تغییر ساعت تابستانی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
بسیاری از کشورها برای بهینهسازی مصرف انرژی، در فصل بهار و تابستان ساعت رسمی کشورشان را قدری (معمولاً یک ساعت) به جلو میکشند، تا ساعات بیشتری از روز با ساعات کاری همخوانی داشته باشد، و در ساعات کمتری از روز، نیاز به مصرف انرژی برای تامین روشنایی وجود داشته باشد. این روند را در انگلیسی daylight saving مینامند که به معنای اندوختن یا ذخیره کردن روشنایی روز است.[۱]
فهرست مندرجات |
[ویرایش] سابقه تغییر ساعت
استفاده بیشتر از نور خورشید در طول روز، برای نخستین بار در سال ۱۷۸۴ در فرانسه مطرح شد. در این سال، بنیامین فرانکلین، وزیر مختار آمریکا در فرانسه طی مقالهای که در یکی از مجلات فرانسه چاپ شد، از مردم خواست که صبحها یک ساعت زودتر از خواب بیدار شوند. فرانکلین معتقد بود که به این ترتیب، مردم میتوانند روزها از روشنایی خورشید استفاده بیشتری کنند و شبها شمع کمتری مصرف نمایند. [۲] البته فرانکلین پیشنهادی مبنی بر تغییر ساعت رسمی کشور ارایه نکرد. این پیشنهاد، برای اولین بار در سال ۱۹۰۷ در انگلستان توسط فردی به نام ویلیام ولت پیشنهاد شد؛ هرچند که در آن مقطع زمانی عملی نشد. [۲]
اما تغییر ساعت رسمی برای صرفهجویی در مصرف انرژی، برای اولین بار در سال ۱۹۱۶ در کشور آلمان [۲] عملی شد. بعدا برخی دیگر از کشورها از جمله آمریکا، انگلستان، و برخی از کشورهای اروپایی نیز دست به اقدام مشابهی زدند. عاملی که این دولتها را برای استفاده از این تکنیک متقاعد نمود، کمبود شدید انرژی در اثر جنگ جهانی اول بود. [۲]
اکنون هفتاد و هفت کشور جهان با استفاده از این تکنیک، ساعات رسمی خود را تنظیم میکنند. اما زمان جلو و عقب کشیدن ساعت در این کشورها یکسان نیست؛ بهطور مثال کشورهای اروپایی از آخرین شنبه ماه مارس تا آخرین شنبه ماه اکتبر و آمریکا و کانادا از اولین شنبه ماه آوریل تا اولین شنبه ماه اکتبر (به مدت هفت ماه) ساعت رسمی خود را جلو میکشند. [۲]
در برخی از مقاطع زمانی، برخی از کشورها تغییر ساعت رسمی خود را در بازه زمانی بیشتری انجام دادهاند؛ بهطور مثال کشور آمریکا در سالهای ۱۹۷۵ و ۱۹۷۶، زمان تغییر ساعت رسمی را دو ماه جلو انداخت و دولت انگلستان نیز در خلال جنگ جهانی دوم، ساعتها را دو ساعت جلو میکشید. [۲]
[ویرایش] تغییر ساعت در ایران
در ایران نیز، برای نخستین بار، پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷، ساعت رسمی کشور به ساعات تابستانی و زمستانی تقسیم شد.[۳] بعد از انقلاب اسلامی ایران این روند به حالت تعلیق در آمد.
در سال ۱۳۷۰ (در زمان ریاستجمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی) بر اساس محاسباتی هیئت وزیران ایران مصوبهای را به تصویب رساند که طی آن ساعت رسمی کشور همه ساله در اول فروردین ماه یک ساعت جلو کشیده شود و در سی و یکم شهریورماه به حالت اول بازگردد. ادامه مطالعات در آن دوره نشان داد که حدود ۱۰۰ مگاوات کاهش مصرف در زمان پیک (اوج مصرف) حاصل شدهاست.[۴][۵] اما دولت ایران در اسفند ماه سال ۱۳۸۴ (پس از ۱۵ سال) این مصوبه را ابطال نمود. غلامحسین الهام سخنگوی وقت دولت، در زمان اعلام این تصمیم دولت اعلام نمود که بررسی کارشناسانهای مبنی بر این که تغییر ساعت در کشور منجر به صرفهجویی در مصرف انرژی در کشور شده باشد، وجود ندارد. وی دلیل لغو مصوبه قبلی هیات دولت را «سردرگمی بخشهای زیادی از جامعه در اثر تغییر ساعت رسمی کشور» و «عدم وجود بررسی های دقیق وکارشناسانه برای تایید صرفه جویی در مصرف برق با روش تغییر ساعت» اعلام نمود. [۳] این ادعا در حالی مطرح میشد که مدتی قبل از آن مدیر دفتر مدیریت مصرف برق شرکت توانیر از کاهش ۱٫۵ درصدی مصرف برق با تغییر ساعت رسمی کشور در اول فروردین خبر داده بود، و میزان این صرفه جویی ظرف ۶ ماه را بیش از ۷۵ گیگاوات ساعت تخمین زده بود.[۳] همچنین برخی نمایندگان مجلس در موافقت با توقف تغییر ساعت، ثابت بودن ساعت را کمکی به بجا آوردن فریضههای دینی و کم کردن اتلاف زمان بین نماز و ساعت کار معرفی کردند.[۶]
پس از آن در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، طرحهایی را در دستور کار خود قرار دادند تا دولت را مکلف به تغییر ساعت رسمی کشور در ششماهه نخست سال نمایند [۷] اما در نهایت این طرحها بهصورت قانون در نیامدند. این در حالی بود که منابع مختلف پیشنهادهای مختلفی، همچون تاریخهایی جدید برای آغاز و پایان تغییر ساعت در سال را مطرح میکردند [۵] که هیچ کدام تا این لحظه به مرحلهٔ اجرایی شدن نزدیک نشدهاست.
[ویرایش] پانویس
- ↑ Daylight saving time. ویکیپدیای انگلیسی. بازدید در تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ساعت به وقت صفر. همشهری آنلاین. بازدید در تاریخ 9 اردیبهشت ۱۳۸۶.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ساعت تغییر نکرد، برق رفت. خبرگزاری آفتاب (در تاریخ ۱۳ تیر ۱۳۸۵). بازدید در تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ ساعت رسمی ایران دیگر جلو-عقب کشیده نمیشود. گزارش. بیبیسی فارسی (در تاریخ یکشنبه ۱۹ مارس ۲۰۰۶). بازدید در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۶.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ امکان تغییر ساعت رسمی از ابتدای اردیبهشت. شریف نیوز (در تاریخ ۴ مارس ۲۰۰۷). بازدید در تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ مشروح اظهارات موافقان و مخالفان طرح تغییر ساعت رسمی ایران. گزارش. ایسنا (در تاریخ 04-10-2007). بازدید در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۶.
- ↑ تعیین تکلیف تغییر ساعت رسمی کشور. خبرگزاری مهر (در تاریخ ۶ مارس ۲۰۰۷). بازدید در تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۰۷.
[ویرایش] منابع
- ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (وبگاه ایرنا)
- ایسنا، خبرگزاری دانشجویان ایران ([1])
- بیبیسی فارسی
- پایگاه اینترنتی آفتاب
- خبرگزاری مهر
- شریفنیوز
- ویكیپدیای انگلیسی
- همشهری آنلاین
[ویرایش] منابع مرتبط
- گروه انرژی و مدیریت مصرف، پژوهشگاه نیرو؛ وزارت نیروی ایران

