ویکیپدیا:رهنمود صفحه بحث
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| رهنمودهای ویکیپدیا |
|---|
| محتوا |
|
سرشناسی |
| طبقهبندی |
|
زیر صفحهها |
| ویرایش |
|
جسور باشید |
| بحث |
|
صفحات بحث |
| رفتار |
|
فرض حسن نیت |
| شیوه |
| شیوهنامه
سیاستها را هم ببینید. |
هدف از ایجاد صفحههای بحث در ویکیپدیا آن بوده که ویرایشکنندگان ویکیپدیا بتوانند در مورد تغییرات مقالهها یا پروژهها گفتگو کنند. از صفحه بحث مقالهها نباید به عنوان محلی برای بیان دیدگاههای شخصی استفاده شود.
وقتی در صفحهٔ بحث یک مقاله مینویسید، برخی رویکردها به بهتر نوشتن کمک میکند در حالی که برخی رویکردها جلوی پیشرفت بحث را میگیرد. سه اصل ارزشمند «ارتباط»، «ادب» و «مراعات» را به خاطر داشته باشید. فهرست زیر شما را برای بهتر بحث کردن راهنمایی میکند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] نکات اصلی
[ویرایش] پیروی از سیاستهای ویکیپدیا
همان سیاستهایی که در مورد مقالههای ویکیپدیا وجود دارد، در مورد صفحه بحث مقالهها هم (با شدت کمتری) باید اجرا شود، از جمله سیاستهای اثباتپذیری، دیدگاه بیطرفانه و تحقیق دست اول ممنوع. البته در صفحههای بحث تا حدی امکان ارائهٔ برخی پیشنهادها و اطلاعات شخصی نیز وجود دارد، به شرطی که زمینهساز تحقیق بیشتر و پیشبرد مقاله باشند؛ در هر حال، ادامه دادن بحث در مورد یک موضوع که از نظر سیاستهای ویکیپدیا توجیهپذیر نیست، مصداقی از استفادهٔ نادرست از صفحه بحث مقالهها است.
همواره در بحثهایی که در صفحهٔ بحث مقالهها میکنید، فرض حسن نیت را رعایت کنید، و به نحوی برای دیگران پیام بگذارید که نشان دهد آنها را یک همکار تلقی میکنید که صاحب خرد و احساس است، و درست مانند شما سعی دارد که مشارکتهای مثبتی در ویکیپدیا داشته باشد - مگر این که دلایل واضحی در مغایرت با این فرض داشته باشید. منظور از دلیل واضح شواهدی است که یک فرد سوم هم بتواند آنها را تایید کند. صرف این که یک نفر با نظر شما مخالفت میکند دلیلی بر نیت بد او نیست!
به طور ویژهای در مورد زندگینامه افراد زنده توجه داشته باشید:
-
- ویرایشکنندگان باید هر مطلبی منفیای را که منبعی ندارد، یا منابعش از شرایط ذکر شده برای منابع معتبر برخوردار نیست، یا تفسیر نادرستی از مطالب آن منبع را ارائه میدهد، از مقاله مربوط به افراد زنده حذف کنند.
[ویرایش] استفاده صحیح از صفحه بحث مقالات
- ارتباط برقرار کنید - هر جا تردید کردید، سعی کنید با ارتباط برقرار کردن با دیگران، به درک بهتری از نظر آنها دست پیدا کنید و آنها را نیز به درک درستی از نظر خود برسانید. دوستانه ارتباط برقرار کردن کمک بزرگی خواهد کرد. این که دیدگاه خودتان را توضیح بدهید همیشه فکر خوبی است. این که فقط دیدگاهتان را بیان کنید و دلیلی برایش مطرح نکنید، کمتر کمک میکند. ارائه کردن دیدگاهها باعث میشود که افراد با هم به یک توافق عمومی برسند.
- حاشیه نروید - صفحههای بحث برای بحثهای عمومی نیستند. از آنها فقط برای بحث در مورد بهتر کردن مقاله استفاده کنید. بحثهای حاشیهای ممکن است حذف شوند.
