Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Kosningar til bæjarstjórnar á Akureyri hafa verið haldnar reglulega frá því að bærinn endurheimti kaupstaðarréttindi sín 29. ágúst 1862. Fyrst var kosið 31. mars 1863.
| Kjörnir bæjarfulltrúar |
| Ari Sæmundsson (9 atkv.) |
| Edvald Eilert Möller (12 atkv.) |
| Jón Finsen (11 atkv.) |
| Jón Chr. Stephánsson (11. atkv.) |
| Jóhannes Halldórsson (9 atkv.) |
Kosið var 31. mars. Kosningarétt höfðu allir heiðarlegir menn sem stóðu á eigin fótum, voru orðnir hálfþrítugir, uppfylltu viss búsetuskilyrði og greiddu tiltekna lágmarksupphæð í útsvar. 25 bæjarbúar uppfylltu þessi skilyrði en aðeins 12 greiddu atkvæði. Þar á meðal var ein kona, „madame“ Vihelmína Lever. Hún varð þannig fyrsta konan á Íslandi til að taka þátt í opinberum kosningum vegna þess að konur fengu í raun ekki takmarkaðan kosningarétt fyrr en 1882. Kosningaþátttaka Vilhelmínu skrifast mögulega á túlkun kjörstjórnar á orðinu „maður“ og merkingarmun á milli dönsku og íslensku að þessu leyti. Í tilskipun frá 29. ágúst 1862 varðandi kosningaréttinn er talað um: „alle fuldmyndige Mænd“. Væntanlega hafa Danirnir þó átt við karlmenn eingöngu. Það er heldur ekki ljóst hvort að sýslumaður setti Vilhelmínu ótilneyddur á kjörskrá eða hvort að hún sótti það sjálf með kæru.
Einnig voru þessar fyrstu bæjarstjórnarkosningar merkilegar fyrir það að verslunarstjórinn Edvald Eilert Möller sem hafði fengið öll greidd atkvæði í kosningunum neitaði í fyrstu að taka sæti í bæjarstjórn. Þetta gerði hann á þeirri forsendu að hann hefði hvorki kosningarétt né kjörgengi samkvæmt kaupstaðarreglugerðinni fyrir Akureyri sem meinaði hjúum að kjósa og vera í kjöri. Kjörstjórn skar þó úr um það að staða hans sem faktors (þ.e. verslunarstjóra) væri ekki sambærileg stöðu venjulegra vinnuhjúa. Eilert gaf sig þó ekki fyrr en úrskurður sama efnis kom frá Pétri Havstein amtmanni sem þá var staddur í Kaupmannahöfn. Í september hittist nýkjörin bæjarstjórn öll á fundi í fyrsta skipti og í október gekk aðskilnaður Akureyrar frá Hrafnagilshreppi formlega í gegn.[1]
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| Alþ. |
|
Erlingur Friðjónsson |
| Fr. |
|
|
| Fr. |
|
|
| Fr. |
|
|
| Kom. |
|
|
| Kom. |
|
|
| Kom. |
|
|
| Sj. |
|
Axel Kristjánsson |
| Sj. |
|
Brynleifur Tobíasson |
| Sj. |
|
Indriði Helgason |
| Sj. |
|
Jakob Karlsson |
Kosið var 30. janúar. Töluverðar tilfæringar urðu á lista Sjálfstæðisflokks og óháðra vegna útstrikana. Jón Sveinsson, fyrrverandi bæjarstjóri og efsti maður listans, var þannig strikaður svo mikið út að hann náði ekki kjöri þrátt fyrir að listinn fengi fjóra menn. Einnig var sjötti maður listans, Jakob Karlsson, færður svo mikið upp að hann náði kjöri á kostnað Arnfinnu Bjarnadóttur sem skipaði fimmta sætið.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| Alþ. |
|
|
| Fr. |
|
|
| Fr. |
|
|
| Fr. |
|
|
| Fr. |
|
|
| Kom. |
|
|
| Kom. |
|
|
| Kom. |
|
|
| Óh. |
|
Jón Sveinsson |
| Sj. |
|
|
| Sj. |
|
|
Kosið var 25. janúar. Sjálfstæðisflokkurinn klofnaði þannig að sérstakt framboð óháðra borgara bauð fram. Efsti maður á lista óháðra náði ekki kjöri vegna útstrikana en annar maður listans, Jón Sveinsson fyrrverandi bæjarstjóri náði kjöri í hans stað.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Friðjón Skarphéðinsson |
