राज्य मराठी विकास संस्था
Wikipedia कडून
राज्य मराठी विकास संस्था (लघुरूप: रामविसं) ही मराठी भाषेच्या विकासाकरता प्रयत्न करणारी महाराष्ट्र शासनपुरस्कृत संस्था आहे.
अनुक्रमणिका |
[संपादन] उद्दिष्टे
'राज्य मराठी विकास संस्था' मराठी भाषेच्या संवर्धनार्थ काम करते. संस्थेच्या अधिकृत संकेतस्थळावर जाहीर केल्याप्रमाणे संस्थेची प्रमुख उद्दिष्टे याप्रकारे आहेत:
- महाराष्ट्राची व्यवहारभाषा, प्रशासनिक भाषा आणि ज्ञानभाषा या तिन्ही स्तरांवर मराठी भाषेचा सर्वांगीण वापर वाढविण्यासाठी विविध मार्गांनी प्रयत्न करणे.
- कृषी, वैद्यक, उद्योग, व्यापार, विज्ञान, तंत्रज्ञान, प्रसारमाध्यमे इ.व्यवहारक्षेत्रांत मराठी भाषेचा वापर वाढविण्यासाठी आवश्यक साधनसामग्री विकसित करणे; तसेच भाषेशी संबंधित असलेल्या तंत्रविद्यांचा विकास करणे.
- वेळोवेळी भाषिक पाहणीचे कालबद्ध कार्यक्रम निश्चित करून व मराठीच्या विविध व्यवसायक्षेत्रांतील स्थितिगतीचे निरीक्षण करून त्यांचे समाज भाषावैज्ञानिक अहवाल शासनाला सादर करणे.
- शासनव्यवहाराच्या प्रशासन, कायदा, न्याय, जनसंपर्क अशा विविध शासकीय व निमशासकीय यंत्रणांमध्ये मराठी भाषेचा लोकाभिमुख आणि सुलभ वापर वाढविण्यासाठी भाषिक उपक्रम हाती घेणे व उपकरणे निर्माण करणे.
- शिष्टाचार, औपचारिक भाषाव्यवहार व भावाभिव्यक्ती समृद्ध करण्यासाठी भाषिक नमुने निर्माण करणे व उपलब्ध करणे.
- मराठी भाषेतून नव्या ज्ञानाची निर्मिती होण्यासाठी परिभाषेची घडण, निरनिराळया ज्ञानस्रोतांची उपलब्धी, भाषेचा सृजनशील वापर वाढविणारे कृतिकार्यक्रम यांना प्रोत्साहन देणे.
- बहुजनांच्या बोलीभाषा आणि प्रमाण मराठी यांच्यातील अभिसरण वाढवून त्यांच्या समवर्ती संबंधातून मराठी भाषा अधिकाधिक लोकाभिमुख व समृद्ध करण्यासाठी प्रयत्न करणे.
- लेखनविषयक नियम, वर्णमाला, भाषिक वापराची यांत्रिक उपकरणे, संगणकीय आज्ञावली यांच्या वापरात सुसूत्रता व सुबोधता आणण्यासाठी शासनाला मार्गदर्शक तत्त्वे उपलब्ध करून देणे. माहिती तंत्रज्ञानविषयक गरजा लक्षात घेऊन मराठीत अनुरूप आज्ञावली विकसित करणे. मराठी भाषेतील माहिती व निधी पाया विस्तृत करणे.
[संपादन] नियामक मंडळ
संस्थेचे कामकाज नियामक मंडळाच्या सल्ल्यानुसार चालते. नियामक मंडळ पदसिद्ध सदस्य आणि अशासकीय सदस्यांचे बनलेले असते. महाराष्ट्र राज्याचे मुख्यमंत्री नियामक मंडळाचे पदसिद्ध 'अध्यक्ष' असतात, तर महाराष्ट्राचे शिक्षणमंत्री पदसिद्ध 'उपाध्यक्ष' असतात. राज्य मराठी विकास संस्थेचे संचलक मंडळाचे 'मुख्य सचिव' असतात. अखिल भारतीय मराठी साहित्य महामंडळातर्फे भरणारे साहित्य संमेलन, अखिल भारतीय मराठी नाट्य परिषदेतर्फे भरणारे नाट्य संमेलन व मराठी विज्ञान परिषदेतर्फे भरणारे विज्ञान संमेलन या तिन्ही संमेलनाचे अध्यक्ष हे विशेष निमंत्रित सदस्य असतात. याखेरीज मराठीच्या अभिवृद्ध्यर्थ सहभाग आवश्यक असलेल्या व्यक्तींना/ समूहांच्या प्रतिनिधींना नियामक मंडळात नामनिर्देशित केले जाते.
[संपादन] उपक्रम
मराठीच्या गुणवत्तासंवर्धनासाठी शिक्षक, शासकीय कर्मचारी, पत्रकार आदींच्या कार्यशाळा व चर्चासत्रे आयोजिणे, कोशनिर्मिती प्रकल्प राबवणे इत्यादी उपक्रम संस्थेमार्फत चालवले जातात.
[संपादन] प्रकाशने
[संपादन] शैक्षणिक
- मराठी लेखन मार्गदर्शिका - यास्मिन शेख
- शालेय मराठी शब्दकोश - वसंत आबाजी डहाके, गिरीश पतके
[संपादन] भाषाविषयक
- आधुनिक भाषाविज्ञान: सिद्धांत आणि उपयोजन - मिलिंद मालशे
- शिक्षण, शिक्षक व अभ्यासक्रम - वासुदेव बळवंत पटवर्धन
- मराठी भाषा: वाढ आणि बिघाड - श्री.के. क्षीरसागर
- भाषा आपली सर्वांचीच - अविनाश बिनीवाले
- यंत्रालयाचा ज्ञानकोश - शंकर गोपाळ भिडे (संपादक)
- वाचू आनंदे - बाल गट १ ते ४ - माधुरी पुरंदरे, नंदिता वागळे

