اکبر گنجی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

اکبر گنجی روزنامه‌نگار و فعال سیاسی مشهور ایرانی است.

فهرست مندرجات

[ویرایش] بعد از انقلاب ۱۳۵۷تا دوم خرداد ۱۳۷۶

وی در دوران انقلاب ۱۳۵۷ایران از فعالین خیابانی بود که بعدها با تشکیل سپاه پاسداران به آن پیوست و چند سالی رابط فرهنگی سفارت ایران در ترکیه بود و همچنین او با اعضای نهاد اطلاعات نخست وزیری مانند سعید حجاریان که بنیان گذاران اصلی وزارت اطلاعات بودند ارتباط داشت که گاهی باعث شده بعضی وی را از اعضای وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی بدانند. با پایان جنگ و پس از ورود به دانشگاه، از اوایل دههٔ هفتاد گنجی به تدریج از عقاید پیشین خود در زمینه‌های سیاسی،نسبت دین و سیاست، حقوق شهروندان و نظام سیاسی حاکم فاصله گرفت و به حلقهٔ کیان پیوست. حلقه‌ای که پس از جدا شدن خاتمی و شمس الواعظین و اعضای چپ مذهبی گرداننده روزنامه کیهان از آن نهاد به نشریه کیان روی آوردند و عبدالکریم سروش، روشنفکر دینی مشهور ایرانی که در آن زمان از استادان این جریان و همچنین یکی از موثرترین اعضای نهاد انقلاب فرهنگی که هنوز با نام شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد بود آنان را به لحاظ فکری تغذیه می‌کرد.

[ویرایش] بعد از دوم خرداد

با پیروزی محمد خاتمی در دوم خردا ۱۳۷۶ و در انتخابات ریاست جمهوری، یاران او که اکبر گنجی نیز در میان آن‌ها بود به نام اصلاح طلبان شهره شدند و فعالیت‌های گستردهٔ سیاسی و اجتماعی را پی گرفتند. زندانی شدن اکبر گنجی به دلیل واکاوی فاشیسم مذهبی در دانشگاه شیراز و انتشار هفته نامه راه نو از رویدادهای چشمگیر این دوران زندگی اوست.

[ویرایش] ماجرای کنفرانس برلین

وی پس از شرکت در کنفرانس جنجالی ایران پس از انتخابات که بعدها به کنفرنس برلین مشهور شد، پس از بازگشت به ایران در فرودگاه مهرآباد تهران در مورخ سوم اردیبهشت ۱۳۷۹دستگیر شد.

[ویرایش] بازگشت به تهران و محاکمه

دادگاه اولیه گنجی به ریاست قاضی مرتضوی وی را به دلیل چند اتهام سنگین سیاسی به ده سال حبس و پنج سال تبعید محکوم کرد اما دو سال بعد در دادگاه تجدیدنظر حکم گنجی تنها به شش ماه حبس کاهش یافت. قاضی این دادگاه علی بخشی بود که چندی بعد بازخرید گردید. با اعتراض دادستانی تهران، حکم گنجی دوباره نقض شد و این بار به شش سال حبس بدل گردید.


[ویرایش] زندان و اعتصاب غذا

اکبر گنجی در زندان نه تنها از مواضع خود عدول نکرد که در برخی از آنها رادیکال تر نیز شد. وی ابتدا جزوه مانیفست جمهوری‌خواهی را نوشت که در آن به جدایی کامل دین از سیاست پرداخت. از این مانیفست در سال ۱۳۸۴،جلد دومی هم به قلم گنجی در زندان اوین منتشر شد که در آن برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی یک فعال سیاسی داخلی شخص سید علی خامنه‌ای را به شدت مورد انتقاد قرار داد.

اکبر گنجی در زمان انتخابات ریاست جمهوری دورهٔ نهم رسما انتخابات را تحریم کرد. وی سرانجام در اعتراض به آنچه بدرفتاری‌های فراوان در زندان اوین می‌خواند، ابتدا برای سیزده روز دست به اعتصاب غذای نامحدود زد که با موافقت با به مرخصی آمدنش، این اعتصاب غذا شکست. گنجی پس از بازگشت به خانه در مصاحبه‌هایی با خبرگزاریهای بین المللی رسما بر سیاست تحریم انتخابات صحه گذارد و به شدت از جدایی کامل دین از سیاست و تأسیس یک جمهوری تمام عیار به جای جمهوری اسلامی دفاع نمود. این گفت و گوها او را به زندان بازگرداند و اکبر گنجی دوباره برای مدت قریب هفتاد روز دست به اعتصاب غذای نامحدود زد. در این مدت بسیاری از ایرانیان سراسر جهان و سران کشورهای غربی به حمایت از او برخاستند. رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا جرج دبلیو بوش، تونی بلر نخست وزیر انگلیس و کوفی عنان دبیر کل سازمان ملل متحد از جمله شخصیت های بین المللی بودند که خواهان آزادی اکبر گنجی شدند.