- مثبت فکر کنید - صفحهٔ بحث مقالهها برای این است که راجع به بهتر کردن مقالهها بحث شود، نه این که از وضعیت کنونی مقاله انتقاد شود. اگر گمان میکنید که مقاله ایرادی دارد اما نمیدانید چگونه باید آن را اصلاح کنید، بحث را به گونهای مطرح کنید که توجه دیگران را جلب کند و از آنها برای اصلاح مقاله راهنمایی بخواهید.
- بیطرف باشید - صفحههای بحث جایی برای ارائه نظرهای شخصی در مورد اختلاف نظرها نیستند، بلکه فضایی هستند که در آن دیدگاههای مطرح شده در منابع دیگر به بحث گذاشته میشود، تا در نهایت به یک نتیجهٔ بیطرفانه بینجامد. (گاهی این نتیجه عبارت است از منعکس کردن دیدگاههای مختلف و مخالف با هم). بهترین راه برای مطرح کردن یک موضوع آن است که منابع مرتبط با آن را پیدا کنید و در بحث به آنها ارجاع بدهید.
- با واقعیتها کار کنید - صفحههای بحث یکی از بهترین جاها برای مطرح کردن بحث اثباتپذیری هستند. میتوانید درخواست کنید که منابع بیشتری برای مطالب پیدا و درج شود، درستی ارجاع به منابع بررسی شود، و اختلاف نظرها در منابع مختلف بررسی گردد. این که در مورد یک جمله منبع بخواهید خیلی موثرتر است تا این که در مورد آن جمله انتقاد کنید.
- به اشتراک بگذارید - صفحهٔ بحث مقاله جای خوبی برای ذخیره کردن قسمتهایی از متن مقاله است که به خاطر نداشتن منبع از مقاله پاک شدهاند، تا اگر بعداً کسی منبع مناسبی برای آنها پیدا کرد، دوباره به مقاله اضافه شوند. همچنین، بخشهای جدیدی که به مقاله اضافه میشوند را میتوان ابتدا در صفحهٔ بحث مقاله جمعآوری و آماده کرد، و بعد به طور یکجا به خود مقاله منتقل کرد.
- راجع به ویرایشها گفتگو کنید - صفحههای بحث بهترین جا برای گفتگو در مورد ویرایشهای انجام شده روی مقاله هستند. اگر یکی از ویرایشهای شما واگردانی شدهاست، و شما دوباره آن را تکرار کردید، بهتر است که در خلاصه ویرایش ذکر کنید که ویرایش را تکرار میکنید و در صفحهٔ بحث مقاله هم در آن باره توضیح بدهید. همچنین صفحهٔ بحث مقالهها جای خوبی برای سوال کردن از دیگر ویرایشکنندگان در مورد ویرایشهای آنها است. اگر کاربر دیگری از شما دلیل یک ویرایشتان را پرسید، به خاطر داشته باشید که جواب کامل و مفیدی ارائه کنید.
- پیشنهاد بدهید - پیشنهادهایی که در مورد یک مقاله دارید را در صفحهٔ بحث مقاله مطرح کنید تا دیگران در مورد آن نظر بدهند. این پیشنهادها میتوانند شامل تغییر در محتوای مقاله، انتقال صفحه، ادغام دو مقاله، یا ایجاد یک مقاله جدید بر اساس محتوای یک مقالهٔ بلند باشند.
[ویرایش] تجربیات موفق
- نوشتههایتان را امضا کنید - در پایان نوشتههایتان چهاربار علامت مدک را اضافه کنید (به این شکل: ~~~~) تا وقتی صفحه را ذخیره میکنید به طور خودکار امضای شما درج شود. توجه کنید که حتی اگر امضایتان را درج نکنید هم، ویرایش کردن به صورت کاملاً گمنام امکان ندارد، و نام کاربری یا نشانی اینترنتی شما به همراه ویرایشتان ثبت میشود.
