آیت الله یثربی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
آیت الله حاج سید مهدی یثربی در روز عید غدیرخم(18 ذیحجه) سال 1343هجری قمری (1304شمسی) در کاشان ودر بیت مرحوم آیت الله سید محمد رضا کاشانی (ره) چشم به دنیا گشودند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] دوران کودکی و نوجوانی
در سن 5/ 3سالگی پدربزرگوارش را که از دوستان آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری موسس حوزه علمیه قم بود از د ست داد و درحمایت برادر والامقامش مرحوم آیت الله العظمی آقا میر سید علی یثربی (ره)به سن رشد رسید. مقارن با پایان دوران طغیان رضاخانی ،به فراگیری مقدمات و ادبیات در حوزه پرداخت وپس از مهاجرتی کوتاه به قم ، مجدداً در کاشان و در حوزه ای که به امر برادر عالیقدرش تاسیس شده بود به ادامه تحصیل پرداخت و از محضر مدرسین و اساتیدی چون مرحوم آیت الله آقای حاج شیخ محمود نجفی (طاب ثراه) در سطوح متوسطه و مرحوم آیت الله العظمی آقا میر سید علی یثربی در قسمتی از سطوح عالیه بهره جست.
[ویرایش] دوران جوانی و تحصیل در قم
در سال 1368 قمری به قم رفت و پس از تکمیل سطوح عالیه در نزد اساتیدی همچون حضرات آیات سلطانی طباطبائی و نجفی مرعشی به درس خارج مرحوم آیت الله العظمی بروجردی حاضر شد.همچنین از محضر اساتید بزرگ حوزه در فقه و اصول ،آیات عظام مرحوم امام خمینی رهبر کبیر انقلاب،سید محمد محقق داماد ، گلپایگانی و اراکی کسب فیض نمودند . در مباحث تفسیر قرآن و فلسفه استاد بزرگ علامه طباطبائی (ره) نیز شرکت نمود و تا سال 1379 ق (1338 ش)به تحصیل و تدریس در حوزه قم اشتغال داشتند [۱]
[ویرایش] بازگشت به کاشان و بر عهده گرفتن زعامت دینی حوزه های علمیه و مردم
پس از فوت ناگهانی اخوی گرامیشان که محور مسائل مذهبی و علمی و اجتماعی منطقه بود ، به امر مرحوم آیت الله بروجردی و اشاره سایر اساتید از جمله امام راحل به کاشان مراجعت نمودند و در اولین روزهای استقرار ، از سوی امام خمینی(ره) به وکالت ایشان در امور شرعی و تصدی امور مذهبی شهر منصوب گشت . مردم منطقه که تنها یادگار این بیت رفیع (با سابقه هفتصد سال)را بعد از رحلت برادر در بین خود دیدند ،به دور وی جمع شدند و اونیز بدون هیچ قیدی ،به اصلاح امور مردم بخصوص طبقه محروم پرداخت. در طول این خدمت بزرگ(بیش از 40 سال) خانه های بسیاری را برای محتاجان بنیان نهاد؛بیماران زیادی با تامین وسائل لازم و هزینه مورد نیاز از سوی ایشان درمان شدند؛ امکانات ازدواج برای خیل جوانان بی همسر با وجوهات شرعی و با حمایت ایشان فراهم شد؛ گروه زیادی ازجوانان بیکار به کار مشغول شدند؛ منازعات و اختلافات خانوادگی،منطقه ای و اجتماعی فراوان را با سرانگشت تدبیر و نفوذش حل وفصل نمود؛ بناهای خیر و عام المنفعه متعدد را بنیان نهاد یا طرح و تمهید آغاز آن را سبب شد.
