Abaty Dinas Basing
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Abaty yn Sir Fflint yw Abaty Dinas Basing. Saif gerllaw Treffynnon ym Mharc Treftadaeth Dyffryn Maes Glas, ac mae yng ngofal Cadw.
Sefydlwyd yr abaty yn 1132 gan Iarll Caer, gyda mynachod o Savigny. Sefydlwyd hi ar safle wahanol, ond roedd wedi ei hail-sefydlu ar y safle bresennol cyn 1157. Yn 1147 daeth yn rhan o Urdd y Sistersiaid, o dan Abaty Buildwas. Yn y 13eg ganrif roedd Llywelyn Fawr yn noddwr i'r abaty, a rhoddodd ei fab, Dafydd ap Llywelyn, Ffynnon Gwenffrewi i'r abaty. Caewyd y fynachlog yn 1536.
Roedd gan nifer o Feirdd yr Uchelwyr gysylltiad ag Abaty Dinas Basing. Cysylltir yr abaty a Llyfr Du Basing, llawysgrif a ysgrifennwyd gan y bardd Gutun Owain (bl. 1460-1500). Roedd yr abaty yn arbennig o lewyrchus dan yr abad olaf ond un, Thomas Pennant, oedd yn nodedig fel noddwr beirdd.

