بلوچ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

توزیع جغرافیایی قوم بلوچ (با رنگ صورتی نشان داده شده است)
توزیع جغرافیایی قوم بلوچ (با رنگ صورتی نشان داده شده است)


بلوچ نام یکی از اقوام ایرانی در ایران و پاکستان و افغانستان است. مردم بلوچ‌تبار در جنوب شرقی ایران و شرق پاکستان ساکنند. زبان بلوچی یکی از زبان‌های ایرانی شاخه شمال غربی است.

نخستین ظهور بلوچان در آثار تاریخی در کتاب حدودالعالم (۹۸۲م/۳۷۲ق) و نیز در مقدسی (حدود ۹۸۵/م/۳۷۵ق) با نام بلوص است.[1]

در شاهنامه ذکر مسکن این قوم در حدود شمال خراسان امروزی آمده است. در کتابهای جغرافیائی از این ملت (همراه با طایفه کوچ - یا قفص) در حدود کرمان یاد می‌شود. پس از آن بر اثر عوامل تاریخی این ملت بلوچ به کناره‌های دریای عمان رسیده و در همانجا اقامت کردند. اکنون قسمتی از بلوچان در دورترین قسمت جنوب شرقی ایران و قسمتی دیگر در غرب کشور پاکستان امروزی جای دارند. مجموع این ناحیه بلوچستان خوانده می‌شود که بر حسب مرزهای سیاسی به بلوچستان ایران، و بلوچستان پاکستان تقسیم می‌شود. گروهی از بلوچان نیز در قسمت جنوبی افغانستان و جنوب غربی پنجاب و طوایفی از آنها نیز در کرمان و لارستان و سیستان و خراسان و ارمنستان و کشورهای عربی سکونت دارند. بعضی مهاجران بلوچ در جستجوی کار و کسب معاش به گرگان و حتی جمهوری ترکمنستان رفته و در آن نواحی ساکن شده اند. بلوچ به چندین خاندان تقسیم می شوند که از جمله خاندان های اصیل می توان به ریگی,ناروئی,سارانی و ... اشاره می شوند.بلوچها در واقع از اصیل ترین آریایی هستند که از اروپا وارد ایران شدند و جزو گروه پارت ها هستند و زبان و لباس بلوچی زبان و لباس دوران اشکانیان هستند.گروهی از پارت ها در دامنه های کوه دماوند می زیستند که بعد از حمله های پی در پی اقوام خارجی برای حفظ جان و مال خود به نواحی در بلوچستان پاکستان و ایرن ساکن شدند و بعد از آنجا به نواحی مانند زابل رفتند.اقوامی چون براهویی جزو بلوچها نیستند بلکه گروهی از سکاها هستند که بعد از به قدرت رسیدن اقوام بلوچ خود را با نام براهویی به عنوان بلوچ به مردم معرفی کردند.گروهی مثل اقوام نارویی در نواحی دماوند می زیستند و بعد از آنجا به دامنه ی کوهای نارو در پاکستان(که نام قوم آنها از آنجا شکل گرفته است) و بعد از آنجا به زابل(سیستان)و اطراف آن رفتند.عده ی زیادی از مورخان اعتقاد دارند که قوم نارویی در واقع باید نام قوم خود را از نواحی دماوند می گذاشتند چون بعد از ورود آریایی ها به ایران این قوم اولین قومی بودند که به نواحی دماوند رفتند.اقوام سارانی و ریگی نیز همین طور.

[ویرایش] پانویس‌ها

^ اِلفِنباین، یوزف، بلوچی در راهنمای زبان‌های ایرانی، جلد دوم، زبان‌های ایرانی نو، ویراستار اشمیت رودیگر، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۸۲-۱۳۸۳، ص۵۷۷.

[ویرایش] پیوند به بیرون

بلوچ‌آنلاین

این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.