لهجه شیرازی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

فهرست مندرجات

[ویرایش] لهجه شیرازی

لهجه شیرازی یکی از لهجه‌های زبان فارسی است . از زمان تشکیل شیراز بزرگ لهجه شیرازی به سه گونه تقسیم شد .

[ویرایش] لهجه های شیرازی

۱-شیرازی میانه ۲-شیرازی پودنکی ۳-شیرازی قصرالدشتی

[ویرایش] تاریخچه لهجه های شیرازی

از زمان آل بویه تا دوره قاجار فقط یک گونه لهجه شیرازی وجود داشته . که همکنون به نام شیرازی اصیل می‌شناسندش . در شیراز به شیرازی میانه می‌گویند شیرازی ، به شیرازی پودنکی می‌گویند شیرازی غلیظ و به شیرازیقصرالدشتی می‌گویند شیرازی شهری .

با اینکه تمامی لهجه‌های شیرازی از یک لهجه یعنی لهجه اصیل سرچشمه می‌گیرند . اما اصلاحاتی که در لهجه‌های منشعب وجود دارد گاها باعث می‌شود که این تصور حاصل شود که این لهجه از ریشه با هم متفاوتند .

[ویرایش] علت تفاوت لهجه های شیرازی

علت اصلی این تفاوت بر می‌گردد به ساختار جمعیتی شیراز . در شیرازی عامیانه به علت اینکه ارتباط با دیگر نقاط بیشتر بوده . خیلی از واژه‌های انگلیسی یا عربی به آن وارد شده . مثلا ببه . به معنی عزیزم . فرزندم . جیگر از واژه Baby گرفته شده‌است . یا سی به معنای ببین . See اما برعکس به علت مهاجرت عده‌ای از کلواری‌ها به پودنک. کسانی که خود را ارادتمند کلوار نبی یکی از پیامبران ایران باستان و فرزندان حاج الیاس می‌دانند . و تنها کسانی که هم هستند که هم اکنون در ایران به همان زبان اصیل فارسی - زبان به کاربرده شده در شاهنامه - صحبت می‌کنند . باعث شده تا در لهجه شیرازی پودنکی واژه غریبی وجود نداشته باشد .

در لهجه شیرازی قصرالدشتی به علت بسته بودن منطقه و عدم وجود روابط و مهاجرت . واژه‌های جدیدی تولید شده . که هیچ ریشه‌ای در جایی ندارند . که بسیاری از آن واژه‌ها این روزها رونق کوچه و بازار شيراز است .

[ویرایش] نقش عرفا و فلاسفه در لهجه شیرازی

نقش حافظ . سعدی در لهجه شیرازی پودنکی بسیار مشهود است . نقش ملاصدرا در تمامی لهجه‌های شیرازی بسیار مشهود است .

قربان وجودت اصطلاحی است که در تمامی لهجه‌های شیرازی استفاده می‌شود . بیانگر جا افتادگی فلسفه وجودی ملاصدرا در شیراز بزرگ است . یا در جایی نقش عرفائی مثل عبدالله خفیف یا خیلی از عرفای شیرازی در لهجه شیرازیمیانه مشهود است .

لهجه قصرالدشتی شیرازی مورد پسند ترین لهجه شیرازی در بین غیر شیرازی هاست . که خلاقانه نیز هست .

[ویرایش] خصوصیت لهجه شیرازی

خصوصیت لهجه ‌های شیرازیدر پهن صحبت کردن است .

در لهجه شیرازی میانه همه پهن صحبت می‌کنند .

در لهجه قصرالدشتی همه خیلی پهن صحبت می‌کنند .

در لهجه پودنکی فقط زن‌ها خیلی خیلی پهن صحبت می‌کنند . اما مردها به نسبت بقیه لهجه خیلی پهن صحبت نمی‌کنند .

[ویرایش] تفاوت ها در لهجه های مختلف شیرازی

تفاوت اصطلاحات در لهجه ‌های مختلف شیرازی :

[ویرایش] جمله پرسشی

جمله- برای چه چیزی ؟

شیرازی میانه : بری چی چی ؟

شیرازی پودنکی : سی چی چی ؟

شیرازی قصرالدشتی :واسهٔ چی ؟

[ویرایش] کلمه

کلمه - ببین .

عمومی: بیبین

میانه : سیکو

پودنکی : هيکو -یا- هِکو

قصرالدشتی : نیگا

[ویرایش] جمله

نوع بیان یک جمله عادی :

جمله - خودش آمد و به من گفت دوستت دارم.

میانه : خودش اومد بم گف دوست دارم.

پودنکی : خودیش اوم-ِ امو گو دوست داروم .

قصرالدشتی : خودیش اومد از من گفت دوست دارم .

[ویرایش] جمله اشاره ای

نوع بیان یک جمله اشاره‌ای :

جمله - نانوایی کجاست ؟

میانه: نونوُیی کجان ؟

پودنکی : ای لت او لت نون وی مون وی کجونه ؟

قصرالدشتی : ای ورا نون وُیی کجان ؟

[ویرایش] فعل

نوع بیان فعل :

فعل : بود .هست . رفت

میانه : بود . هِس . رفت

پودنکی : بود .هِ.رِ

قصرالدشتی : بود .هَس .رفت

[ویرایش] تخفیف زبانی

تخفیف زبانی :

جمله :آمد و به من داد و رفت .

میانه :اومدبه من داد و رفت .

پودنکی :اُمِ نُ رِ .

قصرالدشتی :اومد بهم داد و رف .