اراک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

اراک
اراک
اطلاعات کلی
نام رسمی : اراک
کشور : ایران
استان : مرکزی
شهرستان : اراک
بخش : مرکزی
نام محلی : اراک
نام‌های قدیمی : شهرستان عراق،
سلطان‌آباد،
قلعه نظامی،
دستگرده
مردم
جمعیت ۵۱۱٬۱۲۷[1]
رشد جمعیت : ۳ درصد
مذهب: شیعه
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا : ۱۷۰۰ متر[2]
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه: ۱۳٫۹۸
بارش سالانه : ۳۰۰ میلی‌متر
اطلاعات شهری
شهردار : علی‌اکبر کریمی[3]
پیش‌شماره تلفنی : ۰۸۶۱
وب‌گاه : arakcity.org


اراک یکی از شهرهای ایران و مرکز استان مرکزی است. این شهر مرکز شهرستان اراک نیز است.

اراک با جمعیتی برابر با ۳۸۰٬۷۵۵ نفر در سال ۱۳۸۳ و نرخ رشد جمعیتی ۳٪ قطب جمعیتی استان و از شهرهای پر جمعیت کشور محسوب می‌گردد و میدان شهداء (باغ ملی ) میدان مرکزی این شهر است.

فهرست مندرجات

[ویرایش] نام

اراک در گذشته سلطان‌آباد نام داشت و در دوره رضا شاه اراک نام گرفت. هنگامی که راه آهن سراسری ایران از کنار شهر عبور کرد ایستگاهی در کنار شهر احداث گردید. نام این ایستگاه را اراک گذاشتند وسپس طی بخشنامه‌ای ابلاغ گردید که نام آبادی‌های مجاور ایستگاه به نام همان ایستگاه «اراک» خوانده شوند.

برای کلمه « اراک » معانی گوناگونی ذکر گردیده است که تعدادی از آنها عبارت‌اند از:پایتخت، باغستان، نخلستان، شهرستان. بعضی کلمه «اراک» را برگرفته از ایراک و ایران دانسته که معرب آن کلمه عراق دانسته‌اند ، زيرا در بازه های زمانی خاصی به اراك ، عراق عجم نيز گفته شده كه به واسطه تلفظ اكثر خارجی ها كه عراق را ايراك تلفظ می كرده اند ، كم كم بصورت اراك تغيير يافته است.

در حال حاضر شهرستان اراك به عنوان يكی از قطب های بزرگ صنعتی ايران محسوب شده و صنايع بزرگی نظير پالايشگاه ، پتروشيمی ، ماشين سازی ، آذرآب ، آلومينيوم و صد ها مجموعه صنعتی ديگر در اين شهرستان قرار دارند.

هتل 5 ستاره بين المللی امير كبير و مجموعه حفاظت شده هفتاد قله ، از بارزترين قطب های پذيرای توريست ها می باشد.

[ویرایش] تاریخ

شهر اراک از نظر تاریخی نسبت به سایر شهرهای استان از قدمت چندانی برخوردار نیست. زمان احداث شهر اراک به دوره قاجار و سلطنت فتحعلی شاه می‌رسد. در اوایل سلطنت قاجار در عراق عجم بعلت وسعت زیاد و جمعیت فراوان همواره ناامنی و اختلافات محلی بروز می‌کرد و این امر از لحاظ سیاسی و اقتصادی برای حکومت مرکزی بروز مشکل می‌کرد. در زمان فتحعلی شاه قشونی به نام عراق تشکیل گردید و یوسف خان گرجی از فتحعلی شاه تقاضا نمود که برای مرکز قشون عراق عجم قلعه‌ای نظامی احداث کند. به همین جهت تأسیس ساختمان اولیه شهر به‌صورت قلعه‌ای به نام سلطان آباد، شروع ودر سال ۱۲۳۱ به پایان رسید.

شهر اراک یکی از شهرهای دانشجو پذیر کشور است. مهمترین دانشگاه این شهر با نزدیک به ۱۵٬۰۰۰ دانشجو دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک میباشد.

[ویرایش] اماکن دیدنی

  • مجموعه تاریخی بازار اراک
  • بنای تاریخی حمام چهارفصل
  • بنای تاریخی مدرسه سپهدار
  • شهر زیرزمینی ذلف آباد
  • بنای تاریخی پیر مرادآباد
  • روستای ساروق انجدان
  • امامزاده شاهزاده حسین
  • مرقد شاهزاده محمد عابد
  • آتشکده برزوی راهگرد
  • بنای تاریخی کاروانسرا
  • امامزاده ابراهیم
  • امامزاده حوا خاتون
  • امامزاده هفتاد و دوتن ساروق
  • امامزاده سهل ابن علی واقع در ۴۵ کیلو متری اراک
  • منزل حاج سامان طلعتی

[ویرایش] جاذبه‌های طبیعی

جریان سرچشمه‌های قره چای (رودخانه شراء و مهاجران) درغرب شهرستان اراک به علاوه وجود مناطق سرسبز در حواشی این رودخانه و همچنین اقلیم کوهستان و نقاط مرتفع جهت کوهنوردی، این قسمت از شهرستان اراک را از سایر مناطق جدا نموده است.

