علوم رایانه
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
علوم رایانه یا علوم کامپیوتر به مجموعهٔ فنون و رشتههائی گفته میشود که به زیربناهای نظری، روشهای طرّاحی، و ساخت یا چگونگی استفاده از رایانه میپردازند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخ و پیشینه
اگرچه آغاز ساخت رایانههای رقمی الکترونیک را میشود از اواخر دهه ۱۹۳۰ میلادی دانست، ریشهها، مبادی، و سرچشمههای دانش رایانه را باید در روشهای محاسباتی کهن با تاریخ و سوابق هزاران ساله نشان گرفت. در بسیاری از روشهای محاسباتی بابلیان الگوریتمهائی بهکار میرفته هماکنون نیز رایج است. کتاب الجبر و مقابله خوارزمی پر از روشهای محاسباتی الگوریتمی است و بیدلیل نیست که نام الگوریتم از نام خوارزمی گرفته شده است.
دانش رایانه به معنی امروزین آن احتمالاً از مطالعات چارلز ببیج و ایدا آگوستا، کنتس لاولیس شروع میشود. در سال 1900 IBM ماشین هایی دارای پانچ کارد به فروش می رساند. به هر حال این ماشین ها برای انجام یک کار یا زیرمجوعه ای از کارهای معین ساخته شده بودند.در طول دهه 1940 ماشین های محاسب بسیار قدرتمندی ساخته شدند و عبارت رایانه(کامپیوتر) به آنها اطلاق شد که جایگزین نمونه های انسانی خود شده بودند زمانی که مشخص شد می توان از رایانه ها برای کارهایی غیر از محاسبات ریاضی استفاده کرد علم رایانه به تمام کارهایی محاسباتی گسترش یافت. برای اولین بار در سال 1960 علوم رایانه بصورت یک رشته مستقل بوجود آمد و آن را با مدارک معتبر در دانشگاه ها ارائه نمودند. از زمانی که رایانه ها در دسترس عموم قرار گرفتند برنامه های مختلف ارائه شده برای آنها زمینه های جداگانه برای مطالعه گشته اند.
[ویرایش] پیشرفت های بزرگ
با وجود عمر کم آن به عنوان یکی رشته دانشگاهی علم رایانه کمک های اساسی به دانش و اجتماع نموده است. که شامل موارد زیر است:
کاربردها در علم رایانه
- یک تعریف رسمی برای محاسبات و محاسبه پذیری و اثبات مسائلی که غیرقابل حل و سخت است.
- مفهوم زبان برنامه نویسی ابزاری برای بیان دقیق اطلاعات تحلیل پذیر در سطوح مختلف انتزاع است.
کاربردها خارج از علم رایانه
- موجب بوجود آمدن انقلاب دیجیتال شد که یه عصر اطلاعات فعلی منجر شد.
- در رمزنگاری شکسته شدن کد انیگما کمکی اساسی برای پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم شده است.
- محاسبات علمی مطالعه پیشرفت ذهن و بررسی ژنوم انسانی در پروژه ژنوم انسانی را ممکن ساخت. پروژه های محاسبات توزیعی Folding@home امکان بررسی پروتئین ها را فراهم ساخت.
[ویرایش] ارتباط با سایر رشته ها
علی رغم نام آن علم رایانه بیشتر در زمینه هایی غیر از علم رایانه به بررسی می پردازد. بدین دلیل نام های جایگزین دیگری برای آن پیشنهاد شده است. دانشمند دانمارکی پیتر ناور عبارت داده شناسی (datalogy) را پیشنهاد نمود تا این حقیقت را که این رشته علمی بیشتر به داده ها و پردازش آنها توجه دارد نه لزوما رایانه ها. اولین موسسه علمی که عبارت داده شناسی را بکار برد DIKU گروه داده شناسی در دانشگاه کپنهاگ بوده است که توسط پیتر ناور در سال 1969 به عنوان اولین گروه داده شناسی بنا گذاشته شد. این عبارت بیشتر در کشورهای اسکاندیناوی مورد استفاده قرار گرفته است. در اولین روزهای این علم در ارتباطات ACM نام های دیگری نیز برای دانشمندان این زمینه پیشنهاد شده بود مانند turingineer و turologist و flowcharts-man و applied-metamathematition و applied epistomologist. سه ماه بعد در این مجله عبارت comptologist پیشنهاد شد و سال بعد عبارت hypologist . اخیرا عبارت computics نیز پیشنهاد شده است.
در حقیقت عبارت زیر از دانشمند معروف علم رایانه ادگار دیجیکیسترا نقل قول شده است:
"علم رایانه به همان اندازه در مورد رایانه است که نجوم در مورد تلسکوپ." طراحی و بکارگیری رایانه و سیستم های رایانه ای معمولا در محل بکارگیری رشته های دیگر است. برای مثال سخت افزار رایانه توسط مهندسین کامپیوتر مورد بررسی قرار می گیرد و مطالعه سیستم های رایانه ای تجاری و بکارگیری آنها در رشته فن آوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی است. گاهی علوم کامپیوتر را بدلیل این که به اندازه کافی علمی نیست مورد انتقاد قرار می دهند که در این عبارت بیان شده است:"دانش به علم رایانه مانند هیدرودینامیک است به لولهکشی". این عبارت توسط استن کلی بوتل و دیگران بیان شده است. مطالعات در علم رایانه معمولا یه سایر رشته ها نیز وارد شده است مانند هوش مصنوعی
[ویرایش] حوزههای اصلی علم رایانه
[ویرایش] پایههای ریاضی
[ویرایش] علم نظری رایانه
- نظریه محاسبهپذیری
- طراحی و تحلیل الگوریتمها
- هندسهٔ محاسباتی
- الگوریتمهای تصادفی
- نظریهٔ الگوریتمی بازی
- بیوانفورماتیک
- پیچیدگی محاسباتی
- رمزنگاری
- محاسبهٔ کوانتومی
[ویرایش] نرمافزار
-
- سیستم عامل
- شبکههای رایانهای
- مهندسی نرمافزار
- زبانهای برنامهسازی
- همگردان (کامپایلر)
- کاربرد
[ویرایش] سختافزار
- علوم پایه ای و پیشرفته سخت افزار
- ریزبرنامهسازی و کنترل
- طراحی مدارهای منطقی
- طراحی مدارهای VLSI
- کارآئی و اطمینانپذیری

