ویکیپدیا:کارگاه ویکینویسی/مه ۲۰۰۷/کارگاه بررسی نظام اطلاعاتی جمعی آن لاین
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ارائه کننده:Sa.vakilian
این کارگاه به صورت یک بحث رفت و برگشتی در خصوص نظام اطلاعاتی جمعی و مورد تحت مطالعه (ویکی پدیای انگلیسی) ارائه می گردد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] ویکی پدیا از دانشنامه تا شبکه اجتماعی
صفحه اصلی:[1]
[ویرایش] مجموعه مقالات نظام یافته و شبکه شده
مقالات می تواند نویسندگان و ویراستاران معین داشته باشد یا اینکه توسط افراد گمنام و داوطلب نگاشته شود. اما مسأله اساسی ساختار مقالات است که نظام اطلاعاتی را می سازد.
مثال مجموعه مقالات نظير خانه هاي يك شهر هستند. يعني هر مقاله در حكم يك خانه است.
- مقالات در هم تنیده: مقالات مجموعه های مجزا از اطلاعات نیستند، بلکه توسط اتصالات فرامتن (hyperlink) در هم تنیده شده اند. به طوری که خواننده از هر مقاله به راحتی به مقالات مرتبط رفت و آمد می کند. بدین ترتیب عمق کسب اطلاعات درباره یک موضوع را به دلخواه تعیین می کند. هر چه تعداد این اتصالات بیشتر باشد بیانگر کیفیت بالاتر مقاله و درجه تکمیل پروژه است. (مثال همان طور كه خانه ها در يك شهر بايد به هم مرتبط و بتوان از يك خانه به خانه ديگر رفت. براي اين منظور راه هايي ساخته مي شود. چنانچه خانه ها به طور مجزا و يا كاملا پهلو به پهلو ساخته شوند هيچ گاه يك شهر ساخته نخواهد شد.)[2]، [3].
- مقالات سازمان دهی شده:مقالات به صورت الفبایی یا موضوعی در پی یکدیگر قرار نگرفته اند، بلکه هر مقاله بر روی چندین زمینه موضوعی قرار دارد، که به صورت رده مشخص شده و نیز از طریق الگوهای اطلاعاتی به مقالات مهم مشابه مرتبط شده است. در این نظام اگر مقاله ای روی رده ای نباشد جدا افتاده محسوب می شود. همچنین مقالات به پروژه هایی مرتبط می شوند که به افراد علاقمند در یک موضوع امکان کارگروهی روی آنها را می دهند. (مثال خانه ها بايد آدرس داشته باشند. در محله ها، ناحيه ها و منطقه هاي معيني قرار بگيرند. همچنين پروژه هاي خدمات شهري نظير تلفن،آب، برق و گاز آنها را يك به يك در نظام خود تعريف نمايند. چنانچه خانه اي در هيچ پروژه اي نباشد از خدمات بهره مند نخواهد شد. همچنين چنانچه خانه اي آدرس نداشته باشد كسي به آن دسترسي نخواهد داشت.) [4], [5], [6]
- مقالات زمان مند: مقالات تولیدات یک زمان خاص نیستند بلکه تاریخچه دارند و سیر تحول آنها مشخص است. در هر لحظه نیز می توانند تغییر کنند. به عبارتی کیفیت مقاله تابع زمان است. (مثال خانه ها لازم است تاريخچه ساخت داشته باشند و سازندگان آن معين باشند.)[7], [8]
- تحت پایش:مقالات به شیوه های مختلف تحت مراقبت قرار دارند.(مثال وضعيت خانه ها به جهت ايمني و استحكام بايد مرتبا پايش شود تا ساكنان دچار مشكل نگردند.)[9]
- ارزیابی شده: مقالات به روش های مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرند. (مثال كيفيت خانه ها به جهت جنس مسالح، سطح زيربنا و ... مبناي قيمت گذاري قرار مي گيرد.) [10], [11],
[ویرایش] شبکه اجتماعی کنترل کننده
- مجموعه ای از ویراستاران که به طور دسته جمعی مقالات را ویرایش و اصلاح می کنند یک شبکه اجتماعی یا نت ورک کامیونیتی را می سازند.(مثال جامعه ويراستاران بمنزله جامعه شهروندان است، كه خانه ها را مي سازند، شهر را مرمت مي كنند، تاسيسات شهري ايجاد مي كنند، با يكديگر آمد و شد دارند.)