- متن را ساده نگاه دارید - استفاده از کلمات و عبارات کج نوشته یا ضخیم شده یا مانند آن را تا حد امکان کم کنید و فقط در مورد کلمات خیلی کلیدی از این نوع نوشتار در صفحهٔ بحث استفاده کنید.
- خلاصه بنویسید - اگر نوشتهای بیش از ۱۰۰ کلمه نوشتهاید، سعی کنید کوتاهترش کنید. پیامهای طولانی، معمولاً یا نادیده گرفته میشوند، یا اشتباه فهمیده میشوند. اگر واقعاً لازم است که به حاشیهها بپردازید، از روشهایی که پایینتر توضیح داده شده استفاده کنید.
- ظاهر صفحه را ساده نگاه دارید - صفحهبندی صفحههای بحث را ساده و قابل فهم نگاه دارید. از بحثهای تکراری و غیر ضروری پرهیز کنید. هر چه نسبت بحثهای ضروری به غیر ضروری در صفحهٔ بحثی بیشتر باشد، بیشتر امکان دارد که توجه خواننده به بحثهای آن صفحه جلب بشود.
- بایگانیها را بخوانید - گاهی در صفحهٔ بحث مقالهها پیوندهایی به بایگانی صفحهٔ بحث میبینید که حاوی بحثهای قدیمیتر هستند. اگر شما جدیداً آغاز به ویرایش آن مقاله کردهاید، حتماً بحثهای قدیمیتر را بخوانید، تا از اختلافنظرهای متداول و راهحلهایی که در مورد آنها به کار گرفته شده اگاه شوید. حتی ممکن است جواب سوالها یا اعتراضهای خودتان را در بحثهای بایگانی شده پیدا کنید.
- فارسی بنویسید صرف نظر از این که برای چه کسی مینویسید و او به چه زبانهایی آشنا است، ترجیح بر این است که در ویکیپدیای فارسی به زبان فارسی پیام بدهید. این به این خاطر است که پیام شما برای عموم ویرایشکنندگان ویکیپدیای فارسی قابل فهم باشد. اگر مجبورید یک پیغام را به زبانی غیر از فارسی بنویسید، سعی کنید ترجمهٔ فارسی آن را هم در زیرش اضافه کنید. اگر خودتان قادر به این کار نیستید، این وظیفهٔ شما است که کسی را پیدا کنید تا این کار را برای شما انجام بدهد.
- نحوهٔ مطرح کردن یک نظر - گاهی در صفحهٔ بحث یک مقاله خواسته میشود که دیگران نظر خودشان را اضافه کنند. برای این منظور، برخی افراد نظراتشان را به صورت یک فهرست گلوله دار (با اضافه کردن نویسهٔ * در ابتدای سطر) مطرح میکنند و خلاصهای از کلیت نظرشان را در ابتدای جمله به صورت ضخیم مینویسند. استفاده از این روش اجباری نیست و مخالفانی هم دارد. در هر حال، ارزش نظر شما به کیفیت آن و منطقی که پشت آن داشتهاید بستگی دارد. همانطور که بالاتر گفته شد، حتماً نظراتتان را با افزودن ~~~~ امضا کنید. همیشه به خاطر داشته باشید که رایگیری نمیتواند جای یک بحث و تبادل نظر را بگیرد.
- بحث متمرکز - از ارسال یک نظر در چندین صفحهٔ بحث پرهیز کنید. این روش باعث میشود که بحثها در چندجا پخش بشوند، و تبادل نظرها کمتر امکانپذیر باشد. همچنین، بحثهایی که جای دیگری به نتیجه رسیدهاند، دوباره تکرار میشوند، که این یک تلاش بیهوده خواهد بود. به جای این کار، بحثها را در یک جا متمرکز کنید، و اگر لازم است، در صفحههای دیگر توجه دیگران را به بحث اصلی جلب کنید و از آنها بخواهید برای ابراز عقیده به آن صفحهٔ بحث مراجعه کنند.