| A |
|
Steindór Steindórsson |
| B |
|
Jakob Frímannsson |
| B |
|
Þorsteinn M. Jónsson |
| B |
|
Marteinn Sigurðsson |
| C |
|
Steingrímur Aðalsteinsson |
| C |
|
Tryggvi Helgason |
| C |
|
Elísabet Eiríksdóttir |
| D |
|
Indriði Helgason |
| D |
|
Svavar Guðmundsson |
| D |
|
Jón G. Sólnes |
Kosið var 27. janúar.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
|
| A |
|
|
| B |
|
|
| B |
|
|
| B |
|
|
| C |
|
|
| C |
|
|
| D |
|
|
| D |
|
|
| D |
|
|
| D |
|
|
Kosið var 29. janúar.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Steindór Steindórsson |
| B |
|
Jakob Frímannsson |
| B |
|
Þorsteinn M. Jónsson |
| B |
|
Guðmundur Gunnlaugsson |
| C |
|
Björn Jónsson |
| C |
|
Tryggvi Helgason |
| D |
|
Helgi Pálsson |
| D |
|
Jón G. Sólnes |
| D |
|
Guðmundur Jörundsson |
| D |
|
Sverrir Ragnarsson |
| F |
|
Marteinn Sigurðsson |
Kosið var 31. janúar.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Bragi Sigurjónsson |
| B |
|
Jakob Frímannsson |
| B |
|
Guðmundur Guðlaugsson |
| B |
|
Stefán Reykjalín |
| D |
|
Jónas G. Rafnar |
| D |
|
Jón G. Sólnes |
| D |
|
Helgi Pálsson |
| D |
|
Árni Jónsson |
| D |
|
Gísli Jónsson |
| G |
|
Björn Jónsson |
| G |
|
Jón Rögnvaldsson |
Kosið var 26. janúar.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Bragi Sigurjónsson |
| B |
|
Jakob Frímannsson |
| B |
|
Stefán Reykjalín |
| B |
|
Sigurður Óli Brynjólfsson |
| B |
|
Arnþór Þorsteinsson |
| D |
|
Jón G. Sólnes |
| D |
|
Helgi Pálsson |
| D |
|
Árni Jónsson |
| D |
|
Jón H. Þorvaldsson |
| G |
|
Ingólfur Árnason |
| G |
|
Jón Ingimarsson |
Kosið var 27. maí. Magnús E. Guðjónsson var kosinn bæjarstjóri með samhljóða atkvæðum allra bæjarfulltrúa.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Þorvaldur Jónsson |
| A |
|
Bragi Sigurjónsson |
| B |
|
Jakob Frímannsson |
| B |
|
Stefán Reykjalín |
| B |
|
Sigurður Óli Brynjólfsson |
| B |
|
Arnþór Þorsteinsson |
| D |
|
Jón G. Sólnes |
| D |
|
Árni Jónsson |
| D |
|
Jón H. Þorvaldsson |
| G |
|
Ingólfur Árnason |
| G |
|
Jón Ingimarsson |
Kosið var 22. maí. Jakob Frímannsson (B) var kjörinn forseti bæjarstjórnar með stuðningi Framsóknar og Alþýðflokksins. Magnús E. Guðjónsson var kosinn til að gegna áfram stöðu bæjarstjóra með 9 atkvæðum en fulltrúar Alþýðuflokks sátu hjá.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Þorvaldur Jónsson |
| B |
|
Stefán Reykjalín |
| B |
|
Sigurður Ó. Brynjólfsson |
| B |
|
Valur Arnþórsson |
| B |
|
Sigurður Jóhannesson |
| D |
|
Gísli Jónsson |
| D |
|
Ingibjörg Magnúsdóttir |
| D |
|
Lárus Jónsson |
| D |
|
Jón G. Sólnes |
| F |
|
Ingólfur Árnason |
| G |
|
Soffía Guðmundsdóttir |
Kosið var 31. maí. Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur mynduðu meirihluta og Jón G. Sólnes var kjörinn forseti bæjarstjórnar. Bæjarstjóri var áfram Bjarni Einarsson með einróma samþykki allra bæjarfulltrúa.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| B |
|
Sigurður Óli Brynjólfsson |
| B |
|
Stefán Reykjalín |
| B |
|
Valur Arnþórsson |
| D |
|
Gísli Jónsson |
| D |
|
Sigurður Hannesson |
| D |
|
Sigurður J. Sigurðsson |
| D |
|
Jón G. Sólnes |
| D |
|
Bjarni Rafnar |
| G |
|
Soffía Guðmundsdóttir |
| J |
|
Freyr Ófeigsson |
