شهرستان هشترود
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
شهرستان هشترود یکی از شهرستانهای استان آذربایجان شرقی است. مرکز این شهرستان شهر هشترود است.
قدیمی ترین منبعی که در ان نام هشترود ذکر شده است؛کتاب تاریخی تحریر و صاف به قلم شهاب الدین عبدالله بن فضل الله شیرازی در سال 697 ه.ق است
شهرستان هشترود تا سال 1321 در دامنه افتاب گیر رودخانه سراسکند رود و دارای 10 اسیاب و چند کارخانه رو غنگیری بود.
در حوالی سا ل های دهه 1340 این شهرستان ((رضا شهر)) نامیده شد و از سال 1350 اذران نامیده اند و شاید نام اذران به دلیل نزدیکی به آتشکده ((تخت سلیمان)) صحت داشته چون در اوستا اذرگان آتشکده تخت سلیمان در آذربایجان ذکر گردیده ونام هشترود به دلیل جریان هشت رودخانه ،قرانقو؛جبیند؛ المالو؛ینگی رود؛ کلقان چای؛مغامیر؛ سراسکند رود و شور چای بوده .قدیمیترین منبع در این باره تاریخ تحریر وصاف آمده است.
قلعه تاريخي ضحاك (فاناسپا) در هشترود ميراثي ارزشمند با چهار هزار سال قدمت عظمت و افتخار گذشته خود را جستجو ميكند.
اين قلعه با وسعت تقريبي ۳۰كيلومتر در ۱۶كيلومتري شهر هشترود و در ارتفاعات كوه سرمهلو واقع است كه بهگفته كارشناسان باستان شناسي قدمت آن به هزاره دوم پيش از ميلاد ميرسد.
بقاياي ساختمانهاي پراكنده و ديوارهاي عظيم سنگي دو جداره و اشيا كشف شده در اين قلعه همه نشان از عظمت و اهميت اين قلعه در طول دوران تاريخ دارد.
راهروي مخصوص با آجرهاي منحصر به فرد، تالار مكشوفه با گچبريها و تزيينات خاص و ديوارهاي مرتفع با دريچههاي ويژه تيراندازي در اين قلعه از هنر معماري اصيل ايراني حكايت دارد.
اين قلعه تاريخي تا دوره ايلخاني از عظمت و شكوه خاصي برخوردار بوده است اما بعد از اين دوره به دليل بيتوجهي رو به ويراني گذاشته است.
به گفته كارشناسان ميراث فرهنگي اين قلعه بهترين سند باقي مانده از دوران اشكانيان بهشمار ميرود و مجموعهاي كامل از شيوه زندگي، نحوه اداره كشور، هنر و آداب و رسوم مردم دوران اشكانيان را به نمايش گذاشته است.
اين قلعه داراي ديوارهاي سنگي بدون ملاط و بسيار عريض است كه از اين سنگ ها در گذشته براي احداث راه و منزل در هشترود استفاده شده است.
تخريب ديوارهاي قلعه در اين سالها ارتفاع آنها را تا سطح صخرههايي كه اين قلعه بر آن استوار است، پايين آورده بود اما ازسوي مسوولان ميراث فرهنگي استان در سالهاي اخير بخشي از ديوارهاي اين قلعه ترميم شده است.
باوجود تخريب گسترده اين قلعه در طول ساليان دراز هنوز هم اين بنا به عنوان يكي از جاذبههاي گردشگري در شمالغرب ايران بهويژه براي محققان و كارشناسان ميراث فرهنگي مطرح است.
اين قلعه در منطقهاي وسيع و زيبا قرار دارد و مكاني مناسب براي ايجاد تفرجگاه عمومي است.
همه ساله عده زيادي از گردشگران داخلي از شهرستانهاي اطراف براي بازديد از اين قلعه به اين شهرستان مراجعه ميكنند.
ايجاد راه دسترسي مناسب اين قلعه از ضروريترين نيازها براي گسترش بخش گردشگري در اين شهرستان است.
شهرستان ۷۰هزار نفري هشترود در جنوب شرقي استان آذربايجان شرقي واقع است
| مرکز | تبریز |
| شهرستانها |
آذرشهر | اسکو | اهر | بستانآباد | بناب | تبریز | جلفا | چاراویماق | سراب | شبستر | عجبشیر | کلیبر | مراغه | مرند | ملکان | میانه | ورزقان | هریس | هشترود |
| شهرها |
آبشاحمد | آذرشهر | اسکو | آقکند | اهر | ایلخچی | باروق | باسمنج | بخشایش | بستانآباد | بناب | تبریز | ترک | ترکمانچای | تسوج | تیکمهداش | جلفا | خاروانا | خامنه | خانمرود | خراجو | خسروشهر | خمارلو | خواجه | دوزدوزان | زرنق | زنوز | سراب | سردرود | سیس | سیهرود | شبستر | شربیان | شرفخانه | شندآباد | صوفیان | عجبشیر | قرهآغاج | کشکسرای | کلوانق | کلیبر | کوزهکنان | گوگان | لیلان | مراغه | مرند | ملکان | ممقان | مهربان | میانه | نظر کهریزی | وایقان | ورزقان | هادیشهر | هریس | هشترود | هوراند | یامچی | ینگجه |
| نقاط دیدنی |
ارگ علیشاه | آسیاب خرابه | بازار تبریز | پل خداآفرین | خانه مشروطیت | دژ بابک خرمدین | رصدخانه مراغه | شاهگلی | شهرداری تبریز | قلعه ضحاک | کلیسای سن استپانوس | روستای کندوان | مسجد کبود | مسجد مهرآباد | مقبرةالشعرا | موزه آذربایجان | موزه سنجش |

