ویکیپدیا:پروژهٔ مترجمان/نوار غزه
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
الگو:کشور یا سرزمین "باریکه غزه" یک نوار باریک ساحلی در طول دریای مدیترانه، در خاورمیانه است. نام این منطقه برگرفته از شهر اصلی آن، غزه، است و حدود 4/1 میلیون نفر جمعیت و 360 کیلومتر مربع وسعت دارد.
در حال حاضر باریکه غزه در سطح بینالمللی به عنوان بخش "قانونی" از هیچ کشور مستقلی پذیرفته نشده است. به اعتقاد جامعه بینالملل باریکه غزه توسط اسرائیل اشغال شده است؛ خصوصا دولت ایالات متحده آمریکا باریکه غزه را به عنوان "منطقه تحت اشغال اسرائیل میداند که وضعیت کنونی آن بر اساس موافقتنامه آتشبس موقت اسرائیل و فلسطین تعیین میشود و وضعیت دائمی آن باید بر اساس دیگر مذاکرات تعیین شود" [۱]}} دولت اسرائیل به ویژه پس از خروج نیروهای اسرائیل از باریکه غزه و تخلیه شهرکها در این منطقه در سال 2005 با این مساله مخالف است.
اسرائیل کنترل حریم هوایی باریکه غزه و دسترسی به سواحل این منطقه از طریق دریا را در اختیار دارد. باریکه غزه و جمعیت آن تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین قرار دارد، که تحت نظارت اتحادیه اروپا کنترل مرز رفح بین غزه و مصر را نیز بر عهده دارد. پس از آنکه اسرائیل در درگیریهایی بخشهایی از غزه را بار دیگر در سال 2006 اشغال کرد، از ژوئن 2006 گذرگاه مرزی رفح به درخواست اسرائیل بسته شده است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] پیش زمینه
از نظر جغرافیایی، باریکه غزه غربیترین بخش سرزمینهای فلسطین را در جنوب غربی آسیا تشکیل میدهد، و از جنوب غربی با مصر و از شمال و شرق با اسرائیل هم مرز است. این منطقه از غرب به دریای مدیترانه ختم میشود.
مرزهای باریکه غزه بر اساس موافتنامه آتشبس موقت تعیین شده است که در سال 1949 بین مصر و اسرائیل منعقد شده تعیین شده است. این موافقتنامه پس از وقوع جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1948 که منجر به پایان سرپرستی انگلیس بر فلسطین شد منعقد شد. این منطقه (به استثنای چهار ماه که در طول بحران سوئز تحت کنترل اسرائیل قرار داشت) تحت اشغال مصر بود تا اینکه اسرائیل در جریان جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل در سال 1967 آن را اشغال کرد. در سال 1993، پس از انعقاد پیمان اسلو بین اسرائیل و فلسطین، بیشتر منطقه باریکه غزه تحت کنترل محدود تشکیلات خودگردان فلسطین درآمد. در فوریه 2005، دولت اسرائیل به اجرای طرح یکجانبه تخلیه نوار غزه پرداخت که در سال 2004 توسط آریل شارون نخست وزیر اسرائیل مطرح شده بود 翘亚ی این طرح از 15 اوت 2005 آغاز شد. بر اساس این طرح تمامی شهرکهای اسرائیل در این منطقه میبایست تخلیه میشد، و بدین ترتیب صنعت پرسود گلخانه در اختیار فلسطینیان قرار میگرفت تا به کمک آن رشد اقتصاد کشور خود را به بار آورند. همچنین بر اساس این طرح تمامی منازل و پایگاههای نظامی اسرائیل میبایست در این منطقه تخلیه میشد، که این روند نیز در 12 سپتامبر 2005 محقق شد و در این زمان کابینه اسرائیل رسما پایان اشغال نظامی باریکه غزه را پس از 38 سال اعلام کرد. حزب راست ملیگرای اسرائیل به شدت با طرح تخلیه نوار غزه مخالف بود، خصوصا آنهایی که دارای گرایش راست مذهبی ملیگرا بودند، و برخی از طرفداران این گرایشها اکنون معتقدند باریکه غزه بخشی از خاک اسرائیل است که به اشغال فلسطینیان درآمده است. پس از خروج اسرائیل از باریکه غزه، اسرائیل همچنان کنترل مرز آبی و حریم هوایی فلسطین را همچنان در اختیار دارد. اسرائیل پس از توافق با مصر و به منظور برقراری امنیت در مرزهای خود از "مسیر فیلادلفی" که در مجاورت مرز غزه با مصر قرار دارد خارج شد. وضعیت آینده سیاسی باریکه غزه هنوز نامشخص است، و گفته میشود این ناحیه بخشی از کشور مستقل فلسطین است که در آینده تشکیل خواهد شد.