| J |
|
Ingólfur Arnason |
Kosið var 26. maí. Framsóknarflokkurinn, Alþýðubandalagið og sameiginlegt framboð Alþýðuflokks og Framtaka frjálslyndra og vinstrimanna mynduðu nýjan meirihluta. Valur Arnþórsson var kjörinn forseti bæjarstjórnar Bjarni Einarsson var endurkjörinn í embætti bæjarstjóra með samhljóða atkvæðum allra bæjarfulltrúa.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Freyr Ófeigsson |
| A |
|
Þorvaldur Jónsson |
| B |
|
Sigurður Óli Brynjólfsson |
| B |
|
Tryggvi Gíslason |
| B |
|
Sigurður Jóhannesson |
| D |
|
Gísli Jónsson |
| D |
|
Sigurður J. Sigurðsson |
| D |
|
Sigurður Hannesson |
| F |
|
Ingólfur Árnason |
| G |
|
Soffía Guðmundsdóttir |
| G |
|
Helgi Guðmundsson |
Kosið var 28. maí. Meirihlutinn hélt velli og bætti raunar við sig á kostnað Sjálfstæðisflokksins. Samstarfið hélt áfram en nú með þátttöku fjögurra framboða í stað þriggja þar sem Alþýðuflokkurinn og Samtök frjálslyndra og vinstrimanna buðu fram í sitthvoru lagi í þetta skipti. Samkomulag varð um að forsæti bæjarstjórnar kæmi úr röðum Framsóknarflokksins árin '78 og '81 en Alþýðflokksins á árunum '79 og '80. Nýr bæjarstjóri, Helgi M. Bergs, var kjörinn með samhljóða atkvæðum allra bæjarfulltrúa.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Freyr Ófeigsson |
| B |
|
Sigurður Óli Brynjólfsson |
| B |
|
Sigurður Jóhannesson |
| B |
|
Úlfhildur Rögnvaldsdóttir |
| D |
|
Gísli Jónsson |
| D |
|
Gunnar Ragnars |
| D |
|
Jón G. Sólnes |
| D |
|
Sigurður J. Sigurðsson |
| G |
|
Helgi Guðmundsson |
| V |
|
Valgerður Bjarnadóttir |
| V |
|
Sigríður Þorsteinsdóttir |
Kosið var 22. maí. Sérstök kvennaframboð komu fram í Reykjavík og á Akureyri og fengu tvo fulltrúa á hvorum stað. Hlutfallslega naut framboðið á Akureyri þó meira fylgis og myndaði meirihluta með Alþýðubandalagi og Framsókn. Bæjarstjóri var áfram Helgi M. Bergs.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Freyr Ófeigsson |
| A |
|
Gísli Bragi Hjartarson |
| A |
|
Áslaug Einarsdóttir |
| B |
|
Sigurður Jóhannesson |
| B |
|
Úlfhildur Rögnvaldsdóttir |
| D |
|
Gunnar Ragnarsson |
| D |
|
Sigurður J. Sigurðsson |
| D |
|
Bergljót Rafnar |
| D |
|
Björn Jósef Arnviðarson |
| G |
|
Sigríður Stefánsdóttir |
| G |
|
Heimir Ingimarsson |
Kosið var 31. maí. Kvennaframboðið frá 1982 var ekki með núna. A-flokkarnir bættu við sig töluverðu fylgi en Alþýðuflokkurinn myndaði meirihluta með Sjálfstæðisflokki. Sigfús Jónsson var ráðinn bæjarstjóri.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Gísli Bragi Hjartarson |
| B |
|
Úlfhildur Rögnvaldsdóttir |
| B |
|
Þórarinn E. Sveinsson |
| B |
|
Jakob Björnsson |
| B |
|
Kolbrún Þormóðsdóttir |
| D |
|
Sigurður J. Sigurðsson |
| D |
|
Björn Jósef Arnviðarson |
| D |
|
Birna Sigurbjörnsdóttir |
| D |
|
Jón Kr. Sólnes |
| G |
|
Sigríður Stefánsdóttir |
| G |
|
Heimir Ingimarsson |
Kosið var 26. maí. Alþýðuflokkurinn tapaði töluverðu fylgi og tveimur fulltrúum og því féll meirihlutinn. Sjálfstæðismenn stofnuðu til nýs meirihlutasamstarfs með Alþýðubandalagi. Halldór Jónsson var ráðinn bæjarstjóri.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| A |
|
Gísli Bragi Hjartarson |
| B |
|
Jakob Björnsson |
| B |
|
Sigfríður Þorsteinsdóttir |
| B |
|
Þórarinn E. Sveinsson |
| B |
|
