भारत
विकिपिडिया नं
| म्ये: "जन गन मन" listen |
|
| राजधानी | न्हु दिल्ली |
| तधंगु सहर | मुम्बई |
| औपचारिक भाय | हिन्दी, English + 21 other official languages |
| सरकार | संघीय गणतन्त्र |
| - President | A.P.J. Abdul Kalam |
| - Prime Minister | मनमोहन सिंह |
| स्वतन्त्रता | from the UK |
| - घोषणा | अगस्ट १५ १९४७ |
| - गणतन्त्र | ज्यानुवरी २६ १९५० |
| क्षेत्रफल | |
| - फुकं | 3,166,414† किमि² (7th) |
| (1,222,559 वर्ग माइल) | |
| - लयागु प्रतिशत (%) | 9.56 |
| जनसंख्या | |
| - 2005 एस्टिमेटेड | 1,103,371,000 (2nd) |
| - 2001 सेन्सस् | 1,027,015,248 |
| - जनघनत्व | 329/किमि² (31st) (852/वर्ग माइल) |
| कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) | 2006 एस्टिमेट |
| - फुकं | $4.042 trillion (3rd) |
| - प्रति छ्यं | $3,700 (117th) |
| मुद्रा | भारतीय रुपी (₨) (INR) |
| ई क्षेत्र | IST (UTC+5:30) |
| - वर्खा (DST) | not observed (UTC+5:30) |
| इन्टरनेट TLD | .in |
| कलिंग कोड | +९१ |
| † Includes only Indian-administered territory. | |
भारत छगु दक्षिण एसियाली देय् ख। थ्व देय्य् प्राचीन भारतीय सभ्यताया यक्व थाय् ला। थ्व देय् हलिमया दक्ले तःधंगु प्रजातान्त्रिक देय् ख। थ्व देय् चीन धुंका दक्ले अप्व जनसंख्या दुगु देय् ख। क्षेत्रफलया आधारय् थ्व देय् ७गु दक्ले तधंगु देय् ख।
धलः |
[सम्पादन] भूगोल
भौगोलिक कथं हिमालय नं भारतीय पेनिसुलायात मध्य एसिया स्वया बायातगु दु। थ्व देय्या पूर्वय् बंगालया खाडी, पश्चिमय् अरब सागर व दक्षिणय् भारतीय महासागर ला।
थ्व देय् पूर्ण रूपय् उत्तरी व पूर्वी गोलार्धय् ला। थ्व देय् ८°४' व ३७° ६' १ अक्षांश उत्तर, व ६८°७' व ९७°२५' पूर्व देशान्तरय् ला [१]। थ्व देय्या स्थायी ई लागा जी एम टी + ०५:३० ख। थ्व देय्या क्षेत्रफल ३.३ मिलियन वर्ग किलोमिटर दु[२]। थ्व देय्या टेलिफोन कोड +९१ ख। थ्व देय्या समुद्रतट ७,५१६.६ किलोमिटर दु गुकिलि मू भूमि, लक्षद्वीप, व अण्डमान व निकोबार द्वीपसमूह नं निनातगु दु[३]।
[सम्पादन] लागाया देय्त
थ्व देय्या लागाय् लागु देय्तः थ्व कथं दु:
उत्तर पश्चिम : अफगानिस्तान व पाकिस्तान, उत्तरः चीन, नेपाः व भूटान,
पूर्वः म्यान्मार
पश्चिम बंगालया पूर्वय् व उत्तरपूर्वी रज्यया पश्चिमय्: बंगलादेश।
श्रीलंका भारतया समुद्रया संकीर्ण नहरं बायातगु दु। थ्व पाल्क स्ट्रेट व मनारया खाडी नं देकातगु दु[४]।
[सम्पादन] जलवायु
भारतया जलवायुयात मू कथं उष्णकटिबंधीय मनसूनया कथं काय्छिं [५]। थ्व देसे प्यंगु मू मौसम दु[६]
(१) चिकुला (डिसेम्बर-फेब्रुवरी),
(२) ताहा ला (मार्च-जुन),
(३) दक्षिण पश्चिम मनसूनया मौसम (जुन-सेप्टेम्बर) व
(४) मनसून पश्च मौसम (अक्टोबर-नोभेम्बर)।
[सम्पादन] आन्तरिक भूगोल
थ्व देय्यात भौतिक भूभागया कथं ४गु मू भूमिय् बाय् छिं। थ्व खः[७]
- ग्रेट माउन्टेन जोन,
