جزيره قشم
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
قِشم نام جزیرهای است در خلیج فارس و در استان هرمزگان ایران. شهر قشم و اطراف آن که دارای اماکن قدیمه و بقایای قلاع هست به خوبی نشان از آبادی گذشته این شهر بندری دارد که حاکی از دوران شهر نشینی و تمدن در ایام گذشته بوده و مهمترین آن وجود آثار قلعه مستحکمی است که توسط پرتغالیها بنا شده و در حال حاضر در نزدیکی جنوب شرقی میدان امام خمینی در مجاور دریا برپاست.
بازار شهر قشم را باید از جالبترین بازارهای جنوبی ایران دانست، ظاهراً عمر چندانی از ساختمان آن نمیگذرد و در بعضی از نقاط، بازار به صورت سر پوشیده دیده میشود.مناظر طبیعی اطراف شهر قشم بسیار زیباست.
جزیره قشم جزیره بزرگترین جزیره غیر مستقل دنیا و بزرگتر از ۲۲ کشور جهان است. از جاذبههای طبیعی این جزیره میتوان به جنگلهای حرا اشاره کرد که به هنگام مد تا نیمه در آب دریا فرو میروند. قشم از انتخابهای همیشگی مردم ایران برای مسافرت به ویژه در هنگام و هرمز تعطیلات نوروز است. قابلیت همراه بردن خودروی شخصی هنگام مسافرت به آن موجود است به ویژه از بندر پل تا بندر لافت. از آنجا که این جزیره جز مناطق آزاد ایران به شمار میرود، مجتمعهای تجاری بسیاری در آن مشغول فعالیت هستند. که یکی از دلایل مسافرت مردم به این جزیره خرید کردن از این مجتمعهای تجاری است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] جغرافیای سیاسی
در سال 1385 این شهرستان داراى به سه بخش مرکزی و بخش شهاب و بخش هرمز 7 دهستان تقسیم شده بود.
طبق آخرین تقسیمات کشورى امروزه شهرستان قشم 64 شهر و روستا دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
1 ـ تولا(قشم) 2 ـ دفارى 3 ـ حمیرى 4 ـ جزیره لارک (جزء جزیره قشم) 5 ـ درگهان (در سال 85 تبدیل به شهر شده است) 6 ـ هلر 7 ـ گیاهدان 9 ـ رمچاه 10 ـ جىجیان 12 ـ باغ بالا 13 ـ توریان 14 ـ تُمسنتى 15 ـ زینبى 16 ـ پىپشت 17 ـ کوشه 18 ـ کاروان(قشم) 19 ـ گربدان 20 ـ زیرانک 21 ـ کردوا 22 ـ مسدوم 23 ـ خالدین 24 ـ مسن 25 ـ شیب دراز 26 ـ دیرستان 27 ـ برکه خلف 28 ـ هنگام(هنگام جدید) 29 ـ هنگام قدیم 30 ـ هنگام غیل (جزیره هنگام) 31 ـ ریگو 32 ـ بند حاج على 33 ـ قندیل 34 ـ نخل گل 35 ـ لافت 36 ـ طبل(روستا) 37 ـ ملکى 38 ـ هفت رنگو 39 ـ سلخ 40 ـ گمبران 41 ـ سهیلى 42 ـ تنبان 43 ـ گورزین 44 ـ دهخدا(روستا) (خور خران) 45 ـ گوران(قشم) 46 ـ نقاشه 47 ـ دوربنى 48 ـ بندردولاب 47 ـ گورى(روستا) 50 ـ مرادى 51 ـ درکو 52 ـ دوستکو 53 ـ کانى(روستا) 54 ـ چاهو شرقى 55 ـ تمکز 56 ـ کنار سیاه(قشم) 57 ـ چاهوغربى 58 ـ سرریگ 59 ـ باسعیدو
(سوزا، هرمز و قشم حوزه شهرىاند و در سال 85 بندر درگهان به حوزه شهرى اضافه شد.)
