ساری
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
شهر ساری از باستانی ترین شهرهای ایران [۱] [۲] [۳] مرکز سیاسی و اداری استان مازندران و بزرگترین شهر در میان چهار استان البرز شرقی (سرزمینهای شرقی تبرستان باستانی[۴]) ، در جنوب دریای مازندران واقع میباشد. با بررسیهای به عمل آمده از غار هوتو، میتوان پنداشت که زندگیهای اولیه انسانها در حدود این شهر بودهاست. [۵] . همچنین این شهر زادگاه بسیاری از ورزشکاران صاحب نام در دنیا به ویژه در کشتی است و میزبان جام جهانی کشتی ۲۰۰۶ بودهاست.
[ویرایش] ساری از دیرباز
مقاله اصلی: تاریخ شهر ساری
[ویرایش] بنای ساری در هزارههای پیش از میلاد
بنای ساری بر اساس روایتهای متعدد به افراد بسیاری مشهور است، در سفرنامههای سیاحان آمده که مردم آن را به کیومرث پیشدادی، اولین پادشاه روی زمین به قول فردوسی نسبت میدهند[۶]، افرادی از جمله حمد اله مستوفی بنای آن را به تهمورث شاه دیوبند پشدادی نسبت میدهند، بسیاری از روی شواهد بر این باورند که تخت گاه شاهنشاه فریدون بر عالم بودهاست، و اما تفریبا همگی بر این اعتقادند که توس پور نوذر از نوادگان فریدون شاه و سپهسالار کیخسرو آن را بنا نموده و نام آن منطقه را توسان نامیده است[۷]، فرای حکایات ملی ما، یونانیان باستان آن را زادراکارتا، پایتخت تمدن هیرکانیا، ذکر میکنند، [۸] اشپیگل شرق شناس و نئونازیست آلمانی ذکر کرده که نام ساری کنونی برگرفته از نام قوم سائورو بوده که قبل هجوم اقوام آریایی به این دور و ورا در شهر باستانی اسرم، که هم اکنون نام دهی در ۱۰ کیلومتری ساری است، زندگی میکردهاند. ادوارد پولاک عقیده دارد که نام ساری دگرگونی واژگانی سادراکارتا میباشد[۹]، دکتر اسلامی نیز در کتاب خویش نوشته که احتمال آنکه زادراکارتا از نام زردگرد، باشد نیز است.[۱۰]
[ویرایش] پس از اسلام
| ماد: | هگمتانه (همدان) |
| هخامنشیان: | شوش | پاسارگاد| شیراز |
| اشکانیان: | دامغان | اشکآباد | تیسفون |
| ساسانیان: | تیسفون | بیشابور |کازرون |
| طاهریان: | بخارا | نیشابور | مرو |
| صفاریان: | زرنج |
| سامانیان: | بخارا |
| علویان: | طبرستان |
| زیاریان: | اصفهان |
| بوییان: | همدان | ری | شیراز |
| غزنویان: | غزنین |
| سلجوقیان: | نیشابور | اصفهان |
| خوارزمشاهیان: | سمرقند | گرگانج |
| ایلخانیان: | مراغه | تبریز |
| تیموریان: | سمرقند | هرات |
| صفویان: | اردبیل | تبریز | قزوین | اصفهان | ساری |
| افشاریان: | مشهد |
| زندیان: | شیراز | کرمان |
| قاجاریان: | ساری | تهران |
| پهلوی: | تهران |
فرخان بزرگ به سال ۵۶ ساری را به کلی مرمت نمود. این شهر مورد توجه قارن، پادشاه کبیر طبرستان، واقع گشت و پس از او، مقر فرمانروایی مازیار پور قارن بودهاست و آثار نیک وی هنوز نیز باقی است و به پاس کوشش نیک این دو بزرگ مرد، دو خیابان مشهور ساری به نام آنهاست.
