از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
(سده هفتم پ.م. - سده ششم پیش از میلاد مسیح - سده پنجم پ.م. - سدههای دیگر)
- میانه سده؛پیریزی نیایشگاه زئوس المپی در آتن.
- ۵۹۸ (پیش از میلاد)؛یهویاقیم پادشاه یهودا شد.
- ۱۶ مارس۵۹۷ (پیش از میلاد)؛بابلیان اورشلیم را گرفتند و به جای یهویاقین صدقیا را به فرمانروایی آن سامان گماردند.
- ۵۹۵ (پیش از میلاد)؛پساممهتیخوس دوم فرعون مصر باستان شد.
- ۵۹۴ (پیش از میلاد)؛سولون سرپرست آتن شد و اصلاحات مردمسالارانهای را در آنجا پایهریخت.
- ۵۸۹ (پیش از میلاد)؛آپریس فرعون مصر شد.
- ۵۸۸ (پیش از میلاد)؛محاصره اورشلیم به دست نبوکدنصر دوم.
- ۵۸۷/۵۸۶ (پیش از میلاد)؛اورشلیم به دست بابلیها افتاد،پادشاهی یهودا سرنگونشد،نیایشگاه اورشلیم ویرانشد و بازمانده یهودیان به بابل راندهشدند.
- ۲۸ مه۵۸۵ (پیش از میلاد)؛رخداد خورشیدگرفتگی،این خورشیدگرفتگی را که پیشتر طالس پیشبینیکردهبود در هنگام جنگ خورشیدگرفتگی میان هوخشتره و آلیات دوم رخداد و سببساز پایان جنگ میان ماد و لیدی شد.
- ۵۸۵/۵۸۴ (پیش از میلاد)؛ایشتوویگو جانشین هوخشتره پادشاه ماد شد.
- ۵۸۵؛جیان پادشاه چین شد.
- ۵۸۲ (پیش از میلاد)؛بازیهای پوتی در دلفی.
- ۵۸۰ (پیش از میلاد)؛کمبوجیه یکم جانشین کورش یکم پادشاه انشان و سردودمان هخامنشی شد.
- ۵۸۰؛پیدایش بازیهای تنگهای در کورنیت.
- ۵۷۹ (پیش از میلاد)؛سرویوس تولیوس پادشاه روم شد.
- ۵۷۲ (پیش از میلاد)؛مرگ جیان پادشاه چین.
- ۵۷۱ (پیش از میلاد)؛لینگ پادشاه چین شد.
- ۵۷۰ (پیش از میلاد)؛آماسیس دوم فرعون مصر شد.
- ۵۶۸ (پیش از میلاد)؛آمتالقا پادشاه کوش شد.
- ۵۶۲ (پیش از میلاد)؛آملمردوک پادشاه بابل شد.
- ۵۶۰ (پیش از میلاد)؛نریگلیسر پادشاه بابل شد.
- ۵۶۰/۵۶۱ (پیش از میلاد)؛کرزوس پادشاه لودیه شد.
- ۵۶۰؛پیزیستراتوس آکروپولیس را به چنگ آورد،وی در همان سال کنار گذاشتهشد.
- دهه ۵۵۰ (پیش از میلاد)؛کارتاژ سیسیل،ساردین و کورسیکا را گشود.
- ۵۵۹ (پیش از میلاد)؛کمبوجیه یکم مرد و کورش بزرگ جانشینش شد.
- ۵۵۸ (پیش از میلاد)؛هگسیاس از سرپرستی آتن کنارگذاشتهشد.
- ۵۵۸؛در چین ایالت جین بر ایالت چین چیرهشد.
- ۵۵۶ (پیش از میلاد)؛تبعید پیریستراتوس از آتن.
- ۵۵۶؛لاباشیمردوک پادشاه بابل شد.
- ۵۵۶/۵۵۵ (پیش از میلاد)؛نبونید پادشاه بابل شد.
- ۵۵۰ (پیش از میلاد)؛تراکیهایها آبدرا را ویران کردند.
- ۵۵۰؛سرنگونی ایشتوویگو به دست کورش بزرگ و پایه ریزی شاهنشاهی ایران.
- ۵۴۷ (پیش از میلاد)؛شکست کرزوس از کورش بزرگ در کنار رود هالیس.
- ۵۴۶ (پیش از میلاد)؛چیرگی کامل لودیه به دست کورش بزرگ و گزیدن پاسارگاد در جایگاه پایتخت ایران.
- ۵۴۴ (پیش از ایران)؛پادشاهی جینگ در چین.
- ۵۴۳ (پیش از میلاد)؛تازش ویجایا شاهزاده هندی به سیلان.
- ۵۴۰ (پیش از میلاد)؛پیدایش شهر یونانینشین ولیا در جنوب ایتالیا.
- ۵۴۰؛ایران شهر زانتوس در جنوب ترکیه کنونی را گشود.
- ۵۳۹ (پیش از میلاد)؛چیرگی کورش بزرگ بر بابل با شکست نبونید پادشاه آن کشور.
- ۵۳۸ (پیش از میلاد)؛بازگشت یهود از بابل به اسرائیل.
