منوچهری
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اَبوالنَّجم احمَدبن قوصبن احمد منوچهری دامغانی ناماور به منوچهری چامهسرای ایرانی بود. کودکی و جوانی منوچهری در دامغان گذشت؛ تا این که به خدمت منوچهر قابوس زیاری در طبرستان رسید. پس از مرگ منوچهر قابوس، منوچهری به ری رفت و به خدمت طاهر دبیر که از طرف مسعود غزنوی در آنجا فرمانروایی داشت، رسید. از آنجا منوچهری به دربار غزنه راه یافت و به ستایشگری سلطان مسعود غزنوی مشغول شد. منوچهری برای جلب حمایت عنصری قصیدهای به نام «لغز شمع» سرود و در آن عنصری را ستایش کرد. در سال ۴۳۲ هجری قمری، منوچهری در حالی که سی و چهار سال داشت مُرد. بیشتر چامههای او دربارهٔ طبیعت است. منوچهری علاوه بر آشنایی به زبان عربی، از دانشهایی چون نحو، پزشکی، ستارهشناسی، و موسیقی آگاهی داشت، و در شعر خود از واژههای خاص این دانشها بهره میبرد. دیوان منوچهری مشتمل بر اشعاری است که در قالب غزل، قصیده، مسمط، قطعه، و ترکیببند سروده شده و موضوعاتی چون ستایش، وصف، و خمریه را در بر میگیرد. منوچهری قالب مسمط را برای نخستین بار در شعر پارسی پدید آورده است.[نیاز به ذکر منبع]
[ویرایش] نمونهٔ اشعار
| خیزید و خز آرید که هنگام خزانست | باد خنک از جانب خوارزم وزانست | |
| آن برگ رزان بین که برآن شاخ رزانست | گویی به مثل پیرهن رنگرزانست |
دهقان به تعجّب سر انگشت گزانست
کاندر چمن و باغ نه گل ماند و نه گلنار
[ویرایش] پیوندهای بیرونی
- منوچهری، شورای گسترش زبان و ادبیّات فارسی
[ویرایش] منابع
- Clinton, Jerome W. The Divan of Manuchihri Damghani, A Critical Study, Bibliotheca Islamica, Minneapolis, 1972. ISBN: 0 - 88297 - 001 - 1