-
- اگر به بحثی برخوردید که به صورت غیر متمرکز در چند صفحه در جریان است، خوب است که بحثها را به یک جا منتقل کنید، و در صفحههای دیگر به این صفحهٔ اصلی پیوند بدهید.
-
- با تازهواردان خوب برخورد کنید - افراد تازهکار در ویکیپدیا ممکن است با سیاستها و رسوم ویکیپدیا آشنا نباشند. با آنها برخورد بدی نکنید و اگر کاری مغایر با رسوم ویکیپدیا انجام دادند، فرض را بر سهوی بودن اشتباه بگذارید. محترمانه اشتباهشان را به ایشان گوشزد کنید، به سیاست/رهنمود/راهنمای مربوط به آن در ویکیپدیا پیوند بدهید، و پیشنهادی برای عملکرد بهتر به آنها ارائه کنید.
[ویرایش] رفتار غیر قابل قبول
مواردی که در زیر ذکر میشوند گاهی آن قدر مهم هستند که یک سیاست ویکیپدیا تلقی میشوند. نقض این موارد (به خصوص نقض مکرر این موارد) ممکن است به بیرون انداخته شدن فرد خاطی از جامعهٔ ویکیپدیا بینجامد.
- حمله شخصی ممنوع است - حملهٔ شخصی یعنی گفتههای منفی در مورد یک ویرایشکنندهٔ دیگر. موارد عمدهٔ آن عبارتند از:
- توهین - مانند آن که کسی را احمق یا فاشیست خطاب کنید. روش درست آن است که به دیگران در مورد کار اشتباهشان توضیح دهید و راهی برای اصلاح آن پیشنهاد کنید.
- تهدید - مانند این که دوستیتان با مدیران ویکیپدیا را به رخ دیگری بکشید و او را تهدید به قطع دسترسی کنید.
- تهدیدهای قانونی - مانند آن که کسی را به خاطر ویرایشهایش در ویکیپدیا تهدید به پیگرد قانونی کنید.
- درج اطلاعات شخصی - کاربرهایی که اطلاعاتی در مورد هویت و مسایل شخصی یک کاربر دیگر ویکیپدیا را بدون رضایت او در ویکیپدیا درج کنند، ممکن است برای مدتی (حتی همیشه) دچار قطع دسترسی بشوند.
- دیگران را بد جلوه ندهید - بحثها باید با هدف تبادل نظر مفید صورت بگیرند. بنا بر این:
- موقع نقل قول از دیگران دقیق باشید.
- وقتی میخواهید به ویرایشهای یک کاربر دیگر اشاره کنید، از پیوندهای تفاوت استفاده کنید.
- به عنوان یک قاعده کلی از ویرایش کردن نوشتههای دیگران خودداری کنید. موارد استثنای این قاعده در زیر آمدهاند.
[ویرایش] ویرایش نوشتههای دیگران
صفحههای بحث قرار نیست جایی چاپ بشوند، پس اجباری در اصلاح غلطهای املایی و انشایی آنها نیست، به خصوص از این جهت که ویرایش نوشتههای دیگران میتواند باعث تحریک شدن آنها بشود.
هرگز نوشتهٔ یک کاربر دیگر را به نحوی که معنی آن را تغییر دهد ویرایش نکنید. به طور کلی از ویرایش نوشتهها و نظرهای دیگران در صفحههای بحث خودداری کنید؛ موارد استثنا چنین هستند:
- وقتی از نویسندهٔ آن نوشته اجازه گرفته باشید.
- وقتی مطالب غیر مجاز (مانند اطلاعات شخصی کاربران یا توهین و افترا) را حذف میکنید.
- وقتی حملههای شخصی و بینزاکتیها را پاک میکنید. (در این مورد اختلاف نظر وجود دارد، و لازم است قبلاً وپ:حمله و وپ:نزاکت را خوانده باشید).
