دستگاه مختصات دکارتی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

Fig. 1 -تصویر 1- سیستم مختصات دکارتی. نقاط عبارتند از:(۲،۳) با رنگ سبز. (۳،۱-)با رنگ قرمز. (۲٫۵-،۱٫۵-) با رنگ آبی. مبدا مختصات (۰،۰) با بنفش.
Fig. 1 -تصویر 1- سیستم مختصات دکارتی. نقاط عبارتند از:(۲،۳) با رنگ سبز. (۳،۱-)با رنگ قرمز. (۲٫۵-،۱٫۵-) با رنگ آبی. مبدا مختصات (۰،۰) با بنفش.

دستگاه مختصات دکارتی، در ریاضیات، به نمایش هر نقطه از صفحه با دو عدد (یک زوج مرتب) گفته می‌شود. این دو عدد را معمولا به نام‌های مختصه X و مختصه Y می‌خوانند. برای نمایش هندسی هر نقطه دو خط عمود بر هم را، که محور مختصات X (خِفت یا آبسیس) و محور مختصات Y، (یا اردنه) نامیده می‌شوند، رسم می‌کنند و از محل تقاطع این دو محور، که مبدا مختصات نام دارد، روی هر محور به اندازه مختصه X و مختصه Y دو طول را (بر حسب واحد طول) مشخص می‌کنند. خط‌هایی که در انتهای این طول‌ها عمود بر محورهای مختصات رسم شود در نقطه‌ای یکدیگر را قطع می‌کنند. این محل تقاطع نمایش هندسی نقطه مورد نظر است.

نام این دستگاه مختصات از نام ریاضیدان و فیلسوف فرانسوی رنه دکارت (۹۷۴-۱۰۲۸) که این روش را برای مشخص کردن یک نقطه در صفحه کشف کرد، گرفته شده‌است.

با کاربرد دستگاه مختصات دکارتی امکان رسم معادلات جبری به صورت خط و منحنی و یا محاسبه زوایا و فواصل و همچنین نوشتن معادله مختصات یک شکل در صفحه فراهم می‌شود.

این نوشتار در زمینهٔ ریاضیات خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.