عزت الله نگهبان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

عزت الله نگهبان در ۱۳۰۰ شمسى در اهواز به دنيا آمد. تحصيلات خود را در دبستان جمشيد جم و دبيرستان فيروز بهرام و مدرسه فنى آلمانى در تهران به پايان برد. او در سال ۱۳۲۸ فارغ التحصيل رشته باستان شناسى از دانشگاه تهران شد. در ۱۳۲۹ وارد مؤسسه شرق شناسى دانشگاه شيكاگو شد و در مدت چهارسال مدرك فوق ليسانس اين دانشكده را از آن خود كرد. طى اين سالها با راهنمايى رونالد مك كان به بررسى سير سفال نخودى رنگ در منطقه خوزستان پرداخت و اطلاعات بسيارى در اين زمينه جمع آورى كرد كه حاصل آن را در نهايت در رساله خود تدوين كرد. مهمترين سهم دكتر نگهبان در پيشبرد باستان شناسي ايران ايجاد كارگاه دايمي در دشت قزوين براي فعاليت هاي باستان شناختي دانشگاه تهران و تربيت دانشجو در اين كارگاه است. او با پشتكار فراوان و روحيه خستگي ناپذير موفق به كسب مجوز و بودجه لا زم براي تعمير كاروانسراي مخروبه محمد آباد خره شد. اين مكان منحصر به فرد به كانوني براي پژوهش هاي مستمر و دراز مدت باستان شناختي دانشگاه تهران تبديل شد كه در آن دانشجويان با شركت در انواع فعاليت هاي ميداني براي پيشبرد اهداف باستان شناسي در ايران تربيت مي شدند. نگهبان يكى از سرسخت ترين مدافعان منظم كردن فعاليت هاى مربوط به باستان شناسى بوده است. بسيارى او را دشمن بزرگ قاچاقچيان و دلالان عتيقه در ايران مى دانند. نگهبان در پنجمين كنگره بين المللى باستان شناسى و هنر ايران در سال ۴۷ مقاله اى ارائه داد و در آن ماده اى پيشنهاد كرد كه براساس آن خريد و فروش اشياى باستانى به صورت غير مجاز و از طريق قاچاق ممنوع اعلام شود. و كنگره را ملزم به صدور قانونى در اين زمينه كرد وی با ارائه این مقاله نقش اساسى در تصويب قطعنامه محكوم كردن قاچاق و فروش اشياى عتيقه داشت. عزت الله نگهبان بیشترین میزان طلا را در حفاری های باستان شناسی ایران بدست آورده است و کاوش های وی در قالب مقاله، گزارش و کتاب همواره مورد توجه باستان شناسان بوده است. فعالیت های باستان شناسی دکتر نگهبان باعث شده است تا به وی لقب پدر باستان شناسی ایران داده شود.

[ویرایش] پیوند به بیرون