ویکی‌پدیا:شیوه نوشتن نام نویسندگان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

خیلی وقت‌ها نام نویسندگان خارجی به صورت‌های مختلفی در فارسی ضبط می‌شود. اختلاف سلیقه بین مترجمان و ناشران محتلف و به وجود آمدن گرایش‌های رسم‌الخطی گوناگون در گذر زمان از علل این مسأله می‌تواند باشد. بازتاب این مسأله در ویکی‌پدیا، سرگردانی در انتخاب مدخل اصلی برای این مؤلفان و پدید آمدن جنگ ویرایشی بین ویکی‌پدیانویسان است. در حالی که می‌توان گفت «رایج‌ترین» شیوهٔ نگارش این نام‌ها(در صورت سابقه داشتن آنها در مکتوبات فارسی) باید مدخل اصلی مقالهٔ آنها باشد، در بسیاری از موارد توافق بر سر این که کدام شکل نگارشی از بقیه رایج‌تر است مشکل و گاه غیرممکن می‌نماید. راه حل منطقی این مشکل داشتن شبوه‌نامه‌ای برای نگارش نام نویسندگان و عمل کردن بر اساس آن است. در این صفحه سعی می‌شود در مورد روش دست‌یابی به شیوهٔ نگارش مبنای نام نویسندگان به توافق دست‌یابیم.

[ویرایش] مسأله

اگر در نشریات و کتب روی شکلی از نگارش نام نویسنده توافق وجود داشته باشد، قاعدتاً همین صورت رایج خواهد بود و مدخل اصلی مقالهٔ ویکی‌پدیا هم باید از همان تبعیت کند. در غیر این صورت می‌توان دو حالت را در نظر گرفت:

  1. سابقهٔ مکتوبی از نام نویسندهٔ مورد نظر موجود نباشد
  2. نام نویسندهٔ مورد نظر در کتب و نشریات مختلف به صور گوناگون نوشته شده باشد.

[ویرایش] پیشنهاد

برای حالت اول، یعنی وقتی شیوهٔ رایجی برای نگارش نام نویسنده موجود نیست، از این منابع استفاده شود:

  • شیوه‌نامه ضبط اعلام، ماندانا صدیق بهزادی، فرهنگستان زبان فارسی، ۱۳۸۱
  • شیوهٔ ضبط اعلام انگلیسی در فارسی، ماندانا صدیق بهزادی، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۵

برای حالت دوم، از این منبع استفاده شود:

به این ترتیب روش کار به این منوال خواهد بود: اول مراجعه به کتاب «فهرست مستند مشاهیر و مؤلفان»، و در صورتی که نام نویسنده آنجا موجود بود استفاده از همان، در غیر این صورت نگارش اسم بر مبنای قواعدی که در منابع شیوهٔ ضبط اعلام در بالا آمده است.

[ویرایش] توضیح

«فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان» از تولیدات کتابخانهٔ ملی در زمینهٔ فهرست‌نویسی است و فلسفهٔ وجودی آن حل مشکل یکسان‌سازی نگارش نام پدیدآورندگان کتاب‌هاست. در سیستم فهرست‌نویسی دیویی که در بیشتر کتابخانه‌های دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک کد به نام کد مؤلف هست که از حرف اول نام خانوادگی شخص و ارقامی که بر اساس حروف بعدی تعیین می‌شوند تشکیل می‌شود. به این ترتیب این کد برای نگارش‌های مختلف نام مؤلفان مقادیر مختلفی خواهد داشت، که سبب سخت شدن جستجو بر اساس این کد خواهد شد. در مورد سرعنوان پدیدآور که کارت‌های برگه‌دانٔها به ترتیب آن مرتب می‌شوند هم وضع بر همین منوال است. به همین علت هنگام فهرست‌نویسی به کتاب فوق‌الذکر مراجعه می‌شود و نگارش مبنای اسم شخص از آن استخراج می‌شود. در انتخاب صورت مبنای اسم‌ها به دلایل بدیهی سعی می‌شود رایج‌ترین و درست‌ترین صورت انتخاب شود، که برای مدخل اصلی مقالهٔ مربوط به نویسنده در ویکی‌پدیا هم مناسب خواهد بود.