بحث:پیرایه یغمایی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

220.237.251.179 ۱۱:۳۳، ۳۰ ژوئن ۲۰۰۷ (UTC)


دوشنبه، 21 اردىبهشت، 1383


اطلاعيه سومين دوره جايزه داستان نويسی صادق هدايت

پيرايه يغمايی و کتاب سه حقه باز

کتاب کودکانه ای که در مدت کمتر از يک ماه 3000 جلد آن به فروش رسيد  


 مهاجرت گواينکه دشوار و دردمندانه است ، اما به باور تمامی جامعه شناسان از بنيانی ترين عوامل بالندگی تمدن ها  به حساب می آيد و اگر  کاملا ً مفهوم آن را در نظر آوريم درمی یابيم که مهاجر هر چند برخلاف ميل باطنی خود ، سختی های غربت را به جان می خرد و ميهمان  سرزمينی بيگانه می شود ، اما بر اثر اين کوچيدن بخشی از فرهنگ سرزمين مادری و گاه تمامی آن را به سرزمين ميزبان پيشکش می نمايد . به ويژه اگر اين مهاجر صاحب انديشه و اهل قلم هم باشد . از اين رو مهاجرانی از اين دست که به هر دليلی به سرزمين های  ديگر روی می آورند ، برای کشور ميزبان  ثروت باد آورده ای هستند که  آفرينش و احساس شان را صرف بالند گی کشور ديگری می کنند . و اين موضوع هر چند از طرفی باعث سر بلندی فرهنگ اِيران است ، اما از طرفی ديگر جای دريغ دارد  که چرا اين نيرو در همان  جا که بايد  هزينه نمی شود 

پیرایه یغمایی، شاعر، نویسنده و محقق برجسته یکی از آن مهاجرین فرهیخته است که براستی از نیاکان گرامی اش فرهنگ پربهایی را به ارث برده است*. او اینک در استرالیا بسر می برد و به تازگی کتابی برای کودکان و نوجوانان نوشته به نام (سه حقه باز = Three Crooks) و انتشارات معتبر (HHA) آن را به بازار عرضه کرده که با استقبال شگفت انگيزی روبرو شده است .

پيرايه يغمايی که پيش از اين هم در ايران چند کتاب برای کودکان به چاپ رسانيده ، در مورد کتاب سه حقه باز می گويد :

من جاهای ديگر را نمی دانم اما در استراليا اين نخستين باری است که يک ناشر خارجی به کار يک نويسنده ی ايرانی جذب می شود و با او قرار داد می بند د و به اصطلاح روی فرهنگ ديگری سرمايه گذاری می کند .

هنگامی که از اين نويسنده خواسته شد که در مورد اين کارش توضيحی بدهد ، وی گفت :

زمانی که در ايران بودم يکی از کارهای جدی من ادبيات کودک بود و در اين زمينه شعر ها و داستان های بسيار پرداخته ام که بخشی چاپ شد و بسياری هم نشد ، زيرا در ايران با گروه بندی خاصی که در اين زمينه وجود داشت ، همواره اين کارها به دشواری می پيوست . شش سال پيش وقتی به استراليا آمدم با وجود تنگنا ها و دلتنگی هايی که در غربت وجود دارد و همه ی مهاجران آن را احساس کرده اند ، باز از پا ننشستم و کار نوشتن را که ادبيات کودک در رأس آن قرار داشت دنبال گرفتم . تا اينکه انتشارات hha (hodder headline ) که شاخه ای در آمريکا و انگليس دارد ، قرار داد کتابی را با من بست که در ماه مارچ به بازار آمد . اين کتابthree crooks ( = سه حقه باز ) نام دارد و قهرمان آن شخصيتی است به نام hassan b ( = حسن بی ) که مخفف hassan bald يعنی همان حسن کچل خودمان باشد .

البته داستان موضوع جداگانه ای دارد و اين شباهت اسمی فقط به آن دليل است که من می خواسته ام شخصيت حسن کچل را به گونه ای در بيرون از ايران زنده کرده باشم .

