بخش عمارلو (گیلان)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

بخش عَمارلو نام بخشی است از توابع شهرستان رودبار در استان گیلان واقع در شمال ایران .

این بخش از جمله چهار بخش شهرستان رودبار است. وبه با مرکزیت شهر جیرنده است با دو دهستان جیرنده و کلیشم.

فهرست مندرجات

[ویرایش] جغرافیاى بخش عمارلو

بخش عمارلو منطقه‌ای کوهستانی با آب و هوای معتدل و در ارتفاعی حدود ۱۸۰۰ متری از سطح دريا وبا آب وهوای آزاد واقع است. مردم بومی منطقه به گویش تاتی سخن می‌گویند و مهاجران کرمانج به زبان کرمانجی. مرکز تات نشینان جیرنده (جیریندیه) بوده است و می‌باشد. بخش عمارلو همواره مسکونی بوده است. امروزه در این منطقه اقوام تات و کرمانج عمارلو در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. اقوام تات ساکنان نخستین وکرمانج ها مهاجرند.

[ویرایش] جغرافیای گیاهی

رویشگاه گیاهان جنگلی و مرتعی زیر می‌باشد:

[ویرایش] جغرافیای مذهبی

پیش از ورود اسلام به ایران و حتی مدت ها پس از ورود آن کیش مهرپرستی داشته‌اند که آثاری همچون جام زرین عمارلو و بناهایی با نام کوله‌سر گواه این موضوع است. سپس مذهب زیدیه در این منطقه گسترش یافت و زمانی نیز قلعه‌های آن از جمله پایگاه‌های اسماعیلیه بوده است. اما امروزه اکثر آنها جعفری مذهبند.

[ویرایش] جغرافیای تاریخی

وسیع‌ترین گستره عمارلو در زمان افشاریان بوده است که تا کرانه‌های دریای قزوین کشیده شده بود و منطقه تنکابن و طارم را نیز در بر می‌گرفت.

[ویرایش] نام عمارلو

آرامگاه نادرشاه
آرامگاه نادرشاه
  • نام عمارلو برگرفته از نام یکی از اقوام کرد است که حدود 300 سال پیش توسط نادرشاه افشار به منطقه خورگام برای دفاع از ایران در برابر قوای روسیه تزاری کوچانده شدند. ایشان نیز با ورود به منطقه نام آن را به عمارلو تغییر دادند که کم و بیش همین شهرستان رودبار کنونی است. این منطقه پیش تر گستره وسیع تری داشت به طوری که حتی در زمان ابراهیم خان عمارلو تنکابن را نیز شامل می‌شد. پس از انقلاب دهستان خورگام به عنوان بخش جداگانه‌ای با نام بخش خورگام و با مرکزیت دِه بره سر از بخش عمارلو منفک شد.
  • برخی نیز این نام را برگرفته از نام قوم آمارد حدس می‌زنند که زمانی از سفیدرود تا رود آمل ساکن بوده‌اند و پایه گزار تمدن کهن مارلیک بوده اند.

[ویرایش] شجره نامه ایلخانان عمارلو

خان های عمارلو در واقع فرزندان فردی به نام ولی خان شمرده می‌شوند. این فرد دارای ۶ فرزند به نام های مهراب خان، نوروز خان، شریف خان، آدینه خان، حیدر خان ( حیدر بیگ ) و قربانعلی خان بوده‌است. برخی محمد خان را نیز از جمله فرزندان وی می‌دانند اما در این باره اختلاف وجود دارد و محمد خان و فرزندانش را صرفاً از جمله سپاهیان ولی خان می‌دانند. خان های کنونی عمارلو از دو خانواده بزرگ زند و مهرابی می‌باشند. ایشان از نوادگان غلامعلی خان بزرگ می‌باشند. غلامعلی خان نیز فرزند مهراب خان بزرگ و نواده ولی خان بزرگ است. همسر غلامعلی خان آقازاده خانم زند نواده کریم خان زند وکیل الرعایا بوده‌است. هنوز هم سالخوردگان منطقه داستان هایی از بزرگ منشی ها و نیکویی های این بانوی بزرگوار به خاطر دارند و از او به نیکی یاد می‌کنند. حاصل این ازدواج ۵ فرزند به نام های غلامرضا خان، تقی خان، اسدالله خان، همایون خانم و خانم بوده‌اند. گروهی از فرزندان ایشان به احترام مادر نام خانوادگی زند را برای خود برگزیدند و گروهی نام خانوادگی مهرابی را به احترام پدر برگزیدند.

[ویرایش] ییلاق های عمارلو

ییلاق های عمارلو با ارتفاعی بیش از 2200 متر از سطح آب های آزاد دارای آب و هوای کوهستانی می‌باشند. نکته قابل توجه درباره آب و هوای منطقه عمارلو به ويژه ییلاق های آن سبز و خرم ولی شرجی نبودن منطقه است که این منطقه و ییلاق هایش را در استان گیلان متمایز می‌کند. نام این ییلاق ها در پایین همین صفحه آمده است.

[ویرایش] راه‌های عمارلو

  • راه بره سر-داماش
  • راه لوشان-جیرنده
  • راه جیرنده-کلیشم
  • راه جیرنده-داماش
  • راه داماش-دوسلان
  • راه دوسلان-گلچالکی

[ویرایش] بزرگان عمارلو

[ویرایش] کتابشناسی عمارلو

  • عزیز و نگار - انتشارات ققنوس - نویسنده علیخانی
  • حرکت تاریخی ایل کرد به خراسان - انتشارات مرو – نویسنده کلیم‌الله توحدی

[ویرایش] پیوند به بیرون

[ویرایش] منبع

  • (تاریخ گیلان) نوشته رابینو ، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
زبان‌های دیگر