Ido-literaturo

El Vikipedio

Asertis la iniciantoj de Ido, ĉefe Otto Jespersen kaj Louis Couturat, ke Ido ne estus vere taŭga por poezio kaj ke la ĉefa tasko de Ido estas simpla komunikado. Tio okazis ĉar multaj homoj diris (kaj eĉ ankoraŭ diras) ke Esperanton oni malhelpis per literaturo, ke internacia lingvo estu praktikcela, ktp. Sed, malgraŭ tiuj asertoj da Jespersen kaj Couturat, estas remarkinda fakto ke multaj poetoj estis alogitaj al Ido kaj, sekve, multaj poeziojn oni faris en tiu lingvo. Fakte en la komenco de la 20-a jarcento, Ido-literaturo komencis forte, sed post la krizo de 1927-28, Ido-literaturo kaj Ido-movado divenis senviva dum longa tempo. Estas menciinda libreti tradukitaj tiam: Makedonia a la Makedoniani. Samtempe aparis la klasika Nova Horizonti, kiu estas filozofia framasona verko.

Dum la Unua mondmilito aperis Buddho e lua doktrino, kiu sciigas la Budista doktrino. En 1923 aparis remarkinda verko, nome antologio di la Hungara literaturo de la epoko. La tradukitaj tekstoj estas ĝenerale en bona klasika linguo kaj havas eĉ kelkfoje stilon elegantan. Dum la jaroj 1920, la katolikaj Idistoj tradukis libretojn pri vivoj de sanktuloj. Tre bona libro estas la traduko de la Franca teatrajo Esther de Jean Racine Idigita de kanoniko Guignon. Tiu libro estis tradukita en bona klasika Ido-lingvo kaj idistoj pensas la tradukaĵon eĉ pli bela kaj eleganta ol la originalo en la Franca.

La plej konata Ido-poeto estas Andreas Juste (Belgio). Lia altkvalitaj poemoj kaj granda produktado estas remarkinda. Aliaj poetoj estis Lui Pasko (Hispanio), Jean Houillon (Francio), Gilbert H. Richardson (Britio), Jules Gross (Francio), kaj aliaj. Hodiaŭ, estas menciindaj Heidi Neussner (Germanio), Friedrich Porzenheim (Germanio) Gonçalo Neves (Portugalio) kaj poetino Tatanka (Irlando), kiu poezias originale en Ido.

Fine en lastaj tempoj, estas rimarkinda Hans Stuifbergen per lia traduko de la vivo de Franca poeto Arthur Rimbaud kaj la verketon pri scienco-fiktcio en Ido de G. T. Romanin, nome La suno di Tiahuanako publikigita unuafoje en 1999 kaj reeldonita en 2004. En 2005 Romanin publikigis la satiron "Skandalo en Roseringen", eldonitita de Editerio Krayono.

Aliaj lingvoj