شهرستان آران
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
==
فهرست مندرجات |
[ویرایش] متن عنوان
[ویرایش] متن عنوان
==
[ویرایش] متن عنوان
شهرستان آران وبیدگل از توابع استان اصفهان است که با ۶۰۵۱ کیلومتر مربع وسعت، در شمال این استان قراردارد. مرکز این شهرستان شهر آران و بیدگل است. شهرستان آران که درحاشیه جنوب غربی کویر مرکزی ایران واقع شده از شمال به دریاچه نمک آران و استانهای سمنان و قم ، از غرب به شهرستان کاشان،از جنوب به شهرستان نطنز واز شرق به شهرستان اردستان محدود است.
ارتفاع متوسط آن ازسطح دریا ۹۱۲ متر و در مختصات۵۱ درجه و ۲۹ دقیقه طول جغرافیایی و۳۴ درجه و ۱۴دقیقه عرض جغرافیایی میباشد. آران و بیدگل بخش وسیعی از دشت آبرفتی حوضه جنوبی دریاچه نمک بوده و شیب آن از جنوب به شمال است. در قسمتهای شرق و شمال آن، تپههای ماسهای به صورت نواری ازجنوب شرقی به شمال غربی کشیده شده که طول آن درحدود ۱۲۰ کیلومتر و عرض متوسط آن ۲۵ کیلومتر و ارتفاع آن بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ متر است و در اصطلاح محلی به بند ریگ شهرت دارد. درنواحی جنوب و جنوب غربی این شهرستان، دشتهای کاشان و راوند واقع اند و در میان آنها خشک رودهایی به وجود آمده که سیلابهای پراکنده و آبهای اضافی دامنههای شمالی ارتفاعات جنوبی کاشان را به دریاچه نمک منتقل میکند. آب وهوای منطقه، کویری است.
[ویرایش] تقسیمات کشوری
این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و کویرات با سه دهستان و ۱۵ روستا است. بخش مرکزی آن شامل نوش آباد و روستاهای نصرآباد، علی آباد، یزدل و محمدآباد و بخش کویرات آن شامل ابوزیدآباد و روستاهای حسین آباد، فخره، علی آباد، قاسم آباد، شهریاری، یزدلان، ریجن و کاغذی است. جمعیت شهرستان بر اساس آخرین سرشماری عمومی کشور که در سال ۱۳۸۵ انجام شد بالغ بر ۱۰۰۰۰۰ نفر بودهاست.
[ویرایش] راهها
آران وبیدگل از طریق دو جاده اصلی به فاصلههای ۵ و ۹ کیلومتر به کاشان مرتبط واز این دو مسیر که بر سره جادههای ارتباطی تهران به استانهای جنوب و جنوب شرغی و راه آهن سراسری کشور قرار دارد، به شبکه راههای اصلی کشور متصل میگردد. همچنین این شهرستان با راههای ارتباطی فرعی به بخشها و روستاهای تابعه خود و با دو راه کاروان رو قدیمی از شمال به شهرهای ورامین و قم ارتباط دارد. ادامه این راه قدیمی از جنوب شرقی شهرستان به اردستان و نائین تا جنوب شرق کشور امتداد میابد.
[ویرایش] تاریخچه و سبب نامگذاری
مردمان اين شهر از قوم کاس هستند که از ناحیه قفقاز در غرب درياي خزر به داخل ايران مركزی كوچ كرده اند. آران يا آلان يعنی كاشانه و لانه نيز هست. نام كاشان و قزوين نيز از نام اين قوم کاسی ها گرفته شده است. گروهی از اين قوم با همين تن صدا در ونيز و در محله آرانز زندگی مي كنند.
از در صد بيماري فاويست و تب مالت و...لوسمي كه مخصوص مناطق دريا ها مي باشد با همان درصد طبق يكي از تحقيقات دانشگاه علوم پزشكي كاشان در منطقه آران وجود داشته است [نیاز به ذکر منبع] كه نشان می دهد اين كوچ صورت گرفته است.
