Argentino

El Vikipedio

Geografio > Ameriko > Sudameriko > Argentino


República Argentina
Flago de Argentino Blazonŝildo de Argentino
(Pli detale) (Pli detale)
Nacia Moto: En unión y libertad
Nacia Himno: Himno Nacional Argentino
Argentino
Ĉefurbo
 • Loĝantaro
 • Koordinatoj
Bonaero
2.776.138 (2001)
34°40′ S 58°24′ O
Oficialaj lingvoj hispana¹
Politika sistemo
Prezidanto
Demokratia, Fedarala Respubliko
Néstor Kirchner
Sendependiĝo
 • Defakta
 • Deklariĝo
El Hispanio
la 25-an de majo de 1810²
la 9-an de julio de 1816
Surfaco
 • Entute
 • % akvo
Landlimoj
Marbordo
Loko 8º
2.791.810³ kv km
1,1%
9.665 km
4.989 km
Loĝantaro
 • Entute
 • Denseco
Loko 31º
38.592.150 (2005 est.)
13 homoj po kv km
MEP (PPA)
 • Entute (2005)
 • pokapa MEP
Loko 23º
n/d
US$ 14.065
Valuto Argentina peso ($, ARS)
Tempozono
 • somere
UTC-3
UTC-3
Interreta Kodo .ar
Telefona Kodo +54
Radiofona Prefikso AYA-AZZ, LOA-LWZ, L2A-L9Z
ISO Kodo 032 / ARG / AR
Membro de: UN, OEA, CSN, Mercosur


La Argentina Respubliko estas ŝtato kiu situas en Suda Ameriko. Ĝiaj apudlandoj estas Ĉilio (sude kaj ueste), Bolivio (norde), Paragvajo (norde kaj nordueste), Brazilo (nordueste) kaj Urugvajo (este). Ĝi ankaŭ apudas la Atlantika Oceano.

La areo de Argentino estas 2.766.890 km², kaj situas inter la Andes Montaro (ueste) kaj la Atlantika Oceano (este). Ĝi estas la dua en la listo de plej grandaj landoj el Suda Ameriko, kaj la oka en la listo de plej grandaj landoj el la mondo. La ŝtato reklamas la havon de la anglaj Falkland Islands (aŭ hispane Islas Malvinas) kaj la havon de la insuloj Georgia del Sud kaj la insuloj Sandwich. Ĝi ankaŭ volas la havon de 969.464 km² de la Antartiko, sed kelkaj partoj de la loko reklamita de Argentino estas ankaŭ reklamitaj de Anglo kaj Ĉilio.

La nomo tuta de la lando estas, hispane, República Argentina ( /re'publika aɾxen'tina/ ). Ankaŭ estas, por kelkaj celoj, uzita la nomon Nación Argentina.

Politike ĝi estas federacia respubliko, kiu havas 23 provincojn kaj unu federacian distrikton. Nuntempe, Argentino estas ŝtato kiu havas fortan ekonomikan evoluon. Post la ekonomika krizo kiu okazis je la jaro 2001, sian registraron kaj ekonomion renormaliĝis kaj nun la lando povas denove rigardi la estonteco espere.

La nomo Argentina devenas el la latina lingvo (argentum) kiu volas diri arĝento. Kiam la unuaj konkerantoj hispanaj trovis la Río de la Plata (arĝenta rivero), oni nomis al ĝi Mar Dulce (dolĉa maro). La devenantaj popoloj donis arĝentajn donaĵojn al la personoj kiuj estis vivaj post ŝipa akcidento, kies ŝipestro estis Juan Díaz de Solís. La kreo pri arĝenta monto alvenis al hispanio ĉirkaŭ la jaro 1524, kaj sia nomo Sierra del Plata estis unue registrita sur venecia mapo je 1536. Sur ĉi tiu arĝentejo estis fondita la vilaĝo Potosí. Poste, unu arĝenta serĉo segvante la riveroj Paraná kaj Pilcomayo, trovis nur teritorion jam reklamita de la serĉantoj kiuj alvenis el Lima, la ĉefurbo de la Virreynato.

