منوچهری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

اَبوالنَّجم احمَدبن قوص‌بن احمد منوچهری دامغانی ناماور به منوچهری چامه‌سرای ایرانی بود. کودکی و جوانی منوچهری در دامغان گذشت؛ تا این که به خدمت منوچهر قابوس زیاری در طبرستان رسید. پس از مرگ منوچهر قابوس، منوچهری به ری رفت و به خدمت طاهر دبیر که از طرف مسعود غزنوی در آن‌جا فرمانروایی داشت، رسید. از آنجا منوچهری به دربار غزنه راه یافت و به ستایشگری سلطان مسعود غزنوی مشغول شد. منوچهری برای جلب حمایت عنصری قصیده‌ای به نام «لغز شمع» سرود و در آن عنصری را ستایش کرد. در سال ۴۳۲ هجری قمری، منوچهری در حالی که سی و چهار سال داشت مُرد. بیشتر چامه‌های او دربارهٔ طبیعت است. منوچهری علاوه بر آشنایی به زبان عربی، از دانش‌هایی چون نحو، پزشکی، ستاره‌‌شناسی، و موسیقی آگاهی داشت، و در شعر خود از واژه‌های خاص این دانش‌ها بهره می‌برد. دیوان منوچهری مشتمل بر اشعاری‌ است که در قالب غزل، قصیده، مسمط، قطعه، و ترکیب‌بند سروده شده و موضوعاتی چون ستایش، وصف، و خمریه را در بر می‌گیرد. منوچهری قالب مسمط را برای نخستین بار در شعر پارسی پدید آورده است.[نیاز به ذکر منبع]

[ویرایش] نمونهٔ اشعار

خیزید و خز ‌آرید که هنگام خزان‌ست باد خنک از جانب خوارزم وزان‌ست
آن برگ رزان بین که برآن شاخ رزان‌ست گویی به مثل پیرهن رنگرزان‌ست

دهقان به تعجّب سر انگشت گزان‌ست
کاندر چمن و باغ نه گل ماند و نه گلنار

[ویرایش] پیوندهای بیرونی

  • منوچهری، شورای گسترش زبان و ادبیّات فارسی

[ویرایش] منابع

  • Clinton, Jerome W. The Divan of Manuchihri Damghani, A Critical Study, Bibliotheca Islamica, Minneapolis, 1972. ISBN: 0 - 88297 - 001 - 1


این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
زبان‌های دیگر