[ویرایش] اطلاعات جمعیتی
الگو:رجوع شود به
حدود 3/1 میلیون فلسطینی در باریکه غزه زندگی میکنند [https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/gz.html. بیشتر این فلسطینیان را اعقاب پناهندگانی تشکیل میدهند که در طول جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1948 از اسرائیل گریختهاند یا از آن تبعید شدهاند. تا سال 1967، جمعیت باریکه غزه شش برابر شد، و از آن زمان این جمعیت همواره در حال رشد است. فقر، بیکاری، و شرایط نامساعد زندگی در این منطقه به وفور به چشم میخورد، و دلایل این وضعیت به نرخ شدیدا بالای تولد، آسیب دیدن اقتصاد منطقه در نتیجه بسته شدن مرزهای آن توسط اسرائیل پس از انتفاذه اول، و یا فساد و بیکفایتی مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام شده است. از دهه 1970 به بعد، 21 شهرک یهودینشین در نوار غزه احداث شد، اما این شهرکها در اوت 2005 تخلیه شد. رجوع شود به شهرکهای یهودینشین در باریکه غزه. در 14 ژوئیه 2006، پس از آنکه مبارزان فلسطینی معابری در دیوار مرزی باریکه غزه ایجاد کردند، صدها هزار فلسطینی از مصر به باریکه غزه هجوم آوردند. [۲] نرخ رشد جمعت فلسطین 4 درصد در سال است. بیش از 99 درصد از ساکنان باریکه غزه را مسلمانان و حدود 7/0 درصد از جمعیت این منطقه را اقلیت مسیحیان فلسطینی تشکیل میدهند.
آمار جمعیتنگاری مربوط به باریکه غزه از برآوردهای وزارت بهداشت فلسطین در سال 2005 اخذ شده است. [1]:
- ?نرخ تولد" 8/30 تولد در هر هزار نفر (برآورد در سال 2005) [2]
- "نرخ مرگ و میر" 2/3 مورد مرگ در هر هزار نفر (برآورد در سال2005) [3]
- "نرخ خالص مهاجرت" 54/1 مهاجر در هر هزار نفر جمعیت
- "میزان مرگ و میر اطفال": 3/21 مرگ در هر هزار مورد تولد [4]
- "میزان باروری": 7/4 مورد تولد کودک در ازای هر زن [5]
- "نرخ رشد جمعیت": 8/2 درصد [6]:
[ویرایش] موقعیت جغرافیایی
باریکه غزه در موقعیت جغرافیایی در خاورمیانه قرار گرفته است. این منطقه دارای مرزی 51 کیلومتری با اسرائیل، و مرزی 11 کیلومتری با مصر در نزدیکی شهر رفح است. خان یونس در 7 کیلومتری شمال شرقی رفح واقع شده، و شهرهای متعدد در طول ساحل بین این منطقه و شهر غزه واقع شده است. بیت لحیا و بین حنون به ترتیب در شمال و شمال شرقی شهر غزه واقع شدهاند.
منطقه گوش کتیف از محلات اسرائیل سابقا در منطقه دون|سند دون در همجواری رفح و خان یونس، در طول منطقه جنوب غربی ساحل 40 کیلومتری دریای مدیترانه واقع شده بود. چند ماه پس از آنکه اسرائیل در دسامبر 2005 طرح تخلیه یکجانبه باریکه غزه را اجرا کرد، یک منطقه حائل جنجالبرانگیز در مرز شمالی با اسرائیل ایجاد شد. بخشی از این مرز 5/2 کیلومتر به منطقه تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین نفوذ میکند، که این منطقه سابقا محلات شمال اسرائیل را تشکیل میداد، و در حال حاضر گردانهای عزالدین قصام از این منطقه برای شلیک موشک به اسرائیل استفاده میکنند.
باریکه غزه دارای آب و هوای معتدلی است، که دارای زمستانی ملایم و خشک، و تابستانی گرم و توام با خشکسالی است. سطح زمین مسطح یا هموار است، و تپههای شنی نیز در کنار ساحل قرار به چشم میخورد. مرتفعترین نقطه ابوعوده|جز ابوعوده نام دارد که دارای ارتفاع 105 متر از سطح دریاست. منابع طبیعی فلسطین شامل زمینهای قابل کشت (حدود یکسوم از باریکه غزه را زمینهای آبی تشکیل میدهد) است. مسائل زیستمحیطی فلسطین شامل کویرزایی؛ استفاده از آب شور برای آبیاری محصولات کشاورزی، آب شیرین؛ تصفیه فاضلاب؛ بیماریهایی که از راه آب منتقل میشود؛ فرسایش خاک؛ و کاهش و آلودگی منابع آب زیرزمینی است. گفته میشود باریکه غزه یکی از پانزده سرزمینی است که "مهد بشریت" را تشکیل میدهد.