احتمالا" اين مردم از نظاميان و لشكريانی بنام آران بد بوده اندكه شايد نام آران و بيدگل از اين اسم باشد و گرنه گلی در اين ناحیه چندان نمی رويد كه وجه تسميه گل داشته باشد مگر آن لشكر گم شده در كوير لشكر آران بد گل (نام آن سپهبد) باشد.
در منابع کهن نام این شهرستان چه به صورت ترکیب فعلی و چه جدا نیامدهاست. آنچه درباره پیشینه آران و بیدگل میتوان گفت این است که پس از ویرانی شهر باستانی سیلک در اثر حوادث و تحولات گوناگون ، در اطراف آن آبادیهای کوچک و بزرگی به صورت قلعه و حصار پدید آمد. این منطقه به نام چهل حصاران شهرت یافت . پس هر یک از این قلعهها به مناسبتی نام گذاری شد . اسامی آران، آرو، آر، و بیدگل، بده گل، و گل، نامهای رسمی و محلی این منطقهاست . دربارهٔ سبب این نام گذاری نظریات متعددی ابراز شده که برخی از آنه اشاره میشود.
کلمه آران به معنای جایگاه مقدس، مکان گرمسیر و ... آمده واصل آن از آرین (نام دیگر قوم آریا یا ایریا) بوده و بیدگل به معنای بی گل یا از کلمه بی بی گل یا ویگل و بی گل گرفته شدهاست .
در باره نام گذاری آران چنین آمدهاست که: "... و آران بن قاسان اکبر بوده استکه پدر اوقاسان اکبر باشد . بنا بر قولی بانی اصل بلد کاشان بودهاست و آران مذکور آن قریه را بنا کرد وبه اسم خود موسوم ساخت وگویا همان قنات مزرعه آران دشت را هم آران بن قاسان جاری نموده باشد وبه اسم خود مسعی کرده باشد یعنی دشت آران ."" [نیاز به ذکر منبع]
[ویرایش] گویش
زبان اهالی آران وبیدگل، فارسی رایج ولی دارای لهجههای متفاوتی است. زبان محلی این منطقه که در اصطلاح به آن زبان دهی میگویند از زبانهای پهلوی قدیم است که تا این زمان در سرتا سر شهرها و بخشهای حاشیه کویر ((نطنز ،بادرود ،زواره و...)) با اندک تفاوت در لهجه رایج است و با زبانهای دیگر ایرانی چون ترکی، لری، کردی و مازندرانی وجوه مشابهی دارد. به طور کلی گویشهای پهنه کاشان، خواه روستاهای درون کوهساران و خواه آبادیهای گسترده در کویر و دشت آن، هم از لحاظ واژگان و هم از لحاظ دستوری و آوایی اهمیت خاصی دارد. در سالهای اخیر تحقیقات پراکندهای در باره گویش آران وبیدگل صورت گرفته که مفصل ترین آن در زمینه دستور زبان و فرهنگ واژگان محلی ، کتاب زبان کویر تالیف عباس علی جان زادهاست .
[ویرایش] آب و هوا
آب و هوای منطفه، کویری است. فصل تابستان آن از نیمه خرداد تا نیمه آبان ماه گرم و سوزان و فصل زمستان آن که از ماه آذر تا پایان اسفند طول میکشد سرد وخشک و عمر فصلهای بهار و پاییز کم میباشد. حداکثر درجه حرارت در تابستان گرمترین ماه (تیر) به ۴۸ درجه سانتی گراد و حد اقل درجه حرارت در زمستان تا ۵ درجه زیر صفر میرسد و زمان یخبندان مدت بیست وچهار روز در ماههای دی و بهمن است. اختلاف دما در شمال و ارتفاعات جنوبی واقع در شهرستان کاشان، باعث ایجاد جریانهای مختلف هوایی و بادهای قبله، خراسان، شمال، شهریاری و سام و.. در طول سال میگردد. بارش باران در این منطقه کم و بیشترین موسم بارندگی از ماه آذر تا اردیبهشت و بارش برف در ماههای دی وبهمن است.