شهر قشم در شرقىترین نقطه جزیره واقع شده است و به رغم آنکه این شهر نسبت به کل جزیره مرکزیت هندسى ندارد، اما به علت موقعیت مهم استراتژیک آن (دید گسترده به جنوب، شمال و شرق، دید به تنگه هرمز، نزدیکى به بندرعباس و...) از قدیم واجد اهمیت بوده و عمدهترین سکونتگاه جزیره محسوب مىشده است. انتخاب شهر قشم به عنوان پایگاه اصلى توسعه منطقه آزاد تجارى-صنعتى قشم نیز بر اهمیت این شهر افزوده است
[ویرایش] بنادر
بنادر مهم صیادى و تجارى: 1 ـ بهمن 2 ـ شهید ذاکرى 3 ـ سلخ 4 ـ مسن 5 ـ سوزا 6 ـ کاوه 7 ـ لافت 8 ـ درگهان 9 ـ باسعیدو 10 ـ فجر 11 ـ شرکت نفت 12 ـ رمچاه 13 ـ کندالو 14 ـ طبل 15 ـ هنگام
[ویرایش] جغرافیاى انسانى
ترکیب جمعیتى (طبق سرشمارى آبانماه سال 1385):
- جمعیت کل جزیره قشم: 98.829 نفر
- عده مردان جزیره: 49.742 نفر
- عده زنان جزیره: 49.087 نفر
- عده کودکان زیر یکسال: 2.268 نفر
- عده کودکان زیر پنج سال: 11.800 نفر
- عده زنان شوهردار (15 تا 49 سال): 16.017 نفر
مهاجرت: علاوه بر جمعیت بومى و ساکن، جزیره قشم داراى جمعیت غیربومى و مهاجر بسیارى است که بهطور عمده در بخشهاى تجارت، بازرگانى، صنایع و معادن، ادارات و دوایر دولتى و ارگانها، بانکها، تشکیلات سازمان منطقه آزاد قشم و دیگر بخشهاى خدماتى به فعالیت اشتغال دارند. ضمن آنکه شمار قابل توجهى گردشگر نیز ـ بهویژه در فصلهاى پاییز و زمستان و تعطیلات نوروزى ـ وارد جزیره مىشوند.
زبان و گویش:زبان اصلى مردم قشم، مانند تمام مردم ساکن بنادر و سواحل جنوب کشور و دیگر جزایر، فارسى و براى همه مردم و مسافرانى که به جزیره مسافرت مىکنند قابل درک و فهم است. لهجهى محلى و متداول مردم قشم در شهرها و روستاهاى آن تقریباً یکسان است، با این تفاوت که اهالى شهر قشم و درگهان به سبب رفت و آمد و دادوستد با مردم میناب، بندرعباس، پل، خمیر، کنگ، لنگه و دیگر بنادر مجاور، با لهجهاى نزدیک به لهجه بندرعباسى، مینابى (بندرى)، پلى (بندر پل خمیر) صحبت مىکنند و ساکنان روستاى اعماق جزیره به سبب مسافرت به شیخنشینها و هندوستان به زبان عربى هندى نیز آشنایى دارند یا واژههایى از این زبانها وارد لهجه آنها شده است. بهطور کلى باید گفت زبان محلى قشمى، آمیختهاى از بانهاى فارسى، بندرى، هندى و انگلیسى است.
دین و مذهب: مردم شهرستان قشم مسلمان و پیرو مذهب تسنن شافعی و تشیع (اثنىعشرى)اند.
