ویکیپدیا:پروژهٔ مترجمان/سل
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
صندوق اطلاعاتی بیماری نام: سل تصویر = Tuberculosis-x-ray-1.jpg قسمت = >اشعة <x از قسمت سینه یك بیمار با سل پیشرفته ششی. پایگاه داده بیماری = 8515 ICD10 = {ICD10|A|15||a|15}}-الگو:ICD10 | ICD9 = الگو:ICD9-الگو:ICD9 | ICDO = | OMIM = 607948 | OMIM = 607948 |
MedlinePlus = 000077 | MedlinePlus_mult = الگو:MedlinePlus2 | eMedicineSubj = med | eMedicineTopic = 2324 | eMedicine_mult = الگو:EMedicine2 الگو:EMedicine2 |
نام Mesh = سل شماره Mesh = C01.252.410.040.552.846 «سل» (مخفف آن "TB" است که حرف اول نامهای Tubercle Bacillus است) یك ]]بیماری مسری[[ معلول و كشنده است كه علت آن [[باكتری’’ میكوباكتری تیوبركیولسیس’’، است كه به طور معمول، ششها (شش|ریه TB) را درگیر میكند ولی میتواندسیستم مركزی عصبی، سیستم لنفاوی، سیستم گردش خونی، سیستم ادراری-تناسلی، استخوانها و مفصل[[ها را نیز درگیر كند. بیش از یك سوم جمعیت جهان اكنون باكتریوم TB را در بدن خود دارند و در هر ثانیه یك نفر به این بیماری مبتلا میشود. (خطای یادکرد 3؛ برچسب <ref> نامعتبر؛ نامهای نامعتبر، مثلاً تعداد زیاد ]]سازمان تجارت جهانی در سال 1993 ریشهكنی كلی و سلامت جهانی نسبت به TB را رسماً اعلام كرد ومشاركت برای توقف TB، برنامه جهانی بررسی توقف سل[[ را به همراه داشت كه هدف آن نجات جان 14 میلیون نفر بین سالهای 2006 است. [۱][۲]. «]]سل نظامی[[» یك اصطلاح قدیمی و منسوخ كه هنوز هم گهگاهی به كار میرود، و به نوعی از TB اطلاق میشود كه سیستم گردش خون را مبتلا میكند و به جراحات اشعة X میانجامد و با ظهور تخمهای (millet) (ارزن) همراه است. (نام مرجع = بریتانیكا 1911/9 [۳] این نوع TB را امروزه معمولاً «TB انتشار یافته» مینامند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] علایم =
]]}} تقسیمبندی سل{{[[ در بیماریانی كه سل یك بیماری فعال میشود، 75% این موارد، شش را تحت تأثیر قرار میدهند كه این بیماری TB ریوی نام میگیرد. علایم عبارتند از سرفههای طولانی بیش از 3 هفته، درد قفسه سینه، و (hemoptysis|بالا آوردن خون). علایم سیستمیك عبارتند از تب، لرز، عرقهای شبانه و كم شدن اشتها، از دست دادن وزن و خستگی زودرس (نام مرجع = دادههای WHO 2004») هنگامی كه بیماری به بیرون از ششها سرایت میكند، مكانهای خارج از شش درگیر عبارتند از ]]جنب، سیستم مركزی عصبی در مننژیت، سیستم لنفاوی در Scrofula مربوط به گردن، سیستم ادراری-تناسلی در سل ادراری-تناسلی و استخوانها و مفاصل در بیماری Pott مربوط به ستون فقرات. گونه وخیمی از بیماری سل انتشار یافته یا سل نظامی[[ است. گونههای سل بدون ششی بیشتر در افرادی كه سیستم ایمنی آنها سركوب و در بچههای كم سن و سال شایع هستند. TB ریوی ممكن است با TB برونششی نیز همراه شود كه مسری نیست. (نام مرجع = دوره CDC) (مركز كنترل و پیشگیری بیماری) (CDC)، بخش كاهش سل. [http://www.cdc.gov/nchstp/tb/pubs/corecurr/default.htm
برنامة اصلی در مورد سل: درمانگر و مسایل باید بداند[ ویرایش چهارم (2000). به روز شده در آگوست 2003 (/ref)
[ویرایش] گونههای باكتریایی
سل مایکوباکتریم[["[[.
علت سل،"]]سل مایکوباکتریم" (MTB)، یك باكتری كند رشد اورگانیسم هوازی است كه هر 16 تا 20 ساعت تقسیم سلولی[[ انجام میدهد كه درمقایسه با باكتریهای دیگر كه تقسیم سلولی آنها هرچند دقیقه یك بار است، رشد بسیار كندی دارد. (ref) Cox RA. [http://mic.sgmjournals.org/cgi/content/full/150/5/1413?view=long&pmid=15133103#R35 "روابط كمی برای سرعتهای رشد ویژه و مخلوط ماكرومولكولی سل مایكروباكتری، Streptomyces coelicolor A3(2) و Escherichia Coli B/r: یك رویكرد تئوری تلفیقی"[ "میكروبیولوژی". می 2004؛ 150 (/ref) 15133103. PMID. 1413-26 (/ref) برعكس، یكی از سریعترین باكتریها از لحاظ رشد
E. coli است كه میتواند حدوداً هر 20 دقیقه یك بار تقسیم سلولی انجام دهد. MTB نه به عنوان (Gram-positive) و نه به عنوان (Gram-negative) (طبقهبندی) نمیشود. زیرا خواص شمیایی هیچیك را ندارد. MTB یك ]]باسیل میلادی مشكل است كه میتواند در مقابل مواد ضدعفونت ضعیف مقاومت كند و هفتهها در وضعیت خشكEndospore| دوام آورد. به طور معمول، این باكتریها فقط میتوانند در ارگانیزم یك میزبان رشد كنند، بنابراین كشت "آزمایشگاهی[[" "سل M" مدت زیادی طول كشید تا عمل شود، اما اكنون به عنوان یك عملكرد معمول آزمایشگاهی است. [۴]، در معمولترین شیوه لکه اندازی كه ]]لكه یاسل ـ نیلسن نام دارد، AFBها به صورت لكههای قرمز روشن در میآیند كه به وضوح در مقابل یك پسزمینه آبی نمایان است. باسیلهای acid-fast را میتوان توسط میكروسكوپ فلورسنس یا لكة اورامین ـ رودامین[[ مشاهده كرد.