[ویرایش] ساری نوین
بی تردید رشد و ترقی ساری پس از قاجارها بودهاست، نظام شهری نوین ساری از آن زمان باقی ماندهاست و ساری اولین شهر ایران بودهاست که احداث راهآهن سراسری ایران از آنجا آغاز گشت و پس از رضاشاه و در هنگام جنگ جهانی دوم به تصرف نیروهای شوروی در آمد و پس از جنگ جهانی نیز فرودگاه دشت ناز ساخته گردید و طرحهای توسعه به سمت شرق به وجود آمد و پس از انقلاب نیز، جادههای اطراف شهر توسعه داده شد.
[ویرایش] وقایع تلخ تاریخی
یکی از دلایل مهمی که باعث گردیده تا ساری در حالیکه یکی از مراکز تمدن و فرهنگ بودهاست، نسبت به شهرهای دیگر از آثار تاریخی کمی برخوردار باشد، حوادث روزگار بودهاست، چنانکه بر طبق مستندات تاریخی پس از اسلام حمله خلیفه عباسی، حمله مغول، حمله تیمور، حمله روسها، حمله ترکمنها، حمله دشمنان آقامحمدخان و سیل، زلزله، حریق در ساری اتفاق افتاد.
- سال ۲۹۸ حمله روس.
- سال ۳۲۳ سیلاب و طغیان تجینه رود (رود تجن) .
- سال ۳۲۶ سیل و با گل و لای یکسان شدن ساری .
- سال ۴۲۶ حمله سلطان محمود غزنوی و ویرانیهای وی .
- سال ۵۹۸ آتش سوزی در ساری .
- سال ۷۹۵ حمله تیمور و به خاک و خون کشیدن ساری و مردمانش .
- سال ۱۰۱۷ زلزله بزرگی در ساری روی داد .
- سال ۱۰۴۵ حمله روس و آتش کشیدن فرح آباد و ساری .
- سال ۱۰۹۸ وقوع زلزله هولناک در ساری .
- سالهای ۱۱۹۴-۱۲۰۵ جنگهای داخلی برادران و دشمنان آقا محمد شاه .
- سال ۱۲۲۳ زلزله بزرگ در ساری بطوری که تا یک ماه زمین میلرزید .
- سال ۱۲۳۵ بیماری طاعون .
- سال ۱۳۲۰ بیماری تیفوس .
[ویرایش] جغرافیای ساری
شهر ساری در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۵ دقیقه و عرض ۳۶ درجه و ۴ دقیقه از شمال شرقی به فاصله حدود ۲۰ کیلومتر به نکا و به فاصله ۴۹ کیلومتر به بهشهر و ۱۳۱ کیلومتر به گرگان و ۶۹۷ کیلومتر به مشهد و از شمال به فاصله ۲۱ کیلومتر به دریای مازندران و از شمال غربی به جویبار و لاریم و از جنوب غربی به فاصله ۲۲ کیلومتر به قائمشهر و از غرب به بابل به فاصله تقریبی ۳۰ و آمل به فاصله تقریبی ۶۰ کیلومتر و از جنوب به فاصله ۴۱ کیلومتر به سد شهید رجایی (سلیمان تنگه) و دهکده آرامش و از طریق آزادراه در حال احداث کیاسر به فاصله تقریبی ۱۰۰ کیلومتر به دیباج و از آنجا به دامغان و شهمیرزاد و سمنان (تقریباً ۱۲۰ کیلومتر) محدود است.
همچنین ساری به فاصله کمتر از ۱۵۰ کیلومتر از تهرانو واقع گردیده و توسط جاده سوادکوه ۲۷۰ کیلومتر و توسط جاده هراز ۲۵۰ کیلومتر و به وسیله راه آهن شمال ۳۵۴ کیلومتر با تهران فاصله دارد.
[ویرایش] عمارت و ساختمانهای قدیمی
[ویرایش] کهنه باغشاه
احداث آن توسط سلاطین صفوی بودهاست و در زمان رضا شاه آن را خراب کردند و خیابان خیام فعلی را ساختند (اگرچه هنوز در خیابان خیام آثار باغ در ملک خصوصی مردم نمایان است)
[ویرایش] نوباغشاه
بدست محمد میرزا ملک آراء در زمان فتح علی شاه ساخته شد و عمارتهایی شبیه چهل ستون اصفهان در آن احداث نمودند که البته در زمان رضاشاه و به دستور وی پادگان شد.
