دهاقان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

دهاقان یکی از شهرهای استان اصفهان در مرکز ایران است.

این شهر با جمعیت ۱۷٬۱۷۰ نفر (برآورد ۱۳۸۳خ.) مرکز شهرستان سِمیرُم سُفلی است.


معرفي شهرستان دهاقان


 دهاقان از دهاق به معني آب بسيار و جام پر و لبريز مشتق شده و به معناي مكان پر آب - دهاقان ( جمع دهقانان ) كه به معناي ده نشين - دهاقان معرب دهاگان است دهاگان از دهگان به معني محاسب و دهدار مشتق شده به واژه دهگان الف تحسين افزوده شده و به دهاگان مبدل گرديده كه معرب آن دهاقان است در بين وجه فوق دو نظر آخر مستند و پسنديده تر به نظر مي رسد
وضعيت آب وهوائي شهرستان چگونه است


از لحاظ آب وهوائي به دو منطقه تقسيم مي شود

الف: منطقه شمال وشرق كه ناحيه اي است و نيمه خشك ميزان بارندگي آن نسبت به قسمت غربي كمتر وداراي دشتي نسبتاً وسيع ومناسب براي فعاليت كشاورزي ودامداري

ب : منطقه جنوب ومغرب ناحيه اي است كوهستاني با تپه ها وكوه هاي مرتفع كه ميزان بارندگي ورطوبت ان نسبت به منطقه شمال وشرق بيشتر است ميزان بارندگي سالانه در نوسان است اب وهواي اين شهرستان با توجه باينكه از طرف جنوب به منطقه سردسيرسميرم و از غرب به منطقه چهار محال وبختياري و از شمال به مناطق گرم وخشك كويري محدود مي شود. ويژگي خاصي دارد درجه حرارت در منطقه بين15 تا 29 درجه متغير است.



رودها و واحدهاي مهم آبي و چشمه سارها كه در حوزه سرزميني شهرستان جريان دارند عباتند از :


رودخانه شور - رودخانه كهرويه و رودخانه قميشلو- و چشمه سارها عبارتند از چشمه معروف به زينعلي در شمال غربي دهاقان مزرعه كوشك سنگر -چشمه اردسته در جنوب غربي - چشمه معروف به سيردي در شمال دهاقان - چشمه مردنگ درفاصله 6 كيلومتري دهاقان - چشمه دره پيروزي (دره شاه سابق) چشمه يوزگي در 12 كيلومتري دهاقان - چشمه لري در فاصله 12 كيلومتري دهاقان - چشمه سرخاب در فاصله 12 كيلومتري دهاقان چشمه علي درجنوب روستاي همگين - چشمه حيدردر جنوب روستاي همگين - چشمه قميشلو- چشمه معروف كهرويه- چشمه هاي آسياب خان - چشمه هاي همزار مزرعه برواده-چشمه ثور آباد - چشمه سيرك -چشمه بنوي و چشمه سورمنده در ظلع جنوبي دانشگاه دهاقان.


شهرستان سمیرم سفلی (دهاقان )


شهرستان دهاقان شامل شهر دهاقان و روستاهای تابعه ، جزء شهرستان دهاقان و استان اصفهان است. این شهرستان از شرق به شهرضا ، از غرب به شهرستان بروجن ، از شمال به شهرستان مبارکه و از جنوب به شهرستان سمیرم محدود می شود. شهرستان دهاقان مرکز بخش سمیرم سفلی (بخش مرکزی دهاقان ) است که در 20 کیلو متری غرب شهرضا و در 35 کیلو متری شرق بروجن قرار دارد. وسعت محدودهشهرستان دها قان در طول دو دهه گذشته ثابت نبوده و به تدریج تعداد زیادی از روستاهای شهرستان دهــا قـان جدا و بـه شهرهای همجو ارو بخش مرکزی شهرضا ضمیمه شده است . در فاصله سا لهای 1355تا 1365 روستا های هفت مزرعه به نا مها ی اسماعیل ترخان ، شیخ آباد ، دهنو ، قهنویه ، شاه کوچک ، سرارود نهجیر به شهرستان مبا رکه و روستای نقنه و صادق آباد به شهرستان بروجن و در دهه 1365تا 1375طا لخونچه و روستا های حوض ماهی ، لاو، آبرو، قلعه سفید به شهرستان مبارکه و روستاهای اسفر جان و هونجان به بخش مرکزی شهرضا اضافه شده است . نقشه های 4،3،2 به ترتیب محدود شهرستان شهرضا و شهرستان دها قان را در سا لهای 1375،1365،1355 نشان می دهد ، که بیانگر کوچک شدن شهرستان دهاقان و بزرگ شدن بخش مرکزی شهرضا و شهرستان های مبارکه و بروجن است . «دهاقان در 51 درجه و 39 دقیقۀ طول جغرافیایی و 31 درجه و 56 دقیقۀ عرض جغرافیایی و ارتفاع آن از سطح دریا 2050 متر می باشد . » شهر دهاقان تا قبل از سرشماری عمومی جمعیت و مسکن سال 1355صرفاً شامل مجموعۀ جمعیتی دهاقان بوده، ولی بعداً روستای عطا آباد نیز به محد ودۀ قانونی شهر اضافه شده است . ادغام عطا آباد به محدودۀ قا نونی شهر و بهبود نسبی امر بهداشت و ا قتصاد موجب افزایش وسعت شهر گردید.


