Hans Staden

El Vikipedio

Hans Staden (barba, ĉe fono) rigardas tribon dum kanibalismo
Hans Staden (barba, ĉe fono) rigardas tribon dum kanibalismo

Hans Staden (Homberg, ĉ. 1525Wolfhagen, ĉ. 1579) estis pagsoldato germana kiu vivis en Brazilo, tre eble la unua germano en tiu lando.

Staden estis en Brazilo en komenco de 16-a jarcento, kiel pagsoldato de Portugalio. Li kombatis en Pernambuko kaj en San-Vicentio kontraŭ francaj korsaroj kaj indiĝenoj. Li estis komandanto de malgranda soldatgrupo en fortikaĵo en nuna Guarujá, antaŭ Santos. Tupinambaoj el Bertioga atakis kaj kaptis ilin.

Laŭ indiĝena moro, li ne estis tuj mortita, ĉar kaptitoj devis pasi por periodo de "purigo" antaŭ morto. Krome, ĉar li ne estis portugalano, li diris al indiĝeno ke li estis franca, tiam alianculoj de tupinambaoj. Kiam francoj alvenis al vilaĝo, diris al indiĝeno ke Staden ne estis franco, sed kunulo de portugalanoj. Malgraŭ tio, li vivis kaj, tuj poste, li estis reprenita de portugala ŝipo. Li vivis preskaŭ unu jaro kune la indiĝenoj.

Li reiris al Eŭropo, kie li skribis libron pri siajn aventurojn en Nova Mondo, unu el la unuaj priskriboj de Ameriko al granda publiko. La libro nomiĝas "Warhaftige Historia und Beschreibung eyner Landtschafft der wilden, nacketen, grimmigen Menschfresser Leuthen in der Newenwelt America gelegen", sed hodiaŭ oni nomas ĝin simple "Du vojaĝoj al Brazilo". Oni eldonis ĝin en Marburg, Germanio, de Andres Colben en 1557.

Ĝi havis multajn eldonojn kaj estis unu el fonto antaŭjuĝoj kontraŭ Sudameriko dum la 16-a kaj 17-a jarcento. Pro tio, en 20-a jarcento multaj homoj volis kontraŭigi la libron kaj akuzis Staden je mensogo aŭ, minimume, misaĵoj. Sed, la profondigo de studo de verko, male, montras ke li priskibis realajn aferojn; ilustraĵoj, ekzemple, rigarditaj kiel fantaziaj, montras detale ujojn, kiuj oni konas nur arĥeologie. Komparo de ceramikaĵoj priskribitaj en libro de Staden kaj arĥeologiaj restaĵoj tre helpis la komprenon de siaj kuntekstoj. Vere, Staden estis ne antropologisto, sed pagsoldato, kaj homo de sia tempo, sekve, li skribis laŭ sia vidpunkto, ne laŭ "neŭtrala" postuloj de nuna scienco, sed liaj observoj estis tre ĝustaj.

Literature, la libro estas tre bone verkita, kaj leginda vojaĝaventuro, ekzemple, Hans Staden skribis: “(...) Cunhambebe havis antaŭ si grandan keston plena de homa karno. Li manĝis kruron, levis ĝin antaŭ mian buŝon kaj demandis al mi ĉu mi volis manĝi. Mi respondis 'malracia besto ne manĝas sian kunulon, ĉu homo devas manĝi alian homon?' Li mordis ĝin, tiam, kaj diris: ‘Jauára ichê’ (Mi estas jaguaro)”.