مارتین اسکورسیزی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

اسکورسیزی در جشنواره کن، سال ۲۰۰۲.
اسکورسیزی در جشنواره کن، سال ۲۰۰۲.

مارتین اسکورسیزی (به انگلیسی : Martin Scorsese) ( زاده ۱۷ نوامبر ۱۹۴۲) در نیویورک، کارگردان شهیر سینمای امریکا است. وی پس از دریافت مدرک فوق لیسانس در کارگردانی سینما در سال 1963 از دانشگاه نیویورک فارغ التحصیل شد اما قبل از آنکه موفق به ورود به دوره فوق لیسانس شود ناچار شد به خدمت سربازی برود و به عنوان تفنگدار دریایی در جنگ ویتنام شرکت کند که به سختی نیز مجروح شد.


پس از آن وی وارد دوره فوق لیسانس سینما در همان دانشگاه شد و در همان دوران شروع به ساخت فیلم های کوتاه کرد که با توجه بسیار روبرو شدند، در سال 1967 یعنی یک سال پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه نیویورک اولین فیلم بلندش چه کسی در خانه من را می زند؟ را با همکاری همکلاسی هایش از جمله تلما اسکونمیکر به عنوان تدوین گر و هاروی کایتل به عنوان بازیگر ساخت که هر دو همکاری دائمی با وی یافتند.

این فیلم که مبنای فیلم دیگری از او به نام Mean Street (در ایران: « پایین شهر») بود با همان مشخصات تقریبا همیشگی فیلم های وی: زندگی خیابانی آمریکایی های ایتالیایی تبار نیویورکی، مونتاژ سریع، موسیقی راک و مردی درگیر در مخمصه.

بعد از آشنایی با رابرت دونیرو و ساخت چند فیلم کم اهمیت دیگر در سال 1973 خیابان بی رحم را باشرکت دو نیرو و کیتل می سازد که توسط یکی از مشهورترین منتقدان سینما یعنی پالین کیل ستایش می شود.

برخی از منتقدان سبک فیلمسازی مستندگرای اسکورسیزی در این دوران را متاثر از ژان لوک گدار و جان کاساویتس می دانند که این دوران تا دهه هشتاد یکی از بهترین دوران فیلمسازی وی به شمار می رود.

پس از آن الن برستین ستاره مشهور سینما برای کارگردانی فیلم آلیس دیگر اینجا زندگی نمی کند، اسکورسیزی را بر می گزیند که با اعمال نفوذ وی این کار برعهده وی گذارده می شود و خود برستین نیز جایزه اسکار بهترین بازیگر زن را برای همین فیلم از آن خود می کند.

در سال 1976 او یکی از به یاد ماندنی ترین فیلم های تاریخ سینما و یکی از محبوب ترین فیلم های منتقدان سینما را ساخت: راننده تاکسی با بازی رابرت دونیرو، جودی فاستر، هاروی کیتل و سیبیل شپارد در باره سرگشتگی ها یک سرباز سابق ویتنام که به عنوان راننده تاکسی در منهتن مشغول به کار شده است که با نجات دختر خردسالی از چنگ باند فحشاء و دلبستگی اش به زنی که در دفتر انتخاباتی یک نامزد شهرداری کار می کند در هم گره می خورد.

این فیلم در چهار رشته به جز کارگردانی نامزد اسکار شد که به هیچ یک از آنها دست نیافت، در عوض برنده شدن این فیلم در جشنواره کن که معتبرترین جشنواره سینمایی جهان محسوب می شد، نام اسکورسیزی را بر سر زبان ها انداخت.

این فیلم اولین حضور جودی فاستر در نقش روسپی خرد سال است که برای آن برنده جایزه بهترین بازیگر نوپای بفتا ( آکادمی هنرهای فیلم و تلویزیون بریتانیا) نیز شد.

موفقیت اسکورسیزی با دو فیلم بعدی [[نیویورک نیویورک] (فیلم)| نیویورک نیویورک] و آخرین والس کاملا تثبیت شد، در سال 1980 او فیلم سیاه و سفید و گاو خشمگین را ساخت که رابرت دونیرو را برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد کرد، این تنها جایزه اسکار دونیرو از آن زمان تا کنون است.

این فیلم همچنین اسکاردیگری برای یکی دیگر ازهمکاران دائمی اسکورسیزی یعنی تلما اسکونمیکر برای تدوین به ارمغان آورد. به علاوه در شش رشته دیگر نیز از جمله کارگردانی نامزد اسکار شده بود که به هیچ یک از آنها دست نیافت.

