Esperanto-movado en Paraná
El Vikipedio
En la Subŝtato Paraná, la pioniroj de Esperanto-movado estis Magnus kaj Estela Maria Sondhal kiuj instruis Esperanton en du marbordaj urboj, Paranaguá kaj Guaratuba, kaj en Curitiba; ili estis elmigrintoj el Islando.
La 1-an de majo 1925 fondiĝis Paraná Esperanto-Grupo, poste Paraná Esperanto-Asocio (PEA), en Curitiba. Inter la fondintoj, samideano Augusto Gonçalves de Castro, laboris por Esperanto disvastigante ĝin dum sia tuta vivo. Li estis la unua prezidanto de grupo inter 1925 kaj 1956, kiam li estis elektita Honoran Prezidanton, kaj tio li restis ĝis lia forpaso.
En 1952 Paraná Esperanto-Asocio eldonis la revuon “Esperanto Pinarbaro”, kiu cirkulis dum malmulta tempo. Dum sesio en la Urba Konsilaro, la konsilanto, Mendes Caldas, prezentis projekton por doni la nomon D-ro Zamenhof al strato proksima al la urbocentro. La projekto de Mendes Caldas estas aprobita en la 3-a de januaro 1953. Estis prezentita de subŝtatdeputito Julio Rocha Xavier, la projekto por rekoni Paraná Esperanto-Asocio kiel Institucion de Publika Utileco, aprobita laŭ leĝo 1240 en la 18-a de septembro 1953.
Okazis en 1954 la 14-a Brazila Kongreso de Esperanto, en Curitiba. Partoprenis 289 kongresanoj. Tiu kongreso estis disvastigita inter ĉiuj esperantaj mondmedioj.
En 1956 estis elektita prezidanto de PEA Geraldo Mattos, Augusto Gonçalves de Castro estis elektita kiel dumviva honora prezidanto. En tiu jaro okazis ankaŭ Paranaa Esperanto-Renkontiĝo, en Maringá. En 1958 iĝis Prezidanto de PEA Attilio Régulus Trevisan kaj 1962, Gert Drucker.
En 1968 la Urba Konsilantaro aprobis Paraná Esperanto-Asocio kiel Institucion de Publika Utileco. Leĝo 3316 de la 18-a de Septembro 1968. En tiu jaro okazis la dua Paranaa Esperanto-Renkontiĝo, en Londrina.
La 7-a Esperanto-Seminario, sub la aŭspicio de Kultura Kooperativo de Esperantististoj, okazis en Curitiba en 1972. Organizis la lokan komitaton Geraldo Mattos. Okaze de la seminario oni inaŭguris monumenton al Zamenhof, donaco de la aŭspicianta Kooperativo. Nuntempe ĝi situas flanke de la preĝejo “Nossa Senhora do Perpétuo Socorro”, proksime al la strato Zamenhof.
En 1982 estis elektita prezidanto de PEA Itacir Luchtemberg. En 1984 okazis 2-a Sudbrazila Esperanto-Renkontiĝo, en Curitiba kaj elektiĝis prezidanto Espedita de Castro Feitosa.
La 22-a Brazila Kongreso de Esperanto, en Curitiba okazis en 1986.
En 1988 prezidanto de PEA iĝis Jorge Teles kaj okaziĝis 4-a Sudbrazila Renkontiĝo de Esperanto, en Curitiba.
En 1990 prezidanto iĝis Gloria Lucia Perine kaj okaziĝis 1-a Internacia Seminario pri Instruado de Esperanto, en Curitiba, organizita de Argentina Esperanto-Asocio kune kun Paraná Esperanto-Asocio. En 1991 estis Paranaa Esperanto-Renkontiĝo, en Castro.
Prezidanto Edmundo Mario Tissori iĝis en 1992. En 1993 okazis Paranaa Esperanto-Renkontiĝo, en Curitiba.
Denove en 1994 Gloria Lucia Perine iĝis prezidanto de PEA. Per nova statuto ŝanĝiĝas la nomo de la Asocio, kiu nun estas Paranaa Esperanto-Asocio (ankoraŭ PEA). Ĝi reprezentas nun, laŭ tiu nova statuto, la esperantan movadon en la subŝtato Paraná.
Okazis en 1995 2-a Seminario de Esperanto en Curitiba kaj Paranaa Esperanto-Renkontiĝo, en Foz do Iguaçu.
Iĝis en 1996 prezidanto Caiubi Muniz. Post la rezigno de prezidanto Muniz, la vicprezidantino Luzineide de Souza Santos, fariĝis prezidantino.
Okazis en 1997 33-a Brazila Kongreso de Esperanto, en Curitiba.
En 1998 prezidanto estis denove Gloria Lucia Perine. Geraldo Mattos, estrarano de PEA, tiu jare, estis elektita prezidanto de la Akademio de Esperanto.
En 1999 okazis Paranaa Esperanto-Renkontiĝo, en Pato Branco, kaj en 2001 en Campo Largo. Ankoraŭ en 2001, prezidanto de PEA iĝis Marcos Barbosa Carneiro. En 2002 estis Internacia Kongreso de la Esperanta Junularo – TEJO, en Pato Branco.