- गंगा व सिंधु दथुया ख्यः,
- मरुभूमि क्षेत्र व
- दक्षिणी पेनिन्सुला।
[सम्पादन] प्राकृतिक संसाधन
थ्व देय्या मू प्राकृतिक स्रोत ह्येंग्वा, न अस्यक, म्यान्गानिज अस्यक, माइका, बक्साइट, पेट्रोलियम, टाइटानियम अयस्क, क्रोमाइट, प्राकृतिक ग्यांस, म्याग्नेसाइट, चून लोंह, अराबल ल्यान्डड, डोलोमाइट, माऊलिन, जिप्सम, अपादाइट, फोसफोराइट, स्टीटाइल, फ्लोराइट आदि ख[८]।
[सम्पादन] वातावरण
थ्व देय्या मू प्राकृतिक आपदा मनसूनी बाढी, फ्लेश बाढी, भूकम्प, चलः, सुख्खा आदि ख[९]। थ्व देय्या मू वातावरणीय चुनौतीत वायु प्रदूषण नियंत्रण, ऊर्जा संरक्षण, ठोस अपशिष्ट प्रबंधन, तेल व ग्यांस संरक्षण, वन संरक्षण, आदि ख[१०]। थ्व देय्या अन्तराष्ट्रिय वातावरणीय करार थ्व कथं दु: वातावरण व विकासय् रियोया घोषणा, जैव सुरक्षाय् कार्टाजेना प्रोटोकल, जलवायु परिवर्तनय् संयुक्तत राज्य ढांचागत कार्य सम्मेलनया निंति क्योटो प्रोटोकल, हलिम बनेज्या करार, नाइट्रोजन अक्साइडया सल्फर उत्पसर्जनयात म्हो याय्गु सर उनके ट्रांस बाउन्ड्री फ्लेक्सेस (नोन प्रोटोकल) य् एल॰आर॰टी॰ए॰पी॰ हेन्सिंकी प्रोटोकल, जेनेभा प्रोटोकल आदिया सदस्य ख[११]
[सम्पादन] जनसंख्या
भारतया जनसंख्या १ मार्च, २००१ कथं १,,०२८ मिलियन (५३१.१ मिलियन मिजं व ४९६.४ मिलियन मिसा) ख[१२]। थ्व देय्या जनसंख्या वृद्धि दर १.९३ प्रतिशत ख[१३]। थ्व देय्या जन्म दर २४.८ व मृत्यु दर ८.९ ख।
थनया संम्भावित जीवन दर : ६३.९ दं (मिजं) ६६.९ दं (मिसा) ख[१४]। थ्व देय्या लिंग अनुपात २००१या जनगणना कथं ९३३ ख।
[सम्पादन] धर्म
दं २००१या जनगणना कथं ८०.५ प्रतिशत जनसंख्यां हिन्दू धर्म हनि धाःसा १३.४ प्रतिशत जनसंख्यां मुस्मां धर्म हनि। थ्व धुंका ख्रिस्टी, सिख, बौद्ध, जैन व मेमेगु धर्म वै[१५]।
[सम्पादन] भाषा
भारतया संविधानं २२ राष्ट्रीय भाषातेत मान्यता बियातगु दु गुकिलि हिन्दी संघया राजभाषा ख[१६]। थ्व अतिरिक्त ८४४ मेमेगु भाषा देय्या थी-थी थासय् छ्येलिगु या।
[सम्पादन] लिधंसा
| भारतयागु प्रान्त व संघ राज्यक्षेत्र (केन्द्रीय सरकारनं शासित) | |
|---|---|
| प्रान्त | आंध्रप्रदेश | अरुणाचलप्रदेश | आसाम | उत्तरप्रदेश | उत्तरांचल | उडिसा | कर्नाटक | केरला | गोवा | गुजरात | छत्तीसगढ | जम्मू व कश्मिर | झारखंड | तमिलनाडु | त्रिपुरा | दिल्ली | नागाल्यान्ड | पश्चिम बंगाल | (पञ्जाब) | (बिहार) | मणिपुर | मध्यप्रदेश | महाराष्ट्र | मिजोरम | मेघालय | राजस्थान | सिक्किम | हरियाणा | हिमाचल प्रदेश | |
| केन्द्र शासित संघ राज्यक्षेत्र: अंदमान व निकोबार द्वीप | चंडीगढ | दमन व दीउ | दादरा व नगर हवेली | पोन्डिचेरी | लक्षद्वीप | |
| संघ राजधानी राज्यक्षेत्र: दिल्ली | |
इतिहास • प्रशासनिक बायेज्या • भूगोल • अर्थतन्त्र • राजनीति • तथ्यांक • संस्कृति • यातायात • पर्यटन • सेना • भाषा • धर्म • सञ्चार • विश्वविद्यालय • ध्वायं • देय् म्ये • कासा •शहर

