Elama provinco

El Vikipedio

Elamo provinco estas uno de la plej antikvaj regnoj de Irano situas en la okcidento de ĉi tiu lando.

La loĝantoj de Elamo provinco parolas dialekton de kurda lingvo.



[redaktu] Historia Elamo

Historio > Civilizoj > Elamo


Historia Elamo
Historia Elamo

Elamo estis antikva regno en sud-okcidento de moderna Irano, oriente de Tigriso kaj norde de Persa Golfo. Por antikvuloj ĝi estis konata kiel 'huwaja' (perse), 'elimais' (greke), 'elam' (hebree), mem elamanoj ĝin nomis 'haltamtu'. Al Elamo apartenis kvar urboj: Awan, Anshan, Simash kaj Susa (Suzo), la ĉefurbo. Nuntempe la regiono nomiĝas Ĥuzestano, kaj troviĝas en Irano, ankaŭ Elamo estas nomo de provinco de tiu lando, pli norde.

Elamo estas konata per ĝia matrilinia sistemo de heredsinsekvo. Kulture, Elamo estis malpli sukcesa, ol ĝiaj najbaroj - Sumero kaj Babilonio kaj multon importadis de ili. Ekzemple, la skribo estis prenita de sumeranoj, arkitekturo de babilonianoj. Ekzistas malmulte da literaturaĵoj de Elamo kaj nenio estas konata de ilia religio.

Elama lingvo estas malbone pristudita de sciencistoj, sed ĝi neniel rilatas al sumera, semida kaj hindeŭropaj lingvoj, kaj nenia moderna lingvo originas de ĝi. Kelkaj fakuloj provis kunligi ĝin kun la Dravida lingvaro. Antaŭ 3000 jaroj Elamanoj kreis duonpiktografan skribsistemon, nomita Proto-Elama. Pli poste kojnoskribo estis enkondukita. Dum longaj tempintervaloj nenio aŭdeblis pri Elama historio, ĝia situo kaj statuso.

Historio de Elamo

  • 6-a jarmilo a.K.: Unuaj spuroj de civilizacio - la teritorio de Elamo estis unu el antikvaj centroj de monda civilizo.
  • pr. - -2700: datoj pri la unuaj konitaj reĝoj de Elamo
  • 22-a jarcento a.K. Elamo estas sub kontrolo de Ur.
  • ĉ. - -2000 : Elamo estas forta regno, kiu konkeris kaj ruinigis Sumeran urbon Ur.
  • ĉ. - -1600: Oni kredas, ke Kasitoj, kiu kaptis Babilonion, ankaŭ detruis Elamon.
  • ĉ. - -1160: Dum la regado de reĝo Shutruk-Nahhunte, Elamo plifortigas kaj forpelas Kasitojn. Kreiĝas unua Elama Imperio, kiu ekzistis nelonge.
  • ĉ. - -1120: Suzo kaj Elamo estis invadita de babilona reĝo Nabuko la 1-a. Tio kondukas al la falo de Elama Imperio.
  • ĉ.- -750: La nova Elama reĝlando stariĝas, sed ĝi ne estis tiel forta, kiel antaŭa. Ĝin ofte minacis Asirio.
  • 645 - Elamo estis konkerita de Asirio kaj aneksita. Post tio Elamo neniam sukcesis restariĝi kaj ĝia plia historio estis ligita kun Medio kaj Persio.
  • ĉ. - -320: plejlastaj surskriboj en la elama lingvo.


Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al