هنگامی که از پيرايه در مورد انگيزه ی نوشتن اين قصه  پرسيده شد  ، وی گفت : 
چون ادبيات کودک ذهن مرا هميشه بگونه ای جدی درگير کرده ، از اين رو نسبت به آنچه که برای کودکان به بازار می آيد بی اعتنا نيستم .  شما بهتر می دانيد که ادبيات و فرهنگ کودکان امروزه به عمد يا غير عمد  دستخوش ويرانی است و کودکان  با وجود داستان های غير واقعی که قهرمانانش از کرات ديگر می آيند و از نظر چهره پردازی با خودشان بسيار متفاوت اند ، دنيای معصومانه ی خود را گم کرده اند . اين مسأله شايد بظاهر ساده و غير قابل اعتنا  باشد  . اما در حقيقت بسيار ويرانگرانه عمل می کند .  در کارتون ها و فيلم ها و کتاب هايی که برای کودکان نوشته و ساخته می شود و حتا اسباب بازی هايشان  - که  برای من خيلی قابل درنگ اند -  ما هميشه با قهرما نانی روبرو هستيم که شکل معمولی ندارند . يا به صورت انسان های فضايی  با سرهای بزرگ و تنه های کوچک و چشم های درشت مورب هستند و يا اگر در اين هيأت نيستند ،  از ابزاری که به بدنشان پيچ و مهره می شود   مثل يک دست الکترونيکی با انگشت های خشن ِ مرگبار يا با داشتن چشم سوم الکترونيکی  وسط پيشانی  ،  يا با داشتن تشعشعات انرژی زا  ... و خلاصه با ابزاری از اين دست  به صحنه می آيند . از اين رو حتا دنيای خيال کودکان نيز خشن و نامهربان و حتا مرگبار است .

اين قهرمانان غير طبيعی - اگر اينهمه زياد و گسترده نباشند ، اگر اينهمه فضای ذهن کودک را اشغال نکنند و اگر در آفرينش آنان اينهمه سماجت نشود - در مقياس کوچکتر – شايد مفيد هم باشند درست مثل کتاب های علمی و تخيلی برای بزرگان . اما درد اينجاست که تعداد آنها لحظه به لحظه زياد تر می شود و هيچکس هم اين خطر عظيم را جدی نمی گيرد .

اينگونه بازيگوشی ها با دنيای کودکان نه تنها روان آنها را دستخوش هيجانات کاذب می کند ، بلکه آنان راخشن و بی مهر بار می آورد و از اصالت انسانی شان دور می دارد و ذهنشان را گرفتار اين واقعه می کند که اگر می خواهند قهرمان بشوند حتما ً بايد با چيزی اضافی داشته باشند و به اين ترتيب ميان روح و جسم شان فاصله می اندازد که آثارش را میتوان در آمار پيشرفته ی بزه کاری نوجوانان به روشنی ديد .

اما قهرمان کتاب سه حقه باز - حسن بی – از اين دست نيست . او يک آدم کاملا ً معمولی است . و نه تنها چيزی اضافه ندارد ، بلکه کم هم دارد چرا که کچل است و مو ندارد . ولی راه عاطفه ، مهربانی ، جوانمردی و معرفت ( به اصطلاح لوطی گری ) ، عشق به مردم ، کمک به درماندگان ، درگيری با ستم کاران و اخلاق پهلوانی را می شناسد و با تکيه بر اين خصايل است که فهرمان می شود . او از کره ی ديگر نيامده بلکه از ميان خود بچه ها برخاسته و ابزار ترسناکی هم همراهش نيست . فقط صداقت دارد ... و با استفاده از روحيه ی شاد و شنگی که دارد و با پيش آوردن يک سلسله کارهای خنده آور و هيجان انگيز که مورد ذوق بچه ها ست قهرمان واقعی آنان می شود .

پيرايه در توضيح اين کتاب ادامه داد :

کوشش من در پرداخت اين قصه نه اين است که داستانی نوشته باشم و بر خودم ببالم که ناشری فرنگی به من پيشنهاد کار داده است چرا که من به پی آمد اثری که بروی صحنه می آيد بيشتر پای بندم تا مسايل جنبی اش .

من می خواسته ام به کودکان بگويم  : قهرمان هيچوقت در بيرون شما نيست بلکه هميشه در درون شما ست و شما می توانيد باپرورش استعداد های انسانی تان اجازه دهيد که از درون خودتان قد بکشد .

من در اين راه به سوی همه ی نويسندگان کودک دست ياری دراز می کنم و از آنها در راه سلامت روانی کودکان حمايت می خواهم .

هنگامی که از پيرايه پرسيد ه شد که آيا اين کتاب ادامه هم دارد يا نه ؟ او گفت :

داستان را به نوعی تمام کرده ام که می تواند ماجراهای ديگری را هم به دنبال داشته باشد و من اينک مشغول نوشتن ماجرای دوم ( حسن بی ) هستم .

بخاطر حسن استقبالی که جامعه انگلیسی زبان از کتاب پیرایه یغمایی کرده است ، جا دارد که به او تبریک گفت و برایش موفقیتهای بیشتر را آرزو کنیم 

ایرانیان علاقمند می توانند کتاب سه حقه باز را از سایت http://www.hha.com.au/Children_Hotshots_ThreeCrooks.html تهیه کنند.

____________________

  • پیرایه یغمایی دختر شاعر و ادیب برجسته مرحوم حبیب یغمایی صاحب امتیاز و سر دبیر مجله ادبی یغما و همچنین نوه شاعر سرشناس یغمای جندقی است.
مصاحبه ی پیرایه یغمایی در مورد ادبیات کودک
 فرستنده نسرین مولا  m_nasrin7@yahoo.com