Arta lingvo

El Vikipedio

Arta lingvo estas konstruita lingvo kreita por uzo en arta verko aŭ por esti arta verko en si mem. Tiele, ĝi kontrastas al praktikcela planlingvo aŭ filozofia lingvo. Dum tiu lasta esence estas komunikilo aŭ esplorilo, artaj lingvoj vere estas artaĵoj.

La terminon "arta lingvo" oni jam en la frua tempo de Esperanto uzis por planlingvojkonstruitaj lingvoj ĝenerale; ĝi uziĝas plurfoje en "Esenco kaj Estonteco de la Internacia Lingvo" de L. L. Zamenhof kaj aliaj liaj verkoj por priskribi Esperanton, Volapukon ktp. Pli lastatempe ĝi uziĝis kontraste al "planlingvo" kaj "internacia helplingvo" por signifi la lingvojn, kiujn homoj kreis ĉefe por artaj kaj ne por praktikaj celoj. Ĉi tiu artikolo temas pri "artaj lingvoj" laŭ ĉi tiu pli moderna uzo.

Enhavo

[redaktu] Specoj de artaj lingvoj

[redaktu] Fikcilingvoj

Vidu ĉefartikolon: Fikcilingvo

Fikcilingvo estas lingvo, kiun homo konscie konstruis por doni kredeblon, alimondecon, aŭ realismon al fikcia verko.

[redaktu] Mikrolandaj lingvoj

Mikrolandaj lingvoj estas kreitaj por la uzo de mikrolandoj. Verŝajne la plej fama estas Talossan de R. Ben Madison, uzata oficiale de la Reĝlando de Talossa kaj parolata flue de manpleno da talosaanoj.

[redaktu] Personaj lingvoj

Personaj lingvoj estas lingvoj kreitaj por la propra uzo de la kreinto. Multaj el ties kreintoj faras multajn personajn lingvojn kaj ne multe uzas iun ajn el ili, sed iuj faras unu lingvon tre detale dum multaj jaroj, kaj iĝas vere fluaj parolantoj de sia lingvo. Ekzemploj inkluzivas Taneraic de Javant Biarujia, K de Robert Dessaix, Vabungula de Bill Price, Loglio de Marcos Cramer, kaj gjâ-zym-byn de Jim Henry.

[redaktu] Ŝercaj lingvoj

Ŝercaj lingvoj estas lingvoj kreitaj ĉefe por amuzo. La humoro povas deveni el amuza sono de la lingvo, aŭ el satiraĵo pri iu aspekto de lingvoj. Ekzemploj inkluzivas Europanto, DiLingo, kaj Oou de Sonja Elen Kisa. Oni povas distingi ŝercajn lingvojn, kiuj estas pli-malpli memstaraj artaj lingvoj, de lingvo-ludoj kiuj modifas naturan lingvon en ŝerca maniero (ekz. Pig Latin surbaze de la angla, aŭ Verlan surbaze de la franca).


[redaktu] Vidu ankaŭ