دهستان ها و روستاهای تا بعه : براساس آخرین تقسیمات کشوری در سال 1370 ، بخش دهاقان شامل شهر دهاقان و سه دهستان با شانزده روستا به شرح زیر است.


1- دهستان موسی آباد: شامل روستاهای موسی آباد ، دولت آباد ، مهدی آباد، علی آباد گچی، محمودآباد،کره، و لارچه می با شد.


2- دهستان قمبوان: شامل ، قمبوان ، پوده ، جمبزه ، علی آباد ، قهه و گنج قباد.


3- دهستان همگین : شامل ، روستاهای همگین ، دزج و قمیشلو می باشد .


فاصله برخی شهرها و نقاط روستایی تا دهاقان شهرستان( سمیرم سفلی )در جدول شما رۀ 1و2 آمده است :






جدول شمارۀ 1= اسامی بخشهای دهستان ، مرکز دهستان های شهرستان دهاقان


مساحت به کلومتر مربع

نام مرکز دهستان
نام دهستان
نام شهرستان


456 متر مربع

موسی آباد
موسی آباد
سمیرم سفلی


454 متر مربع

همگین
همگین


496 متر مربع

قمبوان
قمبوان
















جدول شمارۀ 2-فاصله برقی شهرها و روستا ها تا مرکز شهرستان


فاصله تا مرکز شهرستان

نام دهستان
فاصله تا دهاقان به کیلو متر
نام شهر


15

همگین
20
شهرضا


23

قمبوان
100
اصفهان


10

موسی آباد
521
تهران


30

قمیشلو
423
شیراز


30

علی آباد جمبزه
33
بروجن


58

یحیی آباد
70
مبارکه
مشخصات کلی روستاهای این شهرستان:


چنانچه که گفته شده شهرستان دها قان در حال حاضر دارای بخش مرکزی و سه د هستان با شانزده روستا تشکیل شده است . از نظر جغرافیایی و آب و هوا و روستا های غربی ، جنوبی و جنوب شرقی دها قان معمولاً کوهستانی با آب و هوای سرد هستند و روستا های شمال و شرق شهرستان با آب و هوا ی گر متری در رشت واقع شده اند . از نظر ریخت شناسی هستۀ اولیۀ اکثر روستا های این شهرستان به دلیل حفظ ا منیت و جلو گیری از حمله های اشرار به صورت قلعه احداث شده است.


الف) دهستان موسی آباد : این دهستان که در قسمت شرقی و شمال شرقی شهرستان بین دو رشته ارتفاعات جنوب و شمال منطقه قرار گرفته است . روستا های موسی آباد ، دولت آباد ، علی آباد گچی ، مهدی آباد ، محمود آباد ، کره و لارچه را در بر می گیرد . ویژگی های هر روستا جدا گانه بیان می شود.




1- روستای موسی آباد  :


این روستا مرکز دهستان موسی آباد و در فاصله 10 کیلو متری شرق شهرستان دها قان در مسیر جاده دها قان به شهر ضا وا قع شده است از نظر جغرا فیایی در طول جغرا فیای 51 درجه و 45 دقیقۀ و عرض جغرا فیایی 31 درجه و 55 دقیقۀ قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا 1952 متر است بنابر اظهار برخی از اهالی روستا هستۀ اولیۀ این روستا توسط فردی به نام موسی احداث شده است در مورد پیشینۀ تاریخی روستا اطلاعی در دست نیست ولی به نظر می رسد که قدمت زیادی داشته باشد و از نظر ریخت شناسی روستا به صورت روستای قلعه ای با 4 برج و دیوارهای بلند وچهار دروازه به نام های دها قان ، سورمنده ، قمشه ، مهدی آباد وخانه های فشورده و کوچه های باریک بوده که اثار و بقایایی از آنها موجود است .