این منطقه دارای قدیمیترین بقایای مربوط به آتشهای بزرگ ساخته دست بشر و برخی از قدیمیترین اسکلتهای بشر است.
[ویرایش] اقتصاد
الگو:رجوع شود به
بازده اقتصادی باریکه غزه در طول سالهای بین 1992 و 1996 یک سوم کاهش یافت. این سقوط به فساد و سوء مدیریت یاسر عرفات، بسته شدن مرزهای باریکه غزه توسط اسرائیل و اعمال کنترل گسترده بر مرزها در پاسخ به تروریسم در فلسطین|حملات تروریستی فلسطینیان به اسرائیل نسبت داده شده است. در نتیجه حملات فلسطینیان به اسرائیل روابط بازار کالا که پیشتر بین اسرائیل و باریکه غزه ایجاد شده بود مختل شد. منفیترین تاثیر اجتماعی این سقوط ظهور بیکاری فزاینده بوده است.
در طول سالهای بعد توسل اسرائیل به سیاست بستن مرزهای باریکه غزه کاهش یافت، و در سال 1998، اسرائیل سیاستهای جدیدی برای کاهش تاثیر بستن مرزها و دیگر رویههای امنیتی اعمال شده بر ورود کالا و نیروی کار فلسطین به اسرائیل اجرا کرد. این تغییرات منجر به وقوع یک بهبود سه ساله در اقتصاد باریکه غزه شد. دوره بهبود وضعیت اقتصادی در سه ماهه آخر سال 2000 و با آغاز انتفاذه الاقصی پایان یافت. انتفاذه الاقصی منجر به بسته شدن مرز اسرائیل توسط نیروهای دفاعی اسرائیل و نیز اعمال مکرر محدودیت بر تردد فلسطینیان در مناطق خودگردان شده و در نتیجه به شدت جابجایی تجاری و نیروی کار را مختل کرد. در سال 2001، و حتی شدیدتر از آن در سال 2002، آشوب بینالمللی و اقدامات نظامی اسرائیل در مناطق تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین منجر به تخریب طرح سرمایه و ساختار اجرایی، اختلال شایع در فعالیتهای تجاری، و کاهش شدید در تولید ناخالص داخلی شد. یکی دیگر از عوامل اصلی کاهش درآمد کاهش تعداد آن دسته از ساکنان غزه بوده که اجازه ورود به اسرائیل را داشتهاند. پس از خروج اسرائیل از باریکه غزه، شمار محدودی از کارگران فلسطینی بار دیگر به سمت اسرائیل روانه شدند اما پس از پیروزی حماس در انتخابات مجلس فلسطین در سال 2006 اعلام شد فلسطین قصد دارد پروانه کار این افراد را محدود کرده یا کلا لغو کند.
در طول دوران اسکان یهودیان در باریکه غزه، ساکنان شهرکهای یهودینشین مبادرت به ساخت گلخانه در این مناطق کرده و به اشکال جدیدی از کشاورزی دست یافتند. این گلخانهها فرصت کاری برای صدها فلسطینی ساکن باریکه غزه فراهم آورد. زمانی که اسرائیل در تابستان 2005 از باریکه غزه خارج شد، بانک جهانی این گلخانهها را خرید و در اختیار فلسطینیان قرار داد تا با آن اقتصاد خود را متحول کنند. بیشتر این گلخانهها در حال حاضر توسط کشاورزان فلسطینی مورد استفاده قرار میگیرد، گرچه مواردی از غارت و خرابکاری در برخی از مناطق گزارش شده است.
بر اساس کتاب جهانی سیا، تولید ناخالص داخلی باریکه غزه در سال 2001 با 35 درصد کاهش در درآمد سرانه 625 دلار در سال همراه بود، و 60 درصد از جمعیت باریکه غزه اکنون در زیر خط فقر زندگی میکنند. صنایع باریکه غزه اغلب از تجارتهای خانوادگی که به تولید منسوجات، صابون، حکاکی بر چوب درخت زیتون، و سوغاتی صدف مروارید میپردازد تشکیل شده است؛ اسرائیلیان مبادرت به ایجاد صنایع محدود مدرنی در برخی مراکز صنعتی کردهاند. برق باریکه غزه توسط اسرائیل تامین میشود. مهمترین محصولات کشاورزی باریکه غزه عبارتند از زیتون، مرکبات، سبزیجات، گوشت و لبنیات. صادرات اصلی عبارتند از مرکبات و گل، در حالیکه واردات اصلی را غذا، کالاهای مصرفی، و مواد ساختمانی تشکیل میدهد. مهمترین شرکای تجاری باریکه غزه عبارتند از اسرائیل، مصر و کرانه باختری.
