Grunnegs woordenbouk
Van Wikipedie
Dit is n Grunnegs woordenbouk Grunnegs-Nederlaands. Dingen dij hierin stoan binnen: oetsproak, spèllen, grammoatiek, woorden en zegswiezen.
Onderwarpen |
[bewark] Info veurof
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
t Grunnegs is t dialekt dat proat wordt in de provìnzie Grunnen en de grìnsgebieden mit t Drìnt en Fraislaand. t Bestaait oet meerdere dialekten, woardeur nait overaal t zölfde Grunnegs proat wordt. Om toch alle Grunnegse dialekten heur stee te geven, worden alle schriefwiezen in dit woordenbouk vermeld.
De dialekten t Grunnegs binnen van west noar oost:
- Pompsters, in t Fraise dörp De Pomp
- Westerkwartaars, aan zuudwestkaant van t Rietdaip
- Hoogelaandsters, op Hoogelaand
- Stadjeders, in Stad en Hoaren
- Noordvelds, in de kop van t Drìnt
- Oldambtsters, tuzzen de ploatsen Loppersom, Slochter, boven Winschoot en Bennewold in
- Veenkolonioals, in de Veenkelonien en om en bie Winschoot
- Westerwolds, om en bie de dörpen Troapel, Zèlng en Onstwedde
[bewark] Oetsproak
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (oetsproak)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Ien t Grunnegs worden letters over t aalgemain net zo oetsproken as ien t Nederlaands. Dochs binnen der wel n aantel letters dij aans oetsproken worden. Zinnen worden voak wel hail aans oetsproken, deurdat Grunnegers voak hail vlot proaten. Der wordt voak zègd dat t Grunnegs zo schreven wordt as dat t oetsproken wordt, môr as man perzies schrieven gaait as dat man proat, den krigst veurbeelden as dit:
Veurbeeld 1
- Schriefwieze: "Dat het hai aiglieks nait doan," zegt zien bruier
- Oetsproak: Daddedde ailieks naaidoan, sètsien bröjr
Veurbeeld 2
- Schriefwieze: Woarom schriefst doe heur nait woar of t is?"
- Oetsproak: Woarem ssriefstoeheur naait woaroft is?
Veurbeeld 3
- Schriefwieze: Dij kerel staait doar nou al doagen laank te wachten
- Oetsproak: Dij kirrol staaitoar nouwaal doakhnglaank twach-hen
Veurbeeld 4
- Schriefwieze: Maggen joe doar nait in?
- Oetsproak: Makhngjoe doarnaidin?
De ö is de i in de Nederlaandse oetsproak van "shirt". De kombinoatsie kh is de Duutse g. De kombinoatsie oa is de oo ien "oor". Zai t heufdartikel veur meer informoatsie.
[bewark] Spèllen
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (spèllen)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Veur t Grunnegs bestaait gain vaaste spèllen en t is nait standerdiseerd. Der is wel n veurkeursspèllen dij ien elk dialekt as standerd zain wordt, môr nait aaltieds broekt wordt, omreden der nait veul weet van is. Zai t heufdartikel veur meer informoatsie over de spèllen van t Grunnegs.
[bewark] Grammoatiek
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (grammoatiek)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
De grammoatiek van t Grunnegs verschilt ien veul zoaken van dij van t Nederlaands. t Is zowel verwaant aan dijent van t Frais en Leegsaksisch, wat perzies dudelk môkt wat t Grunnegs is, Friso-Saksisch.
[bewark] Biezundere woorden
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (biezundere woorden)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Ien t Grunnegs bestoan der n aantel woorden woarvan t gebroek of de betaikenis ôfwiekt van de Nederlaandse. Dizze woorden worden ien t heufdartikel beschreven.
[bewark] Woorden noar kategorie
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (kategorie)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Man kin noast t zuiken op letters, ook zuiken op kategorie. Hier stoan aalmoal woorden biemekoar dij wat mit n bepoald onderwaarp te doun hebben.
