لهجه شیرازی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] لهجه شیرازی
لهجه شیرازی یکی از لهجههای زبان فارسی است . از زمان تشکیل شیراز بزرگ لهجه شیرازی به سه گونه تقسیم شد .
[ویرایش] لهجه های شیرازی
۱-شیرازی میانه ۲-شیرازی پودنکی ۳-شیرازی قصرالدشتی
[ویرایش] تاریخچه لهجه های شیرازی
از زمان آل بویه تا دوره قاجار فقط یک گونه لهجه شیرازی وجود داشته . که همکنون به نام شیرازی اصیل میشناسندش . در شیراز به شیرازی میانه میگویند شیرازی ، به شیرازی پودنکی میگویند شیرازی غلیظ و به شیرازیقصرالدشتی میگویند شیرازی شهری .
با اینکه تمامی لهجههای شیرازی از یک لهجه یعنی لهجه اصیل سرچشمه میگیرند . اما اصلاحاتی که در لهجههای منشعب وجود دارد گاها باعث میشود که این تصور حاصل شود که این لهجه از ریشه با هم متفاوتند .
[ویرایش] علت تفاوت لهجه های شیرازی
علت اصلی این تفاوت بر میگردد به ساختار جمعیتی شیراز . در شیرازی عامیانه به علت اینکه ارتباط با دیگر نقاط بیشتر بوده . خیلی از واژههای انگلیسی یا عربی به آن وارد شده . مثلا ببه . به معنی عزیزم . فرزندم . جیگر از واژه Baby گرفته شدهاست . یا سی به معنای ببین . See اما برعکس به علت مهاجرت عدهای از کلواریها به پودنک. کسانی که خود را ارادتمند کلوار نبی یکی از پیامبران ایران باستان و فرزندان حاج الیاس میدانند . و تنها کسانی که هم هستند که هم اکنون در ایران به همان زبان اصیل فارسی - زبان به کاربرده شده در شاهنامه - صحبت میکنند . باعث شده تا در لهجه شیرازی پودنکی واژه غریبی وجود نداشته باشد .
در لهجه شیرازی قصرالدشتی به علت بسته بودن منطقه و عدم وجود روابط و مهاجرت . واژههای جدیدی تولید شده . که هیچ ریشهای در جایی ندارند . که بسیاری از آن واژهها این روزها رونق کوچه و بازار شيراز است .
[ویرایش] نقش عرفا و فلاسفه در لهجه شیرازی
نقش حافظ . سعدی در لهجه شیرازی پودنکی بسیار مشهود است . نقش ملاصدرا در تمامی لهجههای شیرازی بسیار مشهود است .
قربان وجودت اصطلاحی است که در تمامی لهجههای شیرازی استفاده میشود . بیانگر جا افتادگی فلسفه وجودی ملاصدرا در شیراز بزرگ است . یا در جایی نقش عرفائی مثل عبدالله خفیف یا خیلی از عرفای شیرازی در لهجه شیرازیمیانه مشهود است .
لهجه قصرالدشتی شیرازی مورد پسند ترین لهجه شیرازی در بین غیر شیرازی هاست . که خلاقانه نیز هست .
[ویرایش] خصوصیت لهجه شیرازی
خصوصیت لهجه های شیرازیدر پهن صحبت کردن است .
در لهجه شیرازی میانه همه پهن صحبت میکنند .
در لهجه قصرالدشتی همه خیلی پهن صحبت میکنند .
در لهجه پودنکی فقط زنها خیلی خیلی پهن صحبت میکنند . اما مردها به نسبت بقیه لهجه خیلی پهن صحبت نمیکنند .
[ویرایش] تفاوت ها در لهجه های مختلف شیرازی
تفاوت اصطلاحات در لهجه های مختلف شیرازی :
[ویرایش] جمله پرسشی
جمله- برای چه چیزی ؟
شیرازی میانه : بری چی چی ؟
شیرازی پودنکی : سی چی چی ؟
شیرازی قصرالدشتی :واسهٔ چی ؟
[ویرایش] کلمه
کلمه - ببین .
عمومی: بیبین
میانه : سیکو
پودنکی : هيکو -یا- هِکو
قصرالدشتی : نیگا
[ویرایش] جمله
نوع بیان یک جمله عادی :
جمله - خودش آمد و به من گفت دوستت دارم.
میانه : خودش اومد بم گف دوست دارم.
پودنکی : خودیش اوم-ِ امو گو دوست داروم .
قصرالدشتی : خودیش اومد از من گفت دوست دارم .
[ویرایش] جمله اشاره ای
نوع بیان یک جمله اشارهای :
جمله - نانوایی کجاست ؟
میانه: نونوُیی کجان ؟
پودنکی : ای لت او لت نون وی مون وی کجونه ؟
قصرالدشتی : ای ورا نون وُیی کجان ؟
[ویرایش] فعل
نوع بیان فعل :
فعل : بود .هست . رفت
میانه : بود . هِس . رفت
پودنکی : بود .هِ.رِ
قصرالدشتی : بود .هَس .رفت
[ویرایش] تخفیف زبانی
تخفیف زبانی :
جمله :آمد و به من داد و رفت .
میانه :اومدبه من داد و رفت .
پودنکی :اُمِ نُ رِ .
قصرالدشتی :اومد بهم داد و رف .

