Nō Wikipedia Māori
| Korokī |
| Kīngi Māori |
 |
| Kīngi Korokī, c1930 |
| Kīngitanga |
8 Whiringa-ā-nuku 1933 – 18 Haratua 1966 |
| Whakawahinga |
8 Whiringa-ā-nuku 1933 |
| Ingoa katoa |
Korokī Te Rata Mahuta Tāwhiao |
| Ka puta ki te ao |
16 Pipiri 1906 |
|
Waahi Marae, Rāhui Pōkeka |
| Ka haere ki te pō |
18 Haratua 1966 |
|
Ngāruawāhia |
| Nehunga |
Taupiri maunga |
| Kīngi tōmua |
Te Rata |
| Kīngi tōmuri |
Te Atairangikaahu |
| Hoa rangatira |
Te Atairangikaahu Hērangi |
| Uri |
Te Atairangikaahu mā |
| Kāwai rangatira |
Te Wherowhero |
| Matua tāne |
Te Rata Mahuta Tāwhiao |
| Whaea |
Te Uranga Matai |
Ko Kīngi Korokī (1908/1909? - 1966) (Korokī Te Rata Mahuta Pōtatau Te Wherowhero), nō Tainui, nō Ngāti Mahuta; he Kīngi Māori. Ko ia te matua tāne o Te Atairangikaahu.
Ko Korokī te tama pakeke rawa a Te Rata, te tuawhā o ngā Kīngi Māori. Nō te matenga o tōna matua i te tau 1933, kāore a Korokī i pīrangi kia eke hei Kīngi. Kāore ia i whakapono ka tareka e ia te waha i te Kīngitanga. I tua atu, i te tino kino te rawakore o tana iwi; e kore pea e taea e te iwi te noho hei taituarā mō te Kīngi. Heoi, i te tangihanga o Te Rata ka whakaae katoa ngā rangatira o ngā iwi kia haere tonu te Kīngitanga, ko Korokī hei Kīngi.
Puta i ngā rā katoa ko ia te Kīngi, i ngana ia kia arongia te mana o te Kīngitanga. Kāore i tautokona tana tū hei kīngi e ētahi atu rangatira pērā i a Apirana Ngata. Whakahēngia e rātou ngā kaupapa kāore i raro i te mana o te Pāremata. Hei ētahi wā ka aro te kāwanatanga ki te tūranga o Kīngi Korokī, hei ētahi wā kāore ia e arongia.
I te tau 1939, kāore i whakaaetia e te kāwanatanga kia tū a Kīngi Korokī rāua ko tōna hoa wahine ki waho o ngā waeture penihana. Koirā te take kāore i haere ngā iwi o Tainui ki te hui whakanui i te rau tau o te Tiriti o Waitangi i te tau 1940.
Ka whai a Korokī kia whakataungia ngā kerēme mō ngā whenua o Waikato i raupatutia. Heoi anō, i te tutukitanga o ngā kerēme, kāore i whakaturehia te mana o Kīngi Korokī. Atu i te paunga o te tekau tau atu i 1950 ka heke haere te hauora o te Kīngi, ka whakawātea ia i ngā kaupapa tūmatanui. Nō te tau 1966 ka mate ia i Ngāruawāhia.
[edit] Tohutoro
- Ngā Tāngata Taumata Rau URL:NZDB
| Ngā kaihautū 1840-1980 |
 |
| Ngā kaihautū 1840-1900: |
Āperahama Taonui • Āpihai Te Kawau • Hāmiora Mangakāhia • Hēnare Kaihau • Hēnare Mātene Te Whiwhi • Hēnare Matua • Hēnare Tomoana • Hirini Rāwiri Taiwhanga • Hoani Nahe • Hōne Heke • Hōne Heke Ngāpua • Hōne Mohi Tāwhai • Hōne Ōmipi • Hōri Kerei Taiaroa • Horonuku Te Heuheu Tūkino IV • Karaitiana Takamoana • Matiaha Tiramōrehu • Meri Te Tai Mangakāhia • Niniwa-i-te-rangi • Nireaha Tāmaki • Pāora Tūhaere • Pōmare II • Pōtatau • Rangi Topeora • Rāpata Wahawaha • Rewi Manga Maniapoto • Riperata Kahutia • Riwha Tītokowaru • Tāmati Wāka Nene • Tāraia Ngākuti Te Tumuhuia • Tāwhiao • Te Hāpuku • Te Heuheu Tūkino III, Iwikau • Te Keepa Te Rangihiwinui • Te Keepa Te Rangi-pūawhe • Te Kooti Arikirangi Te Turuki • Te Pahi • Te Rauparaha • Te Ruki Kawiti • Te Whiti o Rongomai • Timi Kara • Tohu Kākahi • Wahanui Huatare • Wiremu Kīngi Te Rangitāke • Wiremu Pere • Wiremu Tako Ngātata • Wiremu Tāmihana • Wiremu Te Kākākura Parata • Wiremu Te Wheoro |
| Ngā kaihautū 1900-1980: |
Apirana Ngata • Eruera Tirikātene • Hēnare Balneavis • Hēni Materoa • Hoani Te Heuheu Tūkino VI • James Clendon Tau Hēnare • Korokī • Mahuta Tāwhiao • Matiu Rata • Māui Pōmare • Paraire Paikea • Rangi Mawhete • Rua Kēnana • Tahupōtiki Wiremu Rātana • Tai Mitchell • Te Puea Hērangi • Te Rangi Hīroa • Tuaiwa Eva Rickard • Turi Carroll • Whina Cooper |
| Ngā Kāwana: |
George Gipps • Te Hopihona • Pitiroi • Hōri Kerei • Tāmati Parāone |
| Ngā Kaitōrangapū, ngā āpiha: |
Constantine Henry Phipps • Edward Eyre • Francis Dart Fenton • Francis Dillon Bell • Frederick Edward Maning • Frederick Weld • Frederick Whitaker • George Rusden • Gilbert Mair • Henry George (Earl) Grey • Henry Russell • Henry Sewell • Hōne Hīhana • Jack Kent Hunn • James Crowe Richmond • James Edward Fitzgerald • James Prendergast • James Stephen • John Gorst • Joseph Gordon Coates • Julius Vogel • Lord Glenelg • Michael Joseph Savage • Norman Kirk • Peter Fraser • Ralph Hanan • Robert Stout • Te Hētana • Te Mākarini • Te Paraihe • Te Paranihi • Te Pōkiha • Te Pūhipi • Thomas Buick • Thomas Bunbury • Walter Mantell • Walter Nash • William Herries • William Martin • William Rees • William Spain |
| Ngā kaiwhakanoho, ngā mihinare: |
Edward Wakefield • George Clarke • James Cowan • Pīhopa Pomaparie • Richard Taylor • Te Harawira • Te Herewini • Te Karuwhā • Te Kerēhi • Te Koroneho • Te Mātenga |
|