[ویرایش] امامزاده عباس
در محله آزادگله ساری واقع است و بنای آن در تاریخ ۹۱۶ ه.ق. ایجاد گردید. بنای امام زاده عباس در شرق شهرستان ساری واقع شدهاست.
[ویرایش] شاهزاده حسین
در محله شاهزاده حسین واقع است و بنای آن به سال ۸۹۰ برمیگردد.اين امامزاده در بخش غربي ساري قرار داد.
[ویرایش] مسجد حاج مصطفی خان
در سال ۱۲۷۳ مسجد حاج مصطفی خان سورتیجی ایجاد گردید و در محله چهارراه برق کنونی قرار دارد.
[ویرایش] عمارت کلبادی
این مکان زیبا و قدیمی در مرکز شهر ساری و در مجاورت میدان اصلی واقع شده است و در حال حاضر به عنوان اداره میراث فرهنگی مورد بهرهبرداری قرار گرفته و قدمت آن حدوداً یه ۲۰۰ سال قبل باز میگردد. ویژگیهای اجزای معماری آن نظیر اتاقها ، حجرهها ، شاه نشین، حمام اصطبل، حیاط و هنر بکاررفته بر روی پنجرهها و ارسیها و تزئین آنها با شیشه رنگی در نوع خود بینظیر است
[ویرایش] حمام وزیری
این بنا نیز در مرکز شهر ساری و در مجاورت خانه کلبادی قرار دارد و از لحاظ نوع معماری ، مصالح و ویژگیهای ساختمانی از ابنیه دیدنی و مشهور مازندران به شمار میرود. ان بنا نیز متعلق به دوران قاجاریهاست.
[ویرایش] آب انبارهای ساری
ساری در آخرین دوره دارای ۵ آب انبار معروف بوده که هم اکنون بنای ۳ آب انبار آن موجود است.
[ویرایش] آب انبار میرزا مهدی
این بنا در مرکز شهر ساری واقع شده و مربوط به دوران افشاریه یا زندی ه میباشد، منبع اصلی به وسیله پلکانی به پای شیر و انبار آب دس ترسی دارد. پلان آن مدور و با گنبد هلالی است که همه آن با آجر و ملاط ساخته شده و در قسمت دوگانی گنبد دریچههایی برای تامیت روشنائی داخل آب انبار تعبیه گردیدهاست.
[ویرایش] آب انبار نو
این آب انبار نیز در مرکز شهر ساری و در بافت قدیمی در مجاورت خیابان -----قرار دارد و به لحاظ نوع کاربری شبیه آب انبار میرزا مهدی است.
[ویرایش] دروازههای ساری
دروازه بارفروش (دروازه بابل)؛ دروازه گرگان؛ دروازه فرح آباد؛ دروازه نوباغشاه)
[ویرایش] مجموعه تاریخی فرحآباد
در ۲۸ کیلومتری شمال شهر ساری و در ورودی خزر آباد و در ۳ کیلومتری ساحل دریای مازندران قرار دارد . این مجموعه شامل مسجد، پل، دیوارهای بر جای مانده از یک کاخ سلطنتی است که به ستور شاه عباس صفوی ساخته شده و تفرجگاه ساحلی صفو بود. مسجدبا ایوانهای رفیع، شبستانها . حجره هاو منارهها از مهمترین بناهای تاریخی استان مازندران به شمار میرو
[ویرایش] برج رسکت
در چهل کیلومتری جنوب غرب شهر ساری قرار دارد و مسیر دست رسی به آن از ساری آغاز و پس از عبور از دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه به جانب غرب منحرف میشود که بیشتر قسمتهای آن آسفالته میباشد. این بنا در مجاورت روستای ------ در بخش دودانگه ساری قرار دارد و باآجر ساخته شده و تزئینات آن شامل مقرنس کاری دو کتیبه آجری به خط کو فی و پهلوی ساسا نی است. احتمالاً مقبره یکی از شهریاران آل باوند بوده و مربوط به قرن پنجم هجری قمری است
[ویرایش] امامزاده عباس
در حاشیه شمالی ورودی شرقی شهر ساری واقع شده و از نظر شیوه معماری، گنبد هرمی شکل و صندوق چوبی نفیس، یکی از بناهای معروغ استان مازندران است. تاریخ ساخت آن ۸۹۷ هجری قمری است و سه امامزاده بنامهای عباس ؤ محمد و حسن در آن مدفون میباشند.
