خشتی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


يل خشتى لنگرود ، روى رودخانه‌ى اين شهر بنا شده و ارتباط محله‌هاى قديمى لنگرود را به يكديگر برقرار مى‌كند.

به گزارش خبرگزارى دانشجويان ايران ( ايسنا ) اين پل، معبر ارتباط قديمى شرق و غرب شهر بوده است و محله‌هاي " راه پشته " و « انزلى محله» را به « فشکالی محله» متصل مى‌کند. رودخانه‌ى لنگرود در گذشته به‌عنوان مسيرى قايق ‌رو به ‌وسيله‌ى قايق‌هاى بادبانى کوچک و لوتکاها استفاده مى‌شده است. شهر لنگرود در گذشته از قطب‌هاى تجارى استان گيلان بوده است.

بعضي افراد ساخت اين پل را به دوره‌ ى ايلخانى نسبت مى‌دهند. البته در تاريخ و در ذکر وقايع سال ‌٩١٢ هجرى قمرى به وجود پلى چوبى روى رودخانه‌ لنگرود اشاره شده است که با نظر فوق منافات دارد. امروزه، گرچه پل‌هاى بزرگ و کوچک ديگرى دو سوى رودخانه را به‌هم پيوند مى‌دهند؛ اما از اهميت پل خشتى که در مرکزى ‌ترين نقطه‌ى شهر قرار دارد، کاسته نمىشود.

در شمال غربى پل و به فاصله‌ى نزديکى از آن، رودى کوچک به رودخانه‌ى لنگرود مى‌پيوندد كه پلى کوچک دارد. سياح‌هايى مانند هنوى، مکنزى، ابت، بوهلر و رابينو از اين پل در خاطره‌هاى خود ياد کرده‌اند. عرض رودخانه‌ى لنگرود تقريبا ‌٣٠ متر است.

پل خشتى لنگرود از يک قسمت مسطح ميانى به طول ‌١/١٥ متر و دو سطح جانبى شيب‌دار تشکيل شده که هريک حدودا ‌١٠ متر طول دارند و قسمت عابرروى پل با سنگ فرش شده است. عرض قسمت عابررو حدودا ‌٥/٣ متر است و در دو طرف، جان‌پناه‌هايى به قطر ‌٤٥ سانتىمتر و ارتفاع ‌٣٥ سانتى‌متر قرار دارند.

پل لنگرود از دو دهانه ى بزرگ با تاق جناقى کند برخوردار است که هر يک حدود ‌١١ متر عرض دارند. ارتفاع کلى پل از سطح آب تا بالاى جان‌پناه تقريبا ‌١١ متر و پايه‌ى ميانى پل چهار متر قطر دارد. در دو طرف پل، سيل‌برگردان‌هايى براي استحکام پايه‌ى پل وجود دارند. روى پايه‌ى پل و بالاتر از موج‌شکن‌ها يک دهانه‌ى کوچک با تاق جناقى با عرض ‌١٢٠ سانتىمتر و ارتفاع ‌١٠/٢ متر تعبيه شده است که در هنگام افزايش آب، فشار وارده بر پل را مى‌کاهد و جريان آب را آسان‌تر مي‌کند.

کمى بالاتر از دهانه‌ى کوچک، يک تاق‌نماى بزرگ و دو تاق‌نماى کوچک تزيينى وجود دارند که در تاق‌نماى بزرگ يک تاق‌نماى تزيينى ديگر اضافه کرده‌اند؛ احتمالا از اين تاق‌ها براى گذاشتن فانوس و يا چراغ استفاده مى‌كردند تا عبور قايق‌ها را در شب تسهيل كنند.

در فاصله ى بين دو قوس دهان‌هاى بزرگ پل و کمى پايين‌تر از جان‌پناه بر پيشانى پل دو فرورفتگى طولى به عرض ‌٤٥ سانتى‌متر و طول حدود چهار متر ديده مى‌شوند که شايد جاى نصب کتيبه‌اى بوده‌اند. در کناره‌ى قوس‌ها يک نوار آجرکارى جلو آمده و تزيينى به عرض ‌١٢ سانتى‌متر به‌چشم مى‌خورد.

پل خشتى لنگرود احتمالا در دوره ى‌ قاجار مرمت شده است. هم‌چنين در سال‌هاى اخير نيز سازمان ميراث فرهنگى و گردشگرى گيلان عمليات مرمت براى احياى اين پل خشتى را اجرا كرده است.

امروزه، پل تاريخى لنگرود در قلب شهر و در نزديکى بازار معروف آن و ميدان انقلاب پابرجاست. اين پل در فهرست آثار ملى نيز ثبت شده است.

این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.