عزیز نسین
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
عزیز نسین (۱۹۱۵-۱۹۹۵) نویسنده و طنزنویس فقید ترک است. نام او به هنگام تولد محمت نصرت بوده است.
پس از خدمت افسری حرفهای، نسین سردبیری شماری گاهنامهی طنز را عهدهدار شد. دیدگاههای سیاسی او منجر به چند بار به زندان رفتن شد. بسیاری از آثار نسین به هجو دیوانسالاری و نابرابریهای اقتصادی در جامعهٔ وقت ترکیه اختصاص دارند. آثار او به افزون از ۳۰ زبان گوناگون ترجمه شدهاند. بسیاری از داستانهای کوتاه او را ثمین باغچهبان، احمد شاملو، رضا همراه و صمد بهرنگی به فارسی ترجمه کردهاند'برای مثال به طرف اسفل السافلین که ثمین باغچه بان ترجمه کرده وشاملو دربخشهایی ازترجمه کتاب همکاری داشته است.
در سالهای پایانی زندگی، عزیز نسین به مبارزهٔ روزافزون با آنچه نادانی و افراطیگری دینی میخواند پرداخت. او به آزادی بیان و حق انتقاد بدون چشمپوشی از اسلام معتقد بود. بعد از فتوای آیتالله خمینی برای قتل سلمان رشدی، نسین ترجمهٔ کتاب آیات شیطانی را آغاز کرد. این مهم منجر به مورد هدف قرار گرفتن وی از سوی گروههای افراطی اسلامی شد. در ۱۹۹۳ افرادی هتل محل استراحت او را در شهر سیواس آتش زدند و سبب مرگ ۳۷ نفر شدند. خود نسین از این جریان جان سالم بدر برد. عزیز نسین یکی از چهرههای نامدار ادبی گیتیست که نوشتههای طنز او در بیشتر کشورهای اروپایی خواهان های افزونی دارد.
چندگاهی افسر ارتش بود سپسها از کار ارتشی کناره گرفت با اینکه کارشناسی اش در رشتۀ هندازگری(مهندسی) ساختمان بود. منحصرا به نویسندگی پرداخت.عزیز نوآوری پیشرو است مانداکبر(وارث) لاغ(هزل) نویسی ترکیه بشمار میرود.این نویسنده چیره دست با ساده نویسی وپشتکار افزون و دریافت ژرفی که نیازمند هزل نویسیست داستان هایش را با شیوه ای تازه و درونداشتهایی گوناگون رو می نماید.دید دُرواخ(سالم) وروشنی که دارد، توانایی گسترده ای به هستی آورده و انگیزه شده است با اینکه افزون مینویسد هرگز بازکردِ بازکردها (تکرارمکررات)نباشد.نویسندگان بزرگی مانند ارجمند کرم-عثمان جمال-رشاد نوری-محمود یسر در آسمان ادب ترکیه درزمان او درخشیدند،باابن باز هیچکدامشان (عزیز) نشدند.عزیز زبان فرسودۀ ادبی را که دست وپا گیر بود کنار گذاشت وزبان سادۀ مردم را برگزید واز سرچشمۀ سرشار ادبیات ملی هم فرغُل (غفلت) نکرد.همین دو نیکویی یزرگ بود که انگیزه شد که در چهار مسابقۀ بزرگ میان ملتها میان 75 کشور گیتی پایۀ نخست را بدست آورد.درین راه آسیب فراوان دید وبارها یه زندان افتاد، با این باز باز هم می نوشت.نسک های او:1-پخمه2-مگر تو کشور شما خر نیست3-مرد خورآیی(شرقی)4-ما مردم تقلیدگری هستیم5-پاداش پایا ن سال6-برابر مقررات7- بچه های آخرزمان8-اَلپَر(شارلاتان)9-گروهک کرامت وگروهک سلامت10-دلتان میخواهد میلیونر بشوید11-بیماری پانید(مرض قند)12-مهرورزی آتشین13-غَلغَلِچ [واژۀ غلغلک درست نیست]14-زن وسواسی15-ارزش بزرگواری 16-کلاه دامادی 17-داماد سرخانه 18-بازرس پنهان بن مایه:پخمه-عزیز نسین-رضا همراه-کتابفروشی فروغی- چاپ:پیش از شورش(انقلاب اسلامی
[ویرایش] جوایز
- ۱۹۵۶، نخل طلا، جایزهٔ مسابقهٔ بینالمللی طنز در ایتالیا برای داستان حمدی فیل.
- ۱۹۵۷، نخل طلا، جایزهٔ مسابقهٔ بینالمللی طنز در ایتالیا برای داستان کیابیای دیگ.
- ۱۹۶۶، خارپشت طلایی، جایزهٔ مسابقهٔ بینالمللی طنز در بلغارستان.
[ویرایش] منابع
- نسین، عزیز. شعرهای عزیز نسین. ترجمهٔ رسول یونان. تهران: مشکی، ۱۳۸۳، ISBN 964-95452-4-7.
- نسین، عزیز. دنیای وارونه، پنجاه داستان طنز. ترجمهٔ ثمین باغچهبان و ولیالله عاصفی و دیگران. حمیدرضا مناجاتی. تهران: جامی، ۱۳۸۱، ISBN 964-7468-03-2.
- نسین، عزیز. «تو چی هستی؟ (عزیز نسین از زبان خودش)». ماهنامهٔ چیستا. تیر ۸۶، بیست وچهارم ۱۰،۸۰۶.