[ویرایش] برجسلطانزینالعابدین
با گنبد مخروطی هشتترک از لحاظ نوع معماری و تزئینات کاشی کاری و درب و صندوق چوبی نفیس، جز مهمترین ابنیه تاریخی ساری به شمار میرود کتیهه ا و کاشی کاریهای آن زیبا بوده و یک مرقد دیگر در داخل بنام سلزانامیر شمسالدین میباشد. در مرکز شهر ساری قرار دارد و برج آحری آت به خاطر دارا بودن صندوق و درب چوبی نفیس دارای اهمیت است. ارتفاع بنا ۲۰ متر و تاریخ ساخت آن سال ۸۴۹ هجری قمری میباشد. امامزاده یحیی از فرزندان امام موسیکاظم (ع) است
[ویرایش] پناهگاه حیات وحش
ان محوطه زیبا ۵۵ هکتار در ۳۵ کیلومتری شمال شرق ساری قرار دارد و مسیر دسارسی آسفالته آن در ۱۲ کیلومتری ساری به بهشهر در سه را هی اسلاماباد از جاده اصلی جدا شده و پس از طی مسافت ۲۳ کیلومتر به مکان مذکور میرسد. فضای جنگل جلگهای آن از سال ۱۳۴۶ بصورت محل تکثیر گوزن زرد خالدار ایرانی در آمدهاست. دشت ناز برای علاقمندان به طبیعت و حیات و حش صدفا با مجوز سازمان محیط زیست میتوانند به تماشای گوزن و پرندگان زیبا نظیر قرقاول و کبوتران بپردازند.
[ویرایش] پناهگاه حیات وحش سمسکنده
این منطقه با ۱۰۰۰ هکتار مساحت در ۱۰ کیلومتری جنوب شرق ساری واقع شده و مسیر دسترسی آن از ساری تا سمسکنده بوده و در ادامه با یک جاده روستایی به داخل محوطه راه مییابد.پوشش گیاهی آن گونههای جنگلی و جلگهای بوده و قسمتی از آن مانند دشتناز به عنوان زیستگاه گوزت زرد ایرانی مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاست.
[ویرایش] سد سلیمان تنگه
در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی ساری در منطقه کوهستانی واقع شدهاست. این سد در سال ۱۳۷۹ برای بازدید مسافرین و گردشگران آماده شده و از نظر اقامتی مخصوصاً برای افراد تور بسیار مناسب است. اقامت شبانه در کنار رودخانه زلال با صدا و آهنگ دلنواز اوقات خوشی را فراهم میکند، بازدید از تاج سد یا گرفتن بلیط در روزها ممکن بوده و در این سد امکانات قایقرانی، اسکی برای استفاده گردشگران آماده شدهاست. در مجموعه سد سلیمان تنگه بوسیله بخش خصوصی امکانات تفریحی مناسبی برای اقامت و گردش روی آب ایجاد شدهاست که با توجه به عظمت سد، زیبائیدریاچه و فضای دلپذیر اطراف آن در حال حاضر یکی از زیبا ترین چشماندازهای مازندران محسوب میشود که ظرفیت و قابلیت فوقالعاده برای تور گردانی داراست.بازدید از این مکان را برای گرداشگران ودوست داران طبیعت پیشنهاد میکنیم
[ویرایش] پارک جنگلی شهید زارع
پارک زیبا و دیدنی شهید زار ع در ۳ کیلومتری شرق شهر ساری و در جانب جاده ساری به بهشهر قرار دارد و بعلت مجاورت با تپههای جنگلی کم ارتفاع در دامنه البرز، بسیار زیبا و چشمگیر است برای استفاده گردشگران نیز دارای امکاناتی برای اقامت کوتاه مدت میباشد. مخصوصاً بهترین مکان برای کسانی است که میخواهند به صورت رایگان شب اقامت داشته باشند.
