حق رأی زنان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
حق رأی زنان که به معنی حق شرکت زنان در انتخابات است؛ از مهمترین رویدادهای تکامل اولیه جنبشهای مدافع حقوق زنان بود. هواخواهان حق رأی زنان که سافروجتها نیز نامیده میشدند؛ کسب حق رأی را مقدمه مشارکت سیاسی زنان میدانستند.
[ویرایش] تاریخچه
در سال ۱۸۴۸ جنبش حق رأی زنان در ایالات متحده ٱمریکا به یک جنبش اجتماعی گسترده تبدیل شد. در سال ۱۸۹۳،نیوزیلند نخستین کشوری بود که حق رأی زنان را به رسمیت شناخت.امروزه جز بوتان،برونئی،عربستان سعودی و واتیکان؛ دیگر کشورها حق زنان برای شرکت در انتخابات را به رسمیت شناختهاند.
[ویرایش] وضعیت حق رأی زنان در کشورهای مختلف
[ویرایش] حق رأی زنان در استرالیا
[ویرایش] حق رأی زنان در فنلاند
[ویرایش] حق رأی زنان در نروژ
[ویرایش] حق رأی زنان در دانمارک
[ویرایش] حق رأی زنان در شوروی
[ویرایش] حق رأی زنان در کانادا
[ویرایش] حق رأی زنان در مکزیک
[ویرایش] حق رأی زنان در نیوزیلند
نیوزیلند نخستین کشور مستقلی بود که حق رأی زنان را به رسمیت شناخت. در سال ۱۸۹۳،قانون انتخابات به نفع مشارکت سیاسی زنان تغییر یافت و در سال ۱۸۹۳ زنان برای نخستین بار در انتخابات ملی آن کشور شرکت کردند. کیت شپارد و ماری آن مولر از مهمترین رهبران هواخواه حق رأی زنان در نیوزیلند بودند. تا سال ۱۹۱۹،زنان در نیوزیلند حق نامزدی در مجلس را نداشتند. نخستین زنی که در مجلس نیوزیلند به نمایندگی برگزیده شد، الیزابت مک کومب بود.
[ویرایش] حق رأی زنان در بریتانیا
در سال ۱۸۶۶، دادخواستی به مجلس بریتانیا ارائه شد که در آن زنان بریتانیا تقاضا کرده بودند قانون انتخابات تغییر کند و حق رأی کامل زنان را نیز دربرگیرد.این دادخواست تحت اعتراض خشونتبار مخالفینی قرار گرفت که معتقد بودند؛ حق رأی زنان بزرگترین خطرات برای انگلستان به همراه خواهد آورد. پارلمان بریتانیا، نخست عقیده داشت که دخالت زنان در سیاست، زندگی سیاسی را مبتذل کرده و در عین حال ثبات خانواده را از میان میبرد؛بنابراین به دادخواست عمل نکرد.در سال ۱۸۶۷،نخستین جامعه ملی حق رأی زنان تأسیس گردید. اعضای این جامعه که به سافروجتها معروف گردیدند؛ خود را هواخواه حق رأی زنان میدانستند.سافروجتها تا پایان قرن نوزدهم برای دادن حق رأی به زنان بیش از چهل دادخواست به پارلمان بریتانیا ارائه دادند که تا سال ۱۹۰۰ به طول انجامید. در سال ۱۹۰۳ جنبش حق رأی زنان توسعه بیشتری یافت و تظاهرات خیابانی و راهپیماییهای فراوانی را در بر گرفت.در یک اجتماع فضای باز که در ماه ژوئن ۱۹۰۸ در لندن برپا گردید، بیش از پانصدهزار زن طرفدار حق رأی زنان حضور یافتند. امیلین پانکهرست از شخصیتهای برجسته هواخواه حق رأی زنان بود که برای اجتماعات بزرگی از مبارزات زنان انگلیسی صحبت کرد. امیلین پانکهرست معتقد بود که حق رأی زنان،زندگی سیاسی را اساساً دگرگون خواهد کرد، و حس جدید نوعدوستی و اخلاق را به وجود خواهد آورد. در سال ۱۹۱۰، آلیس پین و هریت استنتون بلچ در مبارزات زنان در بریتانیا شرکت کردند که پیوند عمیقی بین سافروجتهای بریتانیا و ایالات متحده آمریکا ایجاد کرد. برخی مبارزات سافروجتها در بریتانیا با خشونت همراه بود؛چندین کلیسا نابود گردید، و نخستوزیر اسکویت چندبار مورد سوءقصد قرار گرفت. بسیاری از طرفداران حق رأی زنان زندانی شدند که باعث شروع اعتصاب سراسری زنان بریتانیا شد. سرانجام در سال ۱۹۲۸،بریتانیا حق رأی زنان را به رسمیت شناخت. سن رأی برای زنان بریتانیا بالای ۳۰ سال بود در حالی که مردان میتوانستند پس از ۲۰ سالگی در انتخابات شرکت کنند. در سال ۱۹۲۹،حدود یک سوم زنان بریتانیا برای نخستین بار در انتخابات ملی شرکت کردند. پس از به دست آوردن حق رأی زنان در سال ۱۹۲۸، جنبشهای طرفدار حقوق زنان در انگلستان و دیگر کشورهای اروپایی رو به زوال گذاشتند و زنان انقلابی بیشتر جذب جنبشهای دیگر ضدفاشیسم میگردیدند.