- وقتی در پایان نوشتهٔ امضا نشدهای، پیامی در مورد نویسندهٔ آن اضافه میکنید. (برای این منظور از دستور {{امضانشده|نام کاربری یا نشانی IP|تاریخ ویرایش}} استفاده کنید).
- وقتی که در وسط یک پیام بلند، برای پاسخ به یک جزء از آن، پیامی کوتاه به عنوان پاسخ اضافه میکنید. توجه کنید در این موارد حتماً نوشتهٔ خودتان را امضا کنید.
- وقتی یک پیام بلند از نظر صفحهبندی اشکال دارد، به نحوی که خواندنش مشکل میشود. در این حالت، فقط صفحهبندی را اصلاح کنید و محتوای پیام را تغییر ندهید.
- در صفحهٔ بحث خودتان، میتوانید نوشتههای دیگران را پاک کنید، اما توجه کنید که بایگانی کردن صفحههای بحث ترجیح داده میشود، و پاک کردن نوشتههای دیگران بدون داشتن دلیل خوبی برای این کار، یک رفتار نامناسب دانسته میشود. توجه کنید که این مورد فقط در مورد پاک کردن کل نوشتهٔ یک نفر است، و شما اجازه ندارید بخشی از نوشته را به شکلی پاک کنید یا تغییر دهید که محتوای آن دچار تغییر شود.
[ویرایش] ویرایش نوشتههای خودتان
سعی کنید از ویرایش نوشتههای خودتان تا حد امکان پرهیز کنید، چرا که ممکن است دیگران آن نوشتهٔ شما را در جای دیگری به شکل فعلی نقل قول کرده باشند. قبل از ذخیره کردن نوشتههایتان، از آنها پیشنمایش بگیرید تا مطمئن شوید که آنها را بدون غلط ذخیره میکنید.
وقتی میخواهید نوشتهٔ خودتان را که به آن پاسخ داده شده دوباره ویرایش کنید، چند راه حل پیش رو دارید:
- از کسی که به آن پاسخ داده، بپرسید که آیا تغییر دادن یا پاک کردن بخشی یا تمام چیزی که نوشتید از نظر او اشکال دارد یا نه.
- نوشتهٔ قبلیتان را پاک نکنید، بلکه خط بزنید (به قبل از آن دستور <s> و به بعد از آن دستور </s> را اضافه کنید).
[ویرایش] اختلاف نظر
برای حل اختلاف نظرهایتان با یک ویرایشکنندهٔ دیگر ویکیپدیا، ویکیپدیا:حل اختلاف را بخوانید.
[ویرایش] استانداردهای فنی و صفحهبندی
[ویرایش] صفحهبندی
- بخشهای جدیدی در انتهای صفحه اضافه کنید - اگر مطلب جدیدی را در بالای صفحه اضافه کنید ممکن است دیده نشود یا گیج کننده باشد. همیشه مطالب جدید در زیر مطالب قبلی و در انتهای صفحه اضافه میشوند. به این ترتیب توالی زمانی بحثها حفظ میشود. یک راه سریع برای انجام این کار آن است که روی دکمهٔ «+» در بالای صفحهٔ بحث کلیک کنید، تا یک بخش جدید ایجاد شود. (به راهنمای استفاده از صفحههای بحث نیز مراجعه کنید).
- بین مطالب مختلف فاصله بگذارید - اگر در یک پیغام میخواهید به بیش از یک نکته اشاره کنید، خوب است متن را در چند بند (پاراگراف) بنویسید. بین هر بند با بند بعدی باید یک سطر خالی بگذارید.
- از الگوی ریسمانی در بحث استفاده کنید - آن چه را که در پاسخ به یک مطلب قبلی مینویسید، با دندانهدار کردن متن (با استفاده از اضافه کردن نویسهٔ : به ابتدای سطر، به تعداد لازم) از متن بالایش متمایز کنید. (به راهنمای استفاده از صفحههای بحث نیز مراجعه کنید).
