مجلس خبرگان رهبری
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] مجلس خبرگان رهبری
شورایی متشکل از فقهای «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ١٠٧ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر گردیده است تا پس از فوت آیت الله خمینی اولین رهبر جمهوری اسلامی ایران تشکیل گردد. مدت هر دوره اين شورا که به وسيله انتخابات و توسط رأي مستقيم و مخفي مردم انتخاب می گردد،هشت سال ميباشد.
اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
پس از رهبر کبیر انقلاب جهانی اسلام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیتاللهالعظمی امام خمینی "قدس سرهالشریف" که از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شدند، تعیین رهبر به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری درباره همه فقهاء واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت میکنند هر گاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب میکنند و در غیر این صورت یکی از آنان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی مینمایند. رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسوولیتهای ناشی از آن را بر عهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.
اصل ۱۰۸ قانون اساسی:
قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آییننامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هر گونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.
[ویرایش] شراطی نمایندگان مجلس خبرگان
قانون اساسى ، بصراحت ، شرايط نمايندگان مجلس خبرگان را بيان نكرده و تعيين آن را مطابق اصل ١٠٨ ، براى نخستين دوره ، به فقهاى اولين شورای نگهبان و پس از آن ، به خود مجلس خبرگان واگذار كرده است ؛ اما با دقت در اصول مربوط ، مىتوان كلیاتى را در مورد شرايط اعضاى مجلس خبرگان به دست آورد . به ضرورت تناسبِ حكم و موضوع ، اعضاى خبرگان ، اولاً ، بايد داراى درجه اى از فقاهت و آگاهى بر مسائل سياسى و اجتماعى روز باشند كه قدرت تشخيص «اعلم به احكام و موضوعات فقهى يا مسائل سياسى و اجتماعى يا شخص واجد مقبوليّت عامه» را داشته باشند و ثانياً ، داراى مرتبهاى از تقوا باشند كه در اظهار نظر خويش ، فقط مصالح اسلام و مسلمانان را در نظر گيرند و نه منافع فردى و گروهى را . از سوى ديگر ، در صورتى كه اهل خبره ، به آنچه مىگويد ، اعتقاد نداشته باشد و يا داراى سوابق سوء سياسى و اجتماعى باشد ، بدون ترديد ، نمىتوان به تشخيص او اعتماد كرد . در قانون انتخابات مجلس خبرگان ، شرايطى به شرح زير آمده است :
خبرگان منتخب مردم ، بايد داراى شرايط زير باشند :
- اشتهار به ديانت و وثوق و شايستگى اخلاقى ؛
- اجتهاد در حدى كه قدرت استنباط بعض مسائل فقهى را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرايط رهبرى را تشخيص دهد؛
- بينش سياسى و اجتماعى و آشنايى با مسائل روز ؛
- معتقد بودن به نظام جمهورى اسلامى ايران ؛
- نداشتن سوابق سوء سياسى و اجتماعى .
در كنار تصريح به ضرورت برخوردارى نمايندگان خبرگان از شرايط فوق ، اين قانون بر نفى ضرورت بعضى از شرايط ، تصريح كرده است كه «ضرورت ندارد كه نمايندگان ، ساكن و يا متولد حوزه انتخابيه خود باشند .» .
نكته پايانى درباره شرايط نمايندگان مجلس خبرگان ، «مرجع تشخيص واجدان شرايط» است . اين موضوع از اهمیت زيادى برخوردار است . تبصره يكم ماده سوم قانون انتخابات مجلس خبرگان ، مرجع تشخيص دارا بودن شرايط مورد نظر را فقهاى شورای نگهبان دانسته است . بهطور معمول ، فقهاى مزبور ، براى كسانى كه اجتهادشان محرز نيست ، اقدام به برگزارى امتحان و اختبار مىكنند و شرايط ديگر را با تحقيق و تفحص احراز مىكنند .
مطابق تبصره دوم مادّه ٣ ، كسانى را كه رهبر ، صريحاً و يا ضمناً ، اجتهاد آنان را تأييد كرده باشد ، از نظر علمى ، نيازمند تشخيص فقهاى شوراى نگهبان نخواهند داشت .
[ویرایش] درصد مشارکت مردم
- اولین دوره
- تاریخ برگزاری انتخابات: ١٩ آذر سال ١٣٦١
- تعداد ثبت نام کنندگان : ١٦٨ نفر
- رد صلاحیت ها: ١٢ نفر
- انصراف دهندگان : ١٠ نفر
- تعداد حوزه انتخابیه: ٢٤
- تعداد نمایندگان : ٨٢ نفر
- درصد مشارکت : ٣٨.٧٧%
- دومین دوره
- تاریخ برگزاری انتخابات : ١٦ مهر ١٣٦٩
- تعداد ثبت نام کنندگان : ١٨٠ نفر
- رد صلاحیتها : ٦٢ نفر
- انصراف دهندگان : ١٢ نفر
- تعداد حوزه انتخابیه : ٢٤
- تعداد نمایندگان : ٨٣ نفر
- درصد مشارکت : ٩.٣٧%
- سومین دوره
- تاریخ برگزاری انتخابات : ١ آبان ١٣٧٧
- تعداد ثبت نام کنندگان : ٣٩٦ نفر
- رد صلاحیت ها : ٢١٤ نفر
- انصراف دهندگان : ١٣ نفر
- تعداد حوزه انتخابیه : ٢٨
- تعداد نمایندگان : ٨٦ نفر
- درصد مشارکت: ٣٢.٤٦%