در پی وخامت اوضاع عمومی و پس از چاپ عکس هایی از اکبر گنجی که وی را در حالتی رنجور نشان می‌داد، دادستان تهران سعید مرتضوی دستور انتقال گنجی را به «بیمارستان میلاد» صادر کرد. سرانجام پس از هفتاد روز، وی را به زندان اوین بازگرداندند.

در زمان اعتصاب غذا، گنجی در نامه‌هایی به آزادگان جهان (۲ نامه) و در جواب نامه‌های آیت الله منتظری و دکتر سروش که خواهان پایان اعتصاب غذای وی شده بودند، وی علاوه بر وارد نمودن انتقاداتی جدی به حاکمیت ایران، خواستار برکناری سید علی خامنه‌ای و شرکت او در یک انتخابات عمومی به منظور سنجش میزان محبوبیتش شد. وی در این نامه‌ها صراحاتا از تغییر نظام سیاسی ایران صحبت کرد.

اكبر گنجی در این نامه به حسین علی منتظری معتقد است طبق دیدگاه روح لله خمینی آقای خامنه ای از رهبری بر كنار شده است و صلاحیت و مشروعیت رهبری را ندارد :

اینك هم به صراحت و روشنى تمام باید گفت: "آقاى خامنه اى باید برود" چرا؟ براى این كه بنا بر نظریه آقاى خمینی، آقاى خامنه اى اینك از رهبری، خود به خود ، عزل شده است. آقاى خمینى مى گوید: "هر فردى از افراد ملت حق دارد مستقیما در برابر سایرین، زمامدار مسلمین را استیضاح كند و او باید جواب قانع كننده دهد و در غیر این صورت اگر برخلاف وظایف اسلامى خود عمل كرده باشد، خود به خود از مقام زمامدارى معزول است." (آیت الله خمینی، صحیفه نور، جلد 4، ص 190) طى سالهاى گذشته، بارها آقاى خامنه اى از سوى افراد مختلف استیضاح شده است، اما نه تنها به پرسش هاى پرسش كنندگان پاسخ نگفته است، بلكه پرسش كنندگان را به شدت سركوب كرده است. مطابق اندیشه آقاى خمینی، آقاى خامنه اى دیگر زمامدار جمهورى اسلامى ایران نیست و از این سمت عزل شده است.


وی در مصاحبه‌ای در دوران مرخصی به جزوهٔ مانیفست جمهوری خواهی شمارهٔ ۳ اشاره کرد.

[ویرایش] پایان دوره محکومیت

سرانجام اکبر گنجی پس از تحمل ۶ سال زندان و پایان محکومیت خود، در مورخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۴ با شرایط جسمانی بسیار ضعیف و روحیه‌ای بسیار مصمم و شادمان از زندان آزاد شد و در برخی از پیام‌های خود، خوانندگان خود را به نقد مانیفست جمهوری خواهی فراخواند و همچنین تکمیل و تجمیع دلایل مدافع نظریهٔ خود را نیز از جمله وظایف فعلی خود پس از دوران نقاهت اعلام کرد.

[ویرایش] خروج از ايران و ديدار با انديشمندان مشهور جهان

گنجي چند ماه پس از پايان دوران زندان به خارج از ايران مسافرت كرد . گنجي از همان ابتدا ، سفر خود را موقتي ناميد و گفت به كشور باز خواهد گشت . گنجي جايزه قلم طلايي انجمن جهاني روزنامه نگران را در كاخ كرملين روسيه دريافت كرد . پس از آن به ايتاليا رفت و درفش نقره اي شهر فلورانس را گرفت . رئيس پيشين دادگاه بين المللي جنايت هاي جنگي ، او را با نلسون ماندلا و اسلاو هاول مقايسه کردو نمايندگان شهر فلورانس او را از سلسله "راهگشايان ازادي دانستند که فضاي استبداد را مي شکند."

گنجي در اين سفر با بسياري از انديشمندان مشهور جهان ديدار و گفتگو كرد .

پس از آن به فرانسه ، آمريكا و كانادا رفت و جوايز متعدد ديگري را دريافت نمود . و در بسياري از دانشگاه هاي آمريكا و كاندا و همچنين در پارلمان اروپا سخنراني كرد .

محسن مخملباف كارگردان مشهور ايراني بعد از دريافت جايزه پاراجانوف در ارمنستان آن را به اكبر گنجي تقديم كرد و او را بزرگ مردي ناميد كه سالها زندان خانه اش بود . منبع

[ویرایش] آثار

کتاب های نوشته شده توسط اکبر گنجی که به ماجرای قتل‌های سیاسی دههٔ شصت و هفتاد می‌پردازند:

کتاب‌های دوران زندان:

  • اصلاح گری معمارانه
  • کیمیای آزادی
  • مجمع الجزایر زندان گونه

جزوات دوران زندان:

مقالات گنجی پس از خروج موقت از كشور :

   * ملاحظاتي پيرامون سركوب زنان منبع
   * بیانیه مهم خطاب به ملت ایران در مورد شكنجه دانشجویان منبع
   * نقد شریعتی توسط گنجی  منبع
زبان‌های دیگر