مخلوط «سل M» شامل 3 ]]مایکروباکتری دیگر نیز هست كه میتوانند باعث ایجاد سل شوند: «مایکروباکتری بوویس[[»، «M، آفریكینم» و «M میكروتی» دو مورد اول علتهای بسیار نادر بیماری در افراد immuno competent هستند؛ و «M میكروتی» معمولاً (پاتوژنیك) نیست. با این حال، ممكن است ]]شیوع[[ عفونتهای «M میكروتی» كمتر از مقدار واقعی، پنداشته شود. [۵] PMID 15620608 سل به عنوان یكی از شرایط تورمی ]]گرانولوما (granulomatous) تقسیمبندی میشود.ماکروفاژها، لمفوسیتهای تی، لمفوسیتهای بی و فیبروبلاستها، همه سلولهایی هستند كه با یكدیگر جمع شده و یك گرانولوما را تشكیل میدهند، در حالی كه لمفوسیتها[[ اطراف ماکروفاژ های عفونی را فرا میگیرند. گرانولوما نه تنها مانع انتشار مایکروباکتری میشود، بلكه شرایطی حاصل میكند تا سلولهای سیستم ایمنی خود را بهتر بشناسند و در تمامی با یكدیگر قرار گیرند. با وجود گرانولوما ، لمفوسیتهای تی (CD4+)، (Cytokin)هایی از قبیل ]]گاما اینترفرون [[ (interferon gamma) ترشح میكنند تا ماکروفاژ ها را برای نبرد با باكتریهایی كه آنها را عفونی كردهاند. [۶] PMID 12379623 لمفوسیتهای تی (CD8+) همچنین میتوانند مستقیماً سلولهای عفونی را از بین ببرند. (نام مرجع = هوبن/) نكته مهم اینكه، باكتریها همیشه درون گرانولوما از بین نمیروند، بلكه میتوانند به صورت نهانی تبدیل شده و سپس به صورت یك عفونت نهانی ظاهر شوند. یكی دیگر از خصیصههای گرانولوما های سل انسانی، ایجاد مرگ سلولی به نام ]]نکروز، در مركزتجمع عفونت است. برای چشم غیرمسلح، این بافتی شبیه به پنیر نرم و سفید دارد و نام آن را نکروز[[ ]]کاسیوس[[ گذاشتهاند. (نام مرجع = گروست) گروست جی. [http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&pubmedid=12604509 سل مایکروباکتری در قسمت برونسلولی: دشمنی كه نادیده انگاشته میشود.[ "Antimicrob Aglnts Chemother" درمان شیمیایی (از طریق) عوامل آنتیمیكروب مارس 2003؛ 47(3): صفحات 60833. </ref> PMID 1260+509 اگر باكتریهای TB از ناحیهای كه بافت آسیب دیده وارد جریان خون شوند، در بدن انتشار مییابند و مكانهای عفونی بسیاری را تولید میكنند و به صورت زایده های عفونی كوچك سفیدی در بافتهای نمایان میشوند. اینگونه حاد از مرض TB، در نوزادان و افراد مسن شایع است و]]سل نظامی[[ نام دارد. بیماریهایی كه این نوع از TB انتشار یافته مبتلا هستند، شانس مرگ آنها حتی باوجود درمان جدی 20% است. (fer) كیم جی وای، پارك وای بی، كیم وای اس، كنگ اس بی، شین جی دابلیو، پارك آی دابلیو، چی بی دابلیو. «سل نظامی و سندروم وضعیت، تنفس حاد» "Int J Tuberc Lung Dis" آوریل 2003، 7(4): صفحات 359 تا 364. </ref> PMID 12733492 در برخی از بیماران، عفونت فراز و فرودهایی دارد. تخریب بافت و نکروز توسط التیام و فیبروسیس متعادل میشوند. >نام مرجع = گروست/< بافت تخریب شده با سوراخهایی كه توسط مادة سفید و پنیری شكل نکروزی پر شدهاند. جایگزین میشود. در طول دوران فعالیت بیماری، برخی از این سوراخها به راههای هوایی نایژهها پیوند میخورند و میتوان آنها را توسط سرفه از بدن خارج كرد. این مواد دارای باكتریهای زنده هستند و میتوانند عفونت را انتقال دهند. درمان با آنتیبیوتیكهای مناسب باكتریها رد میكشد و باعث التیام بیماری میشود. در زمان درمان، نواحی تحت تأثیر قرار گرفته، نهایتاً توسط بافت Scar جایگزین میشود. >نام مرجع = گروست/<
[ویرایش] تشخیص
{{جزئیات|تشخیص سل {{
تست پوستی Montoux tuberculin]][[
تشخیص بیماری سل میتواند بسیار مشكل باشد، و این به علت مشكل بودن كشتارگانیسم كند رشد این میكروب در آزمایشگاه اس. ارزیابی كلی پزشكی از TB باید شامل تاریچة درمان، عكس اشلعه ایكس از قفسه سینه، و معاینة فیزیكی پزشكی شود. رادیولوژی سل نیز در تشخیص TB به كار میرود؛ همچنین ممكن است روند تشخیص شامل تست پوستی Mantoux fuberculin تست Ferologicals كشتها و نمونهبرداریهای میكروبیولوژی شود. تفسیر تست پوستی tuberculin بستگی به عاملهای خطر شخصی برای عفونت و پیشروی بیماری TB، از قبیل قرار گرفتن در معرض دیگر موارد TB یا از بین رفتن سیستم ایمنی، دارد. >نام مرجع = دوره <CDC در حال حاضر، عفونت پنهان در شخصی كه سیستم ایمنی او بهبود نیافته است توسط تست پوستی توبرکولین انجام میشود، كه حساسیت زیاد همراه با تأخیر را نسبت به مشتقات پرتئین خالص شده «ام، سل» نشان میدهد. در كسانی كه نسبت به TB امین شدهاند و یا عفونت گذشته آنان كاملاً از بین رفته است، پاسخ تست مانند كسانی است كه اكنون دارای عفونت هستند و این تست را به ویژه درمورد كسانی كه در كشور آنها برنامه ایمنیسازی نسبت به TB صورت میگیرد باید با احتیاط فراوان به كار برد. [۷] PMID 11467795.
[ویرایش] واكسنها
بسیاری از كشورها واكسن ب.ث.ژ را به عنوان بخشی از برنامه كنترل TB خود، به ویژه برای نوزادان به كار میبرند. این اولین واكسن TB بود و در موسسة پاستور در فرانسه و در بین سالهای 1905 و 1921 تولید شد. >نام مرجع = بونا< بوناسی. «اصطبل آزمایشی]] واكسن ب.ث.ژ: امنیت، اثربخشی، اثبات اثر و استانداردها، 1933-1921». "stud Hist Philor Biol Biomed Sci". دسامبر 2005، 36)4(: 721-696. </ref> PMID 16337557. با این حال واكسینه كردن در تعداد زیاد در زمان جنگ جهانی دوم آغاز شد. >نام مرجع = كامستاك< كامستاك جی دابلیو. مبارزة جهانی سل: پیشاهنگی در واكسیناسیون عمومی و پژوهش» "Clin Infect Dis". سپتامبر 1994؛ (3 )191: 40-528. 7811874 PMID </ref>. اثربخشی محافظتی ب.ث.ژ برای پیشگیری از ابتلابه TBهای شدید (مثلاً مننژیت) در بچهها بیشتر از 80% است؛ میزان اثربخشی محافظتی آن برای پیشگیری TB ریوی در جوانان و بزرگسالان متغیر است، از 0 تا 80 درصد. [۸]در آفریقای جنوبی كه بیشترین میزان شیوع TB وجود دارد، ب.ث.ژ به همة بچههای زیر سه سال تزریق میشود. [۹] با این وجود تأثیر ب.ث.ژ در جاهایی كه مایکوباکتری ها شیوع/شایع كمتری دارند، كمتر است. بنابراین ب.ث.ژ به همه افراد این كشور داده نمیشود. برای مثال، در آمریكا، ب.ث.ژ جز برای كسانی كه معیارهای خاصی را داشته باشند، تجویز نمیشود: >نام مرجع = دورة CDC/<
* بچهها یا نوزادانی كه دارای جواب منفی تست پوستی هستند و به طور مداوم در معرض بیماران درمان نیافته قرار دارند یا به طور مداوم در معرض TBهای [[مقاوم به دارو[[ قرار خواهند گرفت.
- كاركنان بخش درمانی كه با بیمارانی سر و كار دارند كه TB آنها از نوع MDR شدید است یا در شرایطی هستند كه انتقال MDR-TB محتمل است و مواردی كه مراقبتهای كنترلی TB به كار گرفته شده روی موفق نبودهاند.
