مریانج

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

مَریانَج
مریانج
اطلاعات
کشور : ایران
استان : همدان
شهرستان : همدان
بخش : مرکزی
جمعیت : (۱۳۸۳) ۹۵۲۳ نفر
ارتفاع از سطح دریا : ۱۷۷۸ متر [1]
وب‌گاه : maryanaj.blogfa

شهر مَریانَج (نام محلی: مَرگانه) شهری است در استان همدان ایران. مریانج یکی از شهرهای تابعه شهرستان همدان و در ۶ کیلومتری جاده همدان-کرمانشاه و در دامنه های الوند واقع است. لهجه مردم این شهر مرگانه‌ای نام دارد که نزدیکی‌هایی با گویش‌های لری و فارسی جنوب استان همدان دارد.[2]

[ویرایش] پیشینه و تاریخ مریانج

[ویرایش] لهجه

بی شک چگونگی سخن گفتن اهالی مریانج باز مانده وتغییریافته گویش پهلوی بوده و ورود واژه های عربی ترکی واروپایی به اصالت آن آسیب رسانیده است. اما گویش مرگانه‌ای در بین فارسی زبانان همدان واطراف آن مانند دره مراد بیک، علی آباد، ینگجه، سولان، برفین، حصار، دیزج و .......منحصر میباشد واز این حیث نسبت به آنها دارای استقلال است . ( پاسخ سوال ۱ )

طبق مقایسه های انجام شده می توان گقت که از لحاظ آوایی ولهجه به لری می ماند وشاید اصالتاً لری بوده که در اثر مقتضیات زمان ومکان تغییراتی یافته است ( پاسخ سوال ۲ )

گویش مرگانه‌ای همچنین بیشترین تشابه را در بین فارسی زبانان استان همدان با نهاوندی وتویسرکانی وکمترین را با همدانی دارد . ( پاسخ سوال ۳ )

در مریانج هنوز بسیاری از واژه ها به صورت قدیمی خود استعمال می شود. نظیر : بند های ۸ و ۱۰ وبه کار بردن فتحه ( اَ کشیده)درمورد کلماتی که به های ملفوظ وغیر ملفوظ ختم می شوندوهمچنین حذف علامت مفعولی (را ) وقرار دادن مصوت د َ به جای آن از ویژگی های بارز گویش مرگانه‌ای می باشد. ودر مورد جملاتی که دارای حرف ربط ( هم ) بوده نیز به همان صورت عمل می شود. مانند:

خانه َ د َ ساختم خسته َ د َ شدم. خانه را ساختم وخسته هم شدم.

شیشه َ د َ اشکست. شیشه هم شکست .

درمواردی که اسم نکره باشد حرف ی َ قبل از د َ قرار می گیرد. مانند: پسره َ ی َ د َ به خدا اِسپردم.

در کلماتی که دارای مصوت( اْ ) هستندبا مصوت مرکب ( اِو ) تلفظ می شوند. مانند:اولاد، گوجه، موز، برو،

موارد مذکور و.....نوعی تفخیم وتلغیظ را در گویش مریانجی ها باعث شده است که گویشوران آنرا از دیگران متمایز می نماید. ( پاسخ سوال ۴ )

[ویرایش] منابع

  • اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.

بخش پیشینه و لهجه (برگرفته از وب‌نوشت مریانج (برداشت آزاد با ذکر منبع)): ۱) صفا، ذبیح ا لله، تاریخ ادبیات ایران ج ۱ ، امیر کبیر ، ۱۳۵۵

۲) بهار، محمد تقی، سبک شناسی ج۱ ، امیرکبیر ، ۱۳۶۹

۳) گروسین، هادی، زیستگاه های دره الوند، فردوسی ،۱۳۸۳

۴)رضایی باغ بیدی، حسن، تفاوت های آوایی فارسی معیاروفارسی ملایری، فصلنامه فرهنگ همدان ش۷،۱۳۷۵

۵) ولایی، هما، مقایسه دو لهجه همدانی وملایری، فصلنامه فرهنگ همدان ش۲۵ ، ۱۳۸۰

۶)ظفری، ولی الله، مختصات آوایی گویش نهاوندی، فصلنامه فرهنگان نهاوند ش۳ ، ۱۳۷۹

۷) اذکایی، پرویز، همدان نامه بیست گفتار در باره مادستان، مادستان ، ۱۳۸۰

۸) جهانپور، علی، دره ماوشان الوند، فصلنامه فرهنگ همدان ش۷ ، ۱۳۷۵


 این نوشتار مرتبط با جغرافیا خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
استان همدان

استان همدان

مرکز همدان
شهرستان‌ها

اسدآباد | بهار | تویسرکان | رزن | کبودرآهنگ | ملایر | نهاوند | همدان

شهرها

ازندریان | اسدآباد | برزول | بهار | تویسرکان | جورقان | جوکار | دمق | رزن | زنگنه | سامن | سرکان | شیرین‌سو | صالح‌آباد | فامنین | فرسفج | فیروزان | قروه درجزین | قهاوند | کبودرآهنگ | گل‌تپه | گیان | لالجین | مریانج | ملایر | نهاوند | همدان 

نقاط دیدنی

آبشار گنجنامه | آتشکده نوشیجان | آرامگاه باباطاهر | آرامگاه بوعلی‌سینا | امامزاده یحیی | پیست اسکی الوند | تالاب پیرسلیمان | تپه باستانی هگمتانه | سد اکباتان | سرآب گیان | غار علیصدر | گنبد حیقوق نبی | مجسمه شیر سنگی | مقبره باباپیره | موزه تاریخ طبیعی همدان