در این روستا ا ماکن و بنیادهای فرهنگی از قبیل :


دهداری، مساجد ، حسینه های معتمد ، بهداری ، مجتمع بهزیستی ، کتابخانه، و تالار ورزشی تحسیلات آب لوله کشی، برق و تلفن دایر است اکثر اها لی به زبان فارسی و بعضیاً به زبان ترکی تکلم می کنند گندم و جو ، حبوبات ، علوفه ، گردو ، انگور و پیاز از محصولات عمدۀ روستا است منابع آب کشا ورزی آن چاه و قنوات از قبیل قنات موسی آباد ، سورمنده ، مزرعۀساوردی ست از ویژگی های خاص روستای مذرکور بر خوردار بود ند از برخی ا مکانات و تهسیلات شهری و کار گا های صنعتی نظیر آسیاب ، مفتول سازی ، پشم ریسی و صنایع تولید مصا لح ساختمانی ست در سال های اخیر با طرح به سازی روستا از نظر وسعت گسترش یا فته و تقریباً به بخش جنوبی (بافت قدیمی ) و بخش شما لی (بافت جدید ) تقسیم شده است ولی به علت کمبود فرصت های شغلی یک روستای مهاجر فرصت بوده و بعضی از ساکنین نیز در خارج روستا مشغول کار هستند .


عمدترین مشکلات روستا:


1- عمده ترین مشکلات روستا ندا شتن آب لوله کشی 2- کمبود فضای ورزشی و فرهنگی مناسب نبودن امکانات خدمات درما نی و کمبود آب کشا ورزی و خدمات کشاورزی و نبود امکانات دامپروی و نداشتن مراتع دامپروری .


2- روستای علی آباد گچی :


روستای علی آباد گچی در دوازده کیلو متر ی شرق شهرستان دها قان از شرق به شهرضا از غرب به روستای قصر چم و از جنوب به روستاهای دولت اباد و موسی آباد محدود می شود از نظر وضعیت زمین به صورت جلگه ای و مشرق و جنوب آن به بیابانی با پوشش گیاهی اندک است طول جغرافیایی آن 51 درجه 45 دقیقۀ و عرض جغرافیایی آن 31 درجه و 55 دقیقۀ و ارتفاع آن از سطح دریا 1938 متر است بنابر اضهار نظر افراد محلی هستۀ اولیۀ تو سط فردی به نام علی بنا شده و چون میزان گچ در ازاظی روستا زیاد بوده به علی آباد گچی مغروف بوده است در مورد قدمت آن سند آن مکتوب وجود ندارد ولی به نظر می رسد قدمت زیادی داشته باشد از اثار تاریخی روستا به یک قلعۀ قدیمی به چهار برج و دیوارهای بلند می توان اشاره کرد که هم اکنون دو برج آن با برخی از منازل وآثار دیگر پا برجا ست در حال حاضر علاوه بر اماکن مذهبی ، امکانات از خانه بهداشت ، آب لوله کشی ، برق و تلفن در روستا موجود است . مهمترین محصولات کشاورزی  :حبوبات ، جو ، گندم ، بادم، انگور است که از طریق قنات روستا آبیاری می شود در کنار کشاورزی ، دامداری و مشاغل خدماتی نیز وجود دارد همچنین زنان روستا به قا لی با فی مشغول هستند زبان رایج اها لی روستا فارسی است .


مشکلات عمدۀ روستا :مشکلات عبارت اند : 1- نبود جاده اسفا لته و خاکی بودن کوچه ها ند ا شتن کتا بخانه ، فضای ورزشی ، امکانات بهداشتی و پزشک کافی نبودن امکا نات و تجهیزات کشاورزی و خدماتی و افزایش بیکاری جوانان .


3- روستای مهدی آباد :


این روستا تقریباً در 10 کیلو متر شرق شهرستان دهاقان قرار دارد . مهدی آباد در غرب روستا موسی آباد و تقریباً متصل به آن است با طول جغرافیایی 51درجه و 55 دقیقۀ و عرض جغرافیایی 31 درجه و 48 دقیقۀ و ارتفاع آن از سطح دریا به تقریب 1962 متر می باشد . دارای آب و هوای مشایه با موسی آباد است و اطراف آن را باغها و مزارع احاطه کرده است . بر اساس گفته های اهالی روستا توسط فردی به نام مهدی هستۀ اولیة و مرکزی روستا در قرون گذشته بنا شده است . آثار تاریخی به جای مانده مبین آن است که این روستا ابتدا به صورت قلعه ای با چهار برج و دیوار های بلند ، به مساحت 5000 متر مربع بوده است . هم اکنون چند خانوار در داخل قلعه زندگی می کنند و اکثر روستاییان در منازل جدید خارج از قلعه سکونت دارند .


عمده ترین محصولات روستا :


حبوبات، جو ، گندم ، سیب زمینی ، انگور و گردو است . اراضی و باغها با قنات معروف مهدی آباد آبیاری می شود . زبان مردم این روستا فارسی است و عمدتاً زنان علاوه در کار های چیدن گندم و یا اسفند چینی همکاری دارند و قالی بافی هم انجام می دهند .