[ویرایش] محلات ساری در اواخر دوره قاجار
سبزه میدان، نقاره خانه، اوصانلو محله، بلوچی محله، کردمحله، بلوچی خیل، اصفهانی محله، افغون محله، چاله باغ، شپش کشان، کهنه باغشاه، قلیچ لی محله، میرسرروضه، میرمشهدمحله، بیرامتر (بهرام اُتُر)، در مسجد، پای چنار، شیشه گر محله، نعل بندان، بهارآباد، شاهزاده حسین، امامزاده عباس.
[ویرایش] محلههای کنونی ساری
سبزه میدان، باقرآباد، شکرآباد، نوتکیه، چناربن، امامزاده یحیی، بازار روز، شهبند،مهدی آباد،کوی ندا، گل افشان، معلم، ترک محله، کوی آزادی، ۲۲ بهمن، راهبند سنگتراشان، لسانی، میرزمانی، پیوندی، فدک، توکل، کوی سنگ، کوی افشار، مهیار، پل تجن، پشت پرورشگاه، کوی گلها، پشت زندان،بخش هشت(سلمان فارسی-پیروزی)، پشت مصلی، بربری محله، پیرتکیه،بوعلی(بلوار پاسداران)، میرسرروضه، بهرام اُتُر، آزادگله، سروینه باغ، راهبند دخانیات، نعل بندان، کوی قلیچ، چهارراه برق، چهارراه کارمندان، ساری کنار، طبرستان، ششصد دستگاه، کوی برق ، کوی جهادو چال مسجد
البته تعداد محلات ساری بسیار بیشتر از این تعداد است .
[ویرایش] قلب شهر
میدان ساعت که در مرکز ساری قرار دارد؛ نقطه آغازین و یا نقطه پایانی مسیر بسیاری از اتوبوسها و تاکسیها است. این میدان در میانه راه میدان امام به دروازه بابل و از آنجا به دروازه گرگان (میدان شهداء) و پل تجن قرار دارد .
[ویرایش] جمعیت ساری
ساری پذیرای مهاجرین ترک، ترکمن، شهمیرزادی، کرد، ارمنی، گرجی، اصفهانی، عرب، بلوچی، افغانی و ... بودهاست که در طول قرنهای مختلف به ساری آمدند و یا پس از مدتی تعداد آنها کم شد و یا از ساری کوچ کردند.
[ویرایش] بر حسب آمارهای غیررسمی و تخمینی
- ۱۲۷۰ ه.ق. هشت هزار نفر؛ چهارصد و ده دکان؛ هزار و هفت صد خانه
- ۱۳۲۶ محیط آن در حدود سه مایل؛ اثری از دیوار و خندق نیست ولی بقایای آن باقی است.
www.roosta.ir
[ویرایش] طبق سرشماریهای رسمی
از سال ۱۳۳۵ میزان جمعیت ساری به شرح ذیل بودهاست :
- ۱۳۳۵ ۲۶۲۷۸ نفر [نیاز به ذکر منبع]
- ۱۳۴۵ ۴۴۵۴۷ نفر [نیاز به ذکر منبع]
- ۱۳۵۵ ۷۰۷۵۳ نفر [نیاز به ذکر منبع]
- ۱۳۶۵ ۱۴۱۰۲۰ نفر [نیاز به ذکر منبع]
- ۱۳۷۵ ۲۵۳۰۰۰ نفر [نیاز به ذکر منبع]
- ۱۳۸۵ ۲۶۱٬۲۹۳[۱۱]
[ویرایش] اقتصاد مردمان ساری
کارخانجات صنایع چوب و کاغذ شمال، کشت و صنعت شمال، محافظ الکترونیکی پیشرانه که در ساری هستند دارای شهرتی ملی و حتی جهانی میباشند.
