ادیب‌الممالک فراهانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

محمدصادق ادیب الممالک فراهانی، فرزند حسین ملقب به امیرالشعرا و متخلص به امیری و پروانه شاعر، ادیب و روزنامه نگار دوره مشروطه که در روز 14 محرم سال ۱۲۷۷ در روستای گازران اراگ به دنیا آمد.

او در پانزده سالگی و پس از مرگ پدرش به تهران آمد و به پایمردی حسنعلی خان گروسی امیر نظام، به دستگاه طهماسب میرزا مؤید الدله راه یافت.

ادیب از سال۱۳۰۷ تا ۱۳۱۱ ق همراه امیر نظام در مناطقی مانند آذربایجان ، کردستان ، کرمانشاه به سر می‌. درسالهای ۱۳۱۲ و ۱۳۱۳ ق در تهران به سر می‌برد بردو در دارالترجمه دولتی مشغول به کار بود. در سال ۱۳۱۴ ق بار دیگر همراه امیرنظام به آذربایجان رفت و هنگامیکه مدرسه لقمانیه تبریز در سال ۱۳۱۶ ق افتتاح شد، نیابت ریاست آنجا را عهده دار گشت و در همین سال روزنامه ادب را در تبریز منتشر ساخت. در سال ۱۳۱۸ ق راهی خراسان شد و انتشار روزنامهٔ ادب را تا سال ۱۳۲۰ در آنجا پی گرفت. در سال ۱۳۲۱ به تهران آمد و سردبیری روزنامهٔ ایران سلطانی را تا سال ۱۳۲۳ عهده دار شد. در این سال به بادکوبه رغت و انتشار بخش فارسی روزنامه ارشاد را که به ترکی منتشر می‌شد، بر عهده گرفت.

در سال ۱۳۲۴بار دیگر به تهران بازگشت و این بار سردبیری روزنامه مجلس به او سپرده شد. او در سال ۱۳۲۵ روزنامه عراق عجم را در همین شهر منتشر ساخت. در دوران استبداد محمد علیشاه یعنی در سال ۱۳۲۸ ادیب به صف مشروطه خواهان پیوست . در سال۱۳۲۹ وارد عدلیه شد و تا پایان عمر به ریاست چندین شعبه عدلیه در شهرهای اراک، سمنان، ساوجبلاغ و یزد منصوب شد. او در روز 28 ربیع الثانی سال ۱۳۳۵ در شهر یزد سکته کرد و در همین سال پس از بازگشت به تهران در این شهر درگذشت و به خاک سپرده شد.

[ویرایش] آثار

  • دیوان به کوشش وحید دست گردی
  • پیوستهٔ فرهنگ به اسلوب نصاب الصبیان، به کوشش علی نقی علاء السلطان
  • مقدمه گوهر خاوری

[ویرایش] منبع

  • اسنادی از مشاهیر ادب معاصر ایران