واكسنهای جدیدی نیز برای پیشگیری از TB در حال تولید هستند. اولین واكسن recombinant، سل در سال 2004، در آمریكا وارد [[آزمایشات كلینیكی[[ شد كه توسط انستیتو ملی آلرژی بیماریهای واگیردار NIAID حمایت میشد. [۱۰] یك مطالعه كه در سال 2005 انجام شد، نشان داد كه یك واكسن DNA TB كه همراه با شیمی درمانی معمول انجام میشود، میتواند از بین رفتن باكتریها را و همچنین محافظت در مقابل ابتلای مجدد در موشها را سرعت بخشد؛ ممكن است 4 تا 5 سال طول بكشد تا برای استفاده انسانها آماده شود. [۱۱]تنها واكسن TB كه هماكنون در حال آزمایشهای مرحله 3 است، واكسن MVA85A است كه توسط گروهی كه از طریق دانشگاه اكسفورد هدایت میشوند در آفریقای جنوبی در حال انجام است. [۱۲] PMID 16870530 و براساس یك ویروس واكسنی كه از نظر ژنتیكی دستكاری شده میباشد. به علت محدودیتهای واكسنهای رایج، پژوهشگران و سیاستگزارانی به دنبال ایجاد مدلهای جدید اقتصادی برای تولید واكسن هستند، از قبیل: جوایز، انگیزههای مالیاتی و ... [۱۳][۱۴]
[ویرایش] همهگیرشناسی
[[Image:TB incidence.png|thumb|350px| تعداد سالانة موارد گزارش شده از وقوع TB اطلاعات از [WHO >نام مرجع = گزارش WHO< سازمان بهداشت جهانی (WHO).[http://www.who.int/tb/publications/global_report/en/index.html
گزارش سال 2006 WHO مربوط به كنترل، نگهداری، برنامهریزی و تعیین بودجه جهانی سل.[ گرفته شده در تاریخ 13 اكتبر 2006. [[</ref>
[[Image:World tb.png|thumb|350px| موارد سل در هر 000/100 Red = >300, orange = 200-300; yellow = 100-200; green 50-100 and grey <50.. دادهها از WHO، سال 2006. >نام مرجع: گزارش <WHO سازمان بهداشت جهانی (WHO). [http://www.who.int/tb/publications/global_report/en/index.html
گزارش سال 2006 WHO مربوط به كنترل، نگهداری، برنامهریزی و تعیین بودجه جهانی سل.] براساس گزارشات سازمان بهداشت جهانی، تقریباً 2 میلیارد نفر ، كه حدوداً جمعیت جهان را تشكیل میدهند. مبتلابه سل هستند. [۱۵] در سال 2004، حدود 6/14 میلیون نفر TB فعال داشتند و حدود 9 میلیون مورد جدید نیز گزارش شد. نرخ همهگیرشناسی از 356 در 000/10 نفر در آفریقا تا 41 نفر در 000/10 در آمریكا متغیر است. >نام مرجع = دادههای 2004 سازمان بهداشت جهانی.<سل بزرگترین بیماری همهگیر كشنده زنان در سن مفید آنهاست و علت اصلی مرگ بین افرادی كه AIDS|HIV دارند میباشد.
[۱۶]. در سال 2004، كشور آفریقا جنوبی بیشترین میزان وقوع سل «با تعداد 718 مورد در هر 000/100 نفر دارا بود. هند بیشترین تعداد واگیری ابتلا را با بیش از 8/1 میلیون مورد داراست.>نام مرجع = گزارش <WHO در كشورهای توسعه یافته، سل كمتر شایع است و عمدتاً یك بیماری شهری است. در انگلستان، ابتلای به TB از 40 مورد در 000/100 نفر در لندن تا كمتر از 5 مورد در 000/100 در مناطق روستایی جنوب غرب انگلستان متغیر است. [۱۷]. میانگین ملی 13 مورد در 000/100 نفر است. بیشترین میزان ابتلا در اروپای غربی در پرتغال [[42 مورد در 000/100 و اسپانیا 20 مورد در 000/100 نفر است. در [[جمهوری خلق چین9 این عدد 113 مورد در 000/100 نفر و در برزیل، 64 مورد در 000/100 نفر است. در ایالات متحده نرخ كلی ابتلابه سل در سال 2004، 9/4 مورد در 000/100 بود. >نام مرجع = <CDC. ابتلابه TB با تغییر سن نیز تغییر خواهد كرد. در آفریقا. TB جوانان و نوجوانان را مبتلا میكند. [۱۸] با این وجود در كشورهایی كه میزان ابتلا كم شده است، مانند آمریكا، TB عمدتاً بیماری افراد مسنتر است. [۱۹] دلایل شناخته شدهای وجود دارند كه افراد را به ابتلا به TB آسیبپذیر میكنند: مهمترین اینها در سطح دنیا HIV است. در آفریقای زیر صحرا به دلیل ابتلای زیاد به HIV در این كشورها. ابتلای همزمان به HIV یك مشكل بزرگ است. >نام مرجع = گزارش <WHOمصرف بیشتر از 20 نخ سیگار در روز نیز احتمال ابتلا به TB را از 2 تا 4 برابر افزایش میدهد. [۲۰]
[ویرایش] تاریخچه
[Image:Mummy at British Museum.jpg|left|thumb|300px| باقیماندههای سلی در فقرات مومیاییهای مصر پیدا شده است. تصویرِ یك مومیایی در موزة بریتانیا.[[ بیماری سل از زمان عهد عتیق در بشر وجود داشته است. اولین نشانههای مشخص «سل مایکوباکتری» در باقیماندههای(بیسون) bison در 17000 سال پیش از كنونی است. [۲۱]با این وجود، اینكه سل از دام به انسان انتقال یافت یا اینكه از نیاكان انسانها به ما منتقل شده است هماكنون به طور كامل مشخص نیست. [۲۲] PMID 16672105 بقایای اسكلتها نشان میدهند كه انسانهای ماقبل تاریخ (4000 [[دوران مشترک| [[BCE) به سل مبتلا بودند و بقایای سلی در فقرات مومیاییهای مصری از 3000 تا 2400 BCE یافت شدهاند. [۲۳] PMID 12517873. Phthisis یك واژه یونانی به معنای مصرف است؛ در حدود 460 میلاد، بقراط، phthisis را به عنوان گستردهترین بیماری آن زمان معرفی كرد كه شامل بالا آوردن خون و تب میشد كه تقریباً همیشه باعث مرگ میشد. [۲۴] مطالعات ژنتیكی اینگونه نشان میدهند كه TB از حدود سال 100 CE در The Americas وجود داشته است. [۲۵] 12454182 PIMD. پیش از انقلاب صنعتی، گاهی سل را نوعی انگل خونآشام میانگاشتند. هنگامی كه یكی از اعضای خانواده جان خود را به خاطر آن از دست میداد، دیگر اعضا نیز سلامت خود را از دست میدادند. آنها عقیده داشتند این بیماری از قربانی اصلی به اعضا دیگر خانواده انتقال مییابد. اضافه بر این، كسانی كه مبتلا به TB بودند، علایمی داشتند كه شبیه به ویژگیهای انگل بود. افراد مبتلا اغلب علایمی مانند چشمهای قرمز و متورم (كه یك حساسیت نسبت به نور شدید را نیز باعث میشود) داشتند و این به آن معنا بود كه خون از دست رفته از بیمار تنها از راه مكیدن خون بود. [۲۶] PMID 8085617. با وجود این كه توسط دكتر ریچارد مورتون در 1689، مشخص شده بود كه زایده های عفونی مرتبط به ریه بودند، >نام مرجع ="WhoNamedIt-Calmette" <چه كسی آن را نامگذاری كرد؟ Léon Charles Albert Calmette. گرفته شده در 6 اكتبر 2006. </ref> >نام مرجع = "Med Hist 1970 - Trail" < [http://www.pubmedcentral.gov/articlerender.fcgi?artid=1034037
ریچارد مورتون )1698-1637[.( Med Hist. 14(2):166–174. PMID 4914685
به علت گوناگونی علایم آن، TB تا سالهای دهة 1820 به عنوان یك بیماری شمخص شناخته نشده بود و در سال 1839 توسط یوهان لوكاس شونلین به نام ‘تیوبركیولسس )سل’( نامگذاری شد. [۲۷] در طول سالهای 1845-1838، دكتر جان كروگن، دارنده غار ماموت، تعدادی از مبتلایان سل را به امید درمان بیماریشان با دمای ثابت و خلوص هوای غار، به این غار آورد؛ آنها در مدت یك سال همگی مردند. [۲۸]اولین ]]آسایشگاه[[ مسلولین برای مبتلایان TB در سال 1859 و در سوكولوسكر، لهستان توسط مرمانم برهمر تأسیس شد. >نام مرجع = آسایشگاه مسلولین<. [http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=1281640
