کامیاران
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
کامياران يکي از شهرهاي کردستان ايران است که مابين دوشهر سنندج و کرمانشاه قرار گرفته است. و محدوده اي در حدود 1897 کيلومتر مربع را شامل می شود. کامياران در نقطه تلاقی 42 درجه و 54 دقيقه طول شرقی از نصف النهار گرينويچ و 34 درجه و 47 دقيقه عرض جفرافيايي ازخط استوا و 1440 متر بالاتر از سطح دريا قرار دارد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] علت نام گذاری شهر کامیاران
برای هر اسم و لقبی روایـــات و مکتوبات زیــــادی پیدا می شود که قبول صحت و درستی آن را زیر سوال می برد ؛ اما در این مورد آنچه که در زیر نوشته شده با درصد بـــالاتری نسبت به سایر احتمالات برخوردار است :
در روایات نقل شده که در زمان نادر شاه افشـــــار ، هنگامی سپاه ایرانیان به فرماندهی شاهرخ میرزا در شمال شرقی ایران در حال جنگ با ازبکان و دفاع از خراسان بوده ، نادر شاه افشار در راه سفر حج بود که خبر پیروزی سپاهیان ایران به آنها که در دشتی خوش آب و هوا و خرم مابین سنه دژ و کرمانشاهان که پر از چشمه های جوشـــــان و مراتع پر گـــــل بوده ، بودند می رسد و بــاعث شادی و مسرت شاه و یارانش می شود ؛ لذا شاه افشار وقتی از اطرافیـان اسم آن دشت را می پرسد . هیچ یک از یاران اسم آن محل را نمی داند !.
لذا شـــاه افشــار به میمنت و مبارکی اینکه خبر این پیروزی در آنجا به او رسیده و باعث شاد کامی خود و یارانش میشود ؛ آنجا را ( کام یاران ) می نامد.
رشته کوههای شاهو در جانب شمال غربی آن با پانزده قله مهم ، عمده ترين برجستگی و دشت حاصلخيز "کامياران"، مأمن بيش از دو سوم ساکنان اين شهرستان و رستنگاه خوشه های طلايي گندم ، در جانب جنوب همواری عمده آن را تشکيل می دهند . به يمن بارندگی تقريباً کافی به سبب جهت مناسب رشته کوههای آن رودهای کوچک و بزرگ زيادی در آن جاری است که از آنها به جهت پر آبی رود "سيروان" و از نظر طويل بودن "گاورود" شاخص ترينند ، بااين وجود توضيع نا مناسب بارندگی در طی فصول ، بعنوان يکی از مشکلات منطقه از نظر اقليمی سبب شده است که مساحت فراوانی از زمينهای زراعتی آن به شيوه ديم کشت شود . منطقه کامياران بخشی از سکونتگاه مردمانی بوده است که پس از ترک غارنشينی ، تمدن "سفال نخودی" راخلق کردند. کاوشهای انجام گرفته د رتپه های "توبره ريز" واقع در 2 کيلومتری غرب کامياران و "تيانه" واقع در 16 کيلومتری غرب کامياران حکايت از سابقه سکونت انسان در اين منطقه در هزارة پنجم قبل از ميلاد دارد. "کتيبه تنگی ور" و "قلعه سيرتاو" (قلعه پالنگان) دو اثر تاريخی برجسته منطقه می باشد نمادهايي از ناميرايي دوم انسان شد واز فراسوی قرون و اعصار اين معنا را فرياد زده اند هم اکنون در شهر کامياران هفت دهستان و 160 روستای تابعه جمعيتی قريب به يکصد و ده هزار نفر سکونت دارند که غالباً در شهر کامياران به سر می برند . هسته اوليه شهر کامياران که حوالی سالهای 1300 خورشيدی به صورت روستاايي با معيشت کشاورزی و دامپروری بوده است . در سالهای بعد دستخوش تغييراتی سريع می گردد ، از جمله اين تغييرات استقرار يکسری امکانات و خدمات اداری و سرازير شدن سيل جمعيت مهاجر روستاهای اطراف به جانب آن است به نحوی که در فاصله دو دهه ( 1355 تا 1375 ) جمعيت ساکن در آن سه برابر می شود . يکي از دلايل عمده مهاجرت مردم از روستاهاي اطراف به کامياران نا امني روستاها در سال هاي 1357 تا 1365 به علت جنگهاي چريکي احزاب کردي با نيروهاي حکومت ايران بعد از انقلاب 1357 بود و نيز بيشتر به خاطر زمين گير شدن اقتصاد سنتی منطقه و قرارگرفتن شهر کامياران بر دو جانب محور ارتباطی دو مرکز استان سنندج و کرمانشاه وبه تبع استقرار حجم قابل توجهی از امکانات و خدمات اداری ، عمده ترين دلايلی است که در خصوص رشد نامتوازن جمعيتی شهر کامياران بر شمرده اند . زبان کردی زبان رايج و لهجه های اردلانی ، اورامی و کردی کرمانشاهی به ترتيب گويش زبانی غالب مردمان منطقه می باشد . توانايي های بالقوه کشاورزی ، تدريجاً اقتصاد مبتنی بر کشت و زرع مردمان منطقه را باعث شده است جهت باغداری ، پرورش ماهی و نبور عسل فراهم ساخته است هم اکنون بخش کوچکی از موهبت طبيعی در خدمت تأمين معاش مردم قرار گرفته است . معادن سنگ ساختمانی ، از جمله مهم ترين منابع مورد استفاده در منطقه می باشد که در اين ميان می توان به معادن سنگ گاوشان و شترمل از توابع دهستان سورسور و معدن کوبگار از دهستان ژاوه رود از نوع سنگ مرمريت مرغوب اشاره نمود . قاليبافی ، جاجيم ، گليم و موج بافی از جمله مهم ترين صنايع دستی منطقه می باشد که در سالهای اخير به تبع سياستهای کلان ناکارآمد در اين خصوص ، آينه ای اميد بخش جهت رونق دوباره آنها قابل تصور نيست . نطفة صنعت در اين منطقه هنوز بستر نشو و نما نيافته است .شهرستان در فصول بهار و پاییز آب و هوای دلپذیری دارد.
