عبدالکریم قاسم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

ژنرال عبدالكریم قاسم نظامی چپگرای عراقی در روز 23 تیر 1337 در كودتای ضدسلطنتی ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ به حیات رژیم پادشاهی فیصل در عراق خاتمه داد. عبدالكریم قاسم كه در هنگام كودتا 44 سال داشت، در فاصله سالهای 1319 تا 1335 توانسته بود تمامی مدارج نظامی ارتش عراق را طی كند و به فرماندهی آن دست یابد. او توانسته بود عقاید چپگرایانه خود را در فاصله حداقل دو دهه پر حادثه عراق از دید رژیم غربگرا و انگلیسی نوری سعید مخفی نگاه دارد و با همین گرایش، حساسترین منصب نظامی كشور یعنی ریاست ستاد ارتش عراق را به مدت چند سال بر عهده داشته باشد. كودتای قاسم موجب خشنودی مسكو و قاهره و نگرانی واشنگتن و لندن و ایران شد.

حکومت عبدالکریم قاسم جهت‌گیری آشکاری را به سمت شوروی شروع کرد. قاسم در سال ۱۹۵۹ اعلام کرد که از پیمان سنتو خارج می‌شود. عراق در سال ۱۹۵۰ به این پیمان پیوسته بود. علاوه بر آن، قرارداد خرید اسلحه از شوروی هم امضا شده بود. این دو اقدام مشخص قاسم آمریکا و سیا را وادار کرد که درصدد براندازی حکومت قاسم برآیند. مطابق رویه سیا در همان دهه‌ها راه آسان‌تر، ترور عبدالکریم قاسم بود.

تیم شش نفره‌ای برای ترور قاسم تدارک شده بود. صدام حسین تکریتی، به دسته‌ای پیوست که در سال ۱۹۵۹ به جان عبدالکریم قاسم نخست وزیر چپگرای کشور سوء قصد کرد. صدام حسین که در سال ۱۹۵۷ به حزب بعث عراق پیوسته بود، یکی از آن شش نفر بود! از طریق مسوول ایستگاه اطلاعات مصر در عراق، آپارتمانی در خیابان الرشید بغداد- درست روبه‌روی وزارت دفاع- که دفتر عبدالکریم قاسم درهمانجا بود؛ در اختیار صدام قرار گرفت تا رفت و آمدها را به خوبی کنترل کند. حادثه ترور قاسم در روز ۷ اکتبر ۱۹۵۹ برنامه‌ریزی شد. به اتوموبیل قاسم حمله کردند. صدام راننده را کشت. پای صدام تیر خورد. ترور نافرجام ماند.

حزب بعث سرانجام موفق شد در فوریه سال ۱۹۶۳ با پشتیبانی از توطئه چند افسر ارتش، کودتای عبدالسلام عارف و عبدالرحمن عارف را علیه عبدالکریم قاسم ترتیب داد. صدام حسین به بغداد برگشت و شبکه امنیتی مخفی حزب بعث (جهازالخاص) را به دست گرفت. این امر با به قدرت رسیدن عبدالسلام عارف همزمان شد؛ عارف در نوامبر همان سال پیگرد بعثی ها را در پی تلاش آنها برای کودتا آغاز کرد.

حزب بعث به خاطر شرکت در رشته‌ای از اعمال تبهکارانه، در پایان سال ۱۹۶۳ از حکومت عراق کنار گذاشته شد، اما حزب بعث مخفیانه به تدارک کودتا پرداخت تا سرانجام در کودتای سال ۱۹۶۸ (۱۳۴۷) قدرت را به دست گرفت.


[ویرایش] جستارهای وابسته


[ویرایش] پیوندهای بیرونی

[ویرایش] منبع

  • عبدالکریم قاسم 5994724964 :شابک
این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.