سازمان امنیت و اطلاعات کشور
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
سازمان امنیت و اطلاعات کشور که معمولاً بهطور خلاصه ساواک خوانده میشود، سازمان اصلی پلیس سیاسی و جاسوسی ایران در زمان سلطنت محمدرضاشاه پهلوی بود.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخچه
ساواک در سال ۱۳۳۵ تشکیل شد. مقامات و ماموران آن عمدتاً از ماموران فرمانداری نظامی و رکن دو ارتش و شهربانی تأمین می شدند. سازمان سیا و سازمان موساد اسرائیل نیز از نظر انتقال تجربه و روشهای مقابله با مخالفان و بازجوئی و دیگر عملیات پلیس سیاسی با ساواک همکاری داشتند.
[ویرایش] رؤسای ساواک
- تیمور بختیار
- حسن پاکروان
- نعمتالله نصیری
- ناصر مقدم
[ویرایش] عملکرد ساواک
بنابر روایات مخالفین نظام سلطنتی، ساواک در سرکوبی عناصر ضد نظام سلطنتی فعالیت گستردهای داشته است. این سازمان به عنوان عامل شکنجه و اعدام مخالفین به ویژه کمونیستهای ایران شناخته میشود.
گفتنی است که ساواک عملکردهای برون مرزی هم داشت.
[ویرایش] سرانجام
با اوج گیری انقلاب شاه دستور انحلال ساواک را داد و رئیس پیشین ساواک تیمسار نصیری که در آن زمان سفیر ایران در پاکستان بود به ایران فراخوانده شد و به زندان افتاد. با پیروزی انقلاب، وی دادگاهی شد و در نهایت دادگاه رای به اعدام وی داد. پرویز ثابتی معاون او نیز به اسرائیل گریخت.
ساواک در سال ۳۵ و با حمایت آمریکا به منظور تقویت موقعیت محمد رضا شاه و سرکوب مخالفان تأسیس شد و نیرو هایش توسط اسراییل تعلیم دیدند این نیرو که مرتکب شکنجهها و جنایات بسیاری شده بود در اواخر حکومت شاه و برای آرام کردن مردم با رای مجلس شورای ملی منحل شد که نتیجهای در بر نداشت پس از پیروزی انقلاب سران آن و در راس آنها تیمسار نصیری که پیش از ریاست ساواک رییس شهربانی بود و به قصاب شاه معروف شده بود به همراه برخی از عوامل سرکوبگر و شکنجه گر آن اعدام و یا زندان شدند برخی دیگر همچون تیمسار فردوست که از نزدیکان شاه و سران ساواک بود پس از انقلاب تنها به انفصال از خدمت محکوم شدند. منابع اسناد ساواک تاریخ انقلاب روزنامههای دوران انقلاب ودیگر منابع تاریخی و دولتی

