برازجان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

بُرازجان شهری است در استان بوشهر. این شهر در ۶۰ کیلومتری شهر بوشهر واقع شده و مرکز شهرستان دشتستان می باشد. این شهر 120 هزار نفر جمعیت دارد و در ارتفاع ۷۰ متری از سطح دریا واقع شده است. برازجان دومین شهر بزرگ و پرجمعیت استان بوشهر است. اقليم اين شهر گرم و خشك است اما به دليل دسترسي به منابع كافي آبهاي زيرزميني و رودخانه هاي دائمي در نواحي اطراف شهر كشاورزي رونق خوبي دارد. انبوه نخلستانهاي اين منطقه كه در ديد اول جلب توجه ميكند بالغ بر 5/2 ميليون اصله درخت خرما ميشود.


برازجان از دو كلمه "براز" و "جان" تشكيل شده است "براز" بمعني بزرگ و جان=گان كه قيد مكاني است و روي هم مي شود جايگاه بزرگ . البته با وجود آثار باستاني بسيار قدمت اين شهر محرز است . برازجان در قسمت شمال شرقي استان بوشهر واقع است با مختصات جغرافيايي طول: 51.12 و عرض: 29.16 و در ارتفاع 65 متر از سطح دريا . شهر بر سه راهي كازرون ، بوشهر و اهرم قرار دارد . مردمي خونگرم و مهمان نواز دارد. از بدو ورود به شهر چند چيز جلب توجه مسافر مي كند . اول تضاد شكل و معماري شهر با موقعيت تاريخي و جغرافيايي آن است ، دوم تنوع نژادي مردم با اينكه از دو و يا سه تيره كهن بيشتر نيستند .و ديگري انبوه موتور سيكلت هاي در حال تردد در سطح شهر و اطراف آن شهر را اندكي شلوغ كرده است . بازار قديمي شهر كه به نام "بازار سرپوشيده" شهرت دارد نسبتا جالب است اما صنايع دستي منطقه در آن يافت نمي شود. يك قلعه قديمي كه در حال بازسازي است و سالها قبل زندان بوده در ميدان مركزي شهر خودنمايي مي كند . لهجه برازجاني شنيدني و جذاب است و اساسا بر زبان فارسي مبتني است. مردم شهر برازجان از نژاد فارس هستند و اين شهر در گذشته جزئي از ايالت فارس بوده است. در اين شهر دو نشريه محلي منتشر مي شود كه معتبرترين آن "اتحاد جنوب"و"دریای جنوب" مي باشد كه تعداد و تيراژ آنها نيز هر سال افزايش مي يابد. در مزارع و كشتزارهاي حومه شهر انواع محصولات كشاورزي و صيفي جات توليد ميشود كه از مهمترين آنها مي توان به خرما,تنباكو,کاهو,کنجد و..." اشاره كرد.

شهر برازجان از لحاظ نوع معماري و محكم سازي در سطح كشور رتبه بسيار بالايي را به خود اختصاص داده است. اغلب بناهاي ساخته شده در دو دهه‌ي اخير بتون آرمه‌اي بوده كه در برابر زلزله و بلاياي طبيعي مقاومت بسيار خوبي خواهد داشت. دو مسيل بسيار عريض از ميان شهر عبور ميكند كه از دامنه كوههاي شرقي شهر شروع شده و به حومه‌ي جنوبي شهر ختم ميشود كه در كنترل سيل نقش مهمي را ايفا ميكند و فقط در هنگام بارندگي آب دارد. ميزان بارش ساليانه در شهر برازجان 250 میلیمتر است و غالب اوقات بارش به صورت رگبار و بسيار شديد است كه باعت ميشود تعداد روزهاي داراي بارندگي در سال نسبتا كم باشد.گرماي تابستان شديد و همواره با هواي مرطوب همراه است. بهترين زمان براي سفر به اين شهر از دي ماه تا فروردين است.


