بیشاپور
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران در استان فارس است که در زمان ساسانیان ساخته شده است و امروزه تنها ویرانه هایی از آن برجای مانده است. بیشاپور با دویست هکتار وسعت، از شهرهای مهم آن زمان بوده است و اهمیت ارتباطی داشته است. این شهر از قدیمی ترین شهرهایی است که تاریخچه ساخت آن بصورت مکتوب در سنگ نوشته ای موجود است. بیشاپور در شمال شهر کازرون قرار گرفته و از شهرهای خوش آب و هوا و دارای طراحی و مهندسی ویژه آن روزگار بوده است. در کتابهای تاریخی، نام این شهر با عنوانهای بيشاپور، بیشابور، به شاپور، بیشاور و "به انديوشاپور" ضبط شده است. شهر بيشاپور مركز ايالت و كوره شاپورخوره بوده است [۱]. بیشاپور تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی بوده است و پس از آن ویران شده است. بیشاپور گنجینه ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] شکل گیری بیشاپور
بیشاپور به سال ۲۶۶ میلادی و به دستور شاپور اول پادشاه ساسانی ساخته شده است. پس از پیروزی شاپور بر والرین امپراتور روم، شاپور دستور داد در ناحیه ای خوش آب و هوا بر سر راه تخت جمشید به تیسفون شهری بنا کنند. این جاده در زمان هخامنشیان، شهرهای تخت جمشید و استخر را به شوش وصل می کرد. شاپور نام خود را بر این شهر نهاد. معماری از اهالی سوریه قدیم به نام آپاسای (اپاسای) برای ساخت شهر تازه انتخاب شد [۲].
[ویرایش] معماری بیشاپور
شهر بیشابور با روش مهندسی یونانیان که توسط هیپوداموس ابداع شده بود در زمینی مستطیل به گونه ای طراحی شد که چهار دروازه و دو خیابان آن، یکدیگر را قطع میکردند [۳]. یکی از خیابانها در جهت شمال به جنوب و دیگری شرق به غرب است و هر کدام در انتها به یکی از دروازه های شهر منتهی می شده اند. دروازه غربی، ورودی اصلی شهر بوده است.
شهر بيشاپور از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- ارگ سلطنتی شامل آثار شاخصی مانند معبد آناهيتا، تالار شاپور، ايوان موزائيك، كاخ والرين.
- منطقه عامه نشين شامل خانه های مسكونی، گرمابه، كاروانسرا و بازار.
بیشاپور توسط کوه، رودخانه، دیواره های قلعه و خندق محافظت می شده است.
[ویرایش] موقعیت جغرافیایی
بیشاپور در شهرستان کازرون در جنوب ایران قرار گرفته و فاصله آن تا شهر کازرون ۲۳ کیلومتر است. بیشابور در ۱۱۰ کیلومتری جنوب شیراز و در کنار رود بیشاپور قرار گرفته است.
[ویرایش] آثار باستانی
منطقه باستانی بیشاپور مشتمل بر سه بخش اصلی است:
- شهر بیشابور
- قلعه (دختر) با نقش برجسته های ساسانی.
- دره رودخانه بیشاپور[۴].
در این ناحیه آثار دیگری مانند قلعه دختر، قلعه پسر و نقش های تنگ چوگان قابل اشاره هستند.
برخی تک اثرهای به جای مانده از شهر باستانی بیشاپور عبارتند از:
- معبد آناهیتا
- کاخ والرین
- ایوان موزائیک
- ستونهای سنگ یادبود بیشاپور
[ویرایش] دانستنی ها
اداره راه و ترابری استان فارس در نظر داشت جاده قائميه به کازرون را که شهر تاريخى بيشاپور را به ۲ نيم مى کند تعریض کند اما با اعتراض سازمان میراث فرهنگی، سرانجام عبور ماشینهای سنگین از این محل ممنوع شد و هرگونه عملیات راهسازی منوط به نظر سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى گردید [۵].
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] پانویس
- ↑ سایت شهرستان کازرون بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
- ↑ سایت شهرستان کازرون بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
- ↑ بزرگترین آتشکده عصر ساسانی، دیوارهای ۱۴ متری داشت روزنامه هموطن سلام تاریخ ۱۹ بهمن ۱۳۸۳، بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
- ↑ بیشاپور از Livius Articles on Ancient History بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
- ↑ شهر تاریخی بیشاپور با یک تابلوی کوچک نجات می یابد اخبار میراث فرهنگی سایت آفتاب، ۲۱ دى ۱۳۸۳، بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
[ویرایش] منابع
- بیشابور در ویکی پدیای انگلیسی [1] بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
- "تاريخچه شهر تاريخی بيشاپور" [2] از سایت شهرستان کازرون بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
- "بیشاپور شهری باستانی با تاریخ مکتوب". از سایت آفتاب [3] بازدید ۱۴ تیر ۱۳۸۶.
| ماد: | هگمتانه (همدان) |
| هخامنشیان: | شوش | پاسارگاد| شیراز |
| اشکانیان: | دامغان | اشکآباد | تیسفون |
| ساسانیان: | تیسفون | بیشابور |کازرون |
| طاهریان: | بخارا | نیشابور | مرو |
| صفاریان: | زرنج |
| سامانیان: | بخارا |
| علویان: | طبرستان |
| زیاریان: | اصفهان |
| بوییان: | همدان | ری | شیراز |
| غزنویان: | غزنین |
| سلجوقیان: | نیشابور | اصفهان |
| خوارزمشاهیان: | سمرقند | گرگانج |
| ایلخانیان: | مراغه | تبریز |
| تیموریان: | سمرقند | هرات |
| صفویان: | اردبیل | تبریز | قزوین | اصفهان | ساری |
| افشاریان: | مشهد |
| زندیان: | شیراز | کرمان |
| قاجاریان: | ساری | تهران |
| پهلوی: | تهران |
[ویرایش] پیوند به بیرون
- عکسهای شهر باستانی بیشاپور و نقش برجسته های آن [4].
- عکس ها و نقشه هایی از بیشاپور [5].
- عکس های بیشاپور

