Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Su wšelake móžnosće, zo bychu so specialne znamješka zapodali:
- Zapodaće direktnje z tastaturu (hlej tež Deadkey)
- Kopěrowanja a zapodaće z tabele znamješkow resp. z naslědnych tabelow
- Pomočka dźěłoweho systema
[wobdźěłać] Sortěrowanje po funkciji
[wobdźěłać] Powšitkowne specialne znamješka
Tu su někotre Specialne znamješka, kotrež su ewentuelnje za dźěło we Wikipediji trěbne:
| Znamješko |
Mjeno |
| |
škitane prózdne znamješko (jendź: non-breaking
space), zadźěwa łamanju linki
|
| [ |
Róžkata spinka nalěwo |
| ] |
Róžkata spinka naprawo |
| * |
hwěžka, asterisk |
| ♥ |
wutrobička |
| & |
překupski a |
| ¢ |
unamješko cent |
| £ |
punt |
| ¤ |
Měna |
| ¥ |
Yen |
| € |
Euro, Znamješko Euro |
| § |
Paragraf, Znamješko paragrafa |
| ¨ |
Přezwuk / tremu |
| © |
Copyright |
| ∞ |
Znamješko za njekónčny |
| ª |
Zónske znamješko za ordinalne ličbniki (w romanskich rěčach) |
| ¬ |
Znamješko nic |
| ® |
Registered-Trademark |
| ¯ |
Macron |
| ° |
Stopjeń, Stopnjowe znamješko |
| ± |
plus/minus |
| ´ |
Akut |
| µ |
Mikro / grjekski pismik My |
| ¶ |
Znamješko wotstawka |
| … |
Wuwostajenske dypki |
| · |
Dypk w srjedźnej wysokosći (koma w georgšćinje) |
| ¸ |
cedila |
| º |
Muske znamješko za ordinalne ličbniki (w romanskich rěčach) |
| ÷ |
jendźelske znamješko za diwiziju |
| † |
zemrěty (hwěžka resp. asterisk „*“ za narodźeny) |
| ♂ |
muski (alternatiwa: "[[Bild:Symbol_mars.svg|10px]]" ⇒ 10px) |
| ♀ |
žónski (alternatiwa: "[[Bild:Symbol_venus.svg|8px]]" ⇒ 8px) |
| ß |
"Wótry" s (Ligatura, z dołheho "s" a "z" w
starym němskim pisanju), wustupi w prěnjotnym woznamje, hdyž na kóncu słowa abo dźělneho słowa dwaj "s" stejetej.
|
| ⁰¹²³⁴⁵⁶⁷⁸⁹ |
wysoko stejene ličby 0–9 |
| ₀₁₂₃₄₅₆₇₈₉ |
hłuboko stajene ličby 0–9 |
| ½ |
poł |
| ¼ |
štwórć |
| ¾ |
tři štwórć |
[wobdźěłać] Interpunkciske znamješka
| Znamješko |
Mjeno |
| „ |
lěwe pazorki (Němska, Awstriska) |
| “ |
prawe pazorki (Němska, Awstriska), lěwe pazorki (w jendźelsćinje) |
| ” |
prawe pazorki (w jendźelsćinje) |
| ‚ |
jednora lěwa pazorka (Němska, Awstriska) |
| ‘ |
jednora prawa pazorka (Němska, Awstriska), jednora lěwa pazorka
(w jendźelsćinje)
|
| ’ |
apostrof (w Němčinje), jednora prawa pazorka (w jendźelsćinje) |
| « |
lěwa pazorka (Šwicarska), dolěwa pokazowace
guillemety1
|
| » |
lěwa pazorka (Šwicarska), doprawa pokazowace
guillemety1
|
| ‹ |
jednora lěwa pazorka (Šwicarska); jednore, dolěwa pokazowacy
guillemet1
|
| › |
jednora prawa pazorka (Šwicarska); jednora, doprawa pokazowacy
guillemet1
|
| ¡ |
na hłowu stajeny wuwołak (w španišćinje) |
| ¿ |
na hłowu stajeny prašak (w španišćinje) |
| - |
wjazaca smužka (divis) |
| ‑ |
škitana wjazaca smužka |
| − |
minus |
| – |
ležaca smužka2 |
| |
škitana prózdna znamješko |
1) Wužiće w Němskej, Awstriskej, Šwicarskej a Francoskej rozdźělne
2) Při wužiwanju we woznamje „hač do“ ležaca smužka bjez mjezoty steji: Budyšin–Drježdźany, 10–11h. Při wužiwanju we woznamje „přećiwo“ ležaca smužka z mjezotu steji: Budissa Budyšin – Energija Choćebuz.
