Arĥimeda solido
El Vikipedio
En geometrio arĥimeda solido estas alte simetria duonregula vertico-transitiva konveksa pluredro komponita el du aŭ pli multaj specoj de regulaj plurlateroj. Arĥimeda solido diferenciĝas de la platonaj solidoj kiuj estas komponita el nur unu speco de plurlatero, kaj de la solidoj de Johnson kiuj estas ne vertico-transitivaj.
Kiel arĥimedaj solidoj ne estas konsiderataj pluredroj de la duedra simetrio - prismoj kaj malprismoj.
Laŭ sia difino ĉiuj arĥimedaj solidoj estas uniformaj pluredroj.
Prismoj, malprismoj kaj arĥimedaj solidoj estas la tuta aro de duonregulaj pluredroj
Ĉiuj arĥimedaj solidoj povas esti faritaj per konstruado de Wythoff.
Enhavo |
[redaktu] Fonto de nomo
La arĥimedaj solidoj prenas sian nomon de Arkimedo, kiu diskutis ilin en sia nun perdita verko. Dum la Renaskiĝo, artistoj kaj matematikistoj alte taksis purajn formojn kaj reesploris ĉi ĉiujn pluredrojn. Tiu serĉo estis plenumita ĉirkaŭ 1619 de Keplero, kiu difinis prismojn, malprismojn, kaj la ne-konveksajn solidojn konatajn kiel solidoj de Keplero-Poinsot.
[redaktu] Klasifiko
Estas 13 arĥimedaj solidoj. Inter ili estas 2 nememspegulsimetriaj, ambaŭ simetriaj formoj de ĉiu el 2 nememspegulsimetriaj pluredroj estas kutime konsiderataj kiel la sama speco de pluredro. La vertica konfiguro priskribas la specojn de regulaj plurlateroj, kiuj kuniĝas iu ajn donita vertico. Ekzemple, vertica konfiguro (4,6,8) signifas ke kvadrato, seslatero kaj oklatero kuniĝas je vertico (kun la laŭhorloĝnadla ordo ĉirkaŭ la vertico).
La nombro de verticoj estas 720° dividita per la vertica angula difekto.
| Nomo | Solido | Travidebla | Edroj | Lateroj | Verticoj | Vertica konfiguro | Simetria grupo | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Senpintigita kvaredro | 8 | 4 trianguloj 4 seslateroj |
18 | 12 | 3.6.6 | Td | ||
| Kubokedro | 14 | 8 trianguloj 6 kvadratoj |
24 | 12 | 3.4.3.4 | Oh | ||
| Senpintigita kubo | 14 | 8 trianguloj 6 oklateroj |
36 | 24 | 3.8.8 | Oh | ||
| Senpintigita okedro | 14 | 6 kvadratoj 8 seslateroj |
36 | 24 | 4.6.6 | Oh | ||
| Rombokub-okedro (malgranda rombokub-okedro) |
26 | 8 trianguloj 18 kvadratoj |
48 | 24 | 3.4.4.4 | Oh | ||
| Senpintigita kubokedro (granda rombokub-okedro) |
26 | 12 kvadratoj 8 seslateroj 6 oklateroj |
72 | 48 | 4.6.8 | Oh | ||
| Riproĉa kubo (riproĉa kubokedro) (nememspegulsimetria) |
Mallaŭ horloĝa nadlo Laŭ horloĝa nadlo |
38 | 32 trianguloj 6 kvadratoj |
60 | 24 | 3.3.3.3.4 | O | |
| dudek-dekduedro | 32 | 20 trianguloj 12 kvinlateroj |
60 | 30 | 3.5.3.5 | Ih | ||
| Senpintigita dekduedro | 32 | 20 trianguloj 12 deklateroj |
90 | 60 | 3.10.10 | Ih | ||
| Senpintigita dudekedro | 32 | 12 kvinlateroj 20 seslateroj |
90 | 60 | 5.6.6 | Ih | ||
| Rombo-dudek-dekduedro (malgranda rombo-dudek-dekduedro) |
62 | 20 trianguloj 30 kvadratoj 12 kvinlateroj |
120 | 60 | 3.4.5.4 | Ih | ||
| Senpintigita dudek-dekduedro (granda rombo-dudek-dekduedro) |
62 | 30 kvadratoj 20 seslateroj 12 deklateroj |
180 | 120 | 4.6.10 | Ih | ||
| Riproĉa dekduedro (riproĉa dudek-dekduedro) (nememspegulsimetria) |
Mallaŭ horloĝa nadlo Laŭ horloĝa nadlo |
92 | 80 trianguloj 12 kvinlateroj |
150 | 60 | 3.3.3.3.5 | I | |
La kubokedro kaj dudek-dekduedro estas rando-uniformaj kaj do estas kvazaŭ-regulaj.
La dualaj pluredroj de la arĥimedaj solidoj estas nomataj kiel la katalunaj solidoj. Ankaŭ la dupiramidoj kaj trapezoedroj estas la edro-uniformaj solidoj kun regulaj verticoj.
[redaktu] Vidu ankaŭ
[redaktu] Referencoj
- Williams, Robert (1979). The Geometrical Foundation of Natural Structure: A Source Book of Design - La Geometria Fundamento de Natura Strukturo: Fonta Libro de Dizajno. Dover Publications, Inc. ISBN 0-486-23729-X. (Sekcio 3-9)
[redaktu] Eksteraj ligiloj
Arĥimeda solido en MathWorld.
Paperaj modeloj de arĥimedaj solidoj
Libera papero modeloj (retoj) de Arĥimedaj solidoj
La uniformaj pluredroj
Virtualaj realaj pluredroj - la enciklopedio de pluredroj
Antaŭlasta modula origamio
Interagaj 3D pluredroj en Javo

