زبان استونیایی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اِستونیایی (به استونیایی: eesti keel ،ایستی کیل) نام زبان رسمی کشور استونیست. ۱.۱میلیونتن در درون استونی و ۱۰هزارتن کوچنده استونیایی در بیرون از این کشور به استونیایی سخن میگویند. استونیایی از خانواده زبانهای فینواوگری و در پیوند نزدیک با زبان فنلاندیست.
چیزی که استونیایی را برای زبانشناسان جذاب کرده دارا بودن سه گونه واکه کوتاه،بلند و بسیار بلند در این زبان است. همچنان ویژگی دارابودن آوای õ ([ɤ]) استونیایی را از بسیاری زبانان جدامیسازد.
[ویرایش] دستهبندی
استونیایی در شاخه زبانهای فینی از خانواده زبانهای فینواوگری جایدارد. این زبان با فنلاندی پیوندهای نزدیکی دارد. این دو زبان در دو سوی خلیج فنلاند گویشورانی دارند و از کمشمار زبانهای ناهندواروپایی اروپایند. با وجود وامگیری از دیگر زبانها،استونیایی پیوندی با نزدیکترین زبانهای همسایه خود-سوئدی،روسی و لاتویایی-که همه از خانواده هندواروپاییند ندارد.
استونیایی همچنین پیوندهای نه چندان نزدیک با زبان مجاری دارد. زبانهای آلمانی و پس از آن روسی،سوئدی و لاتویایی بر این زبان اثرهایی گذاردهاند.
استونیایی همانند فنلاندی و مجاری یک زبان پیوندیست،اگرچه هماهنگی آوایی زبان نیافینواوگری را ازدستدادهاست. البته در نوشتههای کهن این زبان هماهنگی آوایی هنوز دیدهمیشود. از این گذشته وقفهای گستردهای که در پایان واژگان این زبان دیده میشود سبب انحراف این زبان از یک زبان پیوندی به سوی زبانی صرفی شدهاست. ساختمان کلی دستوری این زبان به این ترتیب است:نهاد-کارواژه (فعل)-گزاره.
[ویرایش] الفبا
همانند فنلاندی،استونیایی نیز از الفبای لاتین بهرهمیبرد. در این سامانه نوشتاری حرفهای š, ž, ä, ö, ü, و õ افزوده شده و واجهای c, q, w, x و y برای نامهای ویژه با ریشه بیگانه کاربرد دارند. همچنین f, z, š, و ž تنها برای جاینامها و وامواژگان سودبرده میشوند. حرف õ با آوای /ɤ/ یا /o/ ِ ناپُر یک آوای نیمه،پشتی و ناپُر است و با حرف همریخت با آن در زبان پرتغالی همانندی ندارد و بیشتر همانند با آوای ı در ترکی استانبولی و ы در روسی و ơ در زبان ویتنامیست.
الفبای استونیایی اینهایند:A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, Š, Z, Ž, T, U, V, W, Õ, Ä, Ö, Ü, X, Y
[ویرایش] منبع
- نویسندگان ویکیپدیای انگلیسی،Estonian language.(۳۱ مارس ۲۰۰۷)
| زبانهای رسمی اتحادیه اروپا | ||
|---|---|---|
| آلمانی | اسپانیایی | استونیایی | اسلونیایی | اسلوواک | انگلیسی | ایتالیایی ایرلندی | بلغاری | پرتغالی | چکی | دانمارکی | رومانیایی | سوئدی | فرانسوی فنلاندی | لاتویایی | لهستانی | لیتوانیایی | مالتی | مجاری | هلندی | یونانی |
||
| منبع: European Union website | ||
| زبانهای فینواوگری | |||
| اوگری | خانتی | مانسی | مجاری | ||
| پرمیک | اودمورت | کومی | کومی-پرمیاک | ||
| فینووُلگایی | ارزیا | موکشا | مریا† | ماری | ماشچری† | نورومی† | ||
| سامیک (سامی) | آککالا سامی† | اومه سامی | ایناری سامی | پیتهآ سامی | سامی اسکولت | سامی تر | سامی جنوبی | سامی شمالی | سامی کیلدین | کمی سامی† | لولهآ سامی | ||
| فینوبالتیک | استونیایی | استونیایی جنوبی | اینگریایی | فنلاندی | کارلیایی | کِوِن | لودیک | مئنکیهلی | لیوونیایی | وِپس | ووتیک | وورو † زبان مرده |
||

