Bretonio (franca regiono)

El Vikipedio

Tiu artikolo temas pri Bretonio estiel franca regiono. Pri la historia kaj kultura Bretonio, kies areo estas pli vasta, alklaku Bretonio


Bretonio
Flago de Bretonio
(Regiona flago) (Regiona emblemo)
Situo
{{{mapograndeco}}}
Informaĵoj
Departementoj Côtes-d'Armor (22)
Ille-et-Vilaine (35)
Morbihan (56)
Finistère (29)
Komunumoj 1 268
France

Bretonio (franclingve Bretagne [bretanj'], bretonlingve Breizh [brejs], galolingve Bertaèyn [bertajn]) estas regiono en norda okcidenta parto de Francio, apud la Atlantika Oceano.

La duoninsulo “Armoriko”, situanta nordokcidente de Francio, estas tipa regiono, kies civilizacio estas tre malnova. La megalitoj, vicoj de starantaj ŝtonoj, estis starigitaj ĉirkaŭ la jaro 2000 antaŭ Kristo. Unuafoje oni aŭdas pri la keltoj en Armoriko en 320 antaŭ Kristo. De ili oni longe konservis la religion de la druidoj kaj ĉiam ankoraŭ la ornamaĵon “triskell”.

Post la romana periodo (57 a. K. - 5a jarcento p. K.), la bretonoj, keltoj el la britaj Kornvalo kaj Kimrio, persekutataj de la saksoj, migris al Armoriko, kiu poste estis nomata Bretonio. Ĝi konsistas nun el du geografiaj partoj: mara (Armor) kaj tera (Arcoat).

En Armor estas 1200 km da marbordo, tre varia, kun altaj klifoj, rokoj, sed ankaŭ kun belegaj plaĝoj, multaj insuletoj. Sur la marbordo, ĉiam la klimato estas milda, tamen iufoje okazas ŝtormoj dum la alta tajdo. La tajdoj estas imponaj. Ekzemple dum la malalta tajdo oni kaptas konkojn, krabojn kaj similajn. La fiŝhavenoj estas multaj, precipe sude de Bretonio.

Arcoat [arkot], ankaŭ la interna parto de Bretonio, estas belega: arbaroj, kiel tiu de “Brocéliande” kun siaj legendoj aŭ tiu de “Le Huelgoat” kun belegaj rokoj, montetoj en dezertaj regionoj, kiel la “Menez-Hom”, verda kamparo kun belegaj vilaĝoj el granito, skulptitaj kalvarioj, tipaj preĝejoj aŭ kapeloj...


Enhavo

[redaktu] Departementoj

La kvar departementoj de la regiono Bretonio
La kvar departementoj de la regiono Bretonio

Kiel administra regiono, Bretonio konsistas el kvar departementoj:

  1. Côtes-d'Armor (bretonlingve Aodoù-an-Arvor)
  2. Finistère (Penn-ar-Bed)
  3. Ille-et-Vilaine (Il-ha-Gwilen)
  4. Morbihan (Mor-Bihan)

[redaktu] Statistikaĵoj

  • Areo: 27,209 km²
  • Loĝantaro: 2,906,197 (1999).
  • Denseco: 107 homoj en km²
  • Monta kulmino: Roc'h Trevezel: 384 m. (Finistère / Penn-ar-Bed)

[redaktu] Ĉefurboj

  • Rennes (bretonlingve Roazhon ; galolingve Resnn): 364,687 loĝantoj. Prefektejo.
  • Brest (bretonlingve Brest): 210,055 loĝantoj. Grava haveno.
  • Lorient (bretonlingve An Oriant): 116,174.
  • Saint-Brieuc (bretonlingve Sant-Brieg): 85,849
  • Quimper (bretonlingve Kemper): 77,256
  • Vannes (bretonlingve Gwened): 60,062
  • Saint-Malo (bretonlingve Sant-Maloù): 50,675

[redaktu] Transportoj

En la kvar departementoj de Bretonio, la voja reto ne entenas aŭtovojon, nur kvarvojaj ŝoseoj kies maksimuma permesita rapideco estas je 110km/h (dum en francaj aŭtovojo eblas veturi je 130 km/h). Laŭ la komuna rakonto, tio estis decidita okaze de la uniiĝo de Bretonio kaj Francio: Ana de Bretonio laŭrakonte postulis ke la trafikado restu senpaga en sian provincon. Fakte, ŝajnas ke la senpageco estis decidita far Charles de Gaulle kiu intencis kompensi per senpageco la enklavigita kaj fora situo de la regiono.

