Eratosteno
El Vikipedio
Eratosteno (greke: Ερατοσθένης, Eratosthénês; naskiĝis ĉirkaŭ -276 en Aleksandrio, Egiptio; mortis ĉirkaŭ -194) estis greka astronomo, geografo, filozofo kaj matematikisto.
Li iĝis bibliotekestro de la Biblioteko de Aleksandrio ĉirkaŭ -230 laŭ peto de Ptolemeo la 3-a, faraono de Egiptio.
Pasia astronomo, blindiĝinte li lasis sin morti per malsato, ĉar li ne plu povis admiri la stelojn.[1].
La asteroido 3251 Eratosteno portas lian nomon.
Enhavo |
[redaktu] Ĉirkaŭmezuro de la tero
Eratosteno en la jaro 225 kalkulis la ĉirkaŭmezuron de la tero. La metodo: Li sciis, ke je la 21a de junio en Syene (hodiaŭ Asuan) la suno staris tagmeze ekzakte vertikale. Por unu momento tie la suno lumigis ĝis la grundo de la vilaĝa puto. En Aleksandrio, 800km pli norde, li mezuris la angulon de la sunradioj kiel 1/50 de tuta cirklo devianta de la vertikala, kio estas 7,2 gradoj. Se 1/50 de cirklo estas 800 km, la tuta cirklo, do la ĉirkaumezuro de la Tero estas 50 foje 800 = 40 000 km. Li mezuris kaj raportis per la tiam kutima mezurunio "stadio". Pliaj desegnoj pri la metodo troviĝas en la ekstera ligilo menciita sube.
Lia kalkulo estis tre preciza, malpli ol 10% neekzakta. Dum lia tempo anguloj ne povis esti mezuritaj tre ekzakte, kaj ankaŭ la distanco inter Syene kaj aleksandrio certe ne estis konata tre ekzakte.
La kalkulo baziĝas sur du supozoj:
- la tero estas globo, ne disko
- la suno estas en tre granda distanco de la tero, tial la sunradioj al Syene kaj al Aleksandrio alvenas paralelaj.
[redaktu] La scio de Kolumbo
1700 jarojn pli poste, kiam Kolumbo planis vojaĝi al Hindio per la okcidenta vojo, gravis scii, kiom longa estas la distanco. Laŭ la raportoj li supozis ege tro mallongan distancon. Ŝajnas, ke oni tute forgesis la metodon de eratosteno.
Sed efike tiu nescio favoris lian vojaĝon. Se li estus sciinta, ke la distanco estus preskaŭ duobla, li verŝajne ne estus kuraĝinta vojaĝi. Aŭ la hispana reĝino ne estus kuraĝinta riski la financadon de la vojaĝo.
[redaktu] Vidu ankaŭ
- Matematika algoritmo :Kribrilo de Eratosteno
[redaktu] Eksteraj ligiloj
[redaktu] Referencoj
- ↑ Dictionnaire universel d'histoire et de géographie (Bouillet et Chassang)

