رده:دامداری
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
مدیریت پرورش خروس
مهندس احمد صلاحی – کارشناس شرکت مرغ ماهان مهندس مژده موسی نژاد- عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد کهنوج
تجربیات نشان می دهند که در صورت مناسب بودن کیفیت خروسها ، می توان از آنها در 18-19 هفتگی در برنامه جفت گیری استفاده کرد.به شرط درست مدیریت نطفه داری در کل دوره تولید در بالاترین سطح خواهد بود.خروسهای ضعیف همیشه بر روی نطفه داری تاثیر منفی می گذارند.برای داشتن نطفه داری خوب بایستی در طول دوره تولید روند رشد و هماهنگی کنترل شود.بهترین حالت زمانی حاصل می شود که در دوره تولید با یک روند ثابتی افزایش وزن داشته باشد.رشد و تمایز اولیه جوجه ها برای رسیدن به نطفه داری عالی بسیار مهم است.که در این میان اندازه اسکلت و طول ساق پا مهم تر می باشد. کوچکتر بودن اسکلت و کوتاهتر بودن پاها معمولا باعث مشکل نطفه داری شده و از نظر فیزیکی مشکلاتی برای جفت گیری ایجاد می کند.حدود 80 درصد رشد اسکلتی خروسها تا 10-12 هفتگی تکمیل می گردد.نمودار درست و مطابق باهدف رشد برای رسیدن به اندازه اسکلت و ساق پای مناسب بسیار ضروری است. اگر ساق پاها تا 10 هفتگی کوتاه باشد شانس افزایش طول ساق پا در مقایسه با خروسهای دیگر کمتر بوده و یا وجود ندارد.با کنترل هماهنگی ، وزن بدن در پایان هفته اول و 4 هفتگی در خروسها بسیار مهم است.در این مرحله بایستی خروسها و مرغها به صورت جداگانه تغذیه شده ، زیرا که روند رشدشان متفاوت است.جدا بودن دانخوری تا زمان جفت گیری باعث بهتر شدن نطفه داری می گردد.به طوریکه در عمل فایده پرورش مخلوط مرغ و خروس درمقایسه با تغذیه جدا گانه 94.1 در برابر 92.7 درصد( نطفه داری) می باشد.نطفه داری خروسهای راس در 66 هفتگی به 80 درصد می رسد.برای داشتن خروسهای خوب بایستی برنامه گرید در 4-5 هفتگی اجراشده و گرید دوم در صورت نیاز در 10 هفتگی اجرا شود.گرید بعد از 10 هفتگی از نظر تاثیر بر روی اسکلت و سایز پاها به حداقل می رسد.همچنین توصیه می شود که جابجایی بین پن ها بعد از گرید صورت نگیرد.زیرا که سطح خوراک مصرفی و روند رشد ثابت را تغییر می دهد. هدف داشتن هماهنگی خوب در زمان جفت گیری است، به طوریکه واقعی ترین هدف داشتن درصد cv بین 5-7 درصد یا رساندن جمعیت خروسها به وزنی که در آن خروسها در دامنه وزنی -+ 10 درصد میانگین قرار گیرند. پس از هر وزن کشی ، وزن ها باید با استاندارد نژاد مقایسه شده و واریانس آن محاسبه گشته و در خصوص تنظیم خوراک مصرفی بر نامه ریزی شود.زمانی که تعداد وزن کشی پرنده ها کمتر از 50 عدد باشد بایستی در هر پن وزن کشی جدا گانه صورت گیرد. بعد از 10-11 هفتگی بررسی پروفایل رشد بسیار مهم است زیراکه زمان توسعه و تمایز بیضه ها آغاز شده و تا 10-15 هفتگی افزایش می یابد. بعد از 15 هفتگی سرعت تمایز بیضه ها بسیار زیادتر می شود. وزن بیضه ها بعد از 15 هفتگی جهش بسیار سریعی دارد.به طوریکه از حدود 5 گرم در 15 هفتگی به 20 گرم در 20 هفتگی و اوج آن که 30 گرم در 24-25 هفتگی است میرسد و سپس روند کاهشی آرامتری داشته، به طوریکه در 35 هفتگی به 25 گرم می رسد. تراکم خروسها باید بین 5-5.5 سر در هر متر مربع باشد. اگر برایتان مقدور است تراکم را به 3-3.5 برسانید که نتیجه بهتری می گیرید.هر چند کاهش تراکم باعث افزایش هزینه میشود ولی نتایج عالی را داراست.نگه داشتن گله با تراکم بیش از 5.5 سر باعث تاثیر منفی بر کیفیت خروسها و هماهنگی میشود.فضی دانخوری بسیار مهم است، به طوریکه فضای کانال بایذد به ترتیب 5 سانتی متر بعد از 5 هفتگی، 10 سانتی متر بین 6-10 هفتگی ، 15 سانتی متر بین 10-15 هفتگی و 18 سانتی متر بعد از 15 هفتگی توصیه شده است. یک خروس خوب باید : وزن خوب هماهنگی خوب سینه مناسب انگشتان مستقیم و پاهای سالم و بی عیب تاج و صورت قرمز داشته باشد. بلوغ مرغ و خروس بایستی همزمان باشد. همچنین پوشش پر در خروسها بایستی کامل باشد. داشتن منقار تیز در خروسها باعث آسیب دیدن مرغها و زخمی شدن مرغها می شود که بیستی خروسها قبل از جفت گیری باید نوک چینی شوند. منقار خروسها باید مستقیم و غیر تیز باشد. در کشورهای اروپایی با استفاده از رقیق سازی جیره ها و افزایش کمی دان میزا انرژی را تا 10 و پروتئین را تا 5 درصد رقیق می کنند. رقیق کردن جیره ها 8-15 هفتگی مشکل چندانی ندارد.
مدیریت خروس در دوره تولید نطفه داری بایستی به مدت چندین هفته بالای 90 درصد بوده و در 60 هفتگی بالای 78 درصد باشد.کلید این مساله داشتن 1100 گرم وزن در 6 هفتگی ، داشتن سایز، فریم و قالب بدن بدون چاق شدن است.خروسها در زمان نقل و انتقال بسیار آسیب می بینند که بایستی دقت بسیار زیادی شود.رشد خروس تا زمان بلوغ بایستی دقیق و طبق هدف باشد.خروسهای ضعیف در هر مقطع بایستی حذف شوند.افزایش وزن هدف در 24 هفتگی رسیدن به 100 گرم بوده که می تواند باعث بهتر شدن نطفه داری شود.برای گرفتن نطفه داری بیش از 90 درصد بایستی غالبیت خروسها مشخص شود.و خروسهای ناتوان حذف شوند.نسبت خروس به مرغ در 22 هفتگی 8-10 درصد باشد. کسر خروسها باید هفتگی باشد نه ماهیانه. به طوریکه نسبت آنها به 6 درصد در 55 هفتگی برسد و این یک هدف برای شما باشد. اگر در 22 هفتگی ملاک شما انتخاب 8 درصد خروس است بایستی فعالترین خروسها انتخاب شوند. در این حالت رقابت کمتری بین خروسها بوده و کنترل وزن و مدیریت آنها آسانتر است.دانخوری خروس بایستی بتواند هماهنگی خروسها را حفظ کند. همرا با کاهش خروس بایستی تعداد دانخوری سطلی هم کم شود.مدیریت ارتفاع آبخوری و دانخوری برای خروس در دوره تولید بسیار مهم است. خروس خوب دائما غالب بوده ، وزن گیری خوبی داشته و تاج و ریش آن قرمز و براق است.در اواخر تخمگذاری استفاده از خوراک اضافی برای خروسها می تواند باعث کمک به برنامه اسپایکینگ شود. در بسیار از مواد اسپایکینگ در 40 هفتگی انجام می شوددر این برنامه خروسهای با وضعیت بدنی خوب و با سن 25 هفتگی جایگزین خروسهای قبلی شوند.ریسک آلوده شدن گله ها با انجام این برنامه زیادتر می شود .تمام احتیاطات لاز م در این زمینه صورت گیرد.در مورد اسپایکینگ نگرانی دوم تداوم نطفه د اری است. عفونی شدن پای خروس بسیار مهم است.بستر تخته شده و سفت باعث مشکلاتی برای پای خروسها می شود.همچنین این مساله در وزن گیری خروسها نیز موثر است.کنترل تهویه، عدم کپک زدگی دان و آب نیز باید مورد بررسی و دقت قرار گیرد. در خصوص معرفی خروس به گله چند نکته مهم وجود دارد که می تواند پذیرش نرها را به صورت موفقیت آمیزتری تضمین کند( توصیه هوبارد). 1- در مرحله اول بیش از 6درصد خروس به گله داده نشود.مابقی زمانی داده می شود که اولین تخم مرغ تولید می گردد. 2- بعد از جدا کردن خروسهای خراب هدف شما دادن 9-10 درصد خروس خوب به گله در 24 هفتگی باشد. تغذیه خروس در صورت پرورش خروس در آب و هوای گرم و در راستای کاهش تاثیر شرایط اقلیمی بر فعالیت خروسها می توان کارهای زیر را انجام داد( توصیه هوبارد). حفظ وزن استاندارد ، پروتئین و کلسیم کم می توند سلامتی و فعالیت بهتر خروسها را تضمین کند. در هوای گرم برای کاستن از زمان و میزان خوراک مصرفی بهتر است که از خوراک مش استفاده شود. تغذیه در ساعات اولیه و خنک ( صبح یا عصر) مناسبتر می باشد. در دروه تولید میزان میتیونین و لیزین تا 10 درصد افزایش پیدا کند. افزودن بی کربنات سدیم به میزان 4.5 کیلوگرم در تن افزودن 500 گرم ویتامین c در هر تن دان
برای اجتاب از افزایش رفتارهای ناهنجار خروسها بایستی آنها را در اول صبح تغذیه نمود . درست زمانی که دان مرغ رد می شود. به عبارت دیگر بلافاصله پس از توزیع دان مرغ دان خروس توزیع شود.دان خروس در دوره تولید بایستی در 30 دقیقه مصرف شود.
منابع Hubbard Asia Unit 57 A The Faraday - Science Park Drive - Singapore Science Park 1 - 118 238 SINGAPORE TEL. 65 677 85 977 - FAX 65 677 66 903 www.hubbardbreeders.com 2- male management in lay( aviagen). international hatchery practice- volume19-pp 23
3- rearing of male breeders(aviagen),international hatchery practice- volume19-pp17
abstract