[ویرایش] حق رأی زنان در ایالات متحده آمریکا
در سال ۱۸۲۰ بیش از دوهزار زن آمریکایی به دولت ایالات متحده آمریکا تقاضانامهای ارائه کردند و در آن خواستار اعطای حق رأی برابر با مردان شدند.این تقاضانامه مورد اعتنای دولت آمریکا واقع نشد. آلیس پین و هریت استنتون بلچ دو زن آمریکایی بودند که در مبارزات زنان در بریتانیا و آمریکا شرکت فعال داشتند. در سال ۱۹۱۰، زنان آمریکا راهپیماییها و تظاهرات وسیعی را در نیویورک،ماساچوست و نیوجرسی سازمان دادند.در سال ۱۹۲۰ ویلسون رییس جمهور ایالات متحده، نوردهمین متمم قانون اساسی آن کشور را به مجلس سنا رساند که بر اساس آن تمام زنان ایالات متحده آمریکا برای اولین بار حق رأی برابر با مردان مییافتند.
[ویرایش] حق رأی زنان در ایتالیا
در سال ۱۹۱۹ نخستین دادخواست زنان ایتالیایی برای حق رأی به مجلس ایتالیا ارائه شد. در سال ۱۹۲۵، ارزش رأی زنان نصف مردان بود. با به قدرت رسیدن موسولینی، زنان از شرکت در انتخابات منع شدند. پس از پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵،زنان ایتالیا حق رأی برابر با مردان کسب کردند.
[ویرایش] حق رأی زنان در آلمان
[ویرایش] حق رأی زنان در فرانسه
شارل دوگل در سال ۱۹۴۴ برای نخستین بار حق رأی زنان در فرانسه را به رسمیت شناخت.
[ویرایش] حق رأی زنان در ایران
پس از پیروزی انقلاب مشروطه ایران در سال ۱۹۰۶، مجلس نمایندگان مردم در تهران گشوده شد. مردم ایران برای نخستین بار با انتخاب نمایندگان خود برای حضور در مجلس شورای ملی، در امور سیاسی مشارکت مستقیم پیدا کردند.در نخستین نظامنامه انتخابات مجلس شورای ملی، زنان از حق رأی اعم از انتخاب شدن یا انتخاب کردن محروم شدند. در نظامنامه مجلس شورا زنان،خارج شدگان از دین اسلام،دیوانگان،تبعه خارجه،دزدان و قاتلین،گدایان و متکدیان و اشخاصی که کمتر از ۲۰ سال داشتند؛ فاقد حق رأی شناخته شدند. در دور دوم مجلس شورای ملی؛ ماده چهارم نظامنامه انتخابات به بحث و بررسی رسید.در این جلسه، محمدتقی وکیلالرعایا نماینده مردم همدان از حق رأی زنان پشتیبانی کرد و در مخالفت با نظامنامه انتخابات سخن گفت.سپس ذکاءالملک و حسن مدرس در مجلس سخن گفتند و حق رأی زنان را مورد نکوهش قرار دادند.
در سال ۱۹۶۲، لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی در هیأت دولت ایران به تصویب رسید. بر اساس این لایحه،زنان برای نخستین بار اجازه شرکت در انتخابات و نامزد شدن برای انتخابات را پیدا میکردند. آیت الله خمینی جلسهای در قم تشکیل داد و سرانجام تصمیم به ارسال تلگراف به محمدرضا پهلوی در جهت به مخالفت با سه بند لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی گرفت که اصل مربوط به حق رأی زنان از آن جمله بود. محمدرضاشاه، تصمیمگیری در این مورد را به دولت اسدالله علم واگذار کرد. اسدالله علم در یک سخنرانی حرکتهای علیه انجمنهای ایالتی و ولایتی را حرکات مرتجع و مخالف ترقی زنان دانست. آیت الله خمینی نیز در یک سخنرانی در قم،تأکید کرد که با ترقی زنان مخالف نیست بلکه با فحشا مخالف است. در سال ۱۹۷۷، آیت الله خمینی مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان را مطابق قوانین اسلام تلقی کرد و زنان را تشویق به مشارکت سیاسی نمود.
