Sant Harmon

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Pentref bychan gwledig yng ngogledd Powys yw Sant Harmon. Fe'i lleolir 2 filltir i'r gogledd o bentref Rhaeadr Gwy ar lôn fynydd rhwng y pentref hwnnw a Llanidloes. Saif ar lan Afon Marteg, ffrwd sy'n aberu yn Afon Gwy ger Rhaeadr. Enwir y pentref ar ôl Sant Garmon ('Harmon').

Tan ddiwedd yr 16eg ganrif, roedd bagl neu groes Sant Curig i'w gweld yn eglwys y plwyf (sy'n 6 milltir o glas y sant hwnnw yn Llangurig dros y bryniau). Ceir disgrifiad o'r groes gan Gerallt Gymro yn ei Hanes y Daith Trwy Gymru (1188): 'yn eglwys Sant Garmon ceir y fagl a enwir Bagl Sant Curig, yr hon a ymestyn ychydig yn ei brig, ar y naill achr a'r llall, ar wedd croes, ac a orchuddir amgylch ogylch ag aur ac arian.' Arferid gwella cleifion â hi.

Saif y pentref mewn ardal o fryniau isel, gyda Moel Hywel (505m) yn codi i'r dwyrain.


Trefi a phentrefi Powys

Aberhonddu | Aberhosan | Caersws | Carno | Crossgates | Crucywel | Y Drenewydd | Eisteddfa Gurig | Y Gelli Gandryll | Llanandras | Llanbadarn Fynydd | Llanbister | Llanbrynmair | Llandrindod | Llanddewi Ystradenni | Llanelwedd | Llanfair-ym-Muallt | Llanfechain | Llanfrynach | Llanfyllin | Llangamarch | Llangurig | Llangynllo | Llangynog | Llanidloes | Llanrhaeadr-ym-Mochnant | Llansantffraid-ym-Mechain | Llanwrtyd | Llanwyddelan | Machynlleth | Manafon | Meifod | Rhaeadr Gwy | Sant Harmon | Talgarth | Tirabad | Y Trallwng | Trefaldwyn | Trefyclawdd | Ystradgynlais

Ieithoedd eraill