| Wulki |
Mjeno |
Mały |
Mjeno |
| À |
A z gravisom |
à |
a z gravisom |
| Á |
A z akutom |
á |
a z akutom |
| Â |
A z cirkumfleksom |
â |
a z cirkumfleksom |
| Ã |
A z tildu |
ã |
a z tildu |
| Ä |
A z přezwukom |
ä |
a z přezwukom |
| Å |
A z kružkom |
å |
a z kružkom |
| Æ |
Ligatura AE |
æ |
Ligatura ae |
| Ā |
A z makronom |
ā |
a z makronom |
| Ç |
C z cedilu |
ç |
c z cedilu |
| È |
E z gravisom |
è |
e z gravisom |
| É |
E z akutom |
é |
e z akutom |
| Ê |
E z cirkumfleksom |
ê |
e z cirkumfleksom |
| Ë |
E z tremu |
ë |
e z tremu |
| Ē |
E z makronom |
ē |
e z makronom |
| Ì |
I z gravisom |
ì |
i z gravisom |
| Í |
I z akutom |
í |
i z akutom |
| Î |
I z cirkumfleksom |
î |
i z cirkumfleksom |
| Ï |
I z tremu |
ï |
i z tremu |
| Ī |
I z makronom |
ī |
i z makronom |
| Ñ |
N z tildu |
ñ |
n z tildu |
| Ò |
O z gravisom |
ò |
o z gravisom |
| Ó |
O z akutom |
ó |
o z akutom |
| Ô |
O z cirkumfleksom |
ô |
o z cirkumfleksom |
| Õ |
O z tildu |
õ |
o z tildu |
| Ö |
O z přezwukom |
ö |
o z přezwukom |
| Ø |
O z nakósnej smužku |
ø |
o z nakósnej smužku |
| Ō |
O z makronom |
ō |
o z makronom |
| Œ |
Ligatura OE |
œ |
Ligatura oe |
| Ù |
U z gravisom |
ù |
u z gravisom |
| Ú |
U z akutom |
ú |
u z akutom |
| Û |
U z cirkumfleksom |
û |
u z cirkumfleksom |
| Ũ |
U z tildu |
ũ |
u z tildu |
| Ü |
U z přezwukom |
ü |
u z přezwukom |
| Ū |
U z makronom |
ū |
u z makronom |
| Ÿ |
Y z tremu |
ÿ |
y z tremu |
[wobdźěłać] Matematiske znamješka
Za krótke matematiske formule w běžnym teksće naslědne specialne znamješka k dispoziciji steja. Wariable měli so kursiwnje pisać, potajkim na př. x ∈ A. Wotwodźenki njeměli so z akutom (horjeka naprawo na němskich tastaturach) pisać, ale na jedne z naslědnych wašnjow:
| Wuslědk |
Zapodaće |
| f′ |
''f′''
Jeli prózdne znaješko
naslěduje, je tež ''f' '' móžno.
|
f' bzw.  |
z pomocu Pomoc:TeX: <math>f'</math> |
Potency dadźa so z tafličku <sup></sup> wutworić, potajkim ''a''<sup>4</sup> za a4.
