Eger

El Vikipedio

Eger (germane Erlau) estas urbo en norda Hungario kun ĉ. 70.000 loĝantoj. Ĝi estas unu el la malnovaj urboj de Hungario kaj administra centro de departemento Heves. Ĝiaj geografiaj koordinatoj estas 47° 54' N, 20° 23' E Mapo.

Eger estas la ĉefurbo de departamento Heves, ĝi situas nordoriente en Hungario, sur la suda flanko de la montaro Bükk. La urbo disvastiĝas inter montetoj, sia alto super la marnivelo estas cent okdek metroj. La urbo situas je proksimume cent tridek kilometroj de Budapeŝto.

Eger estas konata pri la grandaj vinkulturejoj en la ĉirkaŭaĵo kaj pri la ruĝa vino Egera Taŭrsango (hungare Egri bikavér) kaj aliaj vinspeco. En la urbo ekzistas multaj vintrikejoj kaj tradiciaj parte subteraj vinkeloj. LA urbopejzaĝon karakterizas la barokaj konstruaĵoj kaj la minareto el la tempo de la Osmanida rego kaj la mezepoka fortikaĵo.

La urbo estis nomumita jam ekde la 11-a jarcento episkopejo. Ĝi estis en 1241 fare de la mongoloj tute detruita kaj la loĝantaro masakrita. En la 16-a jarcento, kiam la Osmanida imperio inundus, okupis parton de Hungario, la urbo estis multfoje atakita. En la jaro 1552 povis la urbo-fortikaĵo defendi sin kontraŭ la grandega osmana atako. Tio estis la unua granda malvenko por la turkoj kaj Eŭropo povis malpeziĝinte ekspiri. En 1596 estis Eger tamen okupita kaj restis tra 100 jarojn posedo de la osmanidoj. Tiutempe oni konstruis la moskeojn kaj banejojn - la ankoraŭ nun straranta minareto estas la plej norda reprezentanto de la osmanida konstruo. Nur en 1687 estis Eger fare de la Habsburgoj kaj la hungaroj reokupita. La ora epoko de la urbo estis de mezo de la 18-a jarcento.


La strukturon de la urbo determinas ĉefe la valo de la rivereto Eger, tiel la kolonio etendiĝas dekdu km longe kaj tri km vaste en orienta-okcidenta direkto. La historio de la urbo komenciĝas antaŭ la tempoj de reĝo Sankta Stefano, kiu fondigis la unuan el la kvin hungarajn episkopujojn en Eger. La urbo mem estis scenejo de diversaj gravaj eventoj en sia historio, sed la nomo de la urbo tamen estas fama por ĉiuj popoloj okaze de la heroa luktado gardante la fortikaĵon kontraŭ la turkaj armeoj en la mezepoko. En 1552 du grandegaj turkaj armeoj unuiĝis antaŭ la muroj de la fortikaĵo de Eger. La gardantoj batalis heroe ĝis jaroj, fine la fortikaĵo forfalis en 1596 - kiam ĉefe fremdaj solduloj gardis la fuortejon.

La hodiaŭa aspekto de Eger elformiĝis ĉefe en la 18-a jarcento. La malnova kvartalo montras pramezaĝan aspekton, ĝi estas preskaŭ unika en Hungario. Eger estas la urbo de preĝejoj, ties nombro estas pli ol dekdu. Plua fameco de la urbo estas la tradicia vinproduktado. La plej aŭtoritata kaj konata produkto de tiu ĉi vinlando estas la profundruĝkolora, facile alungusta Egri Bikavér [Taŭrsango de Eger].

Ankaŭ tre gastlogada rimedoj estas la termalbanejoj en Eger kaj en la ĉirkaŭaĵo.

Enhavo

[redaktu] Fame konataj lokoj en la urbo:

[redaktu] Placo Dobó

Ĝi estas la centro de la urbo, situante antaŭ la muroj de la fortikaĵo. La nomo de la placo devenas el la heroa kapitano de la fortikaĵo, István Dobó. En la placo troveblas la preĝejo Minorita, kio estas la plej bela kaj riĉenhavanta preĝejo en Centra Europo. Ĉirkaŭ la placo estas vendejoj, trinkejoj, en la placo finiĝas kelkaj mallongaj stratetoj de la nova kvartalo.

[redaktu] Minareto

Ĝi estas altega preĝejo por turka preĝestro, el la pinto de tiu ĉi konstruaĵo la preĝestro vokis je komuna preĝo la verkredantulojn, kiam estis bezonata. La konstruaĵon oni povas alproksimiĝi facile kaj rapide el la placo Dobó. La minareto estas la plej norda turka historia memoraĵo en Eŭropo.

[redaktu] Strato Széchenyi

Tiu ĉi strato estas la ĉefstrato de la urbo. En ĝia malgranda parto ne estas veturila trafiko, oni povas promenadi sur la tuta strato. Apud la promenadejo multe da biertrinkejoj, restoracioj, sukeraĵejoj kaj aliaj vendejoj atendas kaj logas la gastojn.

[redaktu] Baziliko

Tiu ĉi preĝejego estas la dua plej granda katedralo de Hungario. Ĝi konstruiĝis je la iniciato de János Pyrker, episkopo de Eger. La konstruado daŭris dum mallonga tempo, nur kvin jarojn [1831-1836].

[redaktu] Liceo

Kontraŭ la katedralo oni trovas la Liceon. Ĝi estis konstruigata pere de grafo Károly Eszterházy fine de la 18-a jarcento por estigi universitaton. Sur la unua etaĝo estas vizitebla la landfama episkoplanda libraro, kiu havas multajn malnovegajn kodeksojn, manuskriptojn kaj la unike malkovrite originalan Mozart-leteron. En la turo de la konstruaĵo funkcias Astronomia Muzeo.

[redaktu] Fortikaĵo de Eger

La fama, historia fortikaĵo, kiu longe rezistis la sieĝon de la pli multnombraj turkaj armeoj. La vizitantoj povas atingi la fortikaĵon el kie ajn el la historia urbocentro.

[redaktu] Memordomo de Géza Gárdonyi

Proksimume kvindek metroj de la norda pordo de la fortikaĵo situas la memoraĵdomo de grandioza kaj fama hungara verkisto, Géza Gárdonyi. Li estas la verkisto ankaŭ de la romano "Steloj de Eger" [Egri csillagok]. Tiu ĉi verko temas pri la turka sieĝo kontraŭ la fortikaĵo.


Eger havas germanan ĝemelurbon Esslingen am Neckar.

[redaktu] belliteraturo

Pri la heroa defendo de la urbo en 1552, skribis belegan, tre ŝatatan romanon Gárdonyi Géza kun titolo: Steloj de Eger (hungare Egri csillagok). Tiu aperis en Esperanto kiel bildstrio (Verkis Tibor Cs. Horváth. El la hungara trad. Vilmos Benczik. Desegnoj de Pál Korcsmáros. - Budapest : Hungara E-Asocio, 1979. - 51 p. ; bildrakonto. - ISBN 963 571 054. - 894.51 ).


[redaktu] Esperanto en Eger

En Eger prof. BALOGH Viktória multe laboris por Esperanto

[redaktu] ekstera ligo


Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al
Eger sub la gloso Eger
Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al
Eger sub la gloso Category:Eger