[ویرایش] جغرافیای طبیعی
خلیج فارس با مساحت 225000 کیلومترمربع، عرضهاى متفاوت دارد. کمترین عرض آن 180 کیلومتر و بیشترین عرض آن 300 کیلومتر است. طول خلیج فارس از دهانه اروندرود تا تنگه هرمز 900 کیلومتر است. عمق آبهاى خلیج فارس بهطور متوسط در شرق بین 50 تا 80 متر و در غرب حدود 10 تا 30 متر است. ژرفترین نقطه خلیج فارس گودالى است به عمق 93 متر که در 15 کیلومترى جنوب جزیره تنب بزرگ واقع شده است. خلیج فارس از مراکز مهم صید ماهى و مروارید است و در کف آن تودههاى وسیع مرجانى دیده مىشود. به علت ادامه طبقات نفتخیز زاگرس به سمت جنوب، در لایههاى زیرین خلیج فارس منابع مهم نفت و گاز وجود دارد که بخش بزرگى از آن به بهرهبردارى رسیده است. به علت پهناى کم تنگه هرمز، جزر و مد خلیج فارس همیشه اندکى عقبتر از جزر و مد دریاهاى آزاد صورت مىگیرد.
تنگه هرمز یکى از مهمترین راههاى آبى جهان است. این تنگه، ارتباط 900 کیلومتر راه آبى جنوب کشور را به آبهاى آزاد جهانـ از طریق دریاى عمانـ میسر مىسازد. تنگه هرمز نزدیک به 55 کیلومتر عرض دارد و عمیقترین نقطه آن (در شمال جزیره مسندام) 182 متر است.
موقعیت جغرافیایى قشم این جزیره از شمال به شهر بندرعباس، مرکز بخش خمیر و قسمتى از شهرستان بندر لنگه، از شمالشرقى به جزیرهى هرمز، از شرق به جزیرهى لارک، از جنوب به جزیرهى هنگام و از جنوب غربى به جزایر تنب بزرگ و کوچک و بوموسى محدود مىگردد. فاصله جزیرهى قشم (از بندر قشم) تا بندرعباس 8/10 مایل (20 کیلومتر)، تا بندر هرمز 72/9 مایل (18 کیلومتر)، جزیره لارک (تا مرکز دهستان لارک) 85/4 مایل (9 کیلومتر)، تا جزیره بوموسى 01/88 مایل (163 کیلومتر) و جزیره تنب بزرگ 55/61 مایل (114 کیلومتر) است.
مساحت جزیره
مساحت جزیره 1491 کیلومترمربع، حدود 5/2 برابر دومین جزیره بزرگ خلیج فارس یعنى بحرین است. طول جزیره از بندر قشم، تا بندر باسعیدو در انتهاى جزیره را در منابع مختلف بین 100 تا 130 کیلومتر تخمین زدهاند و بیشتر روى طول 115 و 120 کیلومتر تکیه شده است. در گزارش توجیهى اجراى قانون تعاریف، طول سراسرى جزیرهى قشم را 120 کیلومتر ذکر کردهاند. عرض جزیره، در نقاط مختلف متفاوت بوده و بهطور متوسط داراى سه عرض: کم (بین طبل و سلخ)، زیاد (بین لافت کهنه و شیب دراز) و متوسط (در منطقه اسکان) است. با این وجود، عرض متوسط جزیره قشم را 11 کیلومتر مىتوان محسوب داشت.
[ویرایش] زمین شناسى قشم
• تاریخچه زمینشناسى و تکتونیک منطقه: بخش شمالى خلیج فارس قسمتى از بخش جنوب شرقى زون ساختارى زاگرس را تشکیل مىدهد که با روند کمربند چینخورده ـ راندگى شمال غربى ـ جنوب شرقى در اثر آخرین فاز کوهزایى آلپین در پلیو ـ پلیئستوسن چینخورده و دگرریخت شده است. سازندهاى زمینشناسى این کمربند ممکن است محدوده سنى پالئوزوئیک پیشین تا ترشیرى داشته باشند و شامل دیاپیرهاى منسوب به پالئوزوئیک پیشین به نام سرى هرمز بوده که تا عهد حاضر به طرف سازندهاى بالایى و تا روى زمین فعال بودهاند. بر اساس نظر اکثریت زمینشناسان این منطقه از نظر تکتونیکى از زمان ترشیرى پسین به عنوان ناحیه فعال تکتونیکى بخش جنوبى پیشانى دیگر ریختى یا کمربند همگرایى (بینالنهرین و حوزه خلیج فارس) و همچنین حاشیههاى صفحه فشارشى و برخوردى قاره ایران ـ عربى، فعال بوده است.
