لری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

لُری زبان رایج مردم لُر در غرب و جنوب غرب ایران است. لُری را برخی زبانی جداگانه از زیرشاخه زبانهای ایرانی در نظر می‌گیرند. اما با توجه به اینکه لری در بین زبانهای ایرانی بیشترین نزدیکی را به فارسی دارد، برخی مانند دهخدا آن را لهجه‌ای از فارسی در نظر گرفته‌اند. نام این زبان در کتابهای تاریخی قدیمی نیامده‌است و ظاهرا زبان مردمان این ناحیه شاخه‌هایی از پهلوی و فارسی در نظر گرفته می‌شده‌است.

عموما زبان لُری را با کُردی و لکی مقایسه می‌کنند. این امر به علت خویشی و همزیستی لُرها، لک‌ها و کردها در یک منطقه‌است. اما بر اساس تقسیمات زبانشناختی، لری جزو گروه جنوبی زبانهای ایرانی است و قرابت آن با فارسی بیشتر است. لری و فارسی امروزی هر دو بازمانده‌های فارسی میانه هستند [۱].

امروزه لُری همانند فارسی به عنوان یکی از زبانهای جنوب غربی ایران رده بندی می‌شود.

[ویرایش] گویش‌های لُری

گویش ها/ زیرشاخه‌های لری عبارتند از:

با توجه به تنوع گویشهای منطقه، می‌توان گفت که بختیاری بیشتر هم خانواده زبانهای جنوبی است، لری خرم آبادی هم خانواده کردی و لکی از زبانهای شمالی است و بروجردی نیز هم خانواده فارسی رایج در استانهای مرکزی و همدان است.


[ویرایش] گویش وَران لُری

مردمان بخش‌هایی از لرستان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، ایلام و همدان به گویشهای گوناگونی از لری صحبت می‌کنند. گویشوران لری در عراق نیز دیده شده‌اند. لری خرم آبادی عمدتا در خرم آباد، جنوب لرستان، پلدختر و جنوب غرب لرستان (جنوب کوهدشت) به کار می‌رود. بختیاری در شرق لرستان در مناطق الیگودرز و دورود و نیز در استان چهارمحال و بختیاری صحبت می‌شود. گویش بروجردی در بروجرد، ملایر و سربند اراک دیده می‌شود [۲].

گویش سیلاخوری، در روستاهای دشت سیلاخور محدوده بروجرد تا دورود به کار می‌رود و تفاوت چندانی با لری خرم آبادی ندارد. لری پشتکوهی در ایلام دیده می‌شود و لری فیلی در ایلات جنوب و جنوب غرب لرستان کاربرد دارد.

[ویرایش] گیرشگاه ها

  1. گویش بروگردی بازدید ۱۱/۳/۱۳۸۶
  2. مقدمه گویش بروگردی بازدید ۱۱/۳/۱۳۸۶