Komplikowane matematiske formule měli so w TeX pisać. Za nałožowanje hlej Pomoc:TeX.
| Znamješko |
Zapodaće |
| ∫ ∑ ∏ √ − ± ∞ |
∫ ∑ ∏ √ − ± ∞ |
| ≈ ∝ ≡ ≠ ≤ ≥ |
≈ ∝ ≡ ≠ ≤ ≥ |
| ⋅ × · ÷ ⁄ ∂ ′ ″ |
⋅ × · ÷ ⁄ ∂ ′ ″ |
| ∇ ‰ ° ∴ ℵ ø |
∇ ‰ ° ∴ ℵ ø |
| ∈ ∉ ∩ ∪ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇ |
∈ ∉ ∩ ∪ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇ |
| ¬ ∧ ∨ ∃ ∀ |
¬ ∧ ∨ ∃ ∀ |
| ⇒ ⇔ ⇐ → ↔ ← |
⇒ ⇔ ⇐ → ↔ ← |
| ⇑ ⇓ ↑ ↓ |
⇑ ⇓ ↑ ↓ |
| α β γ δ ε ζ |
α β γ δ ε ζ |
| η θ ι κ λ μ ν |
η θ ι κ λ μ ν |
| ξ ο π ρ σ ς |
ξ ο π ρ σ ς |
| τ υ φ χ ψ ω |
τ υ φ χ ψ ω |
| Γ Δ Θ Λ Ξ Π |
Γ Δ Θ Λ Ξ Π |
| Σ Φ Ψ Ω |
Σ Φ Ψ Ω |
Unicode naslědne znamješka za wysoko a hłuboko stajene cyfry a symbole wobsahuje.Dokelž pak te we wjele wobhladowakach zwobraznjenske problemy zawinuja, měli te so jenož we wuwzaćnych padach wužić. Wuwzaće: Wysoke stajene cyfry 1, 2 a 3 (¹ ² ³), na přikład za zwobraznjenje měrjenskich jednotkow kaž m² a podobne.
| Wysokostajenje |
| ⁰ ⁱ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹ ⁺ ⁻ ⁼ ⁽ ⁾ ⁿ |
⁰ ⁱ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹ ⁺ ⁻ ⁼ ⁽ ⁾ ⁿ |
| Hłubokostajenje |
| ₀ ₁ ₂ ₃ ₄ ₅ ₆ ₇ ₈ ₉ ₊ ₋ ₌ ₍ ₎ |
₀ ₁ ₂ ₃ ₄ ₅ ₆ ₇ ₈ ₉ ₊ ₋ ₌ ₍ ₎ |
[wobdźěłać] Specialne znamješka z cuzych rěčow
Za mjezynarodne nastawki je z wašnjom wotpowědne zapřijeće w originalnym pisanju wužiwać, chibazo nastupa njełaćonske pismo. Ale tež w druhim padźe měło so mjeno w originalnym pismje w spinkach za mjenom nastawka pisać. Wužiwanje specialnych znamješkow w mjenach nastawkow Wikipedija:Mjenowe konwencije rjaduja.
| Á |
A z akutom |
á |
a z akutom |
| Č |
C z hóčku |
č |
c z hóčku |
| Ď |
D z hóčku |
ď |
d z hóčku |
| É |
E z akutom |
é |
e z akutom |
| Ě |
E z hóčku; ženje na spočatku słowa |
ě |
e z hóčku; ženje na spočatku słowa |
| Í |
I z akutom |
í |
i z akutom |
| Ň |
N z hóčku |
ň |
n z hóčku |
| Ó |
O z akutom |
ó |
o z akutom |
| Ř |
R z hóčku |
ř |
r z hóčku |
| Š |
S z hóčku |
š |
s z hóčku |
| Ť |
T z hóčku |
ť |
t z hóčku |
| Ú |
U z akutom; jenož na spočatku słowa *) |
ú |
u z akutom; jenož na spočatku słowa *) |
| Ů |
U z kružkom; ženje na spočatku słowa |
ů |
u z kružkom; ženje na spočatku słowa |
| Ý |
Y z akutom |
ý |
y z akutom |
| Ž |
Z z hóčku |
ž |
z z hóčku |
| *) |
Nimo za prefiksami |
a |
pola zestajenych słowow |
[wobdźěłać] Danšćina/Norwegšćina
| Mały pismik |
Wulki pismik |
Mjeno |
| å |
Å |
A z małym o nad tym |
| æ |
Æ |
Ligatura A-E |
| ø |
Ø |
O z diagonalnej smužku |
[wobdźěłać] Egyptowske hieroglyfy
Hlej Hieroglyfy.
