Esperanto-movado en Litovio

El Vikipedio


Enciklopedio de Esperanto Enciklopedio de Esperanto

Flago de Esperanto
Ĉi tiu teksto estas prenita el la Enciklopedio de Esperanto 1934. Vi povas plibonigi ĝin per vikiigo kaj aktualigo de la enhavo. Kiam la origina teksto estos sufiĉe vikiigita kaj aktualigita, forigu ĉi tiun kadron, kaj anstataŭe enmetu la ŝablonon EdE en la artikolon.

Enciklopedio de Esperanto

Enciklopedio de Esperanto

Litovujo. Ĉar la rusa cara registaro, sub kies jugo estis la lando ĝis 1918, malpermesis presadi librojn kaj aliajn presajojn en litova lingvo (ĝis 1905), do ankaŭ ia ajn kultura agado litova ne povis prosperi dum longa tempo. Ĝis 1905 la litovaj presaĵoj estis preparataj en Germanujo kaj kontrabandvoje portataj en la landon. Ankaŭ la unua lernolibro de E por litovoj estis eldonata en Germanujo en Tilsit, verkita de A. Dambrauskas (Dombrovski) en 1899, kiu lernis la lingvon jam en 1887. Sed ankaŭ tiu ĉi verketo ne povis esti disvastigata. La unua E-grupo fondiĝis en 1892 en Vilno, (tiu ĉefurbo nun apartenas al Polujo). Pioniran laboron plenumis krom Dambrauskas A. Nedoŝivin, P. Medem, A. Klimas, A. Opulskis, J. Maĉernis, E. Janickiene. En 1910 fondiĝis en Kaunas, la nuna ĉefurbo de la lando [noto: nun Vilno], vigla E-societo, kies gvidanto estis A. Nedoŝivin, altranga rusa oficisto; la societo havis fine de tiu jaro 134 anojn. Dum la milito la tuta havaĵo de la societo pereis. Printempan tagon de 1919 reveninta pioniro Maĉernis rimarkis, ke estas vendataj E-libroj kiel envolvpapero. Post demandado li trovis sub loĝejtegmento la mizerajn restaĵojn de iam riĉa biblioteko. Iom post iom la grupo en Kaunas ekvivadis, 10 dec. 1919 fondiĝis tutltanda organizaĵo Litova E-Asocio, kun la partopreno de A. Dambrauskas, J. Maĉernis, A. Opulskis, T. Kocin, A. Timiuskis, ktp. LEA progresis ankaŭ en provincaj lokoj, havis sekciojn en 17 urboj. La plej grava grupo funkcias en Kaunas, kie gvidis kursojn P. Medem, B. Giedra, V. Butkus, Pakeviĉius, Kutra, Baleiunas; la biblioteko de la grupo enhavas ĉ. 600 librojn. En 1922 aperis la gazeto Litova Stelo subvenciata de la registaro ĝis 1926, kun eldonkvanto de 1500 e-roj (el kiuj nur 208 por litovoj en 1926). Post la ĉeso de la subvencio la gazeto baldaŭ ĉesis aperi. Poste aperis Litova E-Revuo, sed ankaŭ ĝi ne havis longan vivon. Laŭ la statistiko de Dietterle en 1928 en la lando troviĝis 18 E-grupoj kaj E-istoj en 76 lokoj. La litova radio-stacio unu aŭ dufoje en semajno dissendas E-lingvajn parolaĵojn. Aŭtoroj de lernolibroj- Dambrauskas, Tijunaitis, Klimas. Plej grava verko eldonita de litovaj E-istoj estas Litova Almanako, presita per registara subvencio.

(Kunmetita laŭ informoj de Butkus, Klimas, Maĉernis kaj Ŝirjaev.)