[ویرایش] حق رأی زنان در اسرائیل
[ویرایش] حق رأی زنان در عربستان سعودی
دولت عربستان سعودی تا کنون حق رأی زنان را در انتخاباتها به رسمیت نشناخته است. علمای وهابی این تصمیم دولت را تایید کرده و رأی دادن زنان را موجب فساد و خلاف عفت دانستهاند. رییس دولت عربستان سعودی اعلام کرد که زنان فاقد صلاحیت لازم برای قضاوت درباره نامزدهای انتخاباتی هستند. هر چند برخی دیگر از نمایندگان کردند که ممنوعیت رأی در عربستان سعودی به این دلیل است که اکثر زنان این کشور شناسنامه ندارند.
[ویرایش] حق رأی زنان در هند
در هند، ساروجینی نایدو از رهبران کسب حق رأی برای زنان بود.کنگره ملی هند به رهبری مهاتما گاندی از حق رأی زنان پشتیبانی میکرد. پس از استقلال هندوستان، در سال ۱۹۵۰،زنان هندی برای نخستین بار حق رأی به دست آوردند.
[ویرایش] حق رأی زنان در اندونزی
[ویرایش] حق رأی زنان در ژاپن
در سال ۱۹۱۹، در ژاپن، ایشیواکا فوسائه نخستین انجمن طرفدار حق رأی زنان را تأسیس کرد. این انجمن گردهماییهای بسیاری را ترتیب میداد و زنان را نسبت به اهمیت مشارکت سیاسی آگاه میکرد. در سال ۱۹۲۰ یکی از دو حزب اصلی ژاپن، از حق رأی زنان پشتیبانی کرد. در سال ۱۹۲۴ ارتش ژاپن تمام جنبشهای اجتماعی مردمسالاری و فمنیستی را سرکوب کرد. در سال ۱۹۴۵ نیروهای متفقین،ژاپن را شکست دادند. در سال ۱۹۴۷ تظاهرات سراسری در ژاپن به طرفداری از حق رأی زنان سازماندهی شد. سرانجام در سال ۱۹۴۸،قانون اساسی جدید ژاپن حق رأی برابر زنان را به رسمیت شناخت.
[ویرایش] حق رأی زنان در چین
مائو از طرفداران جنبش هواخواه حق رأی زنان در چین بود. پس از تأسیس جمهوری خلق چین در سال ۱۹۴۹، زنان برای نخستین بار حق شرکت در انتخابات را یافتند.
[ویرایش] حق رأی زنان در نیجریه
[ویرایش] حق رأی زنان در پرو
[ویرایش] الگوهای رأی دادن زنان
[ویرایش] الگوهای رأی دادن زنان در کشورهای غربی
در اروپا، مطالعات نشان میدهد که رأیدهندگان زن گرایش بیشتری به محافظهکاری دارند. در بریتانیا،زنان بیشتر از مردان به حزب کارگر رأی میدهند. در انتخابات اخیر ایالات متحده آمریکا، زنان به نسبتی بیش از مردان به حزب دموکرات رأی دادهاند و زنان جوان بیشتر متمایل به دموکراتها بودهاند.
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منابع
- فرامرز رفیع پور. آناتومی جامعه یا سنة الله: مقدمهای بر جامعهشناسی کاربردی. تهران: انتشارات کاوه، ۱۳۷۷.
- آنتونی گیدنز. جامعهشناسی. ترجمهٔ منوچهر صبوری. چاپ سوم، تهران: نشر نی، ۱۳۷۶، ۲۳۸.
- یرواند آبراهامیان. ایران بین دو انقلاب: درآمدی بر جامعهشناسی سیاسی ایران معاصر. ترجمهٔ احمد گل محمدی. محمد ابراهیم فتاحی. چاپ چهاردهم، تهران: نشر نی، ۱۳۷۷، ۷۰۹.
- هوکز، بل. (۱۹۸۴). «تئوری فمینیست: از حاشیه به مرکز». شابک ۳-۶۱۴-۸۹۶۰۸-۰
Wikipedia contributors, "Women's suffrage," Wikipedia, The Free Encyclopedia
ردههای صفحه: مقالههای خرد | زنان | فمینیسم | سیاست | جامعه و سیاست | جامعهشناسی