| Ĉ |
C z cirkumfleksom |
ĉ |
c z cirkumfleksom |
| Ĝ |
G z cirkumfleksom |
ĝ |
g z cirkumfleksom |
| Ĥ |
H z cirkumfleksom |
ĥ |
h z cirkumfleksom |
| Ĵ |
J z cirkumfleksom |
ĵ |
j z cirkumfleksom |
| Ŝ |
S z cirkumfleksom |
ŝ |
s z cirkumfleksom |
| Ŭ |
U z Breve |
ŭ |
u z Breve |
Přispomnjenka: Š,š und Ž,ž jenož w słowach, kotrež z druhich rěčow pochadźeja.
| Mały pismik |
Wulki pismik |
Mjeno |
| á |
Á |
A z akutom |
| ð |
Ð |
"Edd" (njezaměń to z chorwatskim D z prěčnej smužku) |
| í |
Í |
I z akutom |
| ó |
Ó |
O z akutom |
| ú |
Ú |
U z akutom |
| ý |
Ý |
Y z akutom |
| æ |
Æ |
Ligatura A-E |
| ø |
Ø |
O z diagonalnej smužku |
Přispomnjenka: ø,Ø hodźi so tež z ö,Ö pisać, štož wšak zrědka wustupuje a husto jenož swjatočnym resp. starožitnym zwisku.
| Α |
α |
alfa |
| Ά |
ά |
přizwukowane alfa |
| Β |
β |
Beta |
| Γ |
γ |
Gamma |
| Δ |
δ |
Delta |
| Ε |
ε |
Epsilon |
| Έ |
έ |
přizwukowane epsilon |
| Ζ |
ζ |
Zeta |
| Η |
η |
Eta |
| Ή |
ή |
přizwukowane eta |
| Θ |
θ |
Theta  |
| Ι |
ι |
Iota |
| Ί |
ί |
přizwukowane iota |
| Ϊ |
ϊ |
Iota z tremu |
| |
ΐ |
přizwukowane iota z tremu |
| Κ |
κ |
Kappa |
| Λ |
λ |
Lambda |
| Μ |
μ |
My |
| Ν |
ν |
Ny |
| Ξ |
ξ |
Xi |
| Ο (nic hornjoserbske O!) |
ο (nic hornjoserbske o!) |
Omikron |
| Ό |
ό |
přizwukowane omikron |
| Π |
π |
Pi |
| Ρ |
ρ |
Rho |
| Σ |
σ |
Sigma |
| |
ς |
kónčne sigma |
| Τ |
τ |
Tau |
| Υ |
υ |
Ypsilon |
| Ϋ |
ϋ |
Ypsilon z tremu |
| Ύ |
ύ |
přizwukowane Ypsilon |
| |
ΰ |
přizwukowane Ypsilon z tremu |
| Φ |
φ |
Phi φ  |
| Χ |
χ |
Chi |
| Ψ |
ψ |
Psi |
| Ω |
ω |
Omega |
| Ώ |
ώ |
přizwukowane Omega |
| |
; |
grjekski prašak (nic semikolon!) |
| |
· |
Kolon (grjekski wysoki dypk) |
Dospołna tabela wšěch polyzonskich pismikow namakaš w nastawku Polytonska ortografija.