راهنمای آسایشگاههای مسلولین.] "J R Soc Med" آگوست 2001؛ 94)8(: 7-413. PMID 11461996 </ref>
باسیلهایی كه باعث بیماری سل میشوند در تاریخ 24 مارس 1882 توسط روبرت كخ شناخته شدند. او در سال 1905 به خاطر این كشف، جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشكی را دریافت كرد. [۲۹] كخ عقیده نداشت كه سلهای انسانی و دامی (گاوی) به هم شبیه هستند. گرایش موضوع كشف شیر دامی را به عنوان یك منبع عفونت و ابتلای به بیماری را به تأخیر انداخت. بعدها، این عامل توسط عملا پاستوریزاسیون از بین برده شد. كخ، عصارة روغنی گلیسیرین از باسیلهای زایده های عفونی را به عنوان "درمان" سل در سال 1890 معرفی كرد و نام آن را "tuberculin" نهاد. این دارو مؤثر نبوده اما بعدها به عنوان یك تست برای سل پیشرفته، علایمی به كار برده شد. [۳۰] PMID 14968649 اولین موفقیت واقعی در ایمن سازی سل از یك سل گاوی ضعیف شده و توسط [[آلبرت كالمت[[ و كمیل گوئرین در سال 1906 به دست آمد. آنها آن را "ب.ث.ژ" )باسیل كالمت و گوئرین) نامیدند. واكسن ب.ث.ژ اولین بار در سال 1921 در فرانسه برروی انسان استفاده شد، >نام مرجع = بونا/< اما تنها پس از جنگ جهانی دوم بود كه ب.ث.ژ در ایالات متحده، بریتانیای كبیر و آلمان مقبولیت عام كسب كرد. >نام مرجع = كامستاك/<. سل مهمترین دغدغه عامه مردم در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به عنوان بیماری رایج افراد فقیر شهرنشین، بود. در سال 1815، یك مرگ از چهار مرگ به علت سل بود؛ در سال 1918، در فرانسه، یك مرگ از شش مورد هنوز به خاطر TB بود. بعداز این كه در دهة 1880 مشخص شد كه این بیماری واگیردار مسری است، TB در بریتانیا به عنوان یك بیماری خطرناك شناخته شد؛ در آن زمان تلاش میشد مردم در مكانهای عمومی آب دهان خود را بیرون نیندازند و افراد مسلول فقیر [[ترغیب میشدند[[ تا به ساناتوریوم )آسایشگاه مسلولین(هایی كه بروند كه شبیه به زندان بودند؛ آسایشگاه هایی كه برای طبقات متوسط و مرفه جامعه بود، دارای مراقبتهای ثابت و بسیار خوب پزشكی بود. >نام مرجع = آسایشگاه مسلولین/<. مزایای هوای تازه و كار در آسایشگاه به هر صورت كه هم بود، حتی در بهترین شرایط، 50% كسانی كه وارد این آسایشگاهها میشدند پس از یك سال میمردند 1916. >نام مرجع = آسایشگاههای مسلولین/<
ایجاد طرح های كریسمس كه در دانمارك در طول سال 1904 شروع شد، راهی بود برای جمعآوری پول برای اجرای برنامههای مربوط به سل. این كار به آمریكا و كانادا نیز در سالهای 8-1907 انتقال یافت تا كمی به سازمان ملی سل(كه بعدها سازمان ریوی آمریكا تغییر نام داد) باشد. در آمریكا دغدغة گسرش سل، باعث شد انداختن آب دهان در محلهای عمومی منع شود و فقط در تف اندازها این كار انجام شود.
در اروپا، 500 مورد مرگ از 000/100 مورد به دلیل TB در 1850 به 50 مورد تا سال 1950 كاهش یافت. پیشرفتهایی در بهداشت عمومی ابتلابه سل را حتی پیش از ورود آنتیبیوتیكها كاهش داد، با این حال، این بیماری هنوز تهدید بزرگی برای سلامت عمومی بود به طوری كه وقتی شورای پژوهشی پزشكی در 1913 در بریتانیا تأسیس شد، تأكید اصلی آن بر روی تحقیقات ملی بود. [۳۱]
تنها در سال 1946 و با تولید آنتیبیوتیك استرپتومیسین بود كه درمان موثر و قطعی ممكن شد. قبل از معرفی این دارو، تنها درمان به جز فرستادن بیماران به آسایشگاهها، انجام جراحی بود، كه شامل تكنیك pneumothorax ، جراحی ریه و التیام جراحات، بود. این تكنیك چندان سودمند نبود و تا سالهای دهة 1950 دیگر انجام نمیشد. </ref> و. ولفارت دابلی. [[درمان سل از طریق جراحی و ایجاد تغییرات-- با روش های درمانی برداشتن بافت مسلول] [مقاله به زبان آلمانی] Offentl Gesundheitswes آگوست و سپتامبر 1990؛ (9-8)52: 11-506. </ref> PMID 2146567 . ظهور TB مقاوم به چندین دارو، باز هم جراحی را به عنوان یكی از راههای درمان معرفی میكند. در اینجا، برداشتن سوراخهای موجود در سینه از طریق جراحی، تعداد باكتریهای ریه را كاهش میدهد و همچنین باكتریهای باقیمانده را بهتر در معرض داروها قرار میدهد و بنابراین، اثربخشی شیمیدرمانی را افزایش میدهد. [۳۲] PMID 16582672 امید از بین بردن كامل این بیماری از زمان ظهور سل مقاوم به آنتیبیوتیك در دهة 1980 از بین رفته است. مثلاً، موارد سل در بریتانیا كه حدود 000/50 مورد در 1955 بود به میزان 5500 مورد در سال 1987 رسید، اما در سال 2000، بیش از 7000 مورد تأیید شده وجود داشت. الگو:Fact به علت از بین رفتن(كاهش) امكانات بهداشتی عمومی در نیویورك و ظهور HIV، در اواخر دهة 1980 رشد مجدد این بیماری را شاهد بودیم. [۳۳] PMID 15120345 تعداد كسانی كه موفق نمیشوند دورة مصرف داروهای خود را كامل كنند زیاد است. نیویورك مجبور بود با 000/20 مریض مبتلابه سل كه مقاوم به چند دارو (حداقل به ریفامپین و ایسونیازید) بودند، مبارزه كند. ظهور مجدد سل باعث شد سازمان بهداشت جهانی در 1933 اعلام وضعیت اضطراری سلامت جهانی كند. [۳۴].
[ویرایش] ابتلای سایر حیوانات
سل میتواند توسط پستانداران، انتقال یابد؛ گونههای اصلی گربهها و سگها به طور معمول مبتلا به سل نمیشوند، اما حیوانات وحشی میتوانند ناقل بیماری باشند. در برخی جاها، مقرراتی برای منع نگهداری برخی از حیوانات اهلی وجود دارد؛ برای مثال در ایالات متحده آمریكا و ایالت كالیفرنیا داشتن حیوان خانگی جربیل ممنوع است. [۳۵]در نیوزِلند دولت سیاست سل زدایی را در "دو بخش" دنبال میکند، با از بین بردن موش ها و کنترل تعدادشان و بررسی میزان شِیوع بیماری در دامها. هم در ]]جمهوری ایرلند و هم در ایرلند شمالی[[ ]]گوركنهای اوراسیایی[[ به عنوان حامل بیماری سل شناخته َشده اند. در نتیجه، دولت در دو منطقه تلاش فعالانهای را برای ریشهكنی این گونهها به منظور كاهش ابتلا به این بیماری انجام داده است. گوركنها توسط تله و خفه كردن توسط گاز جدا و ذبح میشوند. این مسأله همچنان مورد اختلاف است و موافقان و مخالفان خود را دارد كه هریك از مواضع خود دفاع میكنند. [۳۶][۳۷][۳۸]
[ویرایش] همچنین نگاه كنید به
- ابروگرافی
- ATC code J04 داروهای درمان كننده TB
]]* زخم مخاطی بورولی]] و جزام: دیگر بیماریهایی كه توسط مایکوباکتری ها تولید میشوند.