[ویرایش] فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی
در آغاز استقرار در کاشان به تدریس در حوزه پرداخت و درماه مبارک رمضان و ماه محرم در جهت احیاء سنت حسنه اسلاف بزرگوار خود به موعظه و سخنرانی و برگزاری مراسم مختلف اهتمام ورزید .برای نخستین بار در کاشان و شاید هم در کشور، دفتر اعزام مبلغ تاسیس نمود و با درایت و سلیقه تمام ، تعداد قابل توجهی از فضلا و طلاب حوزه های علمیه را به روستاها وبخش ها و شهرهای اطراف و حتی استانهای دیگر از جمله شهرکرد اعزام نمود .و این جاذبه ، سالیان سال است که چراغ دین را پر فروغ تر و ارزش های اسلامی را در سطح منطقه مستحکم تر می نماید . ایشان با تلاش و جدیت و عشق و علاقه به اسلام و روحانیت ، حوزه ای علمی در شهر کاشان بنا نهاد که از آغاز با برنامه مشخص به جذب و تربیت جوانان و طلاب علاقه مند پرداخت و با این کار ، تحولی بنیادی در شهر و روستاهای اطراف ایجاد نمود تا جایی که کمتر روستایی را می توان یافت که از میان جوانان آن کسانی درس حوزه را نخوانده باشند . نتیجه آنکه بسیاری از تربیت شدگان آن مدرسه عهده دار خدماتی چون امامت جمعه ،قضاوت ، تدریس در حوزه و دانشگاه می باشند و خیل شهدای این حوزه در طول دوران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ، حاکی از همراهی آن با ارزش های دینی و مردمی است. از دیگر خدمات ارزنده ایشان که بیانگر بینش عمیق معظم له نسبت به مسائل اجتماعی می باشد ،تاسیس بنایی در جوار مدرسه علمیه برای فعالیت های فرهنگی و برگزاری سخنرانی های مذهبی است. ایشان با دعوت از علماء و اساتید حوزه های علمیه مانند علامه شهید آیت الله مطهری، شهید هاشمی نژاد و حضرات آقایان مکارم شیرازی ،سبحانی، نوری، شهیدمطهری،شهید هاشمی نژاد ،محقق داماد و... راه بینش مذهبی خالص و دور از التقاط را بر روی جوانان و تحصیل کردگان منطقه گشودند و همزمان با تحول مذهبی در دانشگاه ها دست مرموز منافقین فرهنگی و فکری را از این شهر قطع نمودند همان عشق و علاقه وافر حضرت ایشان به گسترش فرهنگ اسلامی ، باعث شد که دست به کار تاسیس مدرسه علمیه ای در قمصر کاشان شود تا شرایط بهتری برای تحصیل و مطالعه طلاب در ایام گرمای تابستان کاشان فراهم شود . با اینکه ساواک ،سخت به کارشکنی و ممانعت برخاست ،ولی همت والای آن بزرگوار بر همه موانع غلبه نمود و اکنون بنای رفیع این مدرسه به نام حضرت ولی عصر- عجل الله تعالی فرجه الشریف- محفل فعالیت و شور و شوق علمی و دینی طلاب است. در کنار مطالب فوق ،باید به علاقه وافر ایشان به تدریس و تعلیم و تربیت اشاره نمود،به گونه ای که با وجود همه مشکلات و مشاغل سیاسی و اجتماعی ،از مقدمات دروس حوزوی تا سطوح عالی آن را تدریس کرده و سالهای سال نیز طلاب وفضلاء را ازدرس خارج فقه خود بهره مند ساختند. صاحب این روحیه بلند و آینده نگر ، تاسیس مدرسه علمیه خواهران به نام مکتب کوثر را نیز وجهه همت قرار داده و تعداد زیادی از خواهران مشتاق دروس حوزوی را برای تحقق امور تبلیغی ،فرهنگی و علمی در سطح شهر و اطراف آن پرورش داد. از خدمات دیگر ایشان در جهت اشاعه فرهنگ قرآن،تشویق و حمایت طرح ابتکاری یکی از طلاب ،در تدریس قرآن به سبک جدید بود.سپس با معرفی وی به قم ، تعلیم قرآن به روش جدید در سراسر کشور گسترش یافت. همچنین نزدیک به چهل سال است که به امر ایشان و حمایت گسترده این بزرگوار ،کلاس های آموزش قرآن و معارف دینی در تابستان تشکیل می شود و کودکان و نوجوانان و جوانان در شهر و روستاها و شهرهای اطراف ،در مقابل خطرات فرهنگی ایمن می شوند . حضور گسترده برادران و خواهران طلبه در مدارس و آموزشگاه های شهرستان در طول سال تحصیلی نیز از برکات همین سیره پسندیده است.
[ویرایش] فعالیتهای عظیم عام المنفعه و مبارزه با فساد
موضوع دیگر مورد توجه ایشان ،مسائل خاص جوانان بویژه ازدواج و تحصیل بود . با تاسیس صندوق قرض الحسنه و وام ازدواج و نیز اهتمام به بنیان یک خوابگاه بزرگ دانشجویی در تهران ، ایشان به دو آرمان بسیار بلند خود جامه عمل پوشاندند وعلاوه بر آن ،ضمن زدودن دردهای محتاجان ،زمینه را برای تحصیل جوانان و رشد فرهنگی جامعه و نیز مبارزه با ربا خواری فراهم ساختند. درهمین راستا،باید به تاسیس درمانگاه با بودجه بعضی مومنین و نیز ایجاد قبرستان وسیع و کم نظیر (برای رفع مضیقه شهر)اشاره نمود. ایجاد زائرسرای رضویه در مشهد مقدس و تدارک بناهای وابسته به آن (که حتی اردوهای فرهنگی تابستانی را به رایگان اسکان می دهد)اقدامی است خیر خواهانه و مدبرانه که در زمان انجام آن ،یکی از بهترین اقدامات در عرصه فرهنگی و اجتماعی بوده و در آینده نیز به صورت گسترده تر پاسخگوی نیازهای مردم خواهد بود. علاوه بر اینها ،احداث دهها مسجد و حسینیه و حمام در شهر و روستاها را می توان از تدابیر این عالم روشن ضمیر در عرصه تبلیغ دین و خدمات عام المنفعه اجتماعی و فرهنگی برشمرد . مبارزه با مظاهر شرک و فساد و طواغیت،وظیفه ای است حساس برای روحانیت شیعه در طول تاریخ که آن مرحوم ، نقشی چشمگیر در این زمینه داشتند .ایشان در ایام تبلیغی، مناطقی را برای تبلیغ انتخاب می کرد که دور افتاده ترین نقاط از فرهنگ اسلامی و شیعی بود و حتی پس از سالها خدمت در مسیر اسلام ،بیش از هر چیز به خدمات دوره تبلیغشان چشم امید داشتند. پس از انتقال به کاشان،در حساس ترین شرایط بعد از رحلت آیت الله العظمی بروجردی( ره) که دیکتاتوری پهلوی مصمم به جلوگیری از گسترش قدرت روحانیت بود ،ایشان رابطه خود را با امام خمینی (ره) تقویت نمودند ودر اعتصاب مساجد و مجامع نقش اساسی را عهده دار بودند. موضع گیری های آشکار آن مجاهد شجاع در حادثه فیضیه و تشکیل مجالس سوگواری به همین مناسبت ، اعتراض به برگزاری جشنهای منحوس 2500 ساله و تغییر تاریخ هجری و انتخابات فرمایشی مجلس طاغوت و فعالیت های فرهنگی و مردمی گسترده ، ایشان را سخت مورد تهاجم ساواک قرار داد، تا آن جا که شبانه به مدرسه علمیه ایشان حمله نمودند تا به خیال خود زهر چشمی بگیرند. حمله صریح و بی پرده و شجاعانه ایشان به رسوخ فرهنگ غرب در مملکت از طریق سینماها و مراکز فساد ، بعد دیگری از شخصیت این عالم دینی است. به عنوان نمونه ، میخانه ای را که توسط یکی از دست نشاندگان رژیم در کاشان بنا می شد با اعتراض و برگزاری تجمع گسترده مردمی در محل آن به مسجد مبدل نمودند و به نام "مسجدالحسین علیه السلام" جاودانه ساختند . حضرت آیت الله یثربی که وارث شجاعت و شهامت اجداد طاهرینش بود در تظاهرات مردمی علیه رژیم طاغوت ،همه روزه پیشاپیش انبوه متظاهرین حرکت نموده و سیمای همیشه نورانی و قاطع او موجب دلگرمی مردم مبارز بود. نمونه یکی از اقدامات شجاعانه وی ،در حادثه آوردن کولی های ساختگی به کاشان ظاهر شد.رژیم طاغوت ابتدا قصد داشت این توطئه را در کاشان (به جای کرمان)اجرا کند که حضرت آیت الله یثربی در اعلامیه ای این ترفند خائنانه را رسوا و رئیس شهربانی را تلفنی اینچنین تهدید کردند: " آقای رئیس ! می خواهی رئیس شهربانی کاشان باشی یا رئیس شهربانی جهرم ؟" و این درست همزمان با روزهایی بود که رئیس شهربانی جهرم توسط ملت قهرمان آن منطقه کشته شده بود! در کوران انقلاب ،خانه او مأمن بسیاری از شخصیت های شناخته شده و تحت تعقیب رژیم بود که به مناسبت های ایام ، از وجود آنان برای ترغیب مردم و تسریع در حرکت نهضت استفاده می نمودند. وی با استفاد از قدرت معنوی ونفوذ اجتماعی و سابقه درخشان خدمتگزاری خود ،به خوبی انقلاب را در منطقه هدایت و رهبری نموده وبا احاطه کامل بر اوضاع از نفوذ منحرفین ممانعت کردند. بخصوص باید به تدبیر ایشان در ممانعت از رخنه گروههای خرابکار و سودجو در کارخانجات و روستاها اشاره نمود. دو نکته مهم درباره فعالیت ها و اقدامات این پیرخدوم در دوران انقلاب گفتنی است: اول آنکه :در اسناد و پرونده های ساواک ،ایشان جزء روحانیان و علمای طراز اول کشور به حساب آمده و در میان روحانیت کاشان،در مرحله اول نفوذ سیاسی ،اجتماعی و مذهبی قرارگرفته بودند،تا جایی که به دفعات دستور تحقیق و بررسی درباره فعالیت های ایشان و پیگیری اقداماتشان توسط سازمان امنیت کشور صادر می شد. دوم : حجم زیاد اعلامیه ها ،پیام ها،تبیین مواضع ،تشریح دقیق و جامع حوادث و عملکرد دستگاه طاغوت ،بیانگر دلسوزی ، تیزبینی و درایت و همه جانبه نگری و تدبیر او در مدیریت حرکت انقلاب در منطقه و نیز جهت دهی درست به مسیر اعتراضات می باشد. تا جایی که در یکی از اعلامیه ها ،چند ماه قبل از بهمن 57،سقوط حکومت پهلوی را پیش بینی نمودند واین نبود جز نگاه تیز و عمیق و آگاهی بالای سیاسی ایشان. بسیاری از اعلامیه هایی که با امضای روحانیت کاشان یا حوزه علمیه کاشان منتشر می شد،به قلم ایشان بود ؛دست نوشته های به جا مانده از ایشان ،سند محکمی بر این موضوع است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ،حضرت امام خمینی (ره)از ایشان تقاضا نمودند که برای حضور در مجلس خبرگان برای تدوین قانون اساسی نامزد شوند . ایشان گرچه دلایل عدم حضور خود در این مجلس را طی بیانیه ای عمومی تشریح نمودند،لکن نظرات فقهی و سیاسی شان را نیز در این زمینه شفاهاً و کتباً اعلام می کردند. همزمان با اقامه نماز جمعه در تهران و دیگر شهرهای مهم ،امام راحل ایشان را برای اقامه نماز جمعه در کاشان مأمور کردند. در عرصه سیاسی ،بخاطر داشتن اطلاعات وسیع،تصمیمات سنجیده و به موقع می گرفتند . مثلاً از آغاز ، با حاکمیت لیبرال ها و التقاطیون و الحادیون در ستیز بودند.به همین دلیل در اولین انتخابات ریاست جمهوری ،رأی منفی به بنی صدر را صریحاً اعلام داشته و مکرراً وی را استیضاح نمودند.موضع گیری های دقیق در سایر انتخابات و آثار رهنمودهای راهگشای ایشان عمق نگرش سیاسی شان را نشان می دهد. حضور مستمر در جبهه های دفاع مقدس و تشویق و تقویت مادی ومعنوی رزمندگان اسلام ،حضور در کلیه بیوت شهدای گرانقدر و ایثارگران منطقه ،حضور در مراسم مختلف مربوط به شهداء و تفقد از خاندان شاهد و ایثارگر ، نکته ای است که هیچگاه از اذهان پاک نمی شود. سخنرانی های شورآفرین ایشان در مراسم اعزام رزمندگان به جبهه های نبرد و نیز گفتگوهای این پدر مهربان با مجاهدان جبهه دفاع مقدس در نقاط مختلف جنوب و غرب ،شخصیت ایشان را به یکی از همراهان ثابت بسیجیان سلحشور تبدیل کرده بود.خدمات پشتیبانی و هدایای نقدی و جنسی که به دستور ایشان یا مستقیماً توسط خود ایشان به جبهه ها تقدیم می شد،حتماً شکل دهنده خاطرات شیرین و بیاد ماندنی از ایشان است.در این باره این جمله را از سردار شهید حاج احمد کاظمی (فرمانده وقت لشگر نجف اشرف) بخوانید : "از مسئولینی که به این منطقه آمده اند ،هیچ کدام به مانند حضرت آیت الله یثربی ،اینقدر کمک مالی نکرده اند." ایشان همچنین با تشکیل ستاد بازسازی در شهرستان کاشان ، نقش موءثری دربازسازی مناطق آسیب دیده از جنگ ایفاء نمودند.
[ویرایش] شهادت
بیماری ریوی ایشان که از یک سال گذشته آشکار شد ، ناشی از مصدومیت شیمیایی بود که این، خود موءید حضور مستمر این مجاهد بزرگ در جبهه های نبرد علیه دشمن متجاوز ، می باشد. همچنین نقش تعیین کننده آن عالم خدمتگزار و حضور مخلصانه در اکثر مجامع و همایش های علمی- فرهنگی و عمرانی و سخنرانی های جالب توجه و موثر در جلسات عمومی ودانشجویی ، جالب توجه بود. همچنین تاکید فراوان بر وحدت و همدلی همه نیروهای انقلاب در خط امام و رهبری برای رسیدن به آرمان های انقلاب اسلامی ، تشویق همگان به تهذیب و تلاش و سازندگی و تقویت استعداد ها اهتمام به امور ایثارگران و خانواده معظم شاهد، تلاش مستمر برای توسعه وپیشرفت منطقه و رفع نیازمندی های ضروری مردم ، باعث شده بود تا همواره نقطه اتکاء و مایه امیدواری مسئولین و خدمتگزاران و مردم این سامان باشند. انتصاب حضرت ایشان به نمایندگی حضرت امام راحل در منطقه (سال1362)حاکی از توانمندی ها و خصوصیات علمی و اخلاقی و سیاسی ایشان بود.همان طور که انتخاب آن فقیه وارسته به عنوان نماینده مجلس خبرگان رهبری توسط مردم استان اصفهان و حضور در یکی از اصلی ترین و مهمترین کمیسیون های خبرگان ،بیانگر نفوذ معنوی و جامعیت و عمق حضور مؤثر ایشان در صحنه های دینی وسیاسی است. کلام آخر آن که :تفسیر عینی فرمایش رسول اکرم (صلی الله و علیه و آله و سلم) که " علماءدژهای مستحکم دین اسلام هستند" در شخصیت جامع الاطراف این سلاله پیامبر کاملاً مشهود بود. و سرانجام ، این عالم جلیل القدر ، شامگاه شنبه ششم رمضان المبارک1427 هجری قمری(هشتم مهر ماه 1385 ) و در روز زیارتی حضرت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) به ملکوت أعلی پیوست و امت علاقمند ایشان را در یکی از بی نظیرترین بدرقه های تاریخ و با زبان روزه درمسیری به طول بيش از 6 کیلومتر تشییع و با آن عالم شهید وداع نمودند.
[ویرایش] پانویس
[ویرایش] منابع
1.تندیس خدمت(شرح حال عالم خدوم و مردمی حضرت آیت الله یثربی (قدس سره)),نوشته راضیه علی اکبری
3.تبیان
4.آفتاب
6.پایگاه اینترنتی حضرت آیت الله آقای حاج سید مهدی یثربی (رضوان الله علیه)

