رضا رادمنش
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
رضا رادمنش (1363 - 1284) ش. دبیر اول حزب توده ایران در لاهیجان، به دنیا آمد.
او فرزند معزّالممالك و نوه دختری فئودال بزرگ گیلان، امین دیوان، بود. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه حقیقت همان شهر و تحصیلات دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون تهران انجام داد و در سال 1307 جزء نخستین گروه محصّلین اعزامی به فرانسه رفت. وی پس از اینكه از دانشگاه (كان نرماندی) لیسانسیه علوم و مهندس الكترومكانیك شد، به دانشگاه سوربن راه یافت و در رشته فیزیك درجه دكترای دولتی را اخذ كرد و بالاخره در سال 1314 به ایران بازگشت و بعد از شش ماه تدریس در دانشكده فنّی دانشگاه تهران، برای انجام خدمت نظام وظیفه به دانشكده افسری اعزام شد.
دكتر رادمنش هنگام تحصیل در فرانسه توسط ایرج اسكندری با دكتر تقی ارانی كه در برلین اقامت داشت آشنا شد و به این ترتیب هنگامی كه به ایران بازگشت، در سازمان مخفی حزب كمونیست كه توسط دكتر ارانی رهبری میشد، به فعالیت پرداخت. هنگامی كه پلیس مختاری رضا شاه در سال 1315 این سازمان را كشف نمود، دكتر رادمنش نیز كه با درجه افسری خدمت نظام وظیفه را انجام میداد، جزء دسته ۵۳ نفر دستگیر و به پنج سال زندان محكوم شد.
با این همه، رادمنش پس از خلاصی از زندان در شهریور 1320، هسته مركزی حزب توده را پیریزی كرد و از رهبران اولیه آن شد. وی مدّتی دبیر سازمان جوانان و دبیر تشكیلات حزب بود. در بهمن ماه 1327 پس از حادثه تیراندازی به شاه در دانشگاه تهران كه به اعلام انحلال حزب توده از سوی محمّدرضا شاه منجر شد، مدّتی در تهران مخفی بود و بعد از اینكه در دادگاه نظامی، بهطور غیابی به اعدام محكوم شد، به شوروی گریخت.
او دكترای فیزیك داشت و پس از این كه از دبیر اولی كنار رفت، به كار در آكادمی علوم فیزیك جمهوری دموكراتیك آلمان پرداخت و از او كاملاً راضی بودند. پسرش رامین نیز یك فیزیكدان درجه اول شد. او مانند پدرش در رشته فیزیك اتمی تحصیل كرد و با درجه ممتاز تحصیلاتش را به پایان رسانید و دكترایش را گذراند و در همان شعبه آكادمی جمهوری دموكراتیك آلمان در لایپزیك مشغول به كار شد. دخترش در رشته پزشكی تحصیل كرد و او هم با مادرش در لایپزیك زندگی میكرد.
وی پس از انقلاب ایران برای دیدار از خانواده، شهر و دوستان دانشگاهی خود به ایران مراجعت كرد و بعد از شش ماه اقامت در ایران مجدّداً به لایپزیك رفت و به كارهای دانشگاهی خود ادامه داد. دكتر رادمنش در زمستان 1363 در آستانه هشتاد سالگی در بیمارستان مخصوص سران احزاب كمونیست در برلین شرقی درگذشت و در گورستان لایپزیك مدفون شد.
[ویرایش] جستارهای وابسته
- مجله دنیا
- تقی ارانی
- بزرگ علوی
- احسان طبری
- داوود نوروزی
- ایرج اسکندری
- فراكسیون توده
- سلیمانمیرزا اسکندری
- حزب کمونیست ایران (دهه ۱۹۲۰)
- فهرست اعضای شاخص حزب توده
[ویرایش] منابع
- شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران ، باقر عاقلی.
- رضا رادمنش در نقد و بررسي خاطرات ايرج اسكندری
- رضا رادمنش: تاریخ احزاب در ایران

