Făgăraş
El Vikipedio
Făgăraş (fagaraŝ) (hungare: Fogaras, germane: Fogarasch) estas urbo en Rumanio laŭ la rivero Olt okcidente de Braŝovo. Administre apartenas al ĝi Galaţi (Făgăraş).
Enhavo |
[redaktu] Loĝantoj
En 1910 ĝi havis 6 mil 579 loĝantojn (hungaroj, rumanoj, germanoj), en 1992 44 mil 931 (95% rumanoj).
[redaktu] Historio
Ĝia unua skriba mencio estas en 1291. Inter 1662 kaj 1690 estis la ĉefurbo de Transilvanio. Ĝis 1919 apartenis al Hungario, (Fogaras vármegye). Inter 1892 kaj 1910 la deputito de la urbo en la parlamento de Hungario estis verkisto Kálmán Mikszáth je kies interveno konstruiĝis la gimnazio, en kiu inter 1908 kaj 1911 instruis poeto Mihály Babits. Antaŭ la reformita preĝejo estas entombigita Kata Árva Bethlen, grafino, verkistino.
[redaktu] Renomaj personoj
- Andor Ajtay (25-a de julio 1903 - Budapest 9-a de majo 1975): aktoro, reĝisoro laŭreato de Kossuth-premio (1954).
- Mihály Apafi Apafi la 1-a (Ebesfalva, 3-a de novembro 1632 – Fortikaĵo Fogaras, 15-a de aprilo 1690): reganto de Transilvanio.
- János Balázs (*16-a de februaro 1953): ĵurnalisto.
- Béla Bicsérdy (Budapest, 20-a de marto 1872 – 7-a de decembro 1951, Billings, Montana, Usono): malkovranto kaj populariganto de naturkuracado tie vivis inter 1916 kaj 1926.
- Gyula Bisztray (18-a de januaro 1903 – Budapest, 3-a de januaro 1978): literaturhistoriisto, bibliotekisto, universitata profesoro
- Károly Bisztray (26-a de majo 1822 – Nagyszeben, 21-a de marto 1911): oficiro en 1848 tribunaljuĝisto, memuaristo.
- Elias Czaibert (? - Sibio, post 1672): nobildevena saksa taglibrverkisto, poemaŭtoro.
- Carmen Daniela (15-a de februaro 1951): pianistino, instruistino.
- Sámuel Détsei 1703 - Székelyvaja, 25-a de januaro 1761): memuaristo.
- Ovid Densusianu (29-a de decembro 1873 - Bucureşti, 8-a de junio 1938): filologo, poeto, kritikisto, literaturhistoriisto:
- László Egyed (12-a de februaro 1914 - Budapest, 11-a de julio 1970): geofizikisto, ano de la Hungara Scienca Akademio.
- Sámuel Falka (4-a de majo 1766 – Buda, 20-a de januaro 1826): presisto, liter-kaj kuprogravuristo.
- Lajos Gábos (8-a de januaro 1927 – Cluj-Napoca, 20-a de septembro 1988): geologo.
- Jenő Gagyi, etédi (17-a de aŭgusto 1880 - 4-a de januaro 1936): verkisto, poeto, ĵurnalisto.
- Dragoş Gănescu (*4-a de aprilo 1943): dekoraciartisto, ceramikisto.
- László Gáspár (31-a de decembro 1901 – Budapest, 2-a de aprilo 1958): ĵurnalisto, sciencpopulariga verkisto.
- András Giczy, Géczy (? – Fogaras, fino de decembro de 1614): grandbienulo, magnato, transilavania tronpretendanto.
- Pál Jászberényi (unua parto de 1630-aj karoj - London, 1678?): gramatikverkisto.
- Miklós Parászka (*26-a de januaro 1953): aktoro, reĝisoro, direktoro de teatro Csíki Játékszín.
- Zsigmond Rákóczi (Sárospatak, 14-a de julio 1622 – Fogaras, 4-a de februaro 1652): generalo de sikuloj.
- Béla Simon (15-a de decembro 1910 – Pécs, 30-a de oktobro 1980): pentristo, artpedagogo, laŭreato de Munkácsy-premio (1971).
- Mihai Sin (*5-a de novembro 1942): verkisto, publicisto.
- Dan Strâmbu (*3-a de septembro 1938): grafikisto.
- Adolf Schullerus (7-a de marto 1864 - Sibiu, 27-a de januaro 1928): germana etnografo, lingvisto, teologo.
- János Szalárdi (Szatmár vm., 23-a de julio 1601 – Fogaras, antaŭ 27-a de septembro 1666): historiverkisto.
- András Tarpai Szilágy (? 1624 - Fogaras, ĉirkaŭ 1680): reformita eklezia verkisto.
- Mihály Tholdalagi, Toldaliagi (? , ĉirkaŭ 1670 – Fogaras, 1738): transilvania grandbienulo, magnato.
- Béla Vécsey (3-a de oktobro 1882 – Budapest, 24-a de februaro 1965): forninĝeniero, kandidato pri teknikaj sciencoj (1952).
- Zoltán Vécsey ((3-a de marto]] 1892 - Sümeg, 31-a de marto 1984): verkisto, publicisto.