[ویرایش] آثار تاریخی

در اين شهر، نشانه هاي متعددي از تاريخ كهن و باستاني به چشم مي خورد . آثار باستاني متعلق به دوران هخامنشيان كه از قرن ششم تا چهارم قبل از ميلاد مسيح بر ايران و بخش اعظمي از خاورميانه حكمراني داشته اند ، در كاوش هاي باستان شناختي در دهه هاي اخير در اين شهر به دست آمده كه نشان از توجه پادشاهان و حاكمان هخامنشي به اين منطقه دارد . كاخ متعلق به كوروش كبير بنيان گذار هخامنشيان(دربرازجان) در كنار آثار باستاني ديگر از اين دوره ، جايگاه و اهميت اين ناحيه را در دوران پادشاهي هخامنشيان نشان ميدهد . در دوران ساساني نيز اين منطقه از جمله نواحي مهم و مورد توجه به شمار مي رفت . آثار باقي مانده از دوران ساساني در اين منطقه ، بيانگر اهميت و جايگاه تجاري – سياسي و نيز رشد و تكامل شهر نشيني در اين ناحيه به شمار مي رود . شهر توز يا (توج ) كه امروزه آثار و بقاياي آن در شهرستان دشتستان ] حد فاصل بخش سعد آباد و شبانكاره [ قرار دارد ، يكي از مراكز شهري – صنعتي و تجاري مهم ايران و مناطق ساحلي خليج فارس در دوران ساسانيان و قرون نخستين اسلامي بوده كه حتي تا دوران حكومت آل بويه ] ديلميان [ نيز حيات و فعاليت خود را حفظ نموده است . بر اساس گزارشهاي مورخين و جغرافي دانان مسلمان ، شهر توز منسوب است به اردشير بابكان ] اوايل قرن سوم ميلادي [ بنيانگذار دولت ساساني . پارچه گلدوزي شده اين شهر كه به پارچه توزي مشهور بود از جمله محصولات هنري و صنعتي اين شهر به شمار مي رفت و از شهرت خاصي برخوردار بود به طوري كه در شاهنامه فردوسي هم مورد اشاره قرار گرفته و نيز در خلال جنگ هاي صليبي از جهان اسلام به اروپا انتقال يافته و مورد استقبال علافه مندان اروپايي قرار گرفته است . از سكه هاي ضرب شده در اين شهر نيز سكه هاي متعلق به دوره آل بويه يا ديلميان در دست مي باشد . در شهر برازجان و اطراف آن علاوه بر آثار برجاي مانده از دوران باستان و قرون ميانه تاريخ ايران ، آثار و ابنيه بر جاي مانده از قرون اخير و تاريخ معاصر ايران نيز وجود دارد . و از نقطه نظر تاريخي و معماري از ارزش و اهميت خاصي برخوردار است . در دوران معاصر و جديد نيز منطقه دشتستان و به ويژه شهر برازجان و مناطقي همچون سعد آباد و شبانكاره نقش بسيار فعال و حساسي در تحولات تاريخي جنوب كشور ايفا نموده است . جايگاه دشتستان و به ويژه شهر برازجان به عنوان مركز مبارزات ضد استعماري مردم جنوب كشور در خلال جنگ جهاني اول ] 1917- 1914 م [ و مقاومت مردم اين منطقه در برابر حملات و هجوم هاي ارتش اشغالگر انگلستان از جمله نقاط برجسته تاريخ اين منطقه در دوران معاصر به شمار مي رود . ظهور افراد مبارز و وطن دوستي همچون "غضنفرالسلطنه برازجاني" به همراه ظهور افراد دانشمند و تحصيل كرده كه پيشتاز فرهنگ جديد و آموزش و پرورش نوين در جنوب ايران شده و مدرسه سعادت بوشهر را اداره كردند ، از جمله نشانه هاي حيات و كوشش مردم اين منطقه و جايگاه برجسته آن ها در تاريخ جنوب ايران و بلكه تاريخ ايران به شمار مي رود . از آثار گردشگری:کاروانسرای مشیرالملک.بازارقدیمی و کاخ کورش(برازجان}-گوردختر.کوشک اردشیروآبشاررودفاریاب(بشتکوه)-بل مشیر و کاروانسرا-کوه قلعه(ارتفاعات گیسکان)-کاخ بردک سیاه(درودگاه)-چشمه زیرراه.سواحل رودشابور و چهل خانه(سعدآباد)-امامزاده ابراهیم(ع)و... در منطقهی کوهستانی باغ تاج واقع در شرق برازجان خرابه های یک قلعهی بسیار قدیمی مشتمل بر شالوده ی دیوارها و ستون ها و پله کان هایی که از سنگ و کچ ساخته شده است وجوددارد این قلعه که بر فراز یکی از کوهها و بر لب پرت گاهی مخوف بنا گردیده در پشت این کو ، دره ی هشت رود ( هشرو) واقع شده است . در مسیر این قلعه ی عظیم اثار آسیاب خرابه ای است که مربوط به دوره ی ساسانیان بوده است .

 این نوشتار مرتبط با جغرافیا خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
استان بوشهر

استان بوشهر

مرکز بوشهر
شهرستان‌ها بوشهر | تنگستان | جم | دشتستان | دشتی| دیر | دیلم | کنگان | گناوه
شهرها

آب‌پخش | آبدان | امام حسن | اهرم | برازجان | بردخون | بندر دیر | بندر دیلم | بندر ریگ | بندر کنگان | بندر گناوه | بوشهر | تنگ ارم | جم | چغادک | خارک | خورموج | دالکی | دلوار | ریز | سعدآباد | شبانکاره | طاهری | عسلویه | کاکی | کلمه | نخل تقی | وحدتیه |

نقاط دیدنی

آب‌انبار قوام | آتشکده خورموج | دژ برازجان | سیراف | سینیز | شهر باستانی ریشهر | غار چهل‌خانه | کاخ هخامنشی بردک‌سیاه | مدرسه سعادت مظفری | موزه رئیسعلی دلواری | موزه مردم‌شناسی بوشهر 

زبان‌های دیگر