Araboj

El Vikipedio

Araboj
(العرب)
Araboj en naciaj vestoj (fotita ĉ. 1910)
Popolkvanto inter 280 kaj 300 milionoj
Loĝlando(j) Arabaj Emiratoj, Turkio, Irano, Israelo, Usono, Brazilo, Usono
Lingvo Araba lingvo
Religio ĉefe Islamo, ĉe kelkaj subetnoj ankaŭ Kristanismo
Rilataj etnoj Judoj, aliaj semitaj grupoj


Araboj estas popoloj disvastigitaj en Sud-Okcidenta Azio, Nord-Afriko (Sirio, Irako, Egipto, Libio, Saŭdi-Arabio, emiratoj), kiuj la araban lingvon aŭ ties ian dialekton parolas (kaj ĝenerale, originale islamkredantoj).

La araboj vivis originale nur la Araba duoninsulo, sed ekde la 7-a jarcento ili konkeris Okcident-Azion, Nord-Afrikon kaj multaj el ili translokiĝis al la konkeritaj areoj, kie ili disvastigis la araban lingvon, islamon kaj evoluis araban kulturon. Ili okupiĝis ĉefe pri paŝtado (beduenoj) aŭ per agrokulturo (felaĥo), grava parto estis komercisto.


(jaroj ellaborendaj) La araboj kunportis sian kulturon (i. a. la nuntempaj ciferoj estas arabdevenaj) al la Hispana duoninsulo, poste subigis ilin la Otomana Imperio. Post la unua mondmilito, Britio kaj Francio transprenis de la Otomana Imperio la potencon kaj elformis t.n. mandatojn. iom post iom ĉiu araba lando akiris sian sendependecon.

La arabaj landoj sidas sur grandaj rezervoj de nafto. Ili eluzis tiun fakton en 1973, kiam pro milito inter Israelo kaj Egipto, Sirio ili ne eksportis nafton, tiel 4-obliginte la naftoprezojn. Tio kaŭzas ekonomian problemojn en ĉiu lando, sed tio rapidigis la ŝuldiĝon de la dua, tria mondo al la unua. La unua mondo (evoluintaj kapitalismaj landoj) sukcese tarvivis tiun naftoŝokon kaj ellaboris energiŝparajn ilojn, konstruis atomcentralojn.

La araba mondo neniam estis unueca, ĉar vivas inter la araboj diversaj kutimoj en la landoj . Kvankam NASSER (nuntempe KADHAFI) provis unuigi la arabajn landojn, tio ne sukcesis, pro la diversaj eksteraj apogantoj de la landoj (Usono ĉiam apogis la emiratojn, Saŭd-Arabion, Israelon en la regiono), kio kaŭzas ĉiam malkonsenton inter la arabaj landoj eĉ en la Araba Ligo, olitika organizo de la arabaj landoj.

La riĉa naftorezervo ebligis ĝis hodiaŭ la konservigon de la triba, vira socio.



[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:

[redaktu] Eksteraj ligiloj

•  http://www.aaiusa.org/arab_world.htm
•  http://www.albawaba.com
•  http://www.ameinfo.com
•  http://nabataea.net/arabia.html
•  http://www.araboo.com Arab World Directory


Ĉi tie estas aldonaj eksteraj ligiloj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn eksterajn ligilojn kaj metos ilin en la artikolon.