گنبد نمکى نمکدان
کوه نمکى ـ کوه نمکدان ـ در قسمت جنوب غربى جزیره، ویژگى عمده مجموعه کوهستانى غربى را تشکیل مىدهد. این کوه که به شکل مخروط است تا ارتفاع 397 متر (قله کوه نمکدان) مىرسد. ساختار نمکى این کوه از انباشته شدن صخرههاى آذرین با رسوبات تشکیل شده است. کوه گنبد نمکى، با بقایاى معادن نمک باستانى و چشمههاى آب شور، به خودى خود یک ”اثر تاریخى طبیعى دیدنی“ با امکانات آموزشى و تفریحى را به وجود آورده است.
لرزه خیزى قشم
در ساعت 12 و 34 دقیقه و 25 ثانیه روز سهشنبه 21 تیرماه 1384 زمینلرزهاى به بزرگى 6/4 در استان هرمزگان رویداد که در مناطقى از استان از جمله جزیره قشم احساس شد. کانون این زمینلرزه در مختصات 07/27 درجه عرض شمالى و 91/55 درجه طول شرقى، در حوالى گچین در غرب بندرعباس و در فاصله 19 کیلومترى بندر درگهان (در جزیره قشم) اعلام شد. تنها پسلرزه ثبت شده این زمینلرزه که امکان ثبت و تعیین محل آن وجود داشته، در ساعت 16 و 11 دقیقه همان روز و به بزرگى 8/2 روى داده است.
[ویرایش] سواحل
جزیره قشم با وسعتى نزدیک به 1500 کیلومترمربع، بیشترین سواحل و کرانهها را در بین جزایر خلیج فارس به خود اختصاص مىدهد. سواحل زیتون، سیمین، جزایر ناز، سوزا، مسن، شیبدراز، سلخ و دوستکو از دیدنىترین سواحل جزیره قشم محسوب مىشوند. از ویژگىهاى ساحل شناختى این جزیره، تنوع سواحل صخرهاى، ماسهاى و گلى آن است که چنین خصوصیتى بهطور یک جا در کمتر جزیرهاى یافت مىشود. سواحل شنى و ماسهاى نقرهفام و سیمین براق نیز از دیگر انواع سواحل در جزیره قشم محسوب مىشوند. ساحل صخرهاى زیتون، ساحل شنى سیمین و سواحل گلى لافت و جنگلهاى حرا تنوع سواحل قشم را نشان مىدهند. ساحل صخرهاى ریگو معروف به ساحل لاکپشتها نیز از دیگر سواحل زیباى جزیره قشم است که لاکپشتها در آنجا براى نفسگیرى و تغذیه به روى آب مىآیند.
[ویرایش] آب و هوا
قشم در گروه سرزمینهاى گرم و خشک قرار مىگیرد و این در حالى است که رطوبت نسبى هوا در قشم بالاست. فشار هوا در قشم بین 1015 تا 1018 میلىبار جیوه است که در تابستان به دلیل گرماى زیاد، فشار هوا به کمتر از 1000 میلىبار مىرسد. دماى متوسط سالیانه جزیره قشم حدود 26 درجه سانتىگراد، با متوسط حداکثر و حداقل دماى روزانه به ترتیب 33 و 18 درجه سانتىگراد است. اختلاف درجه حرارت فصلى این جزیره بسیار زیاد است. گرمترین زمانها 10 تیر تا 10 شهریور و سردترین ماهها دى و بهمن است. در جزیره قشم حداکثر و حداقل دماى مطلق 46 و صفر درجه سانتىگراد به ثبت رسیده است.
