خراسان بزرگ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

Image:Mergefrom.svg

پیشنهاد شده است که خراسان با این مقاله یا بخش ادغام گردد. (بحث).

خراسان سرزمینی که از غرب از دامغان و سبزوار آغاز می شود و در شرق تا بلخ و رود جیحون کشیده شده است. از جنوب تا شمال سیستان و غزنی و از شمال به بخارا می رسد.

خراسان بزرگ شامل چهار بخش بوده است و هر بخش به نام فرمانروای آنجا مشهور بوده‌است. هر کدام از این چهار بخش را یک رب یا ربع می‌نامیده‌اند و دربردارنده رب‌های زیر بوده‌است:

  1. ربع نیشابور یا (رب نيشاپور)
  2. ربع مرو
  3. ربع هرات ( دربرگیرنده بادغيس و غوربلخ ( بشمول شبرغان، جوزجان و اندخوی و فارياب و و باميان ). مرکز فرماندهی نواحی متذکره نيشاپور و زمانی هم بلخ بود.
  4. ربع بلخ که شامل کهندژ(قندوزسمنگان، بغلان( بغولانگو)، تخارستان و بدخشان می شده است.


[ویرایش] خراسان در آثار پیشینیان

به لفظ پهــلوی هرکــو شناسد خراسان آن بود کز وی خور آید
خراسان را بود معنی خورآیان کجاز و خور برآید سـوی ایران


«مرا مکان به خراسان زمین به یمگان است

کسی چرا طلبد در سفر خراسان را»


هرجا که رفت زورق حافظ به بحر شعر جامی سفینه تو به دنباله می رود
نظم تو می رود ز خراسان به شاه فارس گر شعر او ز فارس به بنگاله می رود
  • بابر در تزک بابری می گوید:

«هندوستانی غیر هندوستانی را خراسانی گوید. چنانچه عرب، غیر عرب را عجم گوید، و در میان خراسان و هندوستان دو بندر است یکی کابل و دیگر قندهار... .»



"همه خارجیان را در هندوستان خراسانی می خواندند".

[ویرایش] جستارهای وابسته


[ویرایش] منبع

  • مسالک و ممالک استخری
  • صورت الارض ابن حوقل
  • احسن التقاسيم مقد سی
  • الاعلاق النفيسه ابن رسته
  • البلدان يعقوبی
  • مسالک الممالک ابن خردادبه
  • تاريخ گرديزی
  • تاريخ بيهقی
  • جغرافيای تاريخی سرزمين های خلافت شرقی از لسترانج
  • جغرافيای تاريخی ايران از بارتولد
  • جغرافيای حافظ ابروی هروی
  • معجم البدان یاقوت حموی بغدادی
  • شفیعی کدکنی،تصحیح تاریخ نیشابور
  • وبگاه خبرگزاری حیات