تاریخچهٔ نام افغانستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

در کتاب افغانستان در مسیر تاریخ اثر میر غلام محمد غبار از کلمهٔ «آریانا» به عنوان نام تاریخی افغانستان نام برده شده‌است.ازجمله شانزده ايا لت ارينای کبير دوازده ان ولايات در افغانستان کنوني تثيت حوزه وساحه ګرﻻيﻻع اند:هري ( هرات ) درنګيانا ( زرنج يا نيمروز )ستاکېديا ( وردک و عزني ) هريوتي ( دهراوت و ارغنداب ) و غيره ميتوان ياد کرد.( منبع : مدنيتهای اوليه افغانستان)

دکتر ذبیح الله صفا باور دارد: (ائیرین همان نامی است که در زبان پهلوی به «اِران» (ایران با یاء مجهول) مبدل گشت و در دورة اسلامی ایران (با یاء معلوم) خوانده شد... که می‌توان آن را سرزمین اصلی آریا نامید.رک به : حماسه سرایی در ایران ، ص ۴۴

شادروان احمد علی کهزاد را نیز باور براین بود که : (همین نام ایریانا و آریانا بود که بعدها در پارس «پارسه» با تغیری اندک «ایران» قبول شد.)رک به : رسالة آریانا . ولي به وضاحت کامل سرزمين اريانا را در حدود افغانستان کنوني تثبيت و قبول نموده است .( منبع :افغانستان در پرتو تاريخ )

استرابون (Strobo – ۴۰ ق م – ۴۰ م) ، جغرافیدان معروف عهد قدیم یونان ، که اندکی بعد از سقوط دولت یونانی باختر می‌زیست ، از محدودهٔ جغرافیایی افغانستان امروزی با نام آریانا یاد کرده ، باختر و بلخ و سند را هم جزئی از آریانا بشمار آورده‌است. رک به: تاریخ افغانستان / مهدیزاده کابلی

کلمه دیگری که به عنوان نام قدیم افغانستان استفاده میشود ((باختر ))است . باختر بعضي از ساحات شمال و شمالغرب افغانستان و قسما حدود جنوب هندوکش را در بر داشت . در تحت نام باختر مدنيت بزرګي مانند مدنيت ګريک و باختري در تاريخ افغانستان و حتی اسيا ميانه از اهميت زياد برخوردار است .به تعقيب ان نام «خراسان» بر قسمتي از سر زمين کنوني افغانستان معمول ګشت .اين نام در قرون وسطي از اهميت زياد برخودار بود .بعضي از سر زمينهای مربوط به خراسان در ايران کنوني تثبيت شده اند . خراسان که نام بخشی از «ایران تاریخی» است. خراسان بزرگ به بخش شرقی ایران تاریخی گفته می‌شده. ۱

احمد شاه درانی از شاهان پشتون افغانستان، در سال ۱۷۴۷ میلادی، رسما به عنوان شاه افغانستان خراسان تاجگذاری نمود[نیاز به ذکر منبع].

واژهٔ افغانستان نخستین بار در زمان شاه شجاع و پس از نیمهٔ قرن ۱۹ توسط انگلیسها در برخی معاهده‌ها استفاده شد[نیاز به ذکر منبع]. افغان اگرچه در لغت به معنای ناله و فغان است اما در حقیقت مستعرب واژهٔ اوغان است که به اقوام پشتون گفته می‌شود اما قانون اساسی افغانستان هر تبعهٔ کشور افغانستان را صرفنظر از قومی که بدان تعلق دارد «افغان» اطلاق میکند.