شیرین عبادی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شیرین عبادی در نشست جهانی جامعه اطلاعاتی (تونس، ۲۰۰۵)
شیرین عبادی در نشست جهانی جامعه اطلاعاتی (تونس، ۲۰۰۵)

شیرین عبادی (۱۳۲۶) يک حقوقدان ايرانی، قاضی سابق دادگاه و نخستين ایرانی است که جايزه نوبل (صلح) را در سال ۲۰۰۳ ميلادی دريافت کرده است. او همچنین سومین مسلمانی است که جایزهٔ نوبل صلح را برده است. شیرین عبادی اولین زن مسلمان است که جایزهٔ نوبل را دریافت می‌کند.

او در حال حاضر در کنار کار وکالت در دانشگاه نيز تدريس می‌کند. ازدواج كرده‌است و صاحب دو دختر می‌باشد که يكی ۲۳ ساله و دانشجوی دروره دكترای مخابرات در دانشگاه مک‌گيل كانادا است و ديگری ۲۰ ساله و دانشجوی سال سوم حقوق دانشگاه تهران است.

فهرست مندرجات

[ویرایش] زندگينامه

عبادی درسال ۱۳۲۶ در شهر همدان بدنيا آمد. پدرش محمد علی عبادی، يكی از اولين اساتيد حقوق تجارت، هنگام تولد او رئيس اداره ثبت شهر همدان بود.

عبادی در يک سالگی به همراه خانواده به تهران رفت و در آنجا سکنی گزيد. دورهٔ دبيرستان را در دبيرستان انوشيروان دادگر و رضاشاه كبير به اتمام رسانيد و در سال ۱۳۴۴ وارد دانشكده حقوق شد. دوره ليسانس را در سه سال و نيم به پايان رساند و پس از قبولی در كنكور دادگستری و شش ماه كارآموزی قضاوت، در اسفند ۱۳۴۸ به عنوان قاضی رسماً كار خود را شروع كرد. به موازات قضاوت در دادگاه به ادامهٔ تحصيل پرداخت و در رشتهٔ حقوق خصوصی در سال ۱۳۵۰ از دانشگاه تهران با درجهٔ ممتاز به مدرک فوق ليسانس دست پيدا کرد. پس از کار در سطوح مختلف دادگستری، در سال ۱۳۵۴ به رياست شعبه ۲۴ دادگاه شهرستان نائل آمد.

شيرين عبادی اولين زن در تاريخ دادگستری ايران است که به رياست دادگاه برگزيده شده است. بعد از سقوط حکومت شاهنشاهی در بهمن ۱۳۵۷ عبادی و ديگر زنان قاضی را از مقام قضاوت برکنار کردند و آنها را به کارهای اداری گماشتند. از جمله عبادی منشی همان دادگاهی شد كه روزی رئيس آن بود. بعد از اعتراض زنان قاضی به اين وضع، آنها را به عنوان كارشناس در دادگستری به خدمت گماردند. به گفتهٔ عبادی: «ادامهٔ اين وضع براي من غير قابل تحمل بود بنابراين تقاضای بازنشستگی قبل از موعود كردم و با آن موافقت شد». چون كانون وكلای دادگستری مدتها پس از انقلاب بازگشائی نشده بود و بوسيله قوه قضائيه اداره می‌شد بنابراين با درخواست وكالت عبادی هم موافقت نمی‌شد و او عملاً چندين سال خانه نشين شد. در اين مدت به تأليف چند كتاب و انتشار مقالات متعددی در نشريات ايران پرداخت تا اين كه در سال ۱۳۷۱ توانست پروانهٔ وكالت بگيرد و دفتر وكالت خود را تأسيس كند.

