Livonskt
Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
| Livonskt (Līvõ kēļ) | |
|---|---|
| Talað í: | Lettland | 
| Øki: | Livonia | 
| Talað av: | minni enn 150 | 
| Flokking av uppruna: | Uralsk mál Finno-ugrisk mál Finno-lappiskt Baltiskt finniskt Livonskt | 
| Almenn støða | |
| Alment mál í: | - | 
| Røktarstovnur: | - | 
| Mál-kotur | |
| ISO 639-1 | |
| ISO 639-2 | fiu | 
| ISO 639-3 | {{{iso3}}} | 
| SIL | LIV | 
| Sí eisini: Mál - Listi av málum | |
Livonskt (Līvõ kēļ) hoyrir til finnisku greinina av finno-ugrisku málunum. Einans 35 fólk duga málið, og einans 10 flótandi. Tað er nær í ætt við finskt, ið verður tosað hinumegin Finnlandsfjørðin, og estiskt. Upprunalandið hjá livonunum er Livonia í Lettlandi norðan fyri Kurlandhálvoynna. Málið er hótt. Nakrir upprunalivonar eru byrjaðir at læra seg málið fyri at geva tí uppreisn. Hetta er tó torført, tí livonar eru ongastaðni í meiriluta og hava nærum ongar møguleikar at nýta málið.
Skriftmálið byggir bæði á estiskt og lettiskt.
Livonskt hevur 13 føll: hvørfall (nominativ), hvørsfall (genitiv), partitiv, hvørjumfall (dativ), illativ, inessiv, elativ, allativ, adessiv, ablativ, translativ og abessiv.
Romanskt bókstavarað:
A/a, (Ā/ā), B/b, C/c, Č/č, D/d, Ḑ/ḑ, E/e, (Ē/ē), F/f, G/g, Ģ/ģ, H/h, I/i, (Ī/ī), J/j, K/k, Ķ/ķ, L/l, Ļ/ļ, M/m, N/n, Ņ/ņ, O/o, (Ō/ō), Ȯ/ȯ, (Ȱ/ȱ), P/p, [Q/q], R/r, Ŗ/ŗ, S/s, Š/š, Z/z, Ž/ž, T/t, Ț/ț, U/u, (Ū/ū), V/v, (W/w), Õ/õ, (Ȭ/ȭ), Ä/ä, (Ǟ/ǟ), Ö/ö, (Ȫ/ȫ), Ü/ü, [X/x], Y/y, (Ȳ/ȳ)
[rætta] Máldømi:
Nøkur orð:
| hey | Tēriņtš | 
| eitt | ikš | 
| tvey | kakš | 
| trý | kuolm | 
| fýra | nēļa | 
| fimm | vīž | 
| seks | kūž | 
| sjey | seis | 
| átta | kōdõks | 
| níggju | īdõks | 
| tíggju | kim | 
Ein yrking:
MUSTĀ PLAGĀ VALSÕ
- Kubbõ āt tuļ immõr satunnõd mingizt.
- Mustā lupāt um vȯrd tutkām jūs.
- Nǟlgalizt nīelõb min mȯistõmõt rõkūd
- Sigžtūļ käds ikš dadžā ja ūgõb.
- Mitikš äb tō ku sa kēratõkst pǟgiñ:
- Um jõvīst, až sāina pǟl kēratõd “A”.
- Võid stalažod arrõ, až sainõ äb sȭita -
- Ma vāgiž set kītõb, ku jõvīst tīed sa
- Ja tikkiž ja tegīž um lagtõd sin tōmi
- Sīest, mis sinnõn tīemõst ja mis sinā võid.
- Až suggõbõd suodād ja revolūtsijõd,
- Siz nustām sīes pāikal. Pǟdõ ka mēg.
- Až nai ikškõrd vāldiž ka mäddõn tīeb sillõ.
- Īezõ palābõd sīlmad, kus pīegiļtiz irm.
- Siz grumā touvõd mäd’ āndabõd villõ
- Ja kõzzist pīkstõbõd pimdõd joud.
- Ni īdskubs himnõ mēg lōlam īe pierrõ,
- Sīest mēḑi ta kāitsõb ja sīnda ka tōks.
- Sīest lōlam mēg: “Julgizt ni, veļīd, tīe jūrõ!”
- Täuds sidāms oppõrmīel põrāndõks.
- Leb Valst āigastsadā võilõb se kāngaz,
- Mustā ku loptõmõt mōīlmarūim.
- Kuñš īebõd pandõkst, kūoḑõd ja kuodād,
- Täddõn nagrõs muidlõb kūolõn pǟlū.
- Orð: Tõnu Trubetsky
- Umsett: Valt Ernštreit

