غار چالنخجیر/موقت
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
سازمان ميراث فرهنگي متولي حفظ و حراست از آثار تاريخي و باستاني ايران است و در واقع در راستاي همين هدف نيز تاسيس شده است. اما اين سازمان، اخيرا در اقدامي مستقيم عليه جاذبه هاي باز مانده از زمان هاي دور، سوراخ کردن غار "چال نخجير" را، از سر گرفت و براي دومين بار، سازمان محيط زيست استان مرکزي مجبور به جلوگيري از اقدام آن شد.
بار اول روز 27 تيرماه بود که سازمان ميراث فرهنگي، بدون انجام کار کارشناسي، اقدام به سوراخ کردن اين غار براي ايجاد مسير خروجي کرد که اين عمل توسط سازمان محيط زيست استان متوقف شد.
غار 70 ميليون ساله آبي - خاكي چالنخجير در شکار گاهي به همين نام در 8 كيلومتري شمال و شمال غربی شهر نراق در دامنه كوه واقع شده و به گفته کارشناسان به دوران سوم زمين شناسي يعني دوره مزوزوئيک تعلق دارد و داراي تزيينات طبيعي کريستال ها، اشکال مختلف سنگ ها و اسفنج هاي بلورين است. اين غار در سال 1368 شناسايي و گروه هاي كوه نوردي تا عمق 2000 متري آن پيش روي كردهاند. اخيراُ نيز غار نوردان موفق شدهاند با شناسايي دو مسير انحرافي به انتهاي اصلي غار دست يابند. ارتفاع اين غار گاهي از 20 متر تجاوز ميکند. گفته ميشود که در انتهاي اين غار استخر آبي وجود دارد و تالارهاي بزرگي نيز در کنار اين استخر مشاهده شده است. اين غار به همراه بافت تاريخي و آثار باستاني و چشم اندازه هاي طبيعي از جاذبه هاي تاريخي و طبيعي شهر نراق محسوب ميشود. غار با داشتن 5 کيلومتر مسير خاكي با ديوارهها و سقفهاي آهكي بسيار زيبا و درياچهاي كه در عمق 50 متري از كف غار قرار دارد، يکي از زيباترين غارهاي جهان با جاذبه بسيار در جذب جهانگردان و ايرانگردان به شمار ميرود.
در گفت و گوي محمدباقر صدوق، رئيس سازمان حفاظت محيط زيست استان مرکزي با خبرگزاري ميراث فرهنگي مي توان دلايل سازمان ميراث فرهنگي براي از سر گيري تخريب اين غار که بسياري آن را قانع کننده نمي دانند، خواند:" بچه هاي سازمان محيط زيست صبح روز سوم مردادماه، از عمليات تخريب غار چال نخجير توسط سازمان ميراث فرهنگي با خبر شدند و براي متوقف کردن عمليات به آن مكان رفتند که با پيمانکار و کارگران آنجا درگيري فيزيکي هم پيدا کردند." وي، درباره پيگيري براي متوقف کردن هميشگي اين عمليات، گفت: "امروز با استانداري استان مذاکره کرديم. استانداري هم اين کار را خلاف قانون تشخيص داده که قرار بر اين شد تا کار تخريب متوقف شود. به دادگاه هم شکايت کرده ايم که قاضي دستور توقف عمليات تخريب را داد. حکم جلب پيمانکار اين عمليات را هم گرفته ايم."
صدوق درباره دليل کار غيرکارشناسي و اصرار سازمان ميراث فرهنگي براي تخريب اين غار گفت: "با پيمانکار براي سوراخ کردن غار قرارداد بسته اند و در صورت فسخ قرارداد جريمه مي شوند. از ابتدا غير کارشناسي برخورد کرده اند و حالا تاوانش را مي پردازند."