| א |
Aleph |
| ב |
Beth |
| ג |
Gimel) |
| ד |
Daleth |
| ה |
He |
| ו |
Waw |
| ז |
Zajin |
| ח |
Chet |
| ט |
Tet |
| י |
Jod |
| ך |
Kónčne Kaph |
| כ |
Kaph |
| ל |
Lamed |
| ם |
Kónčne Mem |
| מ |
Mem |
| ן |
Kónčne Nun |
| נ |
Nun |
| ס |
Samech |
| ע |
Ajin |
| ף |
Kónčne Pe |
| פ |
Pe |
| ץ |
Kónčne Tzade |
| צ |
Tzade |
| ק |
Koph |
| ר |
Reš |
| ש |
Sin / Šin |
| ת |
Taw |
[wobdźěłać] Chorwatšćina/Serbišćina/Bosnišćina
| Č |
C z hóčku |
č |
c z hóčku |
| Ć |
C z akutom |
ć |
c z akutom |
| Đ |
D z prěčnej smužku (smě so w padźe typografiskich
problemow tež přez Dj narunać)
njezaměń to z islandskim Eth
|
đ |
d z prěčnej smužku (smě so w padźe typografiskich problemow tež
přez dj narunać)
|
| Š |
S z hóčku |
š |
s z hóčku |
| Ž |
Z z hóčku |
ž |
z z hóčku |
| Mały pismik |
Wulki pismik |
Mjeno |
| ð |
Ð |
Eth (njezaměń to z chorwatskim D z prěčnej smužku) |
| þ |
Þ |
Thorn |
| æ |
Æ |
Ligatura A-E |
| Ā |
A z makronom |
ā |
a z makronom |
| Č |
C z hóčku |
č |
c z hóčku |
| Ē |
E z makronom |
ē |
e z makronom |
| Ģ |
G z cedilu unten |
ģ |
g z cedilu oben |
| Ī |
I z makronom |
ī |
i z makronom |
| Ķ |
K z cedilu unten |
ķ |
k z cedilu unten |
| Ļ |
L z cedilu unten |
ļ |
l z cedilu unten |
| Ņ |
N z cedilu unten |
ņ |
n z cedilu unten |
| Š |
S z hóčku |
š |
s z hóčku |
| Ū |
U z makronom |
ū |
u z makronom |
| Ž |
Z z hóčku |
ž |
z z hóčku |
| Ą |
A z ogonkom |
ą |
a z ogonkom |
| Č |
C z hóčku |
č |
c z hóčku |
| Ė |
E z dypkom |
ė |
e z dypkom |
| Ę |
E z ogonkom |
ę |
e z ogonkom |
| Į |
I z ogonkom |
į |
i z ogonkom |
| Š |
S z hóčku |
š |
s z hóčku |
| Ū |
U z makronom |
ū |
u z makronom |
| Ų |
U z ogonkom |
ų |
u z ogonkom |
| Ž |
Z z hóčku |
ž |
z z hóčku |
| Ä |
A z tremu |
ä |
a z tremu |
| Ë |
E z tremu |
ë |
e z tremu |
| É |
E z akutom |
é |
e z akutom |
| Á |
A z akutom |
á |
a z akutom |
| É |
E z akutom |
é |
e z akutom |
| Í |
I z akutom |
í |
i z akutom |
| Ó |
O z akutom |
ó |
o z akutom |
| Ö |
O z přezwukom |
ö |
o z přezwukom |
| Ő |
O z dwójnym akutom |
ő |
o z dwójnym akutom |
| Ú |
U z akutom |
ú |
u z akutom |
| Ü |
U z přezwukom |
ü |
u z přezwukom |
| Ű |
U z dwójnym akutom |
ű |
u z dwójnym akutom |
| É |
E z akutom |
é |
e z akutom |
| Ë |
E z tremu |
ë |
e z tremu |
| Ï |
I z tremu |
ï |
i z tremu |
| IJ |
IJ (Ligatura) |
ij |
ij (Ligatura) |
| Ó |
O z akutom |
ó |
o z akutom |
| Ÿ |
Y z tremu) |
ÿ |
y z tremu) |
Přispomnjenka: Hdys a hdys so Ÿ abo Y město IJ pisa, resp. ÿ abo y město ij, dokelž ij we wjele pisanskich pismach kaž ÿ wupada. Wobě warianće Y poprawom w nižozemšćinje njejstej, nimo w cuzych słowach. Jeli wobě ligaturje IJ a ij pobrachujetej, móža IJ a ij tej narunać (nic wšak Ij!), štož so předewšěm na flamskim rěčnym teritoriju Belgiskeje stawa.
