जयंत विष्णू नारळीकर
Wikipedia कडून
| जयंत विष्णू नारळीकर | |
| पूर्ण नाव | जयंत विष्णू नारळीकर |
| जन्म | जुलै १९, १९३८ कोल्हापूर |
| निवासस्थान | भारत |
| नागरिकत्व | भारतीय |
| राष्ट्रीयत्व | भारतीय |
| कार्यसंस्था | केंब्रिज विद्यापीठ टाटा मूलभूत संशोधन संस्था आयुका |
| प्रशिक्षण | बनारस हिंदू विद्यापीठ केंब्रिज विद्यापीठ |
| डॉक्टरेटचे मार्गदर्शक | फ्रेड हॉयल |
| वडील | विष्णू वासुदेव नारळीकर |
| आई | सुमती विष्णू नारळीकर |
| पत्नी | मंगला जयंत नारळीकर |
| अपत्ये | गीता (कन्या), गिरिजा (कन्या), लीलावती (कन्या) |
जयंत विष्णू नारळीकर यांचा जन्म कोल्हापूर येथे जुलै १९, १९३८ रोजी झाला. त्यांचे वडील, विष्णू वासुदेव नारळीकर हे एक प्रसिद्ध गणितज्ञ होते. वाराणसी येथील बनारस हिंदू विद्यापीठाच्या गणित विभागचे प्रमुख होते. त्यांची आई सुमती विष्णू नारळीकर ह्या संस्कृत विदुषी होत्या. जयंत नारळीकरांचे शालेय शिक्षण वाराणसी येथे झाले. इ.स. १९५७ साली त्यांनी विज्ञानाची पदवी(BSc) प्राप्त केली. त्यानंतर उच्च शिक्षणासाठी ते ब्रिटनमधील कॅंब्रिज येथे गेले. तेथे त्यांना बीए, एमए व पीएचडी च्या पदव्या मिळाल्या. रॅंग्लर (Wrangler) ची पदवी, खगोलशास्त्राचे टायसन मेडल व इतर अनेक बक्षिसे मिळाली.
१९६६ साली नारळीकर यांचा विवाह मंगला सदाशिव राजवाडे (गणितज्ञ) ह्यांच्याशी झाला. त्यांना तीन मुली आहेत - गीता, गिरिजा व लीलावती. १९७२ साली ते भारतात परतले - मुंबई येथील टाटा मूलभूत संशोधन संस्थेच्या (TIFR) खगोलशास्त्र विभागाचे प्रमुख म्हणून पद स्वीकारले. १९८८ साली त्यांची पुणे येथील आयुका संस्थेचे संचालक म्हणून नियुक्ती झाली.
अनुक्रमणिका |
[संपादन] संशोधन
- स्थिर स्थिती सिद्धांत
चार दशकाहून अधिक कालावधीपासून त्यांचे अंतरीक्षविज्ञान क्षेत्रात संशोधन सुरू आहे. त्याच बरोबर सतत पुस्तके लिहिण्याचा कार्यक्रम चालू असतो. सामान्य माणसाला खगोलशास्त्र समजवण्यासाठी त्यांनी गेली अनेक वर्षे प्रयत्न केले आहेत. यासाठी सर्व प्रसार माध्यमांचा ते उपयोग करतात. त्यांच्या 'यक्षांची देणगी' या पहिल्याच पुस्तकाला महाराष्ट्र शासनाचा पुरस्कार मिळाला.
[संपादन] साहित्यातील भर
[संपादन] विज्ञानकथा पुस्तके
- वामन परत न आला
- अंतराळातील भस्मासुर
- कृष्णमेघ (अनुवाद, मूळ लेखक:फ्रेड हॉयल Fred Hoyle)
- प्रेषित
- व्हायरस
- अभयारण्य
- यक्षांची देणगी
[संपादन] इतर पुस्तके
- आकाशाशी जडले नाते
- विज्ञानाची गरुडझेप
- गणितातील गमतीजमती
- विश्वाची रचना
- विज्ञानाचे रचयिते
[संपादन] बाह्य दुवे
| विभाग --
|
टी.इ.आर.एल.• विक्रम साराभाई अंतराळ केंद्र • इस्रो उपग्रह केंद्र • सतीश धवन अंतराळ केंद्र • लिक्वीड प्रोपल्शन सिस्टम्स केंद्र• स्पेस एप्लिकेशन केंद्र • आय.एस.टी.आर.ए.सी. • मास्टर कंन्ट्रोल फॅसिलीटी • इनर्शियल सिस्टम युनिट • नॅशनल रिमोट सेंन्सिंग एजन्सी • भौतिकी संशोधन कार्यशाळा |
| उपग्रह --
|
एस.आय.टी.ई. • आर्यभट्ट • रोहिणी • भास्कर • ऍप्पल • इन्सॅट सेरीज • आय.आर.एस. सेरिज • एस.आर.ओ.एस.एस. • कार्टोसॅट • हमसॅट • कल्पना-१ • ऍस्ट्रोसॅट • जीसॅट |
| प्रयोग आणि प्रक्षेपण यान | एस.एल.वी • ए.एस.एल.वी • जी.एस.एल.वी • पी.एस.एल.वी • स्पेस कॅप्सुल रिक्व्हरी प्रयोग • मुन मिशन • ह्युमन स्पेस फ्लाईट --
|
| संस्था --
|
टी.आय.एफ़.आर. • आय.एन.सी.ओ.एस.पी.ए.आर. • रामन संशोधन संस्था • भारतीय ऍस्ट्रोफिजिक्स संस्था • आय.यु.सी.ए.ए. • डिपार्टमेन्ट ऑफ स्पेस • अंतरिक्ष • इस्रो • एरोस्पेस कमांन्ड • डी.आर.डी.ओ. |
| महत्त्वाच्या व्यक्ती --
|
विक्रम साराभाई • होमी भाभा • सतिश धवन • राकेश शर्मा • रविश मल्होत्रा • के कस्तुरीरंगन • जयंत नारळीकर • यु. रामचंद्रराव • एम अन्नादुराई • आर वी पेरूमल |