در ساری محصولات غذایی تولید بیشتری دارد، اگرچه کاغذهای روزنامههای ایران از ساری تأمین میگردد و همچنین تولیدات شرکت پیشرانه در سراسر ایران محبوب است.
[ویرایش] برپایی بازارهای محلی و دوره ای
همانند برخی از شهرهای شمالی ایران در ساری نیز بازارهای دورهای برگزار میگردد.
- شنبه بازار
- یکشنبه بازار در بخش هشت(سلمان فارسی) ؛
- دوشنبه بازار در خیابان وصال (ساری کنار)؛
- سه شنبه بازار در انتهای کوه پیوندی و نزدیک خط راه آهن؛
- چهارشنیه بازار در انتهای خیابان امیرکبیر و ابتدای خیابان آزادی؛
- پنج شنبه بازار در خیابان پیام نور ؛
[ویرایش] بازارهای روز
[ویرایش] ماهی فروشان
در انتهای خیابان جمهوری اسلامی و در مجاورت با بازار نرگسی قرار دارد. که البته جدبداً کل بازار به ابتدای پل تجن انتقال یافتهاست.
[ویرایش] شهید رجایی
در مجاورت کاخ قدیمی آقا محمد خان قاجار قرار دارد، و از طرف کوچه مسجد جامع خیابان انقلاب، کوچه نواب جمهوری اسلامی و کوچه پشت استانداری ورودی دارد. بازار نرگسیه یکی از قدیمیترین و پر رفت آمدترین بازارها در استان مازندران میباشد که قسمتی از آن را مسجد جامع ساری در بر میگیرد. سد شهید رجایی ساری در مسیر ساری به سمنان این سد در ۴۵کیلومتری جنوب ساری وبعد از روستای تاکام ونزدیکی روستای ورکی واقع شدهاست
[ویرایش] مرغ زنده و پرکنده
در ابتدای خیابان جمهوری و در کوچه بازار روز، از کوچه پشت بیمارستان امام خیابان رازی و همچنین از کوچهها و خیابانهای جنوبی بلوار امیر مازندرانی ورودی دارد.
[ویرایش] حصیر فروشان
واقع در میدان ساعت، کوچه سردار.
[ویرایش] ویژه ایرانگردان
واقع در میدان ساعت، کوچههای رحمانی و سردار.
[ویرایش] جمعه بازار ترکمن ها
ترکمنها جمعهها با قطار محلی صبح از بندر ترکمن عازم ساری میشوند و پس از برپایی بازار و فروش محصولاتشان، در هنگام عصر با قطار محلی به سمت شهر خودشان میروند.
[ویرایش] نمایشگاههای تجاری
ساری جزو محدود شهرهایی در ایران است که به طور مرتب نمایشگاههای لوازم خانگی، فن آوری، رایانه در آن برگزار میگردد و شاید به دلیل استقبال مردم آن باشد.
[ویرایش] نمایشگاههای رسمی
ساری به عنوان یکی از قطبهای مهم تجاری همکاری در منطقه آسیای میانه و قفقاز و سواحل دریای مازندران شناخته شده و بنا بر این همیشه توسط کشورهای خارجی و با حضور سفیران نمایشگاههای متعددی در ساری برگزار میگردد.
[ویرایش] نمایشگاههای برنامه ای
به دلیل استقبال مردم، بسیاری از شرکتها، نهادها، گروهها و ... تمایل به برگزاری نمایشگاه دارند و معمولاً در مجموعه ایران خودرو، یا سالن سید رسول، یا سالن شهر و روستا برگزار میگردد.
