Germana lingvo

El Vikipedio

Germana lingvo (Deutsch)
Parolata en Germanio, Svislando, Aŭstrio kaj 38 aliaj
Denaskaj parolantoj proksimume 100 milionoj
Fremdlingvo / dua lingvo por proksimume 28 milionoj
Lingvistika
klasifiko
Hindeŭropa

Ĝermana

Okcidentĝermana
Germana

Oficiala lingvo en Aŭstrio, Belgio, Danio, Germanio, Liĥtenŝtejno, Luksemburgio, Svislando
Reguligita de  ?
Skribo latina
Lingvaj kodoj
  ISO 639-1 de
  ISO 639-2
    Bibliografia ger
    Terminologia deu
  SIL GER
Specimeno
La Patro Nia

Vater Unser im Himmel,
Geheiligt werde Dein Name,
Dein Reich komme.
Dein Wille geschehe,
Wie im Himmel, so auf Erden.
Unser tägliches Brot gib uns heute,
Und vergib uns unsere Schuld,
Wie auch wir vergeben unseren Schuldigern.
Und führe uns nicht in Versuchung,
Sondern erlöse uns von dem Bösen.
Amen.

La germana estas ĝermana lingvo parolata ĉefe en Germanio, Aŭstrio kaj Svisio.

Hodiaŭ proksimume 100.000.000 homoj parolas la germanan kiel unuan lingvon, kaj eble pliaj 28 milionoj kiel duan lingvon (World Almanac 2000). Ĝi estas la oficiala lingvo de Germanio, Aŭstrio kaj Liĥtenŝtejno, kaj unu el la oficialaj lingvoj de Svislando, Luksemburgio kaj Belgio - sume oni nomas tiun teritorion Germanlingvio. En la plej norda provinco de Italio, Provinco Bolzano, ĝi estas oficiala lingvo samranga kun la itala kaj unua lingvo de la pliparto de la loĝantaro, kaj ankau en suda Danio ĝi estas oficiala. Historie, ankaŭ estis multaj germanlingvanoj en grandaj partoj de la hodiaŭa ŝtatoj Pollando, Litovio, Latvio kaj Estonio, Ĉeĥio kaj Slovakio, Hungario, Rumanio (aparte en Transsilvanio), Ukrainio, Belarusio kaj Rusio (krom en Orienta Prusio aparte laŭlonge de la rivero Volgo) - kaj post perfortaj translokiĝoj ene de Sovetunio dum la 30-aj kaj 40-aj jaroj de la 20-a jarcento ankaŭ en Kazaĥio - sed post 1945 kaj post 1990 la plej multaj germanlingvanoj, parte devigite, parte propravole, forloĝiĝis de tie. En Brazilo la germana estas gepatra lingvo de ĉirkaŭ 20 mil homoj, pranepoj de germanoj, kiuj alvenis al tiu lando dum la 19-a kaj frua 20-a jarcentoj, kaj ankaŭ en Argentino, Paragvajo kaj Venezuelo, Usono kaj Kanado signifa procentaĵo de la enmigrintoj el Eŭopo kaj iliaj posteuloj estas germanlingvaj - en Usono la lingvo inter alie flegiĝas en iuj tradiciaj religiaj komunumoj, kiuj dum 17-a kaj 18-a jarcentoj estis subpremataj en Eŭropo. Krome ankaŭ en Sud-Afriko kaj Namibio estas signifa nombro de germanlingvanoj.

Ekzistas multaj germanaj dialektoj, sed la altgermana de Martin Lutero en ties Biblio (1534) iĝis la normo, kaj hodiaŭ preskaŭ ĉiu germanparolanto aŭ parolas aŭ povas paroli ĝin.

La germana estas grava lingvo de la scienco, de la filozofio, de la literaturo, de la muziko, de la teknologio, de la industrio kaj de la monda komerco. Ĝi gravas en la monda kulturo.

Sintakse, la germana havas vortordon V2.

Enhavo

[redaktu] Famaj aŭtoroj de la germana

Michael EndeJohann Wolfgang von GoetheHermann HesseFranz Kafka – Heinrich Von Kleist – Thomas MannKarl MayFriedrich Schillerktp

[redaktu] Germanaj vortoj en Esperanto

Inter multaj germanaj vortoj en Esperanto estas ekzemple anstataŭ, baldaŭ, bedaŭri, danki, halti, jaro, knabo, nur, hundo, fraŭlino, "ŝranko, "ge- kaj -in-.

[redaktu] Kuriozaĵoj

[redaktu] Retaj ligiloj

•  Asocio pri la germana lingvo
•  Germana vikipedio
•  "German 101" - reta kurso de la germana lingvo por anglaingvanoj
•  Vortaroj en la katalogo DMoz


[redaktu] Vidi ankaŭ

Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al



Ĉi tie estas aldonaj bildoj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn bildojn kaj metos ilin en la artikolon.