[ویرایش] چشمههاى جزیره قشم
چشمههاى جزیره قشم، که بهطور پراکنده در جاى جاى جزیره وجود دارند، فاقد آب شیرین بوده و عمدتاً شور هستند. برخى از این چشمههاى عبارتند از:
چشمه کارگهچشمه معدنى سولفوره و شور کارگه در میانه و هسته مرکزى ساختار تاقدیسى مجاور بندر ماهیگیرى سلخ (میدان گاز طبیعى سلخ، معروف به برهوت) واقع شده است. آب این چشمه (چند لیتر در ثاینه) پس از نهشته شدن بخشى از مواد معدنى سیاهرنگ همراه در محل تظاهر، موجب تغذیه بیشتر آب شور در آبرهه موجود این محل بوده و در اطراف و بستر آبراهه اخیر نیز رسوبات فراوان نمک گذاشته مىشود.
ـ چشمه گورى: رسوبات واحد گورى داراى ضخامت حدود یکصدمتر، پوشاننده نهشتههاى انیدریت و نمکهاى مربوط به سازند گچساران است که با توجه به دانستهها، ستبراى حدود 1400 متر دارد.
چشمههاى دامنه کوه نمکدان پهنههاى پوشیده از رسوب نمک در کوه نمکدان داراى تودههاى بسیار بزرگ و گسترده نمک با کمیت بالا با کیفیت و خلوص نسبتاً مناسب است و از نظر اقتصادى در تأمین نمک خوراکى، نمک طبى و حتى تأمین بخشى از مشتقات موردنیاز در ترکیباتى از پتروشیمى اهمیت دارد.
[ویرایش] پوشش گیاهى قشم
اولین و مهمترین جامعه گیاهى جزیره در جنگل دریایى حرا مشاهده مىشود که گونهاى از مانگروها به نام Avicennia marina (به نام ابوعلى سینا، دانشمند پرآوازه ایران) است و گسترهاى بیش از 2000 کیلومتر مربع از مساحت جزیره را به خود اختصاص دادهاند. گیاهان قشم خشکى پسند و حرارتخواه بوده و نیاز به رطوبت زیاد در تابستان دارند و بیشتر به شکل درختچههاى نیمبیابانى کوتاه قد قابل مشاهده هستند.
[ویرایش] حیات جانورى
در آبها و خشکىهاى جهان سه سیستم حیاتى از نظر تنوع زیستى از بیشترین تنوع جانورى و گیاهى برخوردارند. این سه اکوسیستم عبارتند از جزایر مرجانى، جنگلهاى حرا و جنگلهاى بارانى. در جزیره قشم و آبهاى پیرامونى آن دو اکوسیستمهاى اول و دوم حضور دارند گونههاى شناسایى شده پستانداران قشم عبارتند از 4 گونه خفاش که یک نوع آن خفاش میوهخوار است، خفاش میوهخوار بزرگترین خفاش کشور بوده و بیشتر از قشم گزارش شده است.
جونده4 گونه، یک نوع خارپشت، یک گونه خرگوش، یک گونه روباه و دو نوع نمسى و یک نوع جبیر یا غزال ایرانى نیز در قشم شناسایى شده است.
خزندگان شناسایى شده قشم نیز بسیار متنوع هستند. سه نوع مار و 17 گونه مارمولک و یک نوع دوزیست در قشم شناخته شدهاند.