[ویرایش] عنوانها و بخشهای جدید
- برای هر موضوع جدید یک بخش جدید ایجاد کنید - به این ترتیب، بحثهای مربوط به آن موضوع از بقیهٔ بحثها متمایز میشوند. به علاوه، آن بخش از طریق «فهرست مندرجات» در بالای صفحهٔ بحث، قابل دسترسی خواهد بود. همانطور که پیشتر ذکر شد، با استفاده از دکمهٔ «+» در بالای صفحهٔ بحث، این کار به آسانی قابل انجام است.
- عنوان هر بخش را مناسب مقاله انتخاب کنید - عنوان یک بخش در صفحهٔ بحث باید نشان بدهد که موضوع آن بخش، کدام یک از قسمتها یا خصوصیات مقاله است. عنوانی مانند این مقاله بد است را استفاده نکنید؛ به جای این کار، در عنوان ذکر کنید که کجای مقاله بد نوشته شدهاست.
- عنوانها را بیطرفانه انتخاب کنید - عنوان باید مشخص کند که موضوع بحث چیست، نه این که به یکی از دیدگاههای موجود اشاره کند. در همین راستا:
- یک ویرایش خاص را ستایش نکنید - ممکن است منظور شما ستودن یک ویرایش خاص در متن مقاله باشد، اما توجه کنید که از دید کسی که با آن دیدگاه مخالف است، این کار شما وجههٔ دیگری پیدا میکند.
- در عنوانها انتقاد نکنید - چیزی که شما با لحن انتقادی از آن صحبت میکنید محصول ویرایش دیگر ویرایشکنندگان ویکیپدیا است، و لحن انتقادی شما ممکن است از طرف آنها نوعی حمله قلمداد شود.
- در عنوان به کاربر خاصی اشاره نکنید - نباید سعی کنید که کاربر خاصی را به بحث بکشانید. عنوان باید به شکلی باشد که همه بعد از خواندن آن به پاسخ دادن علاقهمند شوند.
[ویرایش] پیوندها، زمان، عنوان صفحه
- آزادانه پیوند بدهید - پیوند دادن به دیگر مقالهها در صفحههای بحث کار مفیدی است، و پیوند دادن به مقالههایی که هنوز ایجاد نشدهاند میتواند باعث شود که تدریجاً به بالای فهرست صفحههای مورد نیاز رانده شوند.
- تاریخ و ساعت را بر اساس زمان هماهنگ جهانی (UTC) بیان کنید، مثلاً وقتی که به زمان صورت گرفتن یک ویرایش یا انتقال یک صفحه اشاره میکنید.
- وقتی راجع به نام مقاله صحبت میکنید به نام فعلی اشاره کنید - این مساله زمانی که یک مقاله انتقال داده میشود (نامش تغییر میکند) اهمیت دارد. در این شرایط صفحهٔ بحث هم معمولاً منتقل میشود و اگر شما به نام قبلی اشاره کنید، باعث گیج شدن خواننده میشوید.
[ویرایش] صفحههای بحث طولانی
- بایگانی کنید؛ پاک نکنید - وقتی صفحهٔ بحثی خیلی طولانی (بلند) میشود، و قسمتهای قدیمیتر آن دیگر مورد بحث نیستند، صفحهٔ بحث را بایگانی کنید. به راهنمای بایگانی کردن صفحهها نگاه کنید تا روش درست این کار را فرابگیرید.
- بحث را خلاصه و جمعبندی کنید - به ویکیپدیا:خلاصه کردن صفحهها نگاه کنید.
[ویرایش] صفحههای بحث کاربری
در مورد صفحههای بحث کاربری با سختگیری کمتری برخورد میشود. اگر چه کاربرها اجازه دارند که محتوای صفحهٔ بحث خودشان را پاک کنند، ترجیح بر این است که محتوا را بایگانی کنند. (به توضیحات بالاتر و به ویکیپدیا:صفحه کاربری مراجعه کنید).