- سل نهان
- لیست قربانیان سل
- كنسرسیوم ژنوم ساختاری سل مایکوباکتری
- مركز ملی پیشگیری STD, HIV و TB
- مایكوباكتری غیرسلی
- ازدحام(شلوغی)
- سل در تاریخ و هنر
[ویرایش] منابع
- ↑ (سازمان تجارت جهانی) (WHO) (Stop TB Partnership.) گرفته شده در تاریخ 3 اكتبر 2006 <ref> . == نامهای دیگر == در گذشته سل به نام [[Consumption]](یا مصرف) شناخته میشد، زیرا به نظر میرسید افراد را از درون، توسط سرفه های خونی، تب، ]]رنگپریدگی[[ مصرف و تمام میكند. نامهای دیگر، یكی "Phthisis" (در یونان به معنای مصرف) و "Phthisis Pulmonalis"، "[[Scrofula]]" هستند كه این مورد سیستم لنفاوی را مبتلا میكند و به ایجاد غدد ورم كرده گردن میانجامد؛ "[[Tabes Mesenterica]]" كه سل ناحیه شكم است؛ "[[Lupus Vulgaris]]" كه سل پوستی است؛ «]]بیماری اتلاف[[»؛ «]]طاعون سفید[[»، زیرا بیماران به شدت رنگ پریده میشدند؛ «شیطان شاه»، زیرا تصور میشد،یك تماس از سوی شاه با مبتلا باعث درمان یافتن Scrofula میشود و ]]بیماری [[Pott كه مربوط به ستون فقرات و مفاصل بود. (ref = بریتانیكا1911 >[http://www.1911encyclopedia.org/Tuberculosis] (*) یازدهمین ویرایش دایرهالمعارف بریتانیكا، (1911) </li> <li id="_note-1">[[#_ref-1|↑]] [http://www.antiquusmorbus.com/English/English.htm (لیست رودی از اصطلاحات پزشكی قدیم) فرهنگ انگلیسی اصطلاحات پزشكی قدیم، مریخیها و علل مرگ. گرفته شده در تاریخ 9 اكتبر 2006 </li> <li id="_note-2">[[#_ref-2|↑]] [http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000624.htm (سل انتشار یافته) دایره المعارف پزشكی NIH، گرفته شده در تاریخ 9 اكتبر 2006 </li> <li id="_note-3">[[#_ref-3|↑]] مایكروباكتریها: باكتریها و لولهها (كابوسها) (دو قدم به جلو و یك قدم به عقب) «مول بیوتكنول»، 15 دسامبر 1999، 13(3):191 تا 200. 10934532 PMID (/ref). MTB از نظر میكروسكوپیك با خواص لكهای خود مشخص میشود: MTB پس از درمانی با محلول اسیدی، لكههایی را همچنان از خود باقی میگذارد و به همین علت به عنوان یك ]]باسیل acid-fast [[یا AFB طبقهبندی میشود. <ref> Medison BM. كاربرد لكهها در میكروبیولوژی درمانی (درمانگاهی). "Biothech Histochem" می 2001؛ 76(3): 119 تا 125. PMID 11475314 </li> <li id="_note-4">[[#_ref-4|↑]] نیمان اس، گریندت یو، راش ـ گردس اس. ریشتر ای، دلاگ ـ تم ایچ، اشلیزینگر ایچ. گراپنر دی، كونیگشتن بی. گوراث جی. «دو مورد سل مشتق از مایکروباکتری میكروتی در بیمارانی دارای سیستم ایمنی سالم و HIV منفی»، "Emerg Infect Dis" سپتامبر و اكتبر 2006. 6(5): 539-542. (/ref) PMID 10998387 دیگر ]]مایکوباکتری های[[ پاتوژنیك نیز شناختهاند، از قبیل «مایکروباکتری اویم» و «M، كانزاسی»؛ اینها بخشی از یك گروه به نام ]]مایکوباکتری های غیرسلی[[ (NIM) هستند. مایکوباکتری های غیرسلی، مایکوباکتریهایی هستند كه قسمتی از مخلوط (M. سل) نیستند، اما بیماریهای ریوی را كه مانند سل هستند ایجاد میكنند. <ref>[http://ajrccm.atsjournals.org/cgi/content/full/156/2/S1 تشخیص و درمان بیماری كه توسط مایکوباکتریهای غیرسلی ایجاد شده است[ بیانیة رسمی جامعة Thoracic آمریكا "Am J Respir Crit Core Med" اگوست 1997؛ 156 (2 pt 2): (/ref) PMID 9279284 == انتقال == TB توسط ذرههای ریز ]]ارسول |گردهای[[ كه با بیماری فعال ریوی افراد و از طریق سرفه، عطسه، صحبت كردن و آب دهان منتقل میشود. این ذرههای عفونی قطری حدود 5/0 تا 5 میكرومتر دارند و در هر عطسه حدود 40000 عدد از آنها تولید میشود. Cook CE, Cole EC <ref>. تعیین ذرات عفونی در امكانات مراقبتی بهداشتی: كمك به كنترلهای مهندسی مؤثر و راهكارهای پیشگیرانه. "Am J Infect Control" اگوست 1998؛ 26(4): 453 تا 464. (/ref) PMID 9721404 افرادی كه در معرض تماس طولانی، مداوم و نزدیك با افراد مبتلا هستند، در بیشترین خطر ابتدا قرار دارند و این میزان حدود 22% است. هر شخص مبتلا كه درمان نشده باشد و سل فعال داشته باشد میتواند سالانه 15-10 نفر دیگر را مبتلا كند. (نام مرجع = دادههای WHO در سال 2004»/) افراد دیگری كه در معرض خطر هستند، كسانی هستند كه TB در محل زندگی آنها شایع است. بیمارانی كه توسط [[HIV]] یا [[AIDS]] ایمنی خود را از دست دادهاند، پزشكان و كارمندان، كارگران بهداشتی و مراقبتی كه با مشتریان پرخطر سر و كار دارند، جمعیتی كه كم درآمد است و استطاعت مراقبتهای بهداشتی را ندارند، اقلیتهای نژادی و قومی پرخطر،بچههایی كه در تماس با بزرگسالانی پرخطر قرار دارند و افرادی كه كم درآمد است و استطاعت مراقبتهای بهداشتی را ندراند،اقلیتهای نژادی و قوی پرخطر، بچههایی كه در تماس با بزرگسالان پرخطر قرار دارند و افرادی كه داروهای غیرمجاز تزریق میكنند. <ref> گریفیث دی ای، كرسیام. سل: بیماری گذشته، بیماری امروز. «جی پریانث نرس،» اگوست 1996؛ 11(4): 240 تا 245. (/ref) 8964016 PMID انتقال تنها میتواند از افرادی كه بیماری در آنها فعال است صورت گیرد، نه هنگامی كه بیماری نهانی است؛ احتمال انتقال از یك شخص به شخص دیگر بستگی به كمیت ذرات عفونی كه توسط بیمار انتشار یافته، چگونگی تهویه هوا، مدت تماس و ]]میزان كشندگی[[ ]]نژاد (بیولوژی)[[ «سل مایکروباکتری» بستگی دارد. (نام مرجع = دورة ICDC) بنابراین قهوانی حلقة انتقال را با جدا كردن افراد از بیماران ناقل و شروع درمان مؤثر توسط داروهای ضدسل را از هم گسست. ==علت شناسایی== [[Image:TB in sputum.png|thumb|300px| "]]سل مایکوباکتری[["(لكه قرمز) در خلط[[ حدود 90% كسانی كه «سل مایکروباکتری» دارند، عفونت آنها از نوع TB نهان و ]]بدون علایم[[ است كه LTBI نیز نامیده میشود و تنها 10% احتمال دارد كه یك عفونت نهان به بیماری TB تبدیل شود. با این حال، اگر بیماری درمان نشود، نرخ مرگ و میرهای ناشی از TB فعال بیش از 50% خواهد بود. >نام مرجع = گزارش TDR) (انیبوه، فیلیپ و روك. گراهام ای دابلیو) [http://www.who.int/tdr/dw/tb2004.htm مراقبت امراض سازمان بهداشت جهانی: توجه بر روی سل) دسامبر 2004. گرفته شده در تاریخ 7 اكتبر 2006 (/ref) عفونت TB هنگامی آغاز میشود كه مایکروباکتری به]](alveolus ریوی[[ میرسد كه در آنجا باكتریها به ]]ماکروفاژ[[ (Macrophages) حمله میكنند و در آنها تقسیم