مهرهداران قشم: پرندگان از بیشترین تنوع برخوردارند. فهرست پرندگان شناسایى شده قشم تا سال گذشته 98 گونه بود اما با شناسایى 75 گونه پرنده دیگر، این فهرست در حال حاضر به 173 نوع رسیده است. برخى از این پرندگان از جمله پرندگان نادر کشورمان هستند که شاهین کبود و حواصیل سبز از آن جملهاند. معدود آهوان باقىمانده قشم به دشتهاى بسیار زیباى فراز کوهها پناه بردهاند و آخرین روزهاى پرخطر زندگى خود را در آنجام مىگذرانند. نسل آهو در جزیره قشم به شدت در خطر انقراض است. از این جانواران بسیار زیبا و باارزش که در صورت حضور در جزیره، زیبایى خیرهکنندهاى به طبیعت آن مىبخشد طى سالهاى گذشته هیچگونه حفاظتى به عمل نیامده و با این ثروتهاى باارزش جزیره برخورد مناسبى صورت نگرفته است. دوزیستان و خزندگان جزیره قشم: با توجه به موقعیت جغرافیاى جزیره قشم در خلیج فارس و به دلیل تنوع نواحى اکولوژیک آن و همچنین به دلیل وجود زیستگاههاى متنوع نظیر: محیط تالابى جنگل حرا، پهنههاى گلى، تپه ماهورهاى متنوع، مناطق بیابانى، شنزارها، سواحل شنى، مناطق صخرهاى، مزارع و باغهاى کشاورزى و چمنزارهاى فصلى ـ مطالعه مقدماتى اکولوژیک توزیع و پراکنش دوزیستان و خزندگان جزیره صورت پذیرفت.
پرندگان قشم
بارزترین پدیده طبیعى قشم گوناگونى پرندگان آن است. از میلیونها سال پیش به این سو حدود چهارمیلیون پرنده مهاجر بهطور منظم در فصلهاى مختلف سال، به خلیج فارس همانند یک زیستگاه ویژه، پناه مىآورند. بهطور کلى، در گشت و گذارى چند روزه در جزیره قشم به آسانى مىتوان تا 100 گونه از پرندگان آن را مشاهده کرد. برخى از پرندگان جزیره قشم عبارتند از: پلیکان پا خاکسترى ، باکلان ، حواصیل خاکسترى ، اگرت کوچک ، اگرت ساحلى ، اگرت سفید ، حواصیل شب ، حواصیل هندى ، کفچه نوک ، فلامینگو ، عقاب ماهیگیر(جزیره قشم) ، کرکس ، جیرفتى ، هوبره ، سلیم خرچنگخوار ، صدفخوار ، دیدومک ، تله نوک پهن ، کاکایى سر سیاه ، کاکایى پشت سیاه ، پرستو دریایى دودى ، پرستو دریایى کاکلى کوچک ، پرستو دریایى معمولى ، پرستو دریایى کاکلى ، سبز قباى هندى ، زنبور خانگى کوچک ، دم جنبانک ابلق ، دم جنبانک کله زرد ، میوهخور ، بلبل خرما ، سنگ چشم کله سرخ ، سوسک چیفچاف ، سوسک جنبان ، سوک سرسیاه ، طرقه بنفش ، طرقه کوهى ، چکچک بیابانى ، شهدخور ، زرد پر مزرعه ، سهره خاکی .
