گرگانج

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

گُرگانَج
آرامگاه سلطان تکش
آرامگاه سلطان تکش
اطلاعات
کشور : ترکمنستان
استان : داش‌حوض
جمعیت : -
ارتفاع از سطح دریا :
پیش‌شماره تلفنی :
وب‌گاه :

گُرگانَج (در ترکی اورگَنج، در عربی: جُرجانیه) شهری است باستانی در کنار شهر کنونی کهنه‌گرگانج در کشور ترکمنستان.

فهرست مندرجات

[ویرایش] تاریخچه

شهر گرگانج در زمان پادشاهی سلطان محمد خوارزمشاه مرکز سرزمین خوارزم و پادشاهی خوارزمشاهیان بود. رود آمودریا از کنار این شهر می‌‌گذشت.این شهر بزرگ‌ترین شهر در سر راه ابریشم بود. یافته‌های باستانشناسی در اینجا نشانهایی از زمان هخامنشیان به دست می‌‌دهد.روزگار زرین این شهر در سده ۱۲ و ۱۳ میلادی بوده است چه که پس از بخارا این شهر پرآوازه‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر آسیای میانه در آن زمان بوده است.در ۱۲۲۱ میلادی چنگیز خان مغول بدین شهر تاخت، وی کشتار خونینی به راه انداخت و شهر را با خاک یکسان ساخت. گرچه این شهر دوباره زندگی یافت ولی دو رویداد دردناک تغییر بستر آمودریا و تازش تیمور گورگان در ۱۳۷۰ میلادی مردم را برای همیشه از این شهر گریزاند.

[ویرایش] کاوش در گرگانج

نخستین کاوشهای باستانشناسی در گرگانج به دست باستانشناس روس الکساندر یاکوبوفسکی در سال ۱۹۲۹ ترسایی انجام گرفت.

بیشتر یافته‌های این شهر از هم گسیخته و ویرانند.سه آرامگاه کوچک از سده ۱۲ میلادی، یک آرامگاه ویرانه شناخته شده به نام ترابک خانم از سده چهاردهم- که از سال ۱۹۹۰ در حال باز سازیند- در این جایند. نشان ویژه این شهر گلدسته قوتلوغ تیمور وابسته به سده ۱۱ ترسایی است. این گلدسته ۶۰ متر بلندا دارد و تا پیش از سازه‌ای به نام گلدسته جم بلندترین است. همچنین کهنترین آرامگاه اینجا آرامگاه ایل ارسلان است با گنبد مخروطی شکل ۱۲ تَرکه. ایل ارسلان پدر بزرگ سلطان محمد خوارزمشاه بود که در سال ۱۱۷۲ میلادی مرد. یک گورستان مربوط به سده‌های میانه نیز در شمال این شهر جای گرفته است.

از سال ۲۰۰۵ ویرانه‌های گرگانج زیر پوشش میراث جهانی یونسکو درآمده است.

[ویرایش] منابع

  • قاموس الاعلام ترکی

[ویرایش] جُستارهای وابسته

پایتخت‌های ایران
ماد: هگمتانه (همدان)
هخامنشیان: شوش | پاسارگاد| شیراز
اشکانیان: دامغان | اشک‌آباد | تیسفون
ساسانیان: تیسفون | بیشابور |کازرون
طاهریان: بخارا | نیشابور | مرو
صفاریان: زرنج
سامانیان: بخارا
علویان: طبرستان
زیاریان: اصفهان
بوییان: همدان | ری | شیراز
غزنویان: غزنین
سلجوقیان: نیشابور | اصفهان
خوارزمشاهیان: سمرقند | گرگانج
ایلخانیان: مراغه | تبریز
تیموریان: سمرقند | هرات
صفویان: اردبیل | تبریز | قزوین | اصفهان | ساری
افشاریان: مشهد
زندیان: شیراز | کرمان
قاجاریان: ساری | تهران
پهلوی: تهران