داریوش آشوری
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
داریوش آشوری (زاده ۱۱ مرداد۱۳۱۷ تهران) نویسنده و مترجم معاصر ایرانی است. فعالیتهای او در زمینههای علوم سیاسی، جامعهشناسی، نقد ادبی، فلسفه و زبانشناسی است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] زندگی سیاسی و فرهنگی
آشوری دانش آموختهٔ دبیرستانهای البرز و دارالفنون است. از کودکی بسیار عادت به مطالعه داشته و در دوران نوجوانی با مطالعهٔ نشریات حزب توده به آن مکتب گرایش پیدا میکند و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مدتی عضو سازمان جوانان حزب توده بوده و در شانزده سالگی از کمونیسم میبُرد و پس از چندی در سال ۱۳۳۶ به حزب زحمتکشان ملت ایران (نیروی سوم) میپیوندد. آشوری در سال ۱۳۳۷ از دارالفنون فارغ التحصیل و وارد دانشکدهٔ حقوق و علومِ سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران میشود و لیسانس حقوق خود را در سال ۱۳۴۲ میگیرد. در همان سال در دورهٔ دکتری اقتصاد در همان دانشکده پذیرفته میشود ولی آن را نیمهکاره رها میکند. کار تالیف کتاب، ترجمه، و نوشتن مقالات را از همین دوران شروع میکند. نخستین کتاب او، به نام فرهنگ سیاسی، در روزگار دانشجویی از او منتشر شد که هنوز هم، با نام دانشنامهٔ سیاسی، در ایران در زمینهٔ علوم سیاسی کتاب مرجع است و تاکنون بیش از سی چاپ از آن منتشر شدهاست. در همان دوران آشوری در مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین به عنوانِ ویراستار در دایرةالمعارف فارسی و سپس در بخش انتشارات به کار مشغول بودهاست.
[ویرایش] فعالیتها و تحقیقات
آشوری از بنیانگذاران کانون نویسندگان ایران و عضو انتخاب شدهٔ نخستین هیأت دبیران آن بودهاست (۱۳۴۸). در دوران دانشجویی عضوِ هیأت اجراییهٔ «جامعهٔ سوسیالیستهای نهضت ملی ایران» به رهبری خلیل ملکی بودهاست.
در دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی، دانشکدهٔ علوم اجتماعی، دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در مؤسسهٔ شرقشناسی دانشگاه آکسفورد در بریتانیا، و دانشگاه زبانهای خارجی توکیو تدریس کرده، و عضوِ هیأت مؤلفان لغتنامهٔ فارسی در مؤسسهٔ لغتنامهٔ دهخدا، وابسته به دانشگاه تهران، عضو هیأت ویراستاران دانشنامهٔ ایرانیکا (دانشگاه کولومبیا در نیویورک) و از نویسندگان آن بودهاست. همچنین سردبیری چند مجلهٔ ادبی و نیز نامهٔ علوم اجتماعی را، در مؤسسهٔ تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، به عهده داشتهاست. پس از انقلاب با خانوادهٔ خود در فرانسه زندگی میکند.
[ویرایش] دستاوردها و آثار
آشوری در قلمرو علوم اجتماعی و فلسفهٔ مدرن به توسعهٔ زبان فارسی از نظر دامنهٔ واژگان و بهبود سبک نگارش یاری فراوان کردهاست. در زبان فارسی نوشتاری واژههای نو ساختهٔ بسیار از وی رواج دارد، مانند گفتمان، همهپرسی، آرمانشهر، رهیافت، هرزهنگاری، درسگفتار. فرهنگ علوم انسانی او شامل صدها ترکیب و واژهٔ اشتقاقی تازه برای گسترش زبانِ فارسی در زمینهٔ علوم انسانی و فلسفهاست. از میان آثار او میتوان به بازاندیشی زبان فارسی، شعر و اندیشه، تعریفها و مفهوم فرهنگ اشاره کرد. ما و مدرنیّت نام مجموعه مقالههایی از اوست که در آن به تحلیل بحران فرهنگی جامعهٔ ایران در مواجه مدرنیّت میپردازد. وی نویسندهٔ عرفان و رندی در شعر حافظ، است که تفسیری ست هرمنوتیکی از بنیادهای اندیشگی دیوان حافظ بر پایهٔ پژوهش متنشناسانهٔ تاریخی.
[ویرایش] کتابشناسی
[ویرایش] آثار تالیفی
- تعریفها و مفهوم فرهنگ (عنوان قبلی: فرهنگ شناخت)
- عرفان و رندی در شعر حافظ (عنوان قبلی: هستی شناسی حافظ)
- فرهنگ علوم انسانی(عنوان قبلی: واژگان فلسفه و علوم اجتماعی)
- شعر و اندیشه
- بازاندیشی زبان فارسی
- ما و مدرنیّت
- نگاهی به تاریخ، تمدن و فرهنگ چین
- درامدی به جامعهشناسی سیاسی
- دانشنامه سیاسی (عنوان قبلی:فرهنگ سیاسی)
[ویرایش] آثار ترجمه
- چنین گفت زرتشت اثر فردریش نیچه
- فراسوی نیک و بد اثر فردریش نیچه
- تبارشناسی اخلاق اثر فردریش نیچه
- غروب بتها اثر فردریش نیچه
- مکبث اثر ویلیام شکسپیر
- تاریخ فلسفه، فردریک کاپلستون، جلد هفتم، از فیشته تا نیچه
- آرمانشهر اثر تامس مور
- شهریار اثر ماکیاولی
[ویرایش] آثار در دست تهیه
- ترجمه مسیحا ستیز اثر فردریش نیچه
- زبان باز، رسالهای پژوهشی و تحلیلی در بارهٔ رابطهٔ زبانهای مدرن با تمدن مدرن و روشهای گسترش زبانهای مدرن در پاسخگویی به نیازهای زبانی فنآوری و علم.
[ویرایش] پیوند به بیرون
[ویرایش] منابع این مقاله
- گفتگوی رهایی با داریوش آشوری ۲۰ مرداد ۱۳۸۳، سایت آینده سازان
- گفتگوی سیروس علی نژاد با داریوش آشوری، سایت بی بی سی
- سایت آفتاب