کمبود های این روستا :


عبارتند از : نداشتن فضاهای آموزشی و ورزشی برای جوانان ، کمبود امکانات بهداشتی ، درمانی و کشاورزی و دامداری است .




4- روستای دولت آباد :


روستای دولت آباد در سیزده کیلومتری شرق شهرستان دهاقان قرار دارد . وضعیت زمین به صورت جلگه ای و مشرق و جنوب آن بیابان با پوشش گیاهی اندک است . طول جغرافیایی 51 درجه و 45 دقیقه و عرض جغرافیایی 31 درجه و 55 دقیقة ؛ و ارتفاع آن از سطح دریا 1938 متر است. بنابر اضهار نظر برقی از ا ها لی حدود 250 سال قدمت دارد الایام بر اساس آثارموجود، از لحاظ ریخت شنا سی روستا به صورت قلعه ای با مساحت تقریبی 6000 متر مربع و چهار برج و دیوا ر های بلند بوده که در آن مساکن روستایی به صورت فشرده قرار گرفته است و در حا ل حاضر تعدادی از همان منازل قابل سکونت است. ساکنان اولیة روستا از نقاط مجاور از جمله موسی آباد بوده اند . زبان رایج این روستا فا رسی است و تعدادی نیز به زبان ترکی صحبت می کنند. علاوه بر دو مدرسه ی ابتدایی ، ا ماکن مذهبی نظیر مسجد ا مام حسین (ع) و حسینه فعال است. از امکانات دیگر روستا آب لوله کشی ، برق،تلفن و..... است. محصولات عمده ی روستا گندم، جو،حبوبات و ا نگور است. کمبود های و نارسایی های روستا عبارت اند از : فقدان کتابخانه و فضاهای ورزشی ، کمبود آب و امکانات کشاورزی و محدودیت فرصت های اشتغال .


5- روستای محمود آباد :


روستای محمود آباد در فاصله 6 کیلو متری شرق شهرستان دهاقان واقع شده است. این روستا دارای آب و هوای معتدل است. در شمال غربی آن کوه معروف به « دوسری» قرار دارد. طول و جغرافیای آن 51 درجه و 43 دقیقه و عرض جغرافیایی اش 31 درجه و 56 دقیقه  ارتفاع آن از سطح دریا 1985 متر است .از قدمت و تاریخچه روستا اطلاع دقیقی وجود ندارد. ولی بنابر به گفته های اهالی قدمت آن زیاد است . روستا در گذشته به صورت قلعه ای یا دیوار ها و برجهای متعدد بوده که مردم در داخل قلعه و رودخانه های فشرده زندگی می کردند. از آثار تاریخی روستا خرابه هایی باقی مانده است. در فاصله یک کیلو متری شرق آبادی قلعه و برجی معروف به برجحاج میرزا هاشم به ارتفاع 15 متر و عرض 8متر وجود دارد. در حدود 5/1 کیلو متری شمال روستا و نزدیکی همین برج محلی بنام تپه گبری ها (قلعه گبری) وجود دارد. که بنابر گفتة اهالی هستة اولیة روستا آن جا بوده و ساکنین آن غیر مسلمان بوده اند . زبان رایج فارسی است و قال بافی از فعالیت های زنان محسوب می شود. در اراضی و باغهای روستا از طریق سه رشته قنات و یک حلقه چاه آبیاری می شود. حبوبات ، گندم ، جو، انگورو بادام از محصولات مهم روستا ست . در کنار فعالیت های کشاورزی و دامداری ، کارهای خدماتی نیز انجام می شود. کمبود آب و امکانات کشاورزی و دامداری،فقدان خانه بهداشت و کتابخانه و فضاهای ورزشی و مسئله بیکاری از مشکلات این روستا ست. 


6- روستای کره ولارچه:


در مورد قدمت این روستا استاد و اطلاع دقیقی درست نیست ولی با توجه به بقایا و آثار تاریخی نظیر دیوارهای قلعه و برج های متعدد به نظر می رسد در قدیم روستا به صورت قلعه ای بوده و قدمت بسیار داشته باشد و روستای لارچه با طول جغرافیایی 51 درجه و 41 دقیقة و عرض جغرافیایی 32درجه و دو دقیقة و 1932متر از سطح دریا در فاصلة 10 کیلو متری شمال دهاقان قرار دارد. و از نظر یافت روستا ی قدیمی و قدمت بیشتر دارد و بیشتر این مناطق در امر کشاورزی و از جمله حبوبات و گندم و جو و انگور استفاده می کنند. زبان مردم این دو روستا فارسی است و زنان پا به پای مردان در امر کشاورزی و دامداری و بافت قالی همکاری دارند و مخارج زندگی خود را تعیین می کنند. و کمبود این دو روستا از جمله : فاقد کتابخانه ، فضای ورزشی مناسب برای جوانان ، کمبود خدمات درمانی و امکانات کشاورزی و دامداری ، مناسب نبودن کوچه ها و مسیر های اصلی است.