Guðmundur Stefánsson |
| B |
|
Ásta Sigurðardóttir |
| D |
|
Sigurður J. Sigurðsson |
| D |
|
Björn Jósef Arnviðarson |
| D |
|
Þórarinn B. Jónsson |
| G |
|
Sigríður Stefánsdóttir |
| G |
|
Heimir Ingimarsson |
Kosið var 28. maí. Framsóknarflokkurinn vann töluvert á og fékk sína bestu útkomu í bæjarstjórnarkosningum á Akureyri. Hrein stjórnarskipti urðu þegar Framsókn myndaði svo meirihluta með Alþýðuflokki. Jakob Björnson, oddviti framsóknarmanna, var ráðinn bæjarstjóri og var það í fyrsta skipti sem sitjandi bæjarfulltrúi gegndi stöðu bæjarstjóra.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| B |
|
Jakob Björnsson |
| B |
|
Ásta Sigurðardóttir |
| B |
|
Sigfríður Þorsteinsdóttir |
| D |
|
Kristján Þór Júlíusson |
| D |
|
Valgerður Hrólfsdóttir |
| D |
|
Þórarinn B. Jónsson |
| D |
|
Sigurður J. Sigurðsson |
| D |
|
Vilborg Gunnarsdóttir |
| F |
|
Ásgeir Magnússon |
| F |
|
Oktavía Jóhannesdóttir |
| L |
|
Oddur H. Halldórsson |
| Listi |
Flokkur |
|
Atkvæði |
% |
Bæjarf. |
| B |
Framsóknarflokkurinn |
|
2.184 |
26,1 |
3 |
| D |
Sjálfstæðisflokkurinn |
|
3.131 |
37,4 |
5 |
| F |
Akureyrarlistinn |
|
1.828 |
21,8 |
2 |
| L |
Listi fólksins |
|
931 |
11,1 |
1 |
|
Auðir og ógildir |
|
299 |
3,6 |
|
|
Alls |
|
8.373 |
100,00 |
11 |
| Kjörskrá og kjörsókn |
10.817 |
80,8 |
|
Kosið var 23. maí. Sjálfstæðisflokkurinn endurtók leik framsóknarmanna frá 1994 og fékk fimm menn kjörna. Alþýðuflokkurinn, Alþýðubandalagið og Kvennalistinn stóðu saman að Akureyrarlistanum en þessir flokkar voru á landsvísu í sameiningarviðræðum sem leiddu til stofnunar Samfylkingarinnar. Framsókn tapaði töluverðu fylgi þegar Oddur Helgi Halldórsson sagði sig úr flokknum og stofnaði Lista fólksins. Meirihluta mynduðu Akureyrarlistinn og Sjálfstæðisflokkur. Kristján Þór Júlíusson, oddviti sjálfstæðismanna, var kjörinn bæjarstjóri en hann hafði áður verið bæjarstjóri á Dalvík og Ísafirði.
| Listi |
|
Kjörnir bæjarfulltrúar |
| B |
|
Jakob Björnsson |
| B |
|
Gerður Jónsdóttir |
| B |
|
Jóhannes Gunnar Bjarnason |
| D |
|
Kristján Þór Júlíusson |
| D |
|
Þóra Ákadóttir |
| D |
|
Þórarinn B. Jónsson |
| D |
|
Sigrún Björk Jakobsdóttir |
| L |
|
Oddur H. Halldórsson |
| L |
|
Marsibil Fjóla Snæbjarnardóttir |
| S |
|
Oktavía Jóhannesdóttir |
| U |
|
Valgerður Hjördís Bjarnadóttir |
Kosið var 25. maí. Akureyrarlistinn bauð ekki fram aftur en Samfylkingin var arftaki hans í bæjarstjórn, auk þess sem Vinstrihreyfingin - grænt framboð bauð fram í fyrsta skipti. Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur náðu saman um myndun nýs meirihluta, Kristján Þór Júlíusson (D) var áfram bæjarstjóri (fyrsti pólitískt ráðni bæjarstjórinn til að sitja fleiri en eitt kjörtímabil), Þóra Ákadóttir (D) var kjörin forseti bæjarstjórnar og Jakob Björnsson (B) varð formaður bæjarráðs. Í fyrsta skipti voru konur meirihluti bæjarfulltrúa á Akureyri. [2] Í desember 2005 gekk Oktavía Jóhannesdóttir úr Samfylkingunni og til liðs við Sjálfstæðisflokkinn og var Samfylkingin því án bæjarfulltrúa það sem eftir var af kjörtímabilinu.[3]
- ↑ Jón Hjaltason. Saga Akureyrar I. bindi. Akureyrarbær, 1990.
- ↑ Mbl.is - Konur skipa meirihluta í fyrsta sinn (12. júní 2002).
- ↑ Mbl.is - Oktavía gengin til liðs við Sjálfstæðisflokkinn á Akureyri (2005).