محمدعلی فروغی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

جنبش مشروطه

شاهان قاجار

عنوان


ناصرالدین شاه
مظفرالدین شاه
محمدعلی شاه
احمدشاه

دوره سلطنت


۱۸۴۸-۱۸۹۶
۱۸۹۶-۱۹۰۷
۱۹۰۷-۱۹۰۹
۱۹۰۹-۱۹۲۵

نخست‌وزیران قاجار

امین‌السلطان
عین‌الدوله
مشیرالدوله
مشیرالدوله پیرنیا
مستوفی‌الممالک
صمصام‌السلطنه
سپهدار تنکابنی
سپهدار رشتی
قوام‌السلطنه
وثوق‌الدوله

چهره های جنبش مشروطه

میرزای شیرازی
میرزا فتحعلی آخوندزاده
حاج زین‌العابدین مراغه‌ای
سید جمال‌الدین اسدآبادی
عبدالرحیم طالبوف
میرزا ملکم خان
ابوالحسن میرزا قاجار
ملامحمدکاظم خراسانی
عبدالله مازندرانی
سیدعبدالله بهبهانی
سیدمحمد طباطبایی
شیخ فضل الله نوری
میرزا آقاخان کرمانی
شیخ احمد روحی
قاضی ارداقی
علاءالدوله
مسیو نوز بلژیکی
سیدحسن مدرس
شجاع نظام مرندی
ظل‌السلطان
ارشدالدوله
سالارالدوله
شعاع السلطنه
عباس‌آقا تبریزی
ملک‌المتکلمین
سیدجمال واعظ
جهانگیرخان شیرازی
نصرت الدوله
حسن تقی‌زاده
احمد کسروی
مورگان شوستر
مستشارالدوله
عضدالملک
ناصرالملک
مشیرالدوله
محمد خیابانی
ادوارد براون
مورگان شوستر
علی اکبر دهخدا
محمدتقی بهار
ایرج میرزا
میرزاده عشقی
کامران میرزا
تیمورتاش
شيخ خزعل
سردار اسعد
موتمن‌الملک
ثقة‌الاسلام
علی مسیو
ستارخان
باقرخان
یپرم‌خان
یحیی دولت‌آبادی
اسماعیل امیرخیزی
جعفر خان سردار بهادر
علیقلی خان سردار اسعد
میرزا کوچک‌خان جنگلی
حیدرخان عمواوغلی
محمدتقی خان پسیان
سلیمان‌میرزا اسکندری

احزاب و گروهها

اجتماعيون عامیون
کمیته ستار
مركز غیبی
اعتداليون
عامیون
انجمن اسلامیه
انجمن اخوت
جامع آدمیت
کمیته مجازات
حزب دموکرات
حزب کمونیست ایران

وقایع مهم جنبش مشروطه

قاجار
قیام تنباکو
جنبش مشروطه
فرمان مشروطیت
استبداد صغیر
جنبش جنگل
ایران جنگ جهانی اول
کودتای ۱۲۹۹
انحلال سلسه قاجار
قانون اساسی مشروطه

محمدعلی فروغی (۱۲۵۴-۱۳۲۱ هجری شمسی) معروف به ذکاءالملک، ادیب و سیاست‍مرد و چند دوره نخست‌وزیر ایران.

در ۱۲۵۴ هجری خورشیدی زاده شد. پدرش محمدحسین فروغی (ذکاءالملک) از ادیبان و مترجمان دوره قاجار بود. پس از مرگ پدر لقب او را به محمدعلی دادند. تحصیلات خود را در رشته پزشکی در دارالفنون شروع کرد ولی بعد به ادبیات رو آورد. در سال ۱۹۱۹ میلادی عضو هیئت اعزامی ایران به کنفرانس صلح پاریس بود.

در مدرسه علوم سیاسی تدریس می‌کرد و سپس مدیر آن‌جا شد. معلم خصوصی احمدشاه بود. چند بار وزیر و یک بار رئیس دیوان عالی تمیز (دیوان کشور) شد. در ۱۳۰۴ پس از تصویب انقراض دودمان قاجار کفیل نخست‌وزیری شد و با شروع سلطنت پهلوی اولین نخست‌وزیر رضاشاه شد. از ۱۲۱۲ تا ۱۳۱۴ باز هم نخست‌وزیر شد.

به‌خاطر وساطت برای اسدی، نایب‌التولیه آستان قدس رضوی مغضوب رضاشاه و خانه نشین شد و به‌کارهای ادبی و فرهنگی پرداخت. با اشغال ایران در سوم شهریور ۱۳۲۰ باز نخست‌وزیر شد و در انتقال سلطنت از رضاشاه به پسرش محمدرضا پهلوی نقش مهمی داشت.

[ویرایش] آثار

  • تاریخ مختصر ایران
  • تاریخ مختصر دولت قدیم روم
  • دوره مختصر از علم فیزیک
  • اصول علم ثروت ملل
  • حقوق اساسی یا آداب مشروطیت دول
  • تاریخ ملل قدیمه مشرق (ترجمه)
  • حکمت سقراط و افلاطون
  • اندیشه‌های دور و دراز
  • پیام به فرهنگستان
  • فن سماع طبیعی
  • سیر حکمت در اروپا
  • آئین سخنوری

همچنین برخی متن‌های فارسی را تصحیح و منتشر کرد:

  • کلیات سعدی
  • زبده دیوان حافظ
  • رباعیات خیام
  • خلاصه شاهنامه
  • مواعظ سعدی

[ویرایش] منابع

مصاحب، غلامحسین. دائرةالمعارف فارسی

[ویرایش] پیوند به بیرون



نخست‌وزیران رضاشاه

محمدعلی فروغیحسن مستوفیمهدیقلی هدایتمحمود جماحمد متین دفتریعلی منصور


نخستوزیران محمدرضا شاه پهلوی


محمدعلی فروغیعلی سهیلیاحمد قوامعلی سهیلیمحمد ساعدمرتضی قلی بیاتابراهیم حکیمیصدرالاشرافابراهیم حکیمیاحمد قوامابراهیم حکیمیعبد الحسین هژیرمحمد ساعدعلی منصورحاجیعلی رزم‌آراحسین علاءمحمد مصدقاحمد قواممحمد مصدقفضل‌الله زاهدیحسین علامنوچهر اقبالجعفر شریف امامیعلی امینیاسدالله علمحسنعلی منصورامیر عباس هویداجمشید آموزگارجعفر شریف امامیغلامرضا ازهاریشاپور بختیار



این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
زبان‌های دیگر