چهلستون

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

نمای حوض بزرگ مقابل تالار در شب
نمای حوض بزرگ مقابل تالار در شب

ساختمان چهلستون از بناهای تاریخی استان اصفهان در ایران است. باغ چهلستون که بالغ بر ۶۷۰۰۰ متر مربع مساحت دارد، در دوره شاه عباس اول احداث آن آغاز شد و در وسط آن عمارتی ساخته شده بوده‌است. در سلطنت شاه عباس دوم،ساختمان تکمیل شد و در ساختمان موجود مرکزی، تغییرات کلی داده شده‌است و تالار آینه، تالار ۱۸ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پاد شاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با تمام تزیینات نقاشی و آینه کاری و کاشیکاری دیوارها و سقفها افزوده شده‌است.


[ویرایش] قسمت‌های جالب و دیدنی

۱. سقف باشکوه نقاشی تالار ۱۸ ستون و سقف آینه کاری تالار آینه و مدخل آینه‌ کاری تالار جلوس شاه عباس دوم.

۲. ستونهای عظیم تالارهای ۱۸ ستون و تالار آینه که هر یک از آنها تنه یک درخت چنار است.

۳.شیرهای سنگی چهارگوشه حوض مرکزی تالار و ازاره‌های مرمری منقش اطراف که معرف صنعت حجاری در عهد صفویه‌است.

۴.تزیینات عالی طلا کاری سالن پادشاهی و اتاقهای طرفین تالار آینه و تابلوهای بزرگ نقاشی تالار پادشاهی که شاهان صفوی را به شرح زیر نشان می‌دهد:

دیوارنگاره‌ای در چهلستون
دیوارنگاره‌ای در چهلستون
  • شاه اسماعیل اول در جنگ با «شیبک خان ازبک»

۵. یک تابلوی بزرگ از جنگ کرنال که در سلطنت نادرشاه افشار افزوده شده‌است.

۶. تصویری از شاه عباس اول با تاج مخصوص و مینیاتورهای دیگری در اتاق گنجینه کاخ چهلستون که در سالهای ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ خورشیدی از زیر گچ‌ خارج شده‌است.

۷. آثار پراکنده‌ای از دوران صفویه مانند سردر «مسجد قطبیه» و سردرهای «زاویه درب کوشک» آثاری از «مسجد درب جوباره» یا «پیر پینه‌دوز» و «مسجد آقاسی» که بر دیوارهای ضلع غربی و جنوبی باغ نصب شده‌است.

[ویرایش] خصوصیات دیگر

۱. سال ساختمان کاخ چهلستون به موجب اشعاری که در جبهه تالار از زیر گچ خارج شده، مصراع: «مبارک‌ترین بناهای دنیا» می‌باشد که به حساب حروف ابجد سال ۱۵۰۷ هجری می‌شود، یعنی پنجمین سال سلطنت شاه عباس دوم.

۲. سنگ شیرها و مجسمه‌های سنگی اطراف حوض و داخل باغچه‌ها تنها آثاری است که از دو قصر باشکوه دیگر صفویه یعنی آینه خانه و عمارت سرپوشیده باقی مانده و به این محل منتقل شده‌است.

۳. اگرچه انعکاس ستونهای بیست گانه تالارهای چهلستون در حوض مقابل عمارت، مفهوم چهلستون را بیان می‌کند ولی در حقیقت عدد چهل در ایران کثرت و تعدد را می‌رساند و وجه تسمیه عمارت مزبور به چهلستون به علت تعدد ستونهای این کاخ می‌باشد.

۴. در ابتدا ستونها با پوششی از آینه کاری‌های زیبا تزیین شده بوده که در زمان حکومت ظل السلطان قاجار در اصفهان این آینه کاری‌ها تخریب شده‌است و روی نقاشی‌های صفوی با گچ پوشانده شده‌است.

[ویرایش] منبع

  • برگرفته از کتاب «آشنایی با شهر تاریخی اصفهان» نوشته دکتر لطف الله هنرفر
  • وب‌گاه شهرداری اصفهان