Ingmar Bergman

El Vikipedio

Ingmar Bergman dum filmado de Sovaĝaj fragoj, 1957.
Ingmar Bergman dum filmado de Sovaĝaj fragoj, 1957.

Ingmar BERGMAN [ínmar bérjman] (* 14-a de julio 1918 en Uppsala, † 30-a de julio 2007, Fårö) estis sveda reĝisoro kaj scenaristo por filmoj kaj teatraĵoj.

Enhavo

[redaktu] Vivo

Ingmar Bergman naskiĝis en Uppsala, sed pasigis la plej grandan parton de sia junaĝo en Stokholmo, kie lia patro laboris kiel pastro. De 1937 ĝis 1940 Bergman studis literaturon kaj teatran sciencon en la Stokholma universitato kaj samtempe jam laboris kiel reĝisoro en diversaj amatoraj teatroj. En 1944 li verkis sian unuan scenaron (Hets). La unua filmo direktita de li estis Kris, farita en 1946. Internacian famon li akiris en 1955, pro la filmo Sommarnattens leende.

Ingmar Bergman
Ingmar Bergman

Komence de la sesdekaj jaroj, Bergman translokiĝis al Fårö, kaj loĝis tie ĝis sia morto, krom kelkajn jarojn ĉirkaŭ 1980, kiam li loĝis en Germanio pro konflikto kun la svedaj impostaj aŭtoritatoj. Li estis geedziĝinta kvinfoje kaj estas patro de naŭ gefiloj. Li estas bopatro de sveda reĝisoro-aŭtoro Henning Mankell. Li ne parencas al sveda aktorino Ingrid Bergman.

Krom kinoreĝisorado Bergman ankaŭ surscenigis teatraĵojn: 1944 - 1946 en urba teatro de Helsingborg, 1946 - 1949 en Göteborg, 1952 - 1959 en Malmö, 1960 - 1966 en la Reĝa drama-teatro en Stockholm.

Li mortis en sia domo sur insulo Fårö la 30-an de julio 2007 (samtage kiel epoka itala kinisto Michelangelo Antonioni) kaj estas entombigita apud la preĝejo de Fårö.

[redaktu] Kino

Max von Sydow aktoris en multaj filmoj de Bergman.
Max von Sydow aktoris en multaj filmoj de Bergman.

Bergman ĝenerale estas agnoskita kiel unu el la grandaj majstroj de moderna kino, kune kun Akira Kurosawa kaj Federico Fellini. Li ofte laboris kun la renomaj aktoroj Liv Ullmann kaj Max von Sydow. Liaj filmoj havas ekzistencialisman etoson, ofte temas pri morto, soleco kaj la malfacilaĵoj en la kunvivado de paroj.

Liaj kino-arto influis kinistojn en la tuta mondo (Woody Allen, David Lynch, Stanley Kubrick, Lars Von Trier, Andrei Tarkovsky, Chan-wook Park kaj multajn aliajn).

Ingmar Bergman: The Legendary Playboy Interview


[redaktu] Listo de filmoj

  • Hets (Persekuto) (1944) - nur manuskripto; reĝisoris Alf Sjöberg
  • Kris (Krizo) (1946)
  • Det regnar på vår kärlek (Pluvas sur nia amo) (1946)
  • Skepp till Indialand (Ŝipo al Hindlando) (1947)
  • Musik i mörker (Muziko en mallumo) (1948)
  • Törst (Soifo) (1949)
  • Till glädje (Ĝojige) (1950)
  • Sånt händer inte här (Tiaĵoj ne okazas ĉi tie) (1950)
  • Sommarlek (Somerludo) (1951)
  • Kvinnors väntan (Atendado de virinoj) (1952)
  • Sommaren med Monika (La somero kun Monika) (1953)
  • En lektion i kärlek (Lekcio pri amo) (1954)
  • Sommarnattens leende (La rideto de la somera nokto) (1955)
  • Det sjunde inseglet (La sepa sigelo) (1957)
  • Smultronstället (Loko de sovaĝaj framboj) (1957)
  • Nära livet (Proksime al la vivo) (1958)
  • Ansiktet (La vizaĝo) (1958)
  • Jungfrukällan (La fonto de la virgulino) (1960)
  • Tystnaden (La silento) (1963)
  • För att inte tala dessa kvinnor (Por ne paroli pri ĉiuj tiuj virinoj) (1964)
  • Persona (1966)
  • Vargtimmen (La lupa horo) (1968)
  • Skammen (La honto) (1968)
  • Riten (La rito) (1969)
  • Scener ur ett äktenskap (Scenoj el geedza vivo) (1973)
  • Ansikte mot ansikte (Vizaĝalvizaĝe) (1976)
  • Fanny och Alexander (Fanio kaj Aleksandro) (1982)


[redaktu] Premioj

Ingmar Bergman ricevis entute 58 kinopremioj, jen la plej distingaj:

En kategorio Plej bona eksterlanda filmo jenaj Bergmann-filmoj ricevis Oskaron:

  • 1961: Jungfrukällan (Fonto de virgoj)
  • 1962: Såsom i en spegel (Kiel en spegulo)
  • 1984: Fanny och Alexander (Fani kaj Aleksandro)

[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:

[redaktu] Eksteraj ligiloj

•  http://www.ingmarbergman.se
•  http://www.sweden.se/templates/cs/BasicFactsheet____4400.aspx
•  http://www.bergmanorama.com/index.htm
•  http://www.samlaren.org/bergman