حلب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

برای دیگر کاربردها به صفحهٔ حلب (ابهام‌زدایی) مراجعه کنید.

حلب نام شهر و استانی در شمال کشور سوریه است.

نمای شهر حلب از دژ باستانی شهر
نمای شهر حلب از دژ باستانی شهر

شهر حلب با جمعیتی حدود ۱.۷ (در سال ۱۹۹۹) دومین شهر بزرگ و مهم سوریه بعد از دمشق به‌ شمار می‌رود. این شهر یکی از کهنترین شهرهای منطقه‌ است و در روزگاران قدیم نام آن خلپه‌ بوده‌ و یونانیان قدیم ان را با نام برویا (Beroea) می‌شناختند. شهر حلب در نقطه‌ سوق‌الجیشی و مهم بازرگانی در نیمه‌ راه دریای مدیترانه‌ و رود مشهور فرات قرار دارد. حلب را پایتخت اقتصادی سوریه نیز نامیده‌اند.

شهر حلب در آغاز بر روی مجموعه‌ای کوچک از تپه‌ها در دره‌ وسیع و حاصلخیزی در دو طرف رودخانه‌ قویق ساخته‌ شد.

استان حلب مساحتی حدود ۱۶ هزار کیلومتر مربع پیرامون شهر حلب را شامل می‌شود و جمعیت آن ۳.۷ میلیون نفر است. اما مطابق سرشماری‌های جدید جمعیت این استان از ۴ میلیون نیز فراتر رفته‌ و حتی از جمعیت ساکنان استان دمشق هم بیشتر است. حدود ۲۲.۹% جمعیت کل کشور سوریه در این استان زندگی می‌کنند. شهر حلب با جمعيتي نزديك به دو ميليون نفر‪ ُُُُُدر۳۵۵ كيلومتري شمال دمشق پايتخت سوريه قرار دارد و دومين شهر بزرگ سوريه پس از دمشق و پايتخت تجاري و فرهنگي اين كشور به شمار مي‌رود. اين شهر چندين هزار ساله که به خاطر موقعيت استراتژيكش بين دريا و رود فرات، از مهم‌ترين شهرهاي جهان باستان محسوب مي‌شده در سال 2006 ميلادي به همراه شهر اصفهان و تمبکتو (جمهوري مالي) به عنوان پايتخت فرهنگي جهان اسلام انتخاب گشته است. نام حلب كه در زبان عربي به معناي شير است، به خاطر روايتي قديمي كه مطابق آن حضرت ابراهيم به مسافران منطقه شير مي‌داده است، روي اين شهر گذاشته شده است. حلب‌محل‌كشف‌نخستين‌لوح‌هاي‌سنگي‌متعلق‌به‌دو هزار سال‌پيش‌از ميلاد مسيح‌است. از آن‌زمان‌به‌بعد اين‌شهر تحت‌حكومت‌ هيتي‌ها (ساكنان باستاني سوريه) ، آشوري‌ها و ايراني‌ها بوده‌و سپس ‌به ‌تصرف‌ سلوكيان ‌در آمده ‌است‌، اما پس ‌از حمله‌ عرب‌ها به‌ سوريه ‌در قرن‌ هفتم اين‌ شهر شهرت ‌و اهميت ‌كنونی ‌خود را به‌دست‌ آورده‌ است. پس‌از اين ‌واقعه‌ بود كه‌ امويان‌ مسجد جامع‌ حلب‌ و دژ عظيم‌ اين‌ شهر را بنا كردند كه ‌تا مدت‌ها مركز شهر و نقطه ‌قوت‌و حيات‌ آن‌ بود. به گفته مقامات فرهنگي سوريه اولين سند صلح در تاريخ سياسي جهان، دو هزار و ‪ ۴۰۰سال پيش در حلب يافت شد و اولين لغتنامه علمي نيز در اين شهر رويت شد. ديگر اين كه بعضى از مصنوعات امروزى اختراع و ابداع مردمان اين شهر بوده است. مانند شيشه و سفال و رنگ ارغوانى و حتى الفبا. امروز هم خيلى از صناعات و كارخانجات سوريه در اين شهر استقرار دارد و منسوجات حلب شهرت جهانى دارد. بافت تاريخي اين شهر با قلعه (ارگ) قرن سيزدهمي، مسجد جامع قرن دوازدهمي و چندين مدرسه مذهبي، كاروانسرا و حمام قرن هفدهمي از سال 1986 در فهرست ميراث جهاني يونسكو ثبت شده است. اين شهر در قرون اسلامي به حلب الشهبا معروف بوده و اکنون نيز بعضا به اين نام خوانده مي شود. اوج‌شكوفايي‌حلب‌ در قرون‌ وسطي‌، و به‌ دليل ‌قرار داشتن‌ در جاده ‌ ابريشم‌ بود و يكی ‌از مراكز تجاري‌ مهم‌ به‌ شمار مي‌رفت. از اين ‌رو بازارهاي‌ حلب‌ هنوز هم ‌اصلي‌ترين‌ مكان ‌تاريخی ‌شهر هستند. اين‌ بازارها اغلب‌ در دوران‌حكومت‌ عثمانيان ‌ساخته‌شده‌اند، اما برخی ‌از آنها متعلق ‌به‌ قرن ‌13 هستند. بازار اصلي‌ شهر که طويل‌ترين ‌بازار سرپوشيده‌ خاورميانه ‌است در منطقه تاريخي شهر واقع است و 30 كيلومتر طول‌دارد و داراي‌ طاق‌هاي‌ سنگي‌ و راه‌های ‌تودرتوست‌ و خاطره بازار هاي اصفهان ، شيراز و يزد و ... را به ذهن متبادر مي کند. از ديگر اماكن ديدنى حلب در شمال ‌بازار مسجد جامع‌الکبير حلب‌قرار دارد كه‌ خليفه ‌وليد آن‌ را ساخته‌است و مانند جامع دمشق به نام اموى است. بنا به روايتي قبر حضرت زكريا(ع) در آن جا قرار دارد. اين مسجد که روزگاري کليساي روميان بوده است پس از فتح حلب به دست مسلمانان به مسجد تبديل گشته است. از اماکن مذهبي حلب مشهدالحسين يا مسجد النقطه است که نزد شيعيان از اهميت زيادي برخوردار است و کاروان هاي زيارتي ايرانيان در عبور زميني از اين شهر اين مکان را زيارت مي کنند. گفته مي شود هنگام عبور سرهاي شهيدان کربلا از اين منطقه کاروان شبي را توقف کرده است و سر مبارک امام حسين را بر صخره اي قرار داده اند که بعدها سيف الدوله حمداني حاکم شيعي حلب بر اين صخره حجره و جامعي ساخت و آن را مسجدالنقطه نام نهاد. اما از ديگر اماکن تاريخي اين شهر قلعه حلب مي باشد که از بزرگترين و زيباترين قلعه هاي جهان مي باشد و مساحتي در حدود 373 در 375 متر دارد. گرداگرد آن را خندقي فراگرفته است و و قلعه ب ر تپه اي واقع شده است . ارتفاع بالاي قلعه تا کف خندق 400 متر مي باشد.در داخل قلعه قصر و دارالعماره سلطان ، زندان قلعه ، حمامهاي قلعه، جامع کبير و صغير و ... واقع شده است. گفته مي شود اصل اين بنا مربوط به رومى هاست. اما در قرن چهارم «امير سيف الدوله حمدانى» بر وسعت اين قلعه افزوده و در آن بناهاى جديد ساخته است. بعدها «تيمورلنگ» و مغول ها بخش هايى از اين قلعه را خراب كرده اند. ناصر خسرو قباديانى در سفرنامه اش از حلب و قلعه اش چنين ياد کرده است : «حلب را شهرى نيكو ديدم، باره اى عظيم دارد، ارتفاعش بيست و پنج ارش قياس كردم و قلعه اى عظيم هم بر سنگ نهاده، به قياس چند بلخ باشد همه آبادان و بناها بر سر نهاده و آن شهر باجگاه است ميان بلاد شام و روم و بكر و مصر و عراق، و از اين همه بلاد تجار و بازرگانان آن جا روند...» مشهدالمحسن بن الحسين (ع) ،مقبره ابن شهر آشوب ، مقبره علماي بني زهره و مقبره شيخ شهاب الدين سهروردي از ديگر اماکن مذهبي و تاريخي حلب مي باشد. از فارابي فيلسوف شهير ايراني، متنبي شاعر نامدار عرب و سيف الدوله حاكم شيعه مذهب، نيز به عنوان برجسته‌ترين چهره‌هاي علمي، فرهنگي و سياسي حلب نام برده شده است. در حالي كه 70 درصد ساكنان حلب مسلمان و سني هستند، اين شهر يكي از ثروتمندترين و متفاوت‌ترين جوامع مسيحي مشرق زمين را در خود جاي داده است. مسيحيان حلب كه اغلب ارمني و ارتدوكس هستند، امروزه حدود 15 تا 20 درصد جمعيت شهر را تشكيل مي‌دهند و به اين ترتيب دومين جمعيت بزرگ مسيحي خاورميانه پس شهر بيروت در لبنان را تشكيل مي‌دهند. از آنجايي كه حلب در مسير جاده ابريشم قرار داشت، مركزي مهم در جهان اسلام به شمار مي‌رفت و در آن فرهنگهاي شرق و غرب با يكديگر آشنا شده و الگويي از همزيستي را به جهانيان ارايه كرده‌اند.


[ویرایش] پیوند به‌ بیرون

[ویرایش] منابع

- وبلاگ http://abrazavi.blogfa.com/

این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

شهرهای سوریه
شهرهای سوریه
دمشق | حلب | حمص | دیر الزور | لاذقیه | حماه | قنیطره | سویدا | درعا | طرطوس | ادلب | رقه | حسکه | جرجناز | معلولا | قنیه | بئر عجم | کسب | یبرود | جبعدین | بخعه | صیدنایا | میادین | دیر عطیه | نوى | قامشلی | جبله