Aidoso

El Vikipedio

simbolo de la batalo kontraŭ la malsano
simbolo de la batalo kontraŭ la malsano

La Akirita Imuno-Deficita Simptomaro (AIDS) estas infekta malsano kiu kaŭzas degeneron de la imunosistemo. Ĝin kaŭzas HIV, viruso kiu disvastiĝas per likvaĵoj de homa organismo (plej facile per sango, sed ĝi estas ankaŭ en lakto, spermo kaj vagina sekrecio de HIV-havaj personoj).

Ne ĉiu HIV-hava homo havas simptomojn de la malsano ĝis ĝia imuna sistemo produktas sufiĉe da ĉeloj CD4, kiuj detruas la virusojn. Ĉar HIV obliĝas miliarde dum tago, la imuna sistemo ne havas tiom da defendaj ĉeloj. Oni agnoskas aidosan diagnozon, kiam certa nivelo de damaĝo al la imunsistemo efektivas. Laŭnorme tiel estas kiam la kvanto de T-ĉeloj subiras la kvantlimon 200. Super tiu limo, oni rigardas la homon HIV-hava.

La malsanon karakterizas kompleta elĉerpiĝo de la organismo. Malsanuloj mortas post kelkaj monatoj, aŭ jaroj pro aliaj infektoj, kiuj ĉe persono kun ĝusta imuneco ne estas danĝeraj. Tial necesa estas kuracado HIV-havantojn, antaŭ ol apero de simptomoj de aidoso mem.

En la jaro 2000 estis 36 100 000 infektitaj homoj; en 2006 estis jam pli ol 65 milionoj.

Pli ol 25 milionoj mortis pro aidoso ekde 1981, en nura jaro 2006 jam 2 900 000 homoj.

Oni supozas, ke aidoso evoluis en Afriko, ĉe la simioj kaj tie ĝi transsaltis al la homo.


Bonvolu atenti la konsilon rilate al artikoloj pri medicinaj temoj!




Medicino
Ĉi tiu artikolo pri "Aidoso" ankoraŭ estas ĝermo pri medicina temo. Vi povas helpi pluredakti ĝin post klako al la butono redaktu.
Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi.



[redaktu] Retaj ligiloj

•  esperantlingve pri aidoso
• Vladimir LEMELEV: MEDICINO: Afriko kaj aidoso el [[Monato (gazeto)]|Monato] (2004/2 p.13)
•  http://www.worldaidsday.org
•  http://www.unaids.org/en/default.asp

[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:

Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al
Aidoso sub la gloso Category:AIDS