[ویرایش] معادن
در اعماق و سطح زمینهای نواحی شمال این شهرستان ، معادن غنی فراوانی وجود دارد که مهمترین آنها حوزههای وسیع و دست نخورده نفت و دریاچه نمک با وسعت ۲۰۰۰ کیلومتر مربع به عنوان بزرگترین و بهترین ذخیره نمک آبی (خوراکی و صنعتی) و ترکیبات منزیم میباشد که مورد استفاده قرار گرفته و در حاشیه آن، معادن خاک رس مرغوب، کائولن، سولفات سدیم، سیلیس، باریت و خاکهای صنعتی وجود دارد که در صنایع نسوز و سرامیک سازی، شیشه، ریخته گری، مواد شوینده، آلیاژها و صنعت پزشکی در داخل و خارج کشور کاربرد فراوان دارد. همچنین معادن شن و ماسه نرم این شهرستان در حال بهره برداری است.
==دریاچه نمک خر
-
نوشتار اصلی را ببینید: دریاچه نمک آران
این دریاچه در کویر مرکزی ایران قرار گرفتهاست. موقعیت خاص دریاچه مذکور و نحوه تشکیل چند ضلعیهای منظم لانه زنبوری نمک جاذبههای فراوانی ایجاد نمودهاست. دریاچه نمک در فاصله ۵۵ کیلومتری شمال آران و بیدگل قرار دارد و از دیر باز جهت تامین نمک طعام مورد بهره برداری قرار گرفتهاست. یکی از جاذبههای گردشگری این منطقهاست. نحوهٔ تشکیل چند ضلعیهای منظم با دیوارههای کریستالی و بلوری در سطح دریاچه از منظره چشم نوازی برخوردار است و چنانچه راه ارتباطی آن ساماندهی شود می تواند به یکی از مناطق سیاحتی تبدیل شود کما اینکه هم اکنون نیز سیاح و جهانگرد داخلی و خارجی از آن بازدید میکند. مضافا اینکه سایر مناطق کویری و گیاههای مختلفی که در اطراف ان میروید به طور کلی از نظر اکوسیستم حائز اهمیت است. در نیمه دوم شهریور ماه تا مهر ماه گروهی از پرندگان مهاجر به خصوص فلامینگو و لک لک به این منطقه روی میآورند و این منطقه زیستگاه حیوانات مختلفی مانند آهو، کفتار، کرکس، خرگوش صحرایی، مار و گرگ میباشد.
[ویرایش] صنعت
قبل از رواج قالیبافی صنعتی، درصد قابل توجهی از خانوادهها، همزمان با فعالیتهای کشاورزی و دامداری، به بافت گلیم و جاجیم، انواع پارچههای نخی و ابریشمی، کوزگری، فخاری، عصاری و سفال سازی اشتغال داشتند . با ورود صنعت قالیبافی درچند دهه اخیر و افزایش درآمد آن تا چند برا بر درآمد کشاورزی، بیش از ۸۵٪ خانواده ها به این صنعت و مشاغل جنبی آن مثل نقشه کشی، رنگ رزی، چله دوانی و... روی آوردند به گونهای که قالیبافی و مشاغل جنبی آن نقش مهمی در وضع مالی واقتصادی مردم این شهر و منطقه کاشان پیدا کرده است. در سال ۱۳۶۹ شهرک صنعتی درزمینی به مساحت ۲۰۰ هکتار در شرق جاده قدیم آران وبیدگل به کاشان احداث و در محدوده آن حدود ۲۵۰ کارخانه با مجتمع اداری، پارک، مجموعه ورزشی و پایانه باربری پیش بینی گردید. هم اکنون بیش از صد واحد از کارخانهها به تولید فرش ماشینی اشتغال دارند و دیگر واحدهای تولیدی آن که شامل تولید مواد شیمیایی، بهداشتی، ساخت ظروف و لوازم خانگی و موتور پمپ و... است محصولات خودرا برای مصرف به بازارهای داخلی وخارجی عرضه مینماید. تعداد افراد شاغل دراین شهرک بیش از ۳۰۰۰ نفر میباشد.
شهرستان آران

