گرسیوز پسر پشنگ
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| گرسیوز | |
|---|---|
| کیستی : | شخصیت شاهنامهای |
| تبار : | تورانی |
| منصب : | فرماندهٔ سپاه توران |
| نام اَوستایی : | کَرِسیوَزدَ |
| نام خانوادگی : | وَگیرَگان |
| جنسیت : | مرد |
| پدر او : | پشنگ |
| برادران : | افراسیاب، اغریرث |
| کار مهم : | دسیسهٔ کشتن سیاوش |
گَرسیوَز وَگیرَگان در شاهنامه فردوسی فرمانده سپاه توران است. او برادر کوچکتر افراسیاب و پسر پشنگ است. افراسیاب دو برادر داشت یکی اَغریرَث و دیگری گرسیوز. اغریرث در داستان نقشی مثبت و گرسیوز نقشی منفی دارد.
گرسیوز در حماسهٔ بانوگشسبنامه نیز نقش دارد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] نام
این نام در اوستا کَرِسیوَزدَ آمده است و به معنای کم استقامت می باشد (کَرسیه= لاغر و اندک، وَزدَه=نیرو و پایداری).[۱] نام خانوادگی وگیرگان برای او در کتاب دینکرد آمده. نام وگیرگان منسوب است به کوهی به نام وگیر است که مقر افراسیاب بودهاست.[۲]
[ویرایش] کارها
او به افراسیاب نزدیک است و افراسیاب با او رایزنی و رازگویی میکنند. معاشرت نزدیک سیاوش، شاهزادهٔ ایرانی با افراسیاب تورانی، رشک گرسیوز را برمیانگیزد و او سرانجام موجب کشته شدن سیاوش میشود. کیخسرو شاه ایران و پسر سیاوش او را به کینخواهی پدرش کشت.[۱]
در شاهنامه گرسیوز در آغاز تصویر مثبت دارد ولی در ادامه داستان از او با عناونی «گرسیوز دامساز»، «گرسیوز فریبكار» و «حیلهساز» یاد میشود.[1] صفتهای دیگر او در شاهنامه عبارتند از تیغزن و شیرگیر و در بانوگشسبنامه از او با صفات تیزچنگ و بدفعال یاد شده.
در آغاز کتاب هفتم دینکرد درباره او نوشته: «آمد به کیخسرو سیاوخشان که با آن افراسیاب تور جادو و خویشاوند نابکار او گرسیوز وگیرگان و بسیاری دیگر میرانندگان بدتر جهان را شکست داد و زد.»[۳]
افراسیاب در مرحلهای برای اعلام آشتی به سیاوش گرسیوز را با اسبان و هدایای گرانبها به همراهی دویست تن از نخبۀ سپاهیان نزد او فرستاد و پیشنهاد صلح کرد. سیاوش و رستم پس از یک هفته رایزنی این پیشنهاد را پذیرفتند.[۴]
در داستان بیژن و منیژه دستگیری بیژن به فرمان افراسیاب و توسط گرسیوز انجام میگیرد.
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ شاهنامۀ فردوسی.
- ↑ بهار، مهرداد: پژوهشی در اساطیر ايران (پاره نخست و دویم)، تهران، نشر آگه، چاپ سوم ١٣٧٨، صص۲۰۹-۲۱۳.
- ↑ بهار، مهرداد: پژوهشی در اساطیر ايران (پاره نخست و دویم)، تهران، نشر آگه، چاپ سوم ١٣٧٨، صص۲۰۹-۲۱۳.
- ↑ کتابکده

