ارشدالدوله

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

جنبش مشروطه

شاهان قاجار

عنوان


ناصرالدین شاه
مظفرالدین شاه
محمدعلی شاه
احمدشاه

دوره سلطنت


۱۸۴۸-۱۸۹۶
۱۸۹۶-۱۹۰۷
۱۹۰۷-۱۹۰۹
۱۹۰۹-۱۹۲۵

نخست‌وزیران قاجار

امین‌السلطان
عین‌الدوله
مشیرالدوله
مشیرالدوله پیرنیا
مستوفی‌الممالک
صمصام‌السلطنه
سپهدار تنکابنی
سپهدار رشتی
قوام‌السلطنه
وثوق‌الدوله

چهره های جنبش مشروطه

میرزای شیرازی
میرزا فتحعلی آخوندزاده
حاج زین‌العابدین مراغه‌ای
سید جمال‌الدین اسدآبادی
عبدالرحیم طالبوف
میرزا ملکم خان
ابوالحسن میرزا قاجار
ملامحمدکاظم خراسانی
عبدالله مازندرانی
سیدعبدالله بهبهانی
سیدمحمد طباطبایی
شیخ فضل الله نوری
میرزا آقاخان کرمانی
شیخ احمد روحی
قاضی ارداقی
علاءالدوله
مسیو نوز بلژیکی
سیدحسن مدرس
شجاع نظام مرندی
ظل‌السلطان
ارشدالدوله
سالارالدوله
شعاع السلطنه
عباس‌آقا تبریزی
ملک‌المتکلمین
سیدجمال واعظ
جهانگیرخان شیرازی
نصرت الدوله
حسن تقی‌زاده
احمد کسروی
مورگان شوستر
مستشارالدوله
عضدالملک
ناصرالملک
مشیرالدوله
محمد خیابانی
ادوارد براون
مورگان شوستر
علی اکبر دهخدا
محمدتقی بهار
ایرج میرزا
میرزاده عشقی
کامران میرزا
تیمورتاش
شيخ خزعل
سردار اسعد
موتمن‌الملک
ثقة‌الاسلام
علی مسیو
ستارخان
باقرخان
یپرم‌خان
یحیی دولت‌آبادی
اسماعیل امیرخیزی
جعفر خان سردار بهادر
علیقلی خان سردار اسعد
میرزا کوچک‌خان جنگلی
حیدرخان عمواوغلی
محمدتقی خان پسیان
سلیمان‌میرزا اسکندری

احزاب و گروهها

اجتماعيون عامیون
کمیته ستار
مركز غیبی
اعتداليون
عامیون
انجمن اسلامیه
انجمن اخوت
جامع آدمیت
کمیته مجازات
حزب دموکرات
حزب کمونیست ایران

وقایع مهم جنبش مشروطه

قاجار
قیام تنباکو
جنبش مشروطه
فرمان مشروطیت
استبداد صغیر
جنبش جنگل
ایران جنگ جهانی اول
کودتای ۱۲۹۹
انحلال سلسه قاجار
قانون اساسی مشروطه

ارشدالدوله برادر محمدعلی شاه. محمدعلي شاه با اينکه از ايران گريخته بود، اما به تحريکات خود ادامه مي داد. در سال ۱۳۲۹ ق. هنگام بازگشت شاه مخلوع به ايران جنگ هايي ميان قواي هوادار محمدعلي شاه و نيروهاي دولت مشروطه صورت گرفت. سرکرده نيروي دولتي یپرم خان بود و توانست در نزديکي ورامين قواي طرفدار محمدعلي شاه به فرماندهي ارشدالدوله را شکست دهد و خود او را هم دستگير کند.

ارشدالدوله بلافاصله در دادگاهي صحرايي به مرگ محکوم شد و حکم وي نيز بدون کمترين درنگ به اجرا درآمد. اندکي پس از اين ماجرا، که یپرم خان با جنازه ارشدالدوله به تهران بازگشت، قواي دولتي براي دفع سالار الدوله به سمت غرب رهسپار شد. در اين لشکرکشي نيز یپرم خان يکي از سرکردگان بود.

درآخرین نبردهای ارشدالدوله درروز سه شنبه یازدهم رمضان سال 1329 درنبردسختی كه دراین روز درنزدیكی تهران وبرای فتح پایتخت اتفاق افتاد سرانجام آتش سنگین توپخانه ی نیروهای مشروطه طلب یك باره تركمانان سپاه ارشدالدوله رادچار وحشت و شكست كرد. دراین نبرد، فقط تركمانان 70 كشته، 400زخمی و 200 اسیر برجای گذاشتند، به علاوه درزمان تعقیب آنان گروهی هم درحین فرار به قتل رسیدند. درپایان، ارشدالدوله هم دستگیر وبه تهران انتقال داده شد. او را بلادرنگ محكوم به اعدام كردند و در ملأ عام به دار آویختند.


منبع:

  • مسعود بهنود: (کشته شدگان بر سر قدرت، ص. 207 - 179)
  • تاريخ انقلاب مشروطيت. رحيم نامور. انتشارات چاپار 1958