میرویسخان هوتک
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
میروَیسخان هوتک (۱۰۸۶ تا ۱۱۲۷ ه . ق. / ۱۶۷۳ - ۱۷۱۵ م.). میرویس يا میراویس از افغانان غلجائی بود و در زمان ضعف دولت صفویه عليه دولت ايران شوريد. در ابتداى كار كلانتر قندهار بود اما هنگامى كه دولت ايران حكومت قندهار را در سال ۱۱۱۹ ه . ق. به گرگینخان گرجی سپرد میرویس كه مورد سوءظن حاكم واقع شده بود به اصفهان تبعيد شد. در اصفهان میرویس به ضعف دولت صفوى پىبرد و با دسيسهاى بزرگان دربار شاه را نسبت به گرگینخان بدگمان ساخت و سپس به بهانهٔ زيارت مکه از شاه اجازهٔ سفر گرفت. در آنجا از علماى سنت فتوی گرفت كه محاربه با شیعیان موافق احكام شرع است. پس از بازگشت به اصفهان در ۱۱۲۱ ه . ق. / ۱۷۰۹ م. اجازه يافت كه به قندهار برگردد. اما میرویس همین كه به قندهار رسيد سر به شورش برداشت و گرگینخان را كشت و سپاهيان ايران را كه به محاصرهٔ قندهار فرستاده شده بودند شكست داد و به اين ترتيب اساس دولت افغانها را پىريزى كرد. ميرويس در سال ۱۱۲۷ ه . ق. درگذشت.
[ویرایش] منابع
- روضةالصفای ناصری
- تاریخ ادبیات ادوارد براون ترجمهٔ رشید یاسمی صص ۹۹ – ۱۰۰ و ۱۰۱