میشوند. (نام مرجع = هوبن) هوبن ایان، گوین ال، پیترز جی. عملكرد متقابل مایکروباکتری های پاتوژنیك با سیستم ایمنی میزبانی. "Gurr Opin Microbial". فوریه 2006؛ 9(1): 76 تا 85. (/ref) PMID 16406837 محل اصلی عفونت در ششها ]]گن فوكس[[ نام دارد. باكتریها توسط ]]سلولهای دندریتی[[ مبتلا میشوند، كه اجازه تقسیم به آنها نمیدهند، با وجود اینكه این سلولها میتوانند باسیلها را به ]]گرههای لنفی[[ محلی [[mediastinal]] انتقال دهند. انتشار بیشتر، توسط گردش خون به بافتها و اندامهای دورتر انجام میپذیرد كه جراحات TB ثانویه در نوك ششها، گرههای لنفی حاشیهای، كلیهها، مغز و استخوان پدید میآیند. <ref> هرمان جی ال، لاگرانژ پی ایچ. سلولهای دندریتی و سل مایکروباکتری: كه اسب تروا (آفت و عامل درونی) است. «پاتول بیول (پاریس)». فوریه 2005؛ 53(1): 35 تا 40. </li> <li id="_note-5">[[#_ref-5|↑]] كافمن. اس ایچ. «مراقبت در مقابل سل: Cytokineها، سلولهای T و ماکروفاژ ها» «ان روم دیس». نوامبر 2006؛ صفحات 8-54. </li> <li id="_note-6">[[#_ref-6|↑]] راُسل، جی اس، اندرسون پی."تشخیص عفونت سل مایکروباکتری نهان: به معنای مرگ تست Mantoux است؟" "Expert Rev Anti Infect The". دسامبر 2005؛ 3[[6]] صفحات 93-981. <ref>PMID 16307510 . تستهای TB جدیدی اكنون در حال تولید هستند كه امید تستهای دقیقتر، سریعتر و ارزانتر را به همراه دارند. این روشها از كشف DNA باكتریایی از طریق [[Polymerase Chain rection]] و تست خلوص آنتیبادی برای كشف رها شدن [[گامای اینترفرون]] در پاسخ به مایکوباکتری ها، بهره میجویند. <ref> ناهید پی، پای ام، هوپاول پیسی. پیشرفتهایی در تشخیص و درمان سل. "Proc Am Thorac Soc". 2006؛ 3[[1]]: صفحات 10-103. <ref>PMID 16493157. تشخیص سریع و ارزان به ویژه در دنیای در حال رشد بسیار با ارزش خواهد بود. == پیشروی == پیشروی از عفونت TB به مریضی TB زمانی اتفاق میافتد كه باسیلهای TB بر سیستم ایمنی فائق آیند و شروع به تكثیر كنند. در TB اصلی، 1 تا 5% موارد، این پیشروی به سرعت پس از عفونت اتفاق میافتد. در مورد TB ثانویه. یا -->! درستی این «یا» باید چك شود.< TB با باسیلهای نهان، در 5 تا 9% موارد، این پیشروی سالها پس از عفونت اتفاق میافتد. خطر عود مجدد بیماری با از بین رفتن سیستم ایمنی بیشتر میشود كه ممكن است كه توسط HIV حادث شود. در بیمارانی كه HIV و "سل ام" با هم همراه هستند، خطر عود در هر سال 10% میشود.>نام مرجع = گزارش <TDR دیگر شرایطی كه خطر این پیشروی را زیاد میكنند، تزریق مواد، عمدتاً به خاطر نوع زندگی استفاده كنندگانی از مواد، عفونت نچندان كهنه TB. یا سابقة TB كاملاً درمان نشده، عكس اشعه ایكس كه نشاندهندة وجود سل در گذشته باشد، كه این موضوع با نمایان شدن جراحات و تورم ها مشخص است. [[دیابت mellitus]]، [[سیلیكوسیس]]، درمان بلند مدت [[corticosteroid]] و دیگر درمانهایی كه سیستم ایمنی را ضعیف میكنند، سرطان سر و گردن، بیماریهای [[خونی]] و [[سیستم reticuloendothelid]]. از قبیل [[لوسمی]] و [[بیماری هاجكین/هاجكین لیمفوما]]، بیماریهای كلیهای كه در مراحل آخر خود هستند. با لیپاس رودهای [[گستركتومی]]، سیندسومهای مزمن مشكل در جذب یا وزن كم بدن، هستند. >نام مرجع = دوره <CDC برخی از داروها، از قبیل داروهای [[آرتوز روماتوئید]] كه از طریق بلوك كردن [[عامل آلفا نکروز تومور]] (كه یك [[كیتوكین]] تورمزا است) عمل میكنند، به علت اهمیت این كیتوكین در سیستم دفاعی بر علیه TB، خطر عود یك عفونت نهان را زیاد میكنند. <ref> موكلوجیام، بلمیر ای، روبینشتین آی. حوادث ناخواسته ششی كه در اثر درمانی از راه پادتن عامل آلفا ضد نکروز تومور اتفاق میافتد."Am J Med"، آگوست 2006؛ 119[[8]]: 46-639. <ref> PMID 16887405 == درمان == {{جزئیات|درمان سل}} برای درمان TB از [[آنتیبیوتیكها]] برای از بین بردن باكتریها استفاده میكنند. دو آنتیبیوتیك بسیار رایج برای این كار، [[ریفامپیسین]] و [[ایسونیازید]] هستند. با این وجود، درمان این بیماری مشكلتر از آن است كه بتوان با تجویز آنتیبیوتیك به صورت كم آن را درمان كرد و اغلب دورههای 6 تا 12 ماهه لازم است تا این مایکروباکتری به طور كامل از بدن خارج شود. >نام مرجع = دوره <CDC. درمان TB نهایی از طریق تجویز تنها یك نوع آنتیبیوتیك امكانپذیر است، اما برای درمان TB فعال باید چند آنتیبیوتیك را همزمان مصرف كرد تا خطر رشد باكتریها [[مقاومت در مقابل دارو]] را كاهش دهد. >نام مرجع = ابراین<ابراین آرجی. «سل مقاوم در برابر دارو: اتیولوژی، مدیریت و پیشگیری» "Semin Respir Infect" ژوئن 1994؛ 9[[2]]: 112-104. .<ref>PMID 7993169 افرادی كه از عفونت های نهان رنج میبرند را باید درمان كرد تا از تبدیل بیماری نهان آنها به عفال در آینده جلوگیری شود. با این وجود استفاده از دیفامپسین و پیرازنیامید بدون خطر نیست. مركز كنترل و پیشگیری بیماری (CDC) به متخصصان درمانی توصیه كرد از این دو دارو برای درمان TB نهان استفاده نكنند و این به دلیل موارد بستری شدن و مرگ به دلیل آسیب جگر در نتیجة استفادة همزان این دو دارو بود. <ref>[http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5231a4.htm جامعة آمریكایی دادههای مربوط به اثرات مضر/توصیههای CDC بر ضد استفاده از دیفامپین و پیرازینامید برای درمان عفونت سل پنهان. ایالات متحده 2003]] «هفتهنامه MMWR» 8 آگوست 2003 52[[31]]؛ 739-735 <ref> انتقال سل مقاوم در براب ردارو به شیوة انتقال TB معمول صورت میگیرد. مقاومت در افرادی كه توسط TB مقاوم در مقابل دارو، بیمار شدهاند. در مراحل درمان صورت میگیرد. اشخاص به نوع دیگری نیز در برابر بیماری مقاوم میشوند و آن (مقاومت اكتسابی) نام دارد و به دلیل درست استفاده نكردن از داروهایی تجویز شده یا به دلیل استفاده از داروهای با كیفیت پایین اتفاق میافتد.