Víðgelmir

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Víðgelmir í Hallmundarhrauni er víða stórgrýttur. Gárurnar á veggjum hellisins sýna yfirborðsstöðu hraunflaumsins á ýmsum tímum eldgossins.
Víðgelmir í Hallmundarhrauni er víða stórgrýttur. Gárurnar á veggjum hellisins sýna yfirborðsstöðu hraunflaumsins á ýmsum tímum eldgossins.

Víðgelmir er einn af lengstu (1.585 m) hellum landsins og stærstu (148.000 m³) hraunhellum heims. Hann er í Hallmundarhrauni, u.þ.b. 2 km suðaustur af Fljótstungu í Hvítársíðu. Þak hellisins hefur hrunið á allstórum kafla, nærri norðurenda hans, og er það eini inngangurinn. Hellirinn er víður fremst en þrengist á köflum þegar innar dregur. Þar hefur verið sett járnhlið til að vernda þær dropasteinsmyndanir sem ekki hafa þegar verið eyðilagðar. Mannvistarleifar sem fundust í hellinum eru varðveittar í Þjóðminjasafninu og eru að líkindum frá víkingaöld. Hellirinn er á köflum afar erfiður yfirferðar og tæpast ráðlegt að fara um hann nema með leiðsögumanni. Leiðsögn og aðgangur að innri hluta hellisins er fáanleg frá Fljótstungu.

Hraunhellar af þessu tagi finnast í helluhraunum þar sem efsta lag þunnfljótandi basaltkviku hefur storknað en bráðið hraunið haldið áfram að streyma í afmörkuðum farvegum undir yfirborðinu. Þegar eldgosið rénar sjatnar í þessum farvegum og eftir standa langir hellar. Önnur dæmi um slíka hella eru Surtshellir, Stefánshellir og Raufarhólshellir.

[breyta] Tilvísanir

[breyta] Tenglar

Á öðrum tungumálum