ب)دهستان قمبوان :


دهستان قمبوان متشکل از روستا های قمبوان ، پوده ، قهه ، علی آباد ، جمبزه و گنج قباد است که در زمینی هموار و در کنار جاده شهرضا و مبارکه در قسمت شمال مرکز شهرستان دهاقان واقع شده است . هر چند این دهستان دارزای یک دشت هموار و حاصلخیز است ولی به علت آنکه میانگین بارندگی در آن کمتر از مناطق دیگر شهرستان است کمبود آب کشاورزی در این دهستان بیشتر از دهستانهای دیگر شهرستان احساس می شود . چنانچه مسئولین بتوانند مشکل کمبود آب را مرتفع نمایند علاوه بر ایجاد زمینه های اشتغال ،گام مهمی درجهت مقابله با آلودگیهای هوا که ناشی از مجتمع فولاد مبارکه وکارخانه های اطراف آن است ، برداشته خواهد شد .


7- روستای قمبوان :


این روستا مرکز دهستان قمبوان در فاصله 23 کیلو متری شمال شهرستان دهاقان بین روستاهای پوده و گنج قباد و جمبزه قرار دارد . طول جغرافیایی آن 51 درجه و 38 دقیقه ، عرض جغرافیایش 32 درجه و 8 دقیقه و ارتفاع آن از سطح دریا 1790 متر است و در مورد تاریخ پیدایش لین روستا سند معتبری موجود نیست ولی به نظر می رسد قدمت زیادی داشته باشد . در مورد وجه تسمیة آن ، برخی از اهالی معتقدند که در گذشته مزارع و قنوات متعددی در این منطقه وجود دارد و اهالی در خانه های از نی و علف به نام کوم یا کومه زندگی می کرده اند . بنابر این به تدریج کلمة کمبوان استعمال شده و سپس به قمبوان تغییر نام یافته است . بررسی های موجود نشان می دهد این روستا در گذشته به صورت قلعه ای با دروازه ها ، برج ها و دیوار های بلند بوده است . در حال حاضر مسجد جامع ، شبستان و برجها با معماری سنتی و قدیمی از آثار باستانی به شمار می آیند. 


منابع آب کشاورزی قنوات ، رودخانه شور و همچنین دو چشمه است که آب مورد نیاز اراضی زیر کشت حبوبات ، گندم ، جو و پنبه را تأ مین می کند . فعالیت های دامداری و خدماتی نیز در این روستا وجود دارد . زبان رایج اهالی فارسی است .


8- روستای پوده :


روستای پوده 20 کیلو متری شمال شهر ستان دهاقان و در مسیر جادة دهاقان به مبارکه قرار دارد . طول جغرافیایی 51 درجه و 40 دقیقه و عرض جغرافیایی 32 درجه و7 دقیقه واقع شده و از سطح دریا 1820 متر ارتفاع دارد . وجود برخی آثار و بنا های تاریخی مبین این نکته است که پوده نسبت به بسیاری از روستا های شهرستان از قدمت بیشتری بر خوردار است . در گذشته به صورت یک روستای قلعه ای با دیوار ها و برج های متعددی بوده و آثار و بناهای تاریخی آن عبارتند از : آثاری از بازار قدیمی پوده ، مسجد تاریخی پوده و منبر سنگی و زیبای آن ، آثاری از کارگاه های عصاری (روغن کشی ) و بقایای قلعة یوسف خان و .... زبان رایج مردم روستا فارسی است .


منابع آب : منابع آب زراعی روستا قنوات ، رودخانه شور و چاه های نیمه عمیق است که از طریق آن ها محصولاتی از قبیل حبوبات ، جو ، گندم ، صیفی جات ، سیب زمینی ، انگور و پسته تولید می شود . در کنار فعالیت های کشاورزی امور خدماتی و صنعتی هم از جایگاه مناسبی بر خوردار است . در روستا چندین کارگاه و واحد صنعتی از جمله کمباین سازی و بسته بندی حبوبات فعال اند .


در روستای پوده امکانات و تسهیلاتی نظیر خانة بهداشت ، اماکن مذهبی و فرهنگی ، آب لوله کشی ، برق و مخابرات وجود دارد .


ویژگیهای خاصی که این محل را نسبت به برخی روستاهای شهرستان متمایز می کند عبارتند از آثار تاریخی از جمله مسجد تاریخی پوده و صنایع روستایی متعدد.


