بایزید بسطامی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

ابویزید طیقور بن عیسی البسطامی از بزرگترین عارفان و بزرگان اهل تصوف است که بیش از دیگران دارای شهرت و اهمیت بوده و رفتار و گفتارش در همه ی مردان راه حق تاثیر کرده است، به این جهت داستانها و سخنان او بیش از هر صوفی و عارفی در کتب صوفیه و عرفا آمده است و مخصوصا در آثار منظوم عرفانی مانند آثار عطار و مثنوی مولوی بیشتر جلوه گر است. فریدالدین عطار در تذکره الاولیا 55 صفحه به ذکر شرح حال و اقوال بایزید اختصاص داده و این مقدار تفصیل درباره ی صوفی و عارفی دیگر در آن کتاب به نظر نمی رسد.

و در آغاز شرح حال او می نویسد« آن سلطان العارفین آن برهان المحققین اکبر مشایخ بود و اعظم اولیا و حجت خدای بود و خلیفه ی به حق در اسرار و حقایق نظری نافذ و حدی بلیع داشت و پیش از او کسی را در معانی طریقت چندان استنباط نبود که او را».

نقل است که چون مادر او را به مکتب فرستاد، در سوره ی لقمان به این آیت رسید : «ان اشکرلی و لوالیدیک» یعنی شكر گوی مرا و شکر گوی مادر و پدر را چون معنی این آیه بدانست نزد مادر رفت و گفت : در دو خانه کدخدایی چون کنم، یا از خدا در خواه تا همه آن تو باشم یا مرا به خدا بخش تا همه آن او باشم مادر گفت: تو را در کار خدا کردم و حق خود به تو بخشیدم».

پس از بسطام بیرون رفت و سی سال در بادیه ی شام می گشت و ریاضت می کشید و صد و سیزده پیر را خدمت کرد و از همه فایده گرفت از آن جمله یکی حضرت جعفر صادق بود