آفتاب‌سوختگی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

آفتاب سوختگی نوعی التهاب پوستی است که در اثر مجاورت طولانی مدت در آفتاب حاصل می‌شود. این سوختگی در اثر طیف ماوراء بنفش و خصوصاً مادون قرمز موجود در نور خورشید به‌وجود می‌آید. از نشانه‌های آن می‌توان به قرمزی بیش از حد پوست، دردناک شدن و گاهی ایجاد تاول را نام برد.

عواملی که حساسیت شخص را نسبت به آفتاب‌سوختگی افزایش می‌دهد عبارتند از[1]:

  • در معرض آفتاب قرار گرفتن در ساعت اوج آفتاب (10 صبح تا 4 بعدازظهر)خصوصآ در نوزادان و کودکان که نسبت به بزرگسالان پوست حساس‌تری دارند.
  • روشنی پوست: افراد با پوست های روشن با احتمال بیشتری نسبت به افراد با پوست تیره‌تر دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند.
  • استفاده از روش های برنزه‌کردن.

آفتاب سوختگى به معناى سوختن پوست به علت در معرض قرارگيرى به نور خورشيد يا ساير منابع اشعه ماوراى بنفش است.

آفتاب سوختگى هنگامى رخ مى‌دهد که مقدار تابش اشعه خورشيد يا ساير منابع نورى حاوى اشعه ماوراى بنفش بيش از توانايى رنگدانه محافظت كننده پوست بدن يعنى ملانين باشد. [کارکردهای پوست]

آفتاب سوختگى شديد به همان اندازه سوختگى حرارتى وخيم است و ممكن است همان اثرات عمومى مانند تاول زدن، ورم و تب را داشته باشد. بنابراين نبايد آفتاب سوختگى را بى‌اهميت انگاشت. [عوامل خطرساز برای آفتاب‌سوختگی]

هرسال بسيارى از افراد در نتيجه قرار گرفتن در معرض نور شديد خورشيد فوت مى‌كنند و ميليون ها نفر دچار آفتاب‌سوختگى مى‌شوند.

آفتاب‌سوختگى برخلاف سوختگى حرارتى فوراً تظاهر نمى‌كند.

بنابراين هنگامى كه دردناكى و قرمزى پوست شروع می‌شود، آسيب پوستى از قبل رخ داده است. درد در ۶ تا ۴۸ ساعت ابتدايى پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب شديد بيشترين شدت را دارد. در موارد شديد ممكن است پوست تاول بزند. تورم پوست، به خصوص پاها شايع است.

سمومى در بدن به علت آفتاب سوختگى آزاد مى‌شوند و باعث ایجاد تب به صورت يك علامت معمول می‌شوند. پوسته ريزى معمولاً سه تا هشت روز پس از قرارگرفتن در معرض آفتاب شديد رخ مى دهد.

عواقب درازمدت سال هاى متوالى قرار گرفتن در معرض نور تند خورشيد نیز مهم هستند.

يك بار آفتاب سوختگى همراه با تاول زدن پوست احتمال سرطان سلول هاى رنگى پوست (ملانوسيت ها) را كه ملانوم ناميده مى شود دو برابر مى‌كند. قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشيد باعث پيرى زودرس پوست و ايجاد چين و چروك در آن مى شود. لكه هاى پيرى (lentigo) نتيجه تابش نور خورشيد به پوست هستند.

سرطان پوست (چه از نوع سلول پايه اى و چه از نوع سلول فلسى) مستقيماً با ميزان قرار گرفتن در معرض آفتاب (كه بر حسب دو عامل رنگدانه هاى پوست و ساعات زير آفتاب بودن معين مى شود) ارتباط دارد. [جلوگيري از سرطان پوست] نهايتاً در معرض قرارگيرى به نور خورشيد و صدمه ناشى از اشعه ماوراى بنفش در ايجاد آب مرواريد دخيل دانسته شده است.كرم هاى ضد آفتاب بسيار موثرى براى محافظت در برابر اشعه هاى ماوراى بنفش A و B (به ترتيب اشعه ماوراى بنفش داراى طول موج بلند و كوتاه)، كه اجزاى نور خورشيد هستند، مسئول سوختن و تغييرات سرطانى در پوست هستند. كرم هاى ضدآفتاب، لباس هاى پوشاننده و عينك هاى آفتابى ضد اشعه ماوراى بنفش، همگى براى پيشگيرى از قرار گرفتن در برابر نور خورشيد توصيه مى‌شوند. استفاده از كرم ضدآفتاب داراى فاکتور محافظتى نور خورشيد (SPF) بالا توصيه مى شود. اعداد بالاتر SPF بيانگر قدرت محافظت بيشتر كرم است. متاسفانه راهى براى "برنزه شدن بى خطر" در آفتاب وجود ندارد. [پیشگیری از آفتاب‌سوختگی]

اگر دچار آفتاب سوختگى شديد:

   * دوش يا حمام آب سرد بگيريد يا پارچه مرطوب و سرد روى سوختگى قرار دهيد.
   * کرم‌های حاوى بنزوكائين، ليدوكائين و وازلين روی پوست نمالید.
   * اگر تاول پوستى به وجود آمده است، پانسمان خشك ممكن است از عفونت جلوگيرى كند.
   * •اگر پوستتان تاول نزده است، از كرم هاى مرطوب كننده براى تسكين ناراحتى استفاده كنيد.
   * داروهاى مسكن مانند ايبوپروفن را براى تخفيف درد مصرف كنيد. [تسکین‌دادن آفتاب‌سوختگی]

در صورتى كه به همراه آفتاب سوختگى تب داريد یا تاول هاى پر از مايع، سرگيجه يا اشكالات بينايى به همراه آفتاب سوختگى وجود دارند. باید فورا به پزشک مراجعه کنید.

[ویرایش] منبع