Ernest Archdeacon

El Vikipedio

Karikatura bildkarto (el ĉ. 1913)
Karikatura bildkarto (el ĉ. 1913)

EdE-A > Ernest Archdeacon

Ernest Archdeacon (arŝdik'n) (naskiĝis la 28-an de marto 1863 en Parizo - mortis en 1950 en Versajlo) estis franca esperantisto, teknika perfektiganto, propagandanto de aŭtomobilismo kaj aerveturado.

Unue li fariĝis advokato. Dum sia tuta vivo interesiĝis pri ĉiuspecaj sciencaj problemoj, eltrovis plej diversajn perfektigojn en fotografarto, kartografio, ktp. Li staras inter la unuaj apostoloj kaj praktikantoj de la interkomunikigaj sportoj: sfera balono (1885), aŭtomobila veturado, aviado. Dank' al lia kuraĝigo kaj malavareco, Serpollet, kiu estis eltrovinta la multotubetan vaporkaldronegon, povis konstrui la unuan praktikan vaporveturilon, kaj ambaŭ vojiris de Parizo al Liono (500 Kilometroj) en dekunu tagoj! Tio estis la unua vojaĝo en aŭtomobilo, naskiĝo de nova tempo. En 1896 Archdeacon kunfondis la Automobile-Club, kiu estis energie antaŭenpuŝonta la uzadon de aŭtomobilo.

Archdeacon serĉis alian progreson diskutatan, li konstruis diversajn aparatojn por aerveturado, kaj, jam en 1904 aldonacis duone premion da 50 000 Frankoj por la unua eksperimentisto traflugonta unu kilometron ronde; tiun premion gajnis Henry Farman la 13-an de januaro 1908: naskiĝo de nova tempo.

Archdeacon serĉis alian progreson diskutatan por helpi al ĝia triumfo, kaj esperantiĝis en 1908. Li verkis sennombrajn artikolojn en multaj Esperantaj kaj francaj ĵurnaloj kaj revuoj. Fariĝis prez. de la Pariza Grupo, poste de SFPE (de 1925). Malavare fondis kun Georges Warnier la Domon de Esperanto, kiu celas helpi al la propagando per ĉiuspecaj rimedoj, precipe per monoferoj. Kreis multajn premiojn por kuraĝigi la lernantojn ktp. Klopodis por unuigi ĉiujn aktivajn Esperantistojn. Ĉiama propagandisto per paroladoj, artikoloj, personaj klopodoj, li altiris aŭ helpis altiri al Esperanto multajn valorajn aliĝantojn el altaj medioj.

Verkis propagandan libron (1910), estis membro de Lingva Komitato (1932).

(laŭ Louis Bastien).

[redaktu] Verkoj

  • Aviado (En: Internacia Konferenco "Esperanto en Moderna Vivo", Esperanto en lernejoj, sciencoj kaj teknikoj, internacia trafiko, intelektaj interŝanĝoj, Hrsg.: Baudet, André, p.66 - 67)
  • La mistero de nia surtera ekzisto (E. Archdeacon. Esperantigita de André Caubel. - Beauville: SAT-Broŝurservo, Laŭte!, 1993. - 27 p.)
  • Pourquoi je suis devenu espérantiste (Kial li fariĝis esperantisto) (kun antaŭparolo de Henri Farman. - Parizo: Fayard, 1910. - 265 p.)
  • Ch. Mauricheau-Beaupré: Versailles, Malmaison, St-Germain-en-Laye (Esperanta trad. de E. Archdeacon). Antaŭparolo de André Pératé. - Parizo: Patras, [s.j.]. - 48 p., [39] folioj : multaj ilustr.)

[redaktu] Eksteraj ligoj

Aliaj lingvoj