کاربر:Poor slither

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

آفریقا در قرن نوزدهم میلادی


در اوایل قرن نوزدهم ، آفریقا در حال دگرگونی بود. محمد علی در مصر ارتشی را تشکیل داد و آنرا به سودان فرستاد . در غرب آفریقا ، دولت لیبریا توسط بردگان آزاد شده آمریکایی بنا نهاده شده بود و عثمان دان فودیو سلطنت عظیم فولانی را تشکیل داده بود. قیام قبیله زولو موجب بروز تغییرات ناگهانی در جنوب شد . تجار عرب ، در جستجوی برده و عاج ، موجبات آزار و اذیت مردمان نواحی مرکزی و شرقی آفریقا را فراهم کرده بودند.

سربازان آفریقایی

این عکس در سال 1890م گرفته شده ، جنگجویان آفریقایی قبیله آزانده یا نیام نیام را نشان می دهد.


1776م

شروع دولت مسلمانان فولانی در غرب آفریقا

1800

ظهور پادشاهی بوگاندا در شرق آفریقا

1804

قبیله فولانی به رهبری عثمان دان فودیو ، رهبر مسلمانان قبیله ، به حکومتهای هائوسا در شمال نیجریه حمله می کنند.

14-1806

جنگ بین آشانتی در غرب آفریقا و مردم سرزمین همسایه، فانتی ها شکست می خورند و امپراتوری آشانتی به اوج وسعت خود می رسد.

1811

محمد علی ، حاکم مصر اقدام به نوسازی کشور می نماید . برنامه های وی منجر به شکست سودان و بسط سلطه مصر ، تا سرزمینهای بین دریاچه های ویکتوریا و تانگانیکا ، می گردد.

1816

شاکا رهبر زولوهای جنوب آفریقا شده و در مدت ده سال زولو را از یک قبیله بی اهمیت تبدیل به قبیله ای قوی و جنگجو می کند.

1822

دولت لیبریا در غرب آفریقا به عنوان پناهگاهی برای بردگان آزاد شده آمریکایی ، ایجاد می شود.

1840

امام سید سعید ، حاکم عمان ، پایتخت کشور خود را به زنگبار منتقل می کند.

1854

امپراتوری توکولور بوسیله عمربن سعید تال در غرب آفریقا ایجاد می شود.

68-1855

امپراتوری تئودور ، تحت فرمانروایی خود موفق به اتحاد دوباره پادشاهی اتیوپی می گردد . اصلاحات وی مردم اتیوپی را قادر می سازد که بعدها در برابر تلاش اروپاییان برای اشغال سرزمین انها و تبدیل انجا به یک مستعمره ، بتوانند از خود مقاومت نشان دهند.

حقایق ثبت شده


در اوایل قرن نوزدهم میلادی ، گرایشی جدید به دین اسلام در آفریقا هویدا شد . جنبش مردم در غرب آفریقا و سواحل شرق آفریقا قوی تر بود و بوسیله رهبران مسلمان آفریقایییی اداره می شد نه مسلمانان عرب ، در سال 1914 ،حدود هفتاد میلیون نفر از مردم آفریقا مسلمان شدند ، در حالیکه تنها هفت میلیون نفر از مردم این سرزمین مسیحی بودند . این جنبش به احیاء اسلام معروف گشت.



کشمکش برای آفریقا


در اواخر سالهای 1800م کشورهای اروپایی آفریقا را به تصرف خود دراورده و آنرا بین خود تقسیم نمودند بعنوان مثال ، بریتانیا کنترل مصر و نیجریه ، فرانسه کنترل سنگال و مالی و بلژیک کنترل کنگو را در اختیار خود گرفتند برخی از کشورهای آفریقایی از خود مقاومت نشان دادند ولی اسلحه های اروپایی قویتر از آنان بودند در سال 1913م تقسیم آفریقا کامل و تمام شده بود فقط اتیوپی و لیبریا به عنوان کشورهای مستقل باقی مانده بودند.

تقسیم کنگو

فرانسویها و آلمانیها در مورد سرزمین کنگو بخث می کنند این تصویر در سال 1913م کشیده شده است.


1830

فرانسه دست به اشغال الجزایر در شمال آفریقا می زند.