- سلسله مراتب: شبکه اجتماعی دارای سلسله مراتب است. یعنی اعضای آن در یک سطح نبوده و امکانات و اختیارات یکسان ندارند. این سلسله مراتب می تواند ناشی از صلاحیت های افراد در دنیای واقعی باشد نظیر مدارک تحصیلی و یا مبتنی بر اجماع فعالان شبکه اجتماعی. (مثال شهروندان داراي سلسله مراتب هستند. برخي شهردارند، برخي قاضي و ...)
- سازماندهی شده:ویراستاران در قالب پروژه و گروه های مختلف مرئی و نامرئی سازماندهی می شوند تا فعالیت دسته جمعی و گروهی ویرایش های مدنظر خود را اعمال نمایند.(مثال شهروندان از طريق ايجاد هيئت ها، گروه هاي دوستي، سازمان ها و غيره در پي بهبود زندگي خود در شهر و بهبود كيفيت شهري كه در آن زندگي مي كنند هستند. بسياري از كارهاي شهري به صورت فردي قابل انجام نيست و لازم است گروه ها و سازمان هايي تشكيل شوند.)[17], , [18],[19], [20], [21]
- رفع اختلاف: کاربران فعال از طریق گفت و گو در صفحات بحث مربوط به مقالات و نیز صفحات مربوط به امور اجتماعی با یکدیگر گفت و گو می کنند تا مشکلات را حل نموده و کیفیت امور را بهبود بخشند.(مثال براي حل مشكلات شهري و رفع اختلاف در خصوص مسائل فرارو شهروندان با يكديگر گفت و گو كرده و آمد و شد مي كنند. )[22], [23], [24], [25],
- کنترل و مراقبت: فعالان ویرایش ها و عملکرد دیگر افراد را تحت نظارت قرار داده، ویرایش های نامناسب را از خنثی می کنند. به یکدیگر راهکارهای درست فعالیت را آموزش می دهند و کاربران خاطی را مجازات می کنند.(مثال شهروندان با ايجاد سيستم هاي مراقبت شهري نسبت به امنيت و سلامت اقدام مي كنند. همچنين براي مقابله با خاطيان پليس تشكيل مي شود و همچنين شوراهاي حل اختلاف و محكمه هاي قضايي شكل مي گيرد. )[26], [27], [28]
- کسب اطلاعات:با توجه به گستردگی یک پروژه نظیر ویکی پدیای انگلیسی هرگز نمی توان با استفاد از صفحه تغییرات اخیر حتی اتفاقات ده دقیقه گذشته را نیز پایش کرد چه رسد به کسب اخبار. لذا راه های دیگری ایجاد شده است تا کاربران از آخرین رخدادها مطلع شوند. این راهکارها از ارتباطات بین فردی را در بر می گیرد تا صفحات نوتیس برد و همچنین خبرنامه های داخلی. (روستایی را در نظر بگیرید که افراد سر گذر از حال یکدیگر کسب اطلاع می کنند و یا نهایتا در قهوه خانه این کار را انجام میدهندو اما در شهر بزرگ نیاز به سیستم های اطلاع رسانی پیشرفته به ویژه در حوزه مسائل کلان شهری است.)[29], [30], [31], [32],
- آموزش، هدایت، حمایت و کنترل اجتماعی: از آنجا که کار کردن در یک محیط اجتماعی بزرگ و پیچیده و قانونمند مستلزم فراگیری قواعد ویژه ای است، سیستم هایی نیز برای این منظور ایجاد شده است، که از یک سو به کاربران می آموزد چگونه عمل کنند و از سوی دیگر از آنها مراقبت می کند. [33], [34], [35],