La nomo de la lando komencis esti uzata multe je la jaro 1612 en la libro Historia del descubrimiento, población y conquista del Río de la Plata (Historio pri la trovo, loĝiĝo kaj konkero de la Río de la Plata), skribita de Ruy Díaz de Guzmán. En tiu libro la teritorio estis nomita Tierra Argentina (arĝenta teritorio).

Enhavo

[redaktu] Bazaj informoj

  • Landkodo: AR
  • E-nomo: [o] Argentina Respubliko.
  • Nacia nomo: [o] República Argentina.
  • Areo: 2.758.827 kv.km. Malvinoj (Falklandoj) estas disputataj kun Britio.
  • Politika sistemo: federacia respubliko.
  • Ŝtatestro: prezidanto Néstor Kirchner (2003).
  • Ĉefurbo: Bonaero (12.600 mil).
  • Urboj: Kordobo (1.284 mil), Rosario (1.121 mil).
  • Adm. divido: 23 provincoj kaj unu federala distrikto.
  • Loĝantaro: 36.995 mil (2000), inter ili 84,2% argentinanoj (plimulto hispandevenaj kaj italdevenaj), 4,3% italoj, 600 000 Indianoj, la ĉefaj indianaj popoloj en argentino estantaj : aymara, guarani, chiripá,choroti,chulupi, kaiwá, mapuche, mocoví, ona, pilagá, puelche, quechua, tapieté, tehuelche, toba, wichí.
  • Ŝtatlingvo: hispana.
  • Nacilingvoj: La hispana lingvo estas plejofte uzata. Eblas trovi personojn parolantajn aliajn eŭropajn lingvojn, ĉefe italan kaj germanan, Restas malmultaj parolantoj de indianaj lingvoj, ĉefe: keĉua (900 000 parolantoj), mapudunguna (40 000), amuzgoa (27 000), chatinoa (21 000).
  • Kredantoj: katolikoj.
  • MEP: totala - 319 miliardoj $; pokapa - 8.030 $.
  • Ekonomiko: industria lando kun altevoluinta agrikulturo. Ĝi havas multajn naturajn riĉaĵojn kiel nafto, gaso kaj hidroenergio.
  • Monunuo: peso (=100 centavoj).
  • Organizoj: UNO (1945)

[redaktu] Historio

[redaktu] Politiko

[redaktu] Loĝantaro

[redaktu] Administra divido

[redaktu] Geografio

[redaktu] Principalaj aferoj

[redaktu] Geografiaj regionoj

[redaktu] Riveroj kaj lakoj

[redaktu] Maroj kaj maraj zonoj

[redaktu] Klimato

[redaktu] Ekstremaĵoj

[redaktu] Naciaj parkoj

[redaktu] Vidu ankaŭ

[redaktu] Eksteraj ligiloj

Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al
Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al
Argentino sub la gloso Argentina


 
MERKOSUDO
Merkosudo
Membraj ŝtatoj:
Argentino | Brazilo | Paragvajo | Urugvajo
Asociiĝintaj ŝtatoj:
Bolivio | Ĉilio | Peruo


Ŝtatoj en Sudameriko
Argentino | Bolivio | Brazilo | Ĉilio | Ekvadoro | Gujano | Kolombio | Paragvajo | Peruo | Surinamo | Trinidado kaj Tobago | Urugvajo | Venezuelo
Dependaj teritorioj: Falklandoj (brita) | Franca Gvajanio (franca) | Sud-Georgio kaj Sud-Sandviĉinsuloj (brita)


Provincoj de Argentino Flago de Argentino

Federala Ĉefurbo | Bonaera Provinco | Catamarca | Chaco | Chubut | Córdoba | Corrientes | Entre Ríos | Formosa | Jujuy | La Pampa | La Rioja | Mendoza | Misiones | Neuquén | Río Negro | Salta | San Juan | San Luis | Santa Cruz | Santa Fe | Santiago del Estero | Tierra del Fuego, Antártida e Islas del Atlántico Sur | Tucumán



Ĉi tie estas aldonaj bildoj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn bildojn kaj metos ilin en la artikolon.


Ĉi tie estas aldonaj eksteraj ligiloj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn eksterajn ligilojn kaj metos ilin en la artikolon.

Aliaj lingvoj