- ۵۳۴ (پیش از میلاد)؛لوسیوس تارکینیوس سوپربوس پادشاه روم شد.
- ۵۳۰ (پیش از میلاد)؛کمبوجیه دوم جانشین کورش بزرگ شد.
- ۵۲۸ (پیش از میلاد)؛پیدایش بوداییگری در هندوستان به دست گواتاما بودا.
- ۵۲۶ (پیش از میلاد)؛پساممهتیخوس سوم فرعون مصر شد.
- ۵۲۵ (پیش از میلاد)؛کمبوجیه دوم پساممهتیخوس سوم را شکست داد و مصر باستان را گشود. اینگونه دودمان بیستوششم پادشاهی این کشور به پایان رسید.
- ۵۲۲ (پیش از میلاد)؛در ایران گئوماتای مغ به نام بردیا جانشین کمبوجیه دوم شد.
- ۵۲۲؛بابل بر شاهنشاهی ایران شورید.
- ۵۲۱ (پیش از میلاد)؛داریوش بزرگ شاه ایران شد.
- ۵۲۱؛سرکوبی شورش بابل.
- ۵۲۰ (پیش از میلاد)؛دائو پادشاه چین شد.
- ۵۲۰؛کلومنس یکم پادشاه اسپارت شد.
- ۵۱۹ (پیش از میلاد)؛جینگ از دودمان ژو پادشاه چین شد.
- ۱۲ مارس۵۱۵ (پیش از میلاد)؛ساخت نیایشگاه اورشلیم به پایان رسید.
- ۵۱۴ (پیش از میلاد)؛هلو (پادشاه چین) شهر سوشو را پایتخت کشور چین نمود.
- ۵۱۳ (پیش از میلاد)؛داریوش بزرگ در جنگ با سکاها خاور تراکیه و داکیه را رام خود ساخت.
- ۵۱۰ (پیش از میلاد)؛آتنیها با یاری اسپارت،هیپیاس فرمانروای خودکامه خود را بیرونراندند.
- ۵۱۰؛پایان پادشاهی لوسیوس تارکینیوس سوپربوس بر روم.
- ۵۱۰؛دماراتوس پادشاه اسپارت شد.
- ۱۳ سپتامبر۵۰۹ (پیش از میلاد)؛نیایشگاه ژوپیتر در روم وقف عید سپتامبر شد.
- ۵۰۸ (پیش از میلاد)؛پیدایش دفتر پنتیفکس ماکسیموس در رم.
- ۵۰۷ (پیش از میلاد)؛کلیستن اصلاحطلب یونانی در آتن بر سر کار آمد.
- ۵۰۶ (پیش از میلاد)؛جنگ بایجو در چین.
- ۵۰۵ (پیش از میلاد)؛نخستین کنسولهای روم گزیده شدند.
- ۴ دسامبر۵۰۲ (پیش از میلاد)؛خورشیدگرفتگی در مصر باستان.
- ۵۰۲؛شکست اتروسکنها از لاتینهای همپیمان.
- ۵۰۲؛شورش ناگزوس بر ایران آتش شورش یونیه را روشنشاخت.
- ۵۰۱ (پیش از میلاد)؛اصلاحات مردمسالارنه کلیستن در آتن.
- ۵۰۱؛ایران به ناگزوس لشکرکشید.
- ۵۰۱؛در واکنش به تهدید سابین،روم به دیکتاتوری گرایید.
- ۵۰۱؛کنفوسیوس به فرمانداری چونگتو گماردهشد.
- ۵۰۱؛کارتاژ بر کادیز چیرهشد.
- ۵۰۰ (پیش از میلاد)؛مردمان بانتو از باختر به جنوب باختری اوگاندا کوچیدند.
- ۵۰۰؛پناهندگان تئوسی به آبدرا پناهبردند.
- ۵۰۰؛داریوش بزرگ زبان آرامی را زبان رسمی نیمه باختری شاهنشاهی ایران اعلامکرد.
- ۵۰۰؛پایان عصر برنز نوردیک و آغاز عصر آهن پیشارومی.
- ۵۰۰؛پیدایش نخستین جمهوری در وایشالی هندوستان.
- دهه ۵۰۰ (پیش از میلاد)؛آغاز پیدایی قبیلههای گوتایی در میانه و جنوب آفریقا.
- به قدرت رسیدن ایرانیان در جهان.
- چیرگی ایران بر بخش خاوری مدیترانه.
- لشکرکشیهای کورش بزرگ و داریوش یکم به فرارود.
- چیرگی آرام کارتاژ بر بخش باختری مدیترانه.
- نگارش تائوتهچینگ.
- قاعدهبندی سامانه اخلاقی کنفوسیوسی از سوی کنفوسیوس،آیین او در چین بسیار فراگیر شد.
- کوچ سینهالسه به سریلانکا.
- پیدایش کتاب سرودههای دینی.
- کوچ دستههایی از یونانیان به آبخاز.
- کوچ سلتها به بریتانیا و ایرلند و جزیرههای بریتانیا.
- فرهنگ نیاژرمنی یاستورف.
- نیایشگاه B در سلینوس سیسیل ساختهشد.
[ویرایش] چهرههای برجسته
[ویرایش] یافتهها و نوآوریها