[ویرایش] پانویس
- ↑ اسلامی، محمد؛ تابستان ۱۳۷۲؛ تاریخ ساری، دارالملک مازندران؛ انتشارات دانشگاه آزاد مازندران، واحد قائمشهر، چاپخانه فردوسی، صفحه ۴۹
- ↑ بنا به شواهد کنونی بی تردید ساری دارای قدمتی بیش از دو هزار سال است. بر طبق مستنادات شاهنامه که اثبات گردیده بر حسب واقعیتها نگاشته شده و نه داستانها، تاریخ ساری به بیش از اینها میرسد، همچنین شادروان ابن اسفندیار کبیر، پدر تاریخ نویسان مازندرانی بنای آن را به توس پسر نوذر میرساند و از ماجراجوییهای فریدون و منوچهر نوه اش در این شهر باستانی حکایتها ثبت نمودهاست. برای اطلاعات بیشتر به صفحات ۵۸ و ۱۴ کتاب استاد دکتر فرزانه محمد اسلامی مراجعه فرمایید.
- ↑ در روستای جامخانه ساری کوزههایی به دست آمده که نشان از تمدنی از هزاره پیش از میلاد دارد؛ روزنامه اطلاعات، ششم اسپند ۱۳۷۱، صفحه چهاردهم، مقاله سازمان میراث فرهنگی مازندران
- ↑ Guye Le Strange, P. ۱۶۲
- ↑ واندنبرگ، لوئی؛ باستان شناسی ایران باستانی؛ صفحه پنجم
- ↑ از این جمله میتوان به ملنگوف و رابینو روسی، آبوت و گوئی لسترنج فرانسوی، نام برد
- ↑ از این جمله میتوان به کتاب فرزانه ترین تاریخ نویسان، پدر تاریخ نویسان مازندرانی، ابن اسفندیار اشاره نمود، تاریخ طبرستان به قلم ابن اسفندیار، جلد اول، صفحه ۵۸
- ↑ هرودوت کبیر که اولین بار نام دریای مازندران را به نامهای هیرکانیا و کاسپین معرفی فرمودند
- ↑ پولاک، ادی؛ سفرنامه پولاک؛ مقدم شما را به بخش از سادراکارتا تا ساری امروزه، واقع در صفحه ۵۱۷ گرامی میدارد.
- ↑ در زبان پهلوی باستانی دادن پسوند گرد به شهرها بی رواج نبودهاست، و از آنجا که احتمال آن است که در آن ناحیه گلهای زرد میروئیده، بدین نام مشهور گشته شدهاست، اطلاعات کم و بیش دیگر در صفحه ۵۸ کتاب استاد اسلامی
- ↑ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران
[ویرایش] کتاب شناسی
- کتاب جغرافیای تاریخی ساری به قلم دکتر محمد حسین اسلامی.
- بخشی از مقاله شهر ساری، به همراه مجموعه ساری به همه زبانهای دنیا به کوشش علی حسامی.
- برگردان بخشهایی از دانشنامه بریتانیکا.
[ویرایش] جستارهای وابسته
- پایتختهای ایران در طی تاریخ
- تاریخ شهر ساری
- دانشگاه علوم پزشکی مازندران
- مسجد جامع ساری
- برج ساعت
- محمد قنبرپور شهردار ساری
[ویرایش] پیوند به بیرون
نگارهایی از خیابانهای ساری در سال ۸۲ خورشیدی
نگار ماهوارهای گوگل از ساری
[ویرایش] منابع
- ↑ اسلامی، محمد؛ تابستان ۱۳۷۲؛ تاریخ ساری، دارالملک مازندران؛ انتشارات دانشگاه آزاد مازندران، واحد قائمشهر، چاپخانه فردوسی، صفحه ۴۹
- ↑ بنا به شواهد کنونی بی تردید ساری دارای قدمتی بیش از دو هزار سال است. بر طبق مستنادات شاهنامه که اثبات گردیده بر حسب واقعیتها نگاشته شده و نه داستانها، تاریخ ساری به بیش از اینها میرسد، همچنین شادروان ابن اسفندیار کبیر، پدر تاریخ نویسان مازندرانی بنای آن را به توس پسر نوذر میرساند و از ماجراجوییهای فریدون و منوچهر نوه اش در این شهر باستانی حکایتها ثبت نمودهاست. برای اطلاعات بیشتر به صفحات ۵۸ و ۱۴ کتاب استاد دکتر فرزانه محمد اسلامی مراجعه فرمایید.