[ویرایش] چشمه‌ها

  • چشمه چپقلی
  • چشمه کیخسرو (سراب حک)
  • چشمه دوروزن آب روستای چناس (چشمه ای فصلی بوده وتا اواخر بهار آب دارد وشدیدا تحت تاثیر بارش باران و برف است. این چشمه و چشمه های دیگر این روستا سرچشمه اصلی رودخانه اراك می‌باشند.)
  • چشمه سراب چناس (چشمه‌ای دایمی بوده و فقط در خشكسالی‌های شدید بی آب می‌شود)
  • چشمه سیلی چناس (چشمه‌ای فصلی بوده و تا اواسط بهار آب دارد و شدیدا تحت تاثیر بارش باران و برف است)
  • چشمه دره چناس (این چشمه در میانه‌ی كوه غربی دشت دربند چناس قرار دارد كه در تمامی فصول سال آب دارد. عجیب است كه در بالای كوه همیشه آب دارد.)
  • چشمه آب رضا آباد در امامزاده اهل ابن علی

[ویرایش] غارها

شهرستان اراک به خاطر گسترش سازنده‌های آهکی و دولومیتی، محل تشکیل غارهای بسیاری بوده است:

  • غار «قلعه جوق» و مقبره اسرارآمیز آن
  • غار سفید خانی
  • غار انجدان
  • غار آسیلی
  • غار كل چناس (این غار ورودی كوچكی دارد كه ده متر نشسته باید رفت سپس به تونل بزرگ شیبداری می‌رسد در انتهای سمت چپ راه باریكی دارد كه به قسمت اصلی غار می‌رسد.این غار تا اوایل بهار آب دارد. ازحیوانات این غار خفاش را می‌توان نام برد)
  • ایوان غار كل چناس (این یك غار كوچك است كه به علت ارتباط با غار كل به ایوان غار كل معروف است. شكارچیان در زمستان در این ایوان استراحت می‌كنند.)
  • غار برآفتاب روستای چناس (این غار در بالای كوه برآفتاب قرار دارد.این كوه سه غار دارد كه یكی از اینها درون صخره های نوك كوه است)

عنوان پیوند=== كوه‌ها ===

  • برآفتاب چناس (این كوه در قسمت غربی روستا قرار دارد و آفتاب صبح به آن می‌تابد)
  • گورآب چناس (این كوه در قسمت شرقی روستا قرار دارد وهنگام صبح سایه ی این كوه بر روستا باعث اختلاف دمای آن با روستاهای مجاور می‌باشد)
  • میشاب چناس (این كوه بلند ترین كوه آنجا بعد از اشترانكوه می‌باشد و فصول زیادی از سال برف دارد)
  • كوه غار چناس (این كوه به علت وجود غاری در آن كوه غار نام گرفته است. غار این كوه تمام سال آب دارد و شكارچیان زیادی برای شكار به این چشمه می‌روند)
  • كوه غاغن (این كوه در قسمت غربی اراک قرار دارد و آفتاب عصر به آن می‌تابد)

كوه چار خاتون(بين حصار،چناس و قاقان مي باشد. داراي دو حلقه چاه به نام هاي چاه بزرگ وچاه كوچك مي باشد. آب گوارا وبسيار حنكي دارد. گياهان اين كوه عبارتند از: زرنگياه، موسير، كنگر، جوقاسم، مرزه، آلوي كوهي مي باشد. حيوانات وحشي گرگ، گراز، خرگوش، روباه، شغال، بز كوهي در فصول مختلف مشاهده مي شوند.غار بزرگي كه انتهاي آن كشف نشده نيز در اين منطقه افراد ماجرا جو را به خود جلب مي كند.)

[ویرایش] سوغات شهرستان

فتیر، فرش دستباف، باسلق، کشمش سبز، صابون محلی، شیره، انگور،...

استان مرکزی

استان مرکزی

مرکز اراک
شهرستان‌ها

آشتیان | اراک | تفرش | خمین | دلیجان | زرندیه | ساوه | شازند | کمیجان | محلات

شهرها

اراک | آستانه | آشتیان | پرندک | تفرش | توره | خمین | خنداب | داودآباد | دلیجان | رازقان | زاویه | ساوه | سنجان | شازند | غرق‌آباد | فرمهین | قورچی‌باشی | کرهرود | کمیجان | مأمونیه | محلات | میلاجرد | نراق | نوبران | نیمور | هندودر 

نقاط دیدنی

آتشکده خورهه | آرامگاه پرفسور حسابی | بازار اراک | گلستان‌های محلات | تپه تاریخی آوه | خانه خمینی | روستای هزاوه | سد پانزده خرداد | سراب عمارت | غار چال‌نخجیر | غار آزادخان | قلعه مستوفی‌الممالک | کاروانسرای دودهک | مجموعه تاریخی نراق | مدرسه سپهدار | مسجد شش‌ناوه | یخچال مهدی‌آباد