[ویرایش] نخستین ژئوپارک کشور در جزیره قشم
دشتها، درهها، سواحل و کوههاى جزیره هم وضعیتى یگانه و کمنظیر از نظر پوشش گیاهى، حضور حیات وحش و وجود پدیدههاى نادر زمینشناسى دارند. در این بخش از جزیره علاوه بر گونههاى گیاهى و جانورى زیبا، کمیاب و در خطر انقراض که در سطح ملى و همچنین جهانى از ارزش بسیارى برخوردارند، پدیدههاى زمینشناسى نادر و بىمانندى نیز وجود دارند که هریک به تنهایى جذابیت و زیبایى خاص دارند. مجسمههاى طبیعى و نقش برجستههاى پراکنده، چینخوردگىها و کوههاى شگفتآور، سطوح تخت و صفهها در ارتفاعات، ستونهاى حاصل از عوامل فرسایش، برجستگىها و فرورفتگىهاى بهوجود آمده از هوازدگى، مخروط افکنهها و قطعههاى فروافتاده در پاى ارتفاعات، کوهسرها و هیکلهاى که دست هنرمند طبیعت به تازیانه باد و باران پدید آورده، تندیسهاى اعجابآورى که در شکلهاى مختلف همچون لاکپشت، سگ، مارمولک، اسب آبى و یا حتى چهره آدمى در حالت خشم و فریاد و ... همه و همه بخش بزرگى از طبیعت مسحورکننده قشم هستند و از جاذبههاى کمنظیر طبیعتگردى این جزیره بهشمار مىروند. در سواحل جنوبى بخش غربى جزیره از بندر ماهیگیرى سلخ تا روستاى کانى ـ یعنى در فاصله سىکیلومتر از ساحل جزیره ـ روستا، مزرعه و هیچ نوع تمرکز و تجمع انسانى وجود ندارد. در بخش غربى جزیره حضور انسان و فعالیتهاى دامدارى و کشاورزى از زمانهاى قدیم بسیار ناچیز بوده است و در حال حاضر نیز قابل توتجه نیست. در این بخش از جزیره پدیدههایى وجود دارند همچون:
جنگلهاى حرا ، گنبد نمک ، غارهاى نمک ، چشمههاى آب معدنى ، تنگه چاهکو ، تنگ عالى ، بام قشم ، دره تندیسها ،کلات کشتاران و دهها تخته سنگ و صخره با شکلهاى عجیب و غریب.
[ویرایش] جغرافیاى اقتصادى
دامپروری جزیره قشم تا حدودی توان بالقوه برای دامپروری را دارد و هم اکنون دامپروری به روش سنتی در جزیره انجام می گیرد . نزدیک به 2000 راس بز از نژادهای مخصوص تالی ، جزیرتی، پاکستانی و هم چنین حدود 3000 راس گوسفند و گاو گوساله و چند هزار ماکیان در جزیره وجود دارد. منابع تغذیه دام ها بیشتر از سرشاخه ها و برگ درختان حرا است. مردم جزیره نوعی غذا به نام « فخاره » برای دام های خود درست می کنند . بیشتر دام ها در این جزیره در دشت مرکزی ( یعنی توریان، رمکان ، گربه دان و کاروان ) هستند شتر یا سفینه صحرا در گذشته از اهمیت خاصی برخوردار بوده که انطباق بیشتری با محیط جزیره داشته است و برای حمل و نقل وهم چنین شیر و گوشت نگهداری می شده است. شترداری بیشتر در روستای طبل، جی جیان، سهیلی و سلخ رایج است. تعداد شترها در این جزیره افزون بر 3000 نفر است.
کشاورزی در جزیره قشم به دلیل کمی بارندگی و نبود آب شیرین کافی ، کشاورزی بسیار محدود است و بیشتر به صورت دیم صورت می گیرد و کشت غلات دیم نیز به دلیل یکنواختی بارندگی دستخوش نوسان زیاد می شود. به این ترتیب ، تولید کشاورزی قشم را می توان ناچیز دانست. نواحی کشت آبی در دشت توریان و نواحی زراعت دیم در روستای طبل ، گوران ، سهیلی ، گورزین ، ملکی ، لافت و گیاهدان واقع اند که نیمی از نخلستان های جزیره را در خود جای داده اند.
معادن در جزیره قشم معادن گوناگونی از قبیل نمک ، خاک سرخ ،نمک ، گاز سنگ آهن و ... وجود دارد که به ویژه در گذشته سبب رونق تجاری این جزیره بوده است و قسمتی از مشاغل جزیره نشینان را تامین می کرده است معدن سنگ لاشه تلمبر واقع در 10 کیلومتری باختر بندر قشم با تولید سالانه 35 هزار تن و معدن سنگ لاشه قشم واقع در 14 کیلومتری جنوب باختری شهر قشم با تولید سالانه 2700 تن از مهم ترین معدن های قشم به شمار می روند. از جمله معادن عمده جزیره قشم ، نمکدان است که به صورت تپه نمکی مدور ( مخروطی ) و به قطر قاعده 7 کیلومتر در ارتفاع 237 متر از سطح دریا قرار دارد. این منبع دارای بهترین نمک است که ذخائر آن 420 هزار تن برآورد شده است. گاز جزیره قشم در سنوات گذشته برای اولین بار به وسیله شرکت ایران و انگلیس کشف و حفر شد به طوری که در منطقه کارگه سه چاه نفت زده اند که عمق یکی از آنها تا 3000 متر می رسد اما سر چاه ها را بسته اند.
پالایشگاه گاز « گَوَرزین »
که از پنج حلقه چاه تغذیه می کند پس از پالایش به وسیله لوله های 12 اینچی از لافت کهنه به بندر پل و در مجموع پس از طی 70 کیلومتر به نیروگاه بندر عباس می رسد تا انرژی گازی را به الکتریسیته تبدیل نماید. قدرت تصفیه و حمل گاز طبیعی به نیروگاه حرارتی بندرعباس در صورت امکان روزانه یکصد میلیون فوت مکعب است و این لوله ها در ژرفای 33 متری دریا قرار گرفته اند.
[ویرایش] پیوند به بیرون
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منبع
- زنده دل، دستیاران ، حسن. (مجموعه کتابهای راهنمای جامع ایرانگردی استان هرمزکان) ج۱. چاپ وانتشار سال ۱۹۹۸ میلادی.
- بلوکباشى على، جزيره قشم صدف ناشکافته خليج فارس، دفتر پژوهشى فرهنگى، چاپ دوم، تهران، 1380.
- سازمان جغرافيايى وزارت دفاع و پشتيبانى نيروهاى مسلح، مديريت اطلاعات جغرافيايى، شناسنامه آبادىهاى کشور، شهرستان قشم، سال 1378.
- کتابشناسی جزیره قشم
| مرکز | بندر عباس |
| شهرستانها | ابوموسی | بستک | بندر عباس | بندر لنگه | جاسک | حاجیآباد | رودان (دهبارز) | قشم | گاوبندی | میناب |
| شهرها |
ابوموسی | بستک | بندر چارک | بندر خمیر | بندر عباس | بندر لنگه | جاسک | جناح | حاجیآباد | درگهان | دهبارز | زیارتعلی | سوزا | سیریک | فارغان | فین | قشم | کنگ | کیش | گاوبندی | هرمز | میناب |
| نقاط دیدنی |
کاروانسرای بستک | حمام خانی بستک | حمام سیبه | عمارت کلاهفرنگی | معبد هندوها | آب گرم گنو | موزه آب | دوگنبدان | کاروانسرای کوخرد | پنجشنبهبازار میناب | سد تاریخی کوخرد | جنگلهای حَرّا | شهرسیبه | بازار بستک | تپه مارو | جزیره کیش | ترنه | قلعههای پرتغالیها | قلعه سیبه | قلعه لشتان | حمام گلهداری | لنجسازی بندر کنگ |
| فهرست روستاهای استان هرمزگان |
|
| جزیرههای ایرانی خلیج فارس | |
|
ابوموسی | امالکرم | ام سیله | بونه | تنب بزرگ | تنب کوچک | تهمادو | جنوبی | چراغی | خارک | خم کوچک | دارا | رستم | سهدندون | سیری | شتور | شمالی | شیف | عباسک | فارسی | فرور بزرگ | فرور کوچک | قبر ناخدا | قشم | کیش | گرم | لارک | لاوان | مرغی | مطاف | مولیات | مینو | نخیلو | هرمز | هندرابی | هنگام |
|