شيرين عبادی پس از اخذ پروانهٔ وكالت دفاع از پرونده‌های بسياری را قبول كرد كه تعدادی از آنها پرونده‌های ملی بوده‌اند، مانند وكالت خانوادهٔ مقتولين قتل‌های زنجيره‌ای (فروهرها)، عزت ابراهيم‌نژاد كه در حمله به كوی دانشگاه کشته شد و زهرا كاظمی عكاس مقيم کانادا كه در ايران به قتل رسيد. عبادی وکيل تعدادی از چهره‌های سرشناس فرهنگی و مطبوعاتی بوده است، از جمله دكتر حبيب‌الله پيمان (به خاطر نوشتن مقاله و سخنرانی درباره آزادی بيان) عباس معروفی، سردبير ماهنامهٔ گردون (به خاطر چاپ تعدادی مصاحبه و شعر) و فرج سركوهی (سردبير ماهنامهٔ آدينه). وی تعداد كثيری از پرونده‌های اجتماعی نظير موارد كودک‌آزاری را هم بر عهده گرفته است، مانند آرين گلشنی، كودكی كه بر اثر حضانت جدا از مادرش زندگی می‌كرد و بر اثر شكنجه در خانه نامادريش به قتل رسيده بود. او در بحث پرونده بین المللی ایران نیز فعال است.

در سال ۲۰۰۳ کميتهٔ جايزه نوبل در نروژ به شيرين عبادی جايزهٔ صلح نوبل را اعطا کرد. کمیتهٔ جایزه نوبل اعلام کرد که این جایزه به دلیل فعالیت‌های خانم عبادی در زمینه حقوق بشر و ترویج مردم‌سالاری در ایران به ویژه در مورد حقوق زنان و کودکان، به وی اعطا می‌شود. در بخشی از بیانیهٔ کمیتهٔ اعطای جایزه گفته شد: «شیرین عبادی به عنوان یک وکیل، قاضی، نویسنده و فعال حقوق بشر در ایران و در خارج از مرزهای این کشور همواره با صراحت صحبت کرده است». در اين سال پاپ ژان پل دوم، رهبر کاتوليک‌های جهان و واسلاو هاول، رييس جمهوری سابق چک از ديگر نامزدهای جايزه صلح نوبل بودند.

[ویرایش] فعاليت‌های اجتماعی

- هدايت چندين پروژهٔ تحقيقاتی برای دفتر يونيسف تهران

- تأسيس انجمن حمايت از حقوق كودكان در سال ۱۳۷۴. عبادی تا سال ۱۳۷۹ رياست انجمن را بر عهده داشت و از آن پس به عنوان مشاور حقوقی با انجمن همكاری می‌کند. اين انجمن در حال حاضر بيش از ۵۰۰ عضو فعال دارد.

- تدريس رايگان حقوق كودک و حقوق بشر در دوره‌های مختلف دانشگاهی

- تأسيس و رياست كانون مدافعان حقوق بشر به همراه چهار وكيل مدافع در سال ۱۳۸۰

- دهها سخنرانی در كنفرانس‌های دانشگاهی و علمی و سمينارهای حقوق بشر در كشورهای ايران، فرانسه، بلژيک، سوئد، سوئيس، انگلستان و آمريكا

- پيشنهاد تصويب قانون منع خشونت عليه كودكان به مجلس شورای اسلامی در تابستان ۱۳۸۱

- ناظر رسمی از سوی سازمان ديده‌بان حقوق بشر، سال ۱۹۹۶ ميلادی

[ویرایش] جايزه‌ها و افتخارها

۱) انتخاب كتاب حقوق كودک به عنوان كتاب برگزيدهٔ سال از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

۲) جايزه بنياد حقوق بشر رافتو به خاطر فعاليت‌ در زمينهٔ حقوق بشر، نروژ، سال ۲۰۰۱ ميلادی

۳) جايزهٔ صلح نوبل، سال ۲۰۰۳ ميلادی 4) جايزه لژيون دونور فرانسه

[ویرایش] منتقدان

شیرین عبادی پس از دریافت جایزه نوبل اعلام کرد که اسلام با حقوق بشر تناقضی ندارد و از سید محمد خاتمی و اصلاح‌طلبان در نظام جمهوری اسلامی دفاع کرد و همین باعث شد که مخالفان نظام جمهوری اسلامی به انتقاد از او بپردازند.

اوج این اعتراض مخالفان در مراسم اهدای جوایز نوبل در شهر اسلوی نروژ بود که تظاهرات بزرگی به رهبری حزب کمونیست کارگری ایران سازمان داده شد و طومار اعتراضی خطاب به کمیته صلح نوبل به امضای بیش از ده هزار نفر رسید. [نیاز به ذکر منبع]

[ویرایش] منبع

این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.