قبرستان خاوران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

قبرستان خاوران (هواداران جمهوری اسلامی گاها این قبرستان را «لعنت‌آباد» نامیده‌اند) نام دفن‌گاهی دسته‌جمعی واقع در جنوب شرقی شهر تهران است. این قبرستان, مزار فعالان سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران است که توسط این دولت اعدام شدند. به طور مشخص, اکثر قربانیان اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ در این جا مدفون هستند.

در گذشته این قبرستان بهایی‌ها بود اما بعدها به مزار دسته جمعی زندانیان سیاسی بدل شد. تا سالها محل دفن اعدام شدگان به خانواده‌های آنها اطلاع داده نشد و آنهایی هم که از وجود این مدفن به نحوی اطلاع یافتند در سایه محدودیتها یا امکان رفتن به این قبرستان را نمی‌یافتند یا اینکه پنهانی این کار را می‌کردند. تنها در شش هفت سال اخیر بود که محدودیت تردد به این قبرستان رفع شد و خانواده‌های اعدام شدگان و دیگران امکان یافتند که در قبرستان حضور یابند.

کل قبرستانی که اعدام شدگان در آن خفته‌اند به محوطه‌ای در ابعاد حدود سی متر در شصت متر خلاصه می‌شود و در واقع چیزی جز زمینی خاکی نیست، هرچند، بعضی از خانواده‌ها سنگ قبرهای نمادین و فرضی در جاهایی نصب کرده‌اند و دو سه سنگ قبر هم هست که می‌گویند کسانی که آنها را آنجا گذاشته‌اند به نحوی اطمینان حاصل کرده‌اند که اعدامی مورد نظرشان در آنجا مدفون شده‌است.

غیر از این چند سنگ قبر، چند بوته گل و درختی هم ممکن است دیده شود که معمولاً پس از مدتی به علت مشکل آبیاری و غیره خشک می‌شود.

اخیراً گفته می‌شود که شهرداری تهران از تعدادی از خانواده‌های اعدام شدگان اجازه گرفته‌است که اقدام به ساماندهی قبرستان خاوران کند اما شماری دیگر از این خانواده‌ها اعلام کرده‌اند که تنها در صورتی با ساماندهی موافقت خواهند کرد که نام و نشان، چگونگی و زمان اعدام مدفون شدگان، چگونگی و محل دفن تک تک آنها مشخص شود.

فهرست مندرجات

[ویرایش] بزرگداشت یاد زندانیان اعدام شده

معمولاً اولین یا دومین جمعه ماه شهریور به نشانه سالگرد واقعه اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷, مراسمی در قبرستان خاوران انجام می‌گیرد. در این مراسم خانواده‌ها و نزدیکان اعدام شدگان و چهره‌های سیاسی منتقد و مخالف جمهوری اسلامی حضور می‌یابند.

این مراسم شامل گل پاشیدن روی مزارها, خواندن سرودهای انقلابی, شعار دادن و راهپیمایی دور قبرستان است.

در مراسمی که در تابستان ۱۳۸۴ برگزار شد, پلاکاردی به عنوان «هواداران سازمان مجاهدین» در مرکز قبرستان قرار داده شده بود و آرم حزب کمونیست کارگری ایران نیز با گل در قبرستان درست شده بود. در این مراسم علاوه بر سرودهای مختلف انقلابی, سرود انترناسیونال نیز خوانده شد و شعار «زنده باد آزادی, برابری» داده شد. عکس و فیلم این وقایع از تلویزیون کانال جدید پخش شد.

[ویرایش] موقعیت جغرافیایی

از سه راه افسریه در جنوب شرق تهران جاده‌ای هست به نام بلوار امام رضا که در واقع سرآغاز جاده تهران مشهد است، پانزده الی شانزده کیلومتر که در این جاده حرکت کنید در سمت چپ چند قبرستان می‌بینید که به اقلیتهای مذهبی تعلق دارد. قبرستان اولی به هندیها تعلق دارد، قبرستان بعدی متعلق به مسیحیان است و بعد، قبرستانی که به قبرستان خاوران معروف شده‌است.

[ویرایش] جستارهای وابسته

[ویرایش] منبع

نوشتار از: محمد خاکپور، برگرفته از نشریه روزگاران شماره ۶۵ (۲۳ سنبله ۱۳۸۴ - ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۵) (برداشت آزاد با ذکر منبع)

[ویرایش] پیوند به بیرون

زبان‌های دیگر