مناخیم بگین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

مناخیم ولفوویچ بگین
مناخیم ولفوویچ بگین

مناخیم ولفوویچ بگین (در عبری: מְנַחֵם בְּגִין) (تولد: ۱۶ اوت ۱۹۱۳ در لهستان، وفات: ۹ مارس ۱۹۹۲ در اسرائیل) ششمین نخست وزیر اسرائیل و برنده جایزه صلح نوبل و اولین نخست وزیر از حزب لیکود اسرائیل بود.

فهرست مندرجات

[ویرایش] اوایل زندگی

در آنزمان بیشتر یهودیان روسیه، پیرو افکار ولادیمیر ژابوتینسکی بودند، خانواده بگین هم همچون ژابوتینسکی از طرفداران جنبش مسلحانه صهیونیسم برای ایجاد کشور اسرائیل بودند. مناخیم بلافاصله به سازمان بتار پیوست. یک سال بعد، مناخیم هفده ساله فرمانده بتار در شهر خودشان ـ برست لیتوفسک ـ شد. همزمان بگین در دانشگاه ورشو درس حقوق خواند.

او در کنگره اعضای بتار در سال ۱۹۳۸ سوگند گروه را اینچنین قرار داد: «من اسلحه به دست می‌گیرم تا هم از قومم دفاع کنم و هم وطنم را به پیروزی برسانم». خیلی زود، او در جنبش ژابوتینسکی رشد کرد و در سال ۱۹۳۹ معاون عملیاتی بتار شد. جنگ جهانی دوم که شروع شد، آلمانی‌ها به ورشو حمله کردند. بگین مجبور شد از ورشو فرار کند. سال ۱۹۴۲ نخست وزیر آینده اسرائیل از راه ایران به فلسطین رفت. او پس از ورود به فلسطین با گروه ایرگون ارتباط برقرار کرد. ایرگونی‌ها هم از تندروهای یهودی بودند که در فلسطین وقت کارهای مسلحانه می‌کردند. دو ماه بعد بگین، فرمانده ایرگون شد.

[ویرایش] نخست وزیری

تأسیس اسرائیل در ۱۹۴۸ فعالیت‌های سیاسی و نظامی بگین را محدود کرد. او حزب هیروت (آزادی) را تأسیس کرد. ولی طرفدار زیادی نداشت، تا آن که در جریان جنگ ۱۹۷۳، با ائتلاف با آریل شارون لیکود را تأسیس کرد. محبوبیت شارون، بخت لیکود در انتخابات شد. ۲۱ ژوئن ۱۹۷۷ بگین نخست وزیر اسرائیل شد. وی در ۲۷ اکتبر ۱۹۷۸ با دیدار انورسادات رئیس‌جمهور مصر در بیت‌المقدس، قرارداد صلحی را مبنی بر خروج کامل نیروهای اسرائیلی از صحرای سینا و نیز تشکیل حکومت خودگردان برای فلسطین‌ها در فلسطین اشغالی را امضا کرد که بعدها به قرارداد کمپ دیوید مشهور گشت.

توافقنامه کمپ دیوید ۳ موضوع عمده را در بر می‌گرفت؛

  • صلح مصر با اسرائیل به عنوان نخستین کشور اسلامی که تل‌آویو را به رسمیت می‌شناخت.
  • تخلیه صحرای سینا و استرداد آن از سوی اسرائیل به مصر که در طی جنگ شش روزه توسط اسرائیل به غنیمت گرفته شده بود.
  • آغاز مذاکره جهت خودمختاری کشور فلسطینی، در کرانه باختری رود اردن و نوار غزه که به دنبال این قرارداد دو کشور اقدام به تبادل سفیر و آغاز عادی سازی روابط دیپلماتیک کردند.

وی در اولین دوره نخست‌وزیری خود با انتخاب موشه دایان به عنوان وزیر امور خارجه آرزوهای برخی از اعضای حزبش را نقش بر آب کرد. پس از کناره‌گیری وزیر جنگ از سمت خود، او این سمت را به عهده گرفت. در زمان انتخابات کنست در ژوئن ۱۹۸۱ موافقت هیأت دولت را برای انجام عملیات نظامی علیه اردوگاههای آوارگان در خارج از فلسطین اشغالی کسب کرد.

در دوره دوم دولت، وی دستور حمله به سلامه الجلیل را صادر کرد.

[ویرایش] جایزه صلح نوبل

نوشتار اصلی را بخوانید: پیمان کمپ دیوید
نوشتار اصلی را بخوانید: جایزه نوبل

امضای توافقتنامه کمپ دیوید در افکار عمومی جهانی باعث به وجود آمدن امید آشتی اعراب و اسرائیل و آغاز صلحی پایدار در منطقه خاورمیانه شد، از همین روی بنیاد نوبل در سال ۱۹۷۸ جایزه صلح خود را به طور مشترک به انور سادات از مصر و مناخیم بگین از اسرائیل تقدیم کرد.

[ویرایش] وفات

مناخیم بگین در ۹ مارس ۱۹۹۲ در شهر تل آویو در کشور اسرائیل وفات یافت.

[ویرایش] منابع

  • ویکی پدیای انگلیسی

[ویرایش] جُستارهای وابسته