آزتکها
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
آزتکها، یک تمدن مزو آمریکایی را در مکزیک مرکزی شامل میشدند که دارای اسطوره بسیار غنی بودند. آزتکاتل به زبان خود آزتکها یعنی ناهواتل، در لغت به معنی افرادی است که از آزتلان (سرزمین افسانهای آزتکها) میآمدند. آزتکها خود را بیشتر مکزیکا صدا میکردند، که از آن امروزه نام کشور مکزیک مشتق شده است. سال ۱۸۱۰، طبیعتشناس پروسی الکساندر فون هولمبولدت برای اولین بار لفظ مدرن آزتک را برای این تمدن و یا ملّت، ابداع کرد.
پایتخت آزتکها تنوشتیتلان (Tenochtitlan) نام داشت و از سال ۱۳۲5 تا ۱۵۲۱، دوازده نفر بر آن فرمانروایی کردند. پس از جنگهای خونین، در ۱۳ اوت ۱۵۲۱، آخرین حکمران آزتکها خود را تسلیم اسپانیاییها کرد.
[ویرایش] فرهنگ
اينان پرستشگاهها و برجها و خانه هاي بسياري را با مصالح سنگي ساخته بودند . در رشته نجوم ، حقوق و حكومت ، پيشرفت كرده بودند . در بسياري از هنرها و پيشه ها صاحب مهارت شده بودند . به موسيقي ، رقص ، نمايشنامه ، و ادبيات علاقه مند بودند .
گذشته از اينها آزتك ها چندين باغ گياه شناسي يا گياه پروري داشتند كه اروپائيها تا آن زمان با چنين چيزي آشنا نشده بودند . در سرزمين آزتك ها شبكه بزرگي براي آبياري زمينهاي كشاورزي ايجاد شده بود . صنعت بافندگي ، شكل گرفته بود . در ميان اين مردم ، تاسيساتي مانند تيمارستان با پزشكان و جراحان متخصص ، وجود داشت . اينان تمدني بس شگفت انگيز داشتند .
در سال 1519 ميلادي يك ملوان اسپانيائي به نام ارناندو كورتز همراه با ارتشي كوچك ، به آزتك ها حمله كرد . او پس از نبردهاي سخت و خونين توانست قدرت و حكومت آزتك ها را سرنگون و نابود كند . آنگاه اسپانيائيها مكزيك را جزئي از سرزمين امپراتوري اسپانيا بشمار آوردند .
ولي امروزه نيز بسياري از سرخ پوستان ساكن مكزيك به زبان آزتك سخن مي گويند . مكزيك امروزي و مكزيكيهاي معاصر از اينكه به آزتكها تعلق دارند بر خود مي بالند . آنها توانسته اند بسياري از شيوه هاي زندگي ، آداب و رسوم آزتك ها را تا امروز حفظ كنند . برخي از واژه هاي آزتك نه فقط در ميان مكزيكيها يافت مي شوند بلكه به زبانهاي بزرگ مانند زبان انگليسي نيز راه يافته اند . از ميان اين واژه ها مي توان به chocolate ( = شكلات ) ، tomato ( = گوجه فرنگي ) ، ocelot ( = گربه پلنگي ) ، coyote ( = كايوت ) ، avocado ( = درخت آوكادو ) و برخي واژه هاي ديگر اشاره كرد .
بدين ترتيب ، با آنكه قدرت و حكومت امپراتوري آزتك هاي باستان در چهارصد و اندي سال پيش از اين نابود شد ، تاثيرشان در جنبه هاي گوناگون زندگي فرهنگي ملت مكزيك همچنان زنده است .
[ویرایش] منابع
- Berdan, Frances F. (2005) The Aztecs of Central Mexico: An Imperial Society. 2nd ed. Thomson-Wadsworth, Belmont, CA.
- Berdan, Frances F., Richard E. Blanton, Elizabeth H. Boone, Mary G. Hodge, Michael E. Smith and Emily Umberger (1996) Aztec Imperial Strategies. Dumbarton Oaks, Washington, DC.
- Boone, Elizabeth H. 1989. "Incarnations of the Aztec Supernatural: The Image of Huitzilopochtli in Mexico and Europe." Transactions of the American Philosophical Society, New Ser., Vol. 79, No. 2., pp. i-iv+1-107.