9- روستای قهه :


این رو ستـا تقریبـــاً در 22 کیلو متری شمال شهرستان دهـاقـان و در مسیر جاده دهاقان به مبارکه با طول جغرافیایی 51 درجه و 41 دقیقه و عرض جغرافیایی 32 درجه و 9 دقیقه در نزدیکی روستای پوده واقع است .


زبان رایج اهالی این روستا فارسی بوده و اکثر ساکنین به مشاغل کشاورزی ، دامداری ، خدماتی و تا حدودی صنعتی اشتغال دارند . برخی از زنان به قالی بافی می پردازند .


در این محل تعدادی برج و آثار تاریخی مخروبه وجود دارد . همچنین در کوه های اطراف ، قله ای معروف به « قلة قلعه گبری » وجود دارد . بنا بر اظهار نظر اهالی توسط زرتشتیان قبل از اسلام احداث شده و محل زندگی آنان بوده است . در اطراف روستا دو زیارت گاه به نامهای امام زاده شاه مراد و امام زاده شاه زید وجود دارد که مورد احترام اهالی است . مهمترین منابع آب کشاورزی قنوات و چشمه ای معروف به « چشمه قاسم » است که اراضی زیر کشت گندم ، جو و حبوبات را مشروب می کند .


10- روستای علی آباد جمبزه :


این روستا با طول جغرافیایی 51 درجه و 37 دقیقه و عرض جغرافیایی 32 درجه و 11 دقیقه و 1775 متر ارتفاع از سطح دریا در 30 کیلومتری شمال شهرستان دهاقان واقع شده است . در کوه های اطراف روستا به نامهای چانه ، سفید بیک و کال ، گیاهان دارویی یافت می شود . در گذشته به صورت روستایی قلعة ای شکل بوده که آثاری از آن ( قلعة ناصر آباد ) باقی مانده است . مردم روستا ترکیبی از دو طایفه ترک و فارس هستند که به گویش ترکی و فارسی صحبت می کنند .


طایفه ترک معروف به « یلمه » بوده و به لحاظ پوشاک با سایر اهالی متفاوت هستند .


فعالیتهای کشاورزی و صنعت قالی بافی در این روستا رواج دارد ، فرش یلمه ای این روستا که توسط زنان بافته می شود شهرت جهانی دارد . در این روستا چندین کارگاه رنگرزی فعال است که در آنها مواد اولیه برای بافتن فرش تهیه می شود .


منابع اصلی آب زراعی ، قنوات و رود خانه شور است که با شهرت آنها اراضی به زیر کشت حبوبات ، گندم ، جو ، صیفی جات و پنبه می رود . 


11- روستای جمبزه :


این روستا در 27 کیلومتری شمال شهرستان دهاقان و در حد فاصل قمبوان و علی آباد جمبزه قراردارد . از نظر آب و هوایی شبیه به سایر روستاهای دهستان قمبوان است .طول جغرافیایش 51 درجه و37 دقیقه و عرض جغرافیایی آن 32 درجه و 10 دقیقه است و 1775متر از سطح دریا ارتفاع دارد . آثار و بناهای باقی مانده حاکی از چندین قرن قدمت این روستا است . درگذشته دارای بافت قلعةای با دیوار های بلند و هشت برج بوده که چهار برج آن هنوز پا برجا است در داخل قلعه هر کدام از طبقات و اقشار مردم متناسب با منزلت و پایگاه اجتماعی خود منازل خاصی داشته اند . در مرتفع ترین مکان قلعه یک عمارت زیبا با سه ایوان مشرف بر اطراف ، مخصوص حاکمان وجود داشته است .


از منابع آب روستا : از منابع آب روستادو رشته قنات و چندین چاه و همچنین رود خانه شور است که از فاصله 500 متری غرب روستا می گذرد و با استفاده از آنها اراضی به زیر کشت محصولاتی چون حبوبات ، گندم ، جو ، علوفه ، دام و غیره می رود . تقریباً در شرق روستا قطب صنعتی جمبزه قرار دارد که در آن چند واحد صنعتی فعال اند و زبان رایج مردم این روستا فارسی است .


در این روستا علاوه بر اماکن مذهبی ، مخابرات ، برق و آب لوله کشی وجود دارد . کمبود آب و امکانات کشاورزی ، نداشتن فضای ورزشی و کتابخانه و درمانگاه مناسب و قدیمی بودن بافت منازل مسکونی مردم داخل قلعه است .


12- روستای گنج قباد :


این روستا در فاصلة تقریبی 21 کیلومتری شمال شهرستان دهاقان و بین دو روستای پوده و قمبوان قرار دارد ، در طول جغرافیایی 51 درجه و 38 دقیقه و عرض جغرافیایی 32 درجه و 8 دقیقه و ارتفاع 1800 متر از سطح دریا است .


در قدیم به صورت قلعه ای با برج ها و دیوار های بلند بوده که منازل مسکونی در آن قرار داشته است . در حال حاضر بقایایی از منازل قدیمی و آثار تاریخی دیگر وجود دارد .


مهمترین محصولات کشاورزی گندم ، جو ، حبوبات و پنبه است و اراضی کشاورزی از طریق رود خانه شور ، قنات و چاه آبیاری می شود . کمبود امکانات کشاورزی و دامداری در این روستا محسوس است .


ج ) دهستان همگین:


این دهستان شامل روستاهای همگین، قمیشلو،دزج است که در قسمت غربی شهرستان دهاقان واقع شده است. حاصلخیز ترین زمین ها این روستا ها غنی بودن و مراتع و بارندگی بیشتر موجب خرمی و گسترش فعالیت های کشاورزی و دامداری در این دهستان شده است. این دهستان مرز بین استان اصفهان و چهار محال بختیاری است.


13- روستای همگین:


روستای همگین مرکز دهستان همگین در 17 کیلو متر غرب شهرستان دهاقان و در مسیرجاده دهاقان بروجن قرار دارد.با طول جغرافیایی 51 درجه و 21 دقیقة و عرض جغرافیایی 31 درجه و 54 دقیقه و ارتفاع 2240 متر از سطح دریا است . این روستا قدمت زیادی دارد در مورد وجه تسمیه گفته می شود که همگین از همگیر به معنای جمع شدن در یک محل گرفته شده است . وجود آثار و بناهای تاریخی از جمله قلعه و برج ها مبین این است که بافت روستا در گذشته به صورت قلعه ای بوده است .


در فاصله 3 کیلومتری جنوب روستا بقایای یک سد تاریخی معروف به سد گبری ( گیوری )وجود دارد که در امر مهار آب های سطحی نقش مؤثری داشته است . مطالعاتی نیز برای ساخت یک سد در همان محل صورت گرفته است .


روستای همگین نسبت به برخی روستاهای دیگر از ویژگی های خاصی برخوردار است و به علت وجود منابع آب بیشتر میزان کشت محصولات نسبت به سایر روستا ها بیشتر است . اراضی کشاورزی روستا زیاد بوده و گندم ، جو، حبوبات ، سیب درختی و علوفه دام از محصولات عمده به شمار می رود . در کنار فعالیت های کشاورزی و دامداری مشاغل خدماتی و صنعت قالی بافی نیز وجود دارد .


رود خانه :


رودخانه همگین و چشمه های معروف « چشمه علی » و « چشمه حیدر » که از ارتفاعات جنوب و جنوب غربی روستا سرچشمه می گیرد نقش مهمی در اهمیت این روستا دارد . مهمترین ارتفاعات آن معروف است به کوه های دشتک است . در اطراف این محل چشمه ها ، قنوات و پوشش گیاهی و درختان متعدد وجود دارد و از نقاط غنی و تفرجگاهی منطقه به شمار می رود .


زبان اصلی و رایج اهالی فارسی است و فقط چند خانواری که از اقوام لر هستند در این روستا ساکن شده و بهگویش لری صحبت می کنند ودر این محل امکانات و تهسیلاتی از قبیل برق، آب ، لوله کشی و تلفن خانه بهداشت و پاسگاه ا نتظا می و اساکن مذهبی وجود دارد.


14- روستای دزج :


این روستا واقع در 11 کیلو متری غرب شهرستان دهاقان در مسیر جاده اصلی بروجن به شهرستان دهاقان و از غرب به روستای همگین واز جنوب به ارتفاعات معروف دشتک و از شمال به کوههای قمیشلو محدود می شود. طول جغرا فیایی آن 51 درجه و 31 دقیقه و عرض جغرافیایی اش 31 درجه و 55 دقیقه است و 2170 متر از سطح دریا ارتفاع دارد . رودخانه همگین از کنار روستا می گذرد ، منابع آب سطحی و ز یر زمینی ، چشمه های لری و سر خاب ، وسعت زیاداراضی و پوشش گیاهی و نقاط تفرج گا هی متعدد، از ویژ گی های روستا محسوب می شود .


اها لی روستا برخی به زبان فارسی صحبت می کنند و اکثراً از ایل قشقایی از طایفه قرمزی ، شا هین کیخایی هستنند که به زبان ترکی تکلم می کنند و بعضی به ییلاق و قشلاق می پردازند این روستا دارای مسجد ،خانه بهداشت ،مرکز مخابرات ، برق و تلفن و شرکت تعاونی و شعبه نفت نیز است . گندم ، جو، حبوبات، سیب درختی ، سیب زمینی و علوفة دام از محصولات عمدة روستا است ودر کنار جاجیم با فی و قا لی با فی از شغل زنان این روستا است .,,


15- روستای قمیشلو :


روستای قمیشلو در شمال غربی و در فاصلة تقریبی 30 کیلو متری شهرستان د ها قان قرار دارد روستای کو هستانی است که ا طراف آن را کو ههای معروف به کوه سیاه و کو ههای شا ه مار احا طه کرده است طول جغرا فیایی آن 51 درجه و 28 دقیقة و عرض جغرا فیایی آن 32 درجه و 3 دقیقة است و 2120 متر از سطح دریا ارتفاع دارد ا ها لی محل به زبا نهای فا رسی و ترکی تکلم می کنند در مورد وجه تمسمی روستا دونظر وجود دارد برخی ا ها لی معتقدند که در زبان ترکی قمیش به معنای نی و قمیشلو مکا نی ا ست که در آن آب فراوان و نیزار وجود دا شته ا ست برخی نیز معتقدند ا سم روستا در قدیم ا لایام قمش یعنی محل رویدن گیا هان بوده و به مرور زمان به قمشلو تبدیل شده است در مورد قدمت روستا اطلاع دقیق و مستندی در دست نیست ولی گفته های برخی اها لی و وجود آثار مخروبه و برجهای قدیمی مبین روستا قلعه ای قدیمی است . مهمترین محصولات کشاورزی گندم ، جو، گردو است که طریق چاهها قنوات و چشمه ها مشروب می گردد در کنا ر فعا لیت های کشاورزی 130واحد دا مداری و گاو داری و مشاغل خدماتی نیز وجود دارد قا لی با فی از مشاغل زنان خانه دار است در سال های اخیر با طرح بهسا زی ،اقداماتی در جهت احداث خیابان انجام شده است همچنین ارتفاعات و چشمه ها نقاط مناسب تفر جگا هی محسوب می شود این روستا با وجود مرا کز فرهنگی و خدماتی از قبیل حسینیه و مساجد متعدد خانه بهدا شت ، شرکت تعاونی ، آب لوله کشی ، برق، تلفن، و کتابخانه کوچک ،کانون قرآن ، نیاز به ا مکا نات بیشتر دارد .

[ویرایش] منابع

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.


استان اصفهان

استان اصفهان

مرکز اصفهان
شهرستان‌ها

آران و بیدگل | اردستان | اصفهان | برخوار و میمه | تیران و کرون | چادگان | خمینی‌شهر | خوانسار | سمیرم | شهرضا | سمیرم سفلی | فریدن | فریدون‌شهر | فلاورجان | کاشان | گلپایگان | لنجان | مبارکه | نائین | نجف‌آباد | نطنز

شهرها

ابریشم | ابوزیدآباد | آران و بیدگل | اردستان | اژیه | اصفهان | افوس | انارک | ایمان‌شهر | بادرود | باغ بهادران | برزک | برف‌انبار | بهاران‌شهر | بهارستان | بوئین و میاندشت | پیربکران | تودشک | تیران | جندق | جوشقان و کامو | چادگان | چرمهین | چم گردان | حبیب‌آباد | حسن‌آباد | حنا | خالدآباد | خمینی‌شهر | خوانسار | خور | خوراسگان | خورزوق | داران | دامنه | درچه‌پیاز | دستگرد | دهاقان | دهق | دولت‌آباد | دیزیچه | رزوه | رضوان‌شهر | زاینده‌رود | زرین‌شهر | زواره | زیباشهر | سده لنجان | سفیدشهر | سگزی | سمیرم | شاهین‌شهر | شهرضا | طالخونچه | عسگران | علویجه | فریدون‌شهر | فلاورجان | فولادشهر | قمصر | قهدریجان | کاشان | کرکوند | کلیشاد و سودرجان | کمشجه | کمه | کهریزسنگ | کوشک | کوهپایه | گز | گلپایگان | گل‌دشت | گل‌شهر | گوگد | مبارکه | محمدآباد | مشکات | منظریه | مهاباد | میمه | نائین | نجف‌آباد | نصرآباد | نطنز | نوش‌آباد | نیاسر | نیک‌آباد | ورزنه | ورنامخواست | وزوان | ونک | هرند 

نقاط دیدنی

آبشار سمیرم | روستای ابیانه | آتشکده نیاسر | آتشگاه | آرامگاه باباپیر | ارگ گوگد | ایوان یزدگرد | بازار اصفهان | بازار کاشان | باغ فین | پل خواجو | تپه سیلک | سی‌وسه‌پل | عالی‌قاپو | غار شاه‌قنداب | قالی‌شویان | قلعه شاه عباس (مرنجاب) | کاخ هشت‌بهشت | کلیسای وانک | مدرسه چهارباغ | مراسم گلابگیری قمصر | مسجد اشترجان | مسجد شاه | مسجد شیخ لطف‌الله | منار جنبان | میدان نقش جهان | نارنج‌قلعه 


 این نوشتار مرتبط با جغرافیا خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.