, sydd a'i wreiddiau yn y bathodynnau a orfodwyd i wrywgydwyr wisgo ar eu dillad yn y gwersylloedd crynhoi Natsïaidd. Amcangyfrifwyd i gymaint â 220 000 o hoywon a lesbiaid golli eu bywydau yn ogystal â'r chwe miliwn o Iddewon, Sipsiwn, Comiwnyddion ac eraill a laddwyd gan y Natsïaid yn eu gwersylloedd difa yn ystod yr Ail Ryfel Byd fel rhan o Ateb Terfynol Hitler. Am y rheswm hwn, defnyddir y triongl pinc fel symbol o hunaniaeth ac i gofio'r erchyllterau a ddioddefant hoywon o dan yr erlidwyr Natsïaidd. Mabwysiadodd ACT-UP (AIDS Coalition to Unleash Power) y triongl pinc gwrthdro hefyd i symboleiddio'r frwydr yn erbyn AIDS.
Gorfododd y Natsïaid i fenywod "annymunol", yn cynnwys lesbiaid, wisgo'r triongl du gwrthdro. Mae lesbiaid heddiw wedi adfer y symbol hwn ar gyfer eu hunain fel mae dynion hoyw wedi adfer y triongl pinc.
[golygu] Lambda
| LHDT |
|---|
| Deurywioldeb · Hoyw · Lesbiaeth · Gwrywgydiaeth · Rhywedd · Trawsrywedd |
| Hanes LHDT |
| Rhyddhad Hoyw · Mudiadau cymdeithasol LHDT · AIDS |
| Diwylliant a chymdeithas |
| Balchder hoyw · Crefydd · Cymuned hoyw · Dod allan · Homoffobia · Pentref hoyw · Queer · Symbolau LHDT |
| LHDT a'r gyfraith |
| Hawliau LHDT · Mabwysiad LHDT · Partneriaeth sifil · Priodas LHDT · Rhywioldeb a gwasanaeth milwrol · Sodomiaeth · Trosedd casineb |
| Categorïau |
Yn 1970, dewisiwyd y llythyren Roeg lambda (λ) i symboleiddio ymgyrch y Gay Activists' Alliance dros ryddhad hoyw ac, pedair mlynedd yn ddiweddarach, gan y Gyngres Hawliau Hoyw Ryngwladol yng Nghaeredin i gynrychioli hawliau i hoywon a lesbiaid. O ganlyniad, daeth y lambda yn fyd-enwog fel symbol LHD. Mae'n draddodiadol i'r lambda cael ei liwio'n lafant, lliw sydd, fel pinc, yn gysylltiedig â gwrywgydiaeth. Yn ffiseg mae'r lambda yn cynrychioli tonfedd, sy'n gysylltiedig ag egni, ac felly defnyddir i symboleiddio egni'r Mudiad Hawliau Hoyw.
Mae'r mudiad Americanaidd dros hawliau hoyw, Lambda Legal, yn defnyddio enw'r symbol hwn.
[golygu] Baner enfys
Dyluniodd Gilbert Baker y faner enfys ar gyfer Dathliad Rhyddid Hoyw San Francisco 1978. Nid yw'r faner yn dangos enfys, ond lliwiau'r enfys fel stribedi llorweddol, gyda choch ar y brig a phorffor ar y gwaelod. Mae'n cynrychioli amrywiaeth hoywon a lesbiaid ar draws y byd. Weithiau defnyddir stribed du, i gynrychioli gwrywdod neu falchder lledr, yn lle'r stribed porffor. Mae coch yn sefyll am fywyd, oren am iachâd, melyn am yr haul, gwyrdd am natur, glas am heddwch, a phorffor am enaid. Roedd gan y faner enfys wreiddiol dau stribed ychwanegol, pinc ac acwa, dau liw sy'n dynodi deurywioldeb. Mae'r dau liw hyn yn y Triongl Dwbl Deurywiol ac mae'r pinc yn debyg i'r triongl pinc. Mae'r faner enfys wreiddiol wyth-liw yn chwifio dros The Castro yn San Francisco ac uwchben y Ganolfan Gymunedol Lesbiaidd, Hoyw, Deurywiol, a Thrawsrywiol yn Ninas Efrog Newydd.
[golygu] Trionglau Deurywiol
Mae'r symbol hwn yn cynrychioli deurywioldeb a balchder deurywiol. Mae union darddiad y symbol hwn yn ansicr. Y syniad poblogaidd yw bod y triongl pinc yn sefyll am wrywgydiaeth (gweler uchod), tra bo'r glas yn sefyll am heterorywioldeb. Mae'r ddau gyda'i gilydd yn ffurfio'r lliw lafant, cymysgedd o'r ddau gyfeiriadedd rhywiol a lliw sydd wedi bod yn gysylltiedig â gwrywgydiaeth am bron i ganrif. Mae hefyd yn bosib bod pinc yn cynrychioli atyniad i fenywod, glas yn cynrychioli atyniad i wrywod a lafant yn cynrychioli atyniad i'r ddau.
[golygu] Baner ddeurywiol
Yn 1988, dyluniodd Michael Page baner falchder deurywiol i gynrychioli'r gymuned ddeurywiol. Mae'n faner betryalog sy'n cynnwys stribed magenta llydan ar y brig, i gynrychioli atyniad i rai o'r un ryw; stribed glas llydan ar y gwaelod, i gynrychioli atyniad i rai o'r rhyw arall; a stribed lafant-tywyll cul yn y canol, sy'n cynrychioli atyniad i'r ddau ryw.