[bewark] Algemaine woorden
Ien dizze seksie kin man zuiken op letter:
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
| Grunnegs | Nederlaands |
| Daip | diep/kanaal |
| Dammit/dammiet | dadelijk, straks |
| Doar't | daar |
| Dobbe | aardappelkuil |
| t Doenen | er dronken van worden |
| Dözze/kop/hazzens | hoofd/kop (negatief) |
| Eelsk | verwaand/aanstellerig |
| Eelske medde | aanstellerig persoon |
| Elk(enain) | iedereen |
| Fok(ke)/bril(le) | bril |
| Genoat | garnaal |
| Geve | graaf |
| Gounend, welken | een aantal (mensen) |
| Hazzens | let. hersens, fig. kop (negatief) |
| Heern | haring |
| Hier't | hier |
| Hupzeeln/litsen | bretels |
| Iem(e) | bij/wesp |
| n Ìnd | een heleboel |
| Jek | politieagent (negatief) |
| Jirre | vies water |
| Kavort | envelop |
| Klaaien/graimen | morsen |
| Kloed(e) | klont/dik persoon (negatief) |
| Knipnoagels | hete kolen |
| Koare | kruiwagen |
| Konstelloatsie | sterrenbeeld |
| Kopstubber | ragebol |
| Kou/boekou | koe |
| Krödde | onkruid |
| Kruudoorns | aalbessen |
| Leeg | laag |
| Liepen | huilen (zn) |
| Loeren | kijken (negatief) |
| Loophek | babybox |
| Loos | slim (negatief) |
| Loug/dörp | dorp |
| Mis | mis/mesthoop |
| Mishottjen | mislukken |
| Mizze | miskraam |
| Moor | moeras |
| Mous | boerenkool |
| Mug | vlieg |
| Neevie | mug |
| Noaber/nijber/naiber | buurman/naaste |
| Noaberschop/noaberskop | buurt |
| Noaberske (zn) | buurvrouw |
| Noaberske (bw) | naburige |
| Nust/bèr(re) | bed |
| Oetzied/uutzied | opzij |
| Opoe | oma |
| Paart | deel |
| Pafken | roken |
| Peerd | paard |
| Peut(e)/pudde/put(te) | put |
| Pitten/sloapen/pomen | slapen |
| Plaze | verwaand persoon |
| Poezen | hard blazen |
| Puut/pude/pute | (plastic) zak |
| Raaimen | rijmen |
| Raimen/riemen/klaaien | morsen |
| Raaive | gereedschap |
| Reren/schraaien/blèren | huilen (ww) |
| Riepe | stoep |
| Saus | saus, latex verf |
| Sauzen | verven (latex) |
| Schienvat | zaklantaarn |
| Schoet | schort |
| Schuddeldouk | vaatdoek |
| Schosstain/schösstain | schoorsteen |
| Sikkom/sikkem | bijna/ongeveer |
| Slaif | soeplepel (niet pollepel) |
| Slicht/schel | scheef |
| Slim | erg |
| Slik | snoep |
| Smok | zoen |
| Snoetjeknovveln | zoenen/vrijen |
| Soezen | zeuren |
| Spaigelploat(e) | cd |
| Stain | steen/pit (van een vrucht) |
| Steekruif | koolraap |
| Stoer | moeilijk |
| Vernaggeln/diggeln | vernielen |
| Vlod, vloud | vloed |
| Vlod | vlooi |
| Vlodde | kwakje |
| Vlödde, room | room |
| Volle/ vaile | dwijl |
| Vot | weg |
| Weerglas | barrometer |
| Wicht | meisje |
| Wied | ver |
| Wizze (bw) | zeker |
| Wizze (zn) | zwangerschap |
| Zedel | folder |
| Zeup | borrel |
| Zoepen (ww) | drinken |
| Zoepen (zn) | karnemelk |
| Zoepenbrij | karnemelkse pap |
| Zok heugen | zich herinneren |
| Zuneg | zuinig; nauwelijks |
[bewark] Geogroafie
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (geogroafisch)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Onder dit kopke kin man lezen hou bepoalde ploatsnoamen, landen en gebieden ien t Grunnegs nuimd worden. Dizzent worden aanders nait aaltieds broekt en worden den gewoon vervongen deur de aaigense benoamen van dat gebied of de Nederlaandse noam.
[bewark] Zegswiezen
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (zegswiezen)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Ien t Grunnegs bestoan n hail ìnde zegswiezen dij ôfwieken van t Nederlaands. Ook n hail ìnde wieken ôf van t Leegsaksisch, woardeur de maiste zegswiezen typisch Grunnegs binnen. Ien t Grunnegs Nederlaands worden dizze zegswiezen sums letterlieks vertoald, woardeur der wel ais misverstanden ontstoan.
|
|
|
|---|---|
|
Oetsproak | Spèllen | Grammoatiek | Biezundere woorden | Woorden noar kategorie | Geogroafische noamen | Zegswiezen A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z |
|
|
|
||
|---|---|---|
|
||