>نام مرجع = ابراین/< TB مقاوم در برابر دارو یك مسئله بهداشتی مورد بحث در بسیاری از كشورهای توسعه یافته است. به خاطر اینكه در این شرایط درمان طولانیتر و گرانتر خواهد بود. TB [[مقاوم در برابر چند دارو]] ("MDR-TB") نوعی از TB است كه به مؤثرترین داروهای درمان TB یعنی دریفامپیسینها و [[ایسونیازید]] مقاوم باشد. TB به شدت مقاوم [["XDR-TB"]] نیز TB است كه به سه یا بیشتر از انواع داروهای درجه دوم [[از نظر معمول بودن استفاده]] مقاوم باشد. >نام مرجع = <"MMWR 2006" == پیشگیری == پیشگیری و كنترل TB نیاز به دو راهكار موازی دارد. در اولی، افراد دارای TB و تماسهای آنان تعیین و درمان میشوند. شناسایی این افراد از طریق تست اشخاصی كه در ردة گروههای پرخطر جای دارند صورت میگیرد. در راهكار دوم، بچهها را برای جلوگیری از ابتلا به بیماری [[واكسینه]] میكنند. متأسفانه، هیچ واكسنی كه بتواند محافظت قطعی برای بزرگسالان ایجاد كند وجود ندارد. با این حال، در مناطق گرمسیر كه وقوع مایکوباکتری های غیرمعمول زیاد است، قرار گرفتن در معرض [[مایکوباکتری های غیر-سلی]] نوعی محافظت در برابر TB را ایجاد میكند. <ref> فاین پیای، فلوید اس، استنفورد جی ال، پی نوسا، كازونگا ای، چاگولوكا اس، وارن دراف دی كی، جنكینز پی ای، پیتز ام، پانینگهاز جی ام، "مایکوباکتری محیطی در مالاوی شمالی: اثرات بعدی برای اپیدمیولوژی [[همهگیرشناسی]] سل و جذام" "Epidemiol Infect" ژوئن 2001، 126(3): 87-379 </li> <li id="_note-7">[[#_ref-7|↑]] بنن ام جی. ب.ث.ژ و سل. "arch Dis Child" ژانویه 1999؛ 80)1(: 3-80. 10325767 PMID </li> <li id="_note-8">[[#_ref-8|↑]] [http://www.who.int/immunization_monitoring/data/south_africa.pdf#search=%22BCG%20africa%22 بررسی ایمنسازی ملی یونیسف و سازمان بهداشت جهانی 2005-1980. آفریقای جنوبی]. دسترسی: 11 اكتبر 2006 </li> <li id="_note-9">[[#_ref-9|↑]] [[انستیتو ملی آلرژی و بیماریهای واگیردار]][[NIAID]]. [http://www2.niaid.nih.gov/newsroom/releases/corixatbvac.htm اولین آزمایش واكسن سل در آمریكا آغاز میشود.] "اخبار موسسات ملی بهداشتی" 26 ژانویه 2004، دسترسی در تاریخ 8 می 2006 </li> <li id="_note-10">[[#_ref-10|↑]] ها اس جی، جیون بی وای، یون، جی آی، كیم اس سی، چو اس ان، سونگ وای سی. اثر محافظتی واكسن DNA در طول شیمیدرمانی برروی عود و بازگیری مایکروباکتری سل. "Gene Ther" آوریل 2005؛ 12(7): 8-634/ PMID 15690060 </li> <li id="_note-11">[[#_ref-11|↑]] ایبانگا ایچ بی، بروكس آر ایچ. هیل پی سی و دیگران [http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1473309906705527 آزمایشات كلینیكی اولیه با واكسن جدید سل به نام MVA85A در كشورهایی كه سل رایج است: مسایل در طرح مطالعاتی.] "Lancet infect Dis". 2006، 6(8): 28-523. </li> <li id="_note-12">[[#_ref-12|↑]] وبر، دیوید و كرمر، مایكل. [http://www.wcfia.harvard.edu/papers/WHO_bulletin.pdf برانگیختن تحقیق و توسعه صنعتی برای بیماریهای عفونی واگیردار فراموش شده: منظرهای اقتصادی.[ [[ref]] [[/ref]] "بولتن سازمان جهانی بهداشت" 79)8(. 2001، صفحات 801-639 </li> <li id="_note-13">[[#_ref-13|↑]] یاردر، اوون؛ كرمر، مایكل؛ ویلیامز، هیدی. [http://www.bepress.com/ev/vol3/iss3/art1 " افزایش تعهدات بازار: سیاستی برای برانگیختن سرمایهگذاری در ساخت واكسن برای بیماریهای فراموش شده."] "صدای اقتصاددانان"، جلد 3 [[2006]] انتشار 3. .</li> <li id="_note-14">[[#_ref-14|↑]] [[مؤسسه ملی آلرژی و بیماریهای واگیردار]] (NIAID). [http://www.niaid.nih.gov/publications/microbes.htm میكروبها در بیماری و در سلامتی.] 26 اكتبر 2005. گرفته شده در 3 اكتبر 2006. سالیانه 8 میلیون نفر توسط سل بیمار میشوند و حدود 2 میلیون نفر از این بیماری جان خود را از دست میدهند. >نام مرجع = <CDC [[مراكز كنترل بیماری]]. [http://www.cdc.gov/od/oc/Media/pressrel/fs050317.htm سل در آمریكا]. 17 مارس 2005، گرفته شده در 6 اكتبر 2006. </li> <li id="_note-15">[[#_ref-15|↑]] Stop TB Partnership [http://www.prnewswire.co.uk/cgi/news/release?id=95088 نرخهای واگیری سل لندن در ابعاد جهان سوم.] "PR Newswire Europe Ltd" 4 دسامبر 2002. گرفته شده در تاریخ 3 اكتبر 2006</li> <li id="_note-16">[[#_ref-16|↑]] [http://www.statistics.gov.uk/StatBase/ssdataset.asp?vlnk=5963&Pos=1&ColRank=1&Rank=224 آمار مربوط به سل: توسط منطقه ”ادارة منطقهای NHS“، 2001-1990: گرایشهای منطقهای 37] ادارة آمار ملی، گرفته شده: 13 اكتبر 2006. </li> <li id="_note-17">[[#_ref-17|↑]] . [[سازمان بهداشت جهانی]] (WHO). [http://www.who.int/tb/publications/global_report/2006/pdf/full_report_correctedversion.pdf گزارش جهانی كنترل سل. 2006] ضمیمة 1 تاریخچه كشورهای شدیدا مبتلا، گرفته شده در 13 اكتبر 2006. </li> <li id="_note-18">[[#_ref-18|↑]] [[مراكز كنترل و پیشگیری بیماری]] (CDC). [http://www.cdc.gov/nchstp/tb/pubs/slidesets/surv/surv2005/default.htm (12 سپتامبر 2006). گرفته شده در 13 اكتبر 2006</li> <li id="_note-19">[[#_ref-19|↑]] {{عنوان | كشیدن سیگار و سل: رابطة همهگیرشناختی و علم پاتوژنیک | نویسنده = دیویس پی دی ا، یو دابیلو دابلیو، گرنگولی دی و دیگران | سال = 2006|جلد 100 | صفحات 291 نام مجله = Trans R Sec Trop Med Hyg}} PMID 16325875 </li> <li id="_note-20">[[#_ref-20|↑]] راتشیلد بی ام، مارتین ال دی، لوجی، بركایور رایچ، بارگال جی كی، گرینبلات سی، دونوگ ایچ. شپیگل من ام، بریتین دی. «سل مایکروباکتری از یك bison قدیمی مربوط به 000/17 سال پیش.» "Clin Infect Dis". 1 اگو.ست 2001؛ 33(3): 311-305. 11438894 PMID </li> <li id="_note-21">[[#_ref-21|↑]] پیرسن دوورت جی ام. "منشأ پاتوژنهای انسان: ارزیابی نقش كشاورزی و حیوانات خانگی در تحول امراض انسانی." "Biol Rev Comb Philos Soc" اگوست 2006؛ 81(3): 82-369. </li> <li id="_note-22">[[#_ref-22|↑]] زینك ای آر، شلا سی، ریشل یو، گربنو دابلیو، راستوگی ان، وولف ایچ، نرلیش ای جی، تعیین ویژگیهای DNAهای حاوی سل ماكیوباكتری از مومیاییهای مصری توسط Spoligotyping. "J Clin Microbial". ژانویه 2003؛ 41(1): 67-359. </li> <li id="_note-23">[[#_ref-23|↑]] بقراط [http://web.archive.org/web/20050211173218/http://classics.mit.edu/Hippocrates/aphorisms كلمات قصار]]. گرفته شده در 7 اكتبر 2006. </li> <li id="_note-24">[[#_ref-24|↑]] كونومی ان، لبول ای، موبری كی، تترسال آی،زنگ دی، كشف DNA مایكوباكتریایی در مومیاییهای Andean. "J Clin Microbial" دسامبر 2002؛ 40(12): 40-4738. </li> <li id="_note-25">[[#_ref-25|↑]] اسلدزیك، پال اس و نیكولاس بلانتونی [http://users.net1plus.com/vyrdolak/tableone.htm شواهد زیست ـ باستانشناختی و زیست ـ فرهنگی برای عقیده عامه خونآشام در انگلستان امروزی.] "Am J Phys Anthropol." ژوئن 1994؛ 94(2): 74-269 </li> <li id="_note-26">[[#_ref-26|↑]] Zur Pathogenie der Impetigines. Auszug aus einer brieflichen Mitteilung an den Herausgeber. [Müller’s] ''Archiv für Anatomie, Physiologie und wissenschaftliche Medicin''. 