محمود طرزی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

محمود طرزی وزیر خارجهٔ وقت افغانستان
محمود طرزی وزیر خارجهٔ وقت افغانستان

محمود طرزی روزنامه نگار ، سیاستمدار و روشنفکر افغانستانی است ک سال ۱۹۱۸ نخستین روزنامه افغانستان را به همراه گروهی از روشنفکران پیشکسوت افغانستان آغاز کرد.[۱] از این رو از او به عنوان «پدر ژورنالیسم افغانستان» یاد می‌شود.[نیاز به ذکر منبع]

طرزی روزنامه‌نگاری خود را در روزنامه سراج الاخبار آغاز کرد.

فهرست مندرجات

[ویرایش] زندگینامه

محمود طرزی به همراه همسرش
محمود طرزی به همراه همسرش

محمود طرزی در سال 1865 در شهر غزنی افغانستان به دنیا آمد و در 23 نوامبر 1933 در شهر استانبول ترکیه وفات نمود. تبار خانوادگی او به یک رهبر قومی قندهار به نام حاجی جمال خان (۱۷۰۹-۱۸۰۵) می‌رسید. پسر حاجی جمال خان، سردار پاینده محمدخان، ۲۲ پسر داشت که از جمله یکی از آنان به نام سردار رحم‌دل خان قندهاری (۱۸۳۲-۱۸۹۶) معروف بود. سردار رحم‌دل خان پدر بزرگ محمود طرزی است.[۲] مادر محمود طرزی، از خاندان سدوزایی و دختر شهزاده مودود خان بود.

در عهد پادشاهی عبدالرحمان خان خانواده محمود طرزی به قلمرو ترکيه عثمانی تبعيد شد، آنها در شام زندگی می کردند. وقتی امير عبدالرحمان خان مرد، پسرش راه ملايم تری انتخاب کرد. در نتيجه محمود طرزی با خانواده اش به کابل برگشت و دو دختر طرزی را دو شهزاده افغانستان گرفتند. يکی را امان الله و ديگری را برادرش عنايت الله. محمود طرزی خود نخستين نشريه نسبتا مدرن را به نام سراج الاخبار پايه گذاری کرد. سراج الاخبار قبلا در سال ۱۹۰۵ توسط يک گروه ديگر منتشر شده بود اما تنها يک شماره چاپ شده بود. انگليس ها به حبيب الله خان دستور داده بودند که نشريه را متوقف کند.

به اين ترتيب در سال ۱۹۱۱ دوباره آن نشريه منتشر شد و برای اولين بار فکر های جديد در آن نشريه مطرح شد. محمود طرزی آدم پرکاری بود. مثلا برای اولين بار رمان را به افغانستان معرفی کرد. چندين رمان ژول ورن را به زبان دری ترجمه کرد و برای اولين بار درباره رمان در سراج الاخبار مقاله نوشت و ضرورت رمان را مطرح ساخت. شيوه های نو ادبی در سراج الاخبار پديدار شد. شعر مثلا ديگر تعريف زلف يار نبود. از لکوموتيو و ترن و هواپيما و کشتی قاره پيما گپ می زد. يعنی همراه با انديشه ها يک تعداد واژه وارد سراج الاخبار شد و يک تعداد شعرا شروع کردند در اين مسير شعر بگويند. برای اولين بار اخبار جنگهايی که در جهان روی می داد، و اخبار اختراعات جديد در سراج الاخبار انعکاس می يافت و موضوعاتی از قبيل اينکه زبان چيست و آيا زبان قابل اصلاح است در آن مطرح می شد..[۳]

[ویرایش] آثار

  • سیاحت در سه قطعه روی زمین (چاپ ۱۹ عقرب ۱۲۹۱)
  • از هر دهن سخنی و از هر چمن سمنی
  • جغرافیای منظوم افغانستان
  • جغرافیه ادب در فن و یا محمودنامه در نظم
  • روضه حکم


ترجمه‌ها:

  • سیاحت به دورادور زمین در ۸۰ روز (اثر ژول ورن، تزجمه از ترکی به فارسی)
  • جزیرهٔ پنهان
  • سیاحت در جوهوا
  • جنگ روس و جاپان (در پنج جلد)
  • اخلاقیات

[ویرایش] منابع

  1. Encyclopedia of the Developing World: Volume Three...پیوند ...
  2. آهنگ، محمدکاظم، سیر ژورنالیسم در افغانستان، جلد اول، کابل: ۱۳۴۹، به اهتمام ق. عارفی، (انجمن تاریخ و ادب ۱۰۱، افغانستان اکادیمی ۷)، ص۷۴
  3. رهنورد زریاب در گفتگو با سيروس علی نژاد، بی بی سی:"چرخشگاه تجدد در افغانستان" پیوند ... ]

[ویرایش] پیوند به بیرون

سایت رسمی محمود طرزی

این نوشتار دربارهٔ زندگی‌نامهٔ افراد، خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
زبان‌های دیگر