[redaktu] Eksteraj ligiloj


Francio (Fr) Flago de Francio
Regionoj Akvitanio | Alzaco | Aŭvernjo | Bretonio | Burgonjo | Centro | Ĉampanjo-Ardenoj | Franĉ-Konteo | Korsiko | Langvedoko-Rusiljono | Limoĝio | Loreno | Luarlandoj | Malsupra Normandio | Nordo-Kaleza Markolo | Pariza Regiono | Pikardio | Provenco-Alpoj-Bordo Lazura | Puatuo-Ĉarentoj | Rodano-Alpoj | Sudo-Pireneoj | Supra Normandio.
Departementoj 01  Ain | 02  Aisne | 03  Allier | 04  Alpes-de-Haute-Provence | 05  Hautes-Alpes | 06  Alpes-Maritimes | 07  Ardèche | 08  Ardennes | 09  Ariège | 10  Aube | 11  Aude | 12  Aveyron | 13  Bouches-du-Rhône | 14  Calvados | 15  Cantal | 16  Charente | 17  Charente-Maritime | 18  Cher | 19  Corrèze | 2A  Corse-du-Sud | 2B  Haute-Corse | 21  Côte-d'Or | 22  Côtes-d'Armor | 23  Creuse | 24  Dordogne | 25  Doubs | 26  Drôme | 27  Eure | 28  Eure-et-Loir | 29  Finistère | 30  Gard | 31  Haute-Garonne | 32  Gers | 33  Gironde | 34  Hérault | 35  Ille-et-Vilaine | 36  Indre | 37  Indre-et-Loire | 38  Isère | 39  Jura | 40  Landes | 41  Loir-et-Cher | 42  Loire | 43  Haute-Loire | 44  Loire-Atlantique | 45  Loiret | 46  Lot | 47  Lot-et-Garonne | 48  Lozère | 49  Maine-et-Loire | 50  Manche | 51  Marne | 52  Haute-Marne | 53  Mayenne | 54  Meurthe-et-Moselle | 55  Meuse | 56  Morbihan | 57  Moselle | 58  Nièvre | 59  Nord | 60  Oise | 61  Orne | 62  Pas-de-Calais | 63  Puy-de-Dôme | 64  Pyrénées-Atlantiques | 65  Hautes-Pyrénées | 66  Pyrénées-Orientales | 67  Bas-Rhin | 68  Haut-Rhin | 69  Rhône | 70  Haute-Saône | 71  Saône-et-Loire | 72  Sarthe | 73  Savoie | 74  Haute-Savoie | 75  Paris | 76  Seine-Maritime | 77  Seine-et-Marne | 78  Yvelines | 79  Deux-Sèvres | 80  Somme | 81  Tarn | 82  Tarn-et-Garonne | 83  Var | 84  Vaucluse | 85  Vendée | 86  Vienne | 87  Haute-Vienne | 88  Vosges | 89  Yonne | 90  Territoire-de-Belfort | 91  Essonne | 92  Hauts-de-Seine | 93  Seine-Saint-Denis | 94  Val-de-Marne | 95  Val-d'Oise
Transmaraj departementoj kaj regionoj (DOM/ROM) 971  Gvadelupo | 972  Martiniko | 973  Gvajanio | 974  Reunio
Transmaraj kolektivoj (COM) 975  Sankta-Piero kaj Mikelono | 985  Majoto | 986  Valiso kaj Futuno | 987  Franca Polinezio | 988  Nov-Kaledonio
Senhomaj 984  Francaj Sudaj kaj Antarktaj Teritorioj | Basas-de-India Insulo | Eŭropinsulo | Klipertono
Tiu ĉi artikolo plene aŭ parte estas bazita sur artikolo de Josette DUCLOYER el la internacia magazino sendependa Monato, kun permeso de la eldonejo.
Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al
Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al