| Ą |
A z ogonkom |
ą |
a z ogonkom |
| Ć |
C z akutom |
ć |
c z akutom |
| Ę |
E z ogonkom |
ę |
e z ogonkom |
| Ł |
L ze smužku |
ł |
l ze smužku |
| Ń |
N z akutom |
ń |
n z akutom |
| Ó |
O z akutom |
ó |
o z akutom |
| Ś |
S z akutom |
ś |
s z akutom |
| Ź |
Z z akutom |
ź |
z z akutom |
| Ż |
Z z dypkom |
ż |
z z dypkom |
| Z. |
Mjeno |
Z. |
Mjeno |
| „ |
lěwa pazorka |
” |
prawa pazorka |
| « |
lěwa pazorka2 |
» |
prawa pazorka2 |
| - |
wjazaca smužka |
– |
ležaca smužka |
| Ă |
A z Breve |
ă |
a z Breve |
| Â |
A z cirkumfleksom |
â |
a z cirkumfleksom |
| Î |
I z cirkumfleksom |
î |
i z cirkumfleksom |
| Ș |
S z koma deleka |
ș |
s z koma deleka |
| Ț |
T z koma deleka |
ț |
t z koma deleka |
Přispomnjenka: Husto so město poslednich štyrjoch znamječkow z koma wersiju z cedilu wužiwa (na př. tež w rumunskej Wikipediji http://ro.wikipedia.org):
| Z. |
Bezeichnung |
Z. |
Bezeichnung |
| Ş |
S z cedilu |
ş |
s z cedilu |
| Ţ |
T z cedilu |
ţ |
t z cedilu |
| Á |
A z akutom |
á |
a z akutom |
| Ä |
A z přezwukom |
ä |
a z přezwukom |
| Č |
C z hóčku |
č |
c z hóčku |
| Ď |
D z hóčku |
ď |
d z hóčku |
| É |
E z akutom |
é |
e z akutom |
| Í |
I z akutom |
í |
i z akutom |
| Ľ |
L z hóčku |
ľ |
l z hóčku |
| Ĺ |
L z akutom |
ĺ |
l z akutom |
| Ň |
N z hóčku |
ň |
n z hóčku |
| Ó |
O z akutom |
ó |
o z akutom |
| Ô |
O z Cirkumfleks |
ô |
o z Cirkumfleks |
| Ŕ |
R z akutom |
ŕ |
r z akutom |
| Š |
S z hóčku |
š |
s z hóčku |
| Ť |
T z hóčku |
ť |
t z hóčku |
| Ú |
U z akutom |
ú |
u z akutom |
| Ý |
Y z akutom |
ý |
y z akutom |
| Ž |
Z z hóčku |
ž |
z z hóčku |
| Č |
C z hóčku |
č |
c z hóčku |
| Š |
S z hóčku |
š |
s z hóčku |
| Ž |
Z z hóčku |
ž |
z z hóčku |
| Â |
A z cirkumfleksom (ia) |
â |
a z cirkumfleksom (ia) |
| Ä |
Ä (jenož Kasachšćina a Turkmenšćina) |
ä |
ä (jenožnur Kasachšćina a Turkmenišćina) |
| Ə |
kaž Ä wurěkowany (jenož Azerbajdźanšćina) |
ə |
kaž ä wurěkowany (jenož Azerbajdźanšćina) |
| Ç |
C z cedilu |
ç |
c z cedilu |
| Ğ |
G z Breve |
ğ |
g z Breve |
| G‘ |
G z okinu (jenož Uzbekšćina) |
g‘ |
g z okinu (jenož Uzbekšćina) |
| Î |
I z cirkumfleksom (yı) |
î |
i z cirkumfleksom (yı) |
| İ |
I z dypkom |
i |
|
| I |
I bjez dypka |
ı |
i bjez dypka |
| Ñ |
N z tildu (jenož Kasachšćina a Kigizišćina) |
ñ |
n z tildu (jenož Kasachšćina a Kigizišćina) |
| Ň |
N z hóčku (jenož Turkmenšćina) |
ň |
n z hóčku (jenož Turkmenšćina) |
| Ö |
O z tremu |
ö |
o z tremu |
| O‘ |
O z okinu (jenož Uzbekšćina) |
o‘ |
o z okinu (jenož Uzbekšćina) |
| Ş |
S z cedilu |
ş |
s z cedilu |
| Û |
U z cirkumfleksom |
û |
u z cirkumfleksom |
| Ü |
U z tremu |
ü |
u z tremu |
| Ý |
Y z akutom (jenož Turkmenšćina) |
ý |
y z akutom (jenož Turkmenšćina) |
| Ž |
Z z hóčku (jenož Turkmenšćina) |
ž |
z z hóčku (jenož Turkmenšćina) |
| ' |
Apostrof (jenož Uzbekšćina) |
[wobdźěłać] Eksterne wotkazy