زهرا کاظمی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

زهرا کاظمی
زهرا کاظمی

زهرا کاظمی (1949 میلادی) خبرنگار کانادایی- ایرانی تبار بود که در مسافرتی حرفه ای به قصد تهیه گزارش در ایران دستگیر و کشته شد.

فهرست مندرجات

[ویرایش] زندگینامه

زهرا کاظمی در 1949 میلادی در شیراز متولد شد.

وی در ۱۹۷۴ برای تحصیل در رشته ادبیات و سینما به دانشگاه پاریس رفت.

در سال ۱۹۹۳ همراه پسرش، استفان هاشمی، به کبک کانادا مهاجرت کرد.

در سال 2003 میلادی زهرا کاضمی در جریان یک مسافرت به عنوان خبرنگار در ایران دستگیر و کشته شد.


[ویرایش] ماجرای دستگیری و کشته شدن

فعالیت خبرنگاری و اولین توقیف

او به عنوان یک خبرنگار کانادایی- ایرانی تبار بود که برای مجله کانادایی «رکتوروسو» گزارش تهیه می‌کرد.

در سال ۱۳۸۱ پس از سفر به ایران، از طریق ایران به افغانستان رفت. در مسیر خود به سوی افغانستان، از پایگاه‌ها و مراکز نظامی ایران که جزء مناطق ممنوعه به شمار می‌آمدند اقدام به عکسبرداری کرد. و به همین علت از سوی نیروی انتظامی بازداشت شد. اندکی بعد با وساطت برخی از عناصر جبهه دوم خرداد و یکی از مسئولین وقت وزارت ارشاد، از وی رفع توقیف شد.


سفر به عراق

او در خرداد سال ۱۳۸۲ قبل از سفرش به ایران، سفری نیز به عراق انجام داد و در این سفر میهمان مجاهدین خلق (منافقین) بوده و عکس‌هایی نیز مطابق سفارش آنان تهیه کرد.


بازداشت به اتهام عکس برداری از مناطق ممنوعه

در جریان ناآرامی‌های خرداد ماه ۱۳۸۲ که منجر به دستگیری تعدادی زیادی در تهران شد، خانواده‌های آنان در ۲ تیر ۱۳۸۲ تجمع اعتراض آمیزی را در مقابل زندان اوین تشکیل دادند. زهرا کاظمی در این روز برای تهیه گزارش و تصویر، در این تجمع حاضر شده و اقدام به تهیه گزارش از تجمع در اطراف زندان کرد.

پس از بازداشت در مقابل زندان اوین، همه فیلم‌های مربوط به سازمان مجاهدین در عراق را فوراً از کیف و دوربین خارج کرده و در مقابل نور آفتاب قرار می‌دهد. همین مسئله موجب سوءظن بیشتر مأمورین می‌شود. بنا بر تصریح دادستان عمومی و انقلاب تهران، زهرا کاظمی متهم به عکس برداری از اماکن و مناطق ممنوعه و ارسال آن برای سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه بوده‌است. [۱]. معاونت اطلاعات نیروی انتظامی نیز قبل از تحویل پرونده متهم به وزارت اطلاعات، تصریح می‌کند که متهم دارای جرایم امنیتی بوده‌است[۲].

مرگ

او در حالی که مدت ۱۸ روز در بازداشت به سر می‌برد، در ۲۰ تیر به دلایلی که مورد دعاوی زیادی بوده است، از دنیا می‌رود.

مرگ زهرا کاظمی با تأیید مقامات ایران در ۲۵ تیر اعلام می‌شود. در پی این اتفاق دولت کانادا با دلیل این که زهرا کاظمی دارای تابعیت کانادایی بوده‌است، با همراهی افکار عمومی دنیا، دولت و مقامات قضایی ایران را تحت فشار قرار می‌دهد تا گزارش و تحقیقی جامع از این حادثه فراهم کند.


گزارش دولت ایران

سید محمد خاتمی نیز در اقدامی شتابزده، ۴ نفر از وزیران (وزیر دادگستری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر کشور و وزیر اطلاعات) را مأمور رسیدگی و بررسی این پرونده کرده و خواستار ارائه گزارشی از این ماجرا شد. این اقدام در اثر فشار دولت کانادا صورت گرفته بود، اما ابعاد مهمی از ماجرا را روشن کرد. در گزارش هیأت ویژه رئیس جمهور که نارضایتی عده‌ای را در پی داشت آمده بود:

«زهرا کاظمی در تاریخ ۲/۴/۱۳۸۲ با یک عدد دوربین عکاسی در حال عکسبرداری از تجمع خانواده‌های زندانیان ناآرامی‌های خردادماه در مقابل زندان اوین و منطقه با علامت عکسبرداری ممنوع بوده که به داخل نگهبانی زندان هدایت و با حضور دو نفر از قضات از وی توضیح خواسته می‌شود. مطابق این گزارش نامبردگان از خانم زهرا کاظمی می‌خواهند معرفی نامه وزارت ارشاد، دوربین و فیلم‌های خود را برای بازبینی تحویل دهد و زندان را ترک کند و روز بعد برای دریافت لوازم خویش مراجعه کند. اما وی از این امر سرباز می‌زند و اظهار می‌دارد که می‌خواهد با مسئولیت خود، در کنار لوازم خویش در زندان باقی بماند. سپس خانم کاظمی فیلم داخل دوربین را خارج می‌کند و آن را در برابر نور، سیاه می‌نماید و فیلم دیگر خود را نیز به همین نحو سیاه می‌کند.»[۳]

همچنین بر اساس این گزارش، زهرا کاظمی ۲۶ ساعت در اختیار نیروی انتظامی، ۴ ساعت در اختیار دادسرا و ۲۶ ساعت در اختیار وزارت اطلاعات قرار داشته‌است و ضرب دیدگی جمجمه (۵ تیر ۱۳۸۲) نیز در زمانی صورت گرفت که زهرا کاظمی در اختیار وزارت اطلاعات قرار داشته‌است.

رفتار غیر طبیعی و جسورانه و پرخاشگرانه او در مدت بازداشت از سوی هر سه نهاد ذی ربط، تأیید شده بود. در گزارش هیأت ویژه رئیس جمهور که به امضأ چهار وزیر مذکور رسیده بود، وجود هرگونه علائمی دال بر ضرب و جرح، نسبت به متوفی نفی شده بود و علت مرگ نیز شکستگی جمجمه و خون ریزی مغزی که ناشی از برخورد جسم سخت به سر یا سر به جسم سخت بود، عنوان گردید[۴].


[ویرایش] پانویس

  1. قاضی مرتضوی، ۱۲ شهریور ۱۳۸۲ در نامه‌ای به رئیس کمیسیون اصل نود مجلس.
  2. قاضی مرتضوی، ۱۲ شهریور ۱۳۸۲ در نامه‌ای به رئیس کمیسیون اصل نود مجلس.
  3. گزارش هیئت ویژه رئیس جمهور، ۳۰ تیر ۱۳۸۲
  4. گزارش هیئت ویژه رئیس جمهور، ۳۰ تیر ۱۳۸۲

[ویرایش] منابع

[ویرایش] پیوند به‌ بیرون

این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.