[ویرایش] بهداشت
مطالعهای که دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا و دانشگاه القدس بیتالمقدس در اواخر سال 2002 برای تعاونی یاری و مساعدت در سرتاسر جهان|سازمان بینالمللی CARE انجام داده اند، از سطوح بالای سوء تغذیه در میان جمعیت فلسطین حکایت دارد. براساس این بررسی 5/17 درصد از کودکان بین 6 تا 59 ماه مبتلا به سوءتغذیه مزمن بودهاند. بر همین اساس 53 درصد از زنانی که در سن بارداری قرار داشتهاند و نیز 44 درصد از کودکان مبتلا به کمخونی بودهاند. پس از تخلیه یکجانبه باریکه غزه از نیروهای اسرائیل در اوت و سپتامبر 2005 وضعیت بهداشت در باریکه غزه با چالشهای خطیری مواجه شده است.
[http://news.yahoo.com/s/nm/20051017/lf_nm/mideast_gaza_health_doc
[ویرایش] حمل و نقل و ارتباطات
[[Image:Gaza airport 03.jpg|thumb| [[بخش آسیبدیده فرودگاه بینالمللی یاسر عرفات
باریکه غزه دارای شبکه کوچک و محدودی از راههاست. این منطقه همچنین دارای یک راهآهن یک خطه استاندارد است که در طول باریکه در مسیر شمال به جنوب از مرکز این منطقه میگذرد؛ با این وجود، این خط آهن بدون استفاده رها شده، و خطوط اندکی از آن برجای مانده است. این راهآهن سابقا از جنوب به راهآهن مصر و از شمال به راهآهن اسرائیل ختم میشد.
احداث تنها بندر باریکه غزه پس از آغاز انتفاذه الاقصی به صورت نصفهکاره رها شده است. فرودگاه بینالمللی غزه به موجب توافقاتی که در پیمان دوم اسلو و نیز در تفاهمنامه 1998 وای ریور به عمل آمده بود در 24 نوامبر 1994 افتتاح شد. این فرودگاه در اکتبر 2000 به دستور اسرائیل بسته شد و باند آن توسط نیروهای دفاعی اسرائیل در دسامبر 2001 تخریب شد. این فرودگاه از آن زمان فرودگاه بینالمللی یاسر عرفات نام گرفته است.
باریکه غزه دارای سیستم ابتدایی تلفن ثابت است که توسط یک سامانه سیم هوایی ارائه میشود و نیز از خدمات گسترده تلفن همراه برخوردار است که توسط پلتل (جوال) یا خدمات دهندگان اسرائیلی همچون سلکام ارائه میشود. چهار شرکت در باریکه غزه در حال ارائه خدمات اینترنت هستند که در حال حاضر سرگرم رقابت با یکدیگر بر سر اینترنت پرسرعت و نیز اینترنت تلفنی هستند. بیشتر خانوارهای غزه دارای رادیو و تلویزیون (70 درصد)، و حدودا 20 درصد آنان نیز دارای رایانه شخصی هستند. افرادی که در باریکه غزه زندگی میکنند از برنامههای شبکههای تلویزیونی ماهوارهای (الجزیره، برنامههای شبکههای تلویزیونی مصر و لبنان، و غیره)، کانالهای خصوصی محلی، و نیز صدا و سیمای فلسطین و شبکههای اول و دوم صدا و سیمای اسرائیل برخوردارند.
[ویرایش] همچنین رجوع شود به
- غزه
- اسرائیل
- مناقشه اسرائیل و فلسطین
- طرح یکجانبه اسرائیل برای تخلیه باریکه غزه
- جبالیه
- اشغال باریکه غزه توسط مصر
- فلسطین
- وضعیت سیاسی کرانه باختری و باریکه غزه
- فرمانروایی اردن بر کرانه باختری و شرق بیتالمقدس
- تونل قاچاق
- کرانه باختری
- مناقشه اسرائیل و غزه در سال 2006
- عباسان
[ویرایش] منابع
الگو:Factbook [7]*
</منابع>
[ویرایش] لینکهای خارجی
الگو:Sisterlinks
- Bregman, Ahron (2002). Israel's Wars: A History Since 1947. London: Routledge. ISBN 0-415-28716-2
- Directory of Palestinian related websites
- 1971 Ariel Sharon's campaign against terrorism from the Gaza Strip - From Ariel Sharon's Life Story, a biography
- The Electronic Intifada
- United Nations - Question of Palestine
- Nutritional Assessment of the West Bank and Gaza Strip
- 1991 Map of the Gaza Strip from the University of Texas at Austin
- 1999 Map of the Gaza Strip from the University of Texas at Austin
- Gaza women join Hamas fighters by Khaled Abu Toameh, published in the Jerusalem Post August 21, 2005.
- Gaza Strip at Google Maps
- Palestine Ministry of Health
- Special: Gaza kidnapping Israeli News - Ynetnews English version of Yedioth Ahronoth

