اذان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| اصول دین |
| اصول خاص تشیع |
| فروع دین |
| فروع تشیع |
|
خمس |
| منابع اسلامی |
| شخصیتها |
|
محمد |
| مذهبها |
| مذاهب فقهی |
| مذاهب کلامی |
| علوم اسلامی |
| تاریخ اسلام |
|
زندگانی محمد |
| جغرافیای اسلام |
|
مکه • مدینه |
اذان در دین اسلام، ندایی برای دعوت کردن مسلمانان به نماز است. در عربستان پیش از اسلام به ندا دادن و جمع کردن مردم برای خبرها و کارهای مهم، اذان گفته میشدهاست [نیاز به ذکر منبع]. نمازهای روزانه مسلمانان در ساعات مشخصی ادا میشوند که به این زمانها اوقات شرعی میگویند. از آنجا که به یاد داشتن زمان دقیق داخل شدن به وقت نماز کار آسانی نیست در محلهها و شهرهای مختلف گفتن اذان با صدای بلند در مسجدها رواج داشته و دارد. اذان را مؤذن در جایی بلند مانند گلدسته مسجد میخواند. خواندن اذان واجب نیست اما مستحب است که پیش از شروع هر نماز، ابتدا اذان و سپس اقامه خوانده شود. در صدر اسلام، پیامبر اسلام در چندین مورد برای اعلام خبر (مانند فراخوانی برای جنگ بدر) از اذان استفاده کردهاست.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] متن اذان
| تکرار | متن عربی | ترجمه | فرقه |
|---|---|---|---|
| ۴x | الله اکبر | خدا بزرگتر از آن است [که توصيف شود]..* | شیعه و سنی |
| ۲x | اشهد ان لا اله الا الله | گواهی میدهم که غیر خدا یی که یکتا و بی همتا ست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست | شیعه و سنی |
| ۲x | اشهد ان محمداً رسول الله | گواهی میدهم که محمّد فرستادهٔ خداست. | شیعه و سنی |
| ۲x | اشهد ان علیاً ولی الله | گواهی میدهم که علی جانشین خداست. ** | فقط شیعه |
| ۲x | حی علی الصلاة | بشتاب به سوی نماز | شیعه و سنی |
| ۲x | حی علی الفلاح | بشتاب به سوی رستگاری | شیعه و سنی |
| ۲x | الصلاة خیر من النوم | نمار بهتر است از خوابیدن *** | فقط سنی |
| ۲x | حی علی خیر العمل | بشتاب به سوی بهترین کارها**** | فقط شیعه |
| ۲x | الله اکبر | خدا بزرگتر از آن است [که توصيف شود]. | شیعه و سنی |
| ۱x | لا اله الا الله | غیر خدا یی که یکتا و بی همتا ست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست
***** |
شیعه و سنی |
* پیروان مذهب مالکی الله اکبر ابتدای اذان را به جای چهار بار فقط دوبار میگویند.
** عبارت «اشهد انّ علیّا ولی الله» فقط توسط شیعیان خوانده میشود. با این حال شیعیان اذعان دارند که این جمله جزو اذان و اقامه نیست و خواندن آن نیز واجب نیست بلکه مستحب و مستحسن است. گاهی بعضی از شیعیان عبارت دیگری را نیز به آن اضافه میکنند مانند «اشهد انّ مولانا امیرالمؤمنین علیّاً و ابناؤه المعصومین حجج الله» «گواهی میدهم که سرور ما امیر مؤمنان علی و پسران معصوم او حجّت و برهانهایی برای خدا(در زمین) هستند».
*** جمله «الصلوة خیرمن النّوم» به معنی «نماز از خواب بهتر است» را فقط اهل سنّت در اذان صبح (فجر) میخوانند و معتقدند که نخستین بار بلال حبشی در زمان پیغمبر این عبارت را به اذان افزودهاست. هر چند بر اساس بحارالانوار، افزودن این جمله به اذان از بدعتهایی است که عمر بن خطاب وارد در دین نمودهاست.
**** جمله «حی علی خیرالعمل» به معنی "بشتاب به سوی بهترین کارهاً تنها توسط شیعیان گفته میشود. بر اساس بحارالانوار، در زمان پیغمبر این عبارت در اذان گفته میشدهاست امّا عمر این جمله را حذف کرد و گفت میترسم مسلمانان نماز را بهترین کارها بدانند و از جهاد غافل شوند.
***** شیعیان جمله(لا اله الا الله) پایانی را دو بار تکرار میکنند.
[ویرایش] نظر اهل سنت و شیعیان
اهل سنت عقیده دارند که نخستین بار اذان در مدینه خوانده شد و حمزه پسر عبدالمطّلب این پیشنهاد را به محمّد داد (در حالی که بعضی دیگر طبل و بوق یا زنگ را برای دعوت مردم به نماز پیشنهاد کرده بودند).اهل سنت همچنین عقیده دارند عمر، کلمات اذان را در خواب دید و به پیامبر عرضه کرد و بلال حبشی همانها را در اذان خواند. سنیها معتقدند که بعضی عبارات اذان مانند «الصلوة خیر من النوم» را بلال حبشی افزودهاست. این در حالی است که شیعیان اذان را عبادتی میدانند که از جانب خدا تعیین گردیدهاست و تغییر در جملات اذان را مترادف بدعت میدانند[نیاز به ذکر منبع]. هم چنین عقیده شیعیان این است که نخستین اذان بلال حبشی در مدینه بودهاست اما محمّد پیش از هجرت به مدینه برای تمام نمازها، خود اذان میگفتهاست.
[ویرایش] نحوه خواندن اذان
اذان پس از داخل شدن وقت نماز گفته میشود. مؤذن در هنگام اذان معمولا در جای بلندی قرار گرفته و میایستد. در بین مسلمانان معمول است که مؤذن در هنگام ادای جملات اذان، دستها را به گوش میگذارد و با صدای بلند جملات اذان را قرائت میکند. هم چنین معمول است که مؤذن بین جملات اذان تا حد عرفی فاصله بدهد و اصوات را کشیده ادا کند. هم چنین اعتقاد بر این است که اگر موذّن در هنگام اذان صدا را در گلو بگرداند تبدیل به غنا میشود و حرام است.
دعا پس از اتمام جملههای اذان در بین مسلمانان رایج است. شیعیان معمولا بعد از اذان عبارت «وصلّی الله علی سیّدنا محمّدٍ و آله و سلَّم» «و خداوند بر سرور ما محمّد و بر خاندان او درود و سلام فرستاد» را میافزایند. در بین اهل سنت این دعا معمول تر است: «اللهم رب هذه الدعوة التامة والصلاة القائمة آت محمداً الوسیلة و الفضیلةو ابعثه مقاماً محموداً الذی وعدته» به معنی «خداوندا، این دعوت و نماز ما، به محمّد شفاعت و فضل جاودانی ببخش و او را به جایگاه ستودهای که به وی وعده دادی برسان».
[ویرایش] منبع
- ویکی پدیای انگلیسی
- تاریخ عبادات اسلامی، محمود کدخدایان، مشهد: شعله، ۱۳۸۵

