اورشلیم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

در بی‌طرفی این مقاله اختلاف نظر وجود دارد.
لطفاً به گفتگوهای صفحهٔ بحث مراجعه کنید.
در مورد دُرستیِ موضوعات ذکرشده در این مقاله اختلاف‌نظر وجود دارد.
لطفاً به گفتگوهای صفحهٔ بحث مراجعه کنید.


نمایی از مسجد الاقصی(گنبد آبی، راست)، دیوار ندبه(وسط) و قبه الصخره (گنبد طلایی، چپ) در شهر اورشلیم
نمایی از مسجد الاقصی(گنبد آبی، راست)، دیوار ندبه(وسط) و قبه الصخره (گنبد طلایی، چپ) در شهر اورشلیم

اورشَلیم (در عبری: יְרוּשָׁלַיִם (تلفظ: یـِروشالاییم) در عربی: القُدس و در فارسی: بیت المقدس) نام شهری است در کشور اسرائیل واقع در خاورمیانه. شهر اورشلیم نزد پیروان سه دین اسلام، مسیحیت و یهودیت، مقدس شمرده می‌شود. اورشلیم کلمه‌ای عربی است که با ترجمهٔ کتاب مقدس به این زبان وارد شده‌است.[نیاز به ذکر منبع] در برخی نوشته‌های کهن پارسی نیز از این شهر با نام دژِ هوخت گَنگ یا کنگ دژهودج نام برده شده‌است. [1]

این شهر از دو قسمت غربی و شرقی تشکیل شده‌است، که اسرائیل در سال ۱۹۴۸ بخش غربی آن را ضمیمه خاک خود کرد و در جنگ‌های شش روزه در سال ۱۹۶۷ بخش شرقی را که مسجدالاقصی نیز در آن واقع شده تصرف کرد.[نیاز به ذکر منبع]

بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل متحد بخش شرقی و مسلمان‌نشین این شهر جزو سرزمین‌های فلسطینی محسوب میشود که همینک در اشغال ارتش اسرائیل است. اما از آنسوی در طول تاریخ شمال و غرب اورشلیم همواره یهودی‌نشین بوده.[نیاز به ذکر منبع] و از همین سوی اسرائیل این شهر را پایتخت خود اعلام کرده‌است..[نیاز به ذکر منبع] هم اکنون وضعیت این شهر مورد مناقشه‌است. هم اسرائیل و هم حکومت فلسطین آن را پایتخت خود می‌شمارند..[نیاز به ذکر منبع]

فهرست مندرجات

[ویرایش] گیتاشناسی

اورشلیم در ۳۵ درجه و ۱۳ دقیقه طول شرقی و ۳۱ درجه و ۵۰ دقیقه عرض شمالی واقع شده‌است.این شهر بر روی کوههای‏ یهودا،که مقسم آب بین دره اردن در شرق و دریای‏ مدیترانه در غرب است، بر روی دو تپه صخره‏ای به ارتفاع ‏۷۵۰ متر از سطح دریا در میانه کوههای بیت ایل (یا بیت ئیل) در شمال و حبرون یا الخلیل در جنوب، در فلات قدس و الخلیل واقع شده‌است. در جانب مغرب ‏شهر دامنه کوههای یهودا گسترده‌است و در جانب مشرق‏ دشت یهودا که تا بحر المیت ادامه دارد. فاصله این شهراز کناره غربی کوههای یهودا ۱۵ تا ۱۶ کیلومتر و ازکناره شرقی آن تنها ۲ کیلومتر است. بلندی ارتفاعات‏ شمالی و جنوبی شهر به ۱۰۰۰ متر می‏رسد. چون بلندی شهر در میانه این دو ارتفاع کمتر از این‏است، شکل توپوگرافیک این شهر به چیزی شبیه زین اسب‏ بدل شده‌است. این وضعیت با شکل‏ ساخت‌شناختی کوههای یهودا، که همچون صخره‏ای ‏یکپارچه و بدون دره‌است آن را به دژی تبدیل کرده که بر ناحیه وسیعی‏در پیرامون خود اشراف دارد. فاصله این شهر از ساحل‏ مدیترانه ۵۲ کیلومتر،و از بحر المیت ۲۲ کیلومتر، و ارتفاع آن از سطح بحر المیت (که سطح آن از دریاهای‏آزاد پائین‏تر است) حدود ۱۱۵۰ متر است. بیت المقدس‏از عمان ۸۸ کیلومتر،از دمشق ۲۹۰ کیلومتر،از بیروت ۳۸۸ کیلومتر، و از قاهره ۵۲۸کیلومتر فاصله دارد. این شهر در ملتقای راههای واصل ‏بین شمال به جنوب و شرق به غرب در منطقه واقع شده، و علاوه بر آن که از طریق راههای زمینی به شهرهای‏الخلیل، بیت‏لحم، رام الله و نابلس می‏پیوندد،از طریق‏ خط آهن نیز با تل‏آویو و یافا در ساحل مدیترانه مربوط است. فرودگاه قلندیه در بخش شمالی نیز ارتباط این شهر را با جهان خارج برقرار می‏کند.

[ویرایش] حصار اورشلیم

حصار شهر اورشلیم گرداگرد شهر کهن را فراگرفته‌است. طول و عرض جغرافیایی [با منبع گوگل ارث] [ N شمالی "۰ '۴۵ °۳۱ ] [ E شرقی "۶۰ '۵۹ °۳۴ ]

این حصار دارای دروازه‌های چندی است با نامهای زیر:

[ویرایش] تاریخچه

«مالکیت زمین در شرق بیت المقدس موضوعی بسیار حساس است. بیشتر ساکنان این محل فلسطینی هستند و فلسطینی‌ها امیدوارند روزی پایتخت خود را در آن به پا کنند. اما اسرائیل تمام بیت المقدس را پایتخت دائمی خود می‌داند. بیت المقدس شرقی مانند کرانه باختری در سال ۱۹۶۷ به اشغال اسرائیل در آمد. دولت اسرائیل در سال ۱۹۸۱ بیت المقدس شرقی را به خاک خود ضمیمه ساخت، اما از نظر بین المللی این امر به رسمیت شناخته نشده‌است.»[2]


[ویرایش] مرکز درمانی هداسا

نوشتار اصلی را بخوانید: مرکز درمانی هداسا

مرکز درمانی هداسا، یکی از بیمارستان‌های دانشگاهی اسرائیل است که در سال ۱۹۳۴ میلادی بوسیله گروهی از پزشکان یهودی در شهر اورشلیم تاسیس شد. مرکز درمانی هداسا به خاطر خدمات ناتبعیضگرانه در درمان بیماران اسرائیلی یا فلسطینی، نامزد دریافت جایزهٔ صلح نوبل شد.

[ویرایش] جستارهای وابسته

[ویرایش] پانویس

  1. ^  از شاهنامه:
    به خشکی رسیدند سر کینه جوی به بیت​المقدس نهادند روی
    که بر پهلوانی زبان راندند همی کنگ دژهودجش خواندند


    1. ^ 

    [ویرایش] منبع

    • وبگاه فارسی بی بی سی
    این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.