- ↑ در روستای جامخانه ساری کوزههایی به دست آمده که نشان از تمدنی از هزاره پیش از میلاد دارد؛ روزنامه اطلاعات، ششم اسپند ۱۳۷۱، صفحه چهاردهم، مقاله سازمان میراث فرهنگی مازندران
- ↑ Guye Le Strange, P. ۱۶۲
- ↑ واندنبرگ، لوئی؛ باستان شناسی ایران باستانی؛ صفحه پنجم
- ↑ از این جمله میتوان به ملنگوف و رابینو روسی، آبوت و گوئی لسترنج فرانسوی، نام برد
- ↑ از این جمله میتوان به کتاب فرزانه ترین تاریخ نویسان، پدر تاریخ نویسان مازندرانی، ابن اسفندیار اشاره نمود، تاریخ طبرستان به قلم ابن اسفندیار، جلد اول، صفحه ۵۸
- ↑ هرودوت کبیر که اولین بار نام دریای مازندران را به نامهای هیرکانیا و کاسپین معرفی فرمودند
- ↑ پولاک، ادی؛ سفرنامه پولاک؛ مقدم شما را به بخش از سادراکارتا تا ساری امروزه، واقع در صفحه ۵۱۷ گرامی میدارد.
- ↑ در زبان پهلوی باستانی دادن پسوند گرد به شهرها بی رواج نبودهاست، و از آنجا که احتمال آن است که در آن ناحیه گلهای زرد میروئیده، بدین نام مشهور گشته شدهاست، اطلاعات کم و بیش دیگر در صفحه ۵۸ کتاب استاد اسلامی
- ↑ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران
| مرکز | ساری |
| شهرستانها | آمل | بابل | بابلسر | بهشهر | تنکابن | جویبار | چالوس | رامسر | ساری | سوادکوه | قائمشهر | گلوگاه | محمودآباد | نکا | نور | نوشهر |
| شهرها |
آلاشت | آمل | امیرکلا | ایزدشهر | بابل | بابلسر | بلده | بهشهر | بهنمیر | پل سفید | تنکابن | جویبار | چالوس | چمستان | خرمآباد | خلیلشهر | خوشرودپی | دابودشت | رامسر | رستمکلا | رویان | رینه | زرگرمحله | زیرآب | ساری | سرخرود | سلمانشهر | سورک | شیرگاه | عباسآباد | فریدونکنار | فریم | قائمشهر | کتالم و ساداتشهر | کلارآباد | کلاردشت | کلهبست | کوهیخیل | کیاسر | کیاکلا | گزنک | گلوگاه | گلوگاه (بابل) | گتاب | محمودآباد | مرزنآباد | مرزیکلا | نشتارود | نکا | نور | نوشهر |
| نقاط دیدنی |
آب گرم لاریجان | آب معدنی قرمرض | آلاشت | امامزاده کتی | بابلسر | پارک جنگلی چالدره | پارک جنگلی سیسنگان | پارک ملی دشت ناز | پل راهآهن ورسک | پل محمدحسنخان | تلهکابین نمکآبرود | جواهرده | خانه نیما یوشیج | خشتپل | دریاچه ولشت | ساداتمحله | سد لار | علمکوه | غار کمربند | قلعه شاهاندشت | قلعه گردن | کاخ رامسر | مجموعه باغ صفوی | مسجد جامع آمل | موزه بابل | موزه تاریخ طبیعی خشکهداران | موزه کندلوس | میدان ساعت ساری | هتل قدیم رامسر |