پس از سلطان کمدی (1983) که موفقیتی در گیشه به دست نیاورد اما با نقدهای مثبت منتقدان روبرو شد وی دست به کار ساخت فیلم جنجالی آخرین وسوسه مسیح بر اساس کتاب نیکوس کازانتزاکیس شد اما شرکت فیلمسازی پارامونت تحت فشار گروه های مذهبی از زیر تهیه آن شانه خالی کرد و ساخت فیلم پنج سال به تعویق افتاد.

پس از این پروژه ناموفق، اسکورسیزی به فیلمسازی با بودجه کم و شبه زیرزمینی روی آورد و فیلم تحسین شده پس از ساعت ها را ساخت.

پس از آن به ساخت کلیپ "بد" برای مایکل جکسون و کارگردانی رنگ پول پرداخت و موفقیت تجاری این فیلم راه را برای از سر گیری پروژه آخرین وسوسه مسیح بافیلمنامه پل شرایدر هموار کرد.

اکران این فیلم که با جنجال بسیاری در جهان روبرو شد باردیگر نام اسکورسیزی را بر سر زبان ها انداخت و او را برای دومین بار نامزد دریافت اسکار بهترین کارگردانی کرد اما در نهایت این اسکار به بری لوینسون برای مرد بارانی تعلق گرفت.

در سال 1989 او یکی از اپیزودهای قصه های نیویورکی را کارگردانی کرد که دیگر اپیزودهای آن را فرانسیس فورد کاپولا و وودی آلن ساخته بودند.

سال بعد او رفقای خوب را ساخت که سومین نامزدی او برای اسکار کارگردانی را در پی آورد و پس از آن به بازسازی فیلم ساخت1962 یعنی تنگه وحشت پرداخت که با فروش فوق العاده ای در سینماها روبرو شد.

عصر معصومیت، کازینو، دار و دسته های نیویورکی و هوانورد از جمله فیلم های او در سال های اخیر هستند.

در طی 26 سال اخیر بیش از 20 کتاب در باره او نوشته شده است و گفته می شود سبک کاری او بر روی حداقل یک نسل از فیلمسازان جهان تاثیر گذاشته است.

او در حال حاضر مشغول تولید یک فیلم مستند به نام "درخشش یک نور" در باره گروه راک رولینگ استونز است.

وی پیش از آن پنج بار برای دریافت اسکار بهترین کارگردانی نامزد این جایزه شده بود که سرانجام برای «مردگان» این جایزه را دریافت کرد.


گفت و گوي خواندني اسکوسيزي ترجمه شده به فارسي مردگان به گونه‌ای متفاوت ساخته شداين گفت‌وگو با او پس از گرفتن جايزه اسکار 2007 تهيه شده است.


فهرست مندرجات

[ویرایش] فیلم‌شناسی

[ویرایش] داستانی

[ویرایش] مستند

  • سفری شخصی همراه ماتین اسکورسیزی میان فیلم‌های آمریکایی (۱۹۹۵)
  • سفر من به ایتالیا (۱۹۹۹)
  • راهی به خانه نیست: باب دیلان (۲۰۰۵)

[ویرایش] جوایز

  • ۲۰۰۷ - برنده اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم ازدست‌رفته
  • ۲۰۰۵ - نامزد اسکار کارگردانی برای فیلم هوانورد
  • ۲۰۰۳ - نامزد اسکار کارگردانی برای فیلم دار و دسته‌های نیویورکی
  • ۱۹۹۴ - نامزد اسکار فیلمنلمه اقتباسی برای فیلم عصر معصومیت به همراه جی کوکس
  • ۱۹۹۱ - نامزد اسکار کارگردانی برای فیلم رفقای خوب
  • ۱۹۹۱ - نامزد اسکار فیلمنامه اقتباسی برای فیلم رفقای خوب به همراه نیکولاس پیلگی
  • ۱۹۸۹ - نامزد اسکار کارگردانی برای فیلم آخرین وسوسه مسیح
  • ۱۹۸۱ - نامزد اسکار کارگردانی برای فیلم گاو خشمگین
  • ۱۹۹۲ - نامزد خرس طلای جشنواره برلین برای فیلم تنگه وحشت
  • ۱۹۸۵ - برنده بهترین کارگردانی جشنواره کن برای فیلم بعد از ساعت‌ها
  • ۱۹۸۵ - نامزد نخل طلای جشنواره کن برای فیلم بعد از ساعت‌ها
  • ۱۹۸۳ - نامزد نخل طلای جشنواره کن برای فیلم سلطان کمدی
  • ۱۹۷۶ - برنده نخل طلای جشنواره کن برای فیلم راننده تاکسی
  • ۱۹۷۵ - نامزد نخل طلای جشنواره کن برای فیلم آلیس دیگر در اینجا زندگی نمی‌کند

[ویرایش] پیوند به بیرون

ویکی‌انبار
در ویکی‌انبار منابعی در رابطه با
موجود است.

وب‌گاه رسمی مارتین اسکورسیزی