آتشکده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

آتشکده به گونه‌ای از نیایشگاه‌های زرتشتیان گفته می‌شود.

فهرست مندرجات

[ویرایش] نام

آتشکده: مرکب است از آتش + کده. جزء اخیر نیز مرکب است از کد+ ه نسبت است. کد از ریشهٔ کَتَه اوستایی و آن نیز از مصدر کَن به معنی کندن مشتق شده است.

زرتشتیان معبد و آتشکده را «در ِمهر» هم می‌گفته‌اند که یادآور سنت‌های پیش تاریخی در ایران و آیین مهر یا میتراییسم نیز هست.

[ویرایش] بنا

آتشکده مکان مقدس زرتشتیان است که همواره در آن آتش نمایندهٔ فروغ ایزدی فروزان است. شکل و بنای آتشکده‌ها در همه جا یکسان بوده. معمولاً ً هر آتشکده هشت درگاه و چند اتاق هشت گوشه داشته و آتشدان در وسط بنا واقع بوده و پیوسته آتش مقدس در آن می‌سوخته. اما با گذر زمان و به تدریج در دین زرتشت مقرر می‌شود که آفتاب بر آتش نتابد. بنابراین آتش را در فضای باز نگهداری نکرده و اتاقی در وسط بنا ساختند که آتشدان در آن قرار داشت. تعداد آتشکده‌ها بسیار بود و تأسیس آن‌ها به زمان خیلی پیش از ظهور زرتشت، یعنی زمان پیشدادیان (هوشنگ و جمشید) می‌رسید. ولی در عهد ساسانیان سه آتشکدهٔ مشهور:

  • آتشکده آذر گشسب یا آذر جشنس (واقع در تکاب)
  • آتشکده آذر برزین مهر
  • و آتشکده آذر فرنبغ

به نام سه طبقهٔ اصلی اجتماعی در آن دوران یعنی طبقهٔ ارتشتاران و نظامیان، طبقهٔ کشاورزان و پیشه وران و طبقهٔ موبدان و روحانیان که با سه رنگ سرخ و سبز و سپید یا همان سه رنگ پرچم ایران مشخص می‌شده‌اند، اهمیت می‌یابد.

[ویرایش] آتشکده‌های مشهور

  • تخت سلیمان
  • آتشکده نیاسر کاشان
  • آتشکده آذر برزین مهر
  • آتشکده بردسوره
  • آتشکده آذر شب
  • آتشکده آذرنوش
  • آتشکده باکو
  • آتشکده سیروان
  • آتشکده اردشیر
  • آتشکده آناهیتا یا معبد آناهیتا
  • آتشکده دارابگرد
  • آتشکده شاهپور
  • آتشکده پوران
  • آتشکده کرکویه
  • آتشکده بارنوا
  • آتشکده سرده
  • آتشکده آذرباد
  • آتشکده آذر گشسب یا آذر جشنس
  • آتشکده خوار اصفهان
  • آتشکده درب مهر گوهر و مهربان اصفهان

[ویرایش] منابع

  • دکتر جهانگیر اوشیدری، دانشنامهٔ مزدیَسنا

[ویرایش] پیوند به بیرون

وب‌گاه نیاسر

زبان‌های دیگر