انقلاب فرهنگی ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

تبلیغات ضد غربی در تهران
تبلیغات ضد غربی در تهران

انقلاب فرهنگی به مجموعه‌ای از اقدامات جمهوری اسلامی در دوران پس از انقلاب ۱۳۵۷ (اوج این فعالیت‌ها بین ۱۳۶۶-۱۳۵۹ بود[نیاز به ذکر منبع]) گفته می‌شود که با هدف ایجاد تحول عمیق فرهنگی در سطح جامعه به انجام رسید. هدف گذاری عمده از انقلاب فرهنگی٬ اسلامیسازی ایران بود. اخراج یا بازنشستگی اجباری جمعی از اساتید ضدانقلاب و نیز تعطیلی دانشگاه‌ها به مدت ۳ سال از تبعات آن به شمار می‌رود.[نیاز به ذکر منبع]


فهرست مندرجات

[ویرایش] آغاز انقلاب فرهنگی

در فروردین سال ۱۳۵۹، آیت‌الله خمینی در پیام نوروزی خود، بر ضرورت تشکیل ستادی برای برنامه‌ریزی رشته‌های مختلف و خط مشی فرهنگی آینده دانشگاه‌ها تاکید نمود. [۱] وی در این فرمان، بر ضرورت ایجاد «انقلاب اساسی در دانشگاه‏‌های سراسر کشور»، «تصفیه اساتید مرتبط با شرق و غرب» و «تبدیل دانشگاه به محیطی سالم برای تدوین علوم عالی اسلامی» تأکید کرد. [نیاز به ذکر منبع] چند روز بعد، رییس وقت شهربانی طی بخشنامه‌ای از مسوولان دانشگاه‌ها خواست که از صدور مجوز برگزاری مراسم برای احزاب سیاسی در دانشگاه‌ها خودداری نمایند. [۱]

در روز ۲۶ فروردین ۱۳۵۹، برنامه پرسش و پاسخ آقای هاشمی رفسنجانی با دانشجویان دانشگاه تبریز به تشنج کشده شد که در پی این واقعه، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در تبریز، با اشغال ساختمان مرکزی دانشگاه اعلام کردند تا زمانی که پاکسازی دانشجویان، استادان و کارکنان دانشگاه به مرحله اجرا گذاشته نشود، ساختمان مرکزی را ترک نمی‌کنند. [۱] در پی این حادثه، تعدادی از دانشگاه‌های دیگر کشور نیز به‌طرز مشابهی به تصرف گروه‌های دانشجویی درآمد.

در ۲۹ فروردین همان سال شورای انقلاب در پی دیدار با آیت الله خمینی٬ مقرر کرد گروه‌ها و احزاب سیاسی ظرف حداکثر سه روز ملزم به تعطیلی دفاتر خود در دانشگاه‌های سراسر کشور هستند. [نیاز به ذکر منبع] در پی اطلاعیه شورای انقلاب، تعدادی از دفاتر سیاسی احزاب در برخی از دانشگاه‌ها تعطیل شد و در بسیاری از دانشگاه‌ها نیز بین نیروهای مختلف درگیری‌هایی پدید آمد. [۱] همچنین شورای انقلاب، روز ۱۵ خرداد را به عنوان پایان نیمسال دوم تحصیلی اعلام نمود. پس از تعطیلی دانشگاه‌ها در این روز، فرصتی ایجاد شد تا تغییرات لازم در دانشگاه‌ها انجام شود. مدتی بعد نیز تخلیه خوابگاه‌های دانشجویی آغاز شد که با بروز درگیری‌هایی همراه بود. [۱]

[ویرایش] ستاد انقلاب فرهنگی

در ۲۳ خرداد ۱۳۵۹ ستاد انقلاب فرهنگی تشکیل شد و ملزم بود که در برخورد با مسایل دانشگاهی فعالیت‏های خود را بر چند محور متمرکز کند: [۲]

  • ۱.تربیت استاد و گزینش افراد شایسته برای تدریس در دانشگاه‌ها.
  • ۲.گزینش دانشجو.
  • ۳.اسلامی کردن جو دانشگاه‏‌ها و تغییر برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌ها، به صورتی که محصول کار آنها در خدمت مردم قرار گیرد.

اعضای اولیه این ستاد عبارت بودند از: [۱]

به این افراد ماموریت داده شد تا:

  • (بخشی از پیام آیت الله خمینی) [۳]
   
انقلاب فرهنگی ایران
مسؤولیت داده می‌‏شود تا ستادی تشکیل دهند و از افراد صاحب نظر متعهد، از بین اساتید مسلمان و کارکنان متعهد با ایمان و دیگر قشرهای تحصیل کرده،متعهد و مؤمن به جمهوری اسلامی دعوت نمایند تا شورایی تشکیل دهند و برای برنامه‏ ریزی رشته‏‌های مختلف و خط مشی فرهنگی آینده دانشگاه‌ها، براساس فرهنگ اسلامی و انتخاب و آماده سازی اساتید شایسته،متعهد و آگاه و دیگر امور مربوط به انقلاب آموزشی اسلامی اقدام نمایند.
   
انقلاب فرهنگی ایران


این ستاد بعدها با تصویب لایحه‌ای که از سوی دولت وقت به مجلس شورای اسلامی ارایه شده بود و نیز با فرمان آیت‌الله خمینی در تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۶۳ به شورای عالی انقلاب اسلامی مبدل گردید. [۱]

[ویرایش] آغاز به‌کار مجدد دانشگاه‌ها

۲۷ آذرماه ۱۳۶۱، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور پس از ۳۰ ماه تعطیلی مجددا بازگشایی شد. این روز در تقویم جمهوری اسلامی ایران، روز وحدت حوزه و دانشگاه نام گرفته‌است. [۱] پس از بازگشایی دانشگاه‌ها تلاش شد تا تنها دانشجویانی که با انقلاب هماهنگی کامل داشتند، به دانشگاه‌ها فراخوانده شوند [۴] و بدین ترتیب برخی از دانشجویان از ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها بازماندند.

[ویرایش] دیدگاه‌های مخالف با انقلاب فرهنگی

تصمیمات ستاد انقلاب فرهنگی که منجر به تعطیلی دانشگاه‌ها گردید، به عقیده برخی، مخالف با روح انقلاب اسلامی بود. اکنون که عده اي از دانشجويان مسلمان دانشگاههاي امير کبير و امام صادق و علوم و تحقيقات بر تکرار اين امر پافشاري مي کنند ، عده اي از طرفداران و حتي دست اندرکاران انقلاب فرهنگي اول ، به مخالفت با اصل موضوع انقلاب فرهنگي برخواسته اند . [نیاز به ذکر منبع]

[ویرایش] پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ امیرشاهی، سید افشین. «آموزش در چنبره سیاست». اعتماد-ویژه‌نامه تحلیل خبر. ۶ اردیبهشت ۱۳۸۶،
  2. تاریخچه شورای عالی انقلاب فرهنگی. بازدید در تاریخ ۱۸ ژوئن ۲۰۰۷.
  3. فرمان امام (ره) مبنی بر تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی. بازدید در تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۳۸۶.
  4. گفتگوی ایسنا با دکتر احمد احمدی (مصاحبه) (در تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۳۸۵). بازدید در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۸۶.

[ویرایش] جستارهای وابسته

[ویرایش] منابع

زبان‌های دیگر