بنابر همين وي درباره عکس العمل سازمان ميراث فرهنگي در برابر توقف عمليات گفت:"به من نامه نوشته اند که چرا جلوي پيمانکار را گرفته اي و به ما خسارت زده اي؟، مي خواهند يک اثر تاريخي و منحصربه فرد را تخريب کنند و جلويشان را که مي گيريم ناراحت مي شوند. در نامه نوشته اند که اين همه در کشور کارهاي اشتباه صورت مي گيرد حالا چرا جلوي آنها را مي گيرم. من به هيچ کس کاري ندارم و تنها وظيفه خودم را انجام مي دهم."
اين حرکت سازمان ميراث فرهنگي در شرايطي است که در سالهاي گذشته بين مردم نراق و دليجان بر سر نامگذاري اين غار، اختلاف به وجود آمده بود که حتي اين درگيريها منجر به ارسال طوماري از طرف مردم نراق به رئيس مجلس شوراي اسلامي در سال 85 گرديد که در اعتراض به بيانات نماينده دليجان در مجلس و در خصوص مالکيت مردم دليجان بر غار تاريخي چاه نخجير صورت گرفت.
همچنين تصميم اخير سازمان ميراث فرهنگي از سوي ديگري نيز باعث تعجب کارشناسان اين امر شد و آن تغيير ناگهاني نوع نگاه سازمان به غار 70 ميليون ساله ايران است چرا که سازمان ميراث فرهنگي استان مرکزي که زير مجموعه سازمان ميراث فرهنگي کل کشور است، در سالهاي 83 و 84 در دو نوبت بودجه اي را براي بهينه سازي چاه نخجير تصويب کرد اما امروز براي جلوگيري از پرداخت هزينه دست به تخريب آن زده است.
در سال 83، "مجتبي صادقي" معاون اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان مركزي اعلام کرد: «براي بهره برداري از داخل غار، مسيري در حدود 5 كيلومتر پله گذاري و نورپردازي شده است که گردشگران از جاذبه هاي منحصر به فرد غار در امنيت كامل ديدن كنند. 7 ميليارد ريال هزينه اين پروژه توسط سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تامين شده است."
وي افزود: "همچنين براي ايجاد تسهيلات و امكانات استاندارد سايت بيروني طرح زيبايي در حال آماده سازي است كه با تامين اعتبار از طرف سازمان براي ارتقاي كيفيت خدمات و امكانات ارايه شده در اين منطقه گردش پذير به اجرا در خواهد آمد." که البته بهرهبرداري و بازديد نزديک از درياچه به دليل تغييرات دائمي سطح آب اين درياچه هنوز امكان پذير نشده است. همچنين در سال 84 اعلام شد،مرحله اول طرح آماده سازي امكانات گردشگري غار چالنخجير با تخصيص 20 ميليارد ريال تا فروردين ماه 85 ، همزمان با سفر هيات دولت به استان مركزي به بهره برداري ميرسد.
استاندار استان مركزي ضمن اعلام اين خبر ، غار چالنخجير را تابلويي نادر از غارهاي آهكي با تزيينات منحصر به فرد كه ميتواند به يكي از قطبهاي جذب گردشگر تبديل شود خواند و افزود:"با توجه به پايان گرفتن مطالعات طرح جامع اين غار ، آمادهسازي امكانات گردشگري آن ضروري است."
وي از طرح ساخت يك شهرك ويلايي يكصد واحدي ، هتل ، رستوران ، پيست اسبدواني و اسكيت ،شهربازي ،قايقراني در درياچه داخل غار و فضاي سبز در محدوده غار چالنخجير خبر داد كه تكميل آن نياز به 20 ميليون اعتبار دارد. بر همين اساس اينک مي بايست منتظر اجراي طرحهاي وعده داده شده مي بود اما به ناگاه خبر از تصميم سازمان بر تخريب غار مي رسد.غاري که حتي پتانسيل جذب نيروهاي بين المللي در راستاي کمک براي بهينه سازي را دارد و حتي همين روش مي تواند،باري از دوش سازمانها نيز بردارد و صدالبته اين مکان باستاني را امن و امان قرار دهد! در همان سال 83، يک گروه از ايرانيان مقيم ايتاليا و آمريکا ،براي بررسي سرمايه گذاري روي غار 70 ميليون ساله چال نخجير به ايران آمدند. هرچند اطلاعات مربوط به اين موضوع، در اختيار مسئولين رسيدگي به امور واگذاري محوطه ها و آثار تاريخي قرار نگرفت.
واگذاري فعاليت هاي مختلف بخش دولتي از جمله مديريت محوطه ها و آثار تاريخي - فرهنگي به بخش خصوصي، طبق ماده 88 قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت، انجام مي شود.
در همين راستا، "سيد محمد حسيني" مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري استان مرکزي، در مورد اقدامات صورت گرفته براي جلب همکاري بخش خصوصي براي اداره اين غار به ميراث خبر گفت: «طبق آخرين جلسه اي که با حضور نمايندگان يک گروه از ايرانيان مقيم ايتاليا و آمريکا و معاون عمراني استانداري برگزار شده، مقرر شد تا اطلاعات کاملي از شرايط جغرافيايي، اقليمي و تاريخي اين غار در اختيار گروه متقاضي قرار گيرد. آنها نيز ظرف 15 روز برنامه موردنظر خود را براي سرمايه گذاري در اين غار به همراه ميزان سرمايه گذاري در اين محوطه اعلام کنند."
در صورت تاييد اين برنامه و ميزان مشارکت مالي شرکت اخير توسط شوراي فني سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري شرايط اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان مرکزي براي واگذاري مديريت غار به اين گروه و مدت واگذاري تعيين مي شود.
مدير کل اداره ميراث فرهنگي و گردشگري استان مرکزي، درخصوص شرايط واگذاري يک محوطه به بخش خصوصي، گفت: "اولين مساله گرفتن تعهدي سنگين به منظور تضمين سلامت آن اثر است. به عنوان مثال مديريت غاري در لبنان به بخش خصوصي واگذار شد با اين شرط که در صورت وارد آمدن خسارت به آن، بخش خصوصي بدون داشتن هيچ ادعايي، منطقه را ترک کند. بدين ترتيب سرمايه گذاري انجام شده توسط آنها براي گروه هاي بعد باقي مي ماند. از آنجا که بخش خصوصي نسبت به بازدهي سرمايه خود حساسيت به خرج مي دهد، لذا دقت لازم براي وارد نشدن خسارت به غار را نيز مدنظر قرار مي دهد. نکته ديگر بازديد ماهانه و مرتب از منطقه است. ضمنا گروه مستقر در محوطه موظف به احداث سازه ها و تاسيساتي براي توسعه گردشگري منطقه مطابق با نظرات کارشناسان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري است."
به گفته حسيني، از آنجا که سازمان به عنوان يک نهاد دولتي قصد تصدي گري ندارد، کليه امور مالي و اداري اين محوطه با نظارت اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان مرکزي به بخش خصوصي واگذار مي شود. در مورد درآمدهاي حاصل از ورود گردشگر به منطقه نيز تنها شرط اداره ميراث فرهنگي هزينه کردن آن براي توسعه امکانات منطقه است. پيش از اين مسئولين اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان مرکزي قصد داشتند واگذاري مديريت اين غار 70 ميليون ساله را به مزايده بگذارند. در صورتي که مذاکره با گروه ايرانيان مقيم ايتاليا و آمريکا به نتيجه مطلوب برسد، مديريت اين غار براي مدت محدودي به اين گروه واگذار مي شود. اين اقدام، پس از تصويب صلاحيت گروه مزبور و تاييد برنامه اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان مرکزي در خصوص واگذاري مديريت غار از سوي ستاد اجرايي ماده 88 انجام خواهد گرفت.
منبع: اخبار شهر نراق www.naraghnews.blogfa.com اخبار شهر نراق