1839، صفحه 82 </li> <li id="_note-27">[[#_ref-27|↑]] [http://edition.cnn.com/2004/TRAVEL/DESTINATIONS/02/26/mammoth.cave.ap/index.html کنتاکی: غار ماموت در تاریخ.] "[[CNN]]". 27 فوریه 2004. گرفته شده در 8 اكتبر 2006. </li> <li id="_note-28">[[#_ref-28|↑]] [[بنیاد نوبل]]. [http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1905/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1905.] گرفته شده در 7 اكتبر 2006 </li> <li id="_note-29">[[#_ref-29|↑]] ودینگتون كی. برای ریشهكنی «چنین مرض سختی»: سل گاوی و تست tuberculin در بریتانیا. 1939-1890. "Med Hist" ژانویه 2004؛ (1)48: 38-29. </li> <li id="_note-30">[[#_ref-30|↑]] [[شورای پژوهش پزشكی]] [http://www.mrc.ac.uk/index/about/about-history/about-history-2.htm منشاءهای MRC]. گرفته شده در 7 اكتبر 2006. </li> <li id="_note-31">[[#_ref-31|↑]] لالو، یوجی، نایلو آر، آمیارام ای، "پیشرفتهای اخیر در درمان دارویی و جراحی سل مقاوم در برابر چند دارو." "Curr Opin Med". می 2006؛ (3)12: 85-179. </li> <li id="_note-32">[[#_ref-32|↑]] پائولو و نوسانچوک. سل در شهر نیویورك: درسهای اخیر و نگاهی به آینده. "Lancet Infect Dis". می 2004؛ (5)4؛ 93-287. </li> <li id="_note-33">[[#_ref-33|↑]] [[سازمان بهداشت جهانی]] (WHO). [http://www.who.int/tb/hiv/faq/en/index.html سؤالهایی كه اغلب در مورد TB و HIV پرسیده میشود.] گرفته شده در تاریخ 6 اكتبر 2006 </li> <li id="_note-34">[[#_ref-34|↑]] 14 CA ADC قانون Barclays 671 رسمی كالیفرنیا؛ عنوان 14. منابع طبیعی؛ قسمت 1. كمیسیون ماهیان و حیوانات شكاری ـ بخش ماهیان و حیوانات شكاری؛ قسمت فرعی 3. قوانین عمومی؛ فعل 3. پراكنده<ref>. [[مایکوباکتری گاوی]] باعث ایجاد TB در دام میشود. تلاش برای ریشهكنی سل گاوی از دام و گلههای آهو در [[نیوزیلند]] در دست اقدام است. معلوم شده است که بیشترین ابتلا در مناطقی است که دام و ]]گونه های جوندگان[[ مانند ]] موش[[ در تماس هستند. <ref>تودل و لیوینگ استون. برنامه ریشهكنی سل گاوی در استرالیا و نیوزیلند. "میکروبیول دامهای خانگی".1994 May;40(1-2):23-39. PMID 8073626/ </li> <li id="_note-35">[[#_ref-35|↑]] وزارت كشاورزی و غذای )ایرلند(. [http://www.agriculture.ie/index.jsp?file=animal_health/TB.xml برنامههای ریشهكنی بیماری ـ بروسلوسیس و سل گاوی]. گرفته شده در 8 می 2006. </li> <li id="_note-36">[[#_ref-36|↑]] كسیدی. مارتین. [http://news.bbc.co.uk/1/hi/northern_ireland/4044897.stm گوركنهایی كه مورد هدف TB گاوی قرار دارند.] "[[اخبار بیبیسی]]". 2 دسامبر 2004. گرفته شده در 8 می 2006. </li> <li id="_note-37">[[#_ref-37|↑]] فدراسیون ملی گروههای گوركنها (ایرلند) [http://www.badger-killers.co.uk/Ireland/Ireland_news.html دامهایی كه مسئول افزایش TB گاوی هستند.] گرفته شده در 8 می 2006. </li></ol></ref>
[ویرایش] مطالعه بیشتر
- Blumberg HM, Leonard MK Jr, Jasmer RM. Update on the treatment of tuberculosis and latent tuberculosis infection. JAMA 2005 Jun 8;293(22):2776-84. PMID 15941808
- Dormandy, Thomas. The White Death: A History of Tuberculosis. New York University Press, 2000. ISBN 0-81471-927-9
- Joint Tuberculosis Committee of the British Thoracic Society. Control and prevention of tuberculosis in the United Kingdom: Code of Practice 2000. Thorax 2000;55:887-901. PMID 11050256
- Kidder, Tracy. Mountains Beyond Mountains: The Quest of Dr. Paul Farmer, a Man Who Would Cure the World. Random House 2000. ISBN 0-81297-301-1. A nonfiction account of treating TB in Haiti, Peru, and elsewhere.
- Lawlor, Clark. Consumption and Literature: The Making of the Romantic Disease. Basingstoke, UK: Palgrave, 2007. ISBN 0-23002-003-8
- Nemery B, Yew WW, Albert R, Brun-Buisson C, Macnee W, Martinez FJ, Angus DC, Abraham E. Tuberculosis, nontuberculous lung infection, pleural disorders, pulmonary function, respiratory muscles, occupational lung disease, pulmonary infections, and social issues in AJRCCM in 2004. Am J Respir Crit Care Med. 2005 Mar 15;171(6):554-62. PMID 15753485
[ویرایش] پیوندهای خارجی
- مركز منابع بیوانفورماتیک BioHealthBase
Database of Mycobacterium tuberculosis توالی ژنوم و اطلاعات مربوط به آن
- مراكز كنترل و پیشگیری بیماری CDC، بخش ریشهكنی سل
[http://www.cdc.gov/nchstp/tb/pubs/corecurr/default.htm برنامه اصلی مربوط به سل: چیزهایی كه یك درمانگر باید بداند.] ویرایش چهارم 2000 روز آمده شده در آگوست 2003.
- مراكز كنترل و پیشگیری بیماری (CDC). بخش ریشهكنی سل.
[http://www.cdc.gov/nchstp/tb/default.htm اخبار و اطلاعات روز آمد شده[.
- مركز كنترل و پیشگیری بیماری، بخش ریشهكنی سل (CDC)، بخش ریشهكنی سل.
[http://www.cdc.gov/nchstp/tb/faqs/qa.htm
سؤالها و جوابها دربارة TB، 2005.]]
DMOZ (Open Directory Project)*
- بنیاد خانوادگی قیصر
Tuberculosis. Globalhealthfacts.org.
- آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده USAID
The Tuberculosis Coalition for Technical Assistance (TBCTA).
[[* ائتلاف سل بردی همكاری تخصصی TBCIA.]]
- والتن، دیوید و فارمر، پال.
طاعون سفید جدید ”JAMA“. 2000؛ 2789: 284.
- سازمان بهداشت جهانی (WHO).
الگو:Featured article
مقوله: بیماران واگیردار
مرگ و میر توسط سل مقوله: بیماریهای باكتریایی مقوله: ریهشناسی، مطالعه شش (

