عطار نیشابوری
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| زمینه فعالیت | شاعر، عارف |
| تولد | سال ۵۱۳ هجری مطابق با ۱۱۱۹ میلادی نیشابور |
| مرگ | ۶۱۸ یا ۶۱۹ |
فریدالدّین ابوحامد محمّد عطّار نیشابوری یکی از عارفان و همچنین یکی از شاعران بلندنام ادبیّات فارسی در اواخر سدهٔ ششم و اوایل سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۱۳ هجری مطابق با ۱۱۱۹ میلادی در نیشابور که اکنون زادهشد. [۱]
نام او «محمّد»، لقبش «فرید الدّین» و کنیهاش «ابوحامد» بود و در شعرهایش بیشتر عطّار و گاهی نیز فرید تخلص کردهاست. نام پدر عطّار ابراهیم (با کنیهٔ ابوبکر) و نام مادرش رابعه بود.
او که داروسازی و عرفان را از شیخ مجدالدّین بغدادی فرا گرفتهبود[نیاز به ذکر منبع]، به شغل عطاری و درمان بیماران میپرداخت.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] زهد و زندگی وی
درباره به پشت پازدن عطار به اموال دنیوی و راه زهد، گوشه گیری و تقوی را پیش گرفتن وی حکایات زیادی گفته شدهاست. ولی چیزی که معلوم است این است که عطار پس از این قضیه مرید شیخ رکن الدین اکاف نیشابوری میگردد و تا پایان عمر (حدود ۷۰ سال) با بسیاری از عارفان زمان خویش همصحبت گشته و به گردآوری حکایات صوفیه و اهل سلوک پرداختهاست. و بنا بر روایتی وی بیش از ۱۸۰ اثر مختلف به جای گذاشته که حدود ۴۰ عدد از آنان به شعر و مابقی نثر است. عطار در سال ۶۱۸ یا ۶۱۹ و یا ۶۲۶ در حملهٔ مغولان، به شهادت رسید.
[ویرایش] عطار در نگاه دیگران
وی یکی از پرکارترین شاعران ایرانی به شمار می رود و بنا به نظر عارفان در زمینه عرفانی از مرتبهای بالا برخوردار بودهاست؛ چنانکه مولوی درباره او میفرماید:
| هفت شهر عشق راعطار گشت | ماهنوز اندر خم یک کوچهایم |
[ویرایش] آثار
نام برخی از آثار به جا مانده ازعطار بدین شرح است:
- منطقالطیر (شعر)
- مصیبت نامه (شعر)
- الهینامه (شعر)
- اسرارنامه (شعر)
- مختارنامه (شعر)
- خسرونامه (شعر)
- جواهرنامه
- شرح القلب
- تذکرة الاولیا (نثر)
- دیوان قصاید و غزلیات (شعر)
[ویرایش] نمونهٔ اشعار
| جانا، حدیث حسنت، در داستان نگنجد | رمزی ز راز عشقت، در صد زبان نگنجد | |
| سودای زلف و خالت، در هر خیال ناید | اندیشهٔ وصالت، جز در گمان نگنجد | |
| هرگز نشان ندادند، از کوی تو کسی را | زیرا که راه کویت، اندر نشان نگنجد | |
| آهی که عاشقانت، از حلق جان برآرند | هم در زمان نیاید، هم در مکان نگنجد | |
| آنجا که عاشقانت، یک دم حضور یابند | دل در حساب ناید، جان در میان نگنجد | |
| اندر ضمیر دلها، گنجی نهان نهادی | از دل اگر برآید، در آسمان نگنجد | |
| عطّار وصف عشقت، چون در عبارت آرد | زیرا که وصف عشقت، اندر بیان نگنجد |
- بیت آغاز منطق الطیر
| آفرین جانآفرین پاک را | آن که جان بخشید و ایمان خاک را |
| بزرگان جهان اسلام در سدههای میانه |
|---|
|
اثیر · ابو کمیل · ابونواس · بتانی · وقیدی · ابوالوفای بوزجانی · معری · بغدادی · بیرونی · تقی الدین · الحازن · کاشانی · ابراهیم ادهم . کندی · ابن رشد · ابنسینا · ادریسی · ابوسعید گرگانی · فرغانی · ابوالفرج · ابوالفدا · عباس ابن فرناس · مسعودی · مروزی · مقریظی · ابن مقفع · ابن ندیم · ابن خلدون · ابراهیم ابن صنعان · جابر ابن حیان · حسن الوزن · خیام · خجندی · خوارزمی · ابن البنا · ابن فضلان · ابن نفیس · ابوالقاسم · ابوسعید ابوالخیر . علی قوشچی · صوفی . عطار نیشابوری . ابن بطوطه · ابن رومی · حاجی بکتاش والی . حلاج · رازی · قاضیزاده رومی · نصیرالدین طوسی · اقلیدسی · ابوالوفا · سعدی · سنان · طبری . فارابی · بیضاوی · غزالی · نظامی · ابن حزم · ابن عربی · مولوی · ابن تیمیه · |
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] پیوند به بیرون
[ویرایش] منابع
- کتاب منطقالطّیر اثر عطار با تصییح و مقدمهٔ احمد خوشنویس و میرزا محمد حسین خان ذکاالملک.
-
John Andrew Boyle , The Ilahi-Nama (or Book of God) of Farid al-Din Attar, Manchester University Press, Manchester, ۱۹۷۶ ISBN: ۰۷۱۹۰۰۶۶۳۵ (With a Foreward by Annemarie Schimmel - آنهماری شیمل)
- ↑ (مقدّمهٔ The Ilahi-Nama.)