[ویرایش] زیارت گاه ها و اماکن مذهبی شهرستان کامیاران
در دل خاک لاله خیز این شهرستان اماکن و مراقد و ابنیه مذهبی و زیارتی فراوانی وجود دارد که متاسفانه مورد بی مهری فراوان واقع شده اند که حتی بعضی از ایم اماکن به کل به فراموشی سپرده شده اند و دست زمانه آنرا به پای نیستی کشانده . اما مهمترین اماکن زیارتی به شرح زیر است:
۱) آرامگاه حضرت عکاشه(ع) از اصحاب پیامبر(ص) .. ( ایشان تنمها کسی بود که مهر نبوت در پشت پیامبر را بوسیده بود در هنگامی که در سال آخر عمر پیامبر ، مردم را جمع و طلب رضایت کرده بودند.)
۲) مرقد پاییزپرند ( از اصحاب خاص ) و چشمه ی آب شفا بخش آن.
۳) مرقد مطهر پیر احمد واقع در روستای ماراب متعلق به قرن دهم هجری قمری که واقعا در غربت و بی مهری فراوان واقع شده است.
[ویرایش] تفرج گاه های شهرستان کامیاران
از جمله تفریگاه های مهم و پر حضور این شهرستان به قرار زیر است:
۱) روستای پلنگان ( در حدود چهل کیلومتری شهر؛با طبیعت بکر و رودخانه ی خروشان سیروان و مجتمع شیلات که بافت این روستای دیدنی و تاریخی همچو روستای ماسوله گیلان است . که خانه های اینجا به صورت پلکانی است.)
۲) دریاچه ی سد خاکی گاوشان( واقع در منطقه ی سورسور در حدود سی کیلو متری شهر به طرف سنندج)
۳) منطقه ی تفریحی کوبگار یا یادگار امام ( واقع در کیلو متر بیست شهر به طرف مریوان)
۴) تفریگاه و زیارت گاه دار امام ( واقع در هفت کیلو متری شهر در روستای شیروانه)
[ویرایش] آداب و رسوم
۱) پوشاک :
پوشش محلی مردان شهرستــــــــان کامیارن شامل یک نیم تنه به نام " چوخه" و یک شلوار گشـــاد که دهانه ی مچ پای آن تنگ است . به نام " رانک" و نیز از لباس دیگری به نام "ملکی" استفاده می کنند.
پوشش زنان نیز شامل پیراهنی بلند و بدون پولک یا با پولک ها و قبای بلندی که فاقد شال است و روسری که در اصطلاح "سه ر ویئن" می گویند می باشد.
۲) اعیاد و مراسم:
مردمان این دیار همچو اکثر دیگر مناطق ایران از اعیاد باستـــانی همچو "عید نوروز" که به دید و بازدید و سور دادن و مهمانی رفتن و "چهــــــــارشنبه سوری" که در آن روز به روشن کردن آتش و پریدن از روی آن می پردازند و همچنین" پنجشنبــــه ی آخر سال" که به دیداراهل قبور میروند بسیار اهمیت می دهند.
از اعیاد مذهبی هم که بسیار در نزد مردم مورد احترام است می تــــوان به عید بزرگ "قربان" و عید "مبعث" و "فطر" اشاره کرد.
۳)غذا:
غذای مردم شهرستان کامیاران بسته به فصل سال تغییر می کند.
اغلب برنج با انواع مختلف خورشت ــ آبگوشت ــ تاس کبـــــاب و ... سرومی شود و از غذاهای محلی هم می توان به "دویئنه" ــ "که لانه" ــ "همه گیا" ــ "کنگر" و ... اشاره داشت.

