استان فارس
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فارس یا پارس یکی از ۳۰ استان کشور ایران است، مرکز آن شیراز است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] نام
فارس و فارسی شکل عربی شده پارس و پارسی هستند. نام زبان فارسی برگرفته از نام قدیم این منطقه، پارس بزرگ، است که به علت حکومت شاهان هخامنشی به کل منطقهٔ ایران اعمال میشد. به گفته لغتنامه دهخدا و دانشنامه بریتانیکا به فارس، "فارسِستان" هم گفته شده است.
[ویرایش] تاریخ
پیش از اسلام دو پادشاه بزرگ ایرانی بنامهای کورش بزرگ و اردشیر بابکان از این ناحیه برخاستند و به ترتیب سلسلههای بزرگ هخامنشی و ساسانی را پدید آوردند. اسکندر نیز بعدها تعدادی شهر در این استان تأسیس کرد. فارس بین سلسلههای بسیاری دست به دست شد و آثار باستانی و تاریخی زیادی از آن ها بجای ماند که هر کدام به عنوان میراث جهانی ارزش های خود را دارند و بازگوکننده تاریخ استان، ایران و غرب آسیا هستند. ویرانههای بیشاپور، تخت جمشید و فیروزآباد همگی بیانگر این موضوع است.
[ویرایش] جغرافیا
استان فارس تقریباً در جنوب کشور قرار دارد. از شمال به استان اصفهان، از شرق به استان یزد و استان کرمان، از جنوب به استان هرمزگان، از غرب به استان بوشهر و از شمال غربی به استان کهگیلویه و بویراحمد محدود است. پهناوری آن 122400 کیلومتر مربع و میانگین بلندی آن از سطح دریا 1540 متر است.
[ویرایش] آب و هوا
سه ناحیه آب و هوایی گوناگون در استان فارس وجود دارد. نخست ناحیه کوهستانی شمال و شمال غربی با زمستان های نسبتاً سرد و تابستان های معتدل. دوم نواحی مرکزی با زمستان های نسبتاً بارانی و معتدل و تابستانهای گرم و خشک. ناحیه سوم در جنوب و جنوب شرقی دارای زمستان های معتدل و تابستان های بسیار گرم است.
[ویرایش] جمعیت
استان فارس ۴٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر جمعیت دارد.
[ویرایش] اقتصاد
[ویرایش] صنایع و محصولات
غلات (گندم و جو)، مرکبات، میوهجات، خرما، چغندر قند و پنبه، فرآوردههای کشاورزی استان فارس هستند. صنایع پتروشیمی، پالایشگاه نفت، لاستیکسازی، صنایع الکترونیک، کارخانهجات قند، از مهمترین صنایع استان فارس به شمار میآیند.
[ویرایش] گردشگری
[ویرایش] صنایع دستی
قلمزنی نقره، قلابدوزی با ابریشم، خاتم کاری و سایر انواع صنایع دستی، گیوه بافی، سفالگری، قالیچه، جاجیم (فرش نفیس بافته از پشم و پنبه)، گلیم (فرش بافته از موی بز).
[ویرایش] سوغات
در شیراز آبلیمو و عرقیجات تهیه میشود. شیراز همچنین به خاطر یک نوشیدنی خاص به نام فالوده شهرت دارد. از دیگر سوغات مهم استان میتوان به انواع شیرینیها چون حلوای ارده، نان یوخه، لوز، مسقطی، حاجی بادام و ... اشاره نمود.
[ویرایش] زبانها
زبان بیشینهٔ مردم استان زبان فارسی است. اما گویشهایی مانند لارستانی، ترکی قشقایی، سیوندی، دوانی، لری و عربی نیز در این استان رواج دارد. گویش مردم سیوند فارس به دلیل آمیخته نشدن با عربی و ریشه داشتن در پهلوی جنوبی و نیز قرار داشتن در زبانهای ایرانی شمالی و شمال غربی درخور اهمیت است. گویش لارستانی نیز از گویشهای ایرانی جنوب غربی به شمار میرود که با گویشهای فارسی، لری و تاتی همخانواده است. [1] عشایر قشقایی به گویش ترکی قشقایی سخن میگویند. گویش قشقایی با گویش آذربایجانی در یک رده قرار دارد. [2] گویش لری نیز در شهرستان ممسنی رواج دارد.
[ویرایش] جاذبهها و آثار تاریخی
- چنار هزار ساله استهبان
- مسجد جامع کبیر نیریز
- دروازه قرآن
- آرامگاه حافظ
- آرامگاه سعدی
- بنای نارنجستان قوام الملک
- باغ دلگشا
- تخت جمشید
- نقش رستم
- فهلیان و کوه سه تلان
- نقش رجب
- پاسارگاد
- خانه زینت الملوک
- ارگ کریمخان
- بیشاپور
- تمب بت
- برجهای سنگی
- کاخ اردشیر بابکان
- قلعه دختر
- بازار وکیل
- حمام وکیل
- مسجد وكيل
- سرای مشیر
- مسجد جامع اسیر
- مسجد عتیق
- حرم شاهچراغ
- حرم علی بن حمزه
- آرامگاه شاه شجاع
- بازار مسگرها
- بازار مشير نو
- مسجد نصیرالملک
- موزه پارس
- موزه تاریخ طبیعی فارس
- باغ هفت تنان (موزه سنگهای تاریخی)
- کلیسای ارامنه
- کلیسای شمعون غیور
- مدرسه خان
- آرامگاه خواجوی کرمانی
- اشکفت بلند
- سرای مشير
[ویرایش] گردشگاهها
- باغ ارم
- باغ عفیف آباد
- باغ دلگشا
- باغ نظر
- باغ جهان نما
- بهشت گمشده
- نرگس زار
- دریاچه پریشان
- آبشار مارگون
- لیدوما
[ویرایش] تقسیمات کشوری
[ویرایش] منبع
- مقاله بریتانیکا [3]
- لغتنامهٔ دهخدا
[ویرایش] پیوند به بیرون
| استانهای ایران | |
| آذربایجان شرقی | آذربایجان غربی | اردبیل | اصفهان | ایلام | بوشهر | تهران | چهارمحال و بختیاری | خراسان جنوبی| خراسان رضوی | خراسان شمالی | خوزستان | زنجان | سمنان | سیستان و بلوچستان | فارس | قزوین | قم | کردستان | کرمان | کرمانشاه | کهکیلویه و بویراحمد | گلستان | گیلان | لرستان | مازندران | مرکزی | هرمزگان | همدان | یزد | |

