فریده قطبی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فریده قطبی (دیبا) مادر شهبانو فرح دیبا (پهلوی) سومین همسر محمدرضا شاه پهلوی بود.
فریده قطبی از خانواده قطبی لاهیجان و از نبیرگان قطب الدین لاهیجی (از علمای امامیه قرن ۱۱)بود. او در سال ۱۳۰۰ ه.ش در لاهیجان متولد شد و در کودکی پدرش را از دست داد و به همراه مادر و تنها برادرش محمدعلی قطبی (متولد ۱۲۹۶) در رشت ساکن شدند. او در جوانی در فروردین سال ۱۳۱۶ با سهراب دیبا فرزند میرپنج مهدی خان دیبا(مکرم الدوله)فرزند نظام العلمای تبریزی که تحصیل کرده مدرسه نظام روسیه و لیسانس حقوق از یکی از دانشگاههای فرانسه بود، ازدواج کرد.
فریده قطبی (دیبا) که به همراه همسرش در تبریز مقیم شده بود، در سال ۱۳۱۷ دختری به دنیا آورد که فرح دیبا نام گرفت. پس از اینکه سهراب دیبا در جوانی بر اثر ابتلا به سرطان در سال۱۳۱۹ ه.ش درگذشت ،فریده دیبا و دختر ده ساله اش پس چندی به خانه برادرش محمدعلی قطبی در تهران رفتند و با خانواده او زندگی میکردند.
فریده و محمدعلی قطبی شرایط تحصیل فرح را در مدارس ایتالیاییها و ژاندارک و دبیرستان رازی تهران فراهم کردند و او را برای ادامه تحصیل در رشته معماری به فرانسه فرستادند.
فرح دیبا در سال ۱۳۳۸ با شاهزاده شهناز پهلوی و اردشیر زاهدی دختر و داماد محمدرضا شاه پهلوی آشنا شد و آن دو او را برای ازدواج به شاه که در سال ۱۳۳۶ از ملکه ثریا جدا شده بود، معرفی کردند. این معرفی به عقد و ازدواج در روز دوشنبه ۲۹ آذر ۱۳۳۸ منجر شد و پس از چندی با به دنیا آمدن فرزند پسری یا نام شاهزاده رضا پهلوی استحکام یافت.
این ازدواج منجر به ترقی روزافزون خانواده قطبی و کلیه وابستگان و منسوبان به آنها شد.[نیاز به ذکر منبع] با وقوع انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ دوران کامیابی و اقتدار خاندان پهلوی به پایان رسید و فریده دیبا نیز همچون تنها دختر و نوادگانش مجبور به ترک ایران شد و در انگلستان بدرود حیات گفت و در همانجا به خاک سپرده شد.
وی در اواخر عمر به نوشتن خاطرات خود پرداخت که در کتابی تحت عنوان "دخترم فرح" در سال 1379 توسط انتشارات به آفرین به چاپ رسید. وی در این کتاب به بیان مسائل خصوصی دربار پرداخت، از این رو خاندان پهلوی این کتاب را جعلی قلمداد کرده و صحت آن را رد کرده اند ولی این کتاب از روی نوار کاست صدای خانم دیبا پیاده شده است و در صحت آن شکی نیست.