1874

بریتانیا پادشاهی آشانتی را شکست داده و پایتخت این کشور کوماسی را اشغال می کند.

1879

بریتانیا موفق به شکست دادن قبیله زولو می شود و سلطنت پنجاه ساله آنرا از بین می برد.

1881

فرانسه کشور تونس را تسخیر می کند این کشور در شمال غربی آفریقا واقع است.

1882

نیروهای بریتانیایی به منظور حقاظت از کانال سوئز مصر را اشغال می کنند این کانال مدیترانه را به اقیانوس هند متصل کرده و باعث تسریع کشتیرانی از اروپا به سوی مشرق زمین می گردد .

85-1884

کنفرانس برلین: قدرتهای اروپایی در زمینه تقسیم اکثر نواحی آفریقا در بین خود به توافق می رسد کنگو (زئیر) تحت سلطه پادشاه بلژیک ، لئوپولد دوم قرار می گیرد.

1885

ژنرال گردن حاکم بریتانیایی سودان توسط حامیان رهبر مذهبی این کشور مهدی به قتل می رسد این قتل در خارطوم اتقاق افتاد.

1896

نیروهای اتیوپی در جنگ آدوا موفق به شکست ایتالیائیها می شوند در نتیجه این کشور مستقل باقی می ماند.

1897

در یک روز در دو کشور زیمباوه و زامبیا مردم قبایل شونا و اندلبه (ندبله) بوسیله مزدوران کمپانی بریتانیایی آفریقای جنوبی متعلق به سسیل رودز قتل عام می شوند این ناحیه اکنون به رودزیا معروف است.

1898

یک ارتش بریتانیایی به رهبری ژنرال هربرت کیچر نیروهای مهدی را در نبرد امدوران در سودان شکست می دهد.

1904

کشور کنگو از سلطه شخصی پادشاه بلژیک خارج و به دولت این کشور منتقل می شود این امر بعد از اعتراض مردم در خصوص بد رفتاری عمال شاه در این کشور آفریقایی صورت می گیرد.

1912

ایتالیا، کشور لیبی را اشغال نظامی می کند این کشور در شمال آفریقا قرار دارد .

تلاش برای رفتن به آفریقا که در دهه 1880م به اوج رسیده بود دلایل متعددی داشت.کاشفانی چون دیوید لیوینگستون (73-1813) که مبلغ مذهبی اهل اسکاتلند بود اروپا را متوجه ذخائر و منابع غنی آفریقا نمودند دولتهایی نظیر فرانسه و آلمان درصدد گسترش قلمرو حکومت خود بودند صنایع جدید ناشی از انقلاب صنعتی (که در نیمه قرن هجدهم شروع شد) به مواد خام ارزان قیمت احتیاج داشتند که در آفریقا به راحتی در دسترس بود کشتیهای بخار جدید نیز سفر به بنادر آفریقا را بسیار آسان نمودند.

تاثیر اروپایی ها


سیطره اروپایی ها تاثیر شدیدی بر زندگی آفریقایی ها گذارد. عده زیادی از آنها مجبور بودند در مزارع اروپاییان که به کشت محصولاتی چون پنبه و صباره (گیاه گوش خر) اختصاص داشت و یا در معادن که از آنها مواد معدنی نظیر طلا ، قلع و مس استخراج می شد مشغول به کار شدند آنان باید کار می کردند تا بتوانند مالیاتهایی را که اروپاییها بر آنان تحمیل می کردند بپردازند اغلب اوقات آنها را به کارهای بدون دستمزد وا می داشتند این کارگران اجباری بیشتر در ساختن راه آهن و جاده به کار گرفته می شدند.زمینهای برخی از آفریقاییان توسط اروپایی ها غصب می شد.

حکومت اقلیت


تعداد اروپایی ها در اکثر نقاط آفریقا بسیار ناچیز بود.مثلاً در سال 1900 در نیجریه شمالی 120 افسر و6 غیر نظامی بریتانیایی برده میلیون نفر آفریقایی حکومت می کردند. اروپاییها از افراد بومی به عنوان سرباز و پلیس محلی استفاده می کردند بطور مثال گاهی اوقات رئیس قبیله مجبور بود که تعداد معینی کارگر از میان افرادش جهت کار اجباری فراهم کند. در مناطق زیادی از آفریقا شورشهایی به وقوع پیوست اما از آنجا که اروپاییها اسلحه های بهتری داشتند هیچ یک از این شورشها به ثمر نرسید.

بهداشت و آموزش


حکومت اروپایی ها مطلقاً هم بد نبود سرانجام اکثر مردم آفریقا از مراقبتهای پیشترفته پزشکی برخوردار شدند و خیلی ها حداقل از آموزش مقدماتی به شیوه اروپایی بهره مند گشتند و خیلی ها حداقل از آموزش مقدماتی به شیوه اروپایی بهرهمند گشتند نزاعهای قومی بین آفریقایی ها متوقف شد و تجارت برده در داخل آفریقا ممنوع گردید اما مردم آفریقا از حقوق سیاسی ناچیزی برخوردار بودند و در کشورهای خودشان شهروندان طبقه دوم اجتماعی محسوب می شدند. مبلغان و کاشفان


قبل از سال 1800م ، اروپائیان به جز سواحل آفریقا که از لحاظ تجارت برده حائز اهمیت بودند ، چیز زیادی در مورد این قاره نمی دانستند . اولین اروپائیانی که دست به جستجو در اعماق سرزمین آفریقا زدند ، کاشفان و مبلغان مذهبی بودند که از این میان ، معروف ترین آنها دیوید لیوینگستون می باشد. این کاشفان و مبلغان بر این گمان بودند که آفریقایی ها از دانش و نیز از تجارت اروپائیان ، سود خواهند برد.

مبلغان مذهبی و افراد قبیله ای

در اوایل سال 1900 میلادی در جایی که اکنون زیمبایوه نامیده می شود ، توقفی داشته اند.


1788م

سر جوزف بنکس ، گیاه شناس بریتانیایی ، انجمن آفریقا را تاسیس می کند تا اطلاعات بیشتری را در مورد این قاره کسب کند .اعضای این انجمن ، بی خبری مردم اروپا را از وضعیت آفریقا ، مایه شرمساری عصر خود می دانند.

97-1795

مانگو پارک اسکاتلندی برای کشف رود نیجر به نخستین سفر اکتشافی خود دست می زند ، ولی بزودی ناگزیر از بازگشت می گردد.

6-1805

مانگو پارک طی دومین سفر اکتشافی خود مسیر رود نیجر را مشخص می کند ، ولی تقریباَ در انتهای سفر خود بر اثر حمله بومیان آفریقایی در این رود غرق می شود .

27-1822

یک اسکاتلندی به نام هیوکلاپرتون ، طی دو سفر اکتشافی از صحرای آفریقا می گذرد.

1828

مکتشف فرانسوی ، رنه کلیه، از صحرای آفریقا عبور می کند و طی سفرش از مراکش به بندری به نام فری تاون واقع در غرب آفریقا ، می رسد.

56-1840

در این سالها ، دیوید لیوینگستون ، کشیش و مبلغ اسکاتلندی ، به اکتشاف و تبلیغ مسیحیت در آفریقا می پردازد . وی در 1852 سفر حماسی خود از بندر کیپ تاون آغاز می کند و پس از گذشتن از آفریقایی مرکزی ، در 1856 به مصب رود زامبزی می رسد.

59-1857

دو کاشف بریتانیایی به نامهای ریچارد برتون و جان هانینگ اسپک ، دریاچه تانگانیکا را به هنگام جستجوی سرچشمه رود نیل ، کشف می کنند.

74-1869

گوستاو ناختیگال ، کاشف المانی ، از شمال صحرای آفریقا به جنوب آن سفر می کند و به دریاچه چاد می رسد . سپس در جهت شرق به سفر خود ادامه می دهد و در نزدیکی خارطوم به رود نیل می رسد.

1871

هنری مورتون استنلی ، روزنامه نگار بریتانیایی تبار ، توسط یک روزنامه آمریکایی ماموریت می یابد به دنبال دیوید لیوینگستون ، که دو سال پیش مفقود شده است ، برود استنلی، دیوید لیوینگستون را در اوجی جی ، نزدیک دریاچه تانگانیکا می یابد و ان دو به کمک یکدیگر مکانی را کشف می کنند که بعدها استنلی از آن بعنوان حوضه رود کنگو یاد می کند.

کاشفان و مبلغان مذهبی اولین کسانی بودند که موجبات نفوذ اروپائیان از آفریقا به عنوان قاره سیاه یاد می کردند و تنها از وضع سواحل آن باخبر بودند . در سال 1795م ، مکتشف اسکاتلندی مانگو پارک (1806-1771) اولین سفر اکتشافی خود را در مسیر رودخانه نیجر در غرب آفریقا آغاز کرد . از آن زمان به بعد ، اروپائیان گروههای منظمی را به این قاره فرستادند. در حولی سالهای 1820، یک اسکاتلندی دیگر بنام هاگ کلاپرتون (1827-1788) از شمال به سمت جنوب آفریقا و از ناحیه دشت صحرا عبور کرد و به مناطقی بنام هاسا رسید که امروزه شمال کشور نیجریه را تشکیل می دهد.

در جستجوی نیل


کشف و جستجوی مناطق مرکزی آفریقا آسان نبود ، زیرا که قسمت اعظم این مناطق شامل بیابان ، جنگل و نواحی با تلاقی بود. اروپائیان تاب مقاومت در برابر بیماریهای مخصوص این مناطق نظیر مالاریا را نداشتند و نرخ مرگ و میر در میان مبلغان مذهبی و کاشفان ، بسیار بالا بود . مکتشفان اولیه در صدد بودند جستجویشان را در امتداد رودهای بزرگ این قاره ادامه دهند . فکر یافتن سرچشمه رود نیل ، این کاشفان و اروپئیان را شیفته و مجذوب خود کرده بود. در سال 1857م ، دو انگلیسی بنامهای ریچارد بارتون و جان هانینگ اسپیک ، در جهت یافتن سرچشمه رود نیل دست به جستجو زدند و در یاچه تانگانیکا که یکی از دریاچه های بزرگ دره ریفت در آفریقا بود را کشف کردند. در سال 1858م ، اسپیک دریاچه بزرگتری را کشف کرد که نامش دریاچه آکریو بود و وی آنرا ویکتوریا نیانزا نامید . وی بر این اعتقاد بود که این دریاچه سرچشمه رود نیل است و در سال1860م و در یک ماموریت دیگر این امر را تایید کرد .

عبور از صحرای آفریقا


در خلال سالهای 1860 و 1870 و در طی ماموریت های گروههای اعزامی در صحرا آفریقا ، نقشه بسیاری از مناطق دوردست بر روی کاغذ پیاده شد و سفرهای اکتشافی پر خطری در این بیابان انجام گرفت . دو کاشف شجاع و دلیر آلمانی به نامهای گرهارد رولفس و گوستاوناختیگال دست به سفرهای وسیعی در بیابان صحرا زدند.

تصاحب کامل


تا پایان دهه هفتاد قرن نوزدهم ، مکتشفین بسیاری ، اکثر نواحی آفریقا را بر روی نقشه آوردند و این کار آنان در سالهایی موجب سلطه نظامی و اقتصادی اروپائیان بر قاره آفریقا گشت تا سال 1914 ، تقریباَ تمامی سرزمین آفریقا تحت نفوذ و کنترل خارجیان بود.

مسیر حرکت لیوینگستون


در فاصله بین 1841-1873م، دیوید لیوینگستن چهار سفر اکتشافی به آفریقا انجام داد. او اغلب با یک گاری که یک گاو نر آنرا می کشید سفر می کرد و با قایق کوچکی از رودخانه ها می گذشت اما سرزمینهای وحشی و مناظر رودخانه آن او را مجبور می کرد که برای شناسایی بیشتر پیاده روی نماید.

حقایق ثبت شده


نواحی ناهموار و صعب العبور ، تنها مشکلی نبود که کاشفان اروپایی در آفریقا با آن روبرو بودند ، بیماریهای حاره ای ، بسیاری از آنها را از پای در آورد. در سال1854م ، یکی از معجزه های پزشکی کشف داروی کوینین بود که این ماده از پوست درخت سینکونا در جنوب آمریکا استخراج می گردید . این دارو از مالاریا ـ یکی از بیماریهایی که بسیاری از کاشفان اولیه